99-
Go
Uitbreidingsprogramma
bij Stork goed verlopen
WEK DE GAL
IN UW LEVER OP
Op de Boekenplank
CRITIEK op systeembouw en
onderhandse aanbestedingen
ncVerdonck
lot uit de loterij
vEn ten slotte...
2
ALGEMEEN HANDELSBLAD VAN VRIJDAG 6 MAART 1953
(Advertentie-lngez. med.)
Waarborg-kleding
is betere kleding
Om daaraan nog meer
bekendheid te geTen
RECLAME-AANBIEDING
WAARBORG-COSTUUMS
(nienw model 1953)
nn UUl GLD.
De nieuwste effen dessins
in de meeat moderne tinten.
Hoogheemraadschap voor
gebied tussen Bergen op
Zoom en Dintelsas
De polder- en gemeentebesturen
tussen Bergen op Zoom en Dintelsas
zijn het in principe eens geworden over
de vorming; van een hoogheemraad
schap in dit gebied en over de nood
zakelijkheid van samenwerking tussen
waterschappen en gemeenten. Aan
Gedeputeerde Staten is een verzoek
gericht, in overweging te willen ne
men. op welke manier men op korte
termijn tot de vorming van het Hoog
heemraadschap kan overgaan.
Geschenk van Den Bosch
aan de H.S.
De gemeente 'en Bosch zal de
Nederlandse Spoorwegen ter herinne
ring aan de opening van het nieuwe
Bossche station een beeldhouwwerk
aanbieden (voorstellend de stichter
der stad. Hertog Hendrik), dat ge
plaatst zal worden in de grote hal
Voorts zal de gemeente aan de N.S.
een tweetal banken aanbieden, welke
aan weerszijden v
worden geplaatst.
- De uit Indonesië gerepatrieerde
Nederlanders, die in Den Hul aan de
Amersfoortse straatweg te Bussum
wonen, hebben het initiatief genomen
voor een bazaaravond, welke Zaterdag
half acht zal worden geopend. De
opbrengst wordt geheel ter beschikking
van het Nationaal Rampenfonds gesteld.
Aantal werknemers sedert \946 nagenoeg verdubbeld
Geslaagde poging tot industrialisatie
Decentralisatie en specialisatie.
Twee begrippen, die reeds jaren
lang de beartffspolitiek van de
Koninklijke Machinefabriek Gebr. Stork
Co te Hengelo in niet geringe mate
hebben beïnvloed.
Langzamerhand zijn thans de ont
wikkelingsplannen. die een jaar of vijf
geleden voor de fabrieken der vennoot
schap werden gesteld, tot uitvoering
gekomen. Van die plannen maakten ook
de oprichting van de productieafdelin
gen Stork-Pompen te Assen en Stork-
Dleselmotoren te Zwolle deel uit.
Bij het officieel in gebruik nemen van
de voorlopig laatste uitbreiding van de
fabriek te Assen, noemde ir A. M.
A v r e s. een der directeuren van het
Stork-concem de productieafdelingen te
Assen en te Zwolle voorbeelden van
een geslaagde poging tot industriali
satie in gemeenten, waar machine-
industrie voordien niet, of in beperkte
mate was gevestigd.
Toen vijf jaar geleden ln Assen werd
begonnen met de productie van serie-
pompen, werden o.a. te Hengelo reeds
tientallen van jaren pompen vervaar
digd. De fabricage van seriepompen en
van speciale pompen in één afdeling
leverde echter voor belde groepen na
delen op. zodat tot splitsing werd be
sloten.
Daar in een aantal fabrieken van de
vennootschap verschillende pomptypen
worden vervaardigd, genoot het indus
trialisatieplan Assen bovendien het
voordeel, dat de specialisatie
biedt, t.a.v. het bereiken van een zo
laag mogelijke kostprijs.
Ook de decentralisati e-ge-
dachte. dat een grote organisatie de
beste resultaten geeft, wanneer ze
wordt verdeeld ln niet te grote zelf
standige eenheden (zoals ook reeds ln
het jaarverslag over 1950 tot uiting
gebracht), speelde een rol. En zij werd
a.h.w. ln dè hand gewerkt door het
gebrek aan vaklieden, dat enige jaren
geleden in de industrie-centra bestond.
Het brengen van de Industrie bij de
arbeiders heeft het sociale voordeel,
dat de mensen in hun eigen vertrouwde
omgeving kunnen blijven wonen.
Bij Stork-Pompen te Assen vinden
thans ca 100 mensen werk.
Ook de vestiging van de productie
afdeling voor de vervaardiging in serie
van dieselmotoren te Zwolle moet wor
den gezien als een uitvloeisel van de
decentralisatie-politiek. Te Hengelo
worden dieselmotoren uitsluitend ver
vaardigd op bestelling. Zou men de
bouw aldaar ook in serie- laten lopen,
dan zou de gehele productie in het ge
drang komen. Daarom werd tot het
vestigen van een aparte eenheid
bulten Hengelo, ln verband met de
arbeidskrachten besloten.
De fabriek, die is gevestigd in de
vroegere reparatiewerkplaatsen van
N.S. te Zwolle, heeft een totale opper-
vlakte van 28.000 m2. Binnen twee
jaren na de start ln Augustus 1947,
gingen de eerste motoren de deur uit.
Men bedenke daarbij echter, dat alle
mensen, die hier werken en die uit
Zwolle en de naaste omgeving af
komstig zijn, ongeschoold waren en
éérst te Hengelo een opleiding hebben
ontvangen.
Er wordt op ca 100 machines in
twee ploegen gewerkt. Ruim 650 ar
beiders vervaardigen motoren tot 1000
pk, in vier typen voor verschillende
doeleinden en hoofdzakelijk voor de
exoort bestemd.
Beide productieafdelingen, die orga
nisatorisch onder „Hengelo" vallen, be
trekken de ruwe giet- en smeedstuk-
ken van de fabriek te Hengelo, waar
ook de productie wordt geregeld.
De directie acht het ultbreldlngspro-
gramma goed verlopen. Er is thans ln
het Stork-concern een soort adempauze
ingetreden. De totale personeelsbezet
ting bedraagt ca 8.800 man. van wie
er 5.200 te Hengelo werken In 1950
telde de vennootschap ca 6.500, in 1949
ca 6.000 en in 1946 ca 4.600 werk
nemers. In 1930 bedroeg hun aantal ca
3.000. De productie in geld uitge
drukt loopt per man/per jaar uit
een van 10.000 tot 20.000. Bij een
constant gebleven personeelssterkte is
de productiviteit per man het laatste
jaar nog stijgende geweest. De directie
is van mening, dat do productiviteit
V.V.V. BERGEN OP ZOOM
IS BEZORGD
(Van onze correspondent)
Bergen op Zoom, 6 Maart
De directeur van het V.V.V. te Bergen
op Zoom heeft zijn bezorgdheid uitge
sproken over een beslissing van de
A.N.V.V., waarbij aan het V.V.V. te
Breda financiële steun wordt gegeven
om het kantoor aldaar gedurende het
komende seizoen tot des avonds 12 uur
;eopend te houden. Zoals men weet heeft
Ie A.N.V.V. voor dit werk een aanzien
lijke regeringssubsidie verkregen.
Bergen op Zoom. dat geen middelen
heeft om het V.V.V.-kantoor langer dan
de normale tjjd „bezet" te houden,
vreest, dat door de geschetste gang van
zaken de aanvoerlijn van toeristen ten
gunste van Breda zal afbuigen. Tot nu
toe was het zo, dat alle via Putte uit
België komende verkeer (en daarbij
moet men de reizigers uit Zeeuws Vlaan
deren rekenen) in Bergen op Zoom be
landde. Het ligt in de lijn der verwach
tingen. aldus de Bergen op Zoomse
V.V.V.-directeur, dat dit verkeer zich
op Breda zal richten vanwege de
uitgebreidere service aldaar.
FAMILIEBERICHTEN
(Uit andere bladen)
Getrouwd: H. Gomes en R. L.
Loke. 's-Gravenhage: C. H. Krantz en
R. D. Hintzen, Rotterdam.
Bevallen: Van HeitenVoerman,
z.. Subiaco; BunschotenVersluys, d„
Oegstgeest.
Overleden: J. B. Steinder. m„
63 j.. Schiedam; B. Kanij. m-, 85 j„
Wassenaar: A. M. van der Pluym
Lambert, 72 j.. Rotterdam; T. dc Boer
Schaap. 38 j.. Koog aan de Zaan; W.
van den Boom, m.. 80 j., Scheveningen;
t. Hiensch. m., 84 j.. Veenendaal; M.
BosVerduijn, 74 J., Nieuw-Vennep.
in ons land nog verder zou kunnen
worden opgevoerd, niet slechts door
verandering van de mentaliteit, doch
ook door verbetering in de organisatie
en ia de Investeringsmogelijkheden.
De laatste vijf jaren heeft Stork
overmatig veel orders gehad. Thans
heeft het concern een orderbezetting,
die internationaal bezien, mede dank
zjj de uitbreidingen, de mogelijkheid
biedt, om ook internationaal geldende
levertijden af te geven. De liquide
positie van de vennootschap ls, verge
leken bij een jaar geleden, niet ongun
stiger geworden, aldus de directie.
(Advertentie-lngez. med.)
C zult morgen» „kiplekker"
nlt bed springen.
Elke dag moet uw lever een liter gal In
uw Ingewanden doen stromen, anders ver
teert uw voedsel niet, het bederft U raakt
verstopt, wordt humeurig en loom. Neem
de plantaardige CARTER'S LEVERPIL-
LETJES om die liter gal op te wekken en
uw spijsvertering en stoelgang op natuur
lijke wijze te regelen. Een plantaardig zacht
middel, onovertroffen om de gal te doen
stromen. Eist Carter's LeverplUetjsa.
Kerkgezang" voert Matthaeus
Passion uit
(Van onze Utrechtse muziek
medewerker)
Het is wel voorgevallen, dat men in
Utrecht ln 'n korte spanne tijds verschei
dene uitvoeringen van Bachs Matthaeus
Passion kon bijwonen, doch om doublu
res te vermijden zijn toen de koren, die
de vertolking van dit werk tot hun taak
rekenen, in overleg getreden. Dit jaar is
het de beurt van de Kon. Oratorium
Vereniging „Kerkgezang", welke haar
honderdjarig bestaan bereikt heeft. Het
feit. dat dit koor nog kort geleden
Elgars oratorium The Kingdom ten ge
hore bracht, dat zeer veel studie ver
eiste, bleek geen beletsel te zijn, om de
Matthaeus Passion ter hand te nemen.
Kerkgezang is met dit werk door en
door vertrouwd. De diligent Jan Wage-
naar doet niet mee met de experimen
ten, welke uit musicologische overwegin
gen nogal eens op Bachs Passiemuziek
worden toegepast. Hij blijft bij de
„grote" bezetting, doch streeft daarmee
geen romantische, pompeuze effecten na.
Hij sluit anderszins ook de gevoelsfactor
niet uit. Door aan gevoel en verbeelding
gelijke kansen te geven en zijn mede
werkers een devote, dienende houding
ten opzichte van het religieuze kunst
werk voor te houden, bereikt Wagenaar
een evenwichtige en sprekende uitvoe
ring, waaraan de toehoorders zich ten
volle kunnen toevertrouwen.
Men weet dit te Utrecht en de Tivoli-
zaal was geheel gevuld met een zeer
aandachtig publiek. De uitvoering beant
woordde aan de solide traditie. De koor
klank was goed en al menen wij sommi
ge volkskoren wel eens levendiger en ze
kerder gehoord te hebben, de koralen
waren in het vloeiende tempo overtui-
;end. Met het merendeel der solisten on-
ierhoudt Kerkgezang een vaste band,
hetgeen de eenheid van opvatting uiter
aard ten goede komt.
Corrv Bijster en Annie Hennes ston
den fris tegenover de taak, die zij in de
komende dagen weer dikwyls zullen ver
vullen. Laurens Bogtman schonk wijding
aan de Christusparty. John van Keste-
en zong de Evangelistenpartij fraai var
;tem. doch nog te weinig bezonken
David Hollestelle gaf aan de kleine par
tijen mooi reliëf en toonde in de aria's
z(jn reeds zeer beheerste zangkunst en
de tenor Frans van Grinsven is sinds wjj
hem het laatst hoorden in zijn voor
dracht vooruit gegaan, al staat hij nog
niet boven de stof. Bij deze uitvoering
blijft het clavecimbel in gebruik, dat
door Hans Philips op bekwame wijze
werd bespeeld. De organist was Wim
Hickmann. Het U.S.O. begeleidde en de
genen die voor de solopartijen zijn aan
gewezen, maakten daar veel werk van.
AMSTERDAM—IJMÜIDEN
In de nacht van Zondag 8 op Maan
dag 9 Maart van 22 tot en met 6 uur
zal de spoorwegovergang- bij Sloterdijk,
in verband met de werkzaamheden aan
de spoorbaan, zijn gesloten voor alle
rijverkeer. Het 'rjjverkeer naar rich
ting Velsen en IJmuiden dient te rijden
over de Haarlemmerweg, richting
Haarlem.
Groninger Hoogeland houdt zijn
treinverbinding
Eerlang zelfs een uurdienst
(Van onze correspondent)
Groningen, 6 Maart-
Op een bespreking te Baflo met een
comité van actie en burgemeester^ van
belanghebbende gemeenten hebben ver
tegenwoordigers van de Ned. Spoor
wegen medegedeeld, dat het reizigers-
vervoer op de spoorlijn Groningen
Roodeschool zal worden gehandhaafd.
Het rollende materieel zal ln de loop
van dit jaar of 1954 worden vervan
gen door diesel-electrlsche tweewagen-
stellen, die een uurdienst zullen onder
houden.
Ongeval op benzinestation
Gistermiddag was een 35-jarige slo
per op het betonnen dak van het ben
zinestation op het Kennemerplein te
Haarlem bezig met een pneumatische
beitel het dak boven het perron te
breken. Plotseling begon liet beton te
scheuren en stortten grote brokstukken
van het dak omlaag, de sloper mee
sleurend. Hij viel van vier meter hoogte
op de straat en moest met wonden aan
het hoofd naar het ziekenhuis Johannes
de Deo worden overgebracht.
Slachtoffers gerangschikt
naar leeftijd
Hier volgt een overzicht van de aan
tallen geregistreerde doden en vermis
ten, gerangschikt naar leeftijdsgroep;
doden
vermisten
m.
m.
totaal
0 1 jaar
7
9
12
12
40
1 t/m 4 j.
33
20
49
48
150
5 t/m 14 j.
45
39
S7
70
241
15 t/m 19 j.
15
20
37
26
98
20 t/m 29 j.
26
27
49
51
153
30 t/m 39 j.
25
35
56
71
187
40 t/m 49 j.
31
43
61
50
185
oO t/m 59 j.
27
44
36
53
160
60 t/m 69 j.
38
46
47
45
176
70 t m 79 j.
35
39
42
25
141
80 t/m 90 j.
24
28
10
11
73
90 j. en ouder
3
2
2
7
onbek. leeft.
9
20
54
57
140
Totalen
318
372
542
519
1751
Bovendien zijn nog geregistreerd
en geborgen, doch niet geïdentifi
ceerd, 32 slachtoffers, welke in het
totaalcijfer van 1751 nog niet zijn
opgenomen.
Haarlemse Reddingsbrigade
De Haarlemse Reddingsbrigade be
staat dit jaar veertig jaar. Behalve voor
het redden van drenkelingen werd pro
paganda gemaakt voor het bieden van
hulp bij gas- en kolendampvergiftiging.
Bovendien weiden de leden opgeleid
voor het E.II.B.O.-werk. Dank zij de ge
meentelijke subsidie en de financiële
steun welke de H.R.B. van het Dr W. E.
Merensfonds ontvangt, was het mogelijk
de leden gedurende het winterhalfjaar
een medische cursus te laten volgen.
Zowel voor de medische cursus als
voor de practische wateroefeningen, is
vaak kostbaar lesmateriaal nodig. De
brigadekas kan dit niet financieren en
daarom gaat de H.R.B. in haar jubileum
jaar een beroep op de Haarlemmers
doen. Van 9 tot 14 Maart houdt zij een
huis- en straatcollecte, Dinsdag 10
Maart wordt Haarlem-Noord bezocht,
Woensdag 11 Maart West en Zuid en
Zaterdag 14 Maart Haarlem-Oost en het
Centrum binnen de singels. Het motto
is: „U kunt by ongevallen op ons reke
nen; wij rekenen by deze actie op u."
- Het gemeentebestuur van Zand-
voort stelt de raad voor een crediet van
40.000 beschikbaar te stellen voor het
aanbrengen van een nieuwe slijtlaag op
het wegdek van het circuit.
OLLE KAPOEN EN DE POT MET GOUD
MET een ruk ging de steen nog verder de hoogte in
en Puk en Verk. die daar niet op verdacht waren,
schoven er af en vielen languit op de grond. En
terwijl ze verbaasd en een beetje angstig overeind krab
belden, hoorden ze een brommerige stem: „Bah! Mooie
boel! Kan niet eens mijn huis uit!"
Meteen werd de steen opzij geschoven en een vreemde
figuur rees omhoog, een verschrikkelijk boze mol, die met
zjjn kleine oogjes tegen het daglicht knipperde en brom
mend en pruttelend op Puk en Verk af kwam. „Wat is
dat hier voor een drukte! Bah! Maak dat je wegkomt,
jullie! Is de wereld niet groot genoeg?"
Olie en Uil hadden de vreemde verschijning ook gezien.
„Ga mee!", kraste Uil. „Dit lijkt me een zeer ongunstig
element! We moeten Puk en Verk gaan helpen!" Ze haastten
zich naar het drietal toe.
„Wel ja", bromde Mol. die hen zag aankomen. „Nog
meer volk! Kan niet op! Wat moet dat allemaal? Ben
helemaal niet gesteld op zoveel volk!"
ANTWFRPS' Lode Baekelmans
c\i\ x w .1 de nog. a]t„d stra_
PRENTENBOEK lende sinjoor heeft
een woord vooraf
geschreven bij het Antwerps' Prenten
boek, dat J. W. F. Werumeus Buning
en J. F. Doeve bij Ad Donker, Rotter
dam hebben in het licht gegeven. De
hartelijke Baekelmans moge er van
overtuigd zijn dat Buning een nazaat
is van de lijfarts van Karei V, Jan van
Gorp, die in zijn Origïnes Antverpianal
uit 1569 heeft betoogd, dat Antwerpen
de bakermat is van het mensdom, dat
Adam en Eva er in het aards Paradijs
hebben gestoeid en... Antwerps gespro
ken. toch is Bunings liefde voor de
Scheldestad niet tot zo'n kostelijk lied
in proza geworden als hij eens over het
eigen land heeft gezongen ln Ik zie,
ik zie, wat gij niet ziet. Dat is journa
listiek, die met vlag en wimpel de litera
tuur inzeilt. Deze schetsen blijven bin
nen de kolomlijnen der journalistiek
gevangen, leutig getuigd, maar niet zee
waardig. Doeve heeft er grafisch-jour-
nallstieke notities b\j gemaakt, die niet
te best zjjn afgedrukt. B. S.
Gemeenteraad van Rotterdam
(Van onze correspondent)
Rotterdam, 6 Maart
'N de gisteren gehouden vergadering
van de gemeenteraad hebben enkele
raadsleden bezwaren geuit tegen sy
steembouw in het algemeen en tegen de
daarmee gepaard gaande onderhandse
opdrachten en aanbestedingen, zulks
naar aanleiding van het voorstel aan de
Rijnlandsche Betonbouw Maatschappij te
Delft onderhandse opdrachten te geven
voor de bouw van 490 woningen en 24
garages in Zuidwijk volgens het systeem
R.B.M. met gevei's van baksteen. De
bouwkosten bedragen 5.484.641, dat is
10 beneden de rijkscurveprijs.
Tegenstander was de heer Loeff
(k.v.p.i, die de slechte ervaringen ln
Overschie ln herinnering bracht. Insti
tutionele beleggers hebben zich tot dus
ver niet voor objecten in systeembouw
geïnteresseerd. Hy verklaarde namens
zijn fractie zijn stem aan het voorstel
niet te zullen geven. Mr Bavinck (a.r.)
uitte eveneens bezwaren tegen de sy
steembouw, evenals het lid van de
P.v.d.A. de heer Van Kranenburg.
Laatstgenoemde zeide nochtans het
voorstel te willen aanvaarden, omdat
deze woningen door de baksteenbekle
ding een traditioneel aanzien krjjgen. De
vierde aanval tegen de systeembouw
deed mr Dutilh (v.v.d.). Ook hjj zeide
(Advertentie-lngez. med.)
DE MOOISTE PERZISCHE TAPIJTEN BIJ
Leidsesiraat 76
AMSTERDAM-C
het voorstel niet te willen torpederen,
omdat er met het ontwerpen van een
nieuw plan weer veel tijd zou heengaan.
Wethouder Meertens erkende, dat de
systeembouw, althans sommige syste
men, niet aan de verwachtingen hebben
voldaan en dat, nu de speciale premie
regeling; is vervallen deze bouw niet
meer concurrerend wordt. Deze aanbie
ding leek hem evenwel aantrekkelijk,
omdat zjj ten minste 10 beneden de
rjjkscurveprijs ligt en het systeem van
de R.B.M. bepaalde voordelen heeft, in
het bijzonder op accoustisch gebied.
De verlangde hoofdelijke stem
ming had tot resultaat, dat dertien leden
tegen en een-en-twintig leden zich voor
het voorstel verklaarden, zodat het werd
aangenomen.
Het voorstel tot vaststelling van het
uitbreidingsplan ln hoofdzaak Terbregge,
waartegen elf bezwaarschriften waren
ingediend, werd op voorstel van mr Ba
vinck tot de volgende vergadering aan
gehouden.
(Advertentie-lngez. med.)
1*
jjjks feuilleton door MANNING COLES
PETROFF geleidde hem om de hoek
van het kroegje naar de drie paar
den. Tommy verzette zich. „Ik pak
geen paard... ik pak een trammetje...
ting. tingeling... Iedereen voorzien van
plaatsbewijzen?"
„De tram is uitgevallen", gaf Petroff
langzaam en duidelijk sprekende te
verstaan, „daarom hebben we een paard
van stal gehaald. Begrepen Eerst de
linkervoet in de stijgbeugel en dan
hup!... daar gaat-ie!"
Hambledon verwenste alle bewoners
van San Martin, die op dit uur al in
bed schenen te liggen. Er brandde nér
gens meer enig licht en er viel geen
kip op straat te bekennen. Zou hij ijse-
1 ijk gaan gillen om de buurt wakker
te krijgen en dan bij het schemerige
licht van de tropische sterrennacht
proberen te ontsnappen? Doch Petroff
liet hem daartoe de kans niet. Hij had
reeds zijn revolver getrokken en deze
Hambledon tegen de slaap gedrukt.
„Vlug in 't zadel, anders schiet ik",
dre'ede hij.
„Gunst, man, pas toch op, dat ding
kon wel eens geladen wezen", riep
Tommy vefschrikt.
„Dat is-t-ie ook!" Petroff plantte hem
de loop nu met zoveel kracht tussen de
ribben, dat Hambledon luidkeels begon
te roepen, dat hij hem pijn deed. De
Spanjaard hielp hem vervolgens met
een zetje in het zadel.
Nu had Tommy het dier willen keren
en sttfgerend over hem heen willen
rijden, maar de Spanjaard had
teugels stevig in handen gehouden
Petroff drukte hem de revolver in de
rug Toen sprong de Spanjaard vlug te
paard en volgde Petroff zijn voorbeeld
Zij reden vlak naast elkaar de straat
in, als drie gezworen kameraden.
Rus links en de Spanjaard rechts
Hambledon. Deze laatste keek eens
rond.
„Dlsch de goeie weg niet!", protes
teerde h$.
„Hindert niets, wfl nemen een kor
tere weg!", beweerde Petroff. De Span
jaard zei nu tegen de Rus: „Ik wou wel
eens even met je overleggen".
„Spreek Duits, dat verstaat hij niet!"
De Spanjaard vervolgde in zulk
slecht Dm s, dat Hambledon het wer
kelijk slechts met de grootste moeite
kon verstaan. „Wat ben je van plan te
beginnen?"
„Een doodgewoon ongeluk", ant
woordde Petroff. „Iedereen heeft hem
dronken gezien. Hij stapt op de eerste
brug in "het ravijn. Een gemakkelijk
land dat zoveel gevaren biedt!"
„Omdat hij ze zat uit te horen?"
„En omdat-ie bevriend is met die
generaal. Hij is lang niet zo onschuldig
als hij er uit ziet en komt hier heus
niet bij toeval. Van die wetenschappe-
"ijke zending hoef je niets te geloven!"
Hambledon wist nu al meer dan ge
noeg. Het ging er nu slechts om, levend
weg te komen, ten einde zich deze
kennis ten nutte te maken. Hij zat
knikkebollend in het zadel en liet zijn
hoofd tegen de schouder van de Span
jaard rusten, die hem een duw gaf.
waardoor hij weer rechtop kwam te
zitten. Tommy deed net of hij daarvan
wakker werd. „Ik hou niet van paarden
met zes benen!", mompelde hij.
Hier liep de huizenrij ten einde. Een
reus van een ceiba boog zich met zijn
dicht gebladerte over de weg. Uit de
schaduw reed een ruiter te voorschijn,
die zich bij hen aansloot
„Ook goeden avond!", klonk het uit
zijn mond. Zijn tong leek wel wat zwaar.
„Gaan jullie mijn kïmt uit?"
HOOFDSTUK IX
Een handvat van ivoor.
Petroff en dc Spanjaarden draaiden
zich in het zadel om. maar Hambledon
verroerde zich niet. „Dat hangt helemaal
af van de richting die ge uit moet, senor.
Wat ons betreft, wij moeten de bergen
ln. Het wordt een koude nacht voor ons."
„Erg koud, dat is ook mijn Idee",
stemde de vreemdeling ln. „MIJ kan het
overigens weinig schelen. Ik ben warm
van binnen."
Eerst had Hambledon nog even aan de
mogelijkheid gedacht, dat deze vierde
man misschien Mateo zou kunnen zijn
of die mysterieuze Hobkirk. Maar nu
hoorde hij aan de dronkemans stem, dat
het de man aan zijn tafeltje was, die
iets eerder op de avond uit het kroegje
op straat was gezet.
„In elk geval", bedacht Hambledon,
„vermoorden ze mij niet, zolang deze
man er bij is."
Bij een open stuk gekomen zagen zij,
dat de maan boven de horizon was ver
schenen. Ilambledons vriend uit het
kroegje reed voor hen uit. Aan een wit
leren gordel droeg hij een holster van
kolossale afmeting en zijn rijlaarzen
waren van opvallend grote sporen voor
zien. De man haalde een ouderwets pis
tool te voorschijn.
„Hee daar!", waarschuwde Petroff.
Waarom trekt u 'n revolver, senor?"
,,0, het is niet geladen. Het kan alleen
maar wat klapperen." Hij demonstreerde
zulks door een paar malen de trekker
over te halen. Intussen had hij zijn paard
wat ingehouden, zodat hij vlak naast
Petroff kwam te rijden. „Kijkt u eens
wat een kostbaar, ivoren handvat!"
De man hield het pistool bij de loop
en toonde Petroff het handvat. Hamble
don zag hier plotseling een kans voor
zich opdagen. De Spanjaard, die naast
hem reed, had zijn holster open gedaan,
toen de vreemdeling het pistool ln de
hand had genomen. Geen dertig centi
meter van Hambledons hand verwijderd
stak een revolver uit de holster naar
buiten. De afstand tussen de paarden
wisselde telkens. Zodra hij er bij kon
Petroff zei ln het Duits tegen de Span
jaard.„Lét op, c »r krijgen we een
On dat moment ontving hjj onver
hoeds een slag tegen zijn slaap met het
ivoren handvat. Met moeite hield hij zich
overeind. Tegelijkertijd keerde de dronke
man z$n paard en gaf met zijn linker
spoor Petroffs paard een stoot in de
flank zodat het dier begon te steigeren
en Petroff beide handen nodig had om in
het zadel te blijven. On hetzelfde ogen
blik griste Hambledon de revolver uit de
holster en even later werd de Spanjaard
met eigen vuurwapen neergeschoten. De
man tuimelde ter aarde en zyn paard
galoppeerde verschrikt stadwaarts, ach
tervolgd door de dronkeman, die zijn
naard tot de grootste snelheid had aan
gezet.
Tommy steeg af. De Spanjaard lag
dood ter aarde. Tommy zag Petroff, de
dronkeman en het ruiterloze paard in de
verte verdwijnen. Hij vroeg zich af of de
kerel wel ooit dronken geweest was.
Haastig fouilleerde hij de Spanjaard.
Hij haalde diens zakken leeg, zonder na
te gaan wat er precies in zat. Vervol
gens steeg hij weer ln de zadel en reed
langs een andere weg naar de stad terug.
Bij aankomst aan het hotel trad
Mateo uit de schaduw in het maanlicht
r voren en vatte zijn paard bij het
bit, terwijl Hambledon afsteeg. „Heeft
de senor een paard gekocht?", vroeg hy.
„Helemaal niet", luidde het ant
woord. „Ik trof het dier onbeheerd en
ben er maar op naar huis gereden, want
ik was wat verder afgedwaald, dan ik
eigenlijk van plan was geweest. Wees
zo goed het dier terug te brengen op
de weg naar de begraafplaats, dan komt
het wel weer bij zijn meester."
Hij streelde het paard over de neus.
„Prachtig dier, Mateo. Morgen ben ik
de gast van Don Angelo Argo. Hy wil
me een paar Indianendorpen later, zien,
Ik heb je dus niet meer nodig voor
overmorgen. Wel te rusten, Mateo!"
Twee dagen later presenteerde Mateo
zich wederom bij Hambledon, die ln de
tuin van het hotel in een dekstoel zat.
„Heb je het paard gemakkelijk kwijt
kunnen raken informeerde Hamble
don
„U moet m(j niet kwalijk nemen,
senor. Maar vandaag vertrekt een
vriend van mij naar het Zuiden, die
grote haast heeft en nog een tweede
paard nodig had. Ik heb hem uw paard
maar gegeven, omdat de dieren zo'n
prachtig span vormden, dat het net
leek of zij uit dezelfde stal afkomstig
waren."
„Werkelijk? Weet je misschien waar
die vriend het zijne vandaan had?"
„Dat zal ik u vertellen, senor. Het
is mijn neef Alejandro. Deze had het
dier ook niet gekocht, weet u. Hij had
het van iemand, die plotseling ls over
leden. Dank zij de goedheid van de
senor kan Alejandro nu dadelijk na
zonsondergang wegrijden, Hij zal pro
beren over de grens te komen."
„Zo, zo. Heeft hij daarvoor bijzon
dere redenen?"
„Ja, hij heeft gevangen gezeten,
senor, en daarom leek het hem beter
hier weg te gaan."
„Voor een ernstige zaak, Mateo?"
(Wordt vervolgd)
O NDER DE
KEIZERSKROON
KIJKDOOS ROEPT
XMet charme en vaart brachten
gisteravond voor de derde maal
de studenten van het studenten
cabaret „De Kijkdoos" in het
kleine zaaltje van Hypokrlterion hun
cabaretprogramma ..Draadloos". Aan
de spelers lag het zeker niet dat de
zaal zo slecht bezet was, aan het pro
gramma evenmin. De vijftien korte
schetsen, het merendeel door de leider
■an het cabaret, de heer L. Jonge-
waard, geschreven, waren bijna alle
geslaagd. Aan de piano zorgde Richard
Lenne voor een uitstekende begelei
ding, en hoewel niet brillant het
geheel had iets soepeler kunnen lopen,
maar misschien was daar ook het
kleine aantal toeschouwers de oorzaak
van was toch de uitvoering alleszins
de moeite waard. Het gelach en het
hartelijk applaus van de wel aanwezi
gen maakten echter veel van de lege
stoelen goed. Voorlopig blijft dit caba
ret, dat de studenten speciaal ten bate
van het Rampenfonds organiseerden in
Hypokriterion. Iedere avond om acht
uur is er een uitvoering, te hopen
voor een volle zaal.
GRAAN KOMT
Rjj Vaart men het IJ op in de rich-
ting van de stad, dan zal men
W ter hoogte van het Stenen hoofd
zien, dat het silhouet van de
zuidwestelijke IJ-oever aanzienlijk is
veranderd. Naast de oude graansilo
van de N.V. Nederlandse Silo-Graan-
factormaatschappij verrijst een hoog
en imposant gebouw, de nieuwe, mo
derne silo, die na twee jaar bouwen
dezer dagen gereed is gekomen. De ar
chitect, de heer J. D. Postma te Deven-
is er in geslaagd van dit utiliteits
gebouw, welks uiterlijk wel zeer ge
bonden is aan de diensten die er van
worden verlangd, een fraai geheel te
maken. De lengte van de nieuwe silo
bedraagt ruim 43 meter, de breedte
21.5 meter en de toren het hart van
de silo bereikt een hoogte van byna
49 m; bovendien is dit gevaarte nog 7
meter in de grond gebouwd.
De silo is, zo volmaakt als dat met
de moderne machines maar mogelijk
is, ingericht voor transport en bewa
ren. Het graan wordt per zeeschip of
binnenvaartuig aan de IJ-zijde aange
voerd. Twee zware ducdalven verzeke
ren een veilige ligplaats en nauwelijks
is het vaartuig gemeerd of één of twee
drijvende elevatoren beginnen hun
werk. Zü zuigen samen 500 ton graan
per uur uit het schip, wegen het en
storten het op een transportinrichting,
twee banden, die aan de waterkant
zowel voor de nieuwe als de oude silo
lopen.
Via dwarsbanden wordt het graan
naar de toren gebracht, waar een ver
deler zorgt voor het bergen in de
cellen. Die cellen, grote vierkante ko
kers met een trechtermond vormen
samen het eigenlijke silogebouw. Elke
cel kan 25.000 kg graan bevatten.
GRAAN GAAT
pTWI De aflevering van het graan
USum uit de silo geschiedt met een
VBr verrijdbare telescoopgrijp, die
het graan stort over twee af-
voerbanden onder de vloer van de
silo. Die banden brengen het weer
boven in de toren, waar het in een bun
ker komt, die in verbinding staat met
een afleverweegsohaal, welke automa
tisch in honderd wegingen 25.000 kg
per uur verwerkt. Via een telescoop-
pijp, die door de weger wordt bediend,
stort het graan uiteindelijk in het op
vracht wachtende schip voor de wal.
Tegelijkertijd kan uit een tweede cel
via een tweede schepwerk graan naai
de oude silo worden getransporteerd.
Moet er worden „gezakt" in een beurt
schip, gestort of „gezakt" in een auto
of spoorwagon aan de landzijde worden
afgeleverd, dan wordt een verrijdbare
afleverschaal, die kan worden ingesteld
op een bepaald gewicht, b.v. van 50 of
100 kg per zak, gebruikt. Banden zor
gen weer voor het transport naar
schip of voertuig.
Op ingenieuze wijze zyn al deze
transporten geregeld door machines,
die van één centrale uit kunnen wor
den bediend. Eventuele mankementen
aan een motor doet een seinlamp op
een tableau branden, zodat de aanvoer
onmiddellijk kan worden stopgezet.
Voorts is de nieuwe silo evenals
de oude voorzien van een zeer mo
derne drooginstallatie voor het graan
dat een te hoog vochtpercentage mocht
bevatten. Bij te warm worden komt de
verrijdbare ventilator in actie en graan
waarin kevers of andere insecten voor
komen wordt in de gascel behandeld.
Zo is Amsterdam een zeer moderne
rilo in zjjn havengebied rijker gewor
den.
KALENDER
Maandag 9 Maart, te 20.15 uur
spreekt nïr P. J. Mijksenaar voor de
afdeling Amsterdam van de Neder
landse Bond van Vrouwen werkzaam
in Bedrijf en Beroep in café Moderne.
Leidsepiein over „Amsterdam in het
jaar 2000".
De schrijver Adriaan Morriën spreekt
op Donderdag 12 Maart te 20.15 u. in het
filiaal van de Openbare Leeszaal en Bi
bliotheek Roglof Hartpleln. Onderwerp:
.Dichters van de Jongste generatie."
UITGAAN
Carré: Dagelijks om 8 uur geeft oen
Italiaans operagezelschap Rlgoletto;
Centraal Theater: Elke dag om 8 uur
Daar moet je 'n Vrouw voor zijn: Con
certgebouw: Vanavond om 8.15 uur con
certeren het Ned. Kamerkoor en het
U.S.O in de grote zaal: morgen om 8.15
uur dirigeert Franz André een volks
concert: in de klein,» zaal zingt morden
om 8.15 uur het Ned. Kamerkoor: Kleine
Komedie: Elke dag om 8 uur Potasch en
PerlemoerLeidsepiein Theater: Dagp-
lijks om 8 uur het ABC-cabaret in Bibe.
lonie: Nieuwe de la Mar: Elke avond om
S uur Wim Sonnevelds Bloemlezing:
Stadsschouwburg: Morgen om 8 uur
geeft het ATG de première van Zes Per-
-onages op zoek naar e<«n Schrijver.
FILMS
Alhambra: Eén zomer slechts heeft
zij gedanst, 18 j.Apollo: Aljna, de be
geerde vrouw, 18 j.Astoria: The crim
son pirate, 14 J.Bio Edouard en Caro
line. 14 j.: Capitol: Terugtocht der hel
den. 14 J.Ceintuur: The cromson pirate:
Cinpac Damrak: Angst voor het huwe
lijk. 18 j.Cineac Reg. Bree: Tekenfilm,
sportfilm, actual.: City: Het wonder van
Fatima, a.l.Corso: Hondje, laat je juf
frouw uit, 14 j.; CultureDe madontift
der zeven manen, 18 j.Oesmet: Mens
durf te leven, 14 J.Edison: Paula, a.l.;
Hallen: Don Camilio. a.l.: Hollandia
(JTdjJlO: Sirocco. IS Kriterion: Freule
Julle. 18 j.De Liefde: Whisky als water,
a.l.; Luxor: Terugtocht der helden, 14 j.
National: Silver river. 11 j.Nöggerath:
Het uur voor middernacht. 18 j.Nova:
De laatste grens. 14 j.Odeon: Tarzan
en de Wazuri-diamanten, 14 j.Olympia:
Trader Horn. 14 j.Parisien; Blank
tegen bruin. 14 j.Passage: Nachtruiters
van de Wolvonkreek, 14 J.Plaza: Ivan,
hoe, 14 j.Rex: Bprucht, beroemd, be-
d. 18 j.Rialto: Berucht beroemd.
Verboden spel, 14 J.
Uitkijk: Umberto D. 18 j.Victoria: Bu
reau zedenpolitie, 18 j.: West-End: Do
vlucht van kapitein Blood, 14 j.
ONDER normale omstandigheden
zullen ln de winter niet zo heel
veel mensen naar Middelharnls
gaan. Wat moet men er zoeken? Het
is een mooi plaatsje met schilder
achtige huizen langs het haventje en
steegjes met stenen trappen, die van
de weg „onderlangs" naar de dijk
„bovenover" lopen. Maar daarop is men
niet zo gespitst, in de winter. Wie er
dit seizoen gewoonlijk plegen te komen
verraadt bet gastenboek van hotel
Meijer, over de maand Januari. Reizi
ger leest men Vertegenwoor
diger, vele malen; daartussen, als een
vreemde eend in de bijt. Kantoorbe
diende. Over de eerste dagen van
Februari geeft Meijer geen opheldering.
Toen was er water en er waren sol
daten, die in de gelagkamer sh*s>en.
Maar verderop iri Februari hebben
mensen hun antecedenten weer in het
gastenboek geschreven. Reiziger en
Vertegenwoordiger zyn verdwenen, die
komen later weer, maar nu vormen zij
de vreemde eenden in de bijt. Sinds
de laatste maand leest men: Technisch
Ambtenaar, Aannemer, Ingenieur,
Journalist. Aankomst dan en dan, ver
trek niet ingevuld. Dat vertrek komt
namelijk voorlopig niet, zolang er zo
veel werk aan de winkel is. Hotel
Mejjer, waar men dagelijks vele lieden
moet afwijzen, is een soort van groot
pension geworden, een pension voor
mannen.
Overdag zijn er in de cafézaal weinig
mensen te bekennen; die werken alle
maal. Maar 's avonds komt iedereen
op zijn basis terug, gebruikt de maal
tijd in de eetkamer en gaat dan in een
van de luie stoelen zitten. Zitten pra
ten, over het werk. Ze kennen elkaar
allemaal, de mensen die daar bijeen
zjjn, ze zien elkaar iedere avond en
dikwyls overdag ergens in een plaatsje
waar een noodaggregaat slaat te
snorren, tractoren rjj den en vele ver
bindingsdraden zjjn gespannen, in een
wir-war over de straaf Het is er wel
gezellig, 's avonds brj I<ieij°r. Er hangt
veel rook en er klink-en veel stemmen.
Stemmen die over perszuigers, drag
lines, drainering spreken. De telefoon
staat geen ogenblik stil. Iedereen over
legt met zjjn achterland; gesprekken
die doorspekt zijn met technische ter
men, waarvan men af en toe een brok
stuk opvangt wanneer iemand per on-
feluk de deur van de telefooncel open-
oet.
Verder speelt en spreekt op de ach
tergrond de radio; als het over het
noodgebied gaat. zegt iemand: „Stil es
even De kranten en de weekbladen
worden gelezen en herlezen. In grote
glazen schuimt het bier, in kleine
flonkert een doorzichtig vocht, waar
van men echter maat weet te houden:
men weet dat men werkt en waar
voor men werkt. De gezichten zyn
warm en rozig van de hele dag in de
wind en de centrale verwarming hier.
's Nachts staan boven vóór de deu
ren in de lange smalle gangen met de
opstapjes, schoenen met een dikke
korst ingedroogd slib. Iedere morgen
zijn die schoenen weer veranderd in
nette schoenen, schoenen van heren.
En tenslotte hoort men dan, 's mor
gens om 7 uur, het wekken van de eer
ste groep. Een bons op de deur:
„Meneer A! Meneer B! Meneer C!" Om
half acht de tweede: „Meneer Dl
Meneer E! Meneer F!"
