Qisteren was het DE DAQ
Zeedijk bij Nieuw Vossemeer
wordt „dichtgeknepen"'
Plan voor fontein op
Hofplein gereed
Slachtoffers
watersnood
Bestrijding van
diphtherie
Volgende weekRTM-trams
naarNumansdorp
Baanvak alleen beschadigd bij
de Blaaksedijk
Van Ommeren schenkt twee ton
Ervaren Sliedrechters brengen
zware zinkstukken aan
Donderdag 26 Februari 1953
5
k
HET was gisteren een dichterlijke dag: vroeg licht, laat donker, en daartussenin
zon. De eerste mooie dag in deze rampzalige Februari die met Noordwes
terstorm en springvloed begon, met sneeuw, hagel en verdrinkingsdood vervolgde
en daarna iedere dag een lijstje bezorgde aan ons bureau, een lijstje met een brede
v zwarte rand erom: „Geborgen" stond er op, „Geïdentificeerd en geborgen",' „In
dijkvoet begraven", e.d., net zo lang zal het komen van die lijstjes duren tot de
1487-ste, of 1513-de of 1671-ste naam is ingevuld. Komt die laatste naam, dan zal
de zon reeds menigmaal geschenen hebben net als gisteren. En dan hebben de sen
timentele zangspreeuwen allang die gelukkige woorden van een Rotterdams dich
ter: „De bruigom is de Lentewind en Holland is de Bruid" vervangen door „De
man dat is de Zomerwind, en Holland is zijn vrouw". De vogels hadden het, gis
teren. Voor dag en dauw kwetterden merels reeds achter de iets minder-schuwe
lijsters aan: voor zingen was het nog geen tijd, dat komt later wel. Nu waren zij
alleen nog maar onrustig.
LATER, dat is wanneer vrijwel overal de dijken weer gedicht zijn en polderjongens 't (on
schatbare) werk van vrijwilligers en soldaten hebben overgenomen, als de teruggekeerde
stugge boeren hun akkers onder het gips strooien,— als de moegeholde Zeeuwse kinderen weer
een glas water durven te drinken uit hun eigen pomp.
19e lijst
DEN HAAG. Het informatie
bureau van het Nederlandsche Roo-
de Kruis heeft Woensdag de 19de
lijst van slachtoffers van de wa
tersnood 1953 uitgegeven, luidende:
HALSTEREN
Geborgen: MaasRaats, Johanna,
geb. 9.11.18 te Halsteren.
NIEUWE TONGE
Geborgen: De Jong, Adriaantje W„
geb. 21.8.47; De Jong, Jannie, geb.
5.5.50.
NIEUWERKERK
Geborgen en geïdentificeerd: Hil-
lebrandvan Dommelen, geb. 18.11.
1884; Rentier. M. J. geb. 24.11.42;
Stoutjesdijk. H. geb. 14.2 52; Nikerk,
Pieternella, geb. 4.3.16.
NIEUW VOSSEMEER
Geborgen en begraven te Steen
bergen: Van der Male, Cornelis, geb.
23.10.1883 te Nw Vossemeer.
OUDE TONGE
Geborgen en geïdentificeerd: De
Vos. Pieter, geb. 1.8.1864; De Vos,
Adriana L- geb. 11.3.45.
STEENBERGEN
Geborgen en begraven te Steen
bergen: Van Tillo. Petrus, geb. 11.9.31
te Steenbergen.
ZEVENBERGEN
Geborgen en geïdentificeerd: Van
Ginneke, Peronella. geb. 20.10.1885
te Made en Drimmelen, weduwe van
Jacobus Stoop.
Jubileum A. Wiltschut
De heer A. Wiltschut ontving gis
teren in de kring van directie chefs
en collega's een huldiging ter gele-
fjenheid van zijn veertigiarig jubi-
eum bij A. de Hoop N.V., electro-
technische fabriek.
In hartelijke toespraken van de
directie en van personeel-vertegen-
woordigers werden de vele goede
kwaliteiten van de jubilaris naar
voren gebracht en de wens uitge
sproken dat hij zijn kennis en
werklust nog jaren aan het bedrijf
zou kunnen en mogen wijden,
Naast de gebruikelijke geschen
ken onder couvert werden de jubi
laris nog enkele materiële aanden
ken waaronder een leunstoel, aan
geboden.
Een kort gezellig samenzijn be
sloot de zakelijke viering van dit
jubileum.
Aan boord van hel s.s. ..AxeldiJV
dat aan de Wilhelminakade liet, Is gis
termiddag de 51-jarice havenarbeider O.
H. uit de Tolhuislaan door een hijs ijze
ren pijpen geraakt. Hij werd in het
Haveenziekenhuis opgenomen met een
gecompliceerde rechter-onderbeenbreuk.
Tussen die waar-zomerse dagen
en nu liggen nog heel wat over-
gangsdagen. en iedere overgangs
dag zal zich door iets aparts ken
merken. De dankbare aanvaarding
van de dag van gisteren werd aan
stekelijk ingeluid door de jeugd:
zij trok haar warme regenjassen
en field-jacks uit en zij liet de zon
weer toe op haar blote armen, en
in haar lachende mond, lessen wer
den nog eris doorgenomen, maar,
in de buitenlucht.
Er zijn schoonheidsmaniakken, die
het een of andere instantie buiten
gewoon euvel duiden, dat zij „uit
vrees voor de ruimtelijke werking
van het beursterras" daar een paar
duitserige bloembakken liet plaat
sen. 't Kan zijn. Als de zon schijnt
en als de Zuidwesterwind de eer
ste zoelte over Rotterdam uitstrijkt,
hebben wij geen zin in twistge
sprekken over ruimtewerkelijke
wederopbouwvrecs in de Spinhuis
straat. want wij vinden de zon en
de jonge meisjes-in-die-zon veel
mooier: kijk bijvoorbeeld dat drie
tal dat daar ongedwongen op zo'n
beursbloemenbak bij elkaar zitten,
volop genietend van de eerste zon
en onverschillig voor ruimtewerke
lijke of andere vrees zomaar in
d'r jurk alsof het Pinkstervacantie
ware, en zonder te poseren.
ONGEDWONGEN jeugd stemt
ons hoog: in een kinderlijke
behoefte activiteit, klommen wij
naar een onzer gaafste carillons,
klommen wij het Raadhuis in, om
eens van boven af de eerste Fe-
bruari-zon op herwordend Rotter
dam te zien. Vlak onder ons sis-
boemde een heistelling als een
snuivend-en-kloevend paard dat
niet naar de stal terug-wil
daarachter bleek de winkelprome
nade reeds hoog uit de grond te
zijn opgestaan in al die maanden:
welk een geweld! Daar zullen deze
zomer heel wat rondritbusscn stil
staan en de explicaties van de RET-
chauffeurs aanhoren en maar niets
Laat uw kinderen
inenten
In de eerstkomende maanden
zal in Rotterdam een groot aan
tal kinderen worden ingeënt tegen
diphtherie. In de eerste plaats be
staat daarvoor steeds gelegenheid
op de consultatiebureaux voor zui
gelingen en kleuters, ook voor daar
niet ingeschreven zuigelingen en
kleuters. In de tweede plaats zul
len thans de leerlingen van kleu
terscholen en die van de eerste
klas der lagere scholen op school
door de schoolarts ingeënt worden,
voorzover althans hun ouders of
verzorgers daarvoor toestemming
geven. Een tegen diphtherie ingeënt
kind heeft veel minder kans deze
vooral voor kleuters zo besmette
lijke en gevaarlijke ziekte op te
lopen, terwijl de kans op een ern
stige afloop bij goed-ingeënte kin
deren zeer gering is. Het is nodig
de inenting om de twee jaar te
herhalen.
In verschillende wijken der stad
zal door de G.G. en G.D. gelegen
heid worden gegeven tot inenting
van kinderen, die elders nog niet
werden ingeënt. Plaatsen en tijden
zullen nader bekend gemaakt wor-
dpn.
De directeur van de GG en GD
schrijft ons:
„Ik wens hierbij nog eens met
grote nadruk de aandacht van alle
ouders en vezorgers van kinderen
te vestigen op de noodzakelijkheid
om hun kinderen door inenting te
laten beschermen tegen diphterie.
Tevens dring ik er bij alle belang
hebbenden op aan om zoveel en zo
spoedig mogelijk gebruik te maken
van de gelegenheid, die de con
sultatiebureaux bieden en om ook
leerlingen van de kleuterscholen
en van de eerste klas der lagere
scholen op school te doen inenten.
Neemt deze raad ter harte. Men
zou bijna kunnen zeggen: aan
diphtherie behoeft geen kind meer
dood te gaan."
"pEN heistelling op de
dreef palen de gron<
begrijpen van ons, rare Rotterdam
mers tja. er zit nu eenmaal veel
goed Zeeuws en hardnekkig Eilan-
dersbloed in dit volk hier. Onweer
staanbaar werden wij erheen ge
trokken: 't betonhout glansde in de
zon en Lutusca (in z'n schone bur
nous). het sterrenwachtachtige
Bouwcentrum en het met niets te
vergelijken Groothandelsgebouw ke
ken innig-vergenoegd toe. Maar het
was ons, of ze over ons heen ston
den te knip-ogen naar de verte.
Waarheen? wij zijn op zoek ge
gaan (in de zon is het heerlijk
zoeken) en we hebben het ge
vonden:
Leuvesluis
grond in. Was
dat nu zoiets bijzonders? Ditmaal
wel, want het was de heimachine
die ervoor zorgde, dat Zadkine's
reuzenbeeld van de Verwoeste
Stad, eenmaal op een voetstuk ge
zet, alle orkanen en stormvloeden
zal kunnen weerstaan. Juist nu, nu
wij midden in onze wederopbouw
zitten, moet dat beeld er komen
om onze wil tot leven dag-en-nacht
uit te schreeuwen over het water
dat in open verbinding staat met
de Zee.
Nog geen uur geleden ontroer
den ons drie schoolmeisjes die
nog babies waren, toen onze stad
verwoest werd. en nu ontroert ons
de gedachte, neen: de wetenschap
dat wij, al wederopbouwende, Zad
kine's mooie verbeelding waard
geworden zijn. En dat kwam nu
allemaal door de Zon. De Zon, die
telkens weer oud leed en jong leed
verzacht. De Zon. die moed geeft,
moed die wij zo hard van node
hebben, ook in deze sterke stad.
Twee inbrekers
veroordeeld
De Rotterdamse rechtbank ver
oordeelde vanmorgen de 41-jarige
Schiedamse havenarbeider A. St.
tot een jaar en drie maanden, en
de 29-jarige Schiedamse bankwer
ker A. Sm. tot 12 maanden met
aftrek, waarvan drie voorwaarde
lijk met een proeftijd van drie
jaar, omdat zij in Juli van het
vorige jaar hadden ingebroken in
een pand aan de Tuinlaan te
Schiedam.
Evacué 's gratis
naar Diergaarde
Vanaf Zondag 1 Maart tot en met
Zondag 8 Maart hebben evacué's te
Rotterdam op vertoon van hun
kaart gratis toegang tot Diergaarde
Blijdorp.
(Van één onzer verslaggevers)
Diesellocomotief M 68 van de Rotterdamsche Tramweg Maatschappij
is gistermiddag blijmoedig naar de Barendrechtse brug geboemeld om
eens te ,proberen of de baan naar de Blaaksedijk al berijdbaar was.
Maar enkele tientallen meters over de brug moest worden gestopt
voor aangespoeld stro, wilgenhout en grint dat tussen de rails lag.
Bovendien was de Boonsweg, die van de brug naar de Blaaksedijk
loopt, nog over grote afstand verzwolgen door het water, samen met
het tramlijntje dat er naast ligt. Halverwege is de baan zelfs tamelijk
zwaar gehavend: de rails ligt er verkronkeld onder de waterspiegel en
het grint is weggespoeld. Zodra dit beschadigde stukje van nog geen
honderd meter is hersteld, kan de dienst Rotterdam-Numansdorp weer
normaal beginnen.
Midden volgende week zou het
zover kunnen zijn, denkt dr H. J.
van Zuylen, directeur van de RTM.
De opzichter, die met de locomotief
even poolshoogte ging nemen, hoopt
zelfs op a.s. Maandag. Twintig of
dertig wagons met zand en grint
denkt hij nodig te hebben om het
baanvak Barendrechtse brug-Blaak-
sedijk afdoende te repareren. Nu is
een ploeg werkvolk bezig om de
metershoge laag van stro en aan
verwante artikelen te verwijderen
een moordend karwei. De brand
er in steken is minder raadzaam;
dan verbranden de bielsen en is
men nog verder van huis.
Aan de andere kant van het on
der water liggende stuk baan is
een ploeg bezig de rails weer in
het juiste model te buigen en grond
aan te voeren ter versteviging.
Langzaam, heel langzaam valt de
polder droog. Bij Katersveer draait
het gemaal, gesteund door een ex
tra pomp, op volle toeren en weet
per etmaal de waterspiegel bijna
vier centimeter lager te krijgen. Te
langzaam naar de zin van de RTM.
maar toch wel juist, want bij snel
ler pompen schijnen de sloten vol
te lopen met grond, waardoor het
bemalingssysteem in de war zou
raken, met later alle nare gevolgen
daarvan.
Buitendijks land is al
droog gevallen
De zomerkade langs de Oude
Maas is voorlopig hersteld met rijs
hout en wilgenstammetjes. In de
dijk zit nog steeds een formidabel
gat van ongeveer twintig meter.
Van de Barendrechtse kant van de
brug wordt door auto's veel grond
aangevoerd. Met deze grond dempt
men het wiel, dat achter de dijk is
ontstaan. Door het dijkgat stroomt
geen water. Het is wonderlijk te
zien hoe het buitendijkse land
tussen zomerka en dijk groten
deels droog is gevallen, terwijl de
polder nog vol staat.
De polder tussen de Middeldijk
(even voorbij Barendrecht) en de
Op fiets onwel geworden
en overleden
Op het Noordplein werd gister
middag de 50-jarige fabrieksarbei
der R. S., die op de Mathenesser-
dijk woonde, onwel. De man viel
van zijn fiets. Hij werd vervoerd
naar het Bergweg-ziekenhuis, waar
bij aankomst bleek dat hij was
overleden.
De N.V. Phs. van Ommeren heeft B. en W. medegedeeld, dat zjj voor
nemens is de gemeente een bedrag van 200.000 te schenken voor de op
richting van een passend monument op het middenvak van het Hofplein.
Over de wijze, waarop verwezenlijking van haar denkbeeld zou kunnen
plaats hebben, is inmiddels overleg gepleegd. Dit overleg heeft geleid tot
de vervaardiging van een ontwerp voor een monument in de vorm van
een fontein.
Vanmorgen is op de Schiedamse-
vest de 21-jarige E. van W. uit de
Schermiaan door een jeep aangereden.
(Van een onzer verslaggevers)
NIEUW VOSSEMEER. Met succes heeft men tijdens het dode tij van
gistermiddag een tweede enorm zinkstuk laten zakken in het 60 meter
grote gat, dat vlak voor dit Brabantse dorpje in de zeedijk is geslagen.
Dinsdagmiddag werd het eerste tot zinken gebracht, Vrijdag en Zaterdag
komen er nog twee bü. En met dat alles is het herstel van Nieuw Vosse
meer en de terugkeer van de bewoners weer een stapje naderbij gekomen-
Maar het is slechts een klein stapje, want iemand die het weten kan. schat
de terugkeer van de Nieuw Vossemeerders op een datum ergens in Juni
of Juli. Tot zolang blijft het bepaald te onveilig in het dorp en nog zeker
enkele weken lang ook zal elke dag met hoog water tweemaal per 24
uur dus een belangrijk deel van het dorp onder water staan.
Nu komt dat water uiteraard niet
meer zo hoog als in de eerste dagen
na de ramp van 1 Februari. Maar in
sommige straten staat het bij hoog
tij toch nog ruim twee meter. En er
ger nog dan het feit. dat het nog vier
of vijf maanden zal duren voor de
bewoners terug kunnen komen, is
het. dat het gevaar voor instortende
huizen in deze plaats steeds groter
wordt.
Nieuw Vossemeer placht 1700 in
woners te tellen 50 daarvan zijn
verdronken. Die mensen woonden in
ruim 400 huizen. Daarvan zijn er nu
100 totaal vernietigd. Dat is een
kwart van de woonruimte
Het laten zakken van zinkstukken
in een dijk betekent in vele gevallen
nog een zeker risico. Vaak weet nie
mand. of het stuk niet door de stroom
zal worden meegesleurd en verwoest
Een dergelijk gevaar bestond gister
middag in het geheel niet. In opper
ste gemoedsrust hadden de Slie
drechters, wie dat werk van ouds het
best is toevertrouwd, de rijshout*
constructie laten zinken. Het was
prachtig weer. Het hele werk was in
een uur voorbij.
De Rijkswaterstaatshoofdingenicur
L G. van Bendegom. die de leiding
van dit werk heeft, stond welwillend
glim lachend toe te kijken. Glim
lachend. maar met een scherp oog
Want bij het meest „luxueuze" weer
moet een zinkstuk met een ongeloof
lijke nauwkeurigheid worden ge
plaatst. En het is evenzeer ongeloof
lijk te zien, hoe de ervaren rijswer-
kers en de sleepbootkapitein, die dit
ook wel eens eerder bij de hand heb
ben gehad een stuk van 25 a 30
meter inderdaad tot op enkele deci
meters precies weten neer te leggen.
Het werk was prachtig op tijd
klaar. Nauwelijks waren de Slie
drechters veilig aan wal, of het wa
ter begon weer meer stroomsnelheid
te krijgen. Het dood tij was voorbij
en de Vossemeerse polder begon bij
het invallende lage water leeg te lo
pen Tien minuten later al. stroomde
die watermassa als een wilde rivier
door het dijkgat de Eendracht in.
Maar het werk gaat door. Het zwa-
re ploeterende werk aan de zeedijk
en de binnendijk, die Nieuw Vosse
meer bescherming had moeten bie
den. Dc zeedijk hoopt men van Zater
dag af dicht te kunnen gaan „knij
pen". De binnendijk wordt op het
ogenblik alleen nog maar in gereed
heid gebracht, om op het eerste sein
van de zeedijk, „ga je gang maar"
dichtgegooid te kunnen worden.
Er zit in die tweede linie van het
dorp een gat van een kleine 50 meter
breedte en bij 5 meter diepte.
Voorlopig staat er nog te veel stroom
in om ook maar aan dichten te kun
nen denken, maar op het ogenblik,
dat men aan de buitendijk ver ge
noeg is en de stroom dus voorname
lijk van het binnengat heeft wegge
nomen. begint men ook „binnen".
Enorme hoeveelheden zand worden
op het ogenblik aan weerszijden van
het gat opgeslagen om bij het eerste
1 bericht met bulldozers en draglines
in het water te kunnen worden ge
gooid.
Een oorspronkelijk door Franse en
Nederlandse militairen opgezet plan
om hier een zandzakkendijk vóór om
het gat heen te bouwen, heeft men
inmiddels in de steek gelaten. De dijk
wordt recht door 't gat doorgetrokken
Dat is het plan van dit ogenblik. En
als het geheel slaagt, zullen de gaten
rond N. Vossemeer binnen enkele
weken zijn gedicht. Dan moet de pol
der waar enkele millioenen kubieke
meter water in staan, leeggemalen
worden en dat is een werk van vele
weken.
Bij het ontwerp is uitgegaan van
een ruim, achthoekig waterbekken
met lage borstwering, waarin zich
een aantal omhoog spuitende water-
monden bevindt. Aan de rand van
het bassin worden tevens monden
aangebracht, die het water in op
waartse richting naar het midden
spuiten. Van de hoek van het bas
sin lopen, licht afhellend naar de
buitenzijde van het middengedeelte
van het plein, elementen die van
beeldhouwwerk zullen worden voor
zien. Od de aldus gevormde acht
tussenvlakken wordt een sierbestra
ting aangebracht. De kosten worden
geraamd op f 329.000 waarvan
f 200.000 voor rekening van. de
schenkster en het restant ad
f 129.000 ten laste van de gemeente.
Aan de raad wordt in overweging
gegeven de schenking in dank te
aanvaarden en tot het aanbrengen
van het monument op het Hofplein
te besluiten.
brug, die ook vol heeft gestaan, is
ook weer boven water gekomen.
Landerijen vol rottende koolstron
ken. vergane bergen spruitjes en
omgewoeld grasland liggen er triest
bij. De Barendrec'ntseweg bij de fa
briek van Hooimeyer kan weer
worden bereden, maar bij de brug
houdt de rijkspolitie ieder tegen.
Bij de tramhalte Barendrecht wordt
het talud afgegraven om grond te
krijgen voor het herstel van de
tramweg bij Blaaksedijk. Is dat
klaar, dan rijden er weer als
vanouds trammetjes tussen Rot
terdam en Numansdorp en is de
verbinding met de Hoekse Waard
aanzienlijk verbeterd.
„Veertien dagen na het dichten
van het gat bü Oudenhoorn kunnen
wü ons tramnet in Putten hebben
hersteld", zo meent de directeur van
de Rotterdamsche Tramweg Maat
schappij, dr H. J. van Zuylen. „De
Hoekse Waard zal misschien volgen
de week weer per tram bereikbaar
zyn. Het lyntje Zuid-Beyerland
Numansdorp is daar het ergst be
schadigd, maar dat is niet zo vrese
lijk; het is van minder belang: er
reden slechts vier trams per dag."
Dr Van Zuylen meent, dat ook op
Flakkee vrij spoedig weer trams zul
len ryden. Van Middelharnis uit
worden nu busdiensten gereden naar
Melissant, naar Nieuwe Tonge, naar
Stad-aan-het-Haringvliet, naar Oud
dorp (alleen bij eb) en binnenkort
misschien naar Den Bommel-West.
Dat zou vandaag voor het eerst wor
den geprobeerd, zo zei de heer Van
Zuylen.
„De beschadigde baanvakken bij
Blaaksedijk en vóór Zuidland wor
den nu hersteld, zodat volgende week
dan in ieder geval Numansdorp en
Zuidland weer bereikbaar zijn", ver
telde dr Van Zuylen. „In de Hoekse
Waard zijn de tramdijken verder be
schadigd tussen Strijen en Blaakse
dijk (bij beide plaatsen) en tussen
Krooswijk en Goudswaard (het ge
deelte tussen Goudswaard en Piers-
hil). Over deze laatste dijk ligt een
nooddrinkwaterleiding.
DE „DROOGLIJN"
De bootdienst naar Zierikzee is
nogal riskant, volgens de heer Van
Zuylen, daar het havenkanaal bij
Zierikzee uiterst moeilijk bevaarbaar
is en snel verzandt. Passagiers voor
Westenschouwen worden per sleep
boot naar Burghsluis gevaren en
daar per zeewaardige vlet op de dijk
gezet. Op dit deel van Schouwen
rydt de zogenaamde „drooglijn" langs
de duinrand: een busverbinding tus
sen Burghsluis en Scharendijke. Tus
sen Zierikzee en Brouwershaven
opereren eveneens bussen, afhanke
lijk van eb en vloed. Van daar de
naam: „tij-lyntje".
Dr Van Zuylen vindt dat zijn be
drijf er goed af is gekomen. Aan het
rollend materieel werd slechts voor
ongeveer 10.000 schade toegebracht.
Wel hebben de bussen nu veel te
lijden door de slechte wegtoestanden.
Dr Van Zuylen noemde een rit van
dertien bussen naar Hellevoetsluis
een „moordpartij".
Over schade aan tramdijken en zo
genaamde „kunstwerken" kon hij
zich nog niet uitlaten. Al deze schade
zal in eigen beheer worden hersteld.
Twee RTM-locomotieven zijn over
de weg via Utrecht naar Nieuw Vos
meer gebracht om daar grond aan te
voeren.
Voor Jamin ontslag
van rechtsvervolging
De firma C. Jamin had op Vrij
dag 21 November om acht uur des
avonds ijs verkocht dus na wet
telijk sluitingsuur. Om een
principiële uitspraak uit te lokken
over de vraag of uit een deel van
een winkel, dat geheel is afge
scheiden en een speciale ingang be
zit, via een loket aan op straat
staande kopers ijs mag worden
verkocht. De economische kamer
van de Rotterdamse rechtbank
heeft vanmorgen uitspraak gedaan
in deze zaak. De firma Jamin
werd ontslagen van rechtsvervol
ging. Dit vonnis houdt in. dat nu
de driehonderd winkels der firma
niet hoeven te worden verbouwd.
De officier van justitie had twee
weken geleden een boete van een
gulden geëist.
.-■■IN;
