Derde landdag voor economen
Een stem uit tie practijk
NIEUWE ROTTERDAMSE COURANT
MAANDAG 9 MAART 1953
Bij een betere organisatie van onze sociale verzekeringen
zijn millioenen te besparen
UTRECHT, Zaterdag.
Op de derde landdag voor economen, vandaag alhier gehouden onder
auspiciën van de Contactcommissie van academisch gevormde economen,
heeft prof. mr. N. E. H. van Esveld, voorzitter van de Raad van Arbeid te
Rotterdam en buitengewoon hoogleraar aan de Nederlandse Economische
Hogeschool naar aanleiding van het aan de orde gestelde onderwerp
Sociale verzekering en economische draagkracht der Nederlandse volks
houding een zeer critische beschouwing gehouden, welke niet heeft
nagelaten sterk de aandacht te trekken.
Aan zijn boeiende uiteenzetting ging vooraf een economisch, zuiver
theoretisch gehouden, betoog van dr. D. B. J. Schouten, medewerker van het
Centraal planbureau en lector aan de Katholieke Economische Hogeschool,
alsmede een economisch-politieke beschouwing van het Tweede Kamerlid D.
Roemers, oud-directeur van het Wetenschappelijk bureau van het N.V.V.
Dr. D. B. J. Schouten conclu
deerde, na een breedvoerige uiteen
zetting waarin hij betoogde, dat
het. gaat om de keus tussen fondsen
stelsel en omslagstelsel dat de
meest doelmatige financieringsvorm
van een bodempensioen voor loon
trekkers zou zijn een heffing over
het loon met een gematigde fonds
vorming, waarbij de heffing recht
streeks in mindering komt van het
beschikbare geldinkomen van de
loontrekkers. De draagkracht van
deze groep is, aldus spreker, dan de
maatstaf voor de omvang van de
onderhavige voorzieningen.
Aan net einde van zijn zuiver theore
tisch betoog gaf spreker de volgende
cijfers; Bij een uitkering op basis van
10 pér week voor or.gehuwden en '20
per week voor gehuwden ten behoeve
van alle loontrekkers, die de 65 zijn ge
passeerd. zou men, ir.dien men tevens
een. fonds van 75 millioen per jaar zou
wilien vormen, het. tarief thans op onge
veer 7 pet van het loon moeten stellen.
(Hoe de spreker aan deze gegevens
kwam, gaf hij niet nader aan. Red.
N.R.C.)
Voor zover de vereveningsheffin;
dient om de ouderdomsuitkering aan
loontrekkers volgens de noodwet-Drees te
financieren, zou genoemd tarief dien
overeenkomstig, zeg drie punten, lager
gesteld kunnen worden. Gezien het
grote goed van enige zekerheid voor- de
oude dag, zou dr Schouten persoonlijk
geneigd zijn om ts zeggen dat de res
terende 4 pet nog wel te dragen zijn,
doch hij kan zich voorstellen dat de
grote massa loontrekkers, indien zij op
dit moment 4 pel. van hun loon zou
moeten ontberen, zal zeggen liever zelf
voor de oude dag te willen zorgen.
Het Tweede Kamerlid, de heer D.
Roemers, secretaris van het N.V.V.,
betoogde dat de wijze van financiering
der sociale verzekering grote economi
sche gevolgen heeft. Worden de uitke
ringen gefinancierd uit premies, die in
een percentage van het loon geheven
worden, dan zal van deze premies een
kostprijsverhogende werking uitgaan,
welke alle ondernemingen ook de
marginale treft.
Financiering uit algemene middelen,
zoals b.v. in Engeland geschiedt, biedt
op korte termijn minder gevaren voor de
werkgelegenheid omdat de overheid bij
haar belastin,gpolitiek de marginale be
drijven kan ontzien. Dit is echter slechts
mogelijk door de meer winstgevende
ondernemingen zwaarder te belasten,
hetgeen leidt tot nivellering van de
netto-ondernemingswlnsten. De mate
riële prikkel tot een zo goed mogelijk
ondernemingsresultaat wordt dus ver-
„Oude Haagsche van 1836"
behaalde hogere productie
In 1952 is de productie der Levensver
zekering Mij. „Oude Haagsche van 1836"
hoger geweest dan vorig jaar, maar ook
het royement is gestegen, aldus het
verslag.
De vooruitgang van het verzekerd be
drag is 13.485.723; de totale portefeuille
bedraagt 154.907.883.
De onkosten blijven ondanks verschil
lende bezuinigingsmaatregelen hoog.
De gemiddelde door de Mij. gemaakte
rente was 3.59 pet. tegen 3,45 pet in
1951. De gemiddelde voor de berekening
van de premiereserve gebruikte intrest
voet was 2,79 pet., evenals het vorige
jaar.
Van de winst ad 316.153 werd
75.000 bestemd voor de afschrijving
op de aandelen van de dochtermaat
schappij, 28.0000 voor afschrijving op
vaste eigendommen en f 70,000 voor be
lastingreserve. De vrije reserves werden
met een bedrag van 97.000 verhoogd,
waardoor deze thans 1.312.000 bedra
gen. Aan dividend wordt 16.250 en aan
tanitime f 29.000 uitgekeerd,
De premie-ontvangst der verzekerings
bank de „Oude Haagsche van 1836" be
droeg in 1952 2.115.904 (v.j. 1.932.429)
waarvan 800,926 aan herverzekeraars
werd uitbetaald.
Het scbade-percentage was over het
algemeen hoger dan vorige jaren.
Voor nog niet afgewikkelde schaden
werd ruimschoots gereserveerd en wel
371.242.
Het winstsaldo bedraagt 86.188 waar
van te bestemmen voor dividend en tan
tièmes 31.000, aan de extra-reserve toe
te voegen 55.000 en het restant ad
188.96 over te brengen op de nieuwe
rekening.
Pf„„yrije reserves bedragen daarna
E.M.S. Rubber heeft in 1952 een netto
winst behaald van 28.170.000 of 4.33
per share (v.j. resp. 30.366.000 en $4.76).
Zeiss Ikon te Stuttgart deelt mede dat
thans ca 57 pet. van de totale omzet wordt
geëxporteerd.
Ongree-Marihaye heeft in 1952 een winst
.behaald van B. fr. 294.1 millioen (v.j.
B. fr. 239.9); een dividend van fr. 300
wordt Voorgesteld (fr. 350).
GERECHTELIJKE AFKONDIGING
Bij de Officier van Justitie te Rotterdam: zijn,
ten verzoeke van Christina de Groot, gerech
telijke stukken gedeponeerd, bestemd voor
Johannes Mathijs van der Star, zonder be
kende Woonplaats, fexpl. deurw. J N. van
Engelenburg).
OFFICIËLE PUBLICATIE
Toelatingsexamen opleiding vroedvrouwen
Op 16 April a s. wordt het schriftelijk ge
deelte van het toelatingsexamen afgenomen
voor de Kweekscholen voor Vroedvrouwen,
welke zyn gevestigd te Rotterdam en te Am
sterdam-
De nieuwe cursus vangt aan omstreeks 1
September a.s.. duur van de opleiding: 3
jaar. Minimum leeftijd voor toelating: 19
jaar Kosten der opleiding voor inwonende
leningen 200 per jaar.
Nadere inlichtingen verstrekt de voorzitter
der examencommissie. Dr. C. Banning, Ge-
neekundig Hoofdinspecteur van de Volks
gezondheid. Parkweg 12. Seheveningen, tel.
554835.
De cand'dalen moeten zich vóór 8 April
a.s. aanmelden bij de Voorzitter voornoemd.
Familieberichten
Uit andere dagbladen
GETROUWD; W. A. van der Tuin en
J. van der Lans, A'dam; W. H. Brou
wer en Olga M. van Velthooven, Haar
lem /Compiègne.
GEBOREN: Emile, z, van mevr. Den
TexFrowein, A'dam; Bert Jaap Arend,
z. van mevr. A. L. Jonker—Van Det,
A'dam; Emma Laetitia, d. van mevr.
Van der VenRoelink, Hoorn.
OVERLEDEN: J. H. J. de Zaayer, 64 j.
Den Haag; Christina M. Borneman, 79
j. Deventer; A. R. P. Swillene, 61 j.
A'dam.
zwakt. Beide hier besproken systemen
hebben dus nadelen, maar een tussen
vorm zou kunnen worden gevonden
door de te heffen premies te variëren
al naar gelang, de stand van de con
junctuur.
Refererende aan hetgeen de staats
secretaris van sociale zaken mr A. A.
van Rhijn die de landdag bijwoonde
eens heeft gezegd namelijk dat
een dergelijk stelsel met variërende pre
mies grote bezwaren heeft; het ver
trouwen wordt er door geschokt omdat
men niet weet waar men n-u aan toe is
betoogde d e heer Roemers dat on
zekerheid inhaerent is aan het economi
sche leven.
Het probleem van handhaving der koop
kracht van de uitkeringen is bij het
fondsenstelsel niet op te lossen. Bij een
veranderende conjunctuur verandert
ook de reële betekenis van de vroeger
vastgestelde uitkeringen. Het is op een
gegeven ogenblik de maatschappelijke
opvatting welke de grootte van de uit
keringen bepaalt. Spreker wilde niet,
ontkennen dat fondsvorming zoals
bepleit door de eerste spreker van
Detekenis kan zijn, maar meende dat
men er langs deze weg alleen niet komt
en dat ter wille van een juiste aanpas
sing aan de veranderde omstandigheden
een varierende premie tot de beste op
lossing leidt.
Reeds grote posten in de
nieuwe staatslening
verhandeld
In het telefonisch ochtendverkeer van
Zaterdag zijn reeds grote posten in dé
nieuwe 3% procent Nederlandse staats
lening 1953 verhandeld tegen een koers
van 98H tot 99 iV. Wanneer men in aan
merking neemt, dat kopers thans ook pro
visie en zegel moeten betalen, kan worden
aangenomen, zo vernemen wij in bevoeg
de kringen, dat er reële vraag naar de
nieuwe lening bestaat. Hieruit blijkt dus,
dat van behoorlijke overschotten bij en
kele instellingen, zoals gisteren aanvan
kelijk was verondersteld, geen sprake is.
Voor zover er bij een enkele bankinstel
ling toch een klein overschot zou hebben
bestaan, is dit geheel geabsorbeerd door
de vraag naar deze obligatien.
Hollandia Vlaardingen kon
productie iets verhogen
De vraag naar de producten van de
Hollandia, Hollandse Fabriek van
Melkproducten en Voedingsmiddelen te
Vlaardingen bleek zich gedurende het
grootste gedeelte van 1952 in gunstige
zin te ontwikkelen. Pas tegen het einde
van het jaar kwam er eem inzinking en
een scherpe concurrentie door een ze
kere verzadiging van verscheidene ex
portmarkten.
De productie van 1951 werd met een
kleinigheid overschreden. De voorraden
aan het einde van het jaar waren hoger
dan vorige jaren, doch zij betroffen
voor een groot deel vaste orders voor
verscheping in 1953. De directie ver
wacht voorts, dat de blikvoorziening
voor het eerst sinds 1939 geen verdere
moeilijkheden zal opleveren.
Na afschrijvingen en enkele voorzie
ningen is een saldo winst behaald van
f 343.058 (v.j. f 349.338). Voorgesteld
wordt een onveranderd dividend van
f 25 per geheel en f 12.50 per half aan
deel en van f 12.50 resp. f 6.25 tegen
intrekking van- compensatie dividend be-
wys no. 8,
ProfVan Esveld
Prof. mr. E. H. v.a.n Esveld, voor
zitter van de Raad van Arbeid te Rot
terdam en buitengewoon hoogleraar in!
het arbeidsrecht aan de Nederlandse
economische Hogeschool, betoogde aan,
de hand van vele, vaak zeer humo
ristische, voorbeelden uit de practijk,
dat er een sterk causaal verband be
staat tussen de sociale en economische
gevolgen van de sociale verzekeringen.
De sociale verzekering, aldus spreker,
heeft niet alleen economische gevolgen
naar buiten, in de vorm van een
vergrote consumptie, verminderde in
vestering, financierings- en beleggings-
problemen, doch ook naar binnen,
in zo verre zij, wat opzet, organisatie
en uitvoering betreft, onderworpen is
aan de normale economische wetten
inzake rendement, efficiëncy en pro
ductiviteit.
Scherpe critiek had spreker over het
ieit, dat het tot dusverre niet mogelijk is
op een eenvoudige wijze die objectieve
gegevens te verzamelen, welke men nodig
heeft voor een nadere analyse. Men kent
ulndeling in 26 bedrijfstakken,
welke op hun eigen wijze werken. Door
het;-ontbreken van ëlkë uniformiteit-mobt.
vaak onnodig veel geld worden gegev<
S,i i.iïiieen^ngen van bepaald
gebleken, gegevens. Men
ciSJL™ 5 komen tot een uniform
systeem dat het op een eenvoudige wijze
verzamelen van het gewenste statistische
materiaal mogelijk maken.
Spreker wilde in dit verband niet ver
helen, dat b.v. reeds het voorstel is
2?,n OTr* ei?de te maken aan de
tot dusverre bekende indeling in gevaren-
klassen er. aan het toekennen van gs
Men wü deze afschaffe
te™ e kunnen. komen tot een een-
aan§ez'en de omrekeningen.
2^*5 dusverre moesten worden toe-
rf?f ™'rfl"ierf "o?»3" ziin- Alleen op
zouden al zeer g„te b(£
dragen kunnen worden bespaard.
Ook brak prof. mr. Van Esveld een
lans voor een versnelde be-
oepsrechtspraak. Het ogenblik
waarop de mensen weten waar ze aan
toe zijn ligt te ver verwijderd van het
moment waarop de aanhangig gemaak
te kwestie acuut was, hetgeen betekent,
dat er of te veel is uitbetaald dan wel
dat de uitkering te lang is uitgesteld.
♦O£.anknop?nd bÜ de Critische commen
taar, verschenen in de N.R.C. van 5 de-
waarin wordt geconstateerd, dat de
ziekenfondsraad schromelijk i n
gebreke is gebleven, merkte spreker
da* door een ontstellend gebrek aan za-
kelukhe.d er inderdaad Veie tiÏÏtalfen
mdhoenen verloren gaan.
Verbijsterend is de wijze waarop men
-t „beleid tracht te verdedigen.
er' aldus Prof- Van Es-
val T c°P-e,en belangrijk onderdeel
ennrm^f ,S0,ciaIe verzekering, waarmee
dank?' wÏS?ngen gem?eid zijn. Deson-
aanks wordt er nog immer niet vol-
keh?k6h?hnr f?,streefd °.m tQt een wer-
Kelyk behoorlijke organisatie te komen.
veel onnodige administratie wordt er
gevoerd omdat de verschillende wetten
niet voldoende op elkaar zijn afgestemd.
°P e?.n vrije avond eens wil na-
?Hn dienstbode volgens een
bepaalde wet nu al of niet verzekerd is,
zal daar zeker vier uur van hard zwoe
gen voor nodig hebben.
Het begrip werkgever en werknemer
geeft ook al moeilijkheden. De ene wet
omschrijft het begrip zus, de andere zo.
spreker gaf zijn toehoorders in over
weging zich eens te gaan bezig houden
met de rechtspositie van spuisiuiswach-
ters, grafgravers en de leden van een
famihevennootschap. Het is uiterst las
tig uit te maken wat voor deze „lieden
w6?nu dan van toepassing
is, Wat nodig is, is een eenvoudige,
handige, uniforme wetgeving.
Aanpassing van sociale verzekerings
wetten aan andere wetten is eveneens
dringend noodzakelijk. De begrippen
inkomen, gratificatie e.d, verschillen
telkenmale. Wat volgens de sociale ver
zekeringswetten niet onder inkomen
valt, wordt door de belastingdienst daar
toe wel gerekend.
Ook zijn nog te veel zaken bij hen.
die er belang by hebben, onbekend. In
Rotterdam is alleen al een korps van
zeventig ambtenaren in de buitendienst
werkzaam voor het verzamelen en com
pleteren van gegevens, die belangheb
benden uit zich zelf hebben op te stu-
Het naast elkaar voortbestaan van de
Ongevallenwet en de Ziekte-
et is eveneens e enbron van allerlei
moeilijkheden, Waarom niet een enkele
wet, regelend de arbeidsongeschiktheid,
of die nu door een ongeluk dan wel door
een ziekte is ontstaan, met een verleng
stuk in de vorm van een regeling bij
invaliditeit?
„Er zullen om tot de voorgestelde
vereenvoudigingen te komen dikke
muren moeten wordendoorbroken,
maar de bedragen welke er mee zullen
kunnen worden bespaard zijn fantas
tisch".
Onze hele sociale verzekeringswetge
ving is onnodig kostbaar. Men is des- „„&„v wV
tijds in vele gevallen uitgegaan van het 0p ruim 600 ton (416,231 kg)
uit
verzekeringsprincipe, maar w
keren bedragen konden niet in overeen
stemming blijven met de gestorte pre
mies. Een gulden van vroeger heeft nu
vaak maar een reële waarde van een
Kwartje. Het waren dan ook de, op het
ogenblik van uitkering geldende alge
mene normen, welke de grootte van de
uit te keren bedragen bepaalden. Des
ondanks bleef men rustig uitgaan van
de oude gegevens.
Bij de Raad van Arbeid te Rotter
dam zijn er alleen al honderd ambte
naren permanent bezig met het be
rekenenf cijferen, bijplakken en bij-
berekenen van oorspronkelijke uitke
ringen van f 5.73 totdat door gratis
toegekende bijlagen een eindbedrag
van een gulden of twintig is bereikt.
Er moet veel veranderen, maar ge
zien het nogal behoudende karakter van
ons volk moet gevreesd worden,
dat vele overgangsregelingen nog tot in
lengte van jaren bestendigd zullen blij
ven. Een ander punt, dat dringend de
aandacht verdiend is de controle op
patiënten, die langer dan nodig „in
de ziektewet of de ongevallenwet lopen".
Hieraan wordt volgens spreker ook nog
te weinig gedaan, hoewel het bedrag
aan onnodige uitkeringen toch in de
millioenen loopt.
Grotere medetverking
Prof. Van Esveld betoogde verder, dat
met een grotere medewerking van werk
geverszijde al veel bereikt zou kunnen
worden. Er moeten tienduizenden ziek
tegevallen worden gecontroleerd Indien
de werkgevers nu eens de moeite zou
den nemen in dubieuze gevallen van
ziektemeldingen even telefonisch te
waarschuwen, dan zou men al een eind
op de goede weg zijn. Maar ook de m e-
dische organisatie is allesbehalve
feilloos Spreker laakte in dit verband
de houding van vele huisartsen, die me
nen dat zij als arts (met een hoofdlet
ter) met al die poespas van controle en
administratie mets te maken hebben.
Zieke werknemers, die zich met lichte
Klachten bij de huisarts melden, krijgen
by na altijd te horen: gaat u met dit
receptje maar naar huis tot u beter
bent, wat zij dan natuurlijk prompt
doen. Te velen vallen nog door deze te.
grove zeef. De werkelijk ernstige ge
vallen komen, medisch gezien, wèl aan 1
hun trek, maar een werkelijk grondig
onderzoek naar de arbeidsgeschiktheid1
begint zelden bij het eerste bezoek, na-
tuurlyk mede een gevolg van de ware
toevloed van fondspatiënten.
Over het onderwerp maagklachten
zou alleen al een boek te vullen zijn,
aldus prof. Van Esveld. Na het eerste
bezoek gaat de patiënt doorgaans, zon
der te zijn onderzocht, naar huis met
het receptje. Blijkt bij latere controle,
dat er nog steeds klachten zijn, dan
wordt rustig verder afgewacht. Na zes
weken en beslist niet eerder het zie
kenfonds is uiterst zuinig mag er dan
misschien eens een foto worden ge
maakt.
Een dergelijke tijdrovende „behande
ling" kost uiteraard veel geld, onnodig
veel geld: een gevolg van het ontbreken
van een onmiddellijke, zakelijke therapie.
Tussen huisartsen en specialisten is
het ook niet altijd pais en vree wat ook
al niet leidt tot een vlotte gang van
ken; in het ene ziekenhuis mag
specialist wel zijn eigen patiënten be
handelen, in het andere weer niet, met
als gevolg, dat er in het ene ziekenhuis
bedden leeg staan en men bij het andere
met lange wachtliisten zit. Ook op die
manier gaan er millioenen verloren.
De sociale verzekering Is, aldus ver
volgde spreker zijn interessant betoog,
nog te weinig gericht geweest op het
herstel van de factor arbeid, Men stelde
zich dit is historisch verklaarbaar
aanvankelijk tevreden met geldelijke
schadeloosstelling. Maar het gaat om
rehabiliteit (revalidatie) van de zieken
en getroffenen, opdat zij weer zullen
kunnen gaan werken en niet langer uit
kering behoeven.
Tot slot deed mr Van Esveld een
beroep op de economen om al die eco
nomische aspecten van het grote
vraagstuk van de sociale verzekering,
welke hij als jurist slechts vluchtig
had benaderd, nader in studie te ne-
Een geanimeerde discussie, onder lei
ding van prof. mr. W. C. L. van der
Grinten heeft de derde landdag voor
economen besloten.
Delegatie van Wereldbank
naar West-Duitsland
Op 19 Maant a.s. zal de Bonn een de
legatie aankomen van de Int. Bank voor
Herstel en Wederopbouw. Zij zal op uit
nodiging van de regering van West-
Duitsland een onderzoek instellen naar
de algemene economische toestand in
dat land en naar de Westduitse investe
ringsplannen.
De delegatie zal onder leiding staan
van de assistent director van de afde
ling voor Europa, Afrika en Australa-
zie, S. R. Cope. Het bezoek zal 5 weken
duren. Allereerst zullen met regerings
vertegenwoordigers te Bonn besprekin
gen worden gevoerd. Later zullen ook
andere belangrijke centra worden be
zocht, teneinde uit de eerste hand een
indruk te krijgen van de situatie in de
voornaamste sectoren van het economi
sche leven.
Export van fruit naar
Frankrijk en België
De Franse regering heeft met ingang'
van 15 Maart a.s. de invoer toegestaan van
2400 ton fruit uiit Nederland, Met ingang
van dezelfde datum heeft ook de rege
ring van België de invoer van fruit uit
Nederland toelaatbaar verklaard. Aldus
is Zaterdagmiddag medegedeeld op de
vergadering van de Veilingvereniging
Kapelle-Biezelinge door de voorzitter van
Jaze vereniging.
De Cultuurmy De Oostkust heeft in
Februari verkregen 603.544 kg rubber,
waardoor de productie in Jan./Febr. is
gekomen op 1.138.852 kg, tegen 1.065.115
kg in dezelfde periode van 1952.
Ned. Kamer v. Koophandel
te San Francisco
De secretaris van de Nederlandse
Kamer van Koophandel voor de elf
westelijke staten van Amerika gevestigd
te San Francisco, de heer D. Koetser,
zal 8 Maart voor een verblijf van vier
weken in ons land aankomen. Hij zal
tijdens dit verblijf fabrikanten en han
delaren bezoeken en op de stand der
Kamer ter jaarbeurs van Utrecht aan
wezig zijn.
De groei van de Franse
petroleumindustrie
In 1928 heeft Frankrijk 2,3 millioen
ton petroleumproducten verbruikt. In
1938 bereikte de productie de 6 millioen
ton en bedroeg de raffinaderij-capaciteit
8 millioen ton. In 1952 heeft Frankrijk
13 millioen ton verbruikt en 21,5 mil
lioen ton bruto geraffineerd.
Na de oorlog, in 1945, was de raffina
derij-capaciteit van de Franse raffinade
rijen gedaald tot 1.7 millioen ton.
De Rubber Cultuur Mij „Amsterdam"
heeft in Januari en Februari samen ge-
geproduceerd 3.000 ton rubber, tegen 2.426
t. in de eerste 2 maanden van het vorige
jaar. Aan palmolie werd verkregen 6.451
t. (5.108) en aan palmpitten 1.877 t. (1.555).
Advertentie
BEURS VAN AMSTERDAM
MAANDAG 9 MAART
medegea door de Ver. v. d. Effectenhandel
t gedaan en laten.
Nederland:
'47$1000 3%
'51/1000 314
'48/1000 314
Beleg.C 3%
'50/1000 3Va
"47 1000 3
'47GrblOOO 3
'37 1000 3
'47 1000 3
Invest.cert3
1962'64 3
N.W.S. 2%
NX '37 A 3
Gr.Bk '46 3
98%
94%
95A*
94%
i "ia»
94%
95 A* -
96%
78A 78%
94% 94'%
94)2 94H
OBLIGATION
V.K 14.20
FuncLLoan 4 103%
W Loan 3% 80
Dawes'24 7 62%* 62*
Young30 5% 17 %•-("
Ad '47 3V4-3 97
Batavia 4 841
RC371-33V4 98
UnieWb 4% 104
BNG30J 4% 104
BNG25J 4% 104
id. 0/5/10.IK
BvOZcert 4
Wereldbl. 3
Fr.Gron.3%
9S%
57%* 57%
94%
94% 9334
93/
N.Hyp.sB 3
W_Hypb 4V4
WestlN03%
A.K.U 4%
BergJrg 3%
Philips t 4
Phil. 48 3%
PhUSlOOO 31
Stokvis 8%
Unilev. 3%
CockeriU 4
Pegem 4%
N.B. El. 4%
Z.El.Mij 4%
SHECere4%
•Bat.Pet 3%
KOHe'50 3%
Wag. Llts 4
Deli Sp. 3%
NlSp2-4 3%
SamJoana 4
A'Olymp. 3 125%
A'd.1951 2% 112%
Pr-R'd I 2% 108%*
AANDELEN
103%
99%
100ft*
105%*
105%
105%/
95
.99%
-110*
97%
76%
37%
95%'
99%
llOig^
96%
37%
20%
112%
V-K- 14.30
Amst. Bankl8»%exd
A'dGoedBk 125%
BkvOnrZak
Escompt Bk
H.B.Unle C
Nat.Herst C 35
NBZAfr 500 166%
N Credietb 97%*ed
Rott. Bank 162%
Slavenb. B 121»
TwentBk C 166*
Depotfracüe hew.
A.k. (Jnitas 390*
Int belünie 196
Rd bel eons 208%
Telev.El C 15 A
Hyp. banken
NwAm Hyp 99
61%
NWP B-D
V.tr.Atl Hb 35*
Industrie
AlbSupJ A 136%
AlgNorit A
Allan Co
Alweco ree
Ad Ball. A
Bergh Pap.
Braat Mach
Breda Mfb
Bronswerk
BUhrmann
Carps Gar
C Sulk MA
Chamotte P
Croo Br
264*
102%
64%
122%
109%
156/
165%
104*
Dikkers Sc.C
D.R.Ü
Elec. Zuur
Elec. Dordt
Em ball Hth
Excels M£A
Gruyter PA
Heem v. d.
Heemaf
Heineken's
Hero A
Hoek sM&Z
Holl.StMeel
H. Kattenb.
HollMelkpr
H. Beton A
H.DrKab A
Holl Kunstz
H. Melks. t
Int GewBet
Int Kunstst
Int Viscose
Klirk IsoL
Kondor A
KNEdelmA
KN Gist Sp
KN Grofsm
KN Papier
KN Zout..
Brocades
KVTapijt A
K Ketjen A
Koudijs
Leid TWijk
Leid Wolsp
L. A'dam A
Lyempf
Lijm-Gel C
MeelfKB C
Mijnb.kw.C
Naarden C
178%
100%
113%
121
225
176
93%*
32%
210/
204%
152%
204*
89%
157'%
135%
36%
98%
163%
90*
85
N.
Ned Fitting
N6CDok Mij
N.Kaiser Fr
N Havenw.
N Scheepsb
NX Vezelv
-Nyma
Orarijeb.
P.Port Cem
Reinev Mf
R'd Droogd
RouppevdV
Rb Vredest
Rutten's B
Schelde NB
Schokbeton
Scholt Aard
Simplex R.
SmitCo Trf
Stokvis 500
St.Sp.SpanJ
Stork Co
Thom en Dr
Tiel Dros
Ubbink&Co
Unilev. 7
Unilev. 6
Unilev. 4
Utermohl A
VeT. Blik C
VNRubbf A
V Pharmae
V Touw
Vlis Katoen
Werksp. sA
Wit's Text.
Wyers
Zwan- Org.
Am. Can
Am. Car
Am, Enka
A. Radiator
AmSmelt C
Am.Steel F
Anaconda C 43%-1
Bethl Steel 53«
Chrysler
Douglas Air
Gen Electr
Gen Motor
Gillette
Goodyear.
Hudson
315%
99
164%
125
100%
93%
145/
115/
150%
129%
95%
139%
125»
127%
41%
15H
40%
86%
69%*
69%
167%.
152
44%
90
312%
99%
167%
34%
55%
15%
Int. Nickel
Kennecot C
Nash- Kelv
Nat. Can. C
Nat. Distill
Nat. Steel
Packard M
Procter G
Rep. Steel
StBrands C
Un Aircraft
Us Steel C
24A
MS
46^
66%
47rü»
273,-i
37%*
40%
1420
4?%
6%
66%
48'-%
Gas en Blectrlclteit
ANIEM n.b.
Ov. Gas A
A. T&T(tr)
ColumbGas
Int. T. T,
Radio Corp
68t 67
87 86%
165% 165%
15 Vit ISA
26%*
18
Handelsondern.
Borsumij A 106
Cur Handel
DeliAtj.KM
Eur.Azië H
HagemCo A
HGilntzel A
Etb Pont A
Int Cred A
LlndeTev A
MolHand A
NwAfr Hnd
Tels Co.
Tw Over H
ZA Hand.b
71%
95%
105%
109%
116%
142%*
141 %t
59%
168
107%
187 V;
113t
171%
Mijnbouw
AlgExplAM 113%
O nr. Goederen
GemEigend 132%* 132%
Petroleum
C Service C 91V* 95
Imp.Oil Ltd 35%
M Cont.petr
Richfield O
Shell Un C
Tide Water
62%
70%
23&
Rubber
Rd. Tap. pf 65%j
Sum. Caout 71
IntKubb C 3%|
Scheepvaart
FurnessSch 162
Hol.Stoomb 118%
Niev.Goudr 279%
Stb. H'berg
St. Oostzee
St. Wijklijn
St. Zeeland
72%
Cultures
Moormann
Wonolang
Arendsburg
59%
99%
17%
114*
56%
75
80%
Ngoepit Lb
Soekowono
Temoel. LM
Sedep Cult
Telaga Pat-
Mich. Am.
Modajac
NgombeziA
Preang Reg
Diversen
Alb. Heljn
AmstRijt.M
Blaauwh. h
Ned Walvis
Thomsen A 115%
Marsh Field 23%
Mont Ward 62
Peruv Cvpr 7%
Sears Roeb 60ft
Wilsong-Co. 10A*
Wool worth 48%
Spoorwegen
Deli Sp. A 37
NJnd.Sp A 8A
Atch Top. 9SiZ
Olin. Centr
NYCentr C
Pennsylv C
South Pac.
Union Pac
Can Pac. C
-
ACTIEVE AANDELEN
Siloewok Sawangan keert
weder 10 pet. uit
Blijkens het verslag over 1952 heeft de
Cultuur- en Handelmij Siloewok Sawan-
gan te Rotterdam een winst behaald van
222.141 (v.j. 304.704), welke een divi
denduitkering van 10% toelaat (onv.)
De werkzaamheden bestonden uit het
voeren van de directie over de dochtermij
en de belegging der niet direct beno
digde middelen. De algemene veiligheids-
toestand was niet onbevredigend en ern
stige arbeidsmoeilijkheden kwamen niet
voor, aldus het verslag. De koffie-oogst
beliep 10.171 kg (v.j. 22.062). de rubbér-
produotde 308.283 kg (300.059), de eacao-
OOgst 380.000 kg (422.234) en de kapok-
oogst incl. opkoop wordt geraamd
V K ie tape
Cult H en I Bank 51*-% 50%
Nat. H. Bank A 113% 113%-14/
Ned. H. M. I 250 159»
Industrie
Alg Kunstzöde O 162%
Bergh &Jrg 250 271%
v Berkels Patent 103%'
Calvé Oliefabr. C 117%
Fokker Ned. VI. 1055
l.gen.t.
114%
161%.*
157%
198%
211%
Gelder Zn. n
Kon N Hoogov
Ned Ford Auto A
Ned Kabelfabr.A
Philips Gl, gb. A
Philips G CumPr
Unilever
Wilton Fflenoord
Bllltton MiJ (2).. 185
Dordts Petrol.
Kon. Petrol. A
Kon. Petr. ond A
Moeara Entm A
Moeara El Wbew
Moeara E4 Wbew
A'dam Rubber
Petroleum
i 291
309%-%
308
494
631
2524
Rubber
88%
161%»-%
160%-%
270
104%*
118%»
105
-
161%*
157%
197%
212
159%t
138%
185*-%
184%
169%
290%
309-10/
309%-%
z
497
634
2536
86%-*f
88%*
VK- le tape
41%
Bandar RubberM
Dell-Bat. R.M.
Kend. Lemboe
MaJang-Landen.
O.-Java R. M.
Oostk. Cult. MIJ.
Serbadladl Rubb
Scheepvaart
Holl. Am er. Ujn 142
K.Java-Ch.Pak C
K.N.SM Nat.Bez
Kon Paketvaart
Kon Rott Lloyd
Ned. Scheepv. U.
Ommerens Sch C
Stv. Mij Nederl 49%-50%
suiker
Handelsv. A'dam 101%
Java8Che CultMil n'
N.-l. Sulk. Unie
Ver. Vorst enl.sche
141
128%
118% 121%
125 129-%t
128%
149% -50f
82%
117
129%-%
153*
150*
Tabak
Dell Batavia MM 109%
Dell Maatsch. C 79%*-80
Senembah Mij 71%
Diversen
Milller Co. I75t
Stockdlvldenden
110% 1'10%-llt
»l*-% 80%
73 73%-4t
(Ongecorrigeerd)
WEINIG VERANDERDE KOERSEN
Nieuwe lening doet
enig agio
AMSTERDAM, 9 Maart. De meeste
belangstelling bestond voor de nieuwe
staatslening welke vandaag voor het
eerst officieel werd verhandeld. De om-
zetten in deze open hoek waren aanzien
lijk. In het eerste tijdvak schommelde
de notering tussen 93{-| en 99^. Toen
het aanbod van premiejagers iets minder
werd. steeg de notering tot 99A a 99%.
Deze.koers ligt voor handelaren bijna
een half punt boven de koers van uit
gifte van 99, immers de leden van de
Vereniging ontvangen voor hun inschrij-
ngen een provisie van
Ook de overige staatsleningen .noteer
den hoger. De gestaffelde lening verbe
terde tot ca 95A a 95'/8 na een
opening op 94fg. Voor de investerings-
eertificaten werd ca 95% (+A) betaald.
Op de aandelenmarkt waren de note
ringen wderom niet veel veranderd.
Aand. Kon. Olie ong. p. hoger op 309%
h 310 na 309.
„In de industriële afdeling waren
gebatikt op ca. 160% 2) na
16!% De converteerbare o'olgatdes daal-
den tot 109% Unilevers moesten
ca. p. prijsgeven. Tot de fondsen die
hoger noteerden, behoorden Int. Viscose
1%) en aand. Brocades.
Cultures iets zwakker voor H.V.A.
op ol1,^ en Amsterdam Rubber
op 88% Vi). Tabakken daarentegen
hoger, Senembahs stegen tot 73 1%),
Deli tot 80% na 81% en Soeko
wono tot 117 (+3). Voor Deli Batavia
tabak bedroeg de verbetering 1 p.
Scheepvaartfondsen gaven slechts on-
belangryke veranderingen te zien.
Vandaag vond voor het eerst vrije
handel m de beide Duitse kali-leningen
plaats. De 7 pet. lening die het laatst
met vergunning op 73 verhandeld werd
gold thans 93.
De lening Young was slechts weinig
veranderd.
De Dell-Balavla Rubber MU heeft in
Februari verkregen 641.000 kg rubber,
waardoor de productie dit jaar gekomen
is op 1.302.339 kg tegen 1.238.143 kg in de
eerste twee maanden van het vorige j3ar.
Internat. Levensmiddelen
congres
Productie en distributie
Te Oostende zal van 22 tot 26 Juni
een congres worden gehouden dat de
aan Nederlandse oren ietwat vreemd
klinkende naam van „2de Internationaal
Congres over de Distributie van Levens
middelen zal dragen.
Uit de mededelingen, welke het or
ganisatie-comité ons heeft doen toe
komen. blijkt inmiddels duidelijk dat
men op dit congres alle vraagstukken
betreffende productie en afzet denkt te
behandelen. Er zal daarom een bij
zondere aandacht aan de samenwerking
van productie en afzet worden besteed.
Hiertoe behoren alle vraagstukken aan
gaande standaardisering, kwaliteitscon
trole, verpakking, diepvriesproductie, or
ganisatie van afzet e.d. Onderzocht zal
worden hoe de afzet van landbouw- en
veeteeltproducten kan worden georgani
seerd en uitgebreid. Bijzondere rappor
ten zullen zijn gewijd aan de arbeid
in de levensmiddelenpakhuizen, aan de
verkooptechniek van de groothandel,
aan de problemen van de grote winkel
bedrijven en de verbruikscoöperaties,
aan de detailhandel. Men zal op het
congres de resultaten bespreken van
het, door een studiecommissie in de
Verenigde Staten gedane onderzoek en
nagaan in welke mate de aldaar gel
dende normen in Europa zouden kun
nen worden toegepast. Tot de verdere
vraagstukken, welke te Oostende zullen
worden behandeld behoren die van de
reclame, tie prijsvorming, de kortingen,,
de premie- en cadeaustelsels, het markt-,
onderzoek enz.
Deskundigen uit verscheidene landen
zullen het woord op het congres voeren.
Tentoonstellingen en filmvertoningen
zullen de behandelde onderwerpen toe
lichten.
Cacaobericht
AMSTERDAM, 7 Maart. (Mede
gedeeld door de firma C. W. M. Hes-
lenfeld.) In de week van 28 Februari
t/m 6 Maart verkeerde de m^rkt in
zeer vaste stemming. Van het begin der
week af trokken de prijzen bijna voort
durend belangrijk aan, slechts af en
toe onderbroken door kleine reacties.
Productie Willem Bareudsx
De productiecijfers van de Willem Ba-
rendsz blijven zich gunstig ontwikkelen.
Per 22 Februari j.l. is totaal geprodu
ceerd 12.563 ton traan, tegen 12.346 ton
traan in dezelfde periode van het vo
rige seizoen.
Tinstatistiek
Volgens het statistische bulletin van de
Internationale Tin Studiegroep bedroeg
de wereldproductie van tinmetaal in
December j.l. 16.100 ton tegen 16.300 in
November 1952. De productie van Ma-
lakka bedroeg 4.300 t.. die van de Ver.
Staten 3.705 t, in beide gevallen lager
dan in de voorafgaande maand. De
Britse productie bedroeg 2.786 t. en de
Nederlandse productie wordt geraamd
op 3.310 t.
Onderstaand volgt een overzicht vaa
de cijfers voor het gehele jaar 1952 ver
geleden met 1950 en 1951:
1950 1991 1352
Wereldmijn-
productie 166.500 187.500 17LOOOr
Waarv.: Malakka 57.537 57.167 56.838
Bolivië 31.213 33.134 33.700r
Indonesië 32.102 30.986 35.00S
Wereldprod.
tinmetaal 173.500 167.500 168.000
Waarv.: Malakka 08.747
Aardappelbeurs
ROTTERDAM, 9 Maart. Kleiaard -
appelen 35 mm opwaarts: Eigenheimers
13.50—15.50. bintjes 13—13.25, Bevelanders
15, iurore f 13.25—15. IJsselster 12.50.
Zandaardap pelen 35 mm opwaarts:
voran 8.85. industrie 8.85, Wilpo 8.85,
IJsselster 10. Voeraardappelen: nat
gewas 3.25, droog gewas 5.25, prijzen be
rekend per 100 kg en op de handelsvoor-
waarden. vastgesteld voor de verkoop van
consumptie-aardappelen op wagon, schip of
auto.
Veemarkt
ROTTERDAM, 9 Maart. Veemarkt.
Aangevoerd 1545 dieren, w.o. 781 vette
koeien. 764 varkens. Prijzen per kg:
vette koeien f 2.84—2.92, 2.64—2.74. 2.10—
2.30: varkens lev. gew. f 1.86, 1.84, 1.82.
Aanvoer vette koeien even minder met
tamelijke handel en prijzen, onveranderd;
enkele prima's boven notering.
Varkens aanvoer iets ruimer met vlug
ge handel en prijzen hoger: een prima
exemplaar ging nog iets boven notering.
Graanbeurs
ROTTERDAM, 9 Maart. Binnenlandse
granen officieuze noteringen per 100 kg
franco Rotterdam: Tarwe, met weinig koop
lust. zonder vochtconditie 26.50—27.45, op
vochtconditïe, franco fabriek tot 27.40.
Voedergranen: Zomergerst 28.00—29.50
grove daarboven: win tergerst, kalm 27.25—^
28.—; haver, goed prijshoudend 22.50—23.50;
rogge,, prij'shoudend,- 26.00—26,75: maïs, ge
schoond.1 Kalm.29.50—31.
Peulvruchten, -met wéinig handel: groene
erwten 40.0051.prima kwaliteite daar
boven; schokkers 50.00—60.—; bruine bonen
tot 90.—.
Buitenlands bankpapier
AMSTERDAM. 9 Maart. De aan- en
verkoopprijzen van buitenlands bsnkpaoier
luidden vanmorgen als volgt:
Amerikaanse dollars 377%—383
Pond Sterling
Belgische francs
Franse francs
Deense kroon
Zweedse kroon
Noorse kroon oa.d
Tsjechische kroon 7.65
Escudo's 1224
Canadese dollars
Duitse mark 91.00
Italiaanse lire
Zwitserse francs
Oostenrijkse schilling 14.
Pesetas
Finse mark
10.75
7.65
11.0
55.56
74.12
9.70
10.20—10.50
7.55—7.60
0.98%—101%
51.50—54.50
68.50—71.50
51.50—53.50
0.60—1.00
13.15—13.30
3.81—3.91
85.00—87.00
0.30—0.62
88.90T-88.60
14 40—14.80
9.00—9.20
1.151.30
METAALMARKT.
NEW YORK, 7 Maart. Metalen onveranderd.
TALK, New York
6/3 7/31 6/3 7/3
Loco sp. 1. 4% 4% I Loco extra 4% 4%
Katoennotering
ROTTERDAM, 9 Maart, Katoen (mede
gedeeld door de Ver. v. d. Katoenhandel).
Nominale noteringen loco Rotterdam excl.
rechten. USA. strict middling one inch
staple 3.2534 (onv.) per kg. Mexicaanse
strict middling one inch 3.17% (onv.).
32.136r
28.750r
21.027
148.000
71.191
23-254
7.400
5.900
4.526
167.500
65.914
30.921
27.900r
20.977
137.000
56.884
22.541
29.531
27.910F
127.500r
45,000r
22.554
7.370r
7.335r
4.275r
V. S.
Ver. Kon.
Nederland
Wereldverbruik
Waarv.: V.S.
Ver. Kon.
Frankrijk 7.400 7-500
W.-Duitsland 5.900 T.150
Canada 4.526 4.731
(r raming).
De export van tinmetaal vaa Malak
ka bedroeg in 1952 64.119 t. of vrijwel
evenveel als in 1951. De Nederlandse
uitvoer bedToeg in 1952 25.430 t of 31
pet meer dan in 1951; de Belgische uit
voer bedroeg 10.345 t. tegen 8.484 t. die
van de Belgische Congo 2.784 t. tegen
2.670 t. Van de Nederlandse uitvoer ging
14.860 (v.j. 12.183) t. naar de Ver. Staten.
De wereldproductie van blik bedroeg
in December j.l. 495.000 t. tegen 492.000
t in November. Voor hei gehele jaar
1952 bedroeg de wereldbiikproductie
5.479.000 t. tegen 5.650.000 t in 1951. De
Amerikaanse productie daalde in 1952
tot 3.734.856 ti. terwijl de productie in
Engeland aanzienlijk steeg nL tot 761.700
De loco-tinprijs te Londen bedroeg in
de eerste 3 weken van Februari gemid
deld 968 per ton tegen 957 in Ja
nuari en voor termijn-tin 944 tegen
942. De Newyorkse notering bleef
onveranderd op 121,50 dollarcents per
Ib.
Rubbertermijnmarkt
AMSTERDAM. Termijnnotering In cis p. kg:
6/3 9/3
Maart 217% 216%
April 217% 216%
Mei 217% 216%
Juni 217% 216%
Apr/Juni 217% 216%
Juli 216% 215%
6/3
9/3
Aug. 216% 213%
Sept. 216% 215%
Juli/Sept 216% 315
Oct 215% 215
Nov. 215% 215
Dec. 215% 215
Oct/Dec. 215% 215
Stemming gemakkelijk, geen omzet.
Beurs te Djakarta
DJAKARTA - Koersen van de effectenbeurs
1720-1770
840b
920b
480-530
3 pet. obl. R. X
Escompto Bank
H. V. A
Cultuurbank
Nat. Handelsbank
Ned. Handel My.
Stroohoedenveem
Sem. Stoomboot
Bat. Verv. My
Deli Spoor
N.I.S
Malang Tram
A'dam Rubber
Basilam
Bod jong Dater
Sumatra Rubber
De Oostkust
Malabar
Vorstenlanden
Alg. Exploratie
Bengkalis
Simau
Kan. Olie
Philips
Unilever
Borsumij
Intematio
Lindeteves
Anaconda
Cities Service
Rep. Steel
Shell Oil
Tidewater
U.S. Steel
Amsterdamse Wisselmarkt
AMSTERDAM, 7 Maart. Wisselmarkt.
Londen contant 10.56—10.37. Parijs contant
1.0770—1.0790. Zurich contant 87.02—87.12.
Stockholm contant 72.86—72.96, Vrije dollar
contant 3.79%—3.80, Brussel contant 7.59—7.60.
Londen maands 10.56, 1 m 10.36 nom,
1% m 10.55% n. 2 m 10.55%, m 10.53% n.
3 m 10.54% n. 4 m 10.54, 5 m 10.53% n, 6 m
10.53 n.
Parijs m 1.0760 n, 1 m 1.0745 n, 1% m
1.0725 n. 2 m 1.0710, 2% m 1.0685 n. 3 m 1.0660,
m 1.0605, 5 m 1.0555 n, 6 m 1.052Ó.
Cruzeiro 1 m 20.35, 4 m 2037%.
Zürich m 87.10 n, 1 m 87.12, 1% m 87.13 n,
m 87.14 n. 2% m 87.15, 3 m 87.18 n, 4 m
87.22 n, 5 m 87.28, 6 m 87.30 n.
Stockholm ra 72.92 n, 1 m 72.98. 1% m
72.73 n, 2 ra 72.73 n. 2% ra 72.73 n. 3 ra 72.73 n.
4 m 72.73 n, 5 m 72.73-n, 6 m 73.05 n.
Vrije dollar m 3.79%, 1 m 3.80 n. 1% ra
3.80. 2 ra 3.80% n. 2% m 3.80%. 3 m 3.80%, 4
m 3.80%, 5 m 3.80% n, 6 m 3.80% n.
Brussel m 7.59% n, 1 m 7.59%, 1% ra
r.59n, 2 m 7.56. 2% ra 7.58% n, 3 ra 7.56%.
4 m 7.59. 3 m 7.58% n, 6 m 7.58%.
6/3
«g
280g
300b
240g
610b
810b
340b
196-200
451
135b
32-40
55-75
440b
270-310
185-200
200g
325g
165-176
93-100
4SOg
210-223
1720-1780
840b
155-173
83-85
132g
45g
9/3
44% g
280g
300b
240g
610b
810b
340b
196b
451
135b
32-40
55-75
440b
270-3001
185-200
zoog
BEHEERSING PACHT- EN KOOPPRIJZEN
VAN LANDBOUWGRONDEN
Tiveede interim-rapport
commisise Thurlings
„Beheersing van pacht- en koop
prijzen van landbouwgronden" is het
vraagstuk, waarover het tweede inte
rim-rapport van de commissie-Thur-
lings handelt. Zoals bekend werd deze
commissie door het bestuui van het
Centrum voor Staatkundige Vorming
ingesteld met de opdracht, haar ziens
wijze te geven op het ontwerp van wet
op de vervreemding van landbouw
gronden. Het eerste interim-rapport
betrof de landbouwkundige toetsing
van koopovereenkomsten terzake van
landbouwgronden.
Het betoog van de commissie in het
rapport over de beheersing van pacht
en koopprijzen kan als volgt worden sa
mengevat.
De commissie hecht grote waarde aan
bestendiging van de koopprys-beheer-
sing. Zij ziet het gevaar, dat boeren door
te hoge koopprijzen te betalen, zichzelf
m hun toekomstig inkomen grotelijks
tekort doen. Evenals de pachtprysbeheer-
sing moet de koopprysbeheersing als
een middel worden gezien om de grond
gebruiker in zijn inkomen te bescher
men tegen de anders dreigende conse
quenties van de landhonger. De commis
sie vreest voorts, dat bij prijsvrijheid
overmatige bezwaring met hypotheken
zal optreden.
De commissie is echter niet blind voor
het euvel der ontduikingen. Zij is van
meiting. dat iedere prijsbeheersing in
meerdere of mindere mate vergezeld
gaat van ontduiking, zodat moet worden
vergeleken de mate van ontduiking, en de
daardoor aangerichte schade aan het
reel, en de waarde van wat door
prijsbeheersing wordt gewonnen. Naar
haar mening is de ontduiking voor
een deel toe te schrijven aan het
tot dusverre gevolgde systeem van
maxunum-prijsbeheersing. In de plaats
hiervan bepleit zij een systeem
van waardering naar opbrengstwaarde,
waarbij de maximaal toelaatbare pacht
waarde (met inachtneming van voor
zienbare wijzigingen hierin of in de be
stemming van het goed in quaestie) als
uitgangspunt wordt gekozen en de waar
de van de grond wordt bepaald door:
kapitalisatie van de netto-pachtwaarde
tegen een interestvoet, die beloopt
van de „trendmatig" bepaalde algemene
rentestand. De netto-pacht ia de bruto-
pacht verminderd met de bedragen,
welke moeten worden afgezonderd voor
de instandhouding en vernieuwing van
de noodzakelijke bedrijfsgebouwen e.a.
De commissie verwerpt de oplossing,
die alle ontduiking zou kunnen uitscha
kelen, te weten een stelsel waarbij de
koper door de grondkamer wordt aan
gewezen. Zij ls van mening, dat een proef
moet worden genomen met het door
haar aanbevolen stelsel. Hiertoe wil zji
aan de vervreemdingswet, waarin zy
bedoeld beginsel van waardering wil
zien vastgelegd, een looptijd van vijf
jaar geven. Mocht dan blijken, dat de
proef niet is geslaagd, dan zou men als
nog kunnen overwegen, de koopprijsbe-
heersing maar af te schaffen.
Het vraagstuk der pachtprijzen is te
onderscheiden in een vraagstuk van be
paling van hoogst toelaatbare pacht-
pryzen het werk van de grondkamers
en een vraagstuk van de bepaling van
minimum-pachten, als onderdeel van de
kostprijsberekening, waarop minimum-
produotenprijzen moeten worden geba
seerd.
Voor de grondkamers gelde als uit
gangspunt, dat het grondgebruikersin
komen in tijden van ongunstige con
junctuur tot een zeker minimum mag
aaien, m goede tijden daar in zekere
mate boven uit mag gaan. Omgekeerd
draagt de grondeigenaar ook niet uit
sluitend het conjunctuurrisico.
Voor de bepaling var. minimumpacht
richt de commissie haar oog op de'mar
ginale gronden. De afschrijvingen op
basis van algemene vervangingswaarde,
een bescheiden interest over deze basis,
polder- en waterschapslasten en de
grondbelasting dienen door deze mini
mumpacht te zyn gedekt. Netto-grond
rente behoeft er niet in te zijn begre
pen. aangezien deze niet hoofdzakelijk
is voor de instandhouding van de land
bouw.
Dit impliceert evenwel een groter»
netto-grondrente voor de betere gronden.
Worden op de bovenaangegeven wijze
minimum-pachten als onderdeel van een
mimmum-productenprijzen-politiek be-
paald, dan zijn er naar de mening va»
de commissie geen redenen om tot af
roming van het inkomen der grond
eigenaars over te gaan.
