CHURCHILL ZIET NEEF EDEN
ALS ZIJN OPVOLGER
Training in de school van Oom Winston
Definitieve surséance van
betaling voor Avifauna?
Koninklijk paar brengt dank
aan Britse volk
Vrijdag 27 Februari 1953.
NIEUWE APELDOORNSE COURANT
Derde Blad
(Van Link van Bruggen in Londen)
[N de zomer van het vorige jaar liet Churchill de wereld
weten, dat hij zijn minister van Buitenlandse Zaken.
Anthony Eden, meer en meer bij de binnenlandse politiek
betrekken zou. Speculanten knoopten hier direct de con
clusie aan vast. dat de nu 79-jarige Engelse premier er het
bijltje bij zou neerleggen, maar nog aan het begin van dit
jaar heeft Churchill dit in Washington ten stelligste ont
kend. Een en ander neemt echter niet weg, dat de nog
altijd even vitale Churchill Eden als zijn opvolger ziet. De
oude brillante staatsman wenst zijn jonge, populaire neef(!)
vast voor zijn toekomstige verantwoordelijkheden te trainen
Als diplomatiek wapen: persoonlijke charme
Een groep Amerikaanse schoonheids
salons heeft Eden voor de oorlog als de
knapste en best geklede man van de
wereld uitgeroepen. En ook de sarcas
tische Goebbels beschreef hem dertien
jaar geleden als een man, die meer op
een filmster, dan op een staatsman
leek.
£1IARME is een uitstekende eigen
schap op het glibberige pad, dat
staatslieden en politici bewandelen,
maar over het algemeen brengt ze hen
niet ver. Er zijn andere kwaliteiten
nodig om de hoogste sport van de lad
der te bereiken, zeker bij mannen, die
landsbelangen behartigen. Bezit Eden
deze kwaliteiten? Die hardheid, welke
voor het nemen van bepaalde beslis
singen noodzakelijk is en die gave van
nemen of geven op het juiste, beslis
sende moment?
Paradox
Het eerste, dat bij Eden kan worden
opgemerkt, is een paradox. Want bo
ven een groot deel van het leven van
deze zo zachtzinnige en vredelievende
natuur hebben schaduwen van oorlog
en oorlogsdreiging gehangen. Van 1915
tol 1918 stond de nu 55-jarige minister
aan de bloedige fronten" van de Ypres
.en de Somme, in een oorlog, zoals hij
aan zijn moeder schreef, „beestachtig
en de mens onwaardig" was. Tn de
dertiger jaren was hij als Engels mi
nister van Buitenlandse Zaken een
wrevelige getuige van de voorbereidin
gen, welke Hitier voor de jongste we
reldoorlog trof. Als Churchill's rech
terhand hielp hij in 1945 Duitsland op
de knieën te brengen en een. paar
maanden later ook Japan.
En nu, weer als minister van Bui
tenlandse Zaken, zet hij de politiek
van zijn socialistische voorgangers
voort, welke er op gericht is de Rus
sische dreiging af te wenden.
Wat is het beeld van Eden gedurende
de jongste oorlog? In één van Sha
kespeare's stukken komt een staatsman
voor, die er trots op gaat het „pak
paard" van de koning te zijn geweest.
Eden zou misschien het meest ijverige
en intelligente „pakpaard" van Chur
chill kunnen worden genoemd, eerst
als minister van Oorlog en daarna
voor de tweede keer als minister
van Buitenlandse Zaken.
Hoewel Churchill en Eden geheel
verschillende temperamenten hebben,
vulden ze elkaar op vele punten aan.
Churchill heeft na de oorlog geschre
ven, dat Eden en hij altijd in de zelfde
richting dachten. Heel vaak behoefde
er niet eens overleg te worden ge
pleegd
Dit betekent inmiddels niet, dat
Churchill Eden de vrije hand liet. Hij
was, wat men zou kunnen noemen, een
„lastige baas", die overal het zijne van
wenste te weten en die z'n onderge
schikten altijd achter de broek zat.
Desalniettemin is Eden de enige En
gelse oorlogsminister geweest, die het
nooit met „The Old Man" aan de stok
heeft gehad. Hij was het, die in die
zwarte weken van 1941 naar het Mid
den-Oosten werd gestuurd, in de tijd,
dat de nazi's een inval in Griekenland,
voorbereidden. Als persoonlijk verte
genwoordiger van Churchill organi
seerde hij het Griekse verzet, waarbij
hij uitblonk door grote practische zin
en misschien nog grotere helderheid
van geest.
Heldere geest
Voor helderheid van geest heeft Eden
trouwens in 1928 al een goede naam
gekregen. Het was Baldwin, die toen
naar aanleiding van een door Eden
opgesteld memorandum zei: „Deze
jongeman (Eden was toen dertig jaar
oud en reeds onderstaatssecretaris van
Buitenlandse Zaken) kan zichzelf een
naam maken. Hij zal bij de eerste de
jer van dr Van Baal
!e Tweede Kamer
DEN HAAG. Nu het Tweede Ka
merlid dr J. van Baal is benoemd tot
gouverneur van Nieuw-Guinea komt
er in de Tweede Kamer een vacature
voor de A.R.-partij. Op de desbetref
fende lijst volgt de heer H. van Eys-
den te Rotterdam, die echter reeds
zitting in die Kamer heeft en de vaca
ture vervult van wijlen mr Terpstra.
Op de heer Van Eysden volgt drs C. P.
Hazenbos in Den Dolder. Hij is eco
nomisch medewerker van het Chr,
Nat. Vakverbond.
en in de afgelopen dagen en maanden heeft Eden al heel
wat voorproefjes gehad. Hij was het, die op de recente
Gemenebest-conferentie voor het voetlicht trad, meer nog
misschien dan zijn bekwame college van Financiën, R. A.
B. Butler. En tijdens Churchill's afwezigheid in Amerika
en Jamaica heeft hij wederom het roer van het zwaar
stampende Engelse schip van staat in handen gehad.
Eden's wel meest op de voorgrond tredende eigenschap is
zijn charme. Zijn lach, een innemende, jongensachtige lach,
weet zelfs zijn meest ardente politieke tegenstander te
bekoren en heeft hem in het verleden al heel wat diplo
matieke overwinningen bezorgd.
die duidelijk zag, waar Hitler en Mus
solini naar toe wilden. Als hij er zeg
genschap over had gehad, dan was de
Volkenbond „op z'n Koreaans" tegen
de agressie van Italië in Abessynië op
getreden.
Een lange reeks incidenten is aan
Eden's aftreden voorafgegaan. De
strenge sancties, welke Eden tegen
Italië wenste in te voeren, werden door
Chamberlain in het openbaar als ,,'t
toppunt van dwaasheid" beschreven.
En een paar weken later deed Cham
berlain door middel van de Italiaanse
ambassadeur in Londen een persoonlijk
beroep op Mussolini, zonder zijn mi
nister van Buitenlandse Zaken hier in
te kennen.
De kruik barstte
De kruik kwam tot barsten, toen
Chamberlain er, tegen het advies van
Eden in, op stond met Mussolini te on
derhandelen. In een rumoerige kabi
netszitting verklaarde de premier, dat
de meningsverschillen tussen hem en
Eden zo groot waren geworden, dat
een van beiden zou moeten aftreden.
De ministers schaarden zich zonder
uitzondering aan de zijde van de mi-
CHURCHILL
ervaren leermeester
beste gelegenheid promotie krijgen".
Het grote moment voor de jonge di
plomaat brak in 1936 aan, toen Sir Sa
muel Hoare als minister van Buiten
landse Zaken moest aftreden, omdat
zijn politiek in Abessynië had gefaald.
Baldwin koos Eden als z'n opvolger
en met hem de jongste „Foreign Secre
tary", die Engeland ooit gehad heeft.
Nog even terug echter naar Hitler's
oorlog. Na z'n succesvolle missie in
Athene en Cairo werd Eden door
Churchill naar Moskou gezonden, ten
einde Stalin tot een pact met het Ver
enigd Koninkrijk te bewegen. In 1942
kwam er een verdrag voor twintig jaar
tot stand, dat nog geen vier jaar later
als een papieren handdoek zou worden
weggeworpen.
De kwade wil van het Kremlin kan
Eden natuurlijk moeilijk kwalijk wor
den genomen. Wel zou hem evenals
•Roosevelt en in mindere mate Chur
chill kunnen blameren het geloof,
dat Rusland inderdaad een gedaante
verwisseling had ondergaan en dat de
oude, imperialistische Kominternpoli-
tiek niet langer bestond. Eden was er
tien jaar geleden werkelijk van over
tuigd, dat het Trojaanse paard begra
ven was. In feite was het voor een
paar jaar op stal gezet met de voor
opgezette bedoeling het later weer in
landen als Hongarije, Polen, Tsjecho-
Slowakije en Duitsland te gebruiken.
Tenslotte nog iets over Eden in die
politiek onverantwoorde dertiger ja
ren. In 1938 diende h(j z(jn ontslag als
minister van Buitenlandse Zaken in,
omdat h\j zich niet met de verzoenings
politiek van Neville Chamberlain kon
verenigen. Even leek het of de ster
van de jeugdige staatsman naar bene
den gevallen was. Hij was door zijn
eigen politieke vrienden en collega's
gevloerd en tot het uitbreken van de
oorlog toe zou niemand meer iets van
hem horen.
Tegenstellingen
Wat daar in die crisis-jaren 1937 en
1938 achter de muren van no. 10 Dowr
ning Street is gebeurd, kan nog steeds
niet helemaal overzien worden. Maar
enkele sluiertippen van dit van histo
rische betekenis zijnde drama zijn in
Keith Feiling's biografie over Cham
berlain opgelicht en ook in Churchill's
oorlogsmémoires.
Niet lang na de vorming van het ka-
binet-Chamberlain kreeg Eden het met
zijn chef aan de stok, omdat hij niet
aan een compromis geloofde. Wat de
vooruitziende diplomaat wenste, was
een krachtige, anti-dictatoriale buiten
landse politiek, gesteund door het te
zwak gebleken lichaam van de Volken
bond. Eden blijkt één van de weinige
Engelse staatslieden te zijn geweest,
ANTHONY EDEN WERD DOOR zijn
tweede huwelijk een neef van Chur
chill. Eén van zijn diplomatieke wa
penen is zijn persoonlijke charme:
een innemende lach, een handig
woord
nister-president en Eden bleef niets
anders over dan zijn ontslag in te die
nen.
Uit de boeken van Feiling en Chur
chill blijkt duidelijk, dat Eden niet al
tijd voor zijn standpunt of overtuiging
heeft willen uitkomen. Ook in een in
'37 gehouden speech van Lloyd George
komt naar voren, dat de tegenwoordige
Engelse minister van Buitenlandse Za
ken meer van aardige dan van harde
woorden houdt.
In de functie van premier kan dit
zeker als een ernstige fout worden
aangemerkt. Maar tegelijkertijd is het
toch ook weer zo, dat niets het Britse
electoraat zo kan bekoren als een
staatsman, die zowel de achting van
zijn politieke vrienden als die van zijn
politieke vijanden heelt.
Rechtbank beslist
Maandag aanstaande
AMSTERDAM. Voor de civiele
Kamer van de rechtbank onder pre
sidium van mr B. de Gaay Fortman is
in Raadkamer dc crcditeurcnvcrgadc-
ring in de surseance van betaling ge
houden. De beraadslagingen gingen
over dc definitieve verlening van dc
reeds op 24 November jl. bij beschik
king van de rechtbank verleende
vooorlopige surseance van betaling.
Dc toen benoemde bewindvoerders,
mr C. D. van Vliet en mr A. T. E.
Kastcin, hebben de rechtbank het ad
vies uitgebracht de definitieve sur
seance van betaling voor iVi jaar te
verlenen, ingaande 24 November jl.
De rechtbank zal Maandagmorgen
beslissen.
De bewindvoerders hebben de ver
wachting, dat in de komende drie jaar
nagenoeg de gehele schuld van
f 750.000 aan de crediteuren kan wor
den voldaan, mits men hun ten aan
zien van het beleid de vrije hand laat.
Ter zitting was de burgemeester van
Alphen, de heer Ed. C. Witschey, aan
wezig. Hij zeide o.m. dat B. en W. van
Alphen meer zeggenschap in het be
drijf moeten krijgen.
De crediteurén er waren 250 ter
vergadering aanwezig stemden una
niem in met het door de bewindvoer
ders gegeven advies.
De voorlopige surseance is in feite
verleend aan de N.V. Brilimy, die het
vogelpark en de filialen beheert. Ook
de eventuele definitieve surseance zal
aan deze N.V. worden verleend.
In het uitgebreide advies wordt voor-
Leven van baby door
zonneschijn gered
(Van onze correspondent).
ARNHEM. De eerste werkelijke
zonneschijn van deze winter heeft een
drie maanden oude baby van een gru
welijke dood gered. Door het breken
van een kabel is namelijk een twee-
tons zware heistelling, bestaande uit
drie stalen masten van ieder 25 meter
hoogte op een van de nieuwgebouwde
woningen in Presikhaaf gestort. Het
gevaarte sloeg door het dak en ver
nielde een gedeelte van de bovenver
dieping van het huis, dat bewoond
werd door de familie Jansen en hun
twee kinderen van 4 jaar en van drie
maanden. De kamer, waarin de baby
meestal ligt, werd totaal verwoest; het
kind genoot echter juist op dat mo
ment in een niet getroffen kamer van
de eerste zon, terwijl het vierjarige
jongetje voor het eerst weer buiten
op straat speelde en nu vol belang
stelling naar de aangerichte ravage
stond te kijken. Ook mevrouw Jansen
bracht zich tijdig in veiligheid. De
familie Jansen bewoonde het huisje
Woensdag precies een jaar: dank zij
de Centrale woningstichting kon het
gezin direct in een andere woning
trekken.
gesteld Avifauna op 4 April a.s. weer
te openen.
In de drie jaar van zijn bestaan
heeft het vogelpark f 965.000 verlies
geleden. „Bij de directie en de verant
woordelijke personeelsleden bestond
geen enkel bedrijfs-economisch in
zicht," zo vermeldt het advies o.m.,
„zodat het geld met handen vol op on
verantwoordelijke wijze werd uit
gegeven."
Het wordt als een nationaal belang
voor Nederland beschouwd, wanneer
Avifauna als vogelpark kan blijven
worden geëxploiteerd, aldus het ad-
Als evacué opgetreden
DELFT. De politie heeft wegens
oplichting gearresteerd een 22-jarige
Amsterdammer. Hij had verteld, dat
hij geëvacueerd was uit Numansdorp
en al zijn bezittingen had verloren.
Liefderijk werd hij opgenomen in een
Delfts gezin. Hij ontving kleding van
het Rode Kruis en kreeg geldelijke
uitkeringen van de gemeentelijke
dienst van Sociale Belangen. De man
gedroeg zich in het gezin echter niet
zo prettig en toen. ria ingediende
klachten, officiële instanties zich
wendden tot de burgemeester van Nu
mansdorp om te bereiken dat de man
zou kunnen terugkeren, verklaarde de
burgemeester dat de man geen in
woner van zijn gemeente was. De
politie werd op de hoogte gesteld en
zette de „evacué" achter slot en gren
del.
Werkloosheid is in
Engeland gestegen
LONDEN. Het aantal werklozen
in Engeland is volgens mededeling van
het Britse ministerie van Arbeid, in
Januari in vergelijking met December
jl., gestegen met 58.224 tot 503.333. Het
aantal werklozen is sinds het einde van
de tweede wereldoorlog slechts een
maal groter geweest, nl. in Mei 1952,
toen er 518.610 werklozen waren.
Vooral de textiel-, auto- en machine
industrie, hebben te kampen met da
lende uitvoer en toenemende werk
loosheid. De uitkering aan werklozen
bedraagt 2 pond sterling f 20.—) per
week plus 10 sh. 6 d. (f 7.50) voor ieder
kind.
De eerste steen
Toneel bij eeuwfeest
R.K.-kerkorde
DEN HAAG. In verband met het
eeuwfeest van het herstel der bis
schoppelijke hiërarchie in Nederland,
heeft het toneelgezelschap De Phoenix
te 's-Gravenhage, zich de alleenver-
toningsrechten weten te verwerven
van een door Jan Nieuwenhuis ge
schreven historisch toneelspel getiteld:
„De eerste steen", uit de eerste pe-
Ontvangst op het Buckingham Palace
LONDEN. Koningin Juliana en Prins Bemhard hebben gisteren een kort
bezoek aan Londen gebracht, om de dank van Nederland over te brengen voor
de hulpverlening. Na een vlucht van ruim anderhalf uur landde het toestel op
de rolbaan van het militaire vliegveld Hendon, dat, aangezien het vrij mistig
was, met fakkels was verlicht. De Prins maakte een goede landing. Bij de
aankomst zou eerst over het door overstromingen zwaar getroffen eiland
Carwey, in de Theemsmonding -worden gevlogen, maar dit kon niet doorgaan
door het onrustige weer. Daar de mist op Hendon gisteravond zeer dicht was
geworden, moesten de koninklijke bezoekers, die zes uur in Londen hadden
vertoefd, van het vliegveld Northolt vertrekken. Kwart voor acht landde de
Prins weer veilig op Soesterberg.
Mist vertraagde vertrek
Koningin Juliana werd op Hendon
begroet door ambassadeur mr D. U.
Stikker en andere functionarissen van
de ambassade. Prins Bernard bleef nog
korte tijd op het vliegveld voor het re
gelen van enige zaken. Daarna voegde
hij zich per auto te Londen bij de ko
ningin.
De tentoonstelling
Juichende vrouwen omringden de
auto van de koningin, toen zij drie
kwartier na de landing bij de Konink
lijke Acedemie van kunsten aankwam.
De koningin werd begroet door Sir
Gerald Kelly, president van de acade
mie, die het koninklijk gezelschap op
de tentoonstelling van Nederlandse
meesters rondleidde.
Tijdens het bezoek aan de tentoon
stelling was deze ook voor het publiek
geopend; velen der aanwezigen waren
leden van de Nederlandse kolonie in
Londen.
Tezamen met de Nederlandse am
bassadeur, Stikker, wandelde de ko
ningin langs de schilderijen. Voor
Rembrandts schilderij van zijn moeder
bleef zij staan en zei dat dit haar ge
liefdste schilderij was.
Onder de talrijke bezoekers merkte
Koningin Juliana een vroegere vrien
din uit haar studietijd in Leiden op,
die zij hartelijk begroette.
Naar Buckingham Palace
Een grote menigte juichte de koningin
toe, toen zij het tentoonstellingsgebouw
verliet om zich naar het Buckingham-
paleis te begeven ,waar zij en Prins
Bernhard met Koningin Elizabeth en
de Hertog van Edinburgh het noenmaal
gebruikten.
Duizenden juichten Koningin Juliana
en Prins Bernhard toe, toen zij bij het
paleis aankwamen, waar een erewacht
stond opgesteld van de Grenadier Gu
ards, in grijze overjassen en beren
mutsen.
Alvorens het paleis binnen te gaan,
beantwoordden koningin en prins met
een vriendelijk handgebaar het hoera
geroep van de menigte.
Zij werden door de adjudanten opge
wacht, die hen onmiddellijk naar Ko
ningin Elizabeth en Prins .Philip leid
den. Zij zouden hier de dank van het
Nederlandse vol koverbrengen voor de
Britse steun tijdens de ramp.
Terug van Northolt
Koningin Juliana en Prins Bernhard
zijn om 18 uur (Ned. tijd) van het
vliegveld Northolt weer naar Neder
land vertrokken. Het vliegtuig, waar
mede 't koninklijk paar de reis maak
te, werd door Prins Bernhard bestuurd.
De prins had het toestel overgevlogen
van het vliegveld Hendon, waar een
dichte mist hing, naar Northolt, waar
het zicht goed was. Hier voegde Ko
ningin Juliana zich bij hem.
Gisteravond omstreeks 19.45 uur zijn
koningin en prins in het paleis Soest-
dijk van hun eendaagse bezoek terug
gekeerd. Het vliegtuig, dat het konink
lijk paar vervoerde, landde op het
vliegveld Soesterberg.
BIJ AANKOMST OP HET vliegveld
van Londen, werden Koningin Juliana
en Prins Bernhard begroet door
mr Stikker
Ned. onderscheiding voor
Sir Gerald Kelly
LONDEN. De Nederlandse am
bassadeur in Londen, mr D. U. Stik
ker, heeft Sir Gerald Kelly, president
van de Royal Academy op een plech
tigheid op de Nederlandse ambassade
de versierselen van commandeur in de
Orde van Oranje Nassau overhandigd.
Ook wethouder C. L. Ackroyd kreeg
deze onderscheiding uitgereikt.
riode der vrijwording van de Katho
lieke Kirk in Nederland.
Het ligt in de bedoeling het stuk uit
te brengen in de maand April. De
schrijver Jan Nieuwenhuis, is' docent
aan het instituut voor de Kath. Jour
nalistiek van de universiteit te Nij
megen
Kort geding tegen
Zierikzee
De rechtbank te Middelburg heeft
gistermiddag het kort geding behan
deld, dat de Zierikzeese Middenstands
centrale aanhangig had gemaakt tegen
het gemeentebestuur van deze ge
meente. De middenstandscentrale
meende, dat het besluit van het ge
meentebestuur om over te gaan tot
gedwongen evacuatie, niet op de wet
was gebaseerd. De officier van Justi
tie, mr P. M. Schenkenberg van
Mierop, heeft geconcludeerd, dat de
Middenstandscentrale niet ontvanke
lijk kan worden verklaard in de eis,
geen uitvoering te geven aan het eva-
cuatiebesluit. De president bepaalde
de uitspraak op Vrijdag 6 Maart te
twee uur. doch zo mogelijk zal hij
reeds Woensdag 4 Maart vonnis
wijzen.