DE CONSUMENT BLIJFT
DE VERGETEN MAN
O
Wie behartigt zijn belangen?
Landbouw-strij d
TRAINING
THE FIRST
SPACE MEN!
ColUer's
VICHY PILLEN
Zaterdag 21 Maart 1953
ELSEVIERS WEEKBLAD
15
Dat de inzichten ten aanzien van de
landbouvrintegratie nog ver uiteenlopen is
uit de critiek, welke minister Mansholt
onlangs te Wageningen op de Franse plan
nen heeft uitgeoefend, wel zeer duidelijk
gebleken. De vorige week heeft de Vereni
ging der Franse landbouwers nog eens haar
standpunt bepaaldgeen „K.S.G." voor de
landbouweerst „harmonisering" van pro-
ductievoorwaarden en lasteneerst een
gemeenschappelijke markt voor agrarische
productiemiddelen en machinesgeen al
gemene integratie, doch geleidelijk stappen
en alleen overeenkomsten voor bepaalde
landbouwproducten. Duitsland en België
hebben adhaesie betuigd. Een scherper
tegenstelling tot de wensen van minister
Mansholt schijnt moeilijk denkbaar. Men
▼raagt zich af of de landbouwconferentie,
zolang de standpunten zo zeer uiteenwijken,
tot enig reëel besluit zal kunnen komen en
zo ja, of dit dan voor Nederland nog accep
tabel zal zijn.
Giften en belasting
Zoals bekend, staat de wet slechts dan
belastingfaciliteiten voor giften aan chari
tatieve en cullurele instellingen toe, wan
neer het totaal dezer giften minstens 2%
en hoogstens 3% van het belastbare inko
men van vennootschappen en particulieren
uitmaakt (men zie E.W. van 13 Dec. 1952).
Reeds het vorige jaar heeft het Prins
Bernhard Fonds er op gewezen, dat de
minimumgrens van 2% te hoog is. Zelfs in
het rijkere en goedgeefsere Amerikaanse
bedrijfsleven blijken de giften gemiddeld
beneden de 1% der inkomsten der maat
schappijen te liggen. De minister heeft zich
toen niet laten vermurwen. Nu Nederland
door de watersnood getroffen is, is voor
giften aan het Rampenfonds de minimum
grens wèl opgeheven. Te verwachten is
helaas dat andere instellingen daarvan de
terugslag in haar collecten en contributies
zullen bespeuren. Is dat geen reden te meer
de te hoog gestelde minimumgrens van 2%
hetzij op te heffen of althans belangrijk te
verlagen?
Staatsloterij
Het Prins Bernhard Fonds heeft echter
nog verdere plannen en wel ten aanzien
van de Staatsloterij. De winst ad 2 mil-
lioen, welke de Staat thans uit deze
„kanalisatie van de speelzucht" behaalt,
zou aldus het Fonds heter voor
sociale en culturele doeleinden beste'cd kun
nen worden. Voor het nadeel, dat de schat
kist door het afslaan van deze winst zou
ondervinden, zou de staat vrijwel geheel
compensatie kunnen vinden, indien de vrij
merkwaardige uitzondering zou worden
opgeheven, dat de loten vrij zijn van omzet
belasting.
Het Fonds becijfert, dat in dat geval de
prijs van een twintigje zou stijgen van 4
tot 4.25 en acht deze verhoging, gezien
het belang van de sociale en culturele pro
jecten, welke het voorstaat, acceptabel. Of
de doorgaans „kleine" koper van
loten der Staatsloterij ook zo over dat
kwartje extra zal denken, blijft af te wach
ten, doch in ieder geval zijn de doeleinden
zijn steun waard.
Wereld-plan
Het scherm van geheimzinnigheid rond
de Brits-Amerikaanse besprekingen is zelfs
door de Amerikaanse reporters niet door
boord. De officiële Amerikaanse com
mentaar, dat inderdaad voor Engeland aan
moedigend klinkt, doet twee dingen ver
onderstellen, nl. dat geen sprongen zullen
worden gedaan, maar naar een geleidelijke
ontwikkeling zal worden gestreefd, en dat
het inderdaad niet gaat Om een Engels-
Amerikaans project, doch om voorstellen,
waarin de gehele Westelijke wereld is be
trokken.
Kras
Dezer dagen werd melding gemankt van
plannen voor een „ruil", waarbij Nederland
voor Brazilië schepen zou bouwen en
daartegenover Braziliaanse katoen zou af
nemen. Wij zijn in het algemeen van der
gelijke transacties geen voorstander en
achten deze slechts als noodoplossingen
aanvaardbaar. Nochtans vinden wij het wel
zeer kras, dat deze berichten reeds een
protest hebben uitgelokt van de Kamer van
Koophandel vanLonden, die er op
wijst, dat dergelijke transacties schadelijk
zijn voor. de Engelse houders van oude
vorderingen op Brazilië. En dat nog, ter
wijl reeds deze maand de eerste twee van
de 70 Gloster „Meteor"-straalvliegtuigen in
Rio de Janeiro zullen aankomen, die Enge
land krachtens de in Februari j.l. gesloten
„rnil-overeenkomst" aan Brazilië zal leveren
tegen 15.000 ton katoen ter waarde van
circa 4.3 millioen!
„Duizend mannen te erg"
De bekoorlijke mevrouw Wilma Soss,
presidente der „Vereniging van Aandeel-
houdsters in het Amerikaanse Zakenleven",
behoort tot de vaste aanwezigen op alge
mene vergaderingen. In Mei 1949 aldus
lezen wij in „Exchange" verscheen z|j
majestueus in de vergadering der U.S. Steel
Corporation, gekleed in een japon uit het
vrolijke tijdperk van 1890teneinde
aldus verklaarde zij „in overeenstem
ming te zijn met de verouderde opvattingen
van het bestuur ten aanzien van de verhou
dingen tot de aandeelhouders".
Als deze „vondst" ook eens in Neder
land zou worden toegepast, voorzien wij
een wijziging in de mode en een drukker
bezoek aan de jaarvergaderingen.
Sneller
Uitvoerig en objectief is het jaarverslag
der Surinaamsche Bankeen uitstekende
gids bij het volgen van de ontwikkeling van
dit gebied. Het verslag over 1951 is eerst 30
December 1952 door aandeelhouders goed
gekeurd en eerst begin 1953 in Nederland
verspreid. Juist omdat Suriname meer dan
vroeger de aandacht trekt, mag een lans
worden gebroken voor een aanmerkelijke
versnelling dezer publicatie.
(B) In verschillende landen en ten aan
zien van uiteenlopende vraagstuk
ken valt heden ten dage in wezen een
zelfde probleem op te merken. Helaas is
het allerminst zo, dat men zeggen mag,
dat dit probleem zich op de voorgrond
dringtintegendeel, gezien het belang
van het vraagstuk is het juist opmerke
lijk, dat er zo weinig aandacht aan ge
schonken wordt. Dit probleem betreft
ruw gezegd de behartiging van de be
langen van de verbruikers tegenover die
der producenten deftig gezegd de relatie
tussen prijs en behoeftenbevrediging.
Om dicht bij huis te blijven de Benelux.
De Belgen zijn verontwaardigd over de ver
meerdering van de invoer uit Nederland,
waardoor, naar zij beweren, diverse hunner
bedrijfstakken in
moeilijkheden zijn ge
raakt. Minister Zijl
stra heeft in een o.i.
moeilijk te bestrijden
repliek, deze verwijten als niet door de feiten
gerechtvaardigd, van de hand gewezen, doch
dit wordt hem in België niet goed afgeno
men. Moeizaam slepen de besprekingen tus
sen de producenten zich voort en de gehele
sfeer is over en weer niet wat zij wezen
moet. De producenten achten hun belangen
geschaad resp. bedreigd en laten over en
weer niet na hun regeringen daarop opmerk
zaam te maken. Maar één stem hoort men
niet, terwijl die verreweg het sterkst van alle
zou behoren te klinken die van de verbrui
kers. Gesteld, dat minister Zijlstra eens on
gelijk zou hebben en de Nederlandse export
eens wèl de Belgische markt zou hebben
overstroomd mag er dan ook niet eens op
gewezen worden, dat een dergelijke over
stroming alleen mo oei ijk zou zijn geweest,
indien de Belgische verbruiker beter en
goedkoper is bediend dan daarvoor?
Nog niet zó lang geleden heeft de Bel
gische textielexport ons land overstroomd,
ten detrimente van onze textielfabrikanten.
Mag er dan niet op gewezen worden, dat
welke de gevolgen voor onze eigen pro
ducenten ook zijn geweest door die
enorme import uit België het Nederlandse
tekort aan textiel in enkele maanden is op
geheven en daardoor aan de Nederlandse
verbruikers een enorme dienst is bewezen?
Harrewarren
Financiën en economie
Men blijft harrewarren tussen de pro
ducenten, en zowel in Brussel als in Den
Haag staan landbouwers en fabrikanten
rond het bureau van hun minister. En het
is maar al te zeer te vrezen, dat die kring
van producenten de bewindsman het uit
zicht zal doen verliezen op de grote massa
daar op de straat, waar de gewone man en
zijn vrouw blij zijn, dat zij hun schoenen
of textiel of wat ook, voordeliger hebben
kunnen kopen maar er niet over denken
hun mooie schoenen of goedkoper mantel
pakje nu eens aan de minister te laten zien
en hem voor het toelaten van de import te
prijzen
Dezer dagen besprak een Nederlands
blad de consequenties van Europa's inte
gratie. „Moet het dan zo worden" aldus
stelde het angstig de vraag „dat onze
landbouw in sommige maanden blootgesteld
zal worden aan de concurrentie van invoer
uit Zuidelijke landen, bijvoorbeeld uit
Italië en dat onze industrie zich zal moeten
meten met die van grote industrielanden als
Duitsland en Frankrijk?"
Naar onze mening zal dat, als men in
tegratie wil, zeker het geval zijn. Dat voor
uitzicht is voor menige Nederlandse be
drijfstak inderdaad verre van bemoedigend.
Maar wil men dan wel, dat onze landbouw
zijn primeurs naar alle landen van Europa
exporteert, maar deinst men er omgekeerd
voor terug dat bv. Italië hier agrarische
afzet zou trachten te krijgen? En moet men
dan, tegenover de nadelen voor bepaalde
bedrijfstakken, ook niet eens onderstrepen
welk een zegen het voor de consumenten
van geheel Europa ook die van Neder
land zal zijn als zij gedurende het gehele
jaar, ook in de nu schaarse maanden, land
bouwproducten aangevoerd zullen krijgen
uit alle delen van Europa, die dan in staat
zijn te leveren? De Amerikaanse huisvrouw
weet nauwelijks of haar. fruit uft Wisconsin,
Florida of Californië komt maar wel,
dat zij van een practisch ononderbroken
aanvoer van groenten en fruit verzekerd is.
Maar ook bij haar komt het niet op naar
een ministerie te gaan om een lofzang aan
te heffen over het ontbreken van invoer
rechten en contingenten tussen de staten der
V.S. onderling. Zii accepteert als vanzelf
sprekend de voordelen voor de verbruiker
van de uniforme binnenlandse markt, die
Europa nog moet bereiken.
Onvoldoende aandacht
Bij alle besprekingen over Europese in
tegratie wordt voortdurend aandacht be
steed aan de belangen der producenten, wor
den hun voor- en nadelen op een goudschaal
tje afgewogen. Aan de belangen der grote
groep der consumenten wordt, in verhou
ding daarmee, in feite merkwaardig weinig,
ja onvoldoende aandacht besteed. Het ware
zeker te wensen, dat deze enorme groep
haar belangen sterker naar voren zou kun
nen brengen.
Met genoegen valt op te merken, dat in
hun redevoeringen te Wageningen op 7
dezer, zowel minister Mansholt als ook
prof. Kuin juist het consumentenbelang op
de voorgrond hebben gesteld en de Europese
behoeftenbevrediging en niet het pro-
ducentenbelang als het voornaamste doel
der integratie hebben aangewezen. Minister
Mansholt betoogde hierbij met nadruk, dat
de practijk leert, dat noch de regeringen,
noch de vakbeweging, noch ook de vrou
wenverenigingen de belangen der verbrui
kers afdoende verdedigen teveel zijn zij
geneigd zich op den duur met de belangen
der producenten te vereenzelvigen.
Onhoudbare situatie
Hoezeer dit ook in andere landen het
geval is en tot welke merkwaardige en feite
lijk onhoudbare spanningen dit leidt,
bewijzen de Verenigde Staten. De regering
steunt de boterprijs op 90% van de „pari-
teitsprijzen", met het gevolg, dat boter
thans in de winkel in New York 80 dollar
cents per pound kost, tegen margarine
30 cents. Het resultaat is zoals haar
Nederlandse zuster haar wel kon voorspel
len dat de Amerikaanse huisvrouw
ijlings op margarine is overgeschakeld
en de Amerikaanse regering, om de prijs
van boter op peil te houden, thans genood
zaakt is per dag 2 millioen pounds boter
in te kopen, of bijna de halve productie van
alle Amerikaanse zuivelfabrieken! In drie
maanden tijd zijn de voorraden boter der
regering met 83 millioen pounds toege
nomen en men verwacht per eind Maart
een voorraad van 130 millioen pounds. Zou
de steunprijs na 31 Maart wanneer de
huidige regeling afloopt gehandhaafd
worden, dan voorzien experts als gevolg
van de grote voorjaarsproductie, een stijging
tot het fantastische
cijfer van 500 millioen
pounds, d.w.z. meer
dan de gehele jaar
productie van Nieuw-
Zeeland en voldoende voor Amerika's boter-
verbruik gedurende vijf maanden!
Is het wonder, dat in het zelfde Ameri
kaanse blad, dat op deze feiten wijst, een
advertentie van een landbouwblad uit het
Midwesten trots betoogt, dat het inkomen
der boeren in het Midwesten het dubbele
is van het nationale gemiddelde, evenals hun
investeringen in landerijen, gebouwen,'ma
chines en werktuigen? Wat hebben de ver
bruikers over deze behartiging van produ-
centenbelangen, welke onder de ex-minister
van Landbouw Brannan, een zo grote vlucht
genomen heeft, te zeggen?
Toch gevoelt de Amerikaanse landbouw,
hoe sterk het landbouwfront ook is, zich
minder gerust. Want de nieuwe minister,
Ezra Benson, houdt een slag om de arm.
„Steun aan de prijzen", aldus verklaarde
Benson enige tijd geleden, „moet een be
veiliging verschaffen tegen een ramp. Maar
prijssteun die leidt tot het uitblijven van wij
zigingen in de productie in de richting van
een evenwicht tussen aanbod en vraag, en
die oneconomische productie aanmoedigt
en aanhoudende grote surplussen en sub
sidies tot gevolg heeft, moet vermeden
worden."
Tussen „farm-block" en stijgende boter-
voorraden (gezwegen van andere producten)
is Mr. Benson's positie niet te benijden.
Want, gezien de ervaring, is het niet waar
schijnlijk dat hij een steun in de rug zal
krijgen van het publiek. En evenmin dat de
politici de wensen van de onmondige massa
der Amerikaanse verbruikers meer aandacht
zullen schenken dan bij vorige gelegen
heden.
Toenemende vraag
Het grote punt is niet alleen, dat door
het wegvallen van beschermende maat
regelen van welke aard ook, de behoeften
der verbruikers beter en goedkoper zullen
worden voorzien, doch dat tengevolge
daarvan de vraag weer zal toenemen en
ruimte geschapen zal worden voor nieuwe
activiteiten op tal van nieuwe gebieden.
En wellicht zullen zelfs die bedrijfstak
ken, welke hun prijzen op een lager
niveau zien akomen, bespeuren, dat die
Read about the amazing train
ing course earth men will take
before they can qualify for the
trip through space! Massive
machines simulating pressures
9 times a man's weight, speeds
of 18,000 miles per hour, the
problems of weightlessness and
personal propulsion—all are
explained. Read, also, WHEN
CAN THE ROKS TAKE
OVER IN KOREA?, a timely
report on a most important
topic.
In I
b March 7th Mow On Sal*
America's Liveliest Weekly
SLECHTS 75 CENT
verlaging leidt tot een onvoorziene
stijging van het verbruik. Niet alleen de
ervaringen van de Amerikaanse produ
centen bij de schepping van hun massa
markt kunnen daarbij tot voorbeeld
dienen, doch evenzeer het verrassende
feit, dat de luchtvaartmaatschappijen
thans hebben kunnen constateren. De in
voering van de touristenklasse heeft op
de Noordatlantische lijnen niet geleid
tot een afneming der eersteklasse-passa-
giers. Hier blijkt dus dat de lagere prijs
een geheel nieuwe categorie van ver
bruikers heeft gewekt, die zich zonder
deze lagere tarieven niet zou hebben aan
gemeld. Een opmerkelijk voorbeeld, dat
een nieuwe aansporing inhoudt ook
voor de producenten om bij alle be
slissingen met de belangen der consu
menten sterker rekening te houden dan
thans in maar al te veel gevallen het ge
val blijkt te zijn.
-
BENAUWENDE
HARDLIJVIGHEID?
LAST VAN
CONSTIPATIE?
SLECHTE
SPIJSVERTERING?
ONZUIVER BLOED?
doen U al de narigheid spoedig vergeten. Na
één VICHY-PIL, 's avonds ingenomen vóór
het slapen gaan, voelt U zich de volgende
dag al veel beter.
Let op de juiste naam en het blauwe doosje
VICHY PILLEN
Verkrijgbaar bij
Apothekers en
Drogisten
Stabiele koersen
Merkwaardigenvüs was Wall Street het
eerste beurscentrum, waar de zekere
gereserveerdheid, die door de dood
van Stalin op alle buitenlandse beurzen was
gewekt, weer verdween en waar bij toe
nemende activiteit de koersen weder een
opwaartse tendenz vertonen, zoals uit het
erloop der Dow Jones-gemiddeldcn blijkt.
DOW JONES-GEMIDDELDEN
- 6/3'S3 5/3'53 26/2'53
Industrials .-...*3 280.52 283.86 284.35
Ralls .........£3 111.36 109.05 109.79
Utilities 53.77 52.45 52.57
Het gemiddelde der public Utilities be
reikte zelfs een nieuw hoogterecord.
Dit voorbeeld van Wall Street, dat nogal
eens de toon aangeeft, werd door het Dam
rak nog niet nagevolgd. Wij behoeven
slechts te letten op de omzetten in de
hoofdfondsen om te zien, dat de levendige
stemming, waardoor Januari 1953 zich
kenmerkte, nog niet is teruggekeerd. In de
meest actieve aandelen als Koninklijke Olie,
Unilever, Philips' Gloeilampenfabrieken en
A.K.U. is het tegenwoordig weder een heel
normaal verschijnsel, wanneer er in ver
schillende tijdvakken tijdens het beursuur
geen enkel stuk wordt omgezet en dus geen
notering tot stand komt. Het wachten is
nog steeds op een nieuwe stimulans.
Wel verdient de aandacht, dat ondanks
de grote stilte ter beurze de koersen zich
goed weten te handhaven. Er is een zekere
stabiliteit ontslaan, waarbij eerder van een
gering aantrekken der koersen dan van
koersverliezen kan worden gesproken. Dit
wijst erop, dat de technische positie van de
beurs gezond is, zodat een kleine opleving
automatisch tot een verder koersherstel zal
leiden.
Een vergelijking van de koersgemiddel-
den geeft het stabiele verloop duidelijk
weer.
Digestif Rennies -
om Zuurbrand te blussen;
óók om zuurbrand te voorkomen!
U hoeft niet meer tegen Uw maaltijden
op te zien uit vrees voor zuurbranden op
de maag. Met één of twee Rennies bjj de
hand blijft U iedere brand de baas en
biust U de pijn bij voorbaat. Vraag
Rennies bij Uw apotheker of drogist.
KOERSGBMIPDET ,DBN
9/3'53 10/3'53 H/3'53 12/3'53 lS/3'53
Petroleum 142.31 14L95 142.09 142.09 141.72
Industrie 205.65 205.73 205.98 206.01 205.85
Scheepvaart 161.68 161.95 162.42 163.14 164.06
Banken 134.26 133.95 133.54 133.20 133.30
Indon. fonds. 47.68 47.89 47.82 48.04 47.93
Algemeen 145.69 145.81 145.90 146.07 146.02
Enkele features
De stimulans, waarop het Damrak wacht,
moet uit Den Haag komen. Wanneer
er inderdaad een wijziging zou komen
in de overheidspolitiek, vooral op fiscaal
terrein, dan kan dit tot een betere beurs-
stemming leiden.
Het jaarverslag van Van Gelder Zonen
heeft er duidelijk op gewezen, dat bij het
huidige tarief van de Vennootschaps
belasting een verdere uitbreiding van het
productie-apparaat der maatschappij uit
rentabiliteitsoverwegingen niet verantwoord
is. De industriële expansie wordt dus ten
gevolge van de overheidspolitiek tot staan
gebracht tot schade van werkgelegenheid en
export. Iedere oprichting van een nieuw
bedrijf en iedere expansie brengen risico's
met zioh mede, en wanneer tegenover deze
risico's de winstmogelijkheden door de
fiscus grotendeels worden afgeroomd, dan
zal dit alle ondernemingslust ten slotte
doven. Wanneer door overheidsmaatregelen
dit groeiproces wordt afgeremd, dan zal
ook de aandelenmarkt hier automatisch
onder lijden. Het wachten is dan ook nog
steeds op de belastingherziening.
De afwachtende en gereserveerde hou
ding blijft beperkt tot de aandelenmarkt.
Slechts enkele features vallen op te merken,
waaronder lappen Wilton, welke vast ge
stemd waren, i.v.m. een te verwachten
omwisselingsaanbod in gewone aandelen.
Ook aandelen Michiels Arnold waren
beter op het bericht, dat andermaal 100
per aandeel van nom. 500 zal worden
terugbetaalddaarentegen waren aandelen
Apeldoornse Nettenfabriek flauw op de
ongunstige bedrijfsresultaten.
Duitse obligaties
DE obligatiemarkt blijft goed prijshoudend
gestemd. De nieuwe 3J% Staatslening
weet zich behoorlijk te handhaven. De
handel in dc- Duitse obligaties als Young,
Dawes en KallUnlngen is veel ruB-
tiger geworden.
Ten einde misverstand te voorkomen merken
wij op, dat de koerswinsten, behaald bij ver
koop van deze obligaties, binnen het tijds
bestek van één jaar, onder de bekende
speculatiewinstbelasting.
Art. 35 sub 3 van de desbetreffende Wet
bepaalt, dat alleen bulten beschouwing
blijven obligaties ten laste van schuldenaren,
die binnen het Rijk wonen of gevestigd zyn,
tenzij aan zodanige obligaties naast de vaste
interessen, een aandeel in de winst of een
optlerecht op aandelen la toegekend of tenzij
de belastingplichtige de obligaties buiten het
Rijk verworven heeft.
Indonesische fondsen
Opvallend is, dat de Indonesische fond
sen het behaalde koersavans over het
algemeen goed weten te handhaven.
Dit geldt in het bijzonder ook voor rubber-
waarden.
Nu heeft de koersdaling in de laatste
jdren voor Indonesische fondsen ook wel
zeer grote afmetingen aangenomen.
In vergelijking mei het koerspeil van
1938 is het huidig koersgemiddelde voor
deze categorie fondsen meer dan gehal
veerd.
Voor een aantal nibbermaatschappijen
heeft de Rotterdamsche Bank het in Neder
land aanwezige netto-actief (dus na aftrek
van de verplichtingen) becijferd en dit uit
gedrukt in procenten van het aandelen
kapitaal. Hoe relatief laag rubberwaarden
nog ter beurze van Amsterdam noteren,
komt duidelijk naar voren, wanneer men
de huidige koersen beziet in het licht van
dit in Nederland aanwezige actief.
Het resultaat van de berekening treft men
in onderstaand staatje aan.
Netto-actief in
Nederland uit.
1951 (in v. h.
Kapitaal
aandelen-kapitaal)
Div.
Koer3
1.000.—
ca.
1951
10/3 '53
Amsterdam Rubber*)
25.000
75
9%
891%
Kali Telepak
1.000
54
9% b)
87 oum
Kendeng Lemboe
3.000
32
5%
72
Serbadjadi
2.600
10
0%
41J%
Sumatra Rubber Cultuur
1.500
40
3%
50
Tanah Radja
1.000
53
10%
833%
V.I.C.O,
2.000
10
0%
271%
Ver. Majanglanden
4.242
27 a)
8%c)
51i%
Vóór overneming Hessa
Rubber, a)
Uit, Maart 1952. b)
Over 1952
wederom 9%.
c) Over boekjaar 1961-'52 6%.