STALIN: man van STAAL Ckefarine 4 Maakte van een utopie een wereldmacht Op de m an af: 'T X Deed chauffeur deur van autobus te vroeg dicht? „Willem Ruys" weer vaarklaar Strijd om opvolger Trygve Lie Marken en Volendam moeten toeristenplaatsen blijven Echter ook industrievestiging nodig in Uet hMcden Dagelijks feuilleton DONDERDAG 5 MAART 1953 TROUW 3 SCHOENLAPPERSZOON GEËERD ALS VADER DER VOLKEN MEN hield er vandaag reke ning mede, dat Stalin ster vende of zelfs gestorven zou zijn. Wat zijn dood zal bete kenen voor de toekomst kan nog niemand zeggen. Maar wat Stalin betekend heeft in het verleden is duidelijk. Deze Georgiër, die zijn Russisch sprak met een zwaar accent, heeft de Russische volken een machtige positie in de moderne wereld ver schaft. Door zijn gezond verstand enerzijds, door zijn ongelofelijke wreedheid anderzijds heeft hij bolsjewistische revolutie van tot stap verder geleid. Hij haar behoed voor ondergang in de utopie, voor ondergang in de tweedracht, voor ondergang in de oorlog. Deze vaderlijke en tegelijk katachtige figuur was een onbetwist dictator, maar hij kon luisteren. Hij liet ieder een uitspreken. Hij liet ze soms jaren spreken. Dan sprak hij en het was uit. Hy werd vereerd als een god. Men noemde hem grote leraar en leider, geliefde vader, de grote kampioen en bezieler van de zaak van de vrede, de revolutionnaire leider van de volke- Stalin's zoon. ren der wereld, de vader der volken, het geloof en de hoop der werkende mensheid. Deze vader der volken was de zoon van een schoenlapper in het Georgische heuveldorp Gori. Hij werd geboren op 21 December 1879 en gedoopt Josef Wissarionowitsj Dzjoegasjwili. Zijn vader wilde, dat hij ook schoenlapper werd, maar zijn moeder Jekaterina, een zeer vrome vrouw, had als ideaal, dat haar zoon priester zou worden. Va der Dzjoegasjwili stierf spoedig en Josef was knap genoeg om toegelaten te worden tot het seminarium te Ti- flis. Stal ins moeder leefde nog na de tweede wereldoorlog. Voor de oorlog heeft een buitenlander nog eens een interview met haar gehad. Zij verze kerde, dat „Soso" altijd een goede jongen was geweest en dat zij ieder een zo'n zoon kon toewensen, maar zij betreurde nog steeds, dat Soso geen priester was geworden. Het nieuwe Moskou, gezien van de transen van het Kremlin. In deze burcht werd Stalin getroffen door een dodelijke ziekte. Op de voorgrond de grillig gebouwde Wasilij-kathedraal. Op de achtergrond de nieuwe moderne wolkenkrabbers, waarop de commu nisten zo trots zijn. Stalin in 1918, als volkscommissaris voor de nationaliteiten. In het buiter- land had nog nooit iemand zijn naam gehoord. Dit is Stalins dochter Swetlana. Zij hertrouwde vorig jaar met een zoon van Stalins zwager Kaganowitsj. IN de tijd. dat Stalin het semina rium te Tiflis bezocht, was er on der de Russische studenten reeds een revolutionnaire traditie van drie kwart eeuw oud. Geen wonder, dat Josef Wissarionowitsj er ook door gegrepen werd. In 1899 verliet hij het semina rium en begon het avontuurlijke leven van de Russische revolutionnair. Het was een leven van vervolging door de tsaristische politie, van verbanning, van illegale journalistiek, van aansla gen, stakingen, ophitsing. Toen Lenim in 1903 de bolsjewistische partij sticht te (in het buitenland), werd Stalin on middellijk lid. Niet uit bewondering voor Lenin, maar wegens de hardheid van zijn karakter. In die tijd is Stalin enige malen in het buitenland geweest. Hij woonde in 1906 een part ij-congres in Stockholm bij en in 1907 dat te Londen. In dit zelfde jaar organiseerde hij een op zienbarende bomaanslag op een post koets te Erevan, waarbij honderddui zenden roebels werden buitgemaakt Maar in 1913 stond hij bij de politie nog slechts bekend als „een zekere Dzjoegasjwili". Trotsky beweerde, dat hij hem in 1917 nog niet kende. Zeker is, dat in de eerste jaren van de Sowjetstaat de naam Stalin niet prominent was. Men treft die naam niet aan onder de grote decreten van die jaren. Toen in Februari 1917 de tsaar van de troon was gestoten en Rusland de weg van een Westerse democratie scheen op te gaan, keerde Stalin met Kamenew terug uit Siberische balling schap. Hij ging naar Petrograd en nam daar van de jonge Molotow de leiding van het plaatselijke party-apparaat over om de aankomst van Lenin voor te bereiden. Toen Lenin irn October de macht greep, werd Stalin volkscommissaris voor de nationaliteiten. De nationalitei ten-kwestie was in Rusland zeer be langrijk, Stalin, die geen woord Duits sprak, had er in opdracht van de partij studie van gemaakt in Wenen, de hoofdstad van een ander land met ver schillende volken. Maar toch was Sta lins rol niet die, welke het propaganda- apparaat later geschapen heeft. Vol gens deze voorstelling was Stalin reeds in die dagen de geestelijke vader van alle belangrijke besluiten. Lenin raad pleegde hem altijd. Bij gebrek aan fotografisch bewijs van deze verhou ding, is er in later tijd een enorme massa schilderijen en tekeningen ver vaardigd, die Lenin tonen in Stalins gezelschap. Een dergelijk onderwerp is als het ware verplichte stof voor elke Sowjetkunstenaar. TIJDENS de burgeroorlog speelde Stalin een rol in de verdediging van Tsaritsyn, later genoemd Stalin grad. Langzaam werd zijn ambitie dui delijk. Zijn eerste succes was, dat hij in 1922 benoemd werd tot secretaris generaal van de communistische partij. Men zegt, dat Lenin hem niet mocht, Lem te ruw vond; maar Lenin was ten code gedoemd. Hij stierf in 1924. Sta lin wist een demonstratieve rol te spe len bij zijn begrafenis, maar nog dacht de wereld niet, dat hij de opvolger zou worden. Trotsky, Boecharin, Kamenew, dat waren de namen, die toen bekend waren. Achteraf is het begrijpellijk gewor den, dat Stalin de machtsstrijd moest winnen. Trotsky, moedig en briljant aüs hij was, had niet het taaie geduld, het koele opportunisme, dat nodig was om de bolsjewistische revolutie, één der zonderlingste experimenten der ge schiedenis, tot een goed einde te bren gen. Hij droomde van een onmiddel lijke wereldrevolutie. Boecharin was zeker een fervent revolutionnair, doch te zeer filosoof en idealist om een po litieke strijd te kunnen winnen. Hier voor waren tactiek en vastberadenheid nodig. Stalin had die. Stalins grote greep was, dat hij voorlopig de wereldrevolutie losliet. Industrialisatie was nodig. Electrifica- tie. Daarover was iedereen het eens. De meesten meenden, dat de machines en tractoren, gezien Ruslands achter lijkheid, uit Engeland, Duitsland, Ame rika moesten komen, waar dan eerst de rode vlag zou moeten waaien. Maar Stalin zeide: „Wij doen het zelf'".' Eerst moest de door burgeroorlog en decreten kapotgemaakte landbouw weer op de been. Men moest toch eten. Daartoe diende de pauze der Nieuwe Economische Politiek. Met het eerste vijfjarenplan van 1928 begon de ver wezenlijking van het socialisme in één land, de industrialisatie op eigen kracht Tegelijk begon hy hen, die zulks niet mogelijk geacht hadden, Trotsky, Zino- wiiew, Boecharin, Kamenew, Rykow te beschuldigen van ongeloof, dus de faitisme, dus verraad. Er zat in zeker opzicht nog een kern van waarheid in ook. Te zamen met zijn trouwe volgelingen Molo4 'v, Kirov Ordzjonikidze, Zjdanow ïndrejew' - begon Stalin de gigantische taak v3n de omvorming van de landbouw, in het begin der ja ren dertig. Millioenen doden heeft de liquidatie der zelfstandige boeren, de collectivisatie van de landbouw gekost. Eeuwenlang heeft het boerenprobleem op de Russische geschiedenis gedrukt. Stalin wilde het in één slag oplossen. De Sowjetstaat schudde. Stalin won. Zijn persoonlijke dictatuur was geves tigd. TOEN werd Kirow vermoord. Een ware verraderspsychose, zoals slechts de tijd van Iwan de Verschrik kelijke gekend had, volgde. Wat de ware achtergrond van de beruchte processen van 1936 tot 1938 geweest is, kan eigenlijk niemand met zekerheid zeggen. Werd Stalins positie werke lijk bedreigd? Was er werkelijk ver raad? Vele leiders, die in die jaren geëxecuteerd werden, waren al tien jaar en langer door Stalin systematisch bestreden en o" ü-eerangeerd. De be schuldigingen adres van an deren waren i -ctfrég onzinnig. Ten 'aatste viel ook Jagoda van de NKWD. Ie opperbeul. Iets van dat katachtige dat eigenaardige in Stalins gezicht vindt men terug in die geheimzinnige, bloedige episode. Waarschijnlijk heeft Stalin in zijn leven één kapitale fout gemaakt, hy heeft gemeend, dat Hitier zich zou doodvechten tegen het Westen. Daartoe sloot hij het beruchte non-agressiepact van 1939. De imperialistische wereld zou zichzelf door oorlog naar de onder gang voeren. Uit die oorlog zouden nieuwe proletarische revoluties gebo ren worden. Dat was zijn speculatie. Het schijnt wel vast te staan, dat Hitiers invasie in Rusland als een ver rassing kwam. Enorm zijn de slagen, die het Rode Leger in 1941 werden toe gebracht. Bijna werd Moskou veroverd. Reeds had de partij de greep op de be volking van de hoofdstad verloren. Er werd geplunderd. De leiders vluchtten. Voor het eerst werd er openlijk tegen het regiem gesproken. Stalin heeft de Sowjet-Unie weten te redden door zijn hoofd koel te hou den, door de strijd te rekken, totdal de geallieerden met kracht te hulp konden komen, totdat de reserve? achter de Oeral georganiseerd konden worden, totdat het juiste ;ebruik fcoa worden gemaakt van Rus- Stalins moeder, Jekaterina. Haar zoon noemde haar altijd Keke. Zij leefde nog na de tweede wereldoorlog. Er is nooit een bericht geweest, dat zij ge storven was. lands oude bondgenoten: de winter en de ruimte. En zo hij fouten heeft ge maakt jegens Hitier, hij compenseerde die en meer dan dat door zijn uitermate succesvolle onderhandelin gen met Roosevelt en Churchill te Jal- ta en Potsdam. In die bijeenkomsten heeft Stalin in feite Oost-Europa China bij het Sowjet-blok gepraat. OSEF DZJOEGASJWILI koos in de illegaliteit verschillende schuil David, Koba, Stalin. Hij bleef de naam Stalin ook later voeren. Het betekent „man van staal". En men moet zeggen, hij droeg die naam te recht. Vaste wil kenmerkte deze staats man meer dan enige tijdgenoot. Na de oorlog was zijn prestige groter dan ooit, ook buiten de Sowjet-Unie. Men geloofde aan zijn staatsmamswijsheid. Ook zij, die zijn politiek niet ver trouwden, vertrouwden zijn gezond verstand. Alles wat Stalin in zijn veelbewogen en op zich zelf fascinerende leven ge schreven heeft, is verzameld in zestien boekdelen. Dit is een onderwerp, dat in het Westen minder bekend is, dan het verdiende. Stalin heeft verhande lingen geschreven over landbouwkun dige aangelegenheden, over dialectisch materialisme, over taalwetenschap, over staatsleer, over biologie. Zijn laatste grote publicatie is het artikel „Economische vraagstukken van het Socialisme in de Sowjet-Unie", dat in October van het vorige jaar ver scheen in „Bolsjewik" en sindsdien dagelijks verheerlijkt wordt in de Sowj et-pers. Dit is nu zyn politieke testament ge worden. Er staat veel communistisch abracadabra en voor ons vreemde scho lastiek in. Maar het stuk is zeker ook interessant als document van het com munistische geloof en van de commu nistische eschatologie. Het spreekt va/n een toekomstige maatschappij, waarin een overvloedige productie een werk week van vier dagen mogelijk zal maken, waarin ieder volledig zijn cul- Moet U Uw keus nog maken als U de winkel binnengaat om Uw pakje sigaretten te kopen? j Zegt U: ja, die maar of... eh... hoe heette dat merk ook weer? Dan heeft U vast nog nooit Paramount gerookt. Vraagt eens een pakje Paramount, keur aandachtig deze verse geurige Amerikaan en U weet dat U niet weer twijfelen zult. U bent een herboren roker gewordeneer. Paramount roker Drie maanden voorwaardelijke ge vangenisstraf met een proeftijd van drie jaar eiste de officier van Justitie tegen de 29-jarige NBM-chauffeur O. B. uit Zeist, wegens een dodelijk on geval, mede door zijn schuld veroor zaakt. Het betrof hier een ongeval, dat zich op 15 December van het vorig jaar aan een halte te De Bilt afspeel de, waar een 74-jarige dame, mevr. Couvee uit Zeist, bij het uitstappen uit de autobus onder dit voertuig ge raakte en gedood werd. Aan de chauffeur was ten laste ge legd, dat hij de deuren van de auto bus had gesloten en de wagen in be weging had gebracht, terwijl de uit stappende dame zich nog niet op het trottoir van de halte bevond. Er wer den zeven getuigen gehoord, meest buspassagiers. Het merendeel ver klaarde, dat het slachtoffer zich bij het sluiten van de deuren nog gedeel telijk in de bus bevond en beklemd was geraakt met haar mantel of met een harer armen in de ontijdig ge sloten uitgang. De officier van Justitie achtte de schuld van de busohauffeur bewezen, maar wilde geen zwaarder straf eisen dan drie maanden voorwaardelijk, om dat naar zijn mening het besef, dat de man mede oorzaak was aan de dood van een der passagiers reeds een zwa re morele straf betekende. De rechtbank zal 17 Maart vonnis wijzen. (Van een onzer verslaggevers) De „Willem Ruys" van de Konink lijke Rotterdamsche Lloyd is gister morgen aan de Lloydkade te Rotter dam weer vaarklaar, veertig dagen later dan oorspronkelijk in de bedoe ling lag. De aanvaring met de „Oranje" in het begin van Januari veroorzaakte, zoals bekend, deze vertraging in het afvaartschema. De reparatiewerk zaamheden, verricht door de werf Wilton-Fijenoord te Schiedam, hebben ruim 1 millioen gekost. Op de commandobrug van het schip is een tweede radarscherm aangebracht. De directie van de rederij achtte het niet verantwoord het schip met slechts één radarapparaat uit te rusten. turele krachten kan ontplooien. Men moet stelten, dat het Sowjet-stelsel met zijn bureaucratie en dwingelandij het laatste zal zijn om zulk een maat schappij te verwezenlijken. Maar men kan niet zeggen, dat Stailin het boei nde van deze gedachte niet gegrepen heeft en niet gedurende zijn gehele leven als vaandel heeft omhooggesto ken. Dat is het, waar mensen over de gehele wereld door zijn beïnvloed. Zij dwalen, maar begrijpelijk. De Veiligheidsraad van de Ver. Na ties zal weldra in geheime zitting bij eenkomen om te beraadslagen over het probleem van de opvolging van secre taris-generaal Trygve Lie. Volgens een der leden zal dit Vrijdag zijn, maar volgens andere staat de juiste datum nog niet vast. Rusland, de Ver. Staten, Groot-Brit- tannië, Frankrijk en ^nationalistisch China kunnen bij de candidaatstelling alle van hun recht van veto gebruik maken. Verwacht wordt, dat over de opvol ging van Lie een felle strijd zal op laaien. (Van onze Haagse redacteur) Hoewel de minister van Economische Zaken van oordeel is dat de attractie van Marken en Volendam voor vreemdelingen niet ver loren moet gaan, doch dat het integendeel wenselijk is haar te ver hogen en het bezoek daardoor te stimuleren, kan hij de vestiging van industrieën in de betrokken streek zeker niet zonder meer onge wenst achten. j Uocm 13. GEERT CLAASSEN lachte. „Och, laten ze dat in Holland uitvechten. Wij zitten hier meer met Tammimga. Die wil niet aftreden als luitenant van de hoofdmannenkamer." Hij zal wel moeten", zei Harekens. „Ik vind het ook billijk, dat er eens een ander aan het hoofd van het ge recht komt." Warendorp knikte. „De stad laat hem wel los", meende hij. „Tamminga is nu wel op de hand van de stadsregering, maar per slot blijft hij een ommelander jonker. En die worden door de stad niet al te best vertrouwd." „U kon wel eens gelijk hebben", zei Schuilenborgh. „Er komen straks nog meer punten aan de orde, waarover verschil van mening bestaat. Als er nieuws leden voor de gezworen meente moeten worden gekozen, zullen de Om melanden de stad wel weer een stok in de wielen steken, vrees ik." Warendorp wilde daar juist het zijne over zeggen, toen de deur openging en de meid binnenkwam met een schaal goudbruine oliebollen. Vlak achter haar kwam de vrouw van Schuilen borgh. Zy was jonger dan haar man en had een vriendelijk, innemend ge zicht. Zy maakte een kleine buiging en zei: ,Ik dacht zo: ik zal de heren maar eens op oliebollen tracteren. Griete heeft er zoveel gebakken gisteravond, dat wij er weken genoeg aan zouden hebben." Warendorp was reeds opgestaan en stak al weer een lange Nieuwjaars wens af. Glimlachend boog de vrouw even voor de dikke bouwmeester. Zij( wijs. „Die man, die zulk een opgang zei ©ven iets tegen haar man en liet maakte, met zijn portretten. Wat is er de heren toeiï i.-Sèr alleen. Een knecht kwam binnen en stak de kaarsen langs de wand aan. Advocaat Harekens stond op. „Heren, ik moet u groeten." Geert Claassen maakte van de ge legenheid gebruik om ook te vertrek ken. Alleen met Schuilenborgh bleef Wa rendorp in de kamer, waar nu de rose lichtschijn van de kaarsen over donkere meubelen viel. Schuilenborghs gezicht was juist in de schaduw. „Nogal druk met het dichterschap, Warendorp?" vroeg hij. Er twinkelden spotlichtjes in zijn ogen. Maar Waren dorp merkte die niet op. Hij glimlachte breed. „Och, als dat er eenmaal fln zit, Schuilenborgh, dan kan men het niet laten. Verleden herfst heb ik nog een gedicht gemaakt op het huwelijk van de dochter van burgemeester Tjassens. Men was er zeer mee content. De aan hef was" hij zette zijn stem wat uit: „Geliefd^jiruid, die peré.' .Ander zo zijt gij: schoon in deze stond gelijk een gouden morgenstond „Dat was bijzonder mooi, Waren dorp", vond Schuilenborgh. „Niet al leen als bouwmeester, maar ook als dichter zijt ge een mam van gewicht in deze stad. Dat kan ik zonder over drijving zeggen," Warendorp voelde zich gevleid. Man van beperkte blik, liet hij zich alle lof zangen van zijn vrienden graag aan leunen. „Is er anders nog wat nieuws uit Holland?" vroeg hij. Hy mocht graag zyn licht eens op steken bij Schuilenborgh. die als lid der Staten-Generaal geregeld in Hol land kwam. Schuilenborgh dacht even na. „Nieuws? Ja. Ik hsb u wel eens verteld van die schilder. Rembrandt van Rijn uit Amsterdam, is het niet?" „Ja-zeker", deed Warendorp wereld- I, r ^>k de dauw, r 't winers blauw. met die sinjeur?" „Hij is insolvent verklaard. Alles verkocht wegens schulden. Ja man 's werelds goed is eb en vloed.' Warendorp schudde zijn hoofd. „Och is het die man zo vergaan. Kende u hem persoonlijk, Schuilenborgh?" „Ik heb hem één keer ontmoet. Een eenzelvig persoon." Warendorp stond op. „Ik moet mog door Sijas P. AKKERMAN NJ een bezoek gaan brengen bij Udinck". zei hij. „Mijn vriend sinds jaren. Hy zou het mij kwalijk nemen als ik weg bleef." Schuilenborgh stond ook op. „Gerard Udinck", peinsde hy hardop „naar mijn mening een man van zeer huiselijke aard". „Dat is hij", beaamde Warendorp. „Niet dam met tegenzin mengt hij zich in de zaken van publiekelijk belang. Maar als olderman van het kleer makersgilde kan hij zich daar niet al tijd aan onttrekken." Schuilenborgh geleidde zijn gast naar de deur. Toen hij de buitendeur open deed, blies een scherpe wind de gang in. Warendorp dook diep in zijn mantel. „Het is bar koud, Schuilenborgh", zei hij, de straat opstappend. SCHUILENBORGH ging terug naar de achterkamer. Het vuur brandde De minister wijst er in zijn Memorie van Antwoord op de begroting van Economische Zaken aan de Eerste Ka mer op, dat er op Marken een struc tureel tekort aan werkgelegenheid is men ze de een of andere dag niet nodig zou kunnen hebben. Men moest de zaken -nu eenmaal goed aanpakken als men iets wilde bereiken in het leven. En hij had iets bereikt! Hij dacht aan de dagen van zyn jeugd. Armoede en narigheid dat was zijn jeugd geweest. Hij had al vroeg geweten, dat men iets moest weten om in de wereld vooruit te kun nen komen. Hij had gezorgd dat hy iets wist. Hij had ook begrepen, dat men met vriendelijkheid, met vleierij heel wat kon bereiken. Zelfs de machtigste mannen in dit gewest wist hij even ontvankelijk voor vleitaal als Gerrit Warendorp. Schuilenborgh had van die al vroeg verworven kennis een goed gebruik gemaakt. Hij had gezorgd, dat hij geld kreeg. Als men goed uit de ogen keek, was dat heus niet zo moeilijk. En hij was lid van de Staten-Generaal. Het was niet gemakkelijk om het daar steeds naar de zin van de stad en de Ommelanden te doen. Wat de een goed vond, vond de ander verkeerd. Maar och. hij zou er wel tussendoor schip peren. Enen wie het meeste wilde talen, was zyn man. Hij streek even door zijn haar. Was een dergelijke houdflng Christelijk? vroeg hij zich af. Werden er 's Zondags de kerk geen andere dingen ge leerd? Hij had met deze vraag niet lang moeite. Als hij in 's lands belang de hem door God gegeven gaven ge bruikte, was het land aan hem ver schuldigd, dat het er voor betaalde En hij zou miets doen. dat niet in het belang van het land was. Hij moest zien, dat hij binnen niet te lange tijd genoeg geld bijeenkreeg om het ook uit te zingen als de heren hem eens niet meer wilden. Men moest niet te vast rekenen op de gunst van jon- er lustig in de haard. De knecht had1 kers en regenten. Hy wist het. er nieuwe eikenblokken ingeschoven. Na zich in een stoel te hebben gezet, liet Schuilenborgh het noofd op de hand rusten Hè, dat gepraat met al die mensen. Hij was blij, dat ze weg waren. Maar hij moest deze heren toch te vriend houden. Men wist nooit of Dat geld, dat de stad te veel had be taald voor de uitrusting der oorlogs schepen, ja, dat moest hij nu ook eens afdragen. Het was aan hem uitbetaald Kon hij er kwaad bij als hy het nog een poosje hield? Of was dat. (Wordt vervolgd) en dat een dergelijk tekort in Volen dam dreigt. Indien geen industrievestiging in of nabij beide plaatsen zou plaatsvinden, zou werkloosheid op den duur slechts tegengegaan kunnen worden door mi gratie van het bevolkingsoverschot naar andere delen van het land, of door het tewerkstellen van de plaatse lijke arbeidskrachten in Amsterdam. Migratie wordt echter belemmerd door de bijzondere geaardheid van de bevolking en haar sterke gehechtheid aan de geboorteplaats. Forensenver keer naar Amsterdam vindt reeds op zekere schaal plaats. Maar een toene mende tewerkstelling van inwoners van Volendam en Marken in de in dustrie van de grote stad levert voor het typische karakter van deze ge meenschappen en haar tradities meer gevaren op dan het scheppen van in dustriële werkgelegenheid in of nabij deze plaatsen. Er zal uiteraard naar gestreefd moe ten worden dat deze industrieën zich zoveel mogelijk aan de bijzondere plaatselijke geaardheid aanpassen. Middenstandsnota dit jaar niet te verwachten De door de regering toegezegde middenstandsnota zal niet vóór 1 Jan. 1954 bij de Tweede Kamer kunnen worden ingediend, daar de bestudering van het middenstandsvraagstuk veel tyd vordert, zo heeft minister Zijlstra medegedeeld. (ADVERTENTIE) 4 beroemde genees middelen legen griep Chefarine „4" werkt krachtiger, snel ler en doeltreffender, want elk tablet bevat vier geneesmiddelen, stuk voor ftuk in de hele wereld beroemd. ,t 'nj^lje doet wonderen

Krantenbank Zeeland

Watersnood documentatie 1953 - kranten | 1953 | | pagina 1