JLYER
Drie Getrouwen
zmimmumm
De geschiedenis herhaalt zich
IN EN OM DE KAMER
Mei YEIPON zie je er geen barst van
ABDIJSIROOP
Uit eigen ervaring
LENIN en TROTSKI
Wat staat het Russische Volk thans te wachten
(Van een speciale medewerker)
Lenin's naaste medewerker was niet Jozef Stalin,
maar Ljew Dawidowitsch Troiski, wiens eigenlijke
naam Leon Bronstein luiddè. Hij heeft in zijn hoe
danigheid van voorzitter van de sowjet Petrograd,
het voorbereidende werk voor de October-revolutie
verricht en hij is het geweest die als een veldheer
de slagen leidde en de communistische legers naai
de victorie voerde.
In deze periode was er van Stalin niets te be
speuren. Eerst na de revolutie trad hij naai- voren.
Stalin zelf schreef even later over Trotski in de
Prawda: ,.A1 het practische werk in verband met de
organisatie van de opstand werd verricht onder öe
onmiddellijke leiding van kameraad Trotski. presi
dent van de sowjet Petrograd. Met zekerheid valt
te verklaren, dat de partij in de eerste en voor
naamste plaats aan hem de snelle overgang van het
garnizoen naar de zijde van de Sowjets en de doel
treffende wijze, waarop het werk van het Revolu
tionaire Comité georganiseerd was, te danken had."
Dit bewijst de grote verdienste van Tiotski voor
de overwinning. Het typische is echter dat deze ver
klaring in Stalin® latere werken niet meer voor
komt. In geheel Sowjet Rusland is de naam Trotski
systematisch uit alle geschriften verwijderd. Waar
om,zal men zich afvragen
Enige tijd voordat Lenin ziek werd. was zijn
secretaris, Stalin in ongenade gevallen, Toch ver
klaarde Stalin kort voor Lenins dood aan Trotski.
Zinovief en Kamenef, dat Lenin hem plotseling hac
laten roepen en hem om vergif had gevraagd, om
dat hij bevreesd zou zijn geweest voor een lang
durig ziekbed. Trotski vraagt zich in zijn mémoires
dan ook af. waarom Lenin vlak voor zijn dood juist
Stalin, de in ongenade gevallene, bij zich riep. En
uiteindelijk komt hij tot de conclusie, dat het de
vraag' is of Lenin om dit vergif heeft gevraagd.
Met de ellebogen
Na Lenin's dood was Trotski enige tijd ziek en
van deze gelegenheid maakte Stalin gebruik om
zich als eerste man naar voren te schuiven. Hij
legde in het openbaar de eed van trouw aan de
partij af, liep als eerste vooraan bij de protserige
begrafenis van Lenin en zorgde er in minimum van
tijd voor de teugels in handen te krijgen, die doo;
Lenin oorspronkelijk voor Trotski bedoeld waren.
Stalin zag geheel terecht in Trotski zijn ergste
tegenstander. Hij zorgde er dan ook dadelijk vooi
dat Trotski met zijn gehele gezin verbannen werd:
eerst naar een plaats binnen de Sowjet Republiek,
daarna moest Trotski buitenslands vertoeven. In
verband met de aanhang, die Trotski had, dreigde
er tweespalt en Stalin dit gevaar ziende, besioot tot
liquidatie van zijn tegenstander over te gaan.
Met de regelmaat van een klok stuurde hij moor
denaars op Trotski af, die echter geen van allen
resultaat boekten. Trotski moest van het ene naar
het andere land vluchten en kwam uiteindelijk in
Mexico terecht, waar hij zich in een landhuis te
Coyoaean vestigde. Het huis werd omgebouwd tol
een waar fort en slechts volkomen betrouwbare per
sonen hadden hier toegang.
Stalin rustte echter niet. In de jaren 1934 tot en
met 1938 voerde hij in Rusland uitgebreide zuive
ringsacties uti, waarbij alle oude ..kameraden'" uit
de revolutionaire periode werden gevangen gezet en
uiteindelijk geëxecuteerd. Dat was een prachtige
schoonmaak, want hiermede waren de laatste be
langrijke personen, die meer- van Jozef Stalin wis
ten, van het toneel verdwenen. De enige die nog
overbleef was de moeilijk te vangen Trotski, maar
ook hij zou voor Stalins lange arm moeten zwichten.
Mercader
Een communist, die over de gehele wereld had
gewerkt en wiens ware identiteit men nog niet kent,
wist onder de naam Mercader het vertrouwen van
enkele van Trotski's onverdachte volgelingen te
JG>OXX>X>GCXXXX>3>dcx3^^
President Gottwald
Zaterdag overleden.
De communistische president van Tsjechoslowa-
l-.sje, Klement Gottwald is Zaterdag in de leeftijd
van 56 jaar overleden.
In 1915 werd hij opgeroepen om in het Oosten
rijkse leger dienst te nemen. Hier maakte hij zich
tct woordvoerder van zijn achtergestelde mede-
Tsjechen. Als politiek verdacht werd hij daarop
naar Wenen gezonden en vervolgens naar 't Oost
front verplaatst.
In October 1918 nam hij dienst in het nieuwe
- Tsjecnoslowaakse leger. Na de oprichting van de
Tsjechoslowaakse communistische partij werd Gott
wald een harer meest linkse woordvoerders. Zijn
activiteit tossen de beide wereldoorlogen is zeer
groot geweest. Hij bekleedde leen partijfuncties en
was communistisch lid van het parlement, waar hij
een felle oppositie voerde tegen Masaryk en Benesj.
In die jaren maal:te hij kennis met Stalin. Als af
gevaardigde der Tsjechische communisten op in-
tematiGiiale vergaderingen is Gottwald steeds aan
wezig.
In 1935 werd hij secretaris-generaal der partij
ook in zijn land de sleutelfunctie, waardoor hij het
party-apparaat dus geheel ih handen had.
In 1939 nam hij de wijk naar Moskou, waar hij
tot het einde van de oorlog bleef.
Na een overeenstemming met Benesj deed Gott
wald in Februari 1948 een greep naar de macht.
Hij dwong president Benesj een pro-communisti
sche regering te accepteren. Terwijl gewapende fa
brieksarbeiders dcor de straten van Praag mar
cheerden, praatte hij uren lang met de oude Benesj
totdat deze zwichtte en zeide: ,,U spreekt tegen mij
zoals Hitler deed".
FEUILLETON
door
HENRIC VAN NORG
Een .verhaal uit het begin van de 16e eeuw
✓U' vJC?Jv /jv' ✓j\' Vj\ vjv v,wl\-
I)
I. De kennismaking.
Op een zomerse dag in de maand Mei van het
jaar 1523 wandelde een man met kalme pas over
de schier eindeloze zandweg, die liep van het zuid
oosten over het Ellertsveld in de richting van
Rolde. Heide, heide zover het oog reikte. De vogel
wereld van dit wijde gebied van Erica en Calluna
genoot van de schone dag. De eenzame wandelaar
zag dan naar links en dan naar rechts en scheen
ook te genieten van het mooie weer, het fraaie
landschap en de jubelende vogelwereld, Hij oogde
naar de spannen eenden, naar de tierelierende
leeuweriken, de fluitende wulpen, de luidruchtige
grutto's aan de veenplassen en de waakzame kor
hoenders in een spaarzame berk.
De man, die daar zich voortbewoog over hes
warmgele heidespoor had een hoge gestalte, doch
was erg mager. Zijn schrale gelaat droeg een zware
knevel, waarvan de punten triest naar de aarde
wezen. Deze snor maakte, dat het toch reeds zo
mistroostige gezicht van de reiziger er nog som
berder ging uitzien.
winnen en op deze wijze in de vriendenkring te
worden opgenomen, Geruime tijd bezocht hij trouw
de banneling, totdat hij op de middag van de 20e
Augustus 1940 de kans schoon zag en Trotski on
verhoeds met een bijl van achteren aanviel. Van het
mes, dat in de zoom van zyn regenjas genaaid zat
en de automatische revolver, welke hij tussen broek
en overhemd gestoken had, behoefde hij geen ge
bruik te maken. In de vroege morgen van de 21e
Augustus 1940 overleed ook de laatste van de oude
garde. Stalin kon voorlopig gerust zijn.
De moordenaar verblijft nog steeds in een mexi-
caanse gevangenis en laat geen woord los over zijn
opdrachtgevers. Wel worden er regelmatig grote
sommen gelds voor hem op een rekening bij een
Mexicaanse bank gestort -
Dit is de korte geschiedenis van Lenins opvolging,
die het Russische volk op de rand van een nieuwe
burgeroorlog bracht.
Nu de tijd zover gevorderd is, dat er voor Stalin
een opvolger moet komen, ziet heel de wereld en
niet in het minst liet Russische volk uit naar de
komende gebeurtenissen. Zal die geschiedenis zich
herhalen Zullen bepaalde personen trachten nu
hun slag te slaan, misschien ook ten gunste van het
volk?
Pure Gold Leaf Virginia
Veredeling van het Ambacht
Gezel en Meester.
Het bestuur van de Vereniging tot Veredeling
van het Ambacht bericht ens dat ook dit jaar weel
de gelegenheid zal werden gegeven tot het onder
Lijtoezicht afleggen van de examens ter verkrij-
V-?ig van de graden ..gezel" en ..meester'' in de on
derscheidene ambachten, en wel ie Amsterdam. Ut
recht, Assen, Apeldoorn, Sittard en Maastricht.
Voor deze graden komen in aanmerking zi: ..;c
werkzaam zijn m de vakken plaat- en smidsbank-
werkén, vuurwerken, constructiebankwerken, ma
chinebankwerker metaaltiraaien, meubel maken,
timmeren valleen gezel), huisschilderen alleen ge
zel), modelmakèn. timmerman-bouwpatroon, met
selen en steenhouwer
Aanmelding moet uiterlijk op 15 Apiil plaats
hebben.
Nadere inlichtingen zijn te bekomen bij 't secre
te riaat van bovengenoemde vereniging. Stadhuis
Kamer 197 te Amsterdam C.
Gruwelen en Overtredingen
Jegens dieren.
In de iaatste lijst welke door Dierenbescherming
is opgemaakt inzake gruwelen en overtredingen
jegens dieren, treffen wij o.m. de volgende staal
tjes aan.
Een vrouw te Roelofarëndsveen die schijnbaar
last hac'; van de kippen van de buurman, strooide
daarom met fosfor ingesmeerd brood in de tuin
waar het pluimvee was; de dieren vlogen er op af,
uter. ervan en stierven.
Te Eunschcten werd een veulen onverzorgd in
weiland achtergelaten: er was geen water rn g ecu
voedsel voor hst diei.
Een vader en twee zoons te Roermond hebben
ten paard dat een kar niet kon trekken, dusoanie
geslagen met tou w en rietstelen dat het dier in
het veld neerviel. Teen hef tder daarna opstond
.tak één der zoons een bes su*> onder de buik van
iet paard in brand waardevi net paard ernstige
n-nndwonuen opliep
Veehandelaren uit Schipluiden smeler. kalveren
uit een vrachtauto bij het abattoir te Delft, en
iénmaal op de keic-n neergekomen werden zij ver
volgens bij oren of poten gegrepen en dan weer
vercler gegooid.
Te Zierikzee werden konijnen in ontzettende ver
vuiling aangetroffen; de dieren kregen ook geen
voedsel meer. Eén stierf de hongerdood
Pannen zonder oren
Critick op het Bouwbeleid
Politiek is onberekenbaar. Dat zal minister Witte
ook wel hebben gedacht toen hij vorige week in de
Eerste Kamer zat. Was hij in de Tweede Ka mei-
niet met gejuich begroet En werd dat gejuich niet
groter toen hij in zijn eerste redevoering een uiteen
zetting van zijn beleid had gegeven Het zij zo,
maar wie daaruit de conclusie wil trekken dat de
Senatoren domweg in het koor zouden meezingen,
heeft zich schromelijk vergist.
Het pünlijkste voor de bewindsman was. dat zijn
partijgenoot Kraay vanger (KVP) de oppositie
opende, Deze afgevaardigde is een groot man in de
Rotterdamse architecten wereld. Hij weet iets van
woningbouw af en hij kan daarover op meesterlijke
wijze vertellen. Zijn woord heeft daarom gezag. Van
deze meester in de bouwkunst was het niet te ver
wonderen, dat hij bezwaren maakte tegen het be
leid van het departement van Openbare Werken
en Volkshuisvesting. Een departement kan het
scheppend vermogen van een architect doden, zo
zeide hij. Als wij die eentonige grijze woningblok
ken in de grote steden uit de grond zien verrijzen,
dan breekt er iets in ons. De bouwkunst wordt ar
metierig en mechanisch. Goede architecten hebben
moegestreden het hoofd in de schoot gelegd. De
grootste taak van de minister zal dan ook moeten
zijn om het huisvestingsbeleid te veranderen. Daar
voor is visie nodig. En daarnaast moed en uithou
dingsvermogen orn die visie in het Kabinet en liet
Parlement te verdedigen. De heer Kraay vanger gaf
toe, dat het direct na de oorlog noodzakelijk was
genoegen te nemen met noodoplossingen. Het was
als met de pannen zonder oren. Teen deze na
bevrijding in de handel kwamen waren alle huis-
vi-ouwen daarover verrukt, want zij hadden hele
maal geen pannen. Maar toen er weer normale pan
nen verschenen, was de liefde voor de pannen zon
der oren verdwenen. Maar wat de woningbouw be
treft. zitten we nog steeds in het stadium van de
pan zonder oren. Noodoplossingen zijn niet meer
ncdig. zo vervolgde de heer Kraayvanger. Onze
huizen moeten nu zo worden gebouwd, dat ze in het
jaar 2000 het aankijken nog waard zijn.
Groot was de critiek op de minister, omdat zijn
Memorie van Antwoord niet de indruk gaf met bet
cude beleid te zullen breken. Het leek een stuk,
door de ambtenaren opgesteld, ter verdediging van
het beleid van de vorige ministers. En daaronder
heeft de nieuwe bewindsman zyn handtekening ge
zet. Een eigen beleid werd nu verlangd. Wij moeten
af van de te kleine woningen, waardoor huisgezin
nen verkeren tussen tafelkleed en schoorsteenkleed,
zonder zich te kunnen verroeren. Te kleine wonin
gen, waarin kinderen niet kunnen spelen, tenzij
het spelletje „roerloos zitten" en „stokstijf staan"
spelen.
Deze critiek werd eigenlijk door bijna alle afge
vaardigden onderschreven. De socialist Woudenberg
maakte een uitzondering, maar op andere punten
was hij zeker niet gematigder. De P.v.d.A.-fractie is
uiteraard niet verheugd dat zij haar partijgenoot
In 't Veld op dit departement heeft moeten ver
spelen. Zijn beleid had het vertrouwen van de so
cialisten. al moest de heer In 't Veld vaak critiek
van hen slikken. Juist van de heer Woudenberg,
die nu minister Witte als doelwit had gekozen. -
Hoe meer deze bewindsman tegemoetkomt aan de
verlangens van onze tegenstanders, ties te meer zal
hij zich van ons vervreemden, ,zo zeide hij. In tegen
stelling met de heer Kraayvanger wilde hij het de
partement niet opheffen. Daarvoor is het vraag
stuk van de volkshuisvesting van te grote beteke
nis. De arbeiderswoningbouw noemde hij een soci
aal vraagstuk van grote betekenis. De Overheid
moet deze- bouw dan ook zeir ter hand nemen, in
samenwerking met de bewoner. Slechts duurdere
woningen zullen dcor particulieren moeten worden
gebouwd.
De heer De Vos van Steenwijk (VVD) was het
daarmede niet eens. De hele maatschappij is
baseerd op het winstmotief, zo zeide hij. Dus ook de
woningbouw. Zlefs de bakker werkt niet, omdat hij
zo menslievend is. Het is slechts de taak van de
Overheid tegen misbruiken te waken. Naar zijn
mening hebben de particuliere bouwers liet niet zo
slecht gedaan. Het voor-oorlogs huizenbezit kan de
.vergelijking met het buitenland goed doorstaan,
Het behoeft geen betoog, dat tijdens dit debat
grote aandacht is - geschonken aan de komende
huurverhoging. De heren Reyers (CH> en Tjalma
(AR) bepleitten grotere vrijheid van het gemeente
bestuur in het bouwbeleid. Zij waren er van over
tuigd. dat de woningwetbouw op dit moment nog
niet kan worden gemist- Maar het departement,
moet niet zo vei* gaan, dat zelfs het sanitair wordt
voorgeschreven. Zij prezen de minister, dat hij een
eentonige scholenbouw heeft tegengehouden. Oor
spronkelijk had men de gedachte om te laten kie
zen uit elf standaardmodellen.
Minister Witte moest toegeven, dat zijn ambte
naren instructies aan de gemeentebesturen hebben
gegeven, die niet geheel naar zijn zin waren. Vei dei-
wimpelde hij de meeste critiek af. Ook de bewinds
man krijgt een gedeprimeerd gevoel wanneer hjj in
alle streken van het land hetzelfde type woningen
ziet verschijnen. Dat is echter niet alleen de schuld
van het departement. Men moet diet ook zien als
x0 60ed lijmt velpon
vraag de juiste soort
De kleding van de man was armelijk en bijna
haveloos. Men zag direct, dat zijn costuum hem
r.iet was aangemeten, doch de broek en het buis
van eenvoudige dorpsweversstof bij toeval om zijn
lichaam waren geraakt. Aan schouderriemen be
vestigd droeg de voetganger op zijn rug een half-
gevulde reiszak. Aan een touw om zijn middel had
hij een dwarsfluit bevestigd. Zijn gang over de
oneffen weg trachtte hij te verlichten door gebruik
te maken van een stevige eiken wandelstok.
De weg was zeer eenzaam en slechts een enkele
boerderij had de reiziger gezien, sinds hy het dorp
Gvclk v as gepasseerd. De man was misschien een
uur gaans van Grollo toen hij enkele schreden van
de weg een mens zag liggen tussen de heidestrui
ken. Deze had een plaatsje uitgezocht dicht aan
een groepje jeneverbesstruiken, zo, dat zijn hoofd
in de schaduw lag beschut voor de hete stralen
der middagzon. Nieuwsgierig begaf zich de lange
reiziger naar de rustende figuur. Hij zag, dat daar
in vaste en rustige slaap lag een man van korte
gestalte, gezet en met een ietwat abnormaal dikke
buik. De slapende was gestoken in een haveloze
Icledlj. De lange magere beschouwde zyn contrast
zeer opmerkzaam. Hij zag, dat het ronde, blozende
gezicht van de slaper zich een paar keer vertrok
tot een opgeruimde grijnslach. De dikkerd had,
zo 't scheen eerv plezierige droom. Het gezicht van
de magere bleef echter ernstig en onbewogen.
Nadat de schrale de slapende dikbuik langdurig
er. aandachtig had beschouwd, ging hij zyn be
langstelling wijden aan diens bezittingen. Deze be
stonden uit een trommel en een biezen mand met
inhoud. De bezoeker nam voorzichtig de mand van
de grond en verwijderde zich daarmee enkele me
iers van de slaper. Daarop gespte hij de reiszak
van de rug, ging in de heide zitten en inspecteerde
tic inhoud van de mand. Naast een weinig onder-
kleding vond hij een homp brood, een kluit boter
en een halfvolle kruik, die na onderzoek bier bleek
te bevatten. De schrale knikte goedkeurend. Hij
haalde van onder zijn buis een groot mes te voor
schijn, deelde het brood in zes stevige sneden en
besmeerde deze rijkelijk met de boter. Daarop be
gon hij te eten en nam nu en dan een slok uit de
kruik. Na een kwartier waren brood, boter en bier
in zijn maag verdwenen. De lege kruik werd weer
in cie mand gedeponeerd,
De schrale bracht thans de mand weer op zyn
cude plaats terug en vlijde zich neer bij de dik
buikige. Hy nam zijn fluit en ontlokte daaraan
een paar schrille tonen dicht bij het oor van dé
slapende. Deze schrok wakker en staarde verschrikt
om zich heen. Hij ontwaarde nu naast zich de
lange man met zijn sombere gezicht. Uit zijn blik
sprak verwondering en schrik
..Lekker geslapen, kameraad?" vroeg hem de
snor.
De buik knikte.
.,Ja. ik zag het", vervolgde de schrale. „Ja. nie
mand slaapt zo rustig als wij-soorfc-lieden. Wij be
schikken daarvoor over de nodige zielerust."
De buik was nu van zijn schrik bekomen. Hy
ivroeg: „Wie zijt ge?"
„Men neemt mij Schrale Hein. En wie zijt gij
„Men noemt mij Buikje."
Een ogenblik zwegen beiden.
Dan vroeg Buikje: „Waarheen is je weg?"
„Naar het Onbekende. En de jouwe
„Eveneens naai- onbekende oorden."
..Welnu, dan kunnen we samen reizen", meende
Hein.
De dikke knikte. Hij merkte op: .Ge zijt erg
mager. Hebt ge honger
.Ik had straks honger, maar heb nu gegeten."
,'k Heb nog brood", sprak Buikje. Hij graaide
in zijn mand en zocht om brood en boter, dat liy
niet meer vond. Ook ontdekte hy, dat de kruik
een uiting van de geest van deze tyd. De culturele
wil van de gemeentebesturen is bij de woningbouw
bijzonder belangrijk. Het probleem van de kleine
woningen zit vast aan de hm en. Deze stijgen naar
mate de huizen groter worden. En dan zit men met
het probleem dat een groot deel van de bevolking
de huur niet kan betalen. Over de huurverhoging
het complex van maatregelen dat naar aanlei
ding daarvan zal moeten worden genomen, zal de
egering deze week officiële mededelingen doen. Na
de behandeling van deze begroting vond de Eerste
Kamer het weer welletjes.
(Nadruk verboden)
Maak Uzelf niet wijs, dat
kortademigheid „nu eenmaal
bij Uw gestel hoort".
Neem het snelwerkende,
middel, dat het taaie
slijm oplost:
s AKKER'S
's werelds besté hoestsiroop
Het gebeurde ergens in de binnenlanden van
Mióden-Afrika., waar de inboorlingen nog geen
kennis haclden gemaakt met de westerse bescha
ving. Lezen konden zij niet; hun kennis werd niet
verrijkt dcor de lectuur van couranten, boeken oi
tijdschriften. Ock waren de radio en de bioscoop
neg niet doorgedrongen tot dit duistere gebied. De
mensen waren met hun kennis derhalve beperkt
tot hetgeen hun eigen ervaring hun bijbracht.
Bij deze ongeciviliseerde stam belandde een zen
deling. die zich de taal van het wilde volkje had
eigen gemaakt er. met deze mensen kon praten.
Teen hij zt eens vertelde, dat m zijn vaderland
:s winters het water In ijs veranderde, geloofden
zij, dat hij "nun maar iets wijs maakte. Water blijft
tech altijd vloeibaar Dat is het kenmerkende van
hel water, -dat het steeds door stroomt in de rivie
ren; dat men lift opscheppen kan uit cle poelen en
het tussen zijn vingers dcor kan laten lopen; dat
het diep uit de bron welt en gedronken lean wor
den. Dat water stijf kan worden als hout of steen,
- och kom wie zcu dat geloven Men liet zich
geen sprookjes op de mouw spelden; immers wist
men uit eigen ervaring, dat water water blijft.
Men zegt wel, dat ervaring de beste leermeesteres
is. Het voorbeeld van deze negers brengt ons hier
omtrent aan het twijfelen. Wij, beschaafde wester
lingen, v.-eteit wel, dat water ijs kan worden, maar
wij weten dit óók uit eigen ervaring. Evenals die
Afrikanen uit eigen ervaring wisten, dat water
water blijft. Maar er zij vele dingen, die ook wij
niet uit eigen ervaring leren kennen, en die toch
waar zijn zoals het waar is. dat water ys kan wor
den zonder dat die negers dit wisten. Wij twijfelen
vaak aan die dingen, en zeggen: ..Eerst zelf zien,
voordat ik het geloof En daarmee zyn wij net
zo ver als die inboorlingen uit 't hartje van Afrika.
Hadden deze lieden dan maar op gezag van de
zendeling moeten aannemen, dat water ijs kan
worden Er bestaan ontstellend veel waarheden,
die wij louter op gezag mósten aannemen, omdat
ens de bevoegdheid of de gelegenheid om ze" uit
eigen ervaring te controleren ontbreekt. Toch was
de mogelijkheid niet uitgesloten, dat de zendeling
de inboorlingen had beetgenomen. Zo kunnen wij
ons óók laten beetnemen door mensen, die van
onze onkunde misbruik maken. Waar is de grens
van het gezag Wie moeten wy geloven en wie
wantrouwen Een wel héél moeilijk vraagstuk.
Die zendeling had uit eigen ervaring geleerd, dat
water kan veranderen in ijs. Hij deelde zijn erva
ring mee aan anderen. Het laatste woord is dus
wel degelyk aan de ervaring. Zij is inderdaad de
beste leermeesteres. Maar waar onze eigen erva
ring faalt, zijn wij aangewezen op de ervaring van
anderen. En de overdracht van die ervaring blijft
een kwestie van vertrouwen. Wie dit vertrouwen
misbruikt, vergrijpt zich op laaghartige wijze aan
een van de elementaire overeenkomsten, waarop 't
geestelijke verkeer tussen de mensen berust.
(Nadruk verboden). H. G. Cannegieter.
VLUCHTENDE MILITAIR
Eindelijk gepakt.
Door dc politic tc Bolsward is vorige week de be
roepsmilitair R. V. uil B., die reeds vijf maal werd
gearresteerd en tenslotte uit voorarrest te Ossen-
drccht wist te ontvluchten, aangehouden. Hij ging
er echter opnieuw vandoor, waarop dc politie een
achtervolging inzette. V. dook een gracht in en
zwem naar de overkant. In een nek-aan-nek-race
achtervolgde dc politie V. dwars door de weilan
den, totdat V. ooi: ever de Brede Kloostervaavt bij
Ifartwerd zwom. Hiervoor deinsde de politie terug.
Nabij het dorpje Burgwerd. waar V. vrijwel naakt
arriveerde tij deny zijn vlucht ontdeed hij zich van
verschillende kledingstukken), werd hij door een
boer van droge kleren voorzien. Hier gaf hij zich
gewillig aan de politie over.
Plattelandsbiblictheek Overijssel
Bestaat vijf jaar.
Teneinde de eentonigheid te verbreken en boven
dien tegemoet te komen aan de vele vragen aan
gaande de opzet en de ontwikkeling van het plat
telandsbibliotheekwezen in Overijssel, maakt het
bestuur gaarne van de gelegenheid die het eerste
lustrum biedt gebruik om een kort overzicht te ge
ven van de afgelopen jaren.
De Bond van Openbare Leeszalen en Bibliothe
ken in Overijssel ontving in 1947 toezegging van
financiële steun van hel Provinciaal Bestuur van.
Overyssel en krachtens de Rijkssubsidievoorwaar-
den van het Dep. van O., K. en W. Men opende
dientengevolge besprekingen over de organisatie
van het Plattelandsbibliotheekwezen in Overijssel.
Onafhankelijk hiervan had een commissie uit een
bcerenorganisatie in dat jaar een enquête Ingesteld
naar de toestand van het bibliotheekwezen ten
plattelande in de provincie en - op een enkele uit
zondering na - een doodgelezen. versleten, vervuil
de en ondeskundig samengestelde boekenvoorraad
aangetroffen.
Op advies van Prof. P. J. Bouman te Groningen
zochten beide groepen contact en overwogen met
elkaar de mogelijkheden van een deskundig en ver
antwoord bibliotheekwezen voor het platteland.
Een bij deze bespreking gevormde commissie kwam.
na aanvankelijk een rapport met een ander plan
te hebben opgesteld en na advies van de heer Dr.
H. E. Greve, tot de conclusie, dat. wilde men het
platteland, d.w.z. de Gemeenten met een inwoner
tal beneden de 20.000 zielen, afdoende helpen, een
regionale centrale bibliotheek onder vakkundige
directie de beste oplossing was.
Op deze wijze beschikte men over de financiën
om het werk verantwoord en naar de eisen van de
Rijkssubsidievcorwaarden op te zetten, terwijl door
de vestiging van filialen in de kleine steden, dor
pen en buurtschappen een maximum aan keuze
(door geregelde omruiling van de boeken) en voor
lichting door gediplomeerd personeel, geboden ken
worden. Plaatselyke commissies van toezicht uit
de inwoners zouden de garantie bieden, dat de
samenstelling van de plaatselyke bibliotheken in
overeenstemming was met de geestelijke situatie.
Daar verwacht mocht worden, dat al werkende dc-
inteme organisatievorm wellicht meerdere malen
gewijzigd en aangepast zou moeten worden aan de
practijk, werd besloten een ..Stichting" te vormen.
Met ingang van 1 April 1948 werd mej. C. M.
Goudswaard tot directrice benoemd en kon het
werk beginnen. Door omstandigheden werd 't toe
gezegde bedrag van het Rijk van f 13.— per 100
inwoners alsmede de bijdrage van de Provincie ad
f 7000.tot 2/3 verminderd.
Al spoedig bieek de grote waarde van het geor
ganiseerde platteland in zijn coöperatieve instel
lingen. Bij de besprekingen in de dorpen werd ge
wezen op de hoge kosten, welke de aankoop van
boeken met zich mee brachten. Een beroep op deze
coöperaties om financiële steun was vrijwel nooit
tevergefefs, zodat vele duizenden guldens.! geschon
ken werden voor de aankoop van boeken. Memo
veren we - zender iemand te kort te willen doen -
de giften van de Landbouwbank Steenwijkerwold
van f 1000.en van de Boerenleenbank te Heino
van 1 500.
Terloops zij hier opgemerkt, dat de Nederlandse
Overheid dit „particulier initiatief" niet honoreert,
dit in tegenstelling met b.v. Denemarken, waar de
Staat de Rijksbijdrage afhankelijk stelt van de
plaatselijke, gemeentelijke en particuliere subsidie.
Et is in vijf jaar een centrale bibliotheek ge
vormd van 20948 boeken. In 1952 werd het boeken
bezit vermeerderd met 5353 banden, waarvan er
1CG ten geschenke ontvangen werden. Het bestuur
is hiervoor o.a. erkentelijkheid verschuldigd aan
mevrcuw van der Eist uit Dedemsvaart. Gravin van
Rechteren Limpurg te Dalfsen en Baron van Haer-
solte td Dalfsen. welke laatste een gedeelte van de
nalatenschap van de schrijfster Amoene van Haer-,
solte aan de Plattelandsbibliotheek deed toekomen.
De grootste uitbreiding onderging naar verhou
ding' het aantal kinderboeken, dat meer dan ver
drievoudigd werd. Daarna volgt het boekenbezit
voor de rijpere jeugd, dat meer dan met de helft
toenam.
Ei' zijn in vijf jaar 120 bibliotheken voor ouderen
ingericht, waaraan nog 30 jeugdbibliotheken en 3
schoolbibliotheken toegevoegd zijn. Deze laatste
zyn gevestigd in Blankenham, Kuinre en Dedems
vaart. Het aantal geregistreerde uitleningen over
schreed in het leesseizoen '51'52 voor het eerst de
honderdduizend en bedroeg in totaal 101.134 boeken
Het grootste aantal uitleningen bereikte Avereest
met 10895, gevolgd door Staphorst (8651) en Zwol
lerkerspel met 7811.
DE ItUNDVEECONFERENTIE
l'c Leeuwarden.
Dc afdeling Veevoeder van de Oliefabrieken Calvé-
Delft zendt ons het thans in druk verschenen ver
slag van de op 21 November pi. te Leeuwarden ge
houden Rundveeconferentie.
Degenen, die deze conferentie hebben bezocht,
zullen net zeker prettig vinden de interessante
voordracht van Dr. Th. de Groot, lector in de ves-
teeltwetenschap te Wageningen, over het voor en
tegen van grote koeien ten opzichte van kleine, nog
eens te kunnen nalezen. In het verslag vinden wij
verschillende tabellen en grafieken, die op dit on
derwerp betrekking hebben. De belangwekkende
rede van Prof Dr. E. Brouwer, hoogleraar in de
physiologie der dieren in Wageningen over spore-
riemen ten, vitaminen en mineralen is eveneens
woordelijk opgenomen en verlucht met vele foto's.
Het aantrekkelijk uitziende boekje, dat in feite
dus gewijd is aan twee actuële vragen op het ge
bied van de rundveehouderij en dat wij een ieder,
cf hij de conferentie heeft bezocht of niet. daarom
gaarne ter lezing aanbevelen, is zolang de voorraad
strekt op aanvraag gratis verkrijgbaar bij de af
deling Veevoeder van de Oliefabrieken Calvé-Delft
tc Delft.
leeg was. Hij vroeg: ..Heb jij mijn brood gegeten
„Ik had honger en zag. dat jij wel een maand
op je vet kunt teren. Ik vermoedde in jou 'n zachte
inborst en een groot gevoel van naastenliefde."
De kleine man antwoordde niet, maar berustte
blijkbaar in het geval.
„Laten we nu eens nader kennis maken en eens
eerlijk bij elkaar biechten", vervolgde Schrale Hein.
De beide contrasten daar op die mooie warme
dag in de Drentse heide vertelden elkander nu in
't kort hun levensgeschiedenis.
De wieg van de lange had gestaan in het Gel
derse, nu twee en dertig jaar geleden. Zijn vader
had hij niet gekend; zijn moeder was niet gehuwd
geweest. In zijn jeugdjaren had de pastoor zien
over hem ontfermd en hem een goede opvoeding
lateii geven. Deze man van de kerk wilde ook van
hem een geestelijke maken en nad hem lezen en
schrijven geleerd en een mondvol Latijn. Teen Hein
- zijn doopnaam was Theodorus Rudolphus - acht
tien jaar oud was. had hij genoeg gekregen van
de theologische studie. Hij was naar een oom ge
trokken. waar hij op de boerderij had gewerkt.
Later had li Ij landbouwwerk verricht op andere
boerderyen. Toen hy zes-en-twintig was, was hy
getrouwd. Vyf jaar 'nad hij met zijn vrouw geleefd,
tot hij er achter kwam, dat ze hem bedroog. Hij
had daarop - kipderen had hy niet - een tijd als
vagebond gezworven en was hierna in .dienst ge
treden bij Zijne Majesteit Karei van Egmond, graaf
van Gelre. Het landknechtenïeven was hem slecht
bevallen, waarom hij was gedrost. Hij werd weder
gevat en^weer tct de dienst gedwongen, nadat hij
eerst voor straf spitsroeden had gelopen. In het
vroege voorjaar van dit jaar had hy weer de plaat
gepoetst en ging nu opnieuw het onbekende tege
moet.
Do dikzak vertelde, nat hij in Amsterdam was
geboren, waar zyn vader smid was geweest. Hij
had al jong bij het aambeeld moeten staan. Zijn
lichaam was echter voor werken ongeschikt geble
ken. Hij was nu dertig jaar, had het met allerlei
vakken geprobeerd, nfaar alles was misgelopen. Om
in leven te kunnen blijven was hij gedwongen gé
worden om zo nu en dan zich iets toe te eigenen,
wat hem volgens de wet niet toekwam. Hierdoor
was hij enige keren met de schout in aanraking
gekomen, wat hern meerdere dagen vrijheid had
gekost. Hij had het eindelijk raadzaam geacht voor
zljn%veiligheid naar het Noorden te verhuizen. Zijn
eigenlijke naam was Wouter Jacobsz. Gehuwd was
hij nooit langer geweest dan voor een paar dagen.
Toen de beide mannen elkaar omtrent hun leven
hadden ingelicht, vroeg de lange: „Hoe komt ge
aan die trommel
„Gekregen van een kameraad, die uit het Bour
gondische leger was gedrost."
„Kunt ge roffelen
Hoort
En over de stille heide klonk een fel tromgeroffel
Schrale Hein knikte goedkeurend. De lange nam
nu zijn fluit en zeide „Begeleid me."
Hij blies een somber landsknechtenlied.
De dikzak trachtte te begeleiden, maar schudde
afkeurend zijn hoofd.
„Neen, dat gaat niet. Blaas een lustige mars."
Zijn kameraad voldeed hieraan en nu rolden er
roffelsalvo's knetterend over de heide.
„Zo is 't goed", zei hy.
„Buikje, we gaan onze muziek aan de dorpen
brengen, dat brengt veel geld op."
..Gelyk heb je. vriend."
„En laten we nu onze weg vervolgen we moeten
voor de avond nog proviand opslaan."
Ze raapten hun bullen bijeen en gingen het on
bekende tegemoet.
(Wordt vervolgd)
