LEGPUZZLE (no. 76)
Hoe oud is die vis?
R.A.I. (vol zon) doet
deuren open
Kinderen tekenden en boetseerden
voor mensen, die alles verloren
TV speelt
dieven in
de kaart
Minister kondigt regeling
voor bromfiets aan
Geeft Partij
uw adres!
Tweede Kamer
17 Maart bijeen
Z
E
H
N
1
N
R
DE BRAM-FAMILIE
BRAM betovert zijn baas
Nieuwe raadsels
HET VRIJE VOLK
ZATERDAG 28 FEBRUARI 1953
PAGINA 5
Een pas opgerichte inbre
kersbende heeft op het
ogenblik in Engeland enorm
succes. De heren voeren name
lijk hun snode werk uit, juist
op de uren dat de televisie een
liefst spannend! televisie
spel uitzendt. De graaf en de
gravin zijn verzonken in het
stuk, de juwelen op de eerste
etage verdwijnen.
Nederlanders die Dinsdagavond j.L
toevallig de VARA-TV-uitzending
zagen, zullen het succes van de
Engelse dieven begrijpen. Het was
namelijk weer een van die (VARA)-
avonden, waarop alsof het ge
woon is! een heel toneelstuk, ver
tolkt door eerste-klas-acteurs, de
lucht ingaat.
Dit keer: Via Lissabon van Charles
Morgan met van de Nederlandse
Comedie o.a Hans Bentz v. d.
Berg. Ank van der Moer, Mien Duy-
maer van Twist, Ton Lutz, Philippe
la Chapelle en Ellen Vogel. Mogelijk
had het stuk via de televisie-camera
nog meer spanning dan op de plan
ken. Regisseur Willy van Hemert, die
gek is met beeld-mengen en dol op
detail-effecten, kreeg namelijk kans
zijn hele batterij geschut gelijk te
laten werken.
Geen televisie-kijker zal over zulke
avonden klagen. Het is heerlijk
aldus een goed repertoire-stuk
thuis bezorgd te krijgen. „Experi
menteel" kan men zulke uitzendingen
moeilijk meer noe
men. Ze kunnen
zonder twijfel staan
naast het beste wat
bijv. de B.B.C. de
Engelse kijkers voor
zet.
Edochhet is zo spijtig, dat we
naar alle waarschijnlijkheid van al
dit eerste-klas toneel slechts genie
ten, juist doordat de Nederlandse
TV nog experimenteel is. Want of
onze beste toneelgezelschappen ook
bereid zullen zijn hun repertoire aan
de TV te geven als er tienduizenden
kijkers zijn, is een bijzonder grote
vraag(En het instuderen van
spelen apart voor de televisie is zo
duur, dat het daarmee immer mond
jesmaat zal blijven).
Intussen: laten we blij zijn, dat
het Nederlandse toneel nü zo veel
enthousiasme voor de televisie op
brengt. Misschien is toch in de toe
komst vruchtbare samenwerking mo
gelijk.
Toekomst...
De toekomstHet is al geen
geheim meer, dat daarover zowel
bij de omroep als bij de industrie
grote spanning bestaat. Immers: op
1 October eindigt definitief de ex
perimentele televisie. Maar een be
slissing over wat er verder gaat ge
beuren. is nog steeds niet genomen.
Zodat niemand contracten kan slui
ten voor het nieuwe seizoen, zodat
men geen plannen kan maken en
men nieuw personeel slechts onder
het grootste voorbehoud kan aanne
men.
De beslissing moet komen van de
regering, die beschikt over een rap
port van de Televisieraad. Voorstel
len uit dat rapport: 18i uur zendtijd
per week (Zaterdag- en Zondag
avond twee uur, andere avonden IJ
uur; twee middagen één uur voor
eventuele vrouwen- of kinder uurtjes.)
een renteloos voorschot aan de Ne
derlandse Televisie Stichting gedu
rende de eerste tien jaar van totaal
ƒ2.800.000, opdat de Nederlandse te-
(Van onze verslaggevers)
IN EEN VOLLE, ZONNIGE RAI heeft minister mr J.Algera
Vrijdag: kwart over twee de een en dertigste internationale
motor- en rijwieltentoonstelling geopend. Door het grote, met
bloemen en lichtreclames fleurig versierde gebouw, dromden
toen reeds vele honderden mensen tussen stands en expositie
hallen om te zien, welke nieuwtjes de Nederlandse en buiten
landse industrie dit jaar op de markt hebben te brengen.
Het glimmende chroom, de vrolijke
drukte van de voorjaarsachtige be
zoekers, gaven deze opening een bij
zonder feestelijk karakter. Onder
deze bezoekers bevonden zich zeer
vele vooraanstaanden op technisch
en commercieel gebied. De commis
saris der Koningin in Noord-Holland,
dr J. E. baron de Vos van Steenwijk,
en Amsterdams burgemeester mr
Am. J. d'Ailly woonden de overi
gens zeer korte plechtigheid bij.
Onmiddellijk nadat voorzitter
Erikson en minister Algera hun toe
spraken hadden gehouden, maakten
de autoriteiten en genodigden als
eerste officiële gasten van de RAI
rondgang door de tentoonstel
lingsruimte.
De minister van Verkeer en Water
staat heeft tijdens zijn openingsrede
enkele interessante bijzonderheden
verteld over de wettelijke status, die
de bromfiets binnenkort zou krijgen.
„Ik had hij voorgesteld, zei minis
ter Algera, om, wanneer het nieuwe
verkeersreglement tot stand is ge
komen. de hoedanigheid van de brom
fiets nauwkeurig te omschrijven".
Volgens dat ontwerp zullen onder
rijwielen met hulpmotor worden ver
staan motorrijtuigen, welke naar het
oordeel van de minister, wat betreft
hun bouw, alle voor rijwielen noi-
male eigenschappen bezitten, dan wel
kennelijk en uitsluitend zijn inge
richt voor een invalide.
Maximaal 50 cc
Bovendien zullen bromfietsen uit
gerust moeten zijn met een verbran
dingsmotor. die een inhoud zal heb
ben van ten hoogste vijftig cc. Het
merk en het type van de bromfiets
zullen door de minister in de Staats
courant bekendgemaakt worden.
De minister bedoelde dus dat
de bromfiets in de toekomst bij
de wet een maximale cylinderin-
houd van vijftig cc zal hebben,
en dat hij net als een nol-male
fiets met trappers en normale
fietswielen uitgerust zal moeten
zijn.
Minister Algera vertelde voorts, dat
deze nieuwe regeling al lang zijn
beslag gekregen zou hebben als niet
de watersnoodramp de bemoeiingen
van zijn departement in een andere
richting had gedreven.
>ie gebouwd kan worden op een
stevige basis; bevordering van zo
groot mogelijke samenwerking tussen
de omroepverenigingen in de N.T.S.
Wat de N.T.S. betreft: die zal in
derdaad eventueel de samen
werking zeer ver doorvoerende
studio wordt gezamenlijk bezit (de
Televisieraad stelde voor ingebruik
neming van Cinetone in Duiven-
drecht, maar zeer waarschijnlijk
komt er een tweede studio in Bus-
sum), de decorafdeling wordt geza
menlijk, en ook de camera-mannen
blijven N.T.S.-lieden, al is er mins
tens één grote omroep die voelt voor
eigen cameralieden. De regisseurs
komen daarentegen in dienst van de
omroepverenigingen.
Er wordt onderhandeld over een
gezamenlijk journaal, gedacht wordt
aan gezamenlijk optreden bij de
aankoop van filmmateriaal.
Vooral naar het buitenland zal
men als eenheid optreden, als N.T.S.
dus. Verder streeft men naar een zo
groot mogelijke programma-coördi
natie, niet alleen „negatief" (het
voorkomen van doublures, etc.)
maar ook „positief" (zorgen voor een
harmonische week- en maand-pro-
pramma-opbouw)
Dit alles, indien metterdaad het
besluit valt de Nederlandse televisie
definitief te maken. Alleen al op
practische gronden zal het besluit
onmogelijk lang kunnen uitblijven.
OMROEPER
De simpele kenmerken van „de
bromfiets" passen nauwelijks meer
bij de vergaande ontwikkeling, die
de oude „brom" heeft doorgemaakt,
en die men bijv. uitgedrukt vindt in
het nieuwe modél van de Magneet-
fabrieken.
Advertentie I. M.
r nef
vaste
De besturen van de gewestelijke
federaties Zeeland en Zuid-Holland
van de Partij van de Arbeid verzoe
ken met klem alle leden van de par
tij die zijn geëvacueerd, hun tegen
woordige adres op te geven aan:
A. J. Berenpas, Laan van Nieu-
wenhove 12, Middelburg, voor Zee
land en Eibert, Meester, Zoeterwoud-
sesingel 2 te Leiden voor Zuid-Hol
land. Dit om zo spoedig mogelijk het
contact te herstellen.
(Van onze parlementsredacteur)
De Tweede Kamer zal in de eerste
helft van Maart niet vergaderen. Op
17 Maart komt zij weer bijeen. Het
ontwerp voor de nieuwe Zondagswet
is daarvoor op de agenda geplaatst.
Er zijn echter enkele spoedeisender
wetsontwerpen, die daaraan even
tueel vooraf zullen gaan.
Dit geldt voor de noodwet-dijkher-
stel, de noodwet voor de gemeente
raadsverkiezingen in de getroffen ge
bieden en het voorstel tot wijziging
van de grenzen van Arnhem en
randgemeenten.
(Eigen nieuwsdienst) De beide
voorzitters van de Stichting van de
Arbeid, de heren H. Oosterhuis en
mr F. H. A. de Graaff, zullen zitting
nemen in het bestuur van het Na
tionaal Rampenfonds.
D
T
E
M
G
N
E
N
G
T
1
T
H
T
D
O
E
H
E
1
C
S
i_
A
P
U
E
6
In de hierbij afgedrukte figuur zietDe oplossingen dienen vóór Zater-
u 22 rechthoekjes. Wanneer u deze dag 7 Maart per briefkaart te worden
Loonden a,„ he, bureau d,t
geving lezen. 1 blad. Op de briefkaart moeten de
naam en het nummer van de puzzle
worden vermeld.
De namen van de prijswinnaars en
de oplossing zullen op Zaterdag 14
Maart worden gepubliceerd.
Als prijzen worden de volgende be
dragen beschikbaar gesteld:
eerste prJJs 10,
tweede prijs 5,
vier prijzen van 2,50.
PRIJSWINNAARS DUBBELE PUZZLE
NO. 74
De eerste prijs van 10,- werd ge
wonnen door B. Wezeman. Zonneweg
57. Amsterdam-N.
De tweede prijs van 5.- gaat naar
A. A. Langeraap. Frlezenstraat 28.
Maarssen.
De vier prijzen van 2.50 werden
toegekend aan: J. de Leeuw, C 136,
Oldeboorn (Fr.); J. Batelaan, De Lier
straat 16, Den Haag: mej. M. Berk
hout, Van Heemskerckstraat 27, Nij
megen: J. Schipper, Selwerderstraat
12, Groningen.
De oplossing was als volgt:
e D i
1 e
1 K I I I
j y P 1 s t
brtEfopEner
kllMplaNten
sgrAvenHage
amoRt 1 sAtle
s laKkenGa. ng
breEdvoErl g
monNlkeNdam
Op de belde verticale rijen ontstaat:
DENEMARKEN—KOPENHAGEN
ln de onderste figuur: „De Grote
Midden in Amsterdam, in de
brede Amstel, ligt een schip
dat nooit vaart. „Een woon
schip dus", hoor ik je al zeg
gen. Mis! Geen woonschip,
maar een werkschuit. En zelfs
een Werkschuit met een grote
letter W, want er is maar één
zo'n schip in het hele land.
Die Werkschuit ligt stevig
vast aan de wal en heeft veel
grote ramen, waardoor je uit
kijkt op het water. Elke middag
na vier uur, als de scholen uit
zijn en iedere Woensdag- en
Zaterdagmiddag zit dat stil
liggende schip vol kinderen.
Dat moet je toevallig weten,
want als je er op de kade langs
loopt, hoor je nietszó stil
en ingespannen zijn ze daar
binnen aan het werk.
Wat voor werk? Geen geschiedenis
of rekensommen, maar wel allerlei
karweitjes, waar je je ogen èn je
handen bij nodig hebt. Tekenen,
boetseren met klei, schilderijen ma
ken met geknipt en geplakt papier...
Werk met naald en schaar, toneel
spelen en veel meer.
Nu doen die kinderen dat niet al
lemaal tegelijk: er is een boelseer-
club en een tekenclub, enzovoorts.
Alle clubs hebben hun vaste ander
half uur per week in de Werkschuit.
En de mooiste dingen, die ze hebben
gemaakt, versieren kleurig de wanden
in het schip.
Alleen: de tekeningen, schilderijen
en kleifiguurtjes van de laatste we
ken zul je er niet vinden! Die
hangen of staan op het ogenblik in
allerlei Amsterdamse huiskamers.
Dat zit namelijk zo: toen de storm
en de zee samen begin Februari een
stuk van ons land onder water zet
ten, toen zijn de Werkschuitklnderen
aan het werk getogen om met klei,
papier, potlood en verf uit te beel
den. hoe zij zich die grote ramp
voorstelden.
ry ij maakten tekeningen van da-
ken die nog juist boven het wil
de water uitstaken, met donkere
luchten en te hulp varende schepen.
Ze boetseerden prachtige beeldhouw
werkjes van klei. En zes kinderen
van dertien jaar „vingerverfden"
samen een groot schilderij, waarop
je de golven ziet bruisen én de wind
bijna hóórt waaien. Ik had je daar
graag een foto van willen laten zien.
Ze zitten ijverig op hun schip te
werken; wat ze tekenen wordt
verkocht en de opbrengst is.
bestemd voor de Zeeuwen, die
al hun bezittingen aan
het water verloren.
maar die wordt zo onduidelijk in de
krant, dat ik hem helaas achterwege
moet laten.
Van al dat werk heeft de leiding
van de Werkschuit nu een tentoon
stelling gehouden, waar iedereen iets
•kopen kon. En het geld, dat de ko
pers er voor betaalden, is naar het
Nationaal Rampenfonds gezonden.
Het grote fonds, zoals je weet, dat
de slachtoffers van de watersnood
helpt. Zo hielpen de vaste passagiers
van de Werkschuit een handje méé!
Nu zijn de clubs weer aan hun
gewone werk bezig, op het schip
in de Amstel. De Werkschuit
wiegt zachtjes, als er een sleepboot
met een paar bakbeesten van sche
pen langs vaart. Als het straks weer
voorjaar wordt, klimmen de teke
naars en schilders op het platte dak
van de boot en tekenen daar dan
alles wat ze zien: de rivier, de brug
gen, de oude huizen langs de walle-
kant... Want de Werkschuit ligt wel
stil, maar op een héél mooi plekje!
J. C.
Toen er het eerste kindje kwam
bij de familie Pinken,
zei vader: Wel, die noem ik Bram,
want Bram vind ik mooi klinken.
Bij 't tweede kindje zei mamma:
Je moet een naam verzinnen.
En vader dacht een poosje na
en „Bram" schoot hem te binnen.
En 't derde kindje heette Bram
en nog een stuk of zeven.
Aan ieder kindje dat er kwam
werd „Bram" als naam gegeven.
En Bram zo heette ook de poes
met zeven Brampoeskleinen.
En Bram de geit en Bram de does
en ook tien Bram-konijnen.
Eens is daar iemand heen gegaan.
Hij vroeg er Bram te spreken.
Toen kwamen dertig Brammen aan
toen kwam een hele karavaan
en ging om die bezoeker staan.
Nou die heeft gek gekeken!
PETER
Het verhaal va.n Bram, het paard
van de schillenboer, begint hoe
langer hoe spannender te wor
den. Nou heeft Bram z'n oude baas
ook al in het Paleis van de Koning
getoverdl Lees maar wat de 9-jarige
F i a v. d. Zee hieronder schrijft.
Ze woont: Lobeliastraat 25A, Rot-
terdam-Z. en zij heeft deze week
de prijs gewonnen voor het beste
vervolg.
Alle kinderen tot 9 jaar gaan dus
weer ijverig denken over het zesde
vervolg. Ze sturen hun brief regel
recht aan MARIKE, Het V r ij e
Volk, Hekelveld 15, Amster
dam en zetten in een hoek van de
enveloppe „Bram het paard dat to
veren kan". De inzendingen moeten
er vóór Woensdagmorgen a.s. zijn.
Weten jullie het verhaal nog? Bram
was een arm schillenboer-paard,
maar nadat hij een toverappeltje op
had gegeten, kreeg hij toverkracht.
Hij toverde zichzelf in het Paleis
van de Koning, waar ook een lief
Prinsesje woont. Daar wordt hij 's
morgens, na een angstige droom,
wakker naast z'n bed en
(Vijfde vervolg)
De kinderen beneden 9 jaar heb
ben ten slotte tegenwoordig elke
week de teken- en schrijfwedstrijd
over het paard Bram. 't Wordt tijd,
dat de ouderen, die van 9 tot 14 jaar
ook eens weer iets te doen krijgen.
Hier is een raadsel, dat de 11-jarige
Joke Voordewind, Nieuwe Uilenbur
gerstraat 56III, in Amsterdam, me
stuurde. De oplossingen moeten wor
den gezonden naar het bureau van
de krant of naar Marike, „Het Vrije
Volkje", Hekelveld 15, Amsterdam.
De prijzen: mooie boeken.
Dus vlug aan het werk met dit
kruiswoordraadsel.
Horizontaal:
2: kinderspeelgoed
4: meubelstuk
6: aanduiding voor: de onbekende
7: Amsterdams Peil (afkorting)
9: kwaad
10: niet mis
11: ontkenning (min één e)
13: afkorting van een godsdienst
14: een kleur
17: spoedig
Verticaal:
1: een verpakking
2: bekende motor-races
3: een Frans lidwoord
4: tractatie
5: soort schoeisel
6: kloosterlinge
8: herenkostuum
12: is een vlinder vroeger geweest
15: jongensnaam
16: deel van de mast
De Overstroming
y-|7-r at een verschrikkelijke rampen
11/ Waarmee heel Holland had
te kampen.
De schade is niet zo'n klein beetje,
Want er is veel verwoest, dat weet je.
Ook gingen er veel mensen dood
O, wat een vreselijke nood.
Er stortten hele huizen in
Niets werd gespaard het vee evenmin.
Er braken grote dijken door
Wel meer dan vijftig naar ik hoor.
Overal stond de radio aan.
Elk wou weten hoe de zaken staan.
Velen moesten evacueren.
Want thuisblijven dorst haast nie
mand proberen.
Wat mogen wij onze Heer dus
danken
Dat we gespaard zijn voor deez'
rampen-
En geven we met milde hand
Voor ons getroffen vaderland!
PHILO JORRITSMA (11 jaar),
Hotel Rozenhof, Maastrichter
laan 9, Beek (Limburg)
Briefschrijvers
gevraagd
Wie wil corresponderen met:
A. Neijenhuis (Jongen), Rodenbach-
straat 17, Den Haag (j. of m. van
17 j.).
Engeltje van Ast, Molendijk C2, St.
Maatensdijk (meisje van 12 j.;
Engeltje woont in het overstroomde
gebied, ik hoop, dat ze veel brieven
krijgt!).
Rika de Quant, Schilperoortstr. 83b,
Rotterdam-Z„ vraagt een vriendin in
Rotyerdam-Z. van 16 jaar!).
Gerard de Leng, Aalsmeerplein 5 I,
Amsterdam-W. (j. of m. van 11 j.).
Annie Pinkel. Vlasakkerstraat 84a,
Rotterdam-Z. (j. van 16 of 17 j.).
Saakje Hoekstra, Haven 124, Veen-
wouden (m. of j. van 17 j.).
Hester Hoekstra, Achter de Zwad-
de, Twijzelerheide 141 (m. van 14 of
15 j.).
Jan Machiel Nijenhuis, Z.Z. Diep
103, Steenwijk (m. van 16 j.).
Achter de namen staat wat wordt
gevraagd.
De vorige keer verteld? ik jullie,
hoe je de ouderdom van een
boom te weten kan komen. Op
bijna dezelfde manier is het moge
lijk de ouderdom van een vis te
bepalen; namelijk door de ringen
rondom de schubben te tellen. De
schubben groeien, doordat er ringen
aan worden "toegevoegd. Maar elk
jaar komt er niet één, maar komen
er verscheidene ringen bij.
's Zomers zijn de vissen in hun
goede doen. Het water is warm, er
is volop voedsel en de vis groeit
snel. Met het groter worden van het
lichaam moeten de schubben ook
groter worden, willen ze het lichaam
als beschermende dakpannetjes blij
ven bedekken. Zo ontstaan 's zomers
verscheidene brede ringen rond de
schub. Maar 's winters is het anders
dan ligt de vis veel stil. Er is weinig
voedsel, het dier heeft ook weinig
Bram keek slaperig om zich heen.
„Hè. wat heb ik akelig gedroomd",
dacht hij.
Er lopte iemand op de deur,
„Binnen", riep Bram, Een lakei ver
scheen. Maar wat schrok die arme
man. Hij had geen paard in bed
verwacht en hij holde gillend iveg.
,,'k Heb honger", dacht Bram. ,,'fc
heb zin in wat lékkers". Hij had het
nog maar net gedacht of het heer
lijkste eten stond voor z'n neus.
Toen kwam het Prinsesje binnen.
Ze vroeg: „Bram, ga je mee naar de
tuin, dan kan ik op je rug rijden".
Bram werkte de laatste kruimels
vaar binnen en sprong overeind.
„Graag", zei hij.
Even later galoppeerde hij over de
paden van de grote Paleis-tuin met
het Prinsesje op z'n rug. Het Prin
sesje 7vas vrolijk. Ze zong en lachtte
en praatte tegen Bram.
Maar Bram was niet vrolijk. Hij
dacht aan z'n arme baas, die nou
geen paard meer had voor de schil-
lenkar.
Maar ineens dacht Bram: wat een
domkop ben. ik, ik kan immers tove
ren! ik maak van de schillenbaas
een Prins, die in het Paleis op be
zoek komt.
En terwijl hij met het Prinsesje
even op een bank ging zitten uit
rusten, wenste hij vurig, dat die
..Prins" al in het Paleis zou zijn,
als zij straks terugkwamen.
Z'n 7oe77s werd prompt vervuld.
Toen ze de trappen van het Paleis
opliepen om een kopje chocola te
gaaii drinken, kwam een mooie jon
ge Prins hen al in de gang tege
moet.
Wordt door jullie vervolgd)
trek bij dit rustige leventje. Wel
gaat de schub door met groeien, dus
telkens komt er weer een ring bij,
maar het zijn nu maar smalle groei-
rlngen. 's Zomers ontstaat dus een
band van brede ringen, 's winters
een band van smalle ringen. Maar
bovendien is de band van winter-
ringen veel donkerder. Wie dus met
een vergrootglas de grote schub van
een vis bekijkt, zal de donkere ban
den kunnen tellen: zoveel winters
leefde de vis. Tel je dus drie winter
handen, dan is het dier in zijn vierde
levensjaar.
Er zijn knappe onderzoekers, die
nog veel meer te weten kunnen ko
men door een schubbetje van een
vis onder een microscoop te leggen.
Zalmen bijv. worden in de bovenloop
der rivieren geboren en trekken
later pas naar zee. De zee geeft veel
meer voedsel dan het zoete water
en dat zie je dadelijk aan de groei-
ringen. Zoetwaterbanden zijn veel
smaller dan zoutwaterbanden. Zelfs
jij zou kunnen uitmaken, hoe lang
de jonge zalm in zijn jeugd in de
rivier verkeerde.
Zodra een zalmwijfje van plan
is eieren te leggen, houdt ze met
eten op en teert op haar vet. Van
groeien is dan geen sprake meer. Ja,
de randen van de schubben worden
zelfs wat aangetast door het alge
mene proces van opteren. De rand
van de schub blijft dan niet mooi
glad, maar wordt onregelmatig en
gegolfd. Voortaan staat dus in de
schubben te lezen, in welk jaar van
haar leven de zalm voor het eerst
kuit schoot!
HENK VAN LAAR
