NIEUWE
Bokma
Uit 43 millioen kubieke meter puin bloeit
een nieuw grotestadsleven op
BELANGSTELLING
VOOR VERRE
VAN MADRID
OOSTEN
JUBILEUM-PRIJSVRAAG
NIET ALLEN TEGELIJK MET
VACANTIE
DIPLOMATIE IN DISCREDIET
HAMBURG VANDAAG
Wereldhaven in
restauratie
tweede
Al 125 jaar '11 levende krant!
4
ALGEMEEN HANDELSBLAD VAN ZATERDAG 14 MAART 1953
(Van een onzer verslaggevers)
UAMMERBROOK", zegt de chauffeur, een
jongeman van even twintig. Hij zegt het
onverschillig, aonder een spoor van ressentiment,
want toen hier de brandende fosfoor uit honder
den vliegtuigen over de straten stroomde was
hij nog maar een kereltje van tien jaar. Voor
hem is het slechts een interessante jeugdherin
nering: „der Feuersturm". We rijden over een
hobbelige weg tussen puinvelden en grotendeels
ingestorte muren. Hammerbrook en Barmbeck
alsmede een groot gebied rondom de St. Michaels-
kerk in het centrum zijn heden ten dage nog de
voornaamste wonde plekken in het zich wonder
baarlijk herstellende lichaam van de Duitse we
reldhavenstad aan de Elbe. Wonderbaarlijk voor
al als men weet, dat deze stad in de oorlog circa
55.000 burgers, 300.000 woonhuizen en bijna
haar gehele vloot en het merendeel van haar ha
veninstallaties verloor. De jaren, die onmiddel
lijk op de capitulatie volgden, waren bijna nóg
funester dan de oorlog zelf, doordat gebrek aan
alles de moed om weer op te bouwen scheen te
zullen fnuiken. Hoe moesten hongerige, ver
kleumde, ontmoedigde mensen 43 millioen ku
bieke meter puin ruimen? Maar wanneer men
nu Hamburg binnenkomt uit het weer imposante
Centraalstation, ziet de stad er bijna weer uit
als vóór de oorlog: de Mönckebergstrasse weids
en weelderig, de Jungfemstieg en de Ballindamm
langs de Binnenalster trotser dan ooit. Het stad
huisplein, waar de lange rode trams queue ma
ken, heeft een paar nieuwe stukken zakelijke
architectuur erbij gekregen en tegenover de
Alsterarkaden verheft zich de sierloze maar stijl
volle zuil die herinnert aan Hamburgs 40.000 ge
sneuvelde soldaten. Nog altijd dreunen de trei
nen van de Hochbahn over het viaduct van Röd-
lingsmarkt en Kajen. Mensenmassa's stromen
over de trottoirs van de Grosse Burstah, langs
welvoorziene etalages van degelijk gerestaureer
de winkelpanden. De voorheen zo schilderachtige
zijkanalen (de zgn Flets) zijn zwaar geschonden,
maar toch zien we nog groepjes oude pakhuizen
met* vakwerkgevels aan het water staan en daar
bovenuit rjjst de hemelhoge gothische spits van
de Nicolaitoren, die van zijn kerk is beroofd.
De Catharinakerk heeft het grootste deel van
haar hoge renaissancetoren verloren dit is,
mèt het verdwijnen van de Jacobitoren, een zeer
groot verlies voor Hamburgs vermaarde stads-
silhouet, maar er bestaan plannen om de verniel
de kerken in haar geheel weer op te bouwen; of
schoon de woningbouw natuurlijk urgenter is.
OP een tocht door Hamburg, die zich
over verschillende stadsdelen uit
strekt (Hammefbrook en Barm
beck in het Oosten, Rotherbaum en Har-
vestehude in het Noorden en Sankt Pau-
11 in het Westen), zien we hier en daar
pogingen om het tekort aan woningen
aan te vullen. Van de 550.000 woningen
die Hamburg in 1939 bezat, waren er in
Mei 1945 nog 278.000 (ongeveer 50%)
overgebleven. Thans heeft de stad er
weer 388.000 en per jaar komen er 26.000
bij, hetgeen ongeveer tweemaal zoveel is
als de record-aanwas vóór de oorlog,
waarbij men echter niet uit het oog mag
verliezen dat de woningen van nu veel
kleiner zijn dan die van vroeger. De
Hamburgers hebben, even vlug als zij
nieuwe huizen bouwden, de gehate Brit
se .Nissen-hutten" afgebroken.
Architectonisch zgn de nieuwe woon
buurten niet bijster interessant, tamelijk
eentonig en fantasieloos, maar in elk ge
val zijn ze opener en fleuriger dan de
grauwe huizenmassa's van voorheen.
Onze chauffeur praat er ietwat smalend
over: „Immer zu wenig", zegt hij. Het
totale aantal kamers in Hamburg be
draagt 965.000 en het aantal inwoners
bedroeg op het eind van het vorige jaar
1.680.000 (dat is toch al weer 98% van
het vooroorlogse inwonertal, bijna de
helft meer van de bevolking in Mei '45)
De woningnood is dus nog zeer nijpend
en het euvel der samenwoning knaagt
aan het hart van iedere Hamburger.
Toch is onze gids niet weinig trots op de
hoge flatgebouwen, die op de Grindel-
berg, tussen Rotherbaum en Harveste-
hude. zijn verrezen. Deze dertien of
veertien verdiepingen hoge glazen kas-
Hamburg-C entrum
gendheid stelt Hamburg in staat,
zich uit de diepste diepte van 19lf5 om
hoog te werken.
De totale oonzet van Hamburgs In
dustrie bedroeg in de herfst van 1952
weer 4.050.500 mark (tegen 3.305.000
mark in 1949). Verreweg het grootste
deel van de 6 700.000 werkende leden
der Hamburgse gemeenschap is eel
in touw om de haven er bovenop te
helpen. De Hamburgse haven is nog bij
lange na niet wat zij vóór de oorlog was.
De dokcapaciteit (in Mei 1945 tot nihil
gereduceerd) bedraagt nog slechts 60.000
ton, d.i. 24% van de 250.000 ton ln
13. Het aantal drijvende kranen is
niet meer dan 9 (15 vóór de oorlog).
Van de 92 kadeloodsen bleven er in 1945
slechts 34 overeind; thans zijn er weer
52. Van de 450 km havenspoorweg was
bij de capitulatie nog 145 km intact; op
ten, die veefl gelijkenis vertonen met het
moderne woonblok aan het Zuidplein te
Rotterdam, vormen thans het symbool
van Hamburgs wederopbouwactiviteit,
maar ook van zijn zelfstandigheid. Oor
spronkelijk wilden de Britse bezetters
deze flats bouwen, maar toen zij de fun
damenten hadden gelegd bleken hun
kasmiddelen ontoereikend om het werk
voort te zetten. Daarop heeft de „vrije
hanzestad" de zaak in handen genomen
met het gevolg, dat er nu al een hele
reeks van die gebouwen staat „Schreeu
wend duur", zegt onze cicerone, „men
moet 3000 mark storten om zo'n vrij.
gezellenflatje te kunnen huren". Het zijn
echter niet alleen woningen, maar ook
kantoorruimten die hier worden ver
huurd; en de begane grond wordt inge
nomen door royale winkels, waardoor
deze oorspronkelijke aristocratische
woonwijk meer en meer het aspect van
een zakencentrum krijgt,
EEN van de belangrijkste redenen,
waarom Hamburgs wederopstan-
ding in zulk een snél tempo geschiedt
is, dat alle krachten van deze miniatwur-
staat (Hamburg is een van de Duitse
„hoender") zich zo gemakkelijk kunnen
verenwen. Volk en regering, bedrijven
en administratie wonen zogezegd in de
zelfde straat en staan in de strijd tegen
de dagelijkse moeilijkheden dichter bij
eikander 'dan in een staat van grotere
omvang mogelijk is. Deze nauwe samen
werking van alle beschikbare krachten
en het moet gezegd: met gewillige
medewerking van de bezettende mo.
het ogenblik bedraagt de lengte weer
423 km. Het aantal bruggen, in 1945
gedaald van 165 tot 95, is thans 157.
Het verkeer in de haven gaat lang
zaam vooruit. In 1952 registreerde men
daar aan ln- en uitvarende schepen 13
millioen netto registerton (tegen 20i
millioen vóór de oorlog). Merkwaardig
daarbij is. dat ln 1938 51% van de
schepen jn Hamburgs haven Duits en
49% van andere nationaliteit waren,
terwijl deze percentages thans respectie
velijk 18 en 82 bedragen. Deze achter
uitgang van het Duitse element ln het
Hamburgse havenverkeer weerspiegelt
zich ook in de cijfers van de goederen
omslag. Verleden jaar bedroeg die om
slag van het zeeverkeer 13.907.000 ton
(de helft van vroeger) en van de bin
nenscheepvaart 4.400.000 ton. Door de
nabijheid van de Russische zonegrens is
de verbinding te water met Hamburgs
natuurlijke achterland niet gemakkelrj-
RUSSISCH veto tegen
Lester Pearson
Rusland heeft Vrijdag in de Veilig
heidsraad zijn veto uitgesproken tegen
de candidaatstelling van de Canadees
Lester Pearson voor de functie van
secretaris-generaal der Ver. Naties.
Pearson kreeg negen stemmen van de
elf. Ook heeft de raad gestemd over een
candidatuur van Carlos Romulo (Phi
lippijnen), doch deze verenigde slechts
vijf stemmen op zich, zodat Rusland
niet de moeite behoefde te nemen, van
zrjn recht van veto gebruik te maken.
De Pool Skrezeszewski verwierf alleen
de stem van Rusland. Op 19 Maart komt
de Raad opnieuw bijeen.
Voor de stemming had de Rus Zorin
medegedeeld, dat hij uitstel wenste.
Maar als de stemming doorgedreven
werd. zou hrj over beide Westelijke can-
didaten zijn veto uitspreken. Zorins aar
zelende houding werd beschouwd als een
argument voor de veronderstelling, dat
het nieuwe reglm in Moskou zijn stand
punt in deze kwestie nog moest bepalen.
ker geworden (in het afgelopen jaar be
droeg de goederenomslag naar en van
de Sowjetzone slechts 490.000 ton).
Wij rijden van de havendrukte naar
het nog altijd even lelijke standbeeld
van Bismarck en de daarachter lig
gende Reeperbahn, waar nu het
is middag een vreemde stilte
heerst. De meeste amusementsinrich-
tingen zijn in de oorlog verwoest; we
vinden ze terug in noodgebouwtjes
Zillerthal, wassenbeeldenspel, bier
huis-zwembad, tingeltangels en toe
komst-tenten, allemaal potdicht.
Chauffeurs wassen auto's voor de
ingang van de ondergrondse Reeper-
bahn-garage en jonge meisjes druk
ken de neuzen plat tegen de glazen
deuren van het pas-geopende Operet-
tenhaus om de portretten der sterren
te zien. ,,Wir leben froh", zegt onze
gids met een knipoogje, „wenn 's nur
kein' Krieg mehr gibt".
Te Belgrado wordt van 3 tot 6 Juni
een wereld vredescongres gehouden.
Te Bueno» Aires heeft de nieuwe Ne
derlandse gezant, dr Relnier Flaes, zyn
ambt aanvaard.
De Italiaanse spoorwegstaking is na
twee dagen beëindigd.
Hongaarse grenswachten hebben vier
Oostenrijkse vissers op het Neusiedel-
meer ontvoerd.
ACTIE IN V.S. TEGEN
OLIE-IMPORT
(Van een correspondent)
Washington, Maart
In het Amerikaanse Congres heeft
zich een sterke campagne ontwikkeld om
de invoer van stookolie in de V.S. te
beperken ter bescherming van de Ame
rikaanse steenkolenmijnen. Reeds zijn
niet minder dan twintig wetsontwerpen
ingediend in het Huis van Afgevaardig
den. die kennelijk geïnspireerd zijn door
de grote steenkolenstaten van het
Oosten. Uit de handelsstatistieken blijkt
dat de V.S. in December j.l. 14.353.140
vaten stookolie hebben ingevoerd ter
waarde van 22.704.971 dollars. Hiervan
kwamen niet minder dan 9.625.593 vaten
van de Nederlandse Antillen. Venezuela
leverde 3.715.894 vaten, terwijl Trinidad
en Mexico ieder kleinere hoeveelheden
zonden.
Een van de ingediende wetsontwerpen
dat van de Republikeinse afgevaar
digde van Pennsylvanië, James E. van
Zandt stelt de volgende fox-mulering
voor: „De totale hoeveelheid stookolie,
welke per kwartaal in de V.S. ingevoerd
mag worden, mag niet hoger zijn dan
vijf procent van de binnenlandse vraag
naar stookolie gedurende het overeen
komstige kwartaal van het voorafgaande
kalenderjaar".
(Handelsblad-U.P.-Dienst)
(Ingez. med.-advertentie
Reis van minister Artajo
Op de Philippijnen hebben Spaanse taal en
cultuur terrein herwonnen
(Van onze correspondent)
Madrid, Maart
F\E Spaanse minister van Buitenlandse Zaken, de heer Martin Artajo,
bevindt zich, terwijl wij deze regels schrijven, op de thuisreis vanuit
het Verre Oosten, waarheen hij zich enige weken geleden, in opdracht van
generaal Franco, begaf. Hoofddoel van de reis was het officiële bezoek
aan de republiek der Philippijnen, waarvoor de president der republiek,
Quirino, toen hij het vorig jaar Spanje bezocht, een hartelijke uitnodiging
had achtergelaten. Vanuit Manilla heeft Martin Artajo het Chinees-
nationalistisch réduit van Formosa bezocht en op de terugweg zullen hij
en zijn gevolgde officiële gasten zijn van de regeringen van respectievelijk
Thailand en Pakistan. Alles, naar het heet, op dringende uitnodiging van
de onderscheiden regeringen.
Naar aanleiding van deze nieuwe
Spaanse diplomatieke toumée op het
wereldtoneel spreekt men te Madrid in
kringen, die nauwe betrekkingen onder
houden met het ministerie van Buiten
landse Zaken het „PaJacio de Santa
Cruz" van de nieuwe, derde richting.
(Ingez. med.-advertentie)
Frankrijk maakt zich
zorgen over de toene
mende toeristische con
currentie van landen als
Italië, Spanje en Oostenrijk.
Om daartegen het hoofd te
bieden, lg men vastbesloten
drastische maatregelen te
nemen ter verbetering van
de toeristische faciliteiten.
André Morice, minister
van Openbare Werken,
heeft bekend gemaakt dat
men een grote campagne
voor vacantiespreiding on
der de Fransen gaat begin
nen. Er zijn geen logische
redenen waarom 43% van
de Franse gezinnen hun va-
cantie in de eerste helft
van Augustus zou moeten
nemen, verklaarde hy. De
minister zeide dat 65% van
de Parijzenaars zrjn vacan-
tie neemt tussen medio Juli
en medio Augustus. Dit be
tekent dat Parijs begin
Frankrijk neemt maatregelen in het
belang van het tourisme
Augustus verlamd is en aan
de buitenlandse toeristen
niet alle mogelijkheden
biedt. Bovendien betekent
het dat Franse en buiten
landse toeristen meer moe
ten betalen voor slechtere
omstandigheden in overvolle
vacantie-oorden.
Morice, die de minister
van Onderwijs André Marie
al heeft overgehaald om de
start van de sdioolvacantie
te verschuiven van 15 Juli
naar 1 Juli, wil nu dat de
grote fabrieken vacantie
spreiding onder haar perso
neel gaan toepassen. Des
kundigen op het gebied van
toerisme zeggen dat er een
eind moet komen aan het
pijnlijk gezleïht dat in
Augustus de auto's „bum
per aan bumper" rijden aan
de Riviera en zelfs op de
hoofdwegen van Parijs naar
de Cóte d'azur.
De minister wil niemand
dwingen, maar hij hoopt de
directies en arbeiders er van
te kunnen overtuigen dat
het in hun eigen belang is
vacantiespreiding toe te
passen in plaats van in
Augustus twee weken hele
maal te sluiten. Een mo
dern land kan zich niet ver
oorloven het werk twee hele
weken stil te leggen.
Om paal en perk te stel
len aan de hoge prijzen,
welke het vorig jaar belem
merend werkten voor de
komst van buitenlandse toe
risten, geeft het Bureau
voor Toerisme zich veel
moeite de hotels en restau
rants in het gehele land er
toe te brengen vaste prijzen
aan te houden, waarbij
alles is inbegrepen. Het bu
reau poogt ook om buiten
landse toeristen weg te lok
ken van de overvolle vacan
tie-oorden aan de Riviera,
Biarritz en Deauville. door
hun lagere prijzen te bieden
op minder bekende plaat
sen.
JJE Italianen zijn lichtelijk
verstoord' over het feit
dat president Eisenhower ze
heeft opgescheeptmet
een vrouwelijke ambassa
deur. Hij heeft mrs Clare
Boothe Luce tot ambassa
drice in Rome benoemd. Z\j
beschouwen dit min of
meer als een grievende mis
kenning hunner nationale
waardigheid. Is Italië zulk
een onbelangrijk land ge
worden, dat de Ver. Stalen
kunnen volstaan er zich di
plomatiek door een vrouw te
laten vertegenwoordigen
Als er iéts grievend is, is
het natuurlijk de gering
schatting welke er voor de
diplomatieke gaven van de
vrouw uit spreekt. Vele
mannen weten bovendien
uit bitteret) ervaring hoe
diplomatiek een vrouw wel
kan zijn. Er zijn voorbeel
den te over van vrouwelijke
diplomaten, die op voortref
felijke wijze haar taak ver
vullen, en ook m Nederland
zijn verscheidene vrouwe
lijke Excellenties geaccre
diteerd.
Geheime diplomaten voldeden niet
en voor „openlijke" is er iveinig
werk meer
Nu liggen de successen
van Mrs Boothe Luce tot
dusver op een ander gebied
dan op dat der diplomatic.
Zij is de schrijf ster van Kiss
the boys goodbye"een ope
rette zonder diplomatieke
achtergronden uiteraard,
maar hoogst opgewekt. En
dan is zij de auteur van
„Call me Madam", dat een
triomftocht op Broadway
heeft volbracht. Ten slotte
(och ja, ten slotteia zij de
echtgenote van Henry R.
Luce, de hoofdredacteur van
de weekbladen Time tn
Life. Een Parijs spotblad
heeft reeds de opmerking
gemaakt, dat het da Romei
nen toch zeker aangenamer
zal zijn naar mevrouw
Boothe Luce te kijken (Bin
naar wélke mannelijke di
plomaat ook met zijn mooi
ste steek op en zijn degen
opzjj
Intussen is het zeer spe
ciale diplomaten-ras uit een
vorig tijdperk vrijwel uitge
storven. Er zijn geen diplo
maten meer als de gebroe
ders Cambon-Jules te Ber
lijn, Paul te Londen die
grote invloed uitoefenden
op de leiding der buiten
landse politiek in hun land
en die waren gehuld in een
waas van ondoordringbare
geheimzinnigheid. Jules
Cambon zelf heeft eens de
spot gedreven met de vaalc
wat afgetakelde diplomaten
van zijn tjjd: „Sommige
mannen worden diplomaat,
sommige mannen worden
oudere diplomaten, som
mige diplomaten worden
alleen maar oud".En
Lloyd George verklaarde al
in de loop van de Eerste
Wereldoorlog: ,Jk heb
geen diplomaten nodig, ze
zijn slechts uitgevonden om
t\jd te verspillen."
In onze dagen gaan de
ministers van Buitenlandse
Zaken persoonlijk naar in
ternationale conferenties,
en de ambassadeurs vervul
len slechts een zeer secun
dairein hoofdzaak repre
sentatieve rolOnmiddellijk
na de oorlog van 1911/-18
werd reeds gepleit voor het
afschaffen van de „diplo
matieke conclaves"er zou
een „open diplomatie" ko
men en de diplomaten zou
den niet meer uitsluitend
uit de beperkte kring der
aristocratie worden gere-
cruteerd. De popularisering
dor diplomatie lieeft even
wel niet aan de verwachtin
gen voldaan en menig
staatsman verlangt terug
naar de dagen der geheime
diplomatie, toen men zich
niet aan scheldpartijen in het
openbaar overgaf en niet
elke redevoering en élke
meningsuiting m feite op
de propaganda voor de
grote massa waren gericht.
rivaliteit tussen twee elkaar wantrou
wende diensten ln het Nazi-rijk, de ene
onder Himmler, de andere onder von
Ribbentrop, niet aanvaard, zodat de
Duitsers de schoonste kansen ontgingen!
HET ontstaan der permanente diplo
matieke missles dateert uit het mid
den der 15e eeuw toen Francesco
Sfoiza Hertog van Milaan, het eerste
vaste gezantschap te Florence opricht
te, gevolgd door dc Franse Koning Lo-
dewyk XI. Pas in het Congres van
Wenen van 1815 werd de rangorde der
gezanten ingesteld, welke drie jaar later
in het z.g.n. Protocol van Aken werd
aangevuld en waarvan de beginselen
nu nog gelden. Er werden toen vier
categorieën van diplomatieke vertegen
woordigers ingesteld: de ambassadeurs,
de buitengewone gezanten en gevol-
Opmerkelijk
jai
dat reeds in de
jaren vóór de Tweede Wereld
oorlog de regeringen zich steeds
minder aantrokken van de rapporten
en mededelingen harer diplomatieke en
consulaire vertegenwoordigers in den
vreemde. In 1935 b.v. zond de toenma
lige Franse consul-generaal te Keulen
uitvoerige rapporten naar Parijs, waar
in werd gewaarschuwd tegen een spoe
dig te verwachten Duitse herbezetting
van het Rijnland. Niemand reageerde er
op, maar wel toonde de Franse regering
grote verbazing en consternatie toen
Hitler het jaar daarop zijn troepen het
Rijnland deed binnentrekken. Robert
Coulondre, de Franse ambassadeur ln
Moskou, rapporteerde op 4 October 1938
naar Parijs dat een Russische toenade
ring tot het Hltler-Duitsland moest
worden verwacht. Geen reactie uit
Pargs. Een jaar later wa9 het zover!
In datzelfde jaar kreeg een lid der
Franse ambassade te Moskou een repri
mande omdat hy had gemeld met
behulp van statistieken om zijn mening
te staven dat het Russische leger
sterker was dan in Parijs werd aange
nomen en dat het goed met tanks en
vliegtuigen was uitgerust. Men aan
vaardde dit ln Franse regeringskringen
niel. Het is voorgekomen, na de Eerste
Wereldoorlog, dat ln de Britse regering
stemmen opgingen om generaal J. H.
Morgan van zijn lidmaatschap van dc
lntergeallleerde contróle-commlssle in
Duitsland te ontheffen, omdat hij vol
hield dat de Duitsers de ontwapen In gs-
bepalingen van het Verdrag van Ver
sailles schonden. Dat kon niet waar
z(jn!
Een van de meest sensationele geval
len van soortgelijke aard Is de vermaar
de spionnage-zaak in de jongste oorlog
geweest, de Operation Cicero, die in
een boek en op de film is vastgelegd
De kostbare inlichtingen en foto-copieën,
die door de mysterieuze huisknecht van
de toenmalige Britse ambassadeur te
Ankara. Sir Hughe KnatChbu-lI-Huges-
sen, aan een attaché van de onder lei
ding van von Papen staande Duitse
ambassade werden doorgegeven, werden
eenvoudig ten gevolge van de bestaande
waarin zich de door het regiem tot we
dergeboorte gebrachte actieve diplomatie
van Spanje thans ontwikkelt: het
Verre Oosten „welks wateren en terri-
toriën vol zijn van Spaanse namen". De
eerste richting, waarin zich de Fran-
quistische diplomatie ontplooide was
Spaans sprekend Amerika met het
Argentinië van Perón als punt van uit
gang; het oude Hlspaanse rijk aan
gene zijde van de Atlantische Oceaan,
waarmede Spanje ten nauwste verwant
ls gebleven. De tweede richting was
van de Islamieti sCh-m edi t errane
wereld, „waarvan Spanje dc neerslagen
an oude beschavingen heeft ontvan
gen, die op Spaanse bodem versmolten
met het eigen Spaanse genie."
Dat deze diplomatie volop realistisch
ls, betoogt men van officiële zijde aan
de hand van het feit, dat de toekomst
van de wereld voor een gToot deel
berust enerzijds bij dit A tlantisch
Hispaanse blok en anderzijds bij het
Islamletisch-medlterrane; dat deze belde
blokken reeds by tal van internationale
kwesties samen zijn opgetrokken, en
dat Spanje, al bevindt het zich ook
nog buiten de Ver. Naties, het van
nature aangewezen trefpunt is van de
beide blokken tot uitdrukking
komende stromingen. Madrid ziet der
halve het „realisme" van zijn diplo
matie vooral berusten op factoren van
„stam"-, geest- en cultuurverwant
schap. Het materieel gewicht van de
economische /actor, ln het geval van
Spanje inderdaad nogal licht, speelt
een te verwaarlozen rol. Maar onge
twijfeld !s het deze onderschatting van
de materiële factor die intellectuele
milieux van de Spaanse samenleving
Franco's „actieve diplomatie" met enig
scepticisme doet beschouwen en er, min
neer bedekt, de term „Don-Quijo-
tesk" en „overspannen" op toepast.
Wat het officiële Spaans bezoek
aan Tsjiang-Kai-sjek betreftwaarmee
Spanje kortelings ambassadeurs heeft
uitgewisseld en een cultureel verdrag
heeft afgesloten, dat aan Thailand en
dat aan Pakistan; men kan er inder
daad vooralsnog weinig meer in zien
dan een diplomatiek gebaar, wel pas
send overigens bij de door Franco-
Spanje aangenomen houding van
oudstevoorranghebbende en meest
onverdacht zuivere anti-communisti
sche mogendheid."
Het bezoek aan de Philippijnen is
VAN OVERAL
machtigde ministers, de ministers-resi
dent en de zaakgelastigden (chargé."
d'affaires). De meeste landen zijn thans
het buitenland door ambassadeurs
vertegenwoordigd. Slechts zes landen
zrjn er, die er nog gezanten-zonder-meer
op nahouden: Zwitaerland, Finland,
Luxemburg, Syrië, Libanon en IJsland.
Terwijl er vóór de oorlog in Washington
maar 19 ambassadeurs waren geaccre
diteerd. zijn het er nu reeds... 59; t<
Londen is hun aantal van 7 tot 47, tc
Parijs van 13 tot 43 gestegen. De Zwit
serse regering heeft zich bereid ver
klaard de nodige stappen te doen om
haar gezantschappen eveneens tot am
bassades te verheffen. Herhaaldelijk zyn
er klachten ontvangen dat de Zwitserse
gezanten bij officiële plechtigheden In
den vreemde ten aohter worden gesteld
bjj de ambassadeurs. Het wordt erger-
lyk gevonden dat b.v. te Washington
„landjes" als Liberia, Ceylon en For
mosa met hun ambassadeurs de voor
rang hebben. Alleen Frankrijk heeft ver
gunning een ambassadeur in Bern
accrediteren omdat de eerste perma
nente buitenlandse vertegenwoordiger,
die in... 1522 naar Zwitserland werd
gezonden, een Fransman met de rang
van ambassadeur was. Hier staat dus
een traditie van meer dan vier eeuwen
I achter! L, A.
evenwel zeker meer dan een gebaart
Martin Artajo is er inderdaad luister
rijk en liefdevol gevierd. Een der best
geïnspireerde stemmen van de Spaanse
pers schreef naar aanleiding van dit
bezoek o.m. het volgende. .Vijfenvijftig
jaar zijn verstreken sinds de Spaanse
heerschappij over de Phllippynen een
einde nam en na deze halve eeuw ont
moeten de Philippijnen en Spanje elkaar
weer met bijna nog groter genegenheid
dan tijdens de Spaanse (heerschappij.
Dit verschijnsel is niet nieuw, want het
deed zich eveneens voor in Amerika.
Wanneer wij nu de ontbinding mee
maken van reusachtige Imperia, wel
ker takken zich van de stam losmaken,
zonder enig gevoel en zonder ook maar
de geringste althans voorgewende
spijt, krijgt het verschijnsel van het
..Spaanse wedertreffen" een bijzonder
voorbeeldige betekenis."
In de enkele tientallen jaren, waarin
de Ver. Staten, tot aan de onafhanke-
lijkheidsverwervlng van de archipel,
de Philippijnen hebben bestuurd, is er
aan de samenleving aldaar wel het een
en ander „veramerikaniseerd", maar
het lijkt twijfelachtig, dat de Noord-
amerikaanse invloed erg diep is door
gedrongen. Op één belangrijk punt
heeft de Spaanse cultuur niettemin
geducht terrein verloren, en wel op
dat van de taal. Het Spaans was goed
deels verdrongen door het Engels, dat
de officiële bestuurstaal werd, de taal
van het officiële onderwijs en van de
grote dagbladen. Bovendien nam juist
gedurende die Amerikaanse jaren de
bevolking toe van rond vijf tot bijna
twintig millioen. Sinds de Philippijnen
onafhankelijkheid kregen, werd naast
het Engels, oök het Spaans en het
inheemse Tagailog weer tot officiële
taal vertieven, terwijl het onderrioht
in het Spaans bij het onderwijs ver
plicht werd gesteld. Met als gevolg,
dat het Spaans geducht bezig moet zijn
het verloren terrein te heroveren. Met
Spanje sloot de Philippynse republiek
bovendien al spoedig een verdrag van
culturele uitwisseling, tengevolge waar
van tot dusverre anderhalfdulzend
jonge Filipinos ln Spanje zijn komen
studeren. Typerend ls. dat alle hoog
geplaatste officiële personages van de
republiek, die Martin Artajo hebben
gefêteerd, onvervalst Spaanse namen
dragen, al is hun afkomst in vele ge
vallen zeker niet onvervalst Spaanj
DROOGTE IN BRAZILIË
Een langdurige droogte, die nu al drie
jaar heerst, kweekt opstandigheid in het
'heuvelachtige noordoostelijke gebied van
Brazilië. Naar schatting zijn de laatste
twee jaren alleen ln de staat Sao Paulo
455.000 uitgewekenen aangekomen. Te
Itappipoca, in Ceara en andere plaatsen
hebben benden uitgehongerde mensen
levensmiddelenwinkels geplunderd.
De volgende maatregelen zijn o.m.
voorgesteld om de ellende in het geteis
terde gebied te verminderen: 1. afkon
diging van de noodtoestand, waardoor
bijzondere toewijzingen uit een nationaal
noodfonds beschikbaar komen: 2. extra
hulpverlening; 3, uitvoering van open
bare werken in het getroffen gebied, om
de hongerigen werk en brood te ver
schaffen.
abonné's kunnen óók deelnemen
aan de heden aangekondigde
van het Algemeen Handelsblad.
Aan het Alg. Handelsblad, N.Z. Voorburgwal 234240, Amsterdam
STRAATNAAM:
WOONPLAATS:
wenst zich te abonneren op het ALGEMEEN HANDELSBLAD
h 7.50 per kwartaal
A 0.58 per weelc
Handtekening:
met 14 dagen gratis levering
