Verenig. „Spaarbank Wormerveer
„ten algemenen nutte''
EN
Nederlandse sportwereld toonde
zich ook na de ramp EEN
spo*ttspieqel
Stichting een feit door medewerking
burgers-plaatsgenoten
festzaanse.
ZAANSE GEMEENSCHAP
Meer dan een eeuw
gij het nalezen van het artikel over het gemeentehuis in Wormerveer, dat in
het vorige gemeenschapsnummer werd geplaatst ging onwillekeurig de ge
dachte uit naar een andere nuttige instelling in Wormerveer, waarvan de naam
op een bescheiden (licht)reclame boven de poort naast het oude vertrouwde ge
meentehuis prijkt. Nog" maar een gering aantal jaren is deze wijze van naams-
aanduiding van toepassing, want eerder was het slechts een eenvoudig houten
bordje, dat aanduidde, dat er op twee avonden zitting is van de Vereniging
„Spaarbank te Wormerveer".
Reeds meer dan 100 jaar geleden besloot een aantal ingezetenen een spaarbank
te stichten „ten algemenen nutte" en velen spaarden bij de echt Wormerveerse
Spaarbank en sparen daar nog.
Uit het gedenkschrift, dat tijdens het eeuwfeest werd uitgegveen, blijkt, dat de
oprichters en hun Opvolgende bestuurders slechts één doel voor ogen hebben
gehad en nog hebben, nl. het welzijn van de spaarders te behartigen. Zij verrich
ten hun taak dan ook geheel belangeloos. Opzet was bij de stichting in 1850 „een
goed ingerigte spaarbank te stichten voornamelijk voor handwerks- en ambachts
lieden".
Uit de eerste notulen blijkt, dat de
pogingen van het Departement van de
Maatschappij tot Nut van 't Algemeen
door gebrek aan inschrijvingen voor de
nodig geoordeelde waarborgsom waren
mislukt. Toch werden de plannen weer
ter hand genomen en werd, zo blijkt
uit de notulen van 1 October 1850, be
sloten tot oprichting in afwachting van
de nodige medewerking van burgers
plaatsgenoten.
En deze medewerking kwam. want
60 aandelen van x 50 werden bij vrij
willige inschijving geplaatst bij wijze
van renteloos voorschot om als waar
borgsom te dienen. Jaarlijks zouden er
drie worden afgelost. Het behalen van
winst door de aandeelhouders werd
reeds direct uitgesloten door de bepa
ling, „dat als bij liquidatie er een saldo
boven „het voorgeschoten kapitaal aan
wezig mocht zijn, dat zal moeten wor
den aangewend voor een liefdadige in
stelling, bij voorkeur tot vermeerdering
of uitbreiding van het onderwijs indien
daartoe behoefte bestaat en wel in over
leg met het gemeentebestuur".
Vijf directeuren
Volgens de uitgebreide statuten be
stond het eerste bestuur uit vijf direc-
teuren, die voor vijf jaar zitting had-
.den. Deze vijf bestuursleden onder
wierpen zich aan strenge bepalingen:
„Mogt door een verkeerde of kwalijk
berekende belegginguitzetting of be
steding, de waarborgsom geheel of ge
deeltelijk verloren gaandan zijn zij
daarvoor solidair aansprakelijk en ver-
pligt, die aan te vullen tot het volle
bedrag voor zoover dit niet verminderd
js door overschrijving geschied tot dek
king van tekorten der spaarbank; voor
nadeelen aan de spaargelden of even-
tueele reserve door de wijze van beleg
ging uitzetting of besteding overkomen,
zijn bestuurders niet persoonlijk aan
sprakelijk, wanneer die heeft plaatsge
had bij wijze van:
1. aankoop van Nederlandse, rentegeven-
de schuldbrieven;
2. belening of prolongatie op dezelve;
2. obligaties met opzegbare hypothecaire
inschrijving op vaste goederen ten be
drage van 3/5 der door beëedigde ma
kelaars getaxeerde waarde;
4. van reductie of andere maatregelen
der regeering.
Bestuurders zijn aansprakelijk, wan
neer dat nadeel aan de spaargelden of
reserve een gevolg is van:
1. belegging in andere dan de genoemde
schuldbrieven;
2. uitzetting aan particuliere personen;
3. ondernemingen van handel als ander-
zins;
4. Fraude of kwade trouw van één uit
hun midden.
Hierna volgen dan enige uitzonderin-
"^b,Finnic!Pv®®ipS0
JÜCoX-#.GEMEENSCHAP
IJsvereniging „De Jeugd"
Enige dagen geleden heeft onze ver
eniging, die 60 jaar bestaat, een spóed-
jaarvergadering gehouden, waarin het
besluit viel gezien de nationale ramp
dit jubileum feestelijk te vieren. Met
algemene stemmen werd echter beslo
ten een verjaringsbijdrage te schenken
aan het Rapenfonds, wat gezien het feit,
dat men zestig jaar bestaat, op f 60 werd
gesteld. Dit bedrag is inmiddels aan de
plaatselijke commissie voor het N.R.F.
overhandigd.
Uit het verslag van de penningmees
ter, bleek, dat er een klein batig saldo
was. Wat de nieuwe verlichting betreft,
deze is geheel eigendom van de vereni
ging. Alle leden werden opgewekt pro
pagandist van ..De Jeugd" te worden.
De contributie per jaar bedraagt f 1,95,
wat waarlijk niet te hoog wordt geacht.
Ongeacht het aantal kinderen van een
lid blijft de contributie f 1.95. In de
kascommissie werden benoemd de heren
Van der Gaag en Zwart. De heren J.
Veldhuis, Wilgenkade 37 en J. Mooij,
Lindenlaan 27 werden herbenoemd in
het bestuur. Tot slot werd besloten, dat,
indien er geen jjswedstrijden voor de
kinderen kunnen plaats vinden, ter ge
legenheid van het 60-jarig bestaan een
prettige bijeenkomst zal worden gehou
den.
Sectie Jeugd
Op Maandag 2 Maart a.s. wordt er in
een nog nader aan te wijzen lokaal een
bestuursvergadering gehouden van on
ze Sectie. Mocht men op deze datum
verhinderd zijn, dan gelieve men nu
reeds afbericht te zenden, opdat de mo
gelijkheid blijft, dat deze vergadering
naar een andere dag verschoven kan
worden.
gen, maar ook nog meer verplichtingen,
die in het notulenboek werden onder
tekend door alle oprichters t.w. P. van
Gelder Pz., Jan Laan, Adriaan Laan, P.
Oosterhuis, Jan Prins, Adrianus Prins,
Jan Vis Albertsz., P. Smidt van Gelder
Pz.. P. Smidt van Gelder Jr., P. H. van
Gelder, G. J. van Gelder en H. Koeke-
bakker.
De minste inleg werd bepaald op 25
ct. en de grootste aan het oordeel van
het bestuur. De minste terugneming
was 50 ct. en de grootste zonder vooraf
gedane kennisgeving f 20. Deze bepalin
gen zijn nog geldig, maar er wordt de
grootste soepelheid toegepast door de
huidige leiding. De rente werd oor
spronkelijk vastgesteld op 3c/o voor am-
bachts- en handwerksliedenen minver
mogenden en op 2r/r voor hen die daar
toe niet behoren. Dit laatste is echter
nooit in practijk gebracht en steeds van
de oprichting af tot heden is 3% rente
aan alle inlegger(sters) vergoed.
Boekhouder voor f 50 per jaar
1 Januari 1851 begon de Spaarbank
de werkzaamheden, met Jan Kouwer
als boekhouder tegen een jaarbeloning
van f 50. Het gemeentehuis werd zit
tingslokaal. Reeds in de vergadering van
het bestuur op 26 Februari 1851 gehou
den, moest worden gememoreerd, dat
een der bestuursleden, de heer A. Laan,
die in het bestuur de functie van the
saurier vervulde, was overleden. De
mogelijkheid om aan particulieren geld
te lenen, tegen borgstelling was er in
de eerste jaren, maar er kwamen zo
veel verwikkelingen door, dat er spoe
dig van werd afgezien.
Uit de notulen van 5 October 1372
blijkt, naar de samensteller van het
Gedenkschrift constateerde, dat bij het
bestuur een verzoek binnen was geko
men van „de ingelanden van het Sluïs-
pad" (aan welk pad men toen was be
gonnen met bouwen) om een geldle
ning, af te lossen in zeven jaren. De re
den van deze aanvraag betrof zeker
straataanleg. De bewoners, vormden dus
een gemeenschap, die zelf daarvoor
zorgde, op grond van de padreglemen
ten, die overal in de Zaanstreek be
stonden. De directeuren van de Spaar
bank waren huiverig te lenen „aan een
corporatie geconstrueerd als de aan
vragende". Besloten werd niet aan de
corporatie, die geen rechtsgeldigheid
had, te lenen, maar men was wel bereid
aan één der ingelanden te lenen, mits
deze twee borgen kon stellen. Hieruit
blijkt, dat de uitbreiding 'van Wormer
veer in die jaren voortging. Sinds 1875
is de spaarbank ook op Dinsdagavond
geopend. Het ingelegde kapitaal nam
steeds toe als gevolg van de toenemen
de uitbreiding van de gemeente Wor
merveer.
Over de beschikking van het zittings
lokaal ontstond in 1898 kwestie met het
gemeentebestuur, maar deze moeilijk
heid werd opgelost doordat de Spaar
bank een bedrag van f 2500 voteerde
voor verbouwing van het gemeentehuis.
De zittingen bleven in het gemeente
huis plaats vinden. Opnieuw kwamen
moeilijkheden over het zittingslokaal in
de laatste oorlogsjaren, toen de toen
malige burgemeester P. de Vries de
spaarbank uit het gemeentehuis wilde
hebben. Maar door de „brand" in het
gemeentehuis was deze zaak spoedig
niet meer urgent.
Koninklijke goedkeuring
Op 30 Dec. 1909 werd de Koninklijke
Goedkeuring op de statuten verkregen
en nam de goedgekeurde vereniging de
bezittingen en schulden over van de
oude vereniging voor een bedrag van
f 343.372,301-< en kreeg als geschenk een"
bedrag van f 49.372, zijnde het reserve
kapitaal. Tijdens de vergadering wer
den tevens plechtig de 12 sleutels van
de brandkast overgedragen. De gang
van zaken bleef bij de Kon. goedge
keurde vereniging hetzelfde. Alleen
werd betreffende het batig saldo be
paald, dat dit „moet worden aangewend
tot het verlenen van financieelen steun
aan zaken van openbaar belang
binnen de gemeente Wormerveer of el
ders."
Moeilijkheden bleven de bestuurders
niet gespaard. Zo was 1908 een kritiek
jaar door teruglopen van koersen in
verband met het uitbreken van oorlog
tussen Rusland en Japan. De jaren 1914
—1918 brachten ook veel hoofdbrekens
Treffend blijk, van medeleven:
DIE VLINDERS.
Volgens Rinke Tolman zijn er maar
liefst 40 vlindersoorten, die we geduren
de de wintermaanden kunnen zien.
Daaronder behoren o.u. de bij fruitkwe
kers bekende en beruchte wintervlin-
clers, die men met behulp van lijmban-
den tracht te vangen. Ik zeg uitdruk
kelijk tracht te vangen omdat er
toch altijd wijfjes boven bij de knop
pen komen om daar eieren te leggen.
Hoe komen ze daar dan? Wel, het man
netje, dat in tegenstelling met t' wijfje
v:el kan vliegen, neemt 't wijfje al vlie
gende mee. Hoe slim, zegt Maar het
is helemaal geen slimheid. Het komt zo
vaak voor dat deze diertjes gepaard
rondvliegen en dat gebeurt ook hier.
Andere vlinders, en daar wil ik het
speciaal over hebben, brengen de winter
door in een soort winterslaap. Ze zoe-
vooral toen de betaling op Russische
effecten gestaakt werd. Maar niet min
der moeilijk waren de jaren 1920 en
1931, maar door goed beleid wisten di
recteuren de Spaarbank daardoor heen
te loodsen.
In 1940 verliep alles rustig en de
geldzuivering na de oorlog bracht veel
grote bedragen in de kas van de spaar
bank, met de moeilijkheden voor juiste
belegging daaraan verbonden voor be
stuurders. De administratie staat onder
geregelde accountantscontrole.
Jeugdspaarbank
In 1943 werd de „Jeugdspaarbank" in
de Toonkamer van het voormalige ge
meentelijke gasbedrijf geopend, waar
voor later .burgemeester Slager een ge
deelte van zijn woning afstond en waar
van thans het bord prijkt naast de deur,
die toegang geeft tot „Ons Huis"
In verband met de vele spaarders uit
Wormer en Jisp werden in deze ge
meenten zittingsdagen geopend. In 1942
werd reeds in Jisp begonnen met we
kelijkse zittinguren en in 1950 in Wor
mer.
Het aantal spaarders is nog steeds
stijgende en vooral de „Jeugdspaar
bank" telt vele „klanten", die nooit op
hun verjaardag worden vergeten. Over
duidelijk blijkt wel dat de oprichting
van de Vereniging „Spaarbank te Wor
merveer", een goede greep is geweest
en zeker is aan de bestuurders door al
le tijden, die steeds met grote toewij
ding het werk hebben verricht zonder
enige vergoeding, naast hun drukke
werkkring, dank verschuldigd. Maar
ook de boekhouders, die de vereniging
dienden en de huidige functionaris
komt een woord van hulde toe.
Een échte Wormerveerse instelling,
waarop iedereen trots kan zijn en die
nog gaarne vele jaren wordt toege
wenst, dienden zij allen met ere.
Dd.
r*e nationale ramp beheerst
sinds drie weken ons ge
hele sportleven en niemand
zal dit bevreemden. Een
ramp, die in onze geschiede
nis haar weerga niet kent met
een zo ontzettend hoog aantal
slachtoffers moest wel haar
stempel drukken op ons volk
en dus ook op de sport in
ons gehele land. Het zal o.!.
zeer geleidelijk wel weer in
de oude banen komen, maar
vaststaat, dat o.m. de publie
ke belangstelling op dit mo
ment zeer positief minder is
dan twee maanden geleden.
We realiseren ons dat de ge
weldigs prestaties van de Ne
derlandse rijders bij de Euro
pese kampioenschappen in
Hamar, op diezelfde noodlot
tige le Februari behaald, ge
heel onze belangstelling mis
ten. 't Meest waarderende
wat we hoorden was een op
merking als: jammer voor die
jongens dat dit moest samen
vallen met die ramp. Overi
gens werd er, en terecht,
slechts over de ramp, haar
gevolgen voor ons land en de
v/ij ze waarop geholpen kon
worden gesproken en gehan
deld. Ook de gehele Neder
landse sportwereld, met aan
't hoofd de grote sportbonden
en de grote verenigingen ga
ven blijk hun plicht te ver
staan. Nederland in al zijn
geledingen was weer eens één,
in een prachtig streven om de
getroffenen hulp en bijstand
te verlenen.
Gelukkig zijn de Zaandam
mers niet achteraan gekomen
en we mogen ons wel zeer ge
lukkig prijzen dat we nu over
Volleyballers moeten
op sporthal wachten
een instituut als de Zaandam-
se Gemeenschap konden be
schikken. Direct is de organi
satie van een en ander ter
hand genomen, met man en
macht is gewerkt om zo snel
en zo gced mogelijk te kun
nen helpen, 't Is voor ons, die
er practisch buiten stonden,
heel moeilijk een voorstelling
te maken van het vele werk
hieraan verbonden. We be
grijpen heel goed dat er wel
eens foutjes zijn gemaakt,
maar uit de sportwereld past
voor onze Zaandamse sport
verenigingen toch wel een
zeer grote waardering voor
alles wat door de Z.G. ten be
hoeve van de slachtoffers is
verricht.
Zoals we reeds schreven, de
belangstelling voor de sport
was practisch geheel zoek, we
vonden dit begrijpelijk en
juist, maar dat mag zo niet
blijven. Gelukkig merkt men
allenvege reeds de terugkeer
naar de sportbelangstelling.
In deze periode zouden een
paar daverende prestaties,
als die van Broekman en Van
der Voort bij de Europese
kampioenschoppen, wonderen
kunnen doen. Öok de plaatse
lijke successen van een of
meer verenigingen kunnen
aanleiding zijn of worden tot
een direct veel groter herstel
van de publieke belangstel
ling. Velen zullen ons tegen
werpen, dat die belangstelling
maar secundair is, maar wij
weten ure ervaring dat uit die
belangstelling steeds weer
groei en bloei voor de sport
is ontstaan, afgezien nog van
de sporten die moeilijk buiten
de financiële baten ervan
kunnen bestaan. We hopen
dan ook in ons volgend num
mer te kunnen gewagen van
de weer normaal of toegeno
men belangstelling voor alle
sporten in Zaandam,
gen sport, waarover wij, uit
hoofde van onze ondes
kundigheid, maar zelden
schrijven, is volleybal. Toch
wordt deze sport ook in Zaan
dam druk beoefend. De grote
handicap voor deze sport in
onze gemeente is het tekort
aan gymanstieklokalen en 't
is niet mogelijk dat op zeer
korte termijn uit de weg te
ruimen. Het gemeentebestuur
is van goede wille, maar de
moeilijkheden zijn groot en er
zijn er vele. Toch hebben we
er vertrouwen in, dat zich in
de naaste toekomst voor de
volleyballers in Zaandam
gunstige perspectieven zullen
openen en een zo jonge sport-
beweging zal wel het geduld
kunnen opbrengen daarop te
wachten.
Een belangrijk gebeuren
voor de volleyballers is zeker
het grote internationale tour-
nooi, dat de Amsterdamse
vereniging SMH op Zaterdag
4 April a.s. in de Apollohal
organiseert. De crème de la
crènie van volleybal zal daar
de krachten meten en offici
eel hebben reeds ingeschreven
„Stade Francais' 'en PUC uit
Parijs, Royal Bruxelles uit
Brussel en de Nederlandse
ploegen RUC en Celebes uit
Den Haag, SOS uit Utrecht,
VHH, US en SMH uit Am
sterdam. De wedstrijden zijn
spanning betreft, zowel voor
de bovenste als voor de on
derste plaats.
ZW begon deze competitie
goed en alles wees er op, dat
het vrij zeker tot de veilige
middenmoot zou gaan beho
ren. Na de zesde wedstrijd is
er echter een reactie geko
men, met als gevolg degrada
tiegevaar. Waren we eerst
van mening, dat van de Zaan-
se tweede-klassers alleen
KFC en OSV gevaar liepen,
wat we al erg genoeg vonden,
nu is ook onze oudste club in
werkelijk gevaar gekomen en
daar is het elftal der blauw
zwarten toch eigenlijk te
sterk voor.
We hadden de hoop, dat de
uitslagen van 22 Februari j.l.
de situatie wat gunstiger zou
den maken, maar dat is niet
's middags van 2.306 uur en
s' avonds van 710 uur. Voor
de Zaanse volleyballers een
prachtige gelegenheid een
fraaie excursie in hun sport
te maken.
■yfyfe willen deze bijdrage be
sluiten met de prestaties
van onze tweede-klassers on
der de loupe te nemen. Het
is Zaterdag 21 Februari en de
prestaties van beide clubs zijn
wel zeer uiteenlopend. ZFC,
gestart met een nederlaag te
gen De Kennemers, had zich
na de eerste helft aan de kop
geplaatst door middel van ze
ven overwinningen en één ge
lijk spel. De tweede helft be
gon al even slecht als de eer
ste, want nu werd met 2—1
van UW in Utrecht verloren,
met als gevolg weer een punt
achterstand op De Kennemers
en daarna de altijd onbere
kenbare wedstrijd tegen KFC,
dat een verwoede strijd tegen
de laatste plaats voert. Een
prachtige afdeling wat de
uitgekomen. ZFC won de las
tige derby tegen KFC met
30, maar ook De Kennemers
won (van DWV met 25).
zodat de stand ongewijzigd
bleef. ZVV verloor met 30
van HVC en daar OSV kans
zag West-Frisia een puntje af
te snoepen is de toestand nog
iets slechter geworden. Op de
onderste plaats staat nu OSV
met 6 punten uit 11 wedstrij
den. ZVV volgt door een be
ter doelgemiddelde met even
veel punten en wedstrijden.
Schoten heeft ook zes punten,
doch uit 10 wedstrijden.
Komaan, ZVV-ers!, laat ons
niet lang in het onzekere.
Zorgt voor de nodige punten
in de nog resterende wedstrij
den! Voor ZFC geldt, dat ze
de zaken nog geheel in eigen
hand heeft en dus ook in de
komende wedstrijden op volle
toeren moet blijven draaien,
om de gestelde verwachtingen
tot een goed einde te brengen.
J. KRUIJVER.
ken daarvoor een geschikt plekje op,
waar ze tegen allerlei gevaren be
schermd, de voor insecten wel zeer
kwade tijd kunnen doorbrengen. Pracht
plaatsen daarvoor zijn de menselijke wo
ningen, waar het toch nooit zo erg koud
is en waar vooral 's winters altijd plek
jes le vinden zijn, die gedurende een
lange tijd met rust gelaten worden.
Krijgt de huisvrouw echter al vroeg, de
bekende onrust over haar, die zich uit in
het met bezemen keren van het gehele
huis, dan worden deze vlinders ontdekt
en, gestoord in hun winterslaap, gaan ze
cla?i vaak even rondvliegen
Over winterende vlinders
Klei.he vos kon»r»^STnantfc|;
GelioA kelcle aurelia..
En ja, dan wordt er hoera geroepen,
een voorjaarsbode, een vlinder en de
huisvrouw gaat met des te meer ijver
verder om toch maar op tijd klaar te
kernen, voor het vroege voorjaar komt.
Op de tekening ziet enige afbeel
dingen van vlinders, die 's winters wel
in onze huizen overwinteren en die we
dus, als we ze opschrikken oj als we de
temperatuur van de betreffende ruimte
opvoeren, kunnen, zien rondvliegen.
LEZINGEN, ENZ.
Woensdag 11 Maart a.s. komt
Kees Hana in „Ons Huis 'te Zaandam
met de film „Waddenzee en wadden-
land". Kaarten verkrijgbaar bij 't secre
tariaat van de Z.G. en de secretariaten
van de aangesloten natuurliefhebbers
verenigingen. Prijs der kaarten tot 1
Maart 70 cent, daarna f 1. Wij kunnen U
deze avond van harte aanbevelen.
Zaterdag 21 Maart om 3 uur
en Zondagmorgen 22 Maart
om 10 uur vertonen ae verenigingen „De
Paradijsvisch" en Vogelbeschermings-
wacht" in het Flora-theater de expedi
tiefilm van August Brückner Vijf
maanden in de Braziliaanse Wildernis".
Kaarten ad. 50 cent te verkrijgen bij de
genoemde verenigingen. In ons volgend
nummer komen we op deze filmvoorstel
ling nog eens terug.
'a. GEMEENSCHAP
De jaarvergadering die de vorige
week werd gehouden, heeft ons geleerd
dat de W.G. aan good-will heeft gewon
nen. Dit bleek vooral uit de respectabe
le lijst van gebeurtenissen, die secreta
ris Jb. Luttikhuizen als geslaagd kon
memoreren. Zomer en winter was de
gemeenschap actief en ook voor het ko
mende jaar staat veel werk te wachten.
De vergadering nam afscheid van be
stuurder Cor Sol, die door drukke
werkzaamheden deze zomer niet be
schikbaar kan zijn. Hij was de spreek
buis van de muzikale afdeling, die uit
het bestuur eigenlijk niet gemist kon
worden. Gelukkig blijft hij nog zijde
lings betrokken bij de W.G. door het
contact, dat hij met de bloemenvereni
ging Flora zal onderhouden. Er vond
ook een verwelkoming plaats. De heer
H. U. van Delden zal de plaats innemen
van voorzitter G. T. Vos, die niettemin
als bestuurslid zal aanblijven. Wie een
maal door het gemèenschapswerk is ge
grepen kan zich er moeilijk van los ma
ken. Zo is het ook oud-voorzitter G. T.
Vos vergaan. Met de heer Van Delden
doet de tweede onderwijzer zijn intrede
in het bestuur. De jeugd kan dus over
tuigd zijn dat hun belangen op goede
wijze zullen worden behartigd.
Bloemenvereniging „Flora"
Zoals velen reeds bekend zal zijn
gaat Flora een loterij organiseren waar
van de baten bestemd zullen worden
voor subsidie aan de kwekers(sters) van
planten. Door deze subsidie moet het
mogelijk zijn dat vele jeugdige bloe
menliefhebbers een plantengroep kun
nen kopen. Op deze manier moet het
mogelijk zijn. dat de te houden ten
toonstelling de mooiste en grootste
wordt in het 70-jarig bestaan van Flora.
Een zware opgave maar waar een wil
is. is een weg. Eerst moet getracht wor
den de loten aan de man te brengen.
i
