Schoonebeek en de aardolie
c
D.D.D.
%t4
lot uit de loterij
Een kijkje bij
Huis en Haard §f
is wei de
moeite waard! 1
Mattheus Passion
Op de Boekenplank
En ten slotte.
2
ALGEMEEN HANDELSBLAD VAN ZATERDAG 21 MAART 1953
H
(Van onze redacteur ln de noordelijke
provinciën
VOALS bekend is, heeft het departe-
ment van Maatschappelijk Werk
voor het eerst op de begroting van
1952 een post uitgetrokken ten be
hoeve van het werk ter bestudering
van de sociale gevolgen van de indus
trialisatie. Met deze sociale gevol
gen hebben de laatste tijd tal van
instanties bemoeienis. Dit is alleszins
begrijpelijk.
De Industrialisatie heeft zich in een
soms vrij fors tempo doorgezet, het
geen met name op het platteland zo
danige veranderingen en verschuivingen
ln het maatschappelijk leven tengevolge
heeft gehad, dat men tereöht spreekt
van een industrialisatie-problematiek.
Ook ln de nog betrekkelijk jonge vak
literatuur wordt het proces der indus
triële vertiging ten plattelanrie met
aandacht gevolgd en tracht men vast
te stellen, enerzijds welke ontwrichten
de factoren optreden, anderzijds welke
winstpunten konden' worden geboekt
daar waar (twee) ..cultuurpatronen
langs elkander schuren", naar het ken
merkende woord van prof. dr Groen
man.
In dit licht moet men ook de ver
klaring zien, door Gedeputeerde Staten
van Drenthe ter winterzlttlng afgelegd,
dat het college zal bevorderen, dat na
delige gevolgen van de industrialisatie
op sociaal en zedelijk terrein door
maatregelen van sociale, sociaal-hy
giënische en sociaal-culturele aard zo
veel mogelijk worden voorkomen respec
tievelijk opgeheven, opdat de bevolking
zldh aan de nieuwe toestand op de
meest verantwoorde wjjze aanpasse. In
het bijzonder komt de Zuidoosthoek van
Drenthe voor een dergelijk sociologisch
onderzoek in aanmerking. Op verzoek
van de gemeente Emm en en de Ned.
Herv. Kerk aldaar stelt het sociologisch
instituut van Kerk en Wereld een on
derzoek in naar de sociale en zedelijke
gevolgen van de industrialisatie.
Teneinde enig inzicht te verwerven
in deze problematiek, hebben wij eens
nagegaan, hoe deze zaken liggen in de
meest periphere Drentse gemeente, na
melijk de plattelandsgemeente Schoone
beek. waar enige jaren geleden zich een
industrie vestigde, die zulk een onstui
mige groei beleefde, dat zij daar thans
resideert als een mammouth-bedrijf met
zijn legioen van ja-knikkers" temidden
der groene landouwen en zijn formidabel
ondergronds net van buizen, waardoor
heen jaarljjks 700.000 metrieke ton kost
bare olie naar haar bestemmingen
stroomt.
'ET optreden van een grote groep
van ongeveer 1700 vreemdelingen
in deze gemeenschap van boeren en
veenarbeiders is natuurlijk niet zonder
gevolgen gebleven. Aan de kant der
autochthone bevolking werd de houding
gekenmerkt door schuchterheid en af
wering, terwijl het vreemde element het
nieuwe levensterrein voorzichtig ver
kende; elke aanraking vroeg wederzijds
begrip en vermogen tot aanpassing. Na
verloop van enige jaren evenwel is die
schuchterheid zo goed als geheel ver
dwenen, hetgeen vooral ook het gevolg
is van het tactvolle en correcte optre
den van de N.A.M.-bevoIking. De agra
rische bevolking, die aanvankelijk heeft
gerild bij de gedachte, dat het liefelijke
beeld van het gespikkelde vee in de
groene weiden voorgoed zou worden be
dorven door de sombere, statische ge
vaarten, die het olïewinningsbedrijf er
zou oprichten, slaakte een zucht van
verlichting toen de landhonger van de
N A.M. nogal meeviel. Het agrarische
bevolkingsdeel gaat rustig verder; het
bewaart zijn sociale homogeniteit, maar
is zich toch gaan aanpassen bij het mo
derne bedrijf, in dier voege dat het se
dertdien een moderne bedrijfsvoering
toepast: kennelijk een gevolg van de
Infiltratie van nieuwe ideeën.
Ofschoon er van een verstadslng of
urbanisatie van deze streek geen sprake
is, mag men toch wel zeggen, dat er in
de agrarische gemeenschap een bres.
misschien zelfs wel een breuk is geko
men. De streekmentaliteit is sedert aan
het veranderen. De „nijjaorsviezietes"
geraken in onbruik; de burenplicbt bij
begrafenissen bestaat nog wel, maar de
Jmportgroep maakt inbreuk op die in
gewortelde dorpszede door de begrafe
nissen door instellingen uit Emmen of
Coevorden te laten verrichten. Het
..neugen" voor een bruiloft bestaat nog;
maar de man die rondgaat met een
stok, waarover iedere genodigde hem een
lint verschaft (plus een borrel!), gaat
de deuren van de importmensen voor
bij... Successievelijk wordt de oudsak-
sische bouwstijl verdrongen door de ver
schijning van een ander, minder karak
teristiek huizentype. De Drentse boer
van heden is wel geneigd af te wijken
van de traditionele bouwtrant, wanneer
de nieuwe bouwwijze doelmatiger is en
meer gemakken biedt.
ER valt Ü1 het Schooneheekse een ten-
denz van ontkerkelijking te con
stateren. Daar de leden van d<
importgroep voor het merendeel vrij
zinnig zijn. valt dit met name op bij de
Ned. Hervormde Gemeente. De aan
rakingspunten van de traditionele denk
wijze en de moderne levensopvatting lig
gen ook in de gezinnen, vooral daar
waar de zoons en dochters voortleven
in een onverdeeld bestaan van het
ouderlijke gezin; waar de zoons uit mi
litaire dienst in Indonesië terugkeerden
en bleven Inwonen, ook wanneer zij een
betrekking als stoker, tankmeter of
boormeester bij de aardolie-industrie
hadden aanvaard. In dergelijke gezinnen
komen de gezagsverhoudingen wel eens
in het gedrang. Ook de omstandigheid,
dat zelfstandig geworden zonen van
wege het ploegenstelsel op ongeregelde
tijden thuiskomen en bovendien hun
vfije-trjdsbesteding (met eigen zakgeld)
afwijkt van die hunner in het ouderlijke
bedrijf opgenomen broers en zusters, is
soms de oorzaak van moeilijkheden in
het gezin. In gezinnen daarentegen,
waar de saamhorigheid dergelijke span
ningen verdraagt en deze kunnen uit
balanceren zonder de harmonie blijvend
te verstoren, is de winst in den regel
deze: dat daar de traditionele, enge
denkwijze werd doorbroken en daarvoor
in de plaats een ruimer begrip en een
betere huiselijke sfeer ontstonden.
Valt er dus enerzijds, door Inbreuk
hier en gebrókenheid daar. een zeker
verlies aan cultuurwaarden in het
Sehoonebeekse te constateren, ander
zijds springen ook de winstpunten of
voordelen van deze vermenging van
twee ..cultuurpatronen" in het oog.
Allereerst is daar de openlegging van
deze tot nog toe afgezonderd gelegen
gemeente: kilometers wegen zijn de
laatste jaren aangelegd. De N.A.M. was
op dit gebied zeer actief; zij legde tien
tallen wegen (locaties) aan. De grote
heirweg, die van Coevorden dwars door
de gemeente Schoonebeek voert tot aan
de Duitse grens (een mülioenen-werk
wordt verbreed en verbeterd met een
wegdek van 6- m, met rijwiel- en wan
delpaden mitsgaders een riolering in de
dorpen Oud- en Nieuw-Schoonebeek.
Na 1945 zijn er in de gemeente 300
nieuwe woningen bijgekomen; dit jaar
zullen er 45 worden gebouwd. Evenals
in Emmen zal te Schoonebeek een mo
dern hotel worden gebouwd. De finan
ciële positie van dc gemeente is ten ge
volge van de oliewinning gunstig.
OOK op sociaal-hygiënisch terrein valt
er een aanmerkelijke vooruitgang te
boeken. Het waterleidingnet wordt
bestendig uitgebreid. In 1952 werden de
percelen aan de hoofdstraat tot aan de
rens aangesloten; dit jaar wordt het
ieuw-Sc-hoonebekerveld (1600 ha) van
netleidingen voorzien, waarmee een
vqenarbeidersbevolking van 1400 perso
nen, die tot dusver zich uit veenputten
van drinkwater moesten voorzien, ten
zeerste wordt geholpen, gezien ook de
vrij talrijke gevallen van lijders aan
struma, dysenterie en paratvphus al
daar. Afdelingen van het Groene en Wit-
Gele Kruis konden worden opgericht:
er werken drie wijkverpleegsters en drie
gezinsverzorgsters. Een zuigehngencon-
suüatiebureau doet er nutüg werk. ter
wijl een dergelijk bureau voor kleuters
in voorbereiding is. Dit jaar nog zal er
een badhuis annex dokterswoning ver-
FAMILIEBERICHTEN
(Uit andere bladen)
Getrouwd: P. J. B. van Amelrooy
en D. G. Barendse, Amsterdam.
Bevallen: Van Verschuer— Huy-
decoper, z., Bremen: Van den Berg—
Van Wijngaarden, z.. Ermelo; Bogaerts
Visscher, d., Laren (N.-H.)..
Overleden: C. A. SchoorelWie-
mans, 71 j., s-Gravenhage; S. P. J. A.
van Hoogstraten, m., 72 j., idem; H. M
L. van de Stolpe—KJompe, v., Ouwer-
kerk (Z.)-; M. van de Stolpe, v. k., idem
J W. Goudsbloem, m., 60 j.. Rijswijk
(Z.-H.l; W. Waterborg, m.. 73 j.. Gro
ningen: N. P. Nleuwdorp, m.. 77 j.. Rot
terdam; E. W'. C. van Ós— Plancius, 71
j„ Hilversum: J. Kljjn—Oldenburger
Santpoort; J. Hingstman. m.. 88 j.
's-Gravenhage: J. de JongLaskewitz,
69 j Leeuwarden; M. E. Sloot. m.. 42
j„ ÊibergenJ. A. Bonman, m., 79 j.,
Haarlem; C. M. Kaayk—van Dijk, 73 j.,
Assendelft.
rijzen. De aanstelling van een maat-
schappelyk-werkster zal niet lang meer
op zich laten wachten. De aanleg van
een zwembad is in voorbereiding. Een
sportveld is op komst. Dit jaar nog
wordt een vijfklassige oJ. school ge
bouwd; de bijz. school zal vernieuwd en
met vijf lokalen uitgebreid worden.
Wat voorts te Schoonebeek opvalt, is.
dat het behoeftenpeil, zowel materieel
als cultureel, is verhoogd. Er is oen
streven naar culturele verrijking en ver
breding. Hierbij treedt regelend op een
locaal convent, dat wordt gevormd door
de beide predikanten, de pastoor, de
kapelaan en de burgemeester, en dat
zich bezighoudt met het coördineren van
de Initiatieven op cultureel gebied. Aan
de culturele ..hoogtijdagen" neemt ook
het personeel van de N.A.M. deel.
Schoonebeek waar de eeuwen
weiniff omkeringen hebben veroor
zaakt wordt in onze tijd door het
moderne tempo als het ware meege
zogen. De meente beleeft daarvan de
schokken, de spanningen en de kram
pen, maar verwerkt deze tot heden
op een eigen en allerminst ongeluk
kige wijze.
GOEDE-HERDERKERK
TE OOSTERBEEK
IN GEBRUIK
(Van onze correspondent)
Na vele voorbereidingen te hebben
getroffen en na hulp te hebben ont
vangen van andere gemeenten heeft de
Ned. Herv. Gemeente van Oosterbeek
een nieuwe kerk in gebruik mogen
nemen: de Goede-Herderkerk, die ge
legen ls aan de hoofdweg naar Renkum,
vlak bij Hartenstein.
Gisteren tegen het middaguur is op
eenvoudige wijze onthuld het tegen de
muur geplaatste beeldhouwwerk, voor
stellend De Goede Herder met de scha
pen. een geschenk van de architect, prof
Eschauzier uit Buasum, een werk van
Udo Scheffer uit Amsterdam. Gister
middag werd onder zeer grote belang
stelling het nieuwe gebouw door de
kerkvoogdij overgedragen aan de kerke-
raad. Vele sprekers voerden het woord,
allen hartelijke gelukwensen overbren
gend en de blijdschap uitsprekend over
Oosterbeeks nieuwe aanwinst.
De overdracht zelve geschiedde door
de president-kerkvoogd jhr Beelaerts
van Blokland aan de praeses van de
kerkeraad ds Bergkotte.
De kerk, die plaats biedt aan ruim
600 personen, is langwerpig van vorm,
met een aflopend dak, waarop slechts
een klein torentje met een lulklokje.
Het licht valt binnen door zes hoge
ramen. In het vensterglas op het Noor
den zijn Bijbelse emblemen aangebracht..
zoals korenaar, duif. anker: werk -van
de glazenier H. op de Laak uit Amster
dam. Het orgel is op een verhoging in
een zijhoek gebouwd en geheel open. De
kansel is geplaatst op de hoek van een
uitbouw in het midden van de zuidelijke
breedste zijmuur; daarnaast ln bet mid
den, zeer sober, lg de Avondmaalstafel
neergezetzijwaarts daarvan fa een
modem doopvont, geschenk van de fa
milie EngelchorHeldring uit Amster
dam.
De moderne verlichting geeft warmte
in het hoge gebouw. Opvallend fa achter
de kansel het kleine, enigszins ovaal
vormige klankbord met tere. geschil
derde versieringen.
Ingezmed.-advertentie)
- Krabben en peuteren maakt de
HUI Cl* kwaal ateeda erger. De helder
vloeibare D.D.D. dringt diep
UltSl<I(J ln poriën door. r
smet en geneest de huid.
GENEESMIDDEL TEGEN
HUIDAANDOENINGEN
Wethouder van Schiedam
treedt af
De wethouder voor gemeentewerken
en het grondbedrijf te Schiedam de heer
H. van der Kraan heeft om persoonlijke
redenen zyn ontslag ingediend. Hij zal
tevens voor het raadslidmaatschap be
danken. Hjj stelt zich bij de aanstaande
verkiezingen niet meer als candidaat be
schikbaar De heer Van der Kraan is lid
van de Christelijk Historische Unie en
heeft 23 jaar als lid zitting gehad in de
raad. Hij wenst zich weer als bouw
kundige in het bedrijfsleven terug te
trekken,
VAN GOGH-SYMPASION IN
DEN HAAG
Op 27 en 28 Maart en eventueel ook
29 Maart zal ln het Haagse Gemeente
museum een Van Gogh-symposion wor
den gehouden. Voordnachten zullen
worden gehouden door dr Douglas Coo
per i LondenW. Jos de Gruyter i Den
Haag), prof. A. M. Hammacher Otter-
looiOskar Kokoschka (Londen), prof.
dr G. Kraus (Groningen), Jean Leymarie
Grenoblei. prof. Meyer Sdhajpiuo (New
York) en dr nir M. E. Tralbaut (Ant
werpen
YURY BOUKOFF SPEELDE
IN DEN HAAG
De Bulgaarse pianist Boukoff, die
gisteren in Diligentla concerteerde heeft
zich doen kennen als een musicus van
grote allure. Zijn Bachvertolking -
partita in c maaJkte een uitmuntende
indruk door de evenwichtige opbouw, de
heldere open klank en de krachtige
plastiek. Ook de steeds doorzichtige
expositie van het contrapunt trok de
aandacht.
In Schumanns Fantalsie op 17 boelden
vooral het eerste en laatste deel door de
prachtige techniek cn het fijne senti
ment. Het middendeel slaagde minder
goed door niet geheel gemotiveerde, te
sterke dynamische contra-sten,
In Pro'kofieffs 7e sonate en Mous-
sorgsky's Tableaux bleek wederom het
prachtige technische kunnen, waarbij
evenwel zoals in het poëtische andan
te van de sonate een warm muzikaal
gevoel en een streven naar monumen
taliteit zich openbaarden. Uit dit spel
spreekt een krachtige persoonlijkheid,
die iets van belang heeft mede te delen.
F. K.
(Ingez. med.-advertentie
GRAND HOTEL
AMSTERDAM
Mogen wij U eens adviseren
voor Uw
Huwelijks-receptie
Déjeuner-dinatoire of Diner
Crulligt aparte Salons
TELEFOON 63163
s feuilleton door MANNING COLES
O jee", riep Tommy. „Wanneer be
ginnen ze met hun arrestaties?"
„Vanavond, senor, ten minste
voorzover zij worden uitgevoerd."
„Hoe bedoel je?"
„Het leek de president onverstandig
de Engelsman te arresteren. Daar kwam
maar herrie van met de Britse consul
en de Engelse regering, zei hij. Wie
weet, verscheen er dan wel een oorlogs
schip voor San Martin. Hij kan veel
beter spoorloos verdwijnen, op de ma
nier van Petroff."
„Inderdaad. Nu ik er nog eens over
nadenk, Mateo. lijkt het mii zeer hoffe
lijk, wanneer ik Don Angelo Argo een
goede reis ga wensen."
„Dat dacht Ik ook, senor. Willen we
dan maar dadelijk gaan?" Meteen
veerde h(1 lenig overeind
Het huls en meer in het bijzonder de
stallen van Don Angelo gonsden van
drijvlgheid- Paardentuig werd grondig
gepoetst, paarden en muildieren werden
can een nauwkeurige inspectie onder
worpen. De dieren kregen grote ge
vlochten manden op hun mg, waarin
Argo zijn oudheidkundige vondsten naar
huls placht te brengen. Levensmiddelen
stonden klaar, evenals een complete
kampeeruitrusting. Argo zelf liep tus
sen zijn personeel heen en weer en
deelde links en rechts zijn bevelen uit.
Toen hh Hambledon met zijn bediende
de oprit zag binnengaan, liep hij hun
ijlings tegemoet. ,,Ik was juist van plan
u een briefje te sturen", begon hij.
„maar dat la nu niet meer nodig. Komt
u binnen. Ik moet u nodig wat vertel
len."
„Ik hoor, dat u toebereidselen treft
om weer voor een paar dagen naar het
binnenland te gaan op een van uw on
derzoekingstochten". sprak Hambledon
zo luid, dat alle omstanders het duide
lijk konden horen „Daarom kom ik u
even succes en goede reis wensen Heeft
u bericht gekregen van een belangrijke
ontdekking?"
Argo nam hem mede naar zijn stu
deerkamer en deed de deur zorgvuldig
achter zioh dicht. „Zo noem ik dat
de buitenwacht. Maar de werkelijkheid
is heel anders. Gisteravond ben ik ge
waarschuwd, dat Massimo te weten is
gekomen wat er bij de Rlo Turbulente
aan de hand is en dat hu daarom gijze
laars wil nemen. Ik geniet de eer daar
toe te zijn uitverkoren. Daarom heb ik
ieder laten weten, dat ik over enkele
dagen weer een expeditie naar de bin
nenlanden ga ondernemen. Ge ziet zelf,
dat ik daarvoor de eerste dagen nog
niet gereed kan zijn. Maar ik verdwijn
vanavond terstond na zonsondergang."
„Dat is heel verstandig van u", ver
zekerde Hambledon goedkeurend.
„Zo denk Ik er zelf ook over", gaf
Argo glimlachend ten antwoord. „Als
ze mij gevangen namen zou mijn r.eef
Rodngo misschien een traantje laten,
mdar hil zou er heus de revolutie niet
om aflasten. Daaraan heeft hij trouwens
schoon gelgk, senor Hambledon.
Tommy knikte en vroeg: „Gaat ge
heel alleen Ge zult toch zeker wei ver
trouwd gelelde meenemen?"
Ai-go zag Hambledon enigszins
gend aan. „Mag ik hieruit afleiden, dat
gij misschien
Hambledon vulde de rest aan: „Vol
doende belang stel in uw tocht om u te
vergezellen. Ja zeker. Ik hoorde name
lijk, dat de president mij liefst spoor
loos wilde laten verdwijnen. Ik zie geen
reden, waarom ik hem daarbij niet
wille zou zijn."
Enthousiast ging Argo hierop
„Mijn waarde Hambledon. niets zal mij
aangenamer zijn dan uw gezelschap.
Mijn vlucht wordt nu een aantrekkelijke
onderneming. Bovendien is het leger
van de patriotten u zoveel verschul
digd..."
Hambledon coupeerde verdere uitbun
digheden. „Toch doen we verstandig het
eerste deel van de reis niet gezamenlijk
te maken. Kunnen we elkaar misschien
niet beter ergens ontmoeten? Bijvoor
beeld in de vallei van de Rio Turbu
lente'"
Nieuwe Zondagswet
Minister Beel antwoordt
De Tweede Kamer heeft gistermiddag
de algemene beraadslaging over het
ontwerp der nieuwe Zondagswet voort
gezet.
De minister van Binnenlandse Zaken,
de heer Beel, beantwoordde de spre
kers. Hij merkte op, dat het in behan
deling zijnde ontwerp slechts een nega
tieve strekking heeft. In het betoog van
de heer Ritmeester miste spr. de er
kenning. dat het ontwerp de betekenis
an het behoud der Christelijke waarden
relief geeft en heeft te gevèn.
De regering meent, dat de rust op de
Zondag bevorderd moet worden, doch
dat beperkingen gesteld moeten worden
met het oog op het maatschappelijk
leven. Dat door het stellen van een grens
op 13 uur de Zondag in tweeën zou wor
den gesplitst, ontkende spr.
Hij betoogde, dat de sport de uitoefe
ning van de godsdienst niet in de weg
mag staan: tegen excessen moet worden
gewaakt. Hoe men heeft kunnen conclu
deren. dat hij voorstander van de Engel
se Zondag zou zijn, zegt spr. niet te
begrepen.
Spr. meende, dat er geen bezwaar be
staat de tweede Paas-, Pinkster- ct
Kerstdagen gelijk te stellen met de Zon
dag voor de toepassing van art. 2. De
Nieuwjaarsdag wil de regering begrijpen
onder de Zondagen; de Goede Vrijdag
wenst zij gelijk te stellen met de Zondag.
De minister verdedigde het toekennen
•an bevoegdheden aan de gemeente
raden. zoals dat in het ontwerp ge
schiedt.
Ten aanzien van de opmerkingen over
artikel 2. dat het verbod behelst van in
de nabijheid van kerken zonder strikte
noodzaak gerucht te verwekken, vroeg
spr. zich af of het niet raadzaam is in
de considerans tot uitdrukking te bren
gen, dat deze wet nadere voorschrif
ten bevat; tot klokgelui b.v. geeft de
wet op de kerkgenootschappen reedr
voorschriften.
De vraag is of „verwekken van ge
rucht" slaat op spontane reacties, zoals
bi' wedstrijden voorkomen: het leek
hem, dat Abe Lenstra ten deze gerust
kan zijn. Waar de grens van gerucht
ligt is niet wiskundig zeker vast te stel
len, maar de minister meende, dat met
een grens van 200 meter kan worden
volstaan. De toegangsprijs kan naar
sprekers oordeel niet beschouwd worden
als bet beslissende element voor de
openbaarheid van een vermakelijkheid.
Bij het verlenen van ontheffing van
het verbod van openbare vermakelijk
heden vóór 13 uur zal de burgemeester
met wijze gematigdheid moeten optre
den.
De minister was van oordeel, dat
arbeid, die, het karakter van ontspan
ning draagt, niet verboden moet worden.
Hrj noemde in dit verband bet timmeren
van een kippenhok, waarbij echter de
grens voor het gerucht in acht moet
worden genomen.
Bij de replieken heeft minister Beel
nader betoogd, dat het niet mogelijk
is het begrip openbare vermakelijk
heden ln de wet te omschrijven. Op de
omlijning moeten correcties mogelijk
zijn. die plaatselijk worden aai
bracht.
Met betrekking tot het aandringen
van de heer Weiter op vergroting der
bevoegdheden van de gemeenteraden
zegt spr. van mening te zijn, dat de
zaken, die centraal in deze wet gere
geld worden, zich kwalijk lenen voor
behandeling ln de raad.
Over het overleg met de kerken kan
de minister 2ich niet uitlaten: dat
droeg een vertrouwelijk karakter.
Zodra de wet is aangenomen zal.de
minister de algemene maatregel van
bestuur voorbereiden. Deze zal be
trekking hebben op culturele bijeen-
(Ingez. med.-advertentie)
r WETERINGSCHANS 165
S AMSTERDAM TEL. 31045
^4».
„Niet rechtstreeks, dat niet. Als ze
mij niet vinden, zullen ze mij in die
richting het eerste zoeken en achterna
gaan en die weg is over vele kilometers
nog in handen van de president. Ik heb
aan iedereen gezegd, dat ik naar de
rotten van de Cotopetl wilde gaan. Dat
gelooft Massimo toch niet, en daarom
kunnen wij het veiligste elkaar dadr
ontmoeten. De flanken van de Cotopetl
zijn aan deze kant volkomen ontoegan
kelijk. tenzij je er zo goed de weg kent
als ik."
„Hot heet daar de vooruitspringende
Leeuwenklauw, niet waar?" vroeg
Tommy.
Argo moest glimlachen. „Mijn neef
Rodngo heeft me verteld, dat ge hem
voor de Russen hebt gewaarschuwd, die
daar werkzaam zijn. Ik ben een onschul
dige oude kerel, die als zodanig bekend
staat bij alle Indianen in die omgeving.
Daarom dacht ik daar meteen interes
sante inlichtingen te kunnen krijgen."
„Maar wees voorzichtig, dat ge niet
in handen van de Russen valt!" waar
schuwde Hambledon.
„Dat weet ik, dat weet ik. Maar waar
om zouden we niet samen die tocht
ondernemen? We gaan in donker en nie
mand ziet ons. Het eerste gedeelte loopt
over mijn eigen terrein, een meloenen-
aanplant. Blijf dus stilletjes hier, Ham
bledon. Laat je bediende voor je halen
wat je meent nodig te hebben, maar
vertoon jo niet meer op straat. Wat zeg
je ervan?"
Die avond was het nieuwe maan, zo
dat het vrij spoedig na zonsondergang
pikdonker was. Hambledon en Argo, bei
den gekleed voor de tocht, zetten zich
aan een haastig maal, waarbij Argo aan
zijn huismeester nog enkele laatste in
structies gaf.
„Luister goed, Feliz. Dit huis staat
waarschijnlijk reeds onder bewaking.
Doe dus net alsof ik vanavond thuis
ben. Laat de lichten in de hal branden,
steek om half acht het licht aan op mjjn
slaapkamer en vervolgens in de eet
kamer. Om acht uur doe je het licht op
mijn slaapkamer uit. Je laat het in de
eetkamer branden tot het gewone uur en
zo vervolgens. Goed begrepen?"
Feliz knikte toestemmend. „Goed be
grepen. Om elf uur doe ik de lichten uit
op de benedenverdieping en laat ik het
licht nog een half uur op uw slaap-
I kamer branden, zoals gewoonlijk. Dan
doof ik alle lichten, behalve in het trap
penhuis dat altijd blijft, branden wanneer
I uwe excellentie thuis is."
OLIE KAPOEN EN DE POT MET GOUD
23
ER moet wat gedaan worden!", krijste Uil. „We moeten
die arme Puk redden! Als hij in de waterval komt,
is hij verloren! Spring er in! Red hem!"
,Ik zou je feestelijk danken!", bromde Verk. „Tegen die
stroom kan niemand op! We zouden allebei verdrinken! Doe
zelf liever wat. inplaats van daar te staan schreeuwen!"
„Je weet toch. dat Ik niet zulke zware lasten kan tillen!",
wierp UU verontwaardigd tegen. „Moet ik me dan weer
opofferen voor jullie domheden!" Maar toen hij zag, dat
Puk steeds dichter naar de waterval toedreef, vloog h(j
zuchtend weg en net op tijd kon hij Puk ln zijn buisje
pikken. Het kostte UU heel wat moeite om het zware
vrachtje aan de kant te krijgen, maar eindelijk stond Puk
toch op de oever, druipend van het water en bibberend van
de kou.
„D-d-dank je w-wel. Uil!", zei hij klappertandend. Maar
Uil krijste woedend: „Was liever niet zo dom geweest! Dan
had ik mjjn leven niet behoeven te wagen ln die kokende
stroom!"
(Ingez. med.-advertentie)
Kruiskerk .Amstelveen
Amsterdams Orntoriumkoor
en solisten
Haarlemse Orkest Vereniging
Dirigent; PIET VAN EGMOXI).
Maandag 23 en Dinsdag 24 Maart
7.30 uur reen. generale repetitie toe
gangsprijs 1.35 en uitvoering toe
gangsprijs ƒ2.70.
komsten en op die sport, die naar het
oordeel der regering geen openbare
•ermakeljjkheid vormt.
schrift, De Verlo-
Zoon als lettexkundig motief, van
dr J. F. M. Kat in druk verschenen.
Deze zeer boeiende van rooms-katholiek
standpunt uit, met veel begrip voor an
dersdenkenden en een van grote eruditie
getuigende studie, doet ons de parabel
van de verloren zoon kennen als een
spiegel van het denken, van het gods
dienstig beschouwen van voor de her
vorming tot m onze tijd. De letterkundi-
eflexie op deze stof uit het evangelie
Lucas toont de houding van de tijd
ten opzichte van de christelijke gedach
te welke in de parabel is neergelegd.
Voor exegeten, literatoren en kunst
historici, stellig ook voor belangstellen
de leken bevat dit boek een schat van
materiaal niet alleen, maar stellig even
zeer boeiende gedachten omtrent de
verwerking van bijbelse stof in de
kunst, zij het hoofdzakelijk de letter
kunde. Dr Kat signaleert, hoe na de
met Gide tot volle rijpheid gekomen op
vatting van de Verloren Zoon als de
vermoeide, die zich gewonnen geeft aan
de gebondenheid van het vaderhuis (zon
der kerk, dogma en moraal), juist in de
jongste tijd een bovenzinnelijke opvat
ting van de Geljjkenis, op ongekende
wijze doorbreekt. Een boek van stimu
lerende betekenis-voor wie zich interes
seert voor de problematiek van het
kunstwerk in de eigen tijd. B.S.
- Standaarbuiten. dat in 1939 de
primeur had voor Europa met een
vakschool voor vlassers, zal er in de
naaste toekomst toe komen deze vak
school in een eigen gebouw onder te
brengen. De nieuwe school wordt
door de gemeente gebouwd, die het
complex in bruikleen afstaat aan de
„Stichting tot bevordering van de
vlasnijverheid". Men hoopt, dat nog
dit jaar met de bouw van de school
kan worden begonnen.
(Ingez. med.-advertentie)
WILLIAMS» HUMBERT
W°" SHERRT J"r"z
Mocht er morgen Iemand naar mjj
informeren, zeg dan dat ik even af
scheid ben gaan nemen van mijn nicht in
het klooster van de Heilige Onnozel
heid."
Bij de eerwaarde Moeder Overste",
beaamde Feliz.
„Je verwacht me voor tafel weer
terug. Komt er overmorgen iemand naar
mij vragen, dan zeg je, dat ik vast voor
uit ben gegaan naar de grotten op de
zuidoostelijke helling van de Cotopetl.
Herhaal alles even.
Feliz hei-haalde alles zonder haperen.
„Heel goed", knikte Argo, „Zijt ge reis
vaardig, Hambledon?"
Argo ging hun voor naar het aohter-
huis. In de tuinkamer stak hij geen licht
aan, zodat er ook geen lichtstraal naar
bulten drong, toen zij de tuindeur uit
gingen.
Bulten onder het gebladerte was het
aardsdonker, zodat Argo Tommy bij de
hand langs de paden van zijn moestuin
moest leiden. Toen zij ten leste de meloe-
nenaanplant achterzich hadden gela
ten, traden zij buiten de omheining van
zjjn terrein.
Fluisterende stemmen, dof stampende
hoeven en het rinkelen van bit en tuig
wezen hun de weg naar de plek. waar
de muildieren stonden te wachten. Hier
trad een bekende gestalte uit de duis
ternis naar hen toe. „Senor? Alles in
orde. Hier is uw muilezel. Alles zit ln
uw zadeltassen."
„Mateo! Je hebt toch ook je muilezel
bij je?" vroeg Tommy.
„Ja zeker, senor. Angelica!"
„Klaar Hambledon?"
De kleine stoet zette zich zwijgend in
beweging.
De gehele nacht reden zij door en
tegen de middag naderden zij de uitloper
van de Cotopetl, die de Leeuwenklauw
genaamd werd. De bergwand was tot
boven aan toe begroeid, maar de kale
rotskanten sprongen uit deze bekleding
van groen naar voren, precies als een
grote klauw. Zo geleek het tenminste
uit de verte, maar toen zii dichterbij
kwamen geraakte deze gelijkenis verlo
ren ofschoon het een onmiskenbaar dui
delijk baken bleef.
„Waar zitten zij nu. weet ge dat ook?"
vroeg Hambledon. „Oo de bergrug zelf.
of ergens in de buurt?"
„Dat weet ik niet" antwoordde Argo
maar dat hoor ik wel van de Indianen."
(Wordt vervolgd)
ONDER DE
KEIZERSKROON
LEONARDO HET GENIE
JAls er een uitzondering is die de
theorie, dat kunst en weten
schappen niet samengaan beves
tigt, mag men wel Leonardo da
Vinei noemen, de onvergankelijke schil
der en beeldhouwer der Renaissance,
wiens onsterfelijke meesterwerken he
den ten dage nog steeds de mensheid
in verrukking brengen. Niet slechts
was deze geniale vijftiende eeuwer een
begenadigd kunstenaar ook was hg
architect en bovenal een ingenieur van
ongewoon formaat. Het principe van de
versnelling zoals dal bij de moderne
fiets wordt gebruikt, de camera ob-
scura waarin de fotografie haar oor
sprong vindt, een toestel om munten te
maken, dat indertijd is gebruikt om
munten uit te snijden en te slaan voor
de Paus, het eerste duikertoestel, de
eerste mechanische wagen, die even
eens heeft gereden, dat alleen heeft hfl
uitgevonden of verbeterd. Zelfs ont
dekte hij, door een langdurige en nauw
gezette studie van de vogels de wetten
van actie en reactie waarop de hele
moderne luchtvaart is gebaseerd. Merk
waardig genoeg werden Leonardo's uit
vindingen en ontdekkingen - anders
dan zijn kunstwerken door het nage
slacht vergeten.
De verdienste van de Internationale
Bedrijfsmachine Maatschappij N.V. d»e
aan de hand van nagelaten manuscrip
ten. tekeningen en prenten het initia
tief nam om de ideeën van deze uitvin
der, in een aantal nieuw vervaardigde
modellen gestalte te geven, is zeer te
loven. De technisch aangelegde twin-
tigste-eeuwer wrijft zich bjj het zien
van deze interessante tentoonstelling
in Arti et Amioitae aan het Rokin de
ogen uit wanneer hij de meer dan vier
eeuwen oude denkbeelden van Da Vinei
aldus ziet gerealiseerd. Het mag waar
zijn dat Leonardo's helicopter of
zijn vliegmachine nimmer de lucht in
ging en dat zijn stoomkanon in geen
enkele strijd de vijand op de vlucht
deed slaan, de grondprincipes van al
deze dingen zweefden de uitvinder reeds
voor ogen verscheidene honderden ia-
ren voordat ze in werkelijkheid zouden
worden uitgevonden.
Na eerst Brussel in verbazing te heb
ben gebracht zal deze buitengewoon
merkwaardige expositie van Leonar
do's gereconstrueerde modellen twee
weken in Amsterdam blijven, daarna
gaat zij naar Rotterdam, Maastricht,
Eindhoyen en tenslotte naar óf Gronin
gen óf Enschede. Van Maandag 28
Maart af is zij te Amsterdam, met uit
zondering van de Zondagen, dagelijks
te bezichtigen van 1017 uur, ook op
tweede Paasdag. De toegang is gratis,
VICTOR HUGO
I „Een meteoor in 1830, die steeds
E3 J groter werd, steeds meer licht
verspreidde tot aan zijn dood. Hij
lijkt ons nu een Jupiter of een
Saturnus in de wereld van de geest".
Zo karakteriseerde Paul Valéry Victor
Hugo, die op 26 Februari 1802 te Be-
sangon werd geboren. Dit feit is vorig
jaar aanleiding geweest tot heel wat
publicaties over de reus Hugo, „im
mense comme une créature mvthique,
cyclopienne", om met Baudelaire te
spreken.
Deze veelzijdige auteur, dichter van
„Als 't kindje binnenkomtzoals
Beets het vertaalde, zowel als schrgver
van De Ellendigen en De man die lacht,
het lid van de Académie. Franga.ise, de
dramaturg, die Hernani schiep, de poli
ticus, die fel tegen
stander was van
Napoleon III in
1852 schreef hij
Napoléon le petit
en jaren in bal
lingschap door
bracht, de man
wiens begrafenis in
1883 een nationale
gebeurtenis was en
die in Nederland
o, schande!
voornamelijk be-
kend was dooreen sigarenmerk.
gaf de Universiteitsbibliotheek aanlei
ding een kleine tentoonstelling in te
richten in de benedenzaal van net ge
bouw aan het Singel.
In de vitrines liggen de werken van
Hugo, authentieke brieven, vertalingen
in het Nederlands uit het bezit van de
U.B.. biografische werken, foto's. Aan
de wand afbeeldingen van zijn geboor
tehuls, zowel als de foto van Nadar van
zijn sterfbed, van Madame Hugo zowel
ais van Juliette Drouet, die hem zijn
hele leven niet verliet. Reproducties
van tekeningen van Hugo, herinnerin
gen aan zijn reizen, bibliografische ge
gevens met een opsomming van zijn
omvangrijke oeuvre completeren dit
beknopte overzicht, dat in al die be
knoptheid toch een indruk geeft van de
figuur van Victor Hugo in haar ver
bluffende verscheidenheid.
VOGELFILMS
rwrt Prachtige vogelfotografie valt
WHMI te bewonderen In een aantal
vfii/ films, die onder de titel „Onder
de rook van Amsterdam" gister
avond voor genodigden werden ver
toond in de Hortus-zaal. De maker
van de films, de heer Johan van Dgk,
lichtte een en ander toe. Broedende
weidevogels in het Oostzijderveld, rei
gers in de Beemster, vogels in Artis
waren de onderwerpen die de heer Van
Dijk op de cellulold-band heeft vast
gelegd.
Voortaan zal hij de films iedere
Woensdagavond vertonen, om kwart
over zeven en negen uur in de Hortua-
zaal. Ook deze reeks vertoningen is
gekoppeld aan de actie de belangstel
ling voor het Zoölogisch museum,
waar op het ogenblik de tentoonstel
ling Dier en Mens wordt gehouden, te
stimuleren. Gisteravond heeft de ento
moloog dr G. Kruseman tot de geno
digden oncfèr wie enige gemeente
raadsleden een inleidend woord
gesproken.
KALENDER
Dinsdag 24 Maart tussen 12.30 en 13.30 u.
speelt in de Westerkerk Simon C. Jansen
orgel; Jeanne Melcher— Tilmes, sopraan,
rerleent haar medewerking: meditatie: ds H.
A. Visser, en Donderdag 26 Maart medita
tie: ds C. Teeuwen; organist: Freek Hout
koop. Medewerking van het Ailedagkerk-
houtbewerkingmachines aan de N.Z.
Voorburgwal 3430. 7-ün tachtigste ver
jaardag te vieren. H\j wijdt zich nog
steeds met volle belangstelling aan zhn
zaak. Dinsdag ontvangt h(j aan z(ja
privé-adres. Stargardlaan 11 te Bussum,
lussen 10—12 uur v.m. cn 1517 uur n.m.
Op Woensdag 26 Maart is het 40 Jaar ge
leden. dal do lieer J. C. van den Berg afa
expediteur bij de N.V. Purperlioedonveern
te Amsterdam in dienst trad. Receptie die
dag van 11 tot 13 uur. ln het gebouw Fras-
cati.
Op Vr(jdag 27 Maart zal prof. dr H. M.
J. Oldeweit te 20 u. in het Minerva Pa
viljoen, Albert Hahnplantsoen 2, voor ds
afdeling Amsterdam van de studiever
eniging voor Psychical Research spreken
over Bergson en de parapsychologie. In
troducties: Nieuwe Spiegelstraat 48. tele
foon 44702.
Vrijdag 27 Maart te 20 u. spreekt
mevrouw A. C. Ploeg—Ploeg in Geuzen-
hof. Geuzenstraat 7 bij Adm. de Ruyter-
weg, over Huwelijk en gezin.
Het Amsterdams Lyceum viert zij#
zee en dertigste dies op 27 Maart te 19.3®
In Lyceum. Valeriuspleln 15. met o.a d«
opvoering van De Firma Adam en Evat
tlTGAAN
Centraal Theater: Dagelijks om 8.15 uur,
morgen ook om 2.15 uur, Daar Moet Je
'n Vrouw voor Zijn; Concertgebouw: Van
avond om 8 uur concert door het GF/WA-
koor in de grote zaal: In de kleine zaal
vanavond om 8 uur de bariton Bernard
Lefort. begeleid door Jacqueline Bonneau
Heden om 23.30 uur Jazzconcert ln de
grote zaalMorgen om 2.30 uur dirigeert
Ëduard van Beinum een abonnements
concert; In de kleine zaal is morgen om
8.15 uur een Nyhoff-herdenkingMaan
dag om 8 15 uur concerteert het U.S.O.
o.l.v. Ignace Neumark in de grote zaal;
In de kleine zaal speelt Maandag om
8.15 uur de pianiste Fania Chapiro; Ga
lerie Le Canard: Vanavond om 8 uur ver
telt A. Maria over zijn Bajesbal1a.de en,
over sociaal werk; Maandag om 8 uur
Javaanse dansen en lezing over het
Javaanse theater; Kleine Komedie: Da
gelijks om 8 uur. morgen ook om 2 uur.
De Appels van Eva: Leidseplein Theater:
Elke avond om 8 uur het ABC-cabaret
in Bibelonlë; Nieuwe de la Mar: Elke dag
om 8 uur Wim Sonnevelds Bloemlezing:
Stadsschouwburg: Vanavond om 8 uur
speelt het ATG Koning LearMorgen ora
2 uur geeft de Ned. Opera Aida.
ER bestaat een oud verhaal over
kinderen, die thuis kwamen en
opgewonden riepen: „O mam, we
hebben zo'n lol gehad! We hebben
postbode gespeeld! Overal trokken we
aan de bel en deden een brief in de
bus en de mensen vonden het best
leuk. D'r was een mevrouw en die
deed direct open, we hadden niet eens
de tijd om weg' te rennen. En die
mevrouw ging de brief in de open
deur staan lezen en ze vond 'm zo
enig. mam, ze ging er mee naar de
mevrouw die naast haar woont eo
die had ook een brief gekregen en
toen gingen ze 'm aan elkaar voor
lezen! De hele straat heeft een brief
gekregen, mam!"
Toen hun moeder vroeg wanneer ze
dan al die brieven hadden geschreven
en wat er in stond, zeiden de kinderen:
„O. ze waren al geschreven. Ze lagen
in het laatje van uw toilettafel, weet
u wel, dat pakje met dat rose lint
erom..."
Aan dit verhaal moesten wij denken
toen wij vernamen van die mevrouw
uit Harlingen. Maar deze dame kan
de kinderen uit de straat niet dank
baar genoeg zijn.
Zij was. aangelokt door het mooie
weer, met de schoonmaak begonnen.
Dit jaar deed zij haar werk grondiger
nog dan anders, zij ging ln haar op
ruimwoede zelfs te ver. Zij gooide, met
een hoeveelheid rommel, een pakje weg
van brieven die dierbare herinneringen
bevatten...
Voor kinderen is het een feest ln
de schoonmaaktijd op straat te zwer
ven. zij vinden er altijd iets dat van
hun gading is ln de dozen en emmers
met versmaad huisraad. Nu vonden
zij het pakje brieven. En gelukkig
voor de geadresseerde besloten zij niet
om postbode te gaan spelen in de
straat, maar om de volwassenen te
imiteren die hun correspondentie naar
de brievenbus brengen. Zij plakten de
hartsgeheimen van mevrouw X daar
toe weer netjes dicht. En de post,
serieus als altijd, bezorgde ze de vol
gende ochtend bij de eigenaresse, die
ze Inmiddels smartelijk had gemist.
En ten slotte moest mevrouw, als
boete voor haar nonchalance, een
flinke strafport betalen.
