Modeshow—
Op de Boekenplank
Een halve eeuw vloeibare zuurstof
T entoonstellingen
lot uit de loterij.
C
.En ten slotte.
2
ALGEMEEN HANDELSBLAD VAN ZATERDAG 28 FEBRUARI 1953
(Advertentie-Ingez. med.)
OFFERMAN COUTURE
(FERRY OFFERMAN)
Woensdag 4 Maarten Donderdag 5 Maart des n.m. 2.45 uur.
VICTORIA HOTEL
AMSTERDAM TELEFOON 34255
Haagse Stem des Volks
zong Die Jahreszeiten
Onder leiding; van Cor Olthuis gaf de
Haagse Stem des Volks gisteravond in
het Gebouw voor K. en W. te Den Haag
een uitvoering van Haydns oratorium
Die Jahreszeiten. Als men dit werk weer
eens hoort kan men zloh volkomen voor
stellen dat er steeds nog een grote aan
trekkingskracht van uitgaat op de hoor
der. Ondanks de niet altijd te looohenen
te grote naïeveteit van tekst en muziek,
zyn er anderzijds zo vele momenten, die
een waarachtige en ontroerende schoon
heid openbaren, dat men zich telkens ge
wonnen moet geven aan zulk een stroom
van edele muziek, Want het zijn bovenal
de blijde stemmingen en de rijkdom aan
poëzie, die het karakter van dit w.erk
bepalen en daardoor immer het hart
zullen verwarmen, van hen, die op<
staan voor de ongekunstelde eenvoud
de rustige vreugde er va,n.
Cor Olthuis is er in geslaagd zijn zeer
grote koor te laten zingen met élan en
Bezieling; de klank bly'ft steeds goed
gecontroleerd en wordt nergens te ruig
van timbre. Evenwel doet zich het gemis
aan ware koorcultuur toch wel voelen;
een rijk nuancerlngsvermogen is niet
aanwezig, zodat ongeacht de inhoud van
de tekst een vrijwel constante geluid
sterkte wordt gehandhaafd. Ook de
aparte kleur van elke groep zou meer
kunnen worden geaccentueerd, hetgeen
meer differentiëring zou brengen in het
•totaalbeeld. Zoals het. nu was maakte
alles een degelijke indruk doch er moet
meer te bereiken zijn!
Herman Schey was veruit de beste
onder de solistenzijn voordracht, is door
en door muzikaal en zijn stem bezit,
•glans en draagkracht. Deze vertolking
was prachtig van afwerking en steeds
boeiend. Leo Larsen verleende zijn partij,
voor zover de beperkte stemmiddelen dit
toelaten, alle reliëf, daarin gesteund en
luist begrip en een zuiver gevoel. Mea
N-aberman had ditmaal een weinig ge
lukkige avond; alleen ln het middenre-
glster bezat de stem een mooie glan
zende klank, doch vooral in de hoogste
registers bleek het geluid onwillig, het
geen enkele malen rot duidelijke moei
lijkheden leidde; de laagte was wat
kleurloos, zodat wjj ditmaal een minder
gave herinnering meenamen aan haar
zang.
Het residentie-orkest begeleidde cor
rect. F. K.
Vrijspraak gevraagd voor
politie-agent uit De Bilt
Mishandeling van een verdachte
niet bewezen geacht
De officier van Justitie te Utrecht
heeft gisteren in de zaak tegen een 45-
jarige polltie-agent uit De Bilt. die te
recht stond wegens mishandeling van
een verdachte, vrijspraak gevraagd.
Het gold hier een oude zaak, die haar
oorsprong reeds heeft in October 1949.
Toen zou, volgens verklaring van een
thans 23-jarige Soestenaar de politie
agent hem hebben mishandeld bij een
verhoor wegens een verkeersdelict. Deze
affaire heeft al met zich gebracht een
behandeling voor het Ambtenarenge
recht en voor de Centrale raad van be
roep, en ook een meineedzaak.
Verdachte ontkende de Soestenaar te
hebben mishandeld. De jongeman was
bij het verhoor onbeschoft geweest. Ver
dachte had hem daarop stevig toege
sproken, maar zeker niet opzettelijk een
klap toegediend. Hij achtte het wel mo
gelijk, dat hg, toen hg zich omdraaide,
de lakspuiter heeft aangeraakt, maar
dan onbewust en onopzettelijk.
De Soestenaar erkende, dat hij zich
niet correct had gedragen bij het ver
hoor. Daarop gaf de agent hem een klap
in het gezicht. De president zei, niet erg
te geloven aan de onopzettelijkheid van
de klap. Die klap zou trouwens zeer
menselijk zijn geweest, omdat de jonge
man de agent treiterde. Hij achtte het
echter weinig sportief, dat de agent dit
maar niet wil erkennen.
Een 32-jarige politie-agent uit De
Bilt bevestigde, dat de jongeman bij het
verhoor onhebbelijk was. Verdachte is
daarop heftig tegen hem uitgevaren. Hij
haalde de rechterhand uit en getuige
hoorde ook het geluid van een schamp-
slag. Deze getuige is daarop met een
andere agent weggegaan, want zij wil
den met het geval niets te maken heb
ben.
De -officier van Justitie noemde de
achtergrond van deze zaak een net van
intrigues. Spr. zei te honen, dat de nieu
we burgemeester van De Bilt de geest
in het politiecorps zal weten te saneren.
Spr. geloofde, dat de verklaringen van
de politie-agent op zyn zachtst genomen
geflatteerd zijn. Maar de verklaringen
van de Soestenaar zijn ook niet eens
luidend en daarom van weinig waarde.
Spr, zou dan ook elke andere zaak, niet
betrekking hebbend op een politieman,
niet vervolgd hebben, maar het ge
rechtshof te Amsterdam heeft er anders
over gedacht. Spr. verklaarde, dat hij
elke zaak, zonder aanzien des persoons,
vervolgt. Maar in deze zaak zag hfi met,
dat er een wettig en overtuigend be
wijs Js.
Uitspraak op 13 Maart.
Het Kunstenaars Centrum Bergen
organiseert ter gelegenheid van de
Boekenweek van 1 t/m 8 Maart en op
14 en 15, 21 en 22 Maart een ten
toonstelling- ln De Rustende Jager. De
tentoonstelling geeft een overzicht van
de ontwikkeling van het boek en bevat
0;a, de collectie der vijftig best ver
zorgde boeken van 1952.
FAMILIEBERICHTEN
(uit andere bladen)
Getrouwd: W. J. M. van Stolk
en T. Buisman, Prince George/'s-Gra-
venhage; R. Kool en E. Verhoeven,
Bergambacht.
Bevallen: Roosegaarde Bisschop
De Rooij, Ugchelen; Van Dltz-
huyzenQuadekker, d., Delden; Kool
haas—Van Eenige, z., Wormer; Van
AstenVan Thiel, z., Beek en Donk;
Van Wessuminthorst, d., Vaals.
Overleden: H. J. T. Kogels, m.,
74 j., 's-Graven ha ge: N. Pecqueur—
Auffmorth, 84 j., Leidschendam; H, C
A. Vermeulen van Kruinigen, m., 75 j..
Wassenaar; E. BrandenburgDe Vries,
90 j., Rotterdam; N. Hamerpagt
Groenewegen, 68 j.. idem; D. GieGan.
Bandoeng; G. W. van DoornVerbeek
65 j., Tiel; K. J. Meijer, v.k., 1 d.
Beverwijk; W. Strietman, m,, 52 j,.
Zeist; I. KeijkerTaams, 78 j., Am
sterdam; F. H. L. Beermann, m., 76 j.,
Naar den.
Lekkende tankwagen
Een tankwagen geladen met acht ton
vistraan heeft in Rotterdam en Schie
dam nogal wat consternatie veroorzaakt,
De auto was afkomstig van een destruc
tiebedrijf te Rotterdam en nam de route
door de Maasstad naar Schiedam. De
wagen bleek te lekken en het gladde
goedje maakte de situatie op straat
nogal gevaarlijk. Op de Rotterdamse
Dijk te Schiedam slipten talrijke auto's
en bromfietsers en fietsers maakten een
lelijke val; iemand brak zelfs een pols.
De vistraan werd tot aan de Koemarkt-
brug te Schiedam over de weg uitge
stort.
De verkeerspolitie is direct ordenend
opgetreden en de Gemeentereiniging
strooide overal zand, hetgeen overigens
de gladheid slechts ten dele verhielp.
Ambassadeur te Canberra
benoemd
BU K.B. is de heer A. M. L. Winkel
man tot Nederlands ambassadeur te
Canberra benoemd. Hij vertrekt 6 Maart
per Oceania uit Genua naar Australië.
De Nederlandse Spoorwegen zul
len de treindienst tussen Vlissingen en
Goes met ingang van morgen aanzien
lij kuitbreiden. Van die dag af zullen er
dagelyks acht verbindingen in beide
richtingen zijn. Op zon- en feestdagen
evenwel rijden de treinen in een andere
dienstregeling clan op werkdagen.
Het licht ln het voornemen van
de V.V.V. Vlissingen om, in overleg met
de V.V.V. Middelburg, een poging te
doen om te komen tot een geregelde
bootdlenst tussen RotterdamVeere of
Dordrecht. —Middelburg voor het kompa-
de toeristenseizoen.
Gistermiddag is het tweejarige
dochtertje van de familie Hanssen te
Horst (L.) spelende in een nabij de
ouderlijke woning gelegen beek gevallen
en verdronken.
Ned. Herv, Kerk. Bedanlct. Voor Zand-
voort, J. de Groot te Apeldoorn.
Geref. Kerken. Aangenomen. Naar Urk,
W .Baas te Bozum.
Bedankt. Voor Makkum, P. B. Suurmond
te Oppenhuizen,
Geref. Kerken (art.. SI K.O.). Aangeno
men Naar Slledrecht, Z, G. van Oene, cand.
te Kampen.
Chr. Geref. Kerken. Bedankt. Voor
Ouderkerk a. d. Ametel, K. G. van Sme
den te Utrecht.
V ogelvlucht-fotopoëzie
De Contact-Foto-Pookets schieten als
paddestoelen uit de grond. Het nieuwste
product in deze serie van de Uitgeverij
Contact is getiteld „Rondvlucht boven
Nederland"; het is dus een boekje met
luchtfoto's (van Aero-photo „Neder
land") en ofschoon wij nu al zo lang
zamerhand, door talloze publicaties,
weten hoe ons land er. van boven be
keken, uitziet, biedt toch dit pasver-
schenen werkje menig verrassend beeld,
bijvoorbeeld van de grote en kleine rivie
ren. waaronder de kronkelende Geul zich
bijzonder onderscheidt door originaliteit.
Landschappen en stadspanorama's wis
selen elkander af in een meeslepend
rhythme en iedere foto al is er geen
mens op te zien (ten hoogste wat stip
jes, die mensen verbeelden) draagt
net stempel van de Nederlandse mens,
die dit land opbouwde en cultiveerde,
Zeer opmerkelijk zijn de drie luchtfoto's
van de Amsterdamse binnenstad; vooral
die van de Dam met Rokin, Kalverstraat
en Nieuweziids (een tegenlicht-opname)
Is van een zeldzame betovering. De foto
graaf-piloot Luc Vrind heeft de schoon
heid van Nedei'land - in - vogelvlucht
nieuwe dichterlijke vorm én gegeven.
Evert Zandstra schreef de tekst voor dit
boekje; rustig proza, degelijke toelich
ting. Jammer alleen van die verwijzingen
naar andere bladzijden, zodat er nogal
wat geblader nodig is om tekst en foto'
tezamen te genieten.
OLLE KAPOEN EN DE POT MET GOUD
TEGENWOORDIG wordt
in de Verenigde Staten
jaarlijks een milliard kg
bllna zuivere zuurstof ver
bruikt. Ver daarna komt
Engeland met het vijfde
deel ervan. Daarop volgen
de andere Europese landen
van hoge technische ont
wikkeling. Dit jaar is het
vijftig jaren geleden, dat de
koel technicus Linde, door
samenpersen en afkoeling,
lucht in grotere hoeveel
heden vloeibaar kon maken.
Uit de vloeibare lucht kon
den toen door een distilleer-
proces zuurstof en stikstof
afzonderlijk verkregen wor
den.
Oorspronkelijk was het
verlies aan zuurstof nog vrij
groot, maar in 1910 had
Linde zijn techniek zo weten
te verbeteren, dat er vol
doende zuurstof van 99,5
zuiverheid uit lucht kon
worden gewonnen. Zijn ver.
beterde methode is nog
steeds de basis voor het
winnen van zuurstof, stik
stof en argon uit de lucht.
In het begin was de aan
gewezen toepassing van de
vloeibaar gemaakte zuur
stof het vullen van de be
kende stalen flessen, zo dat
deze gasvormig zuurstof
bevatten onder een druk, die
tot 200 atmosferen kon
gaan. In deze flessen was
de zuurstof transportabel.
Ze werd gebruikt voor het
verbranden met waterstof
of acetyleen, om de beken
de hete vlammen te geven,
Pas veel later bleek, dat
vloeibare zuurstof zelfs in
hoeveelheden van meerdere
kubieke meters in flessen
van Dewar (de officiële
naam voor thermosflessen)
met geringe verliezen kon
worden vervoerd. Zelfs kan
men dit doen in sterke sta-
vloeibare lucht gemaakt
werdNa de ontdekking
van Haber, dat uit stik
stof en waterstof ammoniak
synthetisch kon worden
vervaardigd, kreeg stikstof
de voorrang en was zuur
stof dikwijls een lastig en
onverkoopbaar bijproduct.
Dit veranderde weer na
1930 toen bleek, dat zuur
stof een belangrijk hulp
middel kan zijn, om beter
TECHNISCHE SNUFJES
len flessen, die met de
grootste zorg geïsoleerd
zijn. Men ontmoet die
enorme flessen speciaal
nogal eens in Zwitserland,
waar de zuurstof centraal
bereid wordt voor fabrie
ken. die honderden zuur
stof-waterstofbranders ge
bruiken voor het fabriceren
van kunstmatige edelsteen
tjes voor horloges e.d.
Fabrieken, die nog veel
meer zuurstof verbruiken
prefereren veelal deze te be
reiden in een eigen instal
latie, vlak bij de plaats van
verbruik.
TOT in de eerste wereld
oorlog was zuurstof het
hoofdproduct, dat uit
staal en rijker generatorgas
te maken.
Na 1930 is de ontwikke
ling langzaam verder ge
gaan, zowel van het ge
bruik van de zuurstofvlam
voor het lassen en vooral
voor het snijden van meta
len, als ook ln de gasbe-
reiding en ln de staalcon-
verters en hoogovens. Van
daar de genoemde enorme
productie in Amerika en
Engeland.
De mogelijkheid om met
zuurstof te werken in plaats
van met lucht in hoogovens
maakt, dat de productie
vermoedelijk nog in b lang
rijke mate zal toenemen.
Men bouwt op het ogenblik
by Luik een speciale lage
hoogoven, waarvan men de
verwachting heeft, dat hij
door middel van zuurstof
tegen de extra hoge, die tot
dusver de boventoon voer
den, zal kunnen concurre
ren.
Men kan dus zeggen dat
na deze halve eeuw de
zuurstofproductie aan het
begin staat van een ont
wikkeling, die Linde inder
tijd zelfs niet heeft kunnen
dromen. Er zijn tal van
,,tonnage"-fabrieken voor
zuurstof gebouwd, die grote
toekomst hebben, vooral als
ze zo gelegen zyn, dat zo
wel de zuurstof als de stik
stof in het groot dienstbaar
kan worden gemaakt aan
"de bereiding van tal van
verbeterde producten uit de
staalindustrie, voor kunst
mest enz.
Als bewijs van het toe
nemende gebruik van vloei
bare zuurstof nog een enkel
voorbeeld. De moderne
grote vliegtuigmoeder
schepen bezitten een kost
bare installatie voor de be
reiding van vloeibare zuur
stof en stikstof. De straal
vliegtuigen krijgen nl. de
vloeibare zuurstof mee voor
snellere verbranding in de
straalmotoren en ook vloei
bare stikstof voor het per
sen van de brandstof door
de leidingen en de beveili
ging ervan tegen brand.
DEN HAAG. Gemeente Museum: Werk
'an Herman Kruyder en Nederlandse
wandtapijten, t/m, 15 Maart; Expositie
van aanwinsten van de verzamelingen van
het Gemeente museum, 5 t/m. 25 Maart;
Kunstzaal, Plaats 21: Werk van Jan Her
wijnen en Dirk Vis, t/m. 5 Maart; Kunst
handel Liernur, Zeestraat 63 Werk van
Jos van den Berg en Jan Peeters, v. a.
28 Febr t/m. 21 Mrt.Pulohrl Studio,
L, Voorhout 15: Werk van Jo Kropff, t./m.
4 Maart Bennewitz, Noordelnde 48; Werk
an Oswald d'Auimerie.. t/m. 7 Maart;
luseum Bredlus. Prinsegracht 6; Perma
nente tentoonstelling Nederlands Costuum-
museum (costumes van 1720—1820).
(Zie verder pag. 9)
De Socleta Idroelettrica Plemonte zal
het kapitaal verhogen van Lire 37.3 mil
liard t.ot Lire 52.2 milliard. Deze verhoging
geschiedt voor de helft door een emissie
nieuwe aandelen tegen parikoers en
de andere helft door een bonusult-
kering.
Voor toekomstige kapitaalsuitgaven zal
;n bedrag van Lire 15 milliard nodig zyn.
(Advertentie-Ingez. med.)
WILUAMSaHUMBERT
Lo"d"n SHERRY Jer"
Oude Nederlandse geschriften
Heruitgave met hulp van
„Zuiver Wetenschappelijk
Onderzoek"
Met subsidie van „Zuiver Wetenschappelijk
Onderzoek!' zullen enige oude Nederlandse
geschriften opnieuw worden uitgegeven, met
Inleiding en commentaar. Prof. dr G, Kuiper,
hoogleraar in de Nederlandse liteuatuurge-
schiedenis aan de Vrije Universiteit, zal het
oudste in het Nederlands geschreven „Tri
vium" dat bewaard Is gebleven, op deze
wijze edlteren; een trivium ls een leerboek,
zoals ze reeds in de Middeleeuwen (toen
steeds ln het Latijn) werden gebruikt, van de
drie vakken grammatica, rhetorlca en logica
of dialectica; het hier bedoelde exemplaar ls
dat van Hendrik Laurensz. Spiegel: „Twe-
spraack van de Nederdultsche letterkunst
(1584); Ruygh bewerp van de redenkaveling
ofte Nederduitsche dialectica (1685); Kort be
grip des redenkavelings in slechten rym
(1585)Rederyck-konst in rym opt kortst
vervat." (1587). De editie zal de eerste com
plete heruitgave zijn,
Prof. dr W. J. H. Caron, hoogleraar even
eens aan de Vrije Universiteit. In de Neder
landse en oud-Germaanse taalkunde, zal de
„Nederduytsche Grammatica ofte Spraeck-
konst", van Cliristiaen van Heule. die in 1625
is uitgekomen, bewerken en uitgeven; van
deze Van Heule, die zich ..mathematicus"
noemde en waarschijnlijk landmeter was. is
weinig bekend. En ten slotte zal dr F. L,
Zwaan, te Bandoeng, voor een heruitgave van
Jacob van der Schuere's „Nederduytsche
Spellinge ofte een korte verklaringe zoo van
elke letter in 't byzonder, twee-klanken ende
drieklanken als van de spellinge ln 't ge
meen" zorgen; deze orthographie dateert van
1612. Schrijver Van der Schuere was een ver
maarde Haarlemse mathematicus, die ook een
vele malen herdrukte rekenkunst heeft ge
schreven,
De genoemde werken zullen verschijnen in
een reeks, die voortgezet zal worden en de
naam „Trivium" zal dragen. Prof, dr J. Wille,
emeritus hoogleraar (Neerlandicus) van de
Vrije Universiteit, heeft het initiatief tot het
uitgeven van deze reeks»-genomen.
BEURZEN VOOR CURSUS
TE STRAATSBURG
Over de Europese organisaties
Tegelijk met het eerste deel van de zit
ting. in AprilMei, der Assemblée van de
Raad van Europa te Straatsburg zal er
aan de universiteit aldaar een korte cursus
worden gegeven, en wel over „Europese
organisaties en gemeenschappen" (de
Raad van Europa, de Organisatie voor
Europese Econ. Samenwerking, de Euro
pese Gemeenschap voor Kolen en Staal, de
toekomstige Europese Defensiegemeen
schap en de toekomstige Hoge Autoriteit).
Deskundigen uit deze organisaties zullen
lezingen houden, waarbij de onderwerpen
nader onder leiding van de wetenschappe
lijke staf van de universiteit zullen worden
besproken, In totaal zullen er 44 beurzen
voor het volgen van de cursus worden
verstrekt, waarvan drie aan Nederlanders.
Sollicitaties tot 20 Maart bij het depar
tement van Onderwijs te Den Haag.
Ned.-lnd. Rubber en Koffie: Jan. 58 910
(68.362) kg rubber, geen koffie, 122.320
(88.455) hkg thee en 114,364 (121.035) stuks
klappers.
Batoe Lemplt: Jan. 22 (4) qt, koffie.
Leidong West: 79.400 (75,070) kg rubber,
riep Verk, terwyi hy met zijn kapotte paraplu naar de HÜ zaS Puk en Verk met een grote vaart weghollen, nog-
lucht wees. „Een regenboog! Daar heb ie haar al! Kom schreeuwend tegen elkaar. En hij zag ook, hoe Verk zijn
mee! We moeten het eind er van zoeken, voordat zij weer ^r'^et iets glbrard lanF' dacht fcj. „Waarom waar-
we£1S- t schuwden ze mg niet? Misschien zagen ze Ui'1 in de lucht
Olie zag tot zijn verbazing, dat Puk en Verk helemaal geen vliegenmisschien is er lets met Uil gebeurdeen
ruzie hadden. Ook zag hg Verk met zyn paraplu naar de gebroken vleugel of zo! Ik moet te weten zien te komen,
lucht wyzen, maar hg begreep niet waarom; Olie kon name- wat er is!"
BANKIER TE OSS
GEARRESTEERD
(Van onze correspondent)
Oss, 27 Februari
De gemeentepolitie té Oss heeft giste-
en een aldaar gevestigde bankier aan
gehouden als verdacht van verduiste
ring ten nadele van zyn cliënten ge
pleegd.
Over de omvang van het delict kon de
politie nog geen nadere byzonderheden
geven, doch zij had het vermoeden, dat
verscheidene personen uit Oss en omge
ving voor vrij belangrijke bedragen ge
dupeerd zgn.
De fiscale recherche zal tegen de ban
kier bovendien nog- een vervolging in
stellen wegens het plegen van fiscale
delicten.
Aardappelprijzen in
Maart hoger
Gedurende Maart gelden voor de
consumptie-aardappelen maximum ver
koopprijzen welke 50 cent per 100 kg
hoger zgn dan die welke gedurende deze
maand golden. De maximum-consump
tieprijs bedraagt dan 18.5 cent per kg
klei-aardappelen en 16.5 cent per kg
zandaardappelen, Voor April zgn deze
prijzen 19 en 17 cent, voor Mei 19.5 en
17.5 cent en na 31 Mei 20 en 18 cent
per kg.
Voor de Waddeneilanden liggen deze
prijzen 1 cent per kg hoger. Bij verkoop
van een hoeveelheid, waarvoor de maxi
mum prijs geen bedrag in hele centen
vormt, mag het totaal bedrag op hele
centen naar boven worden afgerond. De
maximum prgzen voor verkoop door
telers en handelaren ondergaan een
dienovereenkomstige verhoging. De stij
ging in prijs ls het gevblg van het vor
deren van het seizoen.
Directeur materieel
luchtmacht benoemd
In de functie van directeur materieel
luchtmacht is benoemd de reserve gene-
caal-majoor-vlieger J. A. Bach. De heer
Bach bekleedde tot dusver de rang
reserve-majoor-vlieger. .In zgn nieuwe
functie volgt hij generaal-majoor prof.
dr Ir G. Otten op.
Nog geen beslissing in
zaak-Adonis
Naar wij vernemen kan de verwach
ting worden gekoesterd, dat een beslis
sing over de al of niet uitlevering van
de op 24 November 1952 te Amsterdam
gearresteerde Amerikaan A. J. Adonis
nog niet aanstaande is, aangezien het
thans uit Amerika ontvangen bewysma-
teriaal wellicht zal moeten worden aan
gevuld, terwyl een onduidelgkheid in het
uitleveringsverdrag nog- formele moei
lijkheden oplevert.
(Advertentie-Ingez. med.)
feuilleton door MANNING COLES
rOEN Ernst Busch de koffie bracht,
liet hij merken, dat hg dol
graag 'n praatje wilde aanknopen.
Busch wilde weer wat Duits met hem
praten en begon aan zijn levensgeschie
denis. Hoe hij in 1918 had meegedaan
met de communistische muiterij op de
vloot.
Hambledon, die toen juist in Hamburg
was geweest, herinnerde zich die dagen
nog maar al te goed. Busch was nader
hand in Bergisch-Gladbach zoveel als
plaatselijk organisator opgetreden voor
de communistische partij. Hij was com
munistisch voorman geweest toen Hit-
Ier in '34 aan de macht was gekomen.
Doordat hij als zodanig bekend stond
had hij het maar veiliger gevonden de
wijk te nemen naar het land van be
lofte, het arbeiders-paradgs Sowjet-Rus-
land.
„Beviel het je daar?" vroeg Hamble
don, met moeite een geeuw onderdruk
kende. Het leek hem beter niet te vroeg
in z'n hotel terug te komen, omdat hij
wist dat hy daar een alcoholisch feestje
aan alle hotelgasten verschuldigd was en
hij het welletjes vond, wanneer de pret
na tafel begon.
Busch praatte hónderd uit en Ham
bledon kon volstaan met zo nu en dan
„Wel, wel" en „Hoe is 't mogelijk" er
tussen door te gooien. Busch noemde het
een van de voordelen van Centraal-
Amerika, dat men er geen Russen aan
zou treffen, ofschoon er ook al uitzon
deringen op deze regel bestonden.
„Het ls waar, de wereld is maar klein,
mein Herr. Maar was het niet toevallig
dat ik hem gisteren hier tegen 't lijf
moest lopen?"
Hambledon werd plotseling een en al
aandacht. Er was hem blijkbaar onder
de hand het een en ander ontgaan.
Hoogst merkwaardig", merkte hij op.
..Byna niet te geloven. Herkende hg jou
ook?"
..Nee, gelukkig niet. He was toen niet
belangrijk genoeg om ln rechtstreeks
contact te komen met kameraad Petroff.
n Mooie kameraad! Niet bepaald 'n type
voor kameraadschap. Ik sprak Spaans.
Maar zy spraken Russisch onder elkaar,
Ik waarschuwde m'n vrouw, dat ze uit
de buurt moest blgven, want zg is Rus
sische, weet u, en het valt niet mee net
te doen of je ze niet verstaat, wanneer
ze je moedertaal spreken."
„Dat is waar", beaamde Hambledon.
„Met hoeveel waren ze?"
„Met z'n tweeën, mein Herr. Petroff
is ingenieur en hij was Indertijd werk
zaam aan de afdamming van de Dnjep-
per, maar de ander kende Ik niet. Ze zei
den, dat ze ln de stad waren om geld
van de bank te halen voor de betaling
van hun werklui en leveranciers."
„Ik heb ook wel eens een ingenieur
Petroff ontmoet", hernam Tommy. „Hoe
ziet deze er uit?"
Busch gaf een beschrijving van een
man van normale lengte, maar tenger
van postuur, met blond haar, gryze ogen,
die het puntje van zgn wijsvinger miste.
„O, nee", luidde Tommy's antwoord.
„Degene, die ik bedoel, was kort en dik,
met een litteken op z'n kale kop."
„De andere Rus was kort en dik, maar
zonder litteken", verzekerde Busch.
„Wat doen ze hier? Hebben ze een
mijn-concessie?"
„Dat zou ik niet kunnen zeggen, mein
Herr."
Hambledon stond op en rekte zich
eens uit. „Ik dank je wel, Busch, v
je uitstekende koffie en je onderhoudend
gezelschap. Ik hoop, dat de Russen niet
meer bij je terugkomen."
Die avond ging voorbij zoals dat bij
zulke gelegenheden gebruikelijk is. Dok
ter Gordon zong met tranen in z'n ogen
sentimentele Schotse liedjes. Een Span
jaard, wiens naam Hambledon niet te
weten kwam, gaf meeslepende Flamen
co wijsjes ten beste. Een meisje danste
naar Spaanse trant, met een grote kam
in haar glanzend zwarte haar, castag
netten in haar handen en een bloem tus
sen de lippen.
Niemand was er bepaald dronken, be
halve de papegaai, die ze naar bed moes
ten brengen, boven in het gordijn. Het
gezelschap ging even na één uur 's nachts
uiteen, zonder dat Hambledon kans had
gehad ook maar één woord in privé met
De Silva te wisselen, doch dat dacht hy
morgen tc doen.
Tommy rocht zyn slaapkamer op in
het besef, dat hij z[n maatschappeiyke
verplichtingen op een behooriyke manier
was nagekomen. Hy begon zich te ont
kleden, toen het hem te binnen schoot,
dat Mateo hem verteld had, dat het geld
hem die avond in het hotel zou worden
afgeleverd. Misschien was hy er mede
verschenen, toen het feest ln volle gang
was en was hij toen teruggekeerd, Hoe
het zij, veel kon het hem op dat ogen
blik niet schelen.
Maar toen hij geeuwend in een stoel
ging zitten, om op zijn gemak zgn schoe
nen uit te trekken, meende hy enig ge
luid in zijn klerenkast te horen. Onmid
dellijk dook hij uit zijn koffer een revol
ver op en trad met dit wapen in de hand
op de kastdeur toe.
„Kom eruit!" commandeerde hg bars.
Doch het enige wat er volgde was wat
geschuifel binnen in de kast. In twee
stappen was hg bg de deur, die hg met
een ruk opengooide.
Achter de deur stond een man, die hg
nooit eerder gezien had, een peon met
een lang, droefgeestig gezicht, een hang
snor en lang zwart naar. Hij droeg een
katoenen pak vol vlekken en een heel
grote slappe strooien hoed. In elke hand
droeg hg een zak. Hij maakte een be
leefde buiging en stapte de kamer bin
nen. Hij zette de zakken op de vloei
en zei: „Het geld van uwe excellentie".
Daarna liep hg naar de deur, boog
nogmaals en deed de deur achter zich
dicht.
Hambledon had wel eens willen weten
hoe de man onopgemerkt binnen was ge
komen. Hy keek eens in de zakken en
zag daarin de bundeltjes bankpapier. Hij
borg ze in de kast, deed de deur op
slot, grendelde zijn kamerdeur en stapte
op zijn balkon.
De maan goot een helder licht over de
tuin van het hotel, die met zijn scha
duwen, bomen en heesters een roman
tische aanblik bood; een prachtige
schuilplaats voor struikrovers. De bal
kons, die boven elkander tot aan de nok
van het dak reikten, vormden een goede
gelegenheid voor inklimmers om even
naar boven te klauteren.
„Bepaald een invitatie voor een mis
dadiger", dacht Hambledon ontevreden.
„Als ik een dame wasbovendien
uiterst onwelvoegiyk. Vreemd, heel
vreemd van die Spanjaarden, die anders
zoveel drukte maken over hun balkon
netjes."
Toen hy naar binnen ging probeerde
hij de deuren te sluiten, maar de spag-
nolet was defect en zy draaiden vanzelf
weer open. Het was binnenshuis trou
wens drukkend warm, Hij liet de zaak
daarom maar zoals zy was en begaf zich
ter ruste met de sleutel van zyn kleren
kast onder zgn hoofdkussen en een re
volver binnen zijn bereik. Het duurde
geruime tyd voor hy insliep.
Het leek hem of hy byna onmiddeliyk
daarna weer wakker werd. De maan
wierp een smalle lichtstreep in zyn
kamer. Hg had dadeiyk het gevoel, dat
zich nog iemand anders in het vertrek
bevond. Hg hoorde iemand ademhalen en
er kraakte een plank. Hambledon hield
zich slapende. Toen zag hij een gedaante
bij de wastafel en greep hy zijn revolver.
Hambledon kwam voorzichtig over
eind, maar zijn bed piepte wat en de ge
daante bij de wastafel draaide zich om
en sprong boven op hem. Het ongeluk
wilde, dat hy zijn revolver by de loop
had gepakt en geen tijd had het wapen
om te draaien. Hg sloeg er met alle
macht de indringer mede tegen het
hoofd. Het miste, doch raakte hem toch
nog bij het oor, alvorens het wapen
met 'n harde klap in een hoek van de
kamer terecht kwam. In het volgende
moment boog de indringer zich over hem
heen en de revolver, die hy in de hand
hield, drukte Tommy tegen de borst.
„Senor, als ge nog een tweede revolver
hebt, laat ge die rustig liggen anders
loopt het slecht met u af. Houd uw
handen boven uw hoofd."
„Waar zie je me voor aan? Dat ik 1n
een bed vol revolvers slaap?" riep Tom
my verontwaardigd,
„Waar heeft u het geld?"
„Geld? Wat voor geld?" Men moest
ongetwgfeld de harde klap hebben ge
hoord, waarmee de revolver op de vloer
was gevallen, ofschoon het wel niet erg
waarschgniyk was, dat iemand hem te
hulp zou snellen,
„Doe niet of u van niets weet, senor."
„Wel nee, ik weet overal van, is het
nou goed? Todo tontado tonto!"
Er was plotseling een tweede zwijg
zame gedaante bij de open balkondeuren
verschenen. Het kon natuuriyk een
medeplichtige van de indringer zijn,
maar er was ook een heel klein kansje,
dat er redding nabij was.
„Zwijg! Waar is het geld? Wanneer
je dat niet dadelijk zegt, schiet ik."
De tweede gedaante sloop achter de
indringer aan en hield iets het was
ditmaal geen revolver in de rechter
hand.
„In de kleerkast", antwoordde Tommy
boos.
„Die zit op slot. Waar heeft u de
sleutel?"
„Wacht eens even. Waar heb ik de
sleutel gestopt?"
(Wordt vervolgd)
ONDER DE
KEIZERSKROON
behalve een maniakale afkeer van
brllledragers ook een grote hekel
aan de gewoonte om te roken en liet
dit hertiaaldeiyk merken, Knebel heeft
eens een amusant verslag geschreven
van des dichters uitvallen tegen de
rokers en hierin komt het volgende
voor:
„En wat kost die gruwelgke gewoon
te niet! Reeds nu gaan in Duitsland 25
mlllioen TMer in tabaksrook op en dit
bedrag kan wei tot 40, 50, 60 mlllioen
stijgen. En geen hongerige wordt ge
spijzigd en geen naakte gekleed. Wat
zou men mot dat geld niet kunnen
doen!"
Het ontbrak er nog maar aan dat
Goethe ook de woningzoekenden nog
had genoemd, om mr In 't Veld haast
van plagiaat te gaan verdenken. Ma.ar
Weimar had omstreeks 1820 blyklbaar
geen groot woningtekort.
—•Isit:....
f.
laatste bunker
liMÖlii-ll bunkers °P Museumplein
'lljBj zijn nu nagenoeg verdwenen. Op
w één na: die tegenover de Van der
Veldestraat. Die moest zo
heeft de raad in October jl. besloten
blijven om in onverhoopte oorlogstijd
als schuilplaats voor de burgerbevol
king te dienen. B. en W. zijn echter
van mening veranderd; er kleven, zo
hebben zij ontdekt, bezwaren aan die
schuilplaats en bovendien past zij niet
in de nieuwe, intussen aanvaarde, in
deling van het Museumplein. Daarom
gaat deze laatste bunkei-, als de raad
ermee accoord gaat, ook weg. Kosten
6500, maar dat bedrag kan worden
voldaan uit het reeds toegestane totale
sloopcrediet van 65.000, waarvan het
Ryk 90% betaalde.
gezinsbudget
jfl De Spaarbank voor de Stad
j| Amsterdam organiseert in sa-
menwerking met de commissie
voor huishoudelijke- en -gezins-
voorlichting op vier achtereenvolgende
Donderdagen, te beginnen 5 Maart, een
kadercursus voor de voorlichting over
doelmatige inkomensbesteding. De cur
sus wordt verzorgd door het Gezins-
begrotingslnstituut en zij is bestemd
voor hen, die belangstelling hebben
voor de voorlichting omtrent een doel
matig gezinsbudget.
Sinds de oorlog zijn er zowel in de
inkomensstructuur als in de prijsver
houdingen voortdurend verschuivingen
geweest, die vrijwel elk gezin voor
aanpassingsmoeilijkheden plaatsen. Het
oude bestedingspatroon past niet meer.
Met de vroegere bestedingsgewoonten
komt men niet meer uit. Hoe is een
goede aanpassing te vinden? Hoe kan
men binnen de grenzen van de tegen
woordige inkomens- en prijsverhouding
zoveel mogelijk van het oude levens
niveau redden of dit wellicht zelfs ver
beteren
De Spaarbank voor de Stad Amster
dam hoopt door deze kadercursus een
bydrage tot voorziening in de goede
voorlichting op dit gebied te leveren.
Als docente treedt op mejuffrouw D.
Kroes, voorlichtingslerares van het
Gezinsbegrotingsi n s ti tuut.
sas ra a
HH Op 19 Juli 1642 is Rembrandts
1 vrouw Saskia bijgezet in de Oude
Kerk; op de grafsteen ontbrak
tot nu toe elke aanduiding. Op
initiatief van het Genootschap Amste-
lodamum is nu op de steen een inscrip
tie aangebracht met Saskia's naam en
de datum van haar begrafenis. Burge
meester d'Ailly zal de bedekking, welke
de inscriptie thans nog aan het oog
verbergt, op Maandag 9 Maart weg
nemen, tijdens een kor,te plechtigheid,
die te half twaalf in de Oude Kerk op
het Oudekerksplein begint.
goethe-i mutatie
from Amsterdam bouwt; vooral,
«B| maar niet uitsluitend in West.
«g En het rookt: pijpen, sigaren,
sigaretten.
„Als Nederland niet meer rookte
zouden ër veel 'meer (huizen kunnen
gebouwd".
Mr In 't Veld ls geen minister meer,
maar de dagen van zijn bewind zijn ln
herinnering gebleven, niet het. minst
wegens de hier geciteerde volzin, die
hg tientallen malen, ook in de hoofd
stad, heeft uitgesproken. Nu heeft
Bouw iets ontdekt.
De oud-militair en literator Von
Knebel was een tgdgenoot en jaren
lanig een stadgenoot van Goethe. Hij
was een goede vriend van de dichter
en een verwoed pyproker, Goethe had
ruitersport
Al zgn tegenwoordig in onze
hoofdstad de autorijscholen heel
wat talrijker dan de ruiter-
scholen, Amsterdam telt nog al-
tyd wel een behoorlijk aantal maneges.
En al heeft de auto als middel tot ver
plaatsing het paard verre verdrongen,
het aantal dergenen, die de ruitersport
beoefenen, ls snel toenemende, want
zg ls nog steeds de edelste der sporten.
Aan de Amstelveenseweg kent men
zelfs twee maneges: een vooraan naast
het gebouw der voormalige uitspanning
Schmkelhaven, dus tegenover het Von
delpark, en een aan de periferie der
stad, aan de Koenenlcade vlak bij de
ingang van het Bosplan. Beide maneges
met elk meer dan tweehonderd leaen
hadden echter een handicap: wanneer
de ruiters van het Rultercentrum
Amsterdam een zgn. buitenrit wilden
maken, die meestal door het Bos voert,
wachtte hun altyd eerst een tijdrovende
en door het drukke stadsgewoel steeds
enigszins riskante „loze rit" naar het
eind van de Amstelveenseweg en de
leden van de Manege Keek aan de
Koenenlcade zagen zich 's winters iri
een zeer belangrijk onderdeel van hun
sport, het. dressuurryden, belemmerd,
doordat deze manege niet overdekt is.
Dit ls een der redenen, waarom beide
maneges zich hebben verenigd onder
directie van de lieren H. Zoetman en
M. C. Keek onder de naam Associatie
Amsterdamse Maneges R.C.A.-Keck.
In de zomer gaat Het grootste deel
der paarden van het R.C.A. nu naar de
manege aan de Koenenkade, waar in
het milde jaargetyde de dressuurlessen
ook in de openlucht kunnen worden
gegeven en tegen de winter gaan de
paarden met die van de Manege Keek
naar Schinkelhaven, waar de leden van
die manege voortaan ook des winters
in de overdekte piste hun oefeningen
kunnen voortzetten.
Het verenigde manegebedrgf zal
thans ook meer aandacht gaan wyden
aan theorie-avonden voor de leden en
de onderlinge wedstrijden zullen nu aan
betekenis en aantrekkelijkheid winnen.
KALENDER
De vereniging De Hollandse Molen
houdt op Zaterdag 7 Maart haar leden
vergadering in Kraenwpotoky te Amster
dam. Na behandeling van de agenda sal
de Twentse architect, de heer J. Jans,
een voordracht met lichtbeelden houden
over wind- en watermolens in Oost-
Nederland.
UITGAAN
Museum Amstelkrlng: Morgen oirn 2,30
uur concert door Janny van Wering (cla-
veekabel) en Louise Wijngaarden (viool);
Bachzaal: Vanavond om 8 ulir zingt het
politie mannenkoor Euterpe, m.m.v. do
PolittekapelCarré: Dagelijks om 8 uur,
morgen ook om 2 uur, Circus Strawslbur-
ger; Centraal Theater:' Heden om 8.
morgen om 2 en 8 uur, U spreekt met uw
Moordenaar; Maandag om 8 uur Daar
moet je 'n vrouw voor zijn; Concertge
bouw: Vanavond om 8,15 uluir zingt Lau
rens Bogtman. begeleid door Felix de
Nobel, ln de kleine zaaimorgen om
2,30 uur dirigeert Pierre Monteux een
abonnementsconcert; morgen om 8.15 uur
treedt het Am at. Ka.mermuziekgezelscha.p
op in de kleine zaa lMaandag om 8.15
uur concerteert het U.S.O.; In de kleine
zaal speelt Maandag om 8 uur Ma.gda
TagliafeiTo (piano)Kleine Komedie:
Heden om S uur Po la sch cn Perlemoer;
morgen en Maandag om 8 uur Enny Muls
ODo Leeuwe ln Partje 1890: Leldseplein
Theater: Dagelijks om 8 uur het ABC-
cabaret in Bfbelonië; Nieuwe de fa Mar:
Elke dag om 8 uur, morgen ook om 2.15
uur Het meisje mot de grote voeten
Stadsschouwburg: Morgen om 1 uur geeft
de Ned, Opera La Travlata; morgen
avond om 8 uur speelt het A.T.G, Koning
Lear; Stedelijk Museum: Morgen om 3
uur concert door Riek WaasReen
(zang), begeleid door Beultje Land;
voorts de'pianist Alex de Vries.
de eerste maal zien dragen: het
Friese avondtoilet, beter gezegd
de avondklederdracht van de Friese
Beweging. Een heer met witte kuit
kousen en een dame met de gouden
kap. „Beelderig", zei iemand, die ont
vankelijk bleek voor het volkseigene
(zoals dat heet), maar de meesten,
die het feest van Boek en Muzen in
de Stadsschouwbrug bijwoonden en in
afwachting van de komst van
Koningin en Prins in de buurt van de
vestibule wijlden, 'hadden dat vreemde
lachje, dat gemeenlijk wordt gezien
wanneer de Friezen hun apartheid
tonen, dat koele Hollandse lachje van
„ach zo".
Toen het koninklijk paar gezeten
was en de voorstelling, na de excel
lente opening door 'minister Cals. een
aanvang- had genomèn, dacht niemand
meer aan die twee Friezen-ln-ga.la,
maar onder de vertoning van het
eerste stuk „De heldere wereld" schoot
ons ineen te binnen, dat zo'n Hollands
lachje toch eigenlijk niet te pas komt.
Zo lang wij zelf niet apart willen zijn,
•hebben wij andermans streven naar
apartheid te respecteren. U moet
namelijk weten, dat zulk een feest
avond met „avondkleding gewenst"
vol apartheden is. Heren in smoking
met knalrode strlikdasjes, dames in
gebloemde vitrage gehuld en met
paardenstaartjes zwiepend in de lucht
wonderlijk. De Friezen hebben dan
nog de stijl van hun gewest; zij ge
hoorzamen aan wetten des harten, als
men het zo noemen wil. De andere
..aparten" volgen helemaal geen wet
ten ©n zijn dus gala-anarchisten. Het
merkwaardige is, dat deze stijlloos
heid, deze wetteloosheid door de tra
ditiegetrouwen. de braverds dn witte
das („white tie" heet dat in interna
tionaal salonjargon), met meer wel
willendheid wordt beschouwd dan het
Friese avondcostuum. „Aardig, 'hè?
echt Amerikaans", zeggen zij; en
„Gek, hè? dat Friese". Maar er waren
ook tal van genodigden, die een ge
woon donker colbertje droegen dat
waren misschien de verstandigs ten,
want ziin kwamen om de opening van
hét Boek bij te wonen, waar het im
mers om ging.
En ten slotte ls het geen compliment
voor de uitvoerenden, wanneer men
tijdens de uitvoering aan andere
dingen zit te denken....
