BANDEN
Procureur-generaal over eigendom
distributie-centralen
Veel belangstelling voor emigratie
naar Brazilië
WEK DE GAL
IN UW LEVER OP
Mei VELPON zie je er geen barst
van
lot uit de loterij.
r
L.
in ten slotte...
2
ALGEMEEN HANDELSBLAD VAN DINSDAG 17 MAART 1953
RIJWIEL MOTOR
LICHTSLOPE
ND
BEELDENDE KUNST IN
DEN HAAG
Twee exposanten in Kunstzaal
Plaats
Hans Bouman en B. Daniella van
Voorst van Beest, twee onbekenden, die
in Kunstzaal Plaats gouaches en teke
ningen exposeren. Uitgaande van het
werk. dat in de eerste zaal is opgehan
gen, zou men geneigd zgn Bouman tot
de neo-impressionisten te rekenen, in
zoverre hg de momentele impressionis
tische stemming tracht te verdiepen en
te verinnerlijken tot een meer durende
geestesstaat. Het decoratieve element
speelt hierbij een rol, doch de kunste
naar vermag dit slechts zelden te subli
meren door een metaphysisch levensbe
sef, zodat het merendeel van deze
eerste (vroegste?) gouaches min of
meer kleurige decoraties zijn gebleven,
vaak niet vrij van een zekere romanti
sche zoetigheid of zelfs van banaliteit
(Herinnering, no. 7). Doch langzamer
hand verkregen licht en kleur in zijn
werk een meer abstracte waarde, ver
liezen zgn objecten steeds meer hun
aardse zwaarte en lossen zg zich op tot
essentiële verschijningsvormen in een
vergeestelijkt, hoewel nog op realisti
sche grondslag gefundeerd schema van
heldere kleuren en expressieve lijnen.
Het rhythmisch totaliteitsbesef laat
zich dan tevens gelden, al wordt het
toevalligheids-element, het experimen
tele scheppen maar al te vaak eigen,
hier en daar nog als een beperking
ondervonden. De werken in de tweede
zaal vertonen deze ontwikkeling, die on
getwijfeld op een bezinning en een ver
ruiming van de expressie-mogelijkheden
wijst men beschouwe in dit verband
vooral de nummers 15 en 1" doch hun
overtuigingskracht is nog te zeer van de
incidentele schepping afhankelijk, dan
dat wij ons hier aan een prognose zou
den durven wagen. Dit neemt niet weg.
dat onder het gebodene veel te genieten
valt, hetgeen niet van het werk van
Boumans mede-exposante, Daniella van
Voorst van Beest, gezegd kan worden.
Haar reeks getourmenteerde penteke
ningen. niet zonder bekwaamheid ge
kweekte fleurs du mal. is nergens in
drift of pijn rechtstreeks ondergaan,
zij blijkt een verstandelijk spel. evenals
de composities met uitvloeiende inkt en
van klinkende namen voorzien dat zijn
(nrs 7, 8 en 14). Alleen in enkele clow
neske figuren en een tekening als Pier
rot passé 9) verraadt zich de ware be
zieling, die aan de lijnvoering iets dwin
gends verleent in achter de uiterste
versobering een innerlijke noodzaak
doet vermoeden. De expositie blijft tot
26 Maart geopend.
F. P. HUYGENS.
Kamermeisje nam deel
aan diefstal
In het begin van dit jaar zijn uit de
kamer van de eigenaresse van een hotel
te 's-Gravenhage twee geldkistjes, in
houdende 8800 en enige gouden mun
ten, alsmede sieraden ontvreemd. Spo
ren van braak ontbraken, de kanier was
afgesloten met een cylinderslot, waarvan
slechts één sleutel bestond.
Een langdurig onderzoek bracht aan
het licht, dat het kamermeisje omgang
had met een 39-jarige man. die in de
loop van Januari veel geld had uitgege
ven. Op 19 Februari werd de man gear
resteerd; hü bleek 1.500 in zgn bezit te
hebben. Ook het kamermeisje werd ge
arresteerd en zg bekende zich tesamen
met een andere vriend schuldig te heb
ben gemaakt aan de diefstal. Zij had
deze vriend de (enige) sleutel gedurende
een kwartier ter beschikking gesteld
voor het maken van een afgietsel voor
een duplicaat. Op de avond van de dief
stal zou het meisje in opdracht van haar
werkgeefster de buffetjuffrouw assiste
ren. Tesamen met haar vriend kwam zij
naar het hotel. Zelf ging zij naar het buf
fet en de man liep naar boven, pleegde de
diefstal en verdween ongezien. Voor
haar diensten ontving het meisje 3500.
die zg ter hand stelde van de 39-jarige
man, die op zgn beurt het meisje op ge
zette tijden van geld voorzag. Op het
ogenblik van zijn aanhouding was hg
juist met het restant op weg naar het
meisje.
De dief had de geldkistjes in het water
gegooid; hij had voor zijn deel van de
buit een nieuwe motorfiets gekocht; die
heeft de politie in beslag genomen, even
als de 1.500 van het meisje. De gouden
munten en sieraden werden teruggevon
den in de dakgoot van de woning van
een vrouwelijke kennis van de dief. De
dief is een oude bekende van de politie.
DOOD DOOR GAS
Gistermiddag heeft de politie een 76-
jarige weduwe, in de Zuigerstraat in
Den Haag dood op haar bed gevonden.
Bij onderzoek bleek, dat de vrouw door
gasvergiftiging om het leven was ge
komen; het rubbergasslangetje was to
taal verdroogd en ingescheurd, de muur
kraan stond open. Opnieuw is dus weer
gebleken, dat hier een veiligheidskraan
uitkomst had kunnen brengen.
NIEUW R.K. ZIEKENHUIS
TE DEVENTER
Het plan is goedgekeurd voor de
bouw van een nieuw R.K. ziekenhuis
met bijbehorend klooster te Deventer.
De kosten worden geraamd op vijf mil-
lioen gulden. Men hoopt omstreeks het
midden van dit jaar met de bouw te
kunnen beginnen. Het nieuwe zieken
huis zal 218 bedden tellen met mogelijk
heid van uitbreiding tot 350 bedden.
Haarlemse meisjes naar
Oude Tonge
Op 23 Maart vertrekken de eerste
Haarlemse vrouwen, nl. een groep
leerlingen met leraressen van de Prot.
Chr. Nijverheidsschool, om hulp te
•erlenen in Oude Tonge. Andere huis
houdscholen volgen na de Paasvacan-
tie. Flinke meisjes boven 18 jaar. die
van Dinsdag 7 tot Maandag 12 April
of na 22 April in Oude Tonge willen
helpen wordt verzocht zich op te ge
ven bij de secretaresse van het adoptie
comité, mevrouw Eickholz, stadhuis,
Haarlem. De werktijd is telkens tien
dagen. Vervoer, zakgeld, uitrusting,
verblijfkosten worden via het comité
betaald.
Zowel voor de vrouwelijke hulp
krachten als voor de bewoners van
Oude Tonge, die de gezelligheid vrijwel
uitsluitend in de cantlne moeten zoe
ken wordt verzocht lichte lectuur te
zenden. Verder een tafeltennisspel,
dam- en schaakspelen en andere ge
zelschapsspelen. Voor de cantine zijn
er ook allerlei wensen: plastic op de
tafels, presenteerbladen of mangelbak-
ken (voor de stapels boterhammen)
en vooral een broodsngmachine.
Schilder G. A. Brendes a
Brandis 75 jaar
(Van onze correspondent)
B 1 a r i c u m, 17 Maart.
De kunstschilder G. A. Brendes a
Brandis te Blarlcum wordt a.s. Zater
dag 75 jaar oud. Wegens familieom
standigheden zal hg die dag niet aan
wezig zijn.
Deze schilder van het stilleven werd
Maart 1878 te 's-Gravenhage ge
boren, doch verhuisde reeds op 12-
jarige leeftijd naar Amsterdam. Daar
kreeg hij direct lessen van Molkenboer
Wijsmuller, bezocht daarna de teken-
school en ten slotte de Academie waar
hij les kreeg van prof. Dake. Hij zette
later z'n studie voort aan de Haagse
academie, om ten slotte nog 4 jaar
les te krijgen van Hart Nïbbrig te
Laren, waar hg' zich na zgn huwelgk
vestigde.
De thans 75 jarige is sedert de op
richting lid en sedert 1938 secretaris
van de Ver. v. Beeldende Kunstenaars
LarenBlaricum. was korte tijd ook
van St. Lukas en Pulchri exposeert
steeds op de tentoonstellingen van
„LarenBlaricum".
Koppeling van aanhangwagen
schoot los
Gistermiddag reed op de Rgksweg
onder Muiden een tankauto met aan
hangwagen, afkomstig uit Wouden
berg, In de richting Amsterdam. Door
het breken van de koppeling schoot de
aanhangwagen, waar 8500 liter melk
In zat, plotseling naar links de drukke
Rgksweg over, rakelings langs een
uit tegenovergestelde richting komende
militaire auto. De aanhangwagen kwam
in een bermsloot terecht. Zowel de be
stuurder van de militaire auto als die
van een achterop rijdende auto, die
juist wilde inhalen, kon slechts door
krachtig remmen een aanrgding voor
komen. De aanhangwagen was niet
met de o.a In België wettelgk voorge
schreven veiligheidskettingen aan de
voorwagen bevestigd.
L. van Buuren overleden
Gisteren is te Hilversum overleden, 87
jaar oud, de heer L. van Buuren, die tot
1930 inspecteur was van de afdeling
Rentegevende eigendommen, precario en
kadaster, een afdeling die thans onder
Publieke Wenken ressorteert. In 1933
werd de heer Van Buuren ridder in de
Orde van Oranje Nassau en in 1936
ontving hg, toen hg aftrad als voorzitter
van de Bouwmaatschappij tot verkrij
ging van eigen woningen, de zilveren
medaille van de gemeente Amsterdam
als blijk van waardering voor zijn lang
jarige arbeid in het belang van de volks,
huisvesting.
De teraardbestelüng is bepaald op
Donderdagochtend 11 ur op de Nieuwe
Oosterbegraafplaats te Amsterdam.
Joegoslavische patrouille-vaartuigen
hebben vijf Italiaanse vissersschepen op
gebracht, omdat zg in Joegoslavische
wateren zouden hebben gevist.
ONDERWIJS
VROUWELIJKE STUDENTEN
TE WAGENINGEN
Zevende lustrum
Gistermiddag heeft de praeses van de
Wageningse Vrouwelijke Studentenver
eniging, mej. C. E. Willinge Prins, de
zevende lustrumviering dezer vereniging
geopend. Zij gaf een schets van de moei
lijkheden, waarmede een kleine vereni
ging als de hare tot dusverre te kampen
heeft gehad. Nu men echter de beschik
king over een eigen clubhuis heeft, is de
situatie verbeterd, en een sterke groei
wordt voor de komende jaren verwacht,
nu de nieuwe studierichting in de land-
bouwhuishoudkunde meer vrouwelgke
studenten naar Wageningen trekt.
Prof. dr G. Minderhoud, de rector
magnificus, wenste de Vereniging geluk,
en sprak de hoop uit, dat de verdeeld
heid, die de groei van de verenigingen
der mannelgke studenten te Wagenin
gen belemmert, de Vrouwelgke Studen
ten-Vereniging bespaard zal blgven.
ACADEMISCHE EXAMENS
Utrecht. Semiarts-ex. de heren .T. M.
G. Gijsen. B. v. d. Sohoot, H. P. O. Sclileidt
en G. J. Onvlee. Bev. tot Rrts de heren H. J.
C. KMlimel, H. I. A, M. i. Kessel en D. W.
Gravendeel en mej. J. A. Hutter, Cand. ge
schiedenis de lieer W. den Braanker. Doet.
Ned. lett. de heer A. P. Braakhuis. Bev. tot
doctor in de -u-is- en natuurkunde de heer
C. A. ten Seldarn. op proefschrift Energies
and polari7,abilities of compressed atoms", er
de heer A. W. M. Indemans op id. ..Onder
zoekingen over d» toepassing der fiuorescen-
tieimeting in de kwantitatieve analyse."
De toelating van de heer J. J.
Poortman als privaat-docent in de ken
nis theoretische grondslagen der meta-
physica aan de Utrechtse universiteit is
op zgn verzoek ingetrokken.
D
I advocaat-generaal bg de Hoge
Raad. prof. mr Langemeger,
nam heden conclusie in de zaak
van de beide P.T.T,-ambtenaren, die
voor de rechtbank te Amsterdam we
gens verduistering van loodkabels van
de draadomroep, die bij P.T.T. in be
heer is. veroordeeld zijn ieder tot een
jaar gevangenisstraf met aftrek van
preventive hechtenis. Het Hof van Am
sterdam heeft dit vonnis bevestigd.
De raadsman, mr M. A. Levison uit
Amsterdam, had zich beroepen op de
toelichting van het Londcnse besluit
E J1S, volgens welke z.i. de eigendom
der centrales zou terugkeren naar d
oorspronkelijke eigenaren. Deze toelich
ting is niet gepubliceerddoch dr
advocaat-generaal bracht in zijn con-
(Van onze Haagse redacteur)
Mede met het oog op de plannen tot
niet-agrarische emigratie uit Nederland
naar Brazilië, zal, naar wij vernemen,
het officiële emigratie-apparaat bg de
Nederlandse ambassade in Rio de Ja
neiro worden uitgebreid. Onze Land-
bouwattachë, tevens emigratie-attaché
aldaar, ir H. Meger, zal nl. binnenkort
assistentie krggen van mr A. J. Wins-
s-er, die uit Nederland komt en van de
heer J. K. V. Maassen, thans adjunct
attaché voor emigratiezaken bij de Ned.
legatie in Buenos Aires. Voorts vertrekt
aan het einde van deze maand drs F.
Schulz, tot voor kort emigratie-attaché
bg de Ned. Ambassade in Pretoria, naar
Brazilië als vertegenwoordiger van de
International Commission for Europea
Migration (I.C.E.M.l, speciaal belast
met de Nederlands-Braziliaanse niet-,
agrarische emigratie.
Enige maanden geleden berichtten
wij, dat tussen Nederland en Brazilië
een regeling was getroffen op het stuk
(Ingez. mcd.-advertentie)
U zult 's morgens „kiplekker"
nit bed spriugen.
Elke dag moet uw lever een liter gal ln
uw Ingewanden doen stromen, anders ver
teert uw voedsel niet, het bederft. U raakt
verstopt, wordt humeurig en loom. Neem
de plantaardige CARTER'S LEVERPIL
LETJES om die liter gal op te wekken en
uw spijsvertering en stoelgang op natuur
lijke wijze te regelen. Een plantaardig zacht
middel, onovertroffen om de gal te doen
stromen. Eist Carter's Leverpllletjes.
van niet-agrarische emigratie. Naar
aanleiding van deze publicatie zijn bij
het commissariaat voor de emigratie
ca 250 aanmeldingen binnengekomen.
Met het oog op noodzaak, dat deze emi
granten de Portugese taal moeten be
heersen zestig lesuren zgn ten minste
nodig is er geen sprake van, dat zij,
die zich aanmelden, terstond voor emi
gratie in aanmerking konden worden
gebracht. De eerste groep van ca vgf-
en personen zal in Mei a.s. kunnen
vertrekken. Zg beschikten reeds over
voldoende technische kennis.
Intussen zal het Kon. Instituut voor
de Tropen cursussen gaan organiseren
omtrent kennis van land en volk en van
de Portugese taaL Deze cursussen zul
len parallel lopen aan de herscholings-
of opleidingscursussen in de rijkswerk
plaatsen.
In de publicatie van December jl.
werd ook de mogelgkheid in het voor
uitzicht gesteld, dat zgn. Indische Ne
derlanders in Indonesië voor Braziliaan
se emigratie in aanmerking zouden kun
nen komen, mits zg aan de gestelde
voorwaarden zouden voldoen. Hierop
heeft zich in Djakarta een zeer groot
aantal Indische Nederlanders aange
meld. maar hun verwachtingen zijn ver-
moedelgk te hoog gespannen. Om deze
bijzondere emigratie in goede banen te
leiden, heeft de Nederlandse regering
besloten aan het Hoge Commissariaal
in Djakarta een sociale attaché te ver
binden.
Om dezelfde redenen wordt uitbrel
ding gegeven aan het emigratie-appa
raat te Rio de Janeiro.
clusie naar voren, dat hy de madedelin
gen, gedaan door mr Levisonals ixist-
staaiide aanneemt.
Verder merkte prof. Langemeyer op
dat de indruk, die zowel de wettelijke
regeling als het medegedeelde uit de
memorie maken, deze is, dat de wetge
ver niet beumst gekozen heeft tussen
enerzijds onmiddellijk herstel in de
eigendom met voorlopig beheer bij
P.T.T. en anderzijds het wegnemen van
de wettelijke beletselen tegen de terug
keer van eigendom met een regeling
van die terugkeer by uitvoerin gsvoor-
schriften.
Een der cassatiemiddelen' had
vraag behandeld, of toelaatbaar is. wat
'iet Hof gedaan heeft en waf vaak
geschiedt namelijk de \-oorlopige
hechtenis slechts aftrekken tot de dag
van de uitspraak. Inderdaad aldus
prof. Langemeijer, heeft deze handel-
wgze ernstige bezwaren, wanneer de
rechter ln hoger beroep haar toepast.
Immers, zg brengt mede. dat, wanneer
de behandeling in cassatie door een of
andere onvoorziene omstandigheid lang
duurt en uiteindelijk geen grond van
cassatie wordt gevonden, de strafduur
practisch aanzienlijk verlengd kan zgn.
De advocaat-generaal zag echter niet,
dat hieriji een mogelgkheid van cassatie
ls gelegen. Ten hoogste zou men kun
nen zoeken ln deze richting, dat de ver
schillende voorschriften van ons straf
recht en strafproces, waaruit het ge
hele stelsel van straftoemeting van ons
recht naar voren' treedt, moeilgk een
straftoemeting toelaten, waarbij onher
roepelijk een straf wordt opgelegd,
waarvan de rechter de duur niet kan
voorzien. Een dergelgke grond voor
cassatie zag spr. hierin echter niet.
Immers. In het begrippenstelsel. waarin
ons recht nu eenmaal is gegroten.
het niet de straf, die hier een onvoor
zienbare duw krijgt, maar de voorlopige
hechtenis, die op de straf In mindering
gebracht had kunnen worden, maar niet
in mindering gebracht is.
Prof. Langemeger concludeerde tot
verwerping van het beroep. De Hoge
Raad zal arrest wgzen op 21 April.
Ds S. J. P. Goossens geschorst
De Kerkeraad der Geref. Kerk (art.
31) te Zwolle heeft in samenwerking
met die te Bercum de missionaire predi
kant ds S. J. P. Goossens geschorst, daar
deze op eigen initiatief en zonder mede
weten en goedvinden van de zendende
Kerk weer naar het Zendingsveld op
Soemba is vertrokken.
OLLE KAPOEN EN DE POT MET GOUD
MAAR jg hebt toch al een gouden hart gekregen?" riep
Verk boos. „Mag een ander dan ook niet eens een
gelukje hebben?"
En Uil krijste verontwaardigd: „Goudzoeker! Goudzoeker!
Je denkt toch niet, dat ik aan die malle onzin mee doe, Olie
Kapoen Het is niet meer dan een staaltje van mijn plicht,
om te onderzoeken wat ongunstige elementen als die daar",
hg wees met zgn vleugel naar de ingang van het hol, „uit-
•oeren met kostbaarheden, die ze zogenaamd moeten be
waken!"
„En er was lekker niet eens een pot met goud", zei Puk
op een ruzietoon. „Het was zgn wintervoorraad, die hij
bedoelde! Waarom heb je mij niet wakker gemaakt. Verk?
Het was niet mooi van je om er stilletjes alleen vandoor te
gaan!"
„Wel, nu nog mooier", bromde Verk. maar verder kwam
hij niet want opeens stak Mol zgn hoofd uit het gat en riep
kwaad: „Niets mooier! En als jullie niet heel gauw verdwe
nen zgn. zul je eens zien, hoe mooi het wordt! Bah! Ver
dwijn!"
„En ik laat me niet langer beledigen door dat element!",
krijste Uil, terwijl hg boos wegvloog.
„Hg heeft gelgk", bromde Verk. „Ga je mee, Puk?" en
samen liepen ze een andere kant uit en lieten Olie alleen in
het donker staan.
Bikker en Faber blijven
nog in hechtenis
De uit de gevangenis van Breda ge
vluchte oorlogsmisdadigers Faber en
Bikker blijven vooralsnog in Westduits-
land in hechtenis. Het gerechtshof te
Dusseldorp heeft het bevel tot voor
lopige hechtenis tegen Faber gewgzigd
in een bevel tot blijvende hechtenis, met
dien verstande dat deze order telkens
voor twee maanden geldt. Het hof te
Hamm besloot, dat ook Bikker vooreerst
in hechtenis moet blijven.
De andere vijf uit Breda gevluchte
oorlogsmisdadigers zijn nog steeds op
vrge voeten.
Ten aanzien van het verzoek om uit
levering van de Nederlandse regering
verklaarde Maandag een woordvoerder
van het hof te Dusseldorp, dat voorlopig
niet op een beslissing ten deze behoeft
te worden gerekend, aangezien hiervoor
zeer moeilijke juridische kwesties moe
ten worden opgelost.
13 Doden bij vliegongeluk
in Oost-Pakistan
Een toestel van de Orient Airways,
dat sinds Zondag werd vermist, is, naar
later werd gemeld.. neergestort. Het was
onderweg van New Delhi naar Dacca in
Oost-Pakistan en had een bemanning
van 5 koppen en 8 passagiers aan boord.
Alle inzittenden zijn om het leven ge
komen. Onder de passagiers bevond zich
de derde secretaris van de Indonesische
delegatie te Karatsji Raden Prajata.
Sukarno doet symbolische
reis naar Sabang
President Sukarno heeft een rede ge
houden te Sabang, waar hij, zinspelend
op de leuze „Van Sabang tot Merauke",
verklaarde dat zgn komst naar dit
uiterst Westelijk gelegen eiland een
symbolische daad is.
De president zeide, dat hg bad om ook
Merauke nog eens te kunnen bezoeken.
Daartoe dient de strftd voor de eenheid
van Indonesië te worden voortgezet.
Voor Sukarno had de directeur van
de landsdrukkerij, de heer de Quel Joe
gesproken, die mededeelde dat de reis
van Boeng Karno thans naar Sabang
voerde, maar dat het niet lang meer zal
duren voor de president naar Merauke
zal reizen.
II p r v. Kerk. Beroepen. Te Put-
H. Hnrkema te Zeist. Te Rljssen, J. R.
Couperus te Doornspijk.
Aangenomen. Naar VllsslngenGoes (Vriiz.
Terv.). N. v. d. Wall t« HnrnhuizenKloos
terburen. Naar Axel (als vie.). I. J. Wisse,
cand. te Kamperland (Z.);
ere f. Kerken. Beroepen. Te Delft K.
de Vries te Dwingelo. Te Klazinaveen H.
azenberg te Siddeburen.
Aangenomen. Naar 's-Graveland, A Wier-
singa te Schagen. Naar Maassluis, T. Spilker
Bennebroek.
Bedankt, Voor Boskoop, A. Brouwer te
arneveld.
Examens. Aan de Theol Hogeschool le
Kampen ges!, voor het doet. ex. ds C van
der Waal te Leerdam: prop. ex, de heren
W. F. Bolt. E. Haverkamp en J. C. W. van 't
(Ingez. med.-advertentie)
!0 toto LIJMT YHTOM
V»MG DE mm soon
"Öt.
FAMILIEBERICHTEN
(uit andere bladen)
Getrouwd: H. G. D. Verwoert
en J. A. Steenhouwer, Haarlem.
Bevallen Welbergen—Van Vliet,
d., Curasao; TudelaVan Breugel Dou
glas, z., Lima; PatlstBlom, z., 's-Gra
venhage; Van der DriftVan Wlerin
gen, d.. Vreeland: Zuiderent—Fokkin-
ga, d., Roterdam; Noordijk—Kruide
nier, d., Djakarta.
Overleden: K. F. Bakker, m„
80 j.. 's-Gravenhage; C. van der Graaf
Schrier, 63 j., idem; L. E. Hahn
Boden, 75 j., idem; Ph. H. G. Jong—
Vester. 52 j., Haarlem; J. Venema, m„
72 j.. Wassenaar; D. C. H. C. Lulofs,
v., 86 j.. Doorwerth; R. Rcesink
Vonk. 53 j., Schiedam; J. van Prooije—
Peters, 60 i., Zuldland; T. Jongmans,
m., 72 J., Zevenbergen; E. J. Kiers
Oordijk v., 62 j.. Amsterdam; N. Kuyt
Jacobsen, 75 j., idem; P. A. van Gel
der, m. 74 idem; D. W. Tulp, m.
71, j„ Zwolle; K. M. RondeQuant
83 j., Goidschalxoord; E. C. de Vla-
mingTimmer, 71 j., Dordrecht; A. D.
van Mill—Smits, 88 j., Gorinchem.
HEEL verstandig van ze. Petroff
was nu eenmaal zoek en moest
maar liever zoek blgven. A
propos, Mateo heb je nog horen spre
ken over de moord op de Spanjaard?"
„Daar weet ik alles van, senor, ver
zekerde Mateo met lets van een glim
lach. „Daar heeft mgn neef Alejandro
mg alles van verteld voor hij naar
de politie ging. Hij had de grootste
bewondering gehad voor uw tegen
woordigheid van geeet."
„Wat vertel je me daar? Voordat
hij naar de politie ging? Ik dacht,
dat hg dadelijk in galop naar de politie
was gereden", wist Hambledon ver
baasd in herinnering te brengen, „jg
was dus ai op de hoogte, toen ik
snachts met dat paard thuis kwam?"
„Zo la het senor. Maar omdat u er
over zweeg, ben ik er niet over begon
nen. Ik geloof overigens, dat het geen
mens kan schelen, wie die Spanjaard
neergeschoten heeft. De man was hier
pas kort en had kind noch kraai."
„Maar hij stond in dienst van de
Russen!" bracht Hambledon in het
midden.
,;Die laten daarom de zaak ook
maar liever blauw-blauw. nu een hun
ner openlijk van moord ls aange
klaagd."
„Begrijp ik volkomen. Ze hebben a
'n paar Indianen vermoord en een
transportruiter, Juan Piccione, in een
afgrond geduwd... Kom Mateo, haal
mijn spiritusbrander eens uit de kast,
waar je bij de Rio de los Monos zulke
lekkere koffie op kon zetten. Ik heb
kokend water nodig.'"
Terwijl Mateo water aan de kook
bracht, bestudeerde Hambledon beide
aan senor Vardas geadresseerde brie
ven uit Moskou. Door zgn vergroot
glas kon hg duldelflk waarnemen, dat
de hoofdletter S van San en Senor on
belde enveloppen dezelfde defecten
vertoonde.
„Met dezelfde machine getikt!", con-
- stateerde Tommy hardop.
feuilleton door MANNING COLES
.Wat zegt de senor?" „vroeg Mateo.
.Deze brieven zgn in duplo ver
stuurd om zoekraken te voorkomen.
Straks zal wel blijken, dat ze volkomen
gelijkluidend zgn."
Mateo waarschuwde toen het water
kookte, waarop Hambledon een demon
stratie ten beste gaf van de handigste
manier om een enveloppe los te weken,
zonder dat iemand het kan merken.
„Kijk maar, Mateo. Als twee drup
pels water."
„Senor! Tk zie niets dan cgfers. Het
ls geen brief."
„Dat noemen ze een cgfercode. Die
moeten we in letterlijke zin ontcijferen.
Elk getal vertegenwoordigt een
paalde letter, weet je?"
„Hoe bedenken ze zoiets!" „sprak
Mateo vol ontzag. „Maar hoe ls 't moge
lijk. dat de senor dit cijferschrift kan
ontraadselen. Dat is toverwerk!"
„Helemaal niet. Dat is heel eenvou
dig", liet Hambledon met iets te grote
bescheidenheid horen. „Maar breng zo
dadelijk een van deze brieven weer
naar het postkantoor. We mogen de
Russen niet laten merken, dat hun
brieven worden onderschept. Vouw dus
een envelop weer dicht De gom Is
droog, maar lk houd haar even boven
de wasem. Zie zo!"
„Alleen de randen zgn nu nog gekron
keld", merkte Mateo op.
„Heel goed, jongen, je begint het te
leren. Waar is mgn lepel?"
Mateo haalde een lepel uit zgn kam-
peerspullen. Hambledon verwarmde deze
en wreef er de randjes van de enveloppe
mee glad. „Een strijkijzer is nog beter",
verklaarde hij, „maar 'n mens moet zich
weten te redden. Wil je nu door een van
je vrinden deze brief aan het loket laten
terugbezorgen? Je mag het vooral niet
zelf doen. Hij moet maar zeggen, dat
deze brief per ongeluk tussen zgn post
stukken verzeild is geraakt."
„Mag lk dan eens zien", vroeg
Mateo. „hoe senor die brief ontcijfert?"
„Daar heb ik hulp bg nodig van
iemand die perfect Russisch kent, Ma
teo. Laten we eerst eens het touwtje los
maken van het pakje in bruin papier,
dat ook voor die senor Vardas bestemd
is. Maar voorzichtig, zelfs de knopen
kunnen een bepaalde betekenis hebben."
„Senor?" De mestizo zat in zijn ka
rakteristieke houding op de vloer, met
zgn handen om zgn Knieën geslagen en
hief zijn donker, ietwat aapachtig ge
zicht naar Hambledon op.
„Ik zal je maar in vertrouwen nemen,
Mateo. Want je hebt zeker wel begre
pen, dat lk niet uit Engeland ben over
gekomen vanwege die oude Maya's,
maar uitsluitend om te ontdekken, wat
die geheimzinnige Russen hier in hun
schild voeren. Ik geloof er namelijk niets
van, dat ze onschuldige mijnexploitanten
nieuwsgierig.
„Dat hoop ik uit deze brief te weten
te komen, Zie je, ik had verwacht hier
in San Martin mst een Amerikaanse
senor in contact te komen, senor Hob-
kirk, maar die vertoont zich niet, tot
mijn spijt. Ik kan hem ook niet gaan op
snorren, anders breng ik hem zelf waar
schijnlijk in gevaar. Heb jg wel eens iets
gehoord van een Amerikaan, die hier
zou lopen te spionneren? Het is 'n dom
me vraag, want ik weet zelf niet hoe hij
er uitziet."
„Geen domme vraag, senor, want hier
valt iedere vreemdeling dadelgk op. Ik
zou eens kunnen informeren
„Dat in géén geval, Mateo. Er mag
in geen enkel opzicht enige aandacht op
hem worden gevestigd. Begrepen?"
Mateo bezwoer bij alle heiligen, dat hij
niets zou ondernemen. „Goed!" zei Tom
my gerustgesteld, terwijl hij al zijn aan
dacht weer op de knopen in het touwtje
concentreerde. „Maar ik zou wel eens
willen weten of hier ook iemand vlinders
loopt te vangen, vogels te fotograferen
of schrijfmachines en pianola's te ver
kopen
„Of op zoek is naar oude Mayas,
senor?"
„Juist, al dergelijke nonsens", ant
woordde Tommy, die dit gevoel voor
humor bij zijn knecht wist te waarderen
en op dat moment liefst acht opgevou
wen blauwdrukken uit het pakje te voor
schijn haalde. Hg kende voldoende Rus
sisch om te lezen, dat er „Tweede Zen
ding vel 1 tot 8" op stond. Doordat zij
een aansluiting vormden hij een eerste
zending kon hij echter uit de tekeningen
geen wijs worden.
Diezelfde avond echter ontcijferde hij
met Ernst Busch in een achterkamer
van Café Maritima de brief uit Moskou.
ONDER DE
KEIZERSKROON
In vertaling luidde deze tot zgn niet ge
ringe verbazing:
Uw berichtdat Massimo president
blüft twijfelachtig. Wij achten iedere
wijziging nadelig voor onze belangen.
Sturen daarom ten spoedigste twee hon
derd man geoefend commando met
Perymanzia van Lubeck, naar baai
dichtst by San Martin teneinde paleis te-
bezetten en Massimo te handhaven.
Meld beste landingsplaats terstond na
ontvangst van deze opdracht. Belang
rijk. Deze troepen handelen op eigen
initiatief, houden dus met u geen enkel
contact. Faalt onderneming dan kunnen
zij zowel door u als door ons worden
gedésavoueerd. Voltooi ten spoedigste
installaties. Vroegtijdig gebruik kan
nodig zijn.
HOOFDSTUK XV
Het schip van Lubeck
Nadat Hambledon met de meeste na
druk Ernst Busch aan het verstand had
gebracht, dat de man eerder zgn tons
moest afbijten dan tegenover wie ook te
reppen over dit gevaarlijke geheim, ver
liet hg het Café Maritima. Aan een der
tafeltjes op het trottoir vond hij Mateo
gezeten, koffie drinkende en cigarillos
rokende. Zgn bediende volgde hem op
enkele schreden afstand over de Boule
vard Massimo.
Toen zij ver genoeg waren vertraagde
Hambledon zijn pas, zodat Mateo hem
op onopvallende wijze kon inhalen. „Ben
je gewapend, Mateo?" vroeg hg.
„Met 'n dolk, natuurlijk", antwoordde
deze.
„Goed. Ik moet nu onmiddellijk naar
het Britse consulaat. De weg is donker
en eenzaam."
Mateo dacht even na. „Laat de senor
dan even in een café in de Calle del
Libertador plaats nemen totdat ik lang
zaam voorbij kom wandelen, met mijn
hoed in de hand. Dan 13 de kust veilig."
„Ga je een lijfwacht verzamelen?"
„Iets dergelijks, senor."
Na deze verzekering verdween Mateo
in de snel vallende duisternis.
Hambledon zat In Café del Palacio
achter een glas port, toen hg de hem
bekende lenige gestalte voorbg zag
slenteren, met een grote strooien hoed
in de hfind.
(Wordt vervolgd)
GOUDEN BEURS
Op 27 Mei zal het vijftig jaar ge
leden zijn, dat HM koningin Wil-
S helmina de Koopmansbeu ra aan
het Damrak te Amsterdam, ge
bouwd naar een ontwerp van de bouw
meester dr H. P. Berlage, plechtig
heeft geopend.
Het college van commissarissen van
de Koopmansbeurs heeft besloten ter
gelegenheid van dit gouden feest in de
-rote vergaderzaal der Kamer van
koophandel en Fabrieken voor Amster
dam in het Beursgebouw van 27 Mei
tot 10 Juni een historische tentoonstel
ling te houden.
Tentoongesteld zullen worden schil
derijen, etsen, gravures, tekeningen,
literatuur, penningen en curiosa, be
trekking hebbende op de geschiedenis
van de eerste, aan het Rokin gelegen,
beurs van Hendrik de Keyser, die ruim
twee eeuwen heeft bestaan, op het ge
bouw van Zocher aan het Damrak, dat
58 jaren dienst heeft gedaan en op de
koopmansbeurs van nu.
Het te exposeren materiaal zal be
schikbaar worden gesteld door enige
diensten, zoals het Archief, de Dienst
der Havens en Handelsinricht-ingen en
de Dienst der Publieke Werken, als
mede door het Rijksmuseum, het Ste
delijk Museum en verscheidene parti
culieren.
SI EU NIEUWENHUMEN
tU Siem Nieuwen-huijzen, de revue-
jij komiek, is gisteravond in Carré
w gehuldigd: hg werd zeventig
jaar en vierde dit seizoen boven
dien zijn 60-jarig artisten-jubileum.
Eigenigk maakte hg reeds op 3-jarige
leeftijd zijn debuut door naast zijn va
der op de planken te verschijnen
ongenodigd overigens. Dat gebeurde in
Budel, in het uiterste Zuidoosthoekje
van Noord-Brabant. Het gemeente
bestuur van Budel had de attentie gis
teravond een telegrafische gelukwens
te sturen, naar de man, die zovelen
kennen uit de grote revue's van Henri
ter Hall en Bouwmeester.
Veel bloemen en geschenkjes werden
het deel van de 70-jarige, die mét
grote vitaliteit zijn baron Kneut aan
het publiek presenteerde. De heer
Meijer Hamel bekende, dat het optre
den van Siem Nieuwenhuijzen hem de
stoot had gegeven om het artistenvak
te kiezen. Hij roemde diens „grootheid
van harte" en uitte zijn waardering
voor persoon en werk. Heintje Davids
was niet minder vol bewondering: „Je
bent zo jeugdig en vitaal. Maar hoor
eens Siem. dat mag ik toch wel zeg
gen, niet? je moet wat vaker in
Amsterdam komen. Je bent een pretti
ge collega. Weet je nog hoe wij in het
verre verleden de kermissen rond
gingen Hier heb ik een cadeautje
voor je en je krijgt een lekkere zoen
tot slot!"
Namens het gezelschap sprak dc
zoon van de jubilaris, die de humor
roemde van zijn vader, ook buiten de
voorstellingen en de directeur van
Carré, de heer Alex Wunnink, op de
voet gevolgd door een portier met een
WILHELMINA FONDS
FTjr] Vanochtend is ten overstaan van
rEJ j notaris dr mr K. L. Piccardt in
„De brakke Grond" aan de Nes
de trekking gehouden van de
Nationale Loterij ten bate van het
Koningin Wilhelmina Fonds voor de
kankerbestrijding. Om kwart over elf
viel de hoofdpriis: een auto. Nummer
99296 is de gelukkige. De tweede prijs,
een scooter viel op nummer 236471, het
slaapkamerameublement ter waarde,
van duizend gulden, dat als derde werd
uitgeloofd is op nummer 24056 geval
len. Van de overige prijzen noemen wg:
79809 koelkast met onderzetkast;
220108 bromfiets: 192228 radiotoestel;
93076 wasmachine; 139152 stofzuiger.
WATERSCHUIT
In December van het vorige jaar
heeft de heer S. Hart van Am-
stelodanum Iets verteld over
„Het waterschip". Hij schreef
o.a.: „de schepen, die voor de bier
brouwerij zoet water uit de Vecht
haalden werden waterschuiten ge
noemdNaar aanleiding daarvan
heeft de heer G. A. Dogger nu aan
het maandblad geschreven:
„Mogelijk is het interessant te ver
nemen. dat zo'n waterschip nog in ge
bruik is bij onze firma C. Dogger
Zn.. Amstelvéld 17.
Dit schip Is in 1899 door mgn vader
gekocht van de Deli Bierbrouwerij.
Het was ongeveer twee jaar als water
schip in gebruik geweest, totdat deze
brouwerg' aansluiting aan de waterlei
ding kreeg. Het schip is geheel ver
vaardigd van gegalvaniseerd ijzer en
was in vier vakken verdeeld.
Het is destijds op de werf Het Jacht,
van de heer Bernhard aan de Lgn-
baansgracht verbouwd om dienst te
doen voor opslag van turf en hout en
voor woongelegenheid.
Thans wordt het schip gebruikt als
lichter en het ligt nog steeds in de
Prinsengracht aan het Amstelveld.
SNIP EN SNAP
fjTOTI Met de vijftiende Saip en Snap-
mm revue „Jubeltonen" maakt de
v-iEy' AVRO thans, gelgk bekend, een
toemee in den lande. Gisteravond
is de revue in Krasnapolsky ten tonele
gevoerd, een opvoering waarin Willy
Walden en Piet Muvselaar, die reeds in
de jaren dertig met zoveel succes sa
menwerkten in de AVRO-studio, nog
eens toonden hoe goed zij het métier
verstaan om de lachers op hun hand te
krijgen.
UITGAAN
Centraal Theater: Dagelijks om 815 uur
Daar Moet je 'n Vrouw voor Zijn; Con
certgebouw: Vanavond om 7 uur uitvoe
ring van de Matthaeus Passion o.l.v.
Simon C Jansen: in de kleine zaal speelt
vanavond om 8 uur het Bbert-Trio: mor
gen om 8.15 uur dirigeert Eduard van
Beinum een abonnementsconcert; Galerie
Le Canard: Morgen om 8 uur een concert
door Indonesische kunstenaars; Kleine
Komedie: Vanavond om 8 uur Enny Mols
—De Leeuwe ln Parijs 1S90; morgen om
8 uur De Appels van Eva: Leidseplein
Theater; Dagelijks om S uur het ABC-
caibaret in Bibelonië; Nieuwe de la Mar:
Elke dag om S uur Wim Sonnevekls
Bloemlezing; Stadsschouwburg: Van
avond om S uur geeft de Ned. Opera
Aida; morgen om 8 uur speelt de Ned.
Comeaie twee Nederlandse toneelstuk
ken: Odysseus Weent en De Bezoeker.
machtige krans, zei, dat Siem Nieu-
wenhüijsen nooit rdel is geworden van
al zgn successen.
„Het is een geluk zestig jaar het
publiek te mogen vermaken', aldus de
jubilaris in zijn slotwoord, daarbg niel
'verzuimend mede te delen hoe Buziau,
met wie hg zestien jaar samen op de
planken had gestaan, hem ook al over
laden heeft met geschenken. Ten ge
rieve van de fotografen poseerde dc
jarige ten slotte, samen met mevr.
Nieuwenhugzen, met de krans van
Carré om de hals.
UIT de zonovergoten lentedag stap
ten wg de koele klaarte der Kunst
en der Wetenschap binnen dc
Oudemanhuispoort. Niet zozeer om
boeken te kopen als wel om hier en
daar uit de overvloed een exemplaar
op te vissen, in te zien en weer terug
te leggen, wat een bijzonder genot op
zichzelf is. Wij vonaen dc gedichten
van Staring liggen naast de Bouw
kunst van ons land van J. J. Vriend
en het leven van Napoleon geklemd
tussen de Vuile Handen van Sartre
en een ganse Claudia-serie. Maar wij
vonden meer. Een lgvig deel in lede
ren band, dat rook' zoals alle oude
boeken ruiken, een geur, die de biblio-
phiel in eenzelfde staat van opwin
ding vermag et brengen als een zeer
exquise wgn de fijnproever. Nieuws
gierig sloegen wij het open en lazen:
Nieuw Nederlandsch Magazgn, ter
verspreiding van Algemcenc en nut
tige Kundigheden, 1857. Al bladerend
vlogen onze gedachten terug langs de
jaren naar een vorige eeuw, op de
cadans der gezapige woorden, die dik
wijls 7.0 slaapwekkend kunnen zgn
voor de moderne mens. Tot zc plotse
ling stokten bij een klein artikel van
een halve pagina druks, dat de Na
deden van Lucifers behandelde.
De onbekende schrijver aan het
woord latende, vonden wij: „De luci
fer is een der a.fschuwelg"kste werk
tuigen, dat door de beschaving is
voortgebragt." Verder citerende: „een
ernstige vulkaan, die zijne lavastroom
uitwerpt en eene stad verzwelgt, is
minder te vreezen dan die aanhouden
de geesel, die in de vorm van een
houtje, met phosphorus bedekt, altijd
gereed staat, om het menschdom in
brand te steken." En voorts: „Waar
zal het heen? De lucifer ls nog in zijn
kindschheid. maar wanneer nu een
maal de lucifer van nieuwe tot nieuwe
uitvinding tot zijne volmaaktheid ge-
bragt is, dan za.1 zijne uitwerking eerst
regt ontzettend worden. Welllgt be
leven wij het nog. dat door het wer
pen van een lucifer, die vlak naar het
voorhoofd gemikt wordt, iemand even
als door een pistoolschot gedood kan
worden. Een ander kwaad is de ver
giftiging met lucifers, zoodanig, dat
de Hooge Raad der Nederlanden,
28 Januarij 1857. het beroep tot cas
satie van de beide vrouwen M. van
Leyen en A. Notelaar heeft verwot--
nen en tot de doodstraf veroordeeld.
Het is niet tevergeefs, dat men dat
nietige, maar gevaarlijke houtje, den
naam van lucifer gegeven heeft!"
En ten slotte... wij waren op slag
verzoend met de uitvinding der atoom
bom, doch lucifers durven wij niet
meer bg ons dragen; dan liever de
lucht in.
