Nieuwe hulptroepen steken
handen uit de mouwen
In Hoeksche Waard zien
boeren hun akkers
terug
Bewoners schenken
zij moed en kracht
Tuinbouw behoede
cultuurgrond
Er is nog van alles nodig in Oude Tonge
Recreatie is
broodnodig
Mijnheer de redacteur
Stapels wrakhout in
Strijensas huizenhoog
HET VRIJE VOLK VRIJDAG 8 MAART 1958
PAGINA 9
(Van een speciale verslaggeefster)
SEDERT DONDERDAGMORGEN is er nieuwe hulp voor Oude
Tonge komen opdagen. Nadat de militairen en „kikvorsman
nen" het dorp hadden verlaten, trad er nagenoeg een stilstand
in het bergingswerk in.
Om twee redenen was het terugroepen van inwoners van
Oude Tonge, om aan dit werk deel te nemen, riskant: ziekte en
nieuwe overstromingen. Beide niet denkbeeldig.'
Haarlem heeft thans Oude Tonge honderd werkkrachten gezonden.
Honderd mannen, met zorg uitgezocht, op de hoogte van opruimings-
werk. Bovendien zullen vijftig mariniers en vijf en dertig mannen
van de Heidemaatschappij aan de slag gaan.
Hun werk zal zijn: wrakhout uitzoeken. Het wrakhout dat meters
hoog en over onafzienbare vlakten in de „aanspoelhoeken" ligt
opgestapeld en dat naar de mening van de inwoners van Oude Tonge
en burgemeester Van Dijk nog de stoffelijke overschotten van vele
bewoners moet bergen. Van de driehonderd doden van Oude Tonge
zijn er tot dusverre honderdveertig geborgen.
de mensen in Oude Tonge niet kon
den geven: een recreatieruimte. Het
Men hoopt het aantal werkkrach
ten uit Haarlem te kunnen uitbrei
den tot tweehonderdvijftig. Al deze
helpers van Oude Tonge zullen
's avonds het dorp verlaten. Onderdak
ls er daar voor hen niet te vinden.
Zij verblijven grotendeels in Dirks-
land.
In Oude Tonge wonen thans een
vijfhonderd mensen. In hun midden
bevinden zich de maatschappelijke
werkster mej. L. Hendnkse uit Den
Haag en enkele Vrijwillige Hulp
colonnes. Wat deze vrouwen voor
Oude Tonge deden, grenst aan het
ongelofelijke.
Z(j hebben dc achtergebleven in
woners van Oude Tonge moed en
kracht gegeven. Zij hebben geschrobd
en geruimd en gesjouwd en gewassen,
alsof zij er bezeten van waren en het
was speciaal naar hun werk dat
minister F. W. van T h i e 1, van
Maatschappelijk Werk, Donderdag
morgen kwam kijken. Hij prees hen
in warme bewoordingen.
Er is één ding, dat deze vrouwen
Advertentie
l.M
Bfrdeze Jubileum-aanbieding
gaat het nu eens niet om de
prijs, neen, het gaat om de
kwaliteit. Kunt U dan een
betere aanbieding in deze
serie verwachten, dan die
van een originele Jumbo
binnenveermatras.
Het Jubileum van één van de
grootste afnemers van Jumbo
binnenveermatrassen is voor
de Jumbofabriek een aan
leiding geweest om voor
onze klanten (die toch ook
Jumbo klanten zijn) een serie
matrassen te leveren in de
originele standaard-uitvoering
van haar luxe serie S.H.
tweedelig, van 165 gulden.
Een tweepersoons binnen
veermatras afgedekt met ge
stepte crine en watten, over
trokken met een damast uit
deze bekende serie, met in
gezette rand en compleet
met twee met Java kapok
gevulde kussens, nu als Ju
bileum matras, maar dan
zeven en zestig gulden goed
koper dan nor mail.
Zaterdagmorgen om 9 uur
begint de verkoop van een
aantal van deze Jumbo-jubi
leum matrassen met 15 jaar
garantie, tweedelig, tweeper
soons, het beste, het duur
zaamste en het prettigste bed
dat U
ooit kocht,
nu voor
WINKELCENTRUM BINNENWEG, Tel. ÏG180
dorp schreeuwt er om, Daarom vroeg
burgemeester Van D(jk een barak en
minister Van Thiel zette hem op de
verlanglijst van Overflakkee.
Lange lijst
Een lange lijst, waar de voort
varende minister allerminst van bleek
te schrikken. Burgemeester F. Hor
dijk van Ooltgensplaat voeg
de er maar liefst een boot aan toe.
De eerste week na de ramp wre
ven de mensen van Ooltgensplaat
namelijk, na een halve nacht rust,
een keer in hun ogen, Water om te
wassen hadden ze niet, Even de ogen
uitwrijven en het werk begon weer.
Daarna ging er een tankbootje
op Ooltgensplaat varen. Als er geen
mist is of er iets anders aan hapert,
brengt dit bootje dagelijks 30.00C
liter naar Ooltgensplaat en dat is
70.000 liter te weinig. Een pendel
dienst van twéé bootjes, zei de bur
gemeester en de minister luisterde
achter de groene tafel aandachtig
toe. Vervolgens trok hij de veel te
grote laarzen van zijn chauffeur
aan en begon hij een baggertocht
door Ooltgensplaat.
Door een dikke brij, over klonters
en gaten, belandde hij in de badin
richting, die men in Ooltgensplaat
aan het inrichten is en het verlan
gen naar water werd hem terstond
duidelijker.
Dat water betekent alles voor de
vrouwen uit het dorp honderd-
twintig In totaal en de hulpcolon
nes die hier werken: vierentwintig
helpsters die met enige reserve wer
den begroet en nu op de handen wor
den gedragen.
Met dit ..leger van de blauwe
hoofddoeken" sprak minister Van
Thiel een poosje en inmiddels ver
nam hij, dat Ooltgensplaat op het
ogenblik in totaal achthonderd in
woners telt en dat men er ook voor
tweehonderd vijf tig mensen in Acht-
huizen moet zorgen.
Het dorp zal wel het laatst aan
de beurt zijn voor waterleiding, want
het ligt op vijftig kilometer afstand
van het pompstation en de leiding,
die door de dijk liep, is overal kapot.
Dat niet alleen: het water dat uit de
gebroken leiding spoot, oefende eer
tamelijk vernielende werking 'uit.
Een extra boot was niet de enige
wens, die bij 's ministers bezoek ge
noteerd werd. De evacuatle-vergoeain-
gen. het reisgeld van de mannen naai
hun geëvacueerde vrouwen en kinde
ren, zij vormden steeds weer onder
werp van gesprek.
..Daar zijn normen voor", zei de
minister. Alle ontvangstgemeenten
zouden gelijkluidende circulaires heb
ben ontvangen. Maar van de- zijde van
de Stichting voor Maatschappelijk
Werk voor Zuid-Holland, herinnerde
men er voorzichtig aan, dat men wel
te moe zou zijn geweest die circulai
res haarfijn te lezen. Van uniformi
teit in de regelingen is geen sprake en
dat ïs toch wel wat de minister wenst.
De minister beloofde burgemeester
Hordijk van Ooltgensplaat prompt
drie ambtenaren en bezocht nog in
allerijl de schoongemaakte school,
waar men een recreatiezaal aan het
inrichten was. Recreatie! Een magisch
woord in de geteisterde dorpen, waar
honderden samenleven in de reste
rende huizen, zonder een plekje te
vinden, waar ze na het, harde werk
even tot zichzelf kunnen komen.
Burgemeester C h r. van Hofwe
gen van Nieuwe Tonge zat ach
ter het meest verfomfaaide groene
kleed, dat wij ooit zagen, op de komst
van Zijne Excellentie te wachten.
Maar het lijstje dat hij onder diens
neus duwde, was allerminst gekreu
keld. I
Hij vertelde hoe de bontjas en lip- j
stick van de vrijwillige helpsters de i
bevolking aanvankelijk sceptisch had-
den gestemd, maar hoe zij deze attri- j
buten snel hadden vervangen en op
een manier aan de slag waren ge-
gaan, die vurige kolen op aller hoof
den stapelde.
Zij verdienen af en toe iets pret-
tigs en lekkers en snoepgoed was wel
het laatste, dat Nieuwe Tonge bezat, j
Was de minister niet van mening...?
En daarna kwam burgemeester Van
Hofwegen met een aantal vraagstuk-
ken ter tafel, waarvoor minister Van
Thiel rechtop ging zitten. Wist de
minister dat tal van kinderen uit het
rampgebied van streek zijn en
's nachts door angst gekweld worden?
Moesten de ouders geen voorlichting
hebben, wat met deze kinderen te
Contactorgaan
Was de minister ook niet van
mening dat een regelmatig contact
tussen de dorpen en de geëvacueerde
bevolking broodnodig was? Mevrouw
Van Hofwegen had van het ge-
meentebestuur een huurautp gekre
gen en reisde alle évacué's af, praat
te met hen, luisterde naar hen,
belegde concactmiddagen en schreef
I hun wensen op.
i Nieuwe Tonge was van plan een
contactorgaan te gaan drukken en
hun dat regelmatig toe te zenaen:
met nieuws over het werk in hun
dorp, met waarschuwingen over
velerlei dingen, waarmee ze reke
ning moesten leren houden...
Konder er cursussen komen voor
de Jonge meisjes van Nieuwe Tonge,
die op het ogenblik maar „leeg
rondliepen"? Begreep de minister
wat het zeggen wilde: een ver
nield dorpshuis, een fanfarecorps
zonder instrumenten...?
En och, kon de minister be
grijpen wat het betekende voor de
ambtenaren van deze gemeente, ter
stond teruggeroepen voor de arbeid,
die normaal hun salaris verdienden
en dus buiten elke speciale regeling
vielen, dat ze... nou ja, in hun laat
ste kale pakje rondliepen?
Minister Van Thiel was niet van
zijn stuk te krijgen, noemde de in
structieve verlanglijst een voorbeeld
voor alle geëvacueerden gemeenten.
En daarna ging de minister, die met
keurig gepoetste schoenen was aan
gekomen, op een paar zwaar be-
modderde laarzen via Middelhar nis
huiswaarts. Naar zijn departement,
dat zoals hij beloofde, op alle moge
lijke manieren blijk zou geven van
zi.in bereidheid om te helpen.
Minister Van Thiel, die op de te grote
laarzen van zijn chauffeur rondbag-
gerde, liet zich afschrobben voor hij
in de auto durfde stappen.
Een hartewens van de Stichting
voor Maatschappelijk Werk voor
Zuid-Holland, die bij al het hulp
werk in het Zuidhollandse ramp
gebied bemiddelend optreedt, zijn
recreatie-barakken. Een gelegen
heid waar de oververmoeide be
volking wat recreatie kan krijgen,
is in elke rampgemeente brood
nodig,
De Stichting heeft enkele ba
rakken (er is zelden ruimte be
schikbaar In de dorpen) aangebo
den gekregen vanhet bui
tenland. Maar dat aanbod van
Zwitserland, Zweden en Finland is
nog niet een derde van wat er
nodig is,
Bovendien zit de Stichting dan
nog met het vraagstuk van de in
ventaris van zulle een barak, Toch
zijn deze barakken voor honder
den mensen, die een uiterst hard
bestaan leiden, op het ogenblik de
enige mogelijkheid eens rustig te
zitten, eens even tot zich zelf te
komen of wat afleiding te krijgen.
Zakgeld voor évacué's
Évacué's zullen wellicht een bedrag
van f 100 krijgen, dat niet op de
schade wordt gekort, maar een aan
vulling betekent van het zakgeld. Er
zijn er in Middelharnis en Sommels-
dijk, die bijna niets hebben verloren en
die toch hier vandaan zijn gegaan.
Er zijn er die in de stad voor hon
derden guldens kleren en bedden
hebben gekregen, terwijl ze niets
kwijt waren geraakt. Er zijn er, die
niet terug willen komen, hoewel ze
al een vergunning in hun zak heb
ben. Zij krijgen nu misschien ook
nog f 100. Wat krijgen de mensen,
die naar de dijken op hun eiland
zijn gegaan en daar gebleven zijn,
die zo gauw mogelijk weer aan het
werk zijn gegaan om de bedrijven op
gang te brengen? Ze kregen geen
zakgeld, geen kleren en ze krijgen
dadelijk ook geen f 100. In de stad
Minister Van Thiel heeft een in
spectietocht gehouden; hij sprak met
burgemeesters en ook met de vrou
wen, die in overall en met laarzen
aan de voeten, goed berekend zijn op
het zware werk in de getroffen ge
meenten.
hebben ze meer met het niets doen,
dan hier met het werken.
M. Struik
Weeshuisstraat 18,
Sommelsdijk.
(„Er zijn er", zegt de heer Struik
zelf. Natuurlijk zullen er zo zijn, maar
het overgrote deel der évacué's ver
keert in tragische omstandigheden
en kan deze aangekondigde f 100 van
Sociale Zaken best gebruiken. Dat
zijn mensen, die er heel wat meer
voor over hadden, als ze onmiddellijk
terug konden gaan naar hun eigen
woning, die er niet meer is Red.)
Geen doorgang
Levensmlddelen"venters" ontvan
gen een betredingsdoorgangsbewys
voor Spijkenisse, hoewel er voldoende
levensmiddelen zijn. Ook de scholie
ren en de arbeiders krijgen door-
gangsbewijzen. Maar ik, als slijper,
die daar altijd mijn brood verdiende
bij de bakkers, slagers, kappers en
tientallen anderen, krijg er geen. Wie
betaalt de slijper nu wachtloon uit,
Spijkenisse?
A. G. Baas,
Kruisdyk 117,
Poortugaal.
(Van een speciale verslaggever)
DE DOODSKLOKKEN VAN RHOON dragen hun aanklacht ver over
het grijze water, dat onbeweeglijk in de polders staat, Lusteloos
kabbelt het tegen de dijken en de huizen van de Zegepolder, maar
eerst Dinsdag gaf het zijn slachtoffers prijs. De klokken verkon
digen de begrafenis van Pieter Wijnen en zijn twee zoontjes van
vier en twee jaar. Op de dijk staat Huib Remis. Hij had geen tijd
om naar de kerk te gaan, want langzaam maar zeker verdwijnt het
modderige water uit zijn huis. Werkelijk, het water valt en verliest
terrein. Niet alleen bij Rhoon, maar ook op Putten en in de Hoeksche
Waard. Meter voor meter wordt de vruchtbare bodem teruggewonnen,
die in luttele uren door het water werd overmeesterd.
De boeren krijgen weer vertrouwen
in de toekomst. Ze zien hun akkers
uit het water omhoog rijzen. Met uit
gestrekte arm wijst Huib Remis op
een klein groen vlekje in de grauwe
watervlakte. „Kijk daar", zegt hij,
„bij die wilgen valt het land ai weer
droog. Het zal niet lang meer duren
dan kunnen we de ploeg
grond zetten".
Dat is wat al te rooskleurig gezien,
want die grondbewerking moet uiterst
voorzichtig gebeuren. Maar het is in
ieder geval al weer zover, dat de boe
ren van de Hoeksche Waard gisteren
in Klaaswaal bijeen zijn gekomen om
plannen voor de toekomst te smeden.
Ruim vijfhonderd boeren zaten er in
de zaal Koster te luisteren n-ar wat
twee landbouwdeskundigen 'hun kwa
men vertellen.
Ze zijn het vreselijke verleden nog
lang niet vergeten. Dat bleek over
duidelijk, toen zij aan het' be^ifi van
hun vergadering enkele ogenblikken
stilte in acht namen ter nagedach
tenis van de slachtoffers. Toen heb
ben ze hun hoofden diep gebogen en
hun gedachten waren bij hun fami
lieleden en vrienden, die omkwamen
in het woeste watergeweld. Maar
daaruit putten zij ook nieuwe kracht
om hun land te heroveren.
koppen van Waterstaat hebben bere
kend, dat de gehele Hoeksche Waard
over tien dagen droog zal zijn. En
dan is ook het eiland IJsselmonde
van het water bevrijd.
Maar de schade en de zorgen blü-
in rfp ven met het wrakhout en de puin-
weer m ae hopen achter. Tientallen huizen en
boerderijen werden geheel verwoest,
honderden zwaar beschadigd. De we
gen zijn vernield en de dijken slechts
voorlopig gedicht. Het zout is in de
akkers gedrongen cn vergiftigde ook
de fruitbomen. Er moet bouwmate
riaal komen en gips, want de mannen
willen weer aan de slag.
Werk aan de winkel
Ze zijn zich zeer wel bewust, dat
er nog gevaren dreigen. Hun land ligt
nu immers slechts achter Zomer
kaden, omdat, de zeewering werd ver
woest. Hevige voorjaarsstormen zour
Toekomst wenkt.
Er wordt weer over de toekomst
gepraat. Hun gedachten verwijlen nu
niet alleen meer bij die afschuwelijke
herinneringen aan die rampnacht: ze
kijken thans ook weer vooruit. De
schaderegelingen, de maaregelen van
de Rijksdienst Landbouwherstel en
manier waarop zij hun vergiftigde
akkers weer gezond moeten maken,
vragen en krijgen hun aandacht. Het
water verliest Immers overal ziender
ogen terrein
De hoofdverkeersweg van Baren-
drecht naar de Hoeksche Waard is
weer berijdbaar. Hier en daar staat
er nog wel een laagje water op, maar
toch kunnen de auto's en fietsers on
gehinderd over de brug over de Oude
Maas gaan. Bestaande en hulpge
malen werpen per minuut meer dan
duizend kubieke meter water uit de
polders 1500 millioen liter per
Uren zijn geteld
In de polders West- en Oost-Zo
merlanden aan weerszijden 'van de
weg heerst nog het water, evenals in
de polder Nieuw Bonaventura, die be
grensd wordt door 's-Gravendeel,
Maasdam, Puttershoek en Strijen,
maar de uren zijn geteld. Knappe
Foto boven
DE VERKEERSWEG van Baren-
drecht over de Oude Maas naar de
Hoeksche Waard, wordt weer bereden
door alle verkeer. Nog staat er hier
en daar water op de weg, maar ge-
leid door paaltjes, die de bermen
aangeven, vindt het verkeer zijn weg
de korte en gemakkelijke weg naar
het noodgébïed, dat dringend, be
hoefte heeft, aan een snelle aanvoer
van hulpmiddelen voor het herstel,
dat aanstaande is.
den nieuwe rampspoed kunnen bren
gen, maar daar wensen ze geen reke
ning mee te houden. Zodra hun hui
zen en boerderijen vrij van het wa
ter zijn, trekken ze er in. Want er is
werk aan de winkel.
Eerst moet het wrakhout opge
ruimd worden. In Strijensas hebben
ze dat bij de kerk huizenhoog opge
stapeld: stoelen, dakspanten, een
kinderbedje, schuurdeuren, bonen
staken, veilingkistjes, een boerenkar,
een canapé en nog vee: meer. Het
werd allemaal uit de huizen gesleurd
en tegen de dijken geworpen. De
eigendommen van honderden men
sen. En nog is lang niet alles gebor
gen.
Rouw onuitwisbaar
Het water wijkt, De schade zal
overwonnen worden, want de man
nen en vrouwen zijn vastbesloten hun
woonplaatsen weer in hun oude glorie
te herstellen. Ze rollen de mouwen al
op. Ze willen weer aan de slag. Eens
gezind zullen ze de zorgen uit hun
wereld bannen, gesteund door de
regering. Maar de rouw is onuitwis
baar. Nog steeds luiden de doodsklok
ken van Rhoon, Strijen, Numansdorp
en 's-Gravendeel
Ir Riemens voor Landbouw Comité:
Ondanks het feit, dat de alge
mene uitkomsten van het tuinbouw
bedrijf in 1952 gunstig waren,
worstelt de bedrijfstak met vale pro
blemen. De vraagstukken zijn zeer
talrijk, maar ook ingewikkeld ge
worden: daardoor is het eigenlijk de
vraag of de bedrijfsgenoten nog wel
voldoende overwicht kunnen krijgen.
Dc voorzitter van de afdeling
Tuinbouw van het Koninklijke
Nederlandse Landbouw Comité, de
heer W. J. van Kampen, vroeg
zich Donderdag bij de opening van
de vergadering in Amsterdam van
de afdeling tuinbouw dan ook af of
het geen tijd werd, uit het bedrijfs
leven een soort raad samen te stel
len, dve de vraagstukken bestudeert
en in hun samenhang tracht te over-
tiet, nooiaDesr.uursvoorstel om
lagere land- en tuinbouwscholen uit
te breiden met een voorbereidende
klasse voor algemeen vormend on
derwijs, maakte de tongen los.
Andere regeling
Men wees op de achterstelling van
de tuinbouw jongeren bij anderen,
die bijvoorbeeld naar ambachts
scholen gaan. De jongen» die de
tuinbouwschool willen bezoeken,
moeten op de lagere school blijven
tot zij veertien jaar zijn,
Verandering van deze regeling
achtte men nodig, te meer daar
proeyen met dit voorbereidend on
derwijs, door het ministerie van
Landbouw genomen, zeer goed be
vallen
Bil het voorbereidend onderwijs is
ook plaats ingeruimd voor technisch
onderwijs, waardoor verandering van
richting later minder bezwaarlijk zal
worden Het bestuursvoorstel werd
met algemene stemmen aanvaard.
De wachtgeld- en werkloosheids
regeling kwam er slecht, af; afgezien
van de bezwaren tegen premie
betaling voor bepaalde categorieën
seizoenwerkers achtte men het, vele
misbruik van deze wet een ernstig
verschijnsel
Uitbreiding van steden
In de middag had de Rijkstuin-
bouwconsulem, voor het Zuidhol
landse glasdistrict, ir J M. Riemens,
alle aandacht, toen hij snrak over
de gevaren, die de groei van de
randstad Holland oplevert voor de
tuinders,
Uitbreiding van de steden vraagt
grond cn in het westen betekent dat
verlies aan cultuurgrond. De heer
Siemens wees er de tuinders op, dat
rij zich tijdig en goed gedocumen
teerd met alle gegevens, die moge
lijk zijn, van dc uitbreidingsplan
nen op de hoogte moeten stellen,
om hun belangen te kunnen verdedi
gen.
De heer Riemens achtte de nieuwe
ut voorbereiding zijnde Woningwet
ren gevaar voor de tuinderij. Deze
wet, maakt het grijpen naar cultuur-
"■rond gemakkeliiker en staat min-
Spreker bepleitte verder de com
pensatie-gedachte. Dat betekent, dat
de autoriteiten bij het onttrekken
van grond aan de tuinbouw op
andere wijze de agrariërs een plaats
moeten verschaffen.
Deze compensatie moet beginnen
bij de gemeenten. Indien een ge
meente geen plaats heeft om tuin
ders aan nieuwe vestiging te helpen,
zullen zij over de grens heen moeten
kijken.
Provinciale grondbedrijven
De vraag rijst, of het geen tijd is
provinciale grondbedrijven te stich
ten met als doel hulp te bieden aan
steden en dorpen, die zelf niet voor
voor compensatie voor verdreven
tuinders kunnen zorgen.
De provincies zouden stelselmatig
grond in handen moeten krijgen
en die grond, verbeterd en goed ver
kaveld. als tuingrond beschikbaar
moeten stellen.
De kosten zouden later op de ver
schillende gemeenten kunnen worden
verhaald. Wij moeten de agrariërs
in de gelegenheid stellen uit de
grond t,e halen wat er In zit. Daar
om moeten wij van de verdreven
agrariërs zeker geen steuntrekkers
maken, besloot de heer Riemens.
„Verhoog loongrens
voor vrijwillig
verzekerden"
(Van onze parlementsredactle)
De loongrens voor de vrijwillige
ziekenfonds-verzekering staat nog
steeds op f 3750, terwijl de loongren
zen voor de verplichte verzekering
reeds enige malen zijn verhoogd.
Is, zo vraagt de Commissie voor
de Sociale Verzekering uit de Tweede
Kamer, de staatssecretaris niet van
oordeel, dat een aanpassing dient
plaats te vinden?
Westerdok liep lichte
schade op bij botsing
De Nederlandse kustvaarder „Wes
terdok" is Woensdagavond in de
monding van de Theems in aan
varing geweest met het Noorse ss
„Hïldur I", Het Nederlandse schip
liep schade op aan stuurboord, de
Noor ging met schade aan de boeg
voor anker.
Naar de rederij van de „Westerdok"
Kampman's Bevrachtingskantoor te
Amsterdam, meedeelt, is het schip
niet ernstig beschadigd. In Londen
zal een kleine nood répara tie worden
verricht, waarna de coaster de reis
naar Amsterdam zal hervatten. Zon
dag wordt de „Westerdok" verwacht.
