Volledige vergoeding
is niet waarschijnlijk
mm
Hamid II
Ik gaf bevel
ZON!
Dodencijfer noj
zéér voorlopig
Europees leger kan
nu spoedig tot
stand komen
Waarde in Januari
uitgangspunt
Waar zijn de getroffenen aan toe?
Pissarev per
schip ons
land uit
Ut na dolle bui
Spijt
63.5 millioen
in Fonds
26 Februari: crocussen!
Reg'
ermg van
Oostenrijk
treedt at
Y.S. wijzen
Russin uit
Nieuwe opstand
op Koje
Penning voor
Van Gogh
Veel meer in Stavenisse
Dr J. van Baal wordt
gouverneur N.-Guinea
Labour breidt
verboden
lijst uit
Nd-Korea niet
bij V.N.-debat
MATR0ZENSHAG
Democratisch-socialistisch dagblad
Het\ rije\i)lk
HOOFDREDACTEUR: K. VOSKUIL
Donderdag 26 Februari 1953
Achtste Jaargang Nummer 2374
UIIG. N.V. DE ARBEIDERSPERS, DIRECTIE
H. v. KUILENBURG en C. v. d. WAERDEN.
PRIJS 47 ct. per weels, 1 6.10 per kwartaal.
LOSSE NUMMERS 10 ct. - GIRO 28333.
BUREAU JACQ. PERKSTR. 9, ROTTERDAM
TEL.-111030 - REDACTIE 28693, 113949. 24412
ADVERTENTIES: 28446 28513, 28302.
Jk zei: NóóD-neus, niet feestneus!"
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiüiiiiiiii
De Russische journalist L. Pissarev,
die door de Nederlandse regering is
uitgewezen, is Woensdagavond aan
boord van de Russische zeesleepboot
„Priliv" naar zijn land vertrokken.
Pissarev was 's middags te vier uur
onder politiebegeleiding per auto naar
het Steenen Hoofd te Amsterdam ge
bracht, waar de „Priliv" sinds twee
dagen voor anker lag.
Hij bleef met zijn begeleiders in de
auto tot omstreeks kwart over zes
toen hij over de loopplank van de
zeesleepboot werd geleid.
Een auto van de Russische ambas
sade wachtte op de kade totdat de
„Priliv" zich van de wal had losge
maakt.
Ringdijk
Rïlland-Bath
Woensdagmiddag is in de ringdijk bij
Rilland, die gisteren na dagenlang
zwoegen was gedicht, op de meest
kritieke plaats, namelijk vlak bij de
zeedijk, weer een gat geslagen.
Direct werden alle beschikbare
krachten ingeschakeld en gisteravond
omstreeks negen uur gelukte het het
gat weer te sluiten. Iïet had een
breedte van ongeveer tien meter. De
diepte was aanzienlijk.
Er zijn verschillende soorten goe
deren, waaraan schade is geleden en
voor alle gelden andere normen. In
de eerste plaats zijn ze te verdelen
in onroerende en roerende goederen-.
De onroerende zijn: landerijen, hui
zen, bedrijfspanden, boerderijen,
schepen. De roerende: gewas, be-
drij fsvoorraden, handelsvoorraden
vee, huisraad en kleding. Voor beide
categorieën heeft men te maken met
herstelbare en- onherstelbare schade.
Voor gronden geldt in het alge
meen, dat de verkoopwaarde van Ja
nuari 1953 wordt vergeleken met die
van na de ramp. Het verschil wordt
door het rijk vergoed.
Van landbouwgronden zegt
de Staat: „Ik zal ze herstellen". Maar
als de Staat ze niet zou kunnen her
stellen, wordt gedacht aan een
nog niet vastgesteld percentage
als vergoeding.
Boven f 1000 korting
Voor woningen en bedrijfs-
p an den kijkt men eerst naar de
herstelbare schade. Gaat die de dui
zend gulden niet te boven, dan wordt
zë helemaal vergoed.
De schade boven de duizend gul
den gaat men in vakjes verdelen.
Bijvoorbeeld maar meer dan een-
55
55
(Van onze correspondent te Djakarta)
IN DJAKARTA is Woensdag onder enorme belangstelling het
proces tegen sultan Hamid II van Pontianak begonnen.
Hamid verklaarde bij het begin van de zitting onschuldig te
zijn aan hoogverraad.
Hij erkende volgens AP echter, dat hij Westerling opdracht had
gegeven op 24 Januari 1950 een aanval te doen op het parlements
gebouw, alle ministers gevangen te nemen en de secretaris-generaal
van het Ministerie van Defensie, alsmede de chefstaf van het leger,
dood te schieten.
Hamid zei voorts, dat hij zich
tegenover Westerling bereid had ver
klaard, het opperbevel op zich te
nemen van diens Apra-troepen. Hij
had dit gedaan, omdat na de sou-
vereiniteitsoverdracht de neiging viel
waar te nemen om de deelstaten op
te heffen op een wijze, die in strijd
was met de grondwet. „Als federa
list was ik verplicht deze activiteiten
tegen te gaan en dat zou alleen mo
gelijk zyn geweest met wapengeweld.
Boos over Bandoeng
Hij was echter boos geworden,
toen Westerling hem meedeelde, dat
hij Bandoeng had aangevallen. Deze
aanval was geschied, nog voordat
Hamid het opperbevel over de Apra-
troepen op zich had genomen.
Wat de aanval op het kabinet be
treft, zei Hamid, dat hij het bevel
daartoe „in een dolle bui" had ge
geven, maar dat hij later spijt had
gekregen en getracht heeft de aan
val tè voorkomen. Dit laatste be
sluit had hij reeds genomen, voordat
Westerling hem kwam meedelen, dat
de aanval niet kon doorgaan, omdat
hij niet over de benodigde karabij
nen kon beschikken.
voorbeeld is dit niet er staat nog
niets vast de schade van duizend-
tot drie duizend gulden, van drie dui
zend tot vijf duizend; en die boven de
vijf duizend gulden.
Daar gaan kortingen een rol spe
len. Voor zover thans valt te ver
wachten worden die kortingen groter
naarmate de getroffene vóór de
ramp vermogender was. Cijfers hier
omtrent staan nog niet vast de
wet moet nog ingediend worden
maar het ziet er wel naar uit, dat
mensen met grote woningen en flin
ke bedrijfspanden, behalve voor de
eerste duizend gulden schade met
vrfj grote kortingen rekening zullen
moeten houden.
Voor onherstelbare schade aan wo
ningen en bedrijfspanden geldt het
principe: waarde Januari 1953 ver
minderd met afschrijving en (oplo
pende) kortingen.
Ieder ding verliest in het gebruik
aan waarde. Na verloop van een
paar jaar is het niet meer zoveel
waard, als toen men het gloednieuw
kocht. Als we allemaal een boek
houdkundig zuiver leven leidden-, zou
den we het geld voor die afschrij
ving op onze bezittingen in een.
spaarpotje stoppen of netjes op de
bank zetten. Voor zover we kleine
bezitters zijn, doen we het vrijwel
nooit, maar de Staat houdt er bij de
schadevergoeding wel rekening mee.
Hij trekt het bedrag van die af
schrijving op woningen en bedrijfs
panden er af.
Voor onherstelbare woningen en
bedrijfspanden ga-at men niet uit
v-an het schadebedrag, maar van de
kubieke inhoud der panden.
Schepen worden behandeld als
woningen.
Voor boerderijen komt de
zaak ietwat anders te liggen. Men
gaat uit van de herstelkosten of de
vervangingswaarde met een aftrek,
die afhankelijk ls van de ouderdom
en de toestand, waarin de boerderij
voor de ramp verkeerde. „Landbouw-
herstel", dat de schadevergoeding
voor de boerderijen regelt, wil elk
geval afzonderlijk bekijken.
~w
Zie verder pag,
Wisselkoersen
In- en verkoopkoersen
Engels pond 10,56—10.57
Zwitserse frank '87.08—87.13
Zweedse kroon 73.0773.17
Franse frank 1.07851.0805
Amerikaanse dollar 3.80—3.80'ï
Belgische frank 7.597,60
DE MINISTERS VAN Buitenlandse Zaken van de zes landen der
Europese Defensiegemeenschap hebben in Rome Woensdag een
compromis gevonden voor de Frans-Duitse tegenstelling over
het E.D.G.-verdrag, zo blijkt uit het na afloop van de confe
rentie gepubliceerde communiqué.
De Franse minister Bidault heeft zich er namelijk mee
accoord verklaard, dat de aanvullende eisen, die Frankrijk ten
aanzien van de E.D.G. heeft gesteld, anders zullen worden ge
formuleerd, zodat zij voor alle partners aanvaardbaar zijn.
ülütllNllllllllllüllllllllllllll!
(Van een speciale verslaggeefster)
NU DE EERSTE ELLENDE van de rampspoed, die een deel
van ons land heeft getroffen, zo al niet verwerkt is, dan tocli te
overzien valt, gaat de vraag spelen: Wie betaalt wat? En voor de
getroffen mensen: Waar ben ik aan toe en waarop mag ik rekenen?
Storm- en waterschade is er geleden - gekeken van uit de materiële
hoek - en storm- en waterschade zullen vergoed moeten worden.
De regering heeft al een positief geluid laten horen: er komt scha
devergoeding. De vraag is nu: Hoeveel wordt er vergoed?
Een definitief antwoord is daarop nog niet te geven. Een
wetsontwerp tot regeling van de schade is nog niet in de
Ministerraad en natuurlijk heeft de Kamer het laatste woord.
Als uitgangspunt heeft men tot dusver genomen de wet op
de Materiële Oorlogsschade. Als die inderdaad wordt gevolgd,
zal er geen sprake zijn van volledige vergoeding. Dat zou dus
betekenen: men krijgt niet alles terug, wat men heeft verloren.
Dat zou zelfs aanzienlijk kunnen schelen.
Er is dus om tot een basis te komen voor de regeling van de storm- en
waterschade een oud beestje van stal gehaald. Eén factor speelt niet
meer mee: Mei 1940. Bij de oorlogsschade ging men uit van wat
verloren goederen in Mei 1940 waard waren. Thans gaat men uit van
wat verloren goederen waard waren in Januari 1953. Daarop moet
men evenwel geen illusies bouwen, want aan die waarde van Januari
1953 komen afschrijvingen en veelal kortingen te pas.
In het Nationale Rampen
fonds was Woensdagavond in
totaal een bedrag van 63,5
millioen binnengekomen. Hier
bij bevinden zich twee millioen
gulden van Curasao, die Woens
dag binnenkwamen.
Dinsdagavond was de stand
59,7 millioen gulden.
i||llllllllllllllllllll!'illllllllllllllllllllllll!lll!lllll!lllllllll!!lllllll!llllll!l!l!lll!llll
Wat is er voor vreemds van
daag, dacht ik. Er klopt iets niet.
Heb ik mijn portemonnaie verge
ten? Nee. Ben ik jarig, is mijn
vrouw jarig, ben ik precies tien
jaar getrouwd,, héb ik de maze
len of de honderd duizend? Nee.
Verzuimde ik mijn tanden te
poetsen, te ontbijten, staat mijn
hart stil of ben ik benoemd tot
chef van de Generale Staf? Nee-
Maar wat is er dan voor
vreemds vand/iag?
Toen zag ik het ineens, en ilc
voelde het ineens.
DE ZON!
Daar hing zij in de blauwe
lucht, daar scheen zij dwars
door een fris briesje: DE ZON!
De zon, alsof het Lente, wat?
alsof het. zomer was. Dan waren
de geruchten dus onjuist. De ge
ruchten, dat de zon was afge
schaft vanwege de koude oorlog.
„In verband met de internatio
nale moeilijkheden hébben de
Verenigde Naties met algemene
stemmen besloten, het gebruik
van de zon ie verbieden. Er is
een anti-zon-zone-eommissie in
gesteld". Nilcs daarvan. Rillerige
dromen, winters bedrog. De zon,
zij is nog goud en warmr
De kinderen mogen zonder
petje op straat. Met ingang van
heden, zolang de zon strekt.
De Oostenrijkse regering is, naar
een officiële woordvoerder heeft
medegedeeld, Woensdagochtend af
getreden.
De kanselier en vice-kanselier, Figl
en Schaerf, bezochten president
Koerner om hem op de hoogte te
stellen van het besluit van het kali-
net niet af te treden voordat het
officiële rapport van de verkiezirigs-
commissie was ontvangen.
President Koerner gaf echter uiting
aan zijn verlangen dat het kabinet
onmiddellijk zou aftreden. Figl dien
de daarop het ontslag in.
De president verzocht Figl en
Schaerf de regering te blijven waar
nemen tot een nieuwe regering zou
zijn gevormd.
De Amerikaanse procurepr-gene-
raal, Herbert Brownell, heeft Woens
dag een bevel uitgevaardigd tot de
arrestatie en uitwijzing van mevrouw
Earl Browder. echtgenote van de
voormalige leider van de communis
tische partij in de V.S.
Naar het opperbevel dei- V.N. mee
deelt, is een noordelijke krijgsgevan
gene om het leven gekomen bij een
„mislukte poging tot massaopstand"
op het eiland Koje. In de bekendma
king wordt gezegd, dat de gevangene
„dodelijk gewond" werd.
De Haagse beeldhouwer J. B. F.
Grutterswijk heeft een penning ont
worpen, die ter gelegenheid van de
Vincent van Gogh-herdenking op 30
Maart zal worden uitgegeven.
(Van een speciale verslaggever)
„HELAAS moet ik blijven aannemen, dat het totaal aantal
doden in mijn gemeente tegen de 200 zal liggen", zei ons Woens
dag de burgemeester van Stavenisse op Tholen.
He., Rode Kruis heeft Dinsdag een opgnaï gedaan, c'.ic -•andanks hst
daarbij gemaakte voorbehoud de indruk maakt, vrij volledig te zijn.
Stavenisse, dat steeds heeft gegolden als een der zwaarst getroffen
gemeenten bij de ramp, stond in deze opgaaf genoteerd met 56 doden
(zes vermist, 50 geborgen).
Helaas moeten ook wij aannemen, dat het getal slachtoffers in deze
ongelukkige gemeente in werkelijkheid zal blijken te liggen in de
buurt van het getal, door de burgemeester genoemd.
Deze verklaarde immers, dat hij
Dinsdag een nieuwe lijst met vermis
ten had verzonden. Anderzijds ver
klaarde de informatiedienst van het
Rode Kruis in Den Haag ons, dat
men zich niet aan schattingen had
gewaagd (.,Wij blijven met beide
benen- op de grond staan", werd daar
gezegd), maar uitsluitend werkte met
binnengekomen officiële opgaven.
Waarbij dus niet de nieuwe vermis-
ten-hjst van de burgemeester van
Stavenisse
Burgemeester Verburgh deelde ons
nog mee, dat het aantal geborgen
slachtoffers op het ogenblik 62 be
draagt: dat is reeds zes meer dan
liet totale aantal doden, zoals door
het Rode Kruis opgegeven.
Dat veel vermisten zich wellicht
toch in veiligheid zouden hebben ge
steld achtte de burgemeester uitge
sloten-.
Hierdoor zal het totale aantal bij
de ramp omgekomen slachtoffers,
dat volgens de lijst van het Rode
Kruis 1487 bedroeg, dus vermoedelijk
boven de 1600 komen te liggen.
Uiteraard is ook dit geen defini
tief getal. Ten eerste is het.mogelijk,
dat van n-og meer gemeenten aan
vullende vermistenlijsten onderweg
zijn. In de tweede plaats komt het
gelukkig óók voor, dat vermist opge
geven personen „opduiken", zodat in
zo'n geval de Rode-Kruiscijfers da
len,
De Rode-Kruislijst bevat behalve
(Van onze parlementsredacteur)
Het anti-revolutionnaire Tweede-Kamerlid dr J, van Baal is bij
koninklijk besluit van 25 Februari benoemd tot gouverneur van
Nieuw-Guinea. Dr Van Baal volgt de heer Van Waardenburg op, die
onlangs op zijn verzoek eervol ontslag verkreeg.
De nieuwe gouverneur, die 43 jaar is, zal vermoedelijk in April met
zijn gezin naar Hollandia vertrekken. Hij komt daar op bekend ter
rein, want in de laatste jaren was hij o.m. hoofd van het kantoor
voor Bevolkingszaken in Nieuw-Guinea en voorzitter van de daar
gevestigde raad voor volksopvoeding.
Toen de heer Van Baal in Juni
1952 als Kamerlid voor de Anti-revo-
lutionnaire party gekozen werd, be
vond hij zich nog te Hollandia.
Als ethnoloog heeft de heer Van
Baal een bijzondere belangstelling
voor de bevolkingsvraagstukken in
Nieuw-Guinea. Hij is voor de oorlog
in Leiden gepromoveerd op een
proefschrift over de verhouding tus
sen godsdienst en samenleving in
Nederlands Zuid-Nieuw-Guinea.
Tijdens een kort onderhoud dat wij
met de nieuwe gouverneur hadden,
wilde hij zich liever niet uitlaten
over de definitieve plannen welke hij
na zijn terugkeer in Nieuw-Guinea
hij is er in het verleden bijna
vier jaar geweest denkt te ver
werkelijken.
Het bestuur van de Britse Socia
listische Partij heeft de lijst van
communistische mantelorganisaties,
waarvan partyleden op straffe van
uitstoting, geen lid mogen zijn, met
achttien uitgebreid. Op de lijst staan
thans veertig van dergelijke organi
saties vermeld.
het opzienbarend lage (en waar
schijnlijk niet te handhaven) aan
tal slachtoffers te Stavenisse ook on
verwacht hoge cyfers.
Zo bijvoorbeeld voor Nieuwerkerk
en Ouwerkerk op Duiveland: respec
tievelijk 144 (98 vermist, 46 gebor
gen) en 100 (85 vermist en 15 gebor
gen). En dat terwijl de laatst gepu
bliceerde gespecificeerde opgaaf
van 9 Februari voor deze plaat
sen te zamen slechts zestien slacht
offers vermeldde!
Nieuwerkerk en Ouwerkerk liggen
op de weg van Zijpe naar Zierikzee,
midden in het ondergelopen ooste
lijk deel van dit rampspoedig eiland.
De Politieke Oommissie van de Al
gemene Vergadering der V.N. heeft
Woensdag een Russisch voorstel ver
worpen, Noord-Korea uit te nodigen
tot haar debat over Korea. Eerder
had de commissie besloten Korea
als- punt één op haar agenda te
plaatsen.
Vijf millioen voor
Ziekenfondsen
(Van onze parlementsredactie)
Minister Suurhoff stelt de Tweede
Kamér voor een bedrag van 5 mil
lioen uit het vereveningsfonds aan de
algemene ziekenfondsen te geven met
het oog op het tekort op de vrijwillige
verzekering.
VAN ROSSEM'S
Zie verder pag. 2
V#YbERÏCIT
Mooi weer houdt aan
De Bilt verwacht
van Donderdag
avond tot Vrijdag
avond:
Droog weer met
weinig bewolking,
maar in de nacht
en ochtend plaat
selijk mist. Weinig
wind. Ongeveer de
zelfde temperaturen
als vandaag.
Maan
md. opk. ond.
.8.16 17.07 6.59
Zoals de dagen langzaam
verglijden naar de 21e Maart,
is ook de lente ongemerkt na-
dergeslopen. Tot plotseling de
zon ons er vandaag aan kwam
herinneren, dat we in Februari
nog een paar voorjaarsdagen
tegoed hadeten, zoals de tradi
tie wil.
Maar de crocussen, die bij
„Flora 1953" (Haarlem) al
'tang in de grond, zaten, wisten
het wel en steken vandaag de
dag hun gekleurde hoofdjes
aan alle kanten omhoog.
DIT IS JAN GROOT uit Nieuwer
kerk a. d. IJssel met een bisamrat
van 90 cm lengte, die hij samen met
Piet van der Heuvel Dinsdag gevan
gen heeft. Woensdagmorgen bemerk
ten zij dat er weer van de voerbieten
gesnoept was, er moet dus nog zo'n
dijkenvernieler in de buurt zijn. Ge
loof maar dat ze jacht op hem zul
len maken als ze de kans krijgen!
Een „jong" Amsterdams echtpaar
(Dinsdag in het huwelijk getreden!,
dat echter oud van jaren is (bruid
76, bruigom 70 jaar oud) werd gis
termiddag op het Damrak door een
tram aangereden. De vitale oudjes
konden, na m het Binnengasthuis te
zijn verbonden, al weer naar het te
huis voor bejaarden aan de Roeter-
straat worden vervoerd. W Maan
dag vierde het echtpaar Christiaan
Dirks—Jansen te Luijksgestel zijn
gouden bruiloft. Dinsdag vierde een
broer van de bruigom, Willem Dirks,
het zelfde feest met mevrouw Dirks—
Das. Ook dit echtpaar woont te
Luijksgestel. Nog dit jaar hoopt een
zuster van de gebroeders Dirks, even
eens te Luijksgestel, vijftig jaar ge
trouwd te zijn met de heer VanMont-
fort.
DE SPOORWEGAUTORITEITEN
in Oost-Duitsland hebben een nieu
we manier gevonden om treinvertra-
ging te voorkomen. In de Tribune,
het blad van de Oostduitse commu
nistische vakcentrale, wordt heb
systeem beschreven. Als de trein van
08.30 uur vertraagd is, krijgen alle
stations langs de ïoute de medede
ling, dat de trein van 08.30 uur die
dag niet rijdt. Maar wel komt er een
extratrein om negen uurDe
schrijver van het artikel heeft niet
veel lof voor deze vondst.. In Chel
sea, een voorstad van Londen, hangen
de baby's in vogelkooien uit het raam.
Het klinkt vreemd, maar het is de
handige oplosing van het probleem:
hoe krijgt baby frisse lucht als je
geen tuin of balkon hebt om de box
ol' wagen neer te zetten? Een onder
nemende firma verhuurt sterke ge
vlochten „kooien" die uit het raam
gehangen kunnen worden. Voor
het examen van Kamer-stenograaf in
Frankrijk wordt als een der eisen
gesteld, dat de candidaat een steno
gram zo kan uitwerken dat al te
grove scheldwoorden in minder aan
stootgevende taal worden omgezet.
Als een Kamerlid in een ogenblik van
heftige verontwaardiging een van zijn
mede-leden voor „oochon" (varken;
uitscheldt, dap zal dat in het Kamer
verslag „vertaald" moeten worden
door eend, uilskuiken, domoor of iets
dergelijks.
