Een karavaan trekt door een
dorstig land
Deportatie van tienduizend Amerikaanse communisten?
door D. van der Meulen
Arabië
Noord-Amerika
12
ELSEVIERS WEEKBLAD
Zaterdag 21 Maart 1953
D3 eerste door de Britten verboden
plaats, Nisaab, was door geduldig
volhouden en door de onverwaohte
hulp van de oude vriend Muhsin al
'Aulaqi, dan toch bereikt. Wel niet het
zeer oude, door het aanstuivende zand der
eeuwen thans nauw ingesloten stadje aan
de wierook-weg zelf, maar de rotsheuvel
Djebel Surraan met zijn wand vol in
scripties, waar het ons om te doen was.
Aan de voet van de rots werd een tegen
goede betaling gehuurd stuk tentdoek ge
spannen, de broer van de Sjeich der
Hammaamstam installeerde zich onder
een kameeldoornboompje dichtbij. Iedere
dag werden per ezel een paar zakken
water uit de dichtstbijzijnde put gebracht,
af en toe zelfs een houten nap vol geite-
melk van de kudde van een der mannen
die elkaar afwisselden als bewakers en
gidsen.
Het was een grote teleurstelling geweest
te constateren dat de inscripties zéér ge
havend waren door werklieden die in het
dorp van de Sjeich vier torenburchten ge
bouwd hadden. Het waren lemen bouw
werken staande op muren van rotsblokken.
Juist die mooie, vlakke rotsplaten met de
inscripties kon men aan de top zo goed met
stokken loswrikken van de rest. Dan vielen
ze naar beneden waar ze in veel stukken
braken, klein genoeg om ze per kameel
naar de plaats der bouwerij te vervoeren.
Het was jammer. Hier zijn we te laat ge
weest. Maar we werden getroost voor onze
moeite en de betaalde 500.met de
mededeling, dat men ons in de om
trek zoveel graffiti zou wijzen als
we maar wilden. Inderdaad hebben
we iedere dag, op tochten in tel
kens andere richtingen, onze buit
aan copieën belangrijk kunnen vergroten.
Uit de richting Nisaab werden we echter
weggehouden zonder dat we dat in dit wijde
land vol herinneringen aan de oude volken
teveel merkten. Pas toen we verder, ge
trokken waren en zö ver weg waren dat er
van teruggaan geen sprake kon zijn, ver
trouwden onze Hammaam-vrienden ons toe,
dat alleen maar aan de buitenrand van
een z..-r rijk inscriptiegebied geknabbeld
hadden. We waren weggehouden van de
eigenlijke wadi van het verkeer der Oud
heid, omdat men vreesde dat we daar niet
veilig zouden zijn. Daar toch was het hart
van het Sultanaat Nisaab en dat was sinds
lang en overtuigd in strijd met de „Haku-
mah", d.i. de Britse regering in Aden.
Dreiging
Het kan niet lang meer duren tot het
stille maar bittere conflict tussen de Brit
ten in Aden en Koning Ahmad te Ta'ez in
Jemen uitgevochten zal worden. Of zullen
deze twee machten, die beide lid zijn van
de U.N.O., inzien dat de tijd van het uit
vechten van grensgeschillen voor hen voor
bij is en dat ze zich aan arbitrage dienen te
onderwerpen? Hoe
het ook gaan zal, het
abces rijpt en het zal
openbreken en daar
na zal er eindelijk
vrede en veiligheid komen, ook in deze laat
ste uithoeken van het ondoordringbare rots
en woestijnland van Z.W.-Arabië, met zijn
al zo veel eeuwen onder oorlog zuchtende
bevolking.
Het wetenschappelijke onderzoek heeft
op dat moment niet gewacht. Soms heeft
men alleen maar kunnen knabbelen aan de
buitenrand van het gebied dat de schatten
der Oudheid bergt. Soms heeft men door
geld of door list er binnen kunnen gaan en
iets van de er sluimerende waarden kunnen
zien. Ook wij Nederlanders zullen niet
mogen afwachten, we moeten proberen er
weer dichter bij te komen nu we weten
waar we precies moeten zijn.
Aan de voet van de Djebel Surraan leer
den we de hitte van het Arabië onder tent
zeil kennen, 's Middags wanneer we lagen
af te wachten wanneer het stijgen van de
thermometer eindelijk voorbij zou zijn, en
wanneer de „dust devils", de spiraalvormig
opgezogen stofkolommen, met hun ver
stikkende rondedans door de woestijn zou
den ophouden, kregen we de zekerheid dat
in schaduw- de hitte van 105, ja nog meer
graden Fahrenheit en de gloeiende stof-
wind, te verdragen zijn. Het was een goede
voorbereiding voor de tocht naar Hadhra-
maut, midden in het hete seizoen en na
twee jaren zonder regen, terwijl het derde
jaar reeds vorderde en de gewoonlijk regen-
brengende maanden in stijgende spanning
voorbij gingen, zonder dat Allah de gebeden
van een om water zuchtend volk verhoorde.
Verzwakte kamelen
De kamelen halen hun schade In ze nemen lange teugen die men als een opzwelling
kan volgen op de weg door de lange halzen naar de drinkwater maag
Er was weinig voedsel meer in de ver
droogde weidegebieden der kamelen. De
dieren waren mager, mee tengevolge van
de al verdere tochten die naar drenkplaat
sen gemaakt moesten worden. Wij waren
verplicht ongeveer het dubbele aantal
kamelen te huren, omdat de dieren geen
normale lasten meer konden dragen en om
dat op minstens 2 extra kamelen voor
watertransport gerekend moest worden.
De tocht zette goed in. Men pleegt in
Arabië met iets moeilijks langzaam te be
ginnen. De eerste dag vertrekt men laat en
marcheert men niet ver. De dieren moeten
weer wennen aan hun zware, eentonige taak,
de mensen moeten wennen aan elkaar en,
in dit geval, moesten ze wennen aan ons, de
Nasara, de Christenen. Maar we waren
allen fris en vol goede bedoelingen en ver
wachtingen. Toen er dan ook plotseling een
konijn voor ons wegrende, lieten allen de
karavaan in de steek en de jacht begon.
Zou men de kleine renner kunnen insluiten
en uitputten? Ja, dat
lukte, öf ze ook lopen
kunnen en het-lang
volhouden. Levend
vingen ze het dood
moede diertje en des
avonds was hét kampvuur een middelpunt
van opgewekte mannen die wel wisten
samen een harde tijd tegemoet te gaan,
maar die geloofden in de zegen van hem die
hun Zijn mildheid toonde in het hapje ge
roosterd, taai konijnenvlees, dat in hun
sobere Bedoeïenenbestaan een zeldzaam
heid is. Op de verdere tocht zagen we nog
heel wat konijnenop het rotsplateau, de
djool, twee weken later zagen we zelfs
enkele gazellen, maar de snelheid en de vol
harding waren uit de gang onzer mannen en
alle jagerslisten faalden.
De karavaan trok door het onveilige
gebied tussen Brits protectoraat en het
Jemenietische rijk. Iedere Arabier loopt
hier met geweer en patroongordel
's nachts wordt gewaakt, wie het kamp
nadert wordt aangeroepen en wanneer hij
niet dadelijk stilstaat door een waarschu
wingsschot tot inkeer gebracht. Voort
durend is er spanning van zich in gevaar
te weten.
We trekken nï£t recht op ons doel af,
maar gaan via de enkele bekende drenk
plaatsen, waar ook nu nog water is. Daar
trekken mens en dier uit steeds verder ge
legen gebieden op samen. Dat zijn plaatsen
waar de door Arabische nood en woestijn-,
traditie geheiligde regels' van godsvrede
onaantastbaar heersen. Wanneer men
zo'n waterput nadert, wordt het leven
diger op de elders stille woestijnpaden.
In lange, dunne lijnen trekken de kara
vanen van waterzoekenden uit alle
windrichtingen naar dat éne punt. Daar
heerst de drukte van een bedevaartplaats.
Grote kudden kamelen, ezeltjes, schapen
en geiten liggen geduldig op hun beurt te
wachten. De begeleidende Bedoeïenen, man
nen en vrouwen, zijn in volle actie. Ze wer
ken in een jacht, zonder rust. Hoe harder
men zich inspant des te luider zingt men de
liedjes van het arbeidsrhythme. De leren
zakken worden gevuld en op rijen gelegd om
straks opgeladen te worden. De kamelen, die
het lang zonder drinken hebben uitgehouden,
halen hun schade in.. Ze nemen lange teugen
die men als een opzwelling kan volgen op de
weg door de lange halzen naar de drink
watermaag. Al ze zich volgedronken heb
ben, worden ze weggeleid. Vóór ze een dag
later vertrekken, zullen ze nog eenmaal
naar het water geleid worden. De sobere
dieren hebben dan geen dorst, maar door
klokkende geluiden en zangerige woorden
van hun begeleiders zullen ze weer aan het
drinken gebracht worden. Als "ze dan ge
heel voldaan zijn en hun flapperende, lange
lippen heen en weer schudden zodat het
water in 't rond spat, worden ze in kniel-
houding gecommandeerd, twee mannen
trekken de kop achterover en rukken de
bek open, een derde giet uit een hoog
geheven zak de lange hals nog boordevol.
Pas wanneer het dier „overloopt" laat men
het los, wetende dat nu alles tot 't uiterste
gevuld is. Het werk geschiedt met gezang
en geroep der mensen en met krachtig
protest-gerochel van de dieren. Het is een
dag en nacht doorgaande actie, begeleid
door het lied van het drenken. Mannen,
vrouwen en meisjes werken samen, uit
dagende grappen en vrouwelijke, snel en fel
parerende antwoorden klinken er tussen
door en doen alle werkers
soms schaterlachend applau
disseren. Men herkent 4© men
sen niet die hun zorgen ver
gaten, die hun angst bij het
naderen van deze plaats ach
terlieten, die door het water,
Allah's kostbaarste gave, tot
mensen wórden wier werken
spelen is. 's Nachts gaat het
komen en wegtrekken door,
het drinken en het vullen van
zakken en vernieuwd trekt
men dan de hopeloze woestijn
weer in.
Van drinkplaats naar
drinkplaats zijn we gereisd.
Het waren geen putten,
maar plaatsen aan de basis
van het hoge rotsmassief der
djools van Hadhramaut,
waar het grondwater stuit
op mét-doorlatende lagen én
rtaar buiten vloeit. Natuur
lijke rotskommen, soms
lage lange rotsspleten, wel
len daar vol water. Dit zijn
de plaatsen die, zij het in
geringere hoeveelheid, ook
in grote droogte blijven
vloeien. Het trekken daar
heen en het terugkeren naar
de 'weidegebieden, vullen
het leven van de stammen
die uit harde ervaring weten,
dat het er nu om gaat de
strijd om het water te win
nen. Van uitbreiding der
kudden zal geen sprake
meer zijn. Het zal er om
gaan een zodanig restant in
A. A. M. STOLS - UITGEVER
's-Gravenhage
NICO WIJNEN
TEGENZIN
ing. 2.90
dit soort verzen heeft zijn
gelukkigl
DE NIEUWE
leven te houden dat men zelf het eind®
van de droogte haalt. Alle volwassenen
kennen die stille, verbeten strijd waarin
de kinderen, de ouden, de zwakken het
afleggen. Waarin een stam zoveel man
kracht verliezen kan, dat zij het zelf
standige bestaan moet opgeven en zich in
dienstbaarheid moet aansluiten bij een
andere, gelukkigere.
In 1944 zagen we Hadhramaut tegen heit
einde van zo'n catastrophe. Het vee was er
toen 'vrijwel verdwenen en in de straten
van de stille stadjes weerklonk het zwakke
geroep om hulp van hen die lagen te ster
ven, die al te zwak waren om op te staan en
die wij ook niet helpen konden. In de stille
nachten hoorden we hun klagende, bevende
spreekkoren opklinken tegen de wanden
van de huizen der notabelen waar we
onderdak vonden „O Christen, o vreemde
ling, waar is je kleine beetje hulp voor ons?"
Omdat ik die niet kon geven, vluchtte ik
toen uit het werkelijk verdorstende deel van
het land.
Nu was het nog zó erg niet. Men was
pas aan het begin van de derde zomer, do
tijd die regen placht te brengen. En ieder
die ik vroeg naar zijn zorg, antwoordde met
een 'glimlach „Er komt regen, binnenkort,
Allah kerim", Allah is immers barmhartig!
Een imposant gebouw van vele -verdiepingen waar
notabelen wonei
NEW YORK, Dinsdag
Men zal gedurende de komende maan
den veel horen van Herbert Brow-
nell, Eisenhower's minister van
Justitie. In diens departement werden ge
durende de laatste weken beslissingen
genomen, welker uitvoering stuk voor
stuk de internationale aandacht zal op
eisen. Tot die beslissingen behoort, dat
veel meer dan tot dusverre het geval was,
gebruik gemaakt zal worden van depor
tatie van die elementen welke de Staat
vijandig zijn. Wat deze lieden betreft
heeft Washington door de jaren heen
lankmoedigheid betracht. Met die'hou
ding is het eindelijk afgelopen.
Er doet zich echter ten opzichte van de
deportatie een moeilijkheid voorvolgens
de wet op de deportatie moet er een land
zijn, dat de gedeporteerde toelaat. Boven
dien schrijft de wet voor, dat geen onge
wenste vreemdeling naar een land gedepor
teerd mag worden, waar hem een strafver
volging wacht. Het ziet er naar uit, dat een
wetswijziging öf -aanvulling, de regering uit
de impasse zal moeten helpen, die daaruit
kan ontstaan.
In kringen, die daarvan op de hoogte ge
acht kunnen worden, wordt verondersteld,
dat de deportatie van 10.000 genaturali
seerde communisten in overweging wordt
genomen.
Gedurende processen, welke de laatste
jaren tegen communisten gevoerd zijn,
gebleken, dat het Federal Bureau of Inves
tigation (FBI) uitstekend op de hoogte is
van boven- en ondergrondse communisti
sche activiteit. In die processen dienden
personen als getuigen, die tien, twaalf jaar
lang tot de (Amerikaanse) communistische
gelederen behoorden, maar achteraf bleken
daarin door de politie gegeven opdrachten
tet vervullen.
Dat recente ledenlijsten van communisti
sche organisaties in handen van de politie
zijn,, werd onlangs in de pers verklaard. Bij
het uitbreken van een noodtoestand zouden
die lijsten natuurlijk hun nut bewijzen.
Sinistere figuren
Woonhuis dat veel weg heeft van een palelstegen de muren weerklonken eens de
spreekkoren der vertwijfelden
De straffe maatregelen, welke minister
van Justitie Brownell heeft voorbereid, heb
ben niet alleen betrekking op communisten.
Zo heeft Brownell de dossiers bestudeerd,
die op dè sensationele verhoren betrekking
hebben, welke sinistere figuren van het New
Yorkse „waterfront" onlangs ondergingen.
Uit die verhoren is bijv. gebleken dat er
enkele werkgevers zijn, die met een kleine,
maar machtige groep gangsters samenwer
ken om concurrentie onmogelijk te maken.
Die gangsters slaagden er in zich bestuurs-
posities in bepaalde vakverenigingen te
verwerven. De federaties van vakverenigin
gen hebben er in Washington op aangedron
gen om een eind te maken aan het werk
van deze „racketeers".
De overheid heeft tot een drievoudige
aanval besloten. In de eerste plaats wordt
gebruik gemaakt van het onfeilbaar geble
ken systeem, dat jaren geleden de ondergang
van de meester-bandiet Al Capone bewerk
stelligde. Het was destijds onmogelijk om
deze „overlord" van de onderwereld een
der talloze misdaden te bewijzen waarin
hij de hand had. Toen werden de T-mannen
erbij geroepen, de soeurders van het depar
tement van Financiën. Zij slaagden erin
aan te tonen, dat Al Capone bij het invul
len van zijn belasting-biljet elke bepaling
van de wet overtreden had. Dit bewijs was
het middel om Al Capone achter de tralies
te zetten.
De tweede aanval welke minister van
Justitie Brownell onderneemt om een eind
temaken aan de ondraaglijke wantoestan
den in de New Yorkse haven, maakt
gebruik van de anti-trust wetten. Men
is in Washington van mening, dat die
wet de mogelijkheid biedt om een aantal
leidende figuren van het havenbederf de
gevangenis in te helpen. De rijksrecherche
zou een grote hoeveelheid bewijsmateriaal
vergaard hebben.
De derde aanval ie al begonnen door
Charles Tobey, de populaire Senator van
New Hampshire. Tobey speelde destijds bij
de bekend geworden Kefauver-commissie
een belangrijke rol en droeg er o.a. toe bij,
dat niet alleen het beleid van ex-burgemees
ter (thans ex-ambassadeurO'Dwyer onder
de loupe werd genomen, maar maakte het
New York's beruchtste gangster Frank Cos-
tello zo moeilijk, dat deze grossier in wets
verkrachtingen de cel niet meer vermijden
kon.
Bijzonder grote macht
Senator Tobey presideert een senatoriale,
semi-juridische rechtszitting, die hem in
staat stelt personen te dagvaarden, welke
hij over de wantoestanden in het New
Yorkse havengebied verhoren wil. Zulk een
verhoor gaat over beëdigde verklaringen,
waardoor bij gerechtvaardigde twijfel Tobey
de officier van Justitie verzoeken kan een
vervolging wegens meineed tegen de betrok
ken getuige in te stellen.
De dagvaardingen, welke door de par
lementaire commis-
sie worden uitge
vaardigd zijn niet
minder bindend dan
die welke recht
streeks van de rech
ter uitgaan. Waaruit dus blijkt, dat de
Senator, die de verhoren leidt, over een
bijzonder grote macht beschikt. De ge
dagvaarde kan zich, zo hij dit wenst,
tijdens het verhoor door een rechtsgeleer
de van advies laten dienen, zij het dat de
bevoegdheden van de adviseur beperkter
zijn dan tijdens een gewone rechtszitting.
De parlementaire commissies beschikken
dus over enorm grote bevoegdheden en
trekken als regel knappe koppen tot zich.
Oppervlakkig bezien maken zij de indruk
verlengstukken van het justitiële apparaat
te zijn, maar wijdt men meer aandacht aan
de werkelijke betekenis van die commissies,
dan blijkt het dat zij van de onbeperkte
macht van de Amerikaanse volksvertegen
woordiging getuigen. En in feite de concen
tratie van kracht betekenen, waarover de
grootste democratische samenleving der
wereld beschikt. Het feit dat er soms critiek
wordt uitgeoefend op de wijze waarop het
verhoor plaats vindt, heeft niets te maken
met de voortreffelijkheid van de instelling
als zodanig.
Het k de volksvertegenwoordiging die
een onderzoek instelt naar toestanden en
personen en er is in de Verenigde Staten
geen instantie die over een grotere macht,
over meer bevoegdheden beschikt dan de,
vertegenwoordigers van het volk.
Dagelijks meer feeling
Het is een openbaar geheim, dat de
pers thans veel meer moeite heeft om een
mededeelzame connectie tegen het lijf te
lopen dan onder Truman's bewind moge
lijk was. Eisenhower, die dagelijks meer
de „feeling" van het regeringsapparaat
krijgt (deze mening is algemeen) wenst
niet het risico te lopen dat Truman tot
zijn schade meermalen liep loslippigheid
van medewerkers. De politieke reportage,
voor zover deze niet op openbare activi
teiten betrekking heeft, is in Washington
dan ook veel tijdrovender geworden dan
veteraan-reporters zich kunnen herin
neren.
Maar één ding wordt als vaststaand aan
genomen Eisenhower is zeker niet voor
nemens een president te zijn die bij wijze
van spreken met belangstelling uit de
ramen van het Witte Huis kijkt om te zien
wat zich op Capitol Hill afspeelt.
Het zijn ongekend
ernstige, ongekend ge
compliceerde proble
men waarvoor de pre
sident zich gesteld
ziet. Om daarvoor een
oplossing te vinden die oplossing te verwe
zenlijken, moet Eisenhower zeker zijn van
de steun van de regeringspartij. Robert A.
Taft, leider van de majoriteitspartij, ziet
dit in.
Vandaar dat er vooral gedurende de laat
ste weken achter de schermen van het poli
tieke leven veel gesproken wordt over de
(onverwachte) harmonie tussen de president
en de eerste politieke leider van het Con
gres.
De beveiliging van het volk is de aller
eerste opdracht, welke de president elke mi
nister van zijn kabinet gaf. Gaandeweg zal
de vervulling van die opdracht zichtbaar
worden. Vandaar dan ook het complex van
veiligheidsmaatregelen, dat het Witte Huis
tegen communistische infiltratie heeft ge
nomen.
Die actie is in wezen niet anders dan
een voorzorgsmaatregel. Zij, die verklaar
den bevreesd te zijn dat daardoor demo
cratische vrijheden in gedrang kunnen
komen, voelden die vrees verminderen
ten overstaan van onthullingen, welke de
gegrondheid van bedoelde actie bewezen.
MAX TAK
