In de overstroomde gebieden koke men
het water
HERSTEL AAN WATERKERINGEN IN
NOORD-HOLLAND
Zeventiende lijst van het Rode Kruis
NATIONAAL RAMPENFONDS:
Bres bij Rilland-Bath nog
niet gedicht
Even nadenken
0N
WAT BIEDT DE RADIO?
4
ALGEMEEN HANDELSBLAD VAN DINSDAG 24 FEBRUARI 1953
GESCHIEDENIS DER
GENEESKUNDE
Ambtsaanvaarding dr H. Th.
Schlichting
Aan de openbare les, die dr Th. H.
Schlichting aan de universiteit van Am
sterdam bij de aanvaarding van het lec
toraat in de geschiedenis der genees
kunde heeft gegeven, ontlenen wij nog,
dat de spreker in de geneeskunde de
wetenschap en de hulpverlening onder
scheidde; in deze laatstgenoemde onder
vindt zij de invloed o.a. van de christe
lijke naastenliefde, van de staatszorg,
de ziekenfondsen en loopt zy enigszins
parallel met de economie, die de kosten
moet opbrengen. Als wetenschap onder
zoekt zij de invloed van de wijsbegeerte,
godsdienst, mensbeschouwing, de gehele
cultuur; maar als zelfstandig zoekster
naar waarheid heeft zij ook haar eigen
rhythme. Dit rhythme wordt vooral
door twee golven bepaald: door de inti
miteit tussen patient en arts, die iedere
inmenging afwyst, en door de steeds
meer uitgebreide mensbeschouwing, die
chemie, physica en psychologie te hulp
roept.
Als natuurwetenschap is de genees
kunde cumulatiefhet weten wordt deels
rijker, de geschiedenis der geneeskunde
bestudeert hier de groei, de hindernis
sen daarvan, de vraagstelling, de metho
diek. Maar sommige primaire vraagstel
lingen vertonen dezelfde problematiek
als voor duizenden jaren, juist als in de
philosophie. Een voorbeeld hiervan is de
geschiedenis der psychosomatiek, die
inhoudt, dat bepaalde typen onder de
invloed van bepaalde gemoedsbewegin
gen bepaalde organische veranderingen
(ziekten) produceren. Terwijl nu de
psychosomatiek de indruk maakt van
nieuw te zijn, zijn de drie voornaamste
punten er van oer-oud. Het eerste punt
is de orgaantaai, de min of meer acute
organische veranderingen onder invloed
van gemoedsbewegingen. Deze vindt
men reeds duidelijk in de bybel, o.a. in
het boek Job en de psalmen. Het tweede
punt is de verdeling der mensen in
typen van constitutie en temperament
tegelijk, de typologie. Er zijn redenen
om aan te nemen, dat de antieke typo
logie nog steeds gelding heeft (De vier
temperamenten). Het derde punt is de
driftenleer: de oorspronkelijke leer van
Freud, nl. van de libido, de doodsdrift
en het super-ego ontwikkelt zich snel
tot identiteit met die van Plato en de
scholastiek, nl. het luststreven eplthu-
metikon). het energie-streven (thumos)
en de leiding (logistikon resp. hegemoni-
kon), in de scholastieke terminologie
con-upiscibele, irascibile en ratio.
Maar in de psychosomatiek liggen
ook twee zuiver historische vragen: nl.
of er meer verdringing dan vroeger is
en of er meer psychosomatische ziekten
zijn, dan thans. De geschiedenis der ge
neeskunde moet deze zaken onderzoeken
en kan nog slechts een aarzelend ant
woord geven.
UTRECHTSE UNIVERSITEIT
VERRIJKT
Met Theologisch Instituut en
Chemisch Laboratorium
Gisteren heeft mr dr G. A. W. ter
Pelkwijk als president-curator der
Utrechtse universiteit eerst het Theo
logisch Instituut aan de Trans geopend,
waarvan prof. dr H. W. Obbink hoog
leraar-directeur is. Spr. zeide o.m. dat
de theologische faculteit als een dei-
oudste zeker het recht heeft om een
eigen instelling als deze te bezitten; het
aantal doctorale examens is in de laat
ste jaren sterk toegenomen, en dat der
promoties verdubbeld.
Nadat prof. Obbink de spreker dank
had gebracht, wenste de rector-magni-
ficus, prof. dr V. J. Koningsberger, de
faculteit met haar aanwinst geluk.
Daarna opende de president-curator
eveneens het laboratorium voor kristal-
chemie aan de Catharynesingel, in zijn
rede uitvoerig de geschiedenis van de be
oefening der scheikunde te Utrecht
schetsend. Oudtijds had men genoeg aan
eenvoudige ruimten zoals „net Stook
huis", het „theatrum chemicum", „het
Pesthuis" of „de Spelonk", De hoog
leraar Ernst Cohen heeft in 1902 de
stoot gegeven voor verbetering van huis
vesting. Mede dank zij minister Abr.
Kuyper kwam toen het Van 't Hoff-labo-
ratorium tot stand. Sindsdien is het leer
vak enorm uitgebreid, en een afzonder
lijk gebouw voor de kristal-chemie was
dringend nodig. Prof. dr J. M. Bijvoet,
de directeur van het laboratorium, noem
de het nieuwe gebouw ideaal; het in
strumentarium zal echter nog moeten
worden aangevuld.
Prof. dr J. Severijn sprak namens de
Academische Senaat, en prof. dr F.
Kögl voerde als voorzitter van de vak
groep chemie het woord.
H. van Tichelen zeventig
jaar
Vlaams paedagoog van
grote faam
Dr C. P. Gunning schrijft ons:
Op 6 Maart zal de Vlaamse paedagoog
Hendrik van Tichelen te Antwerpen zijn
zeventigste verjaardig vieren; op Zater
dag 11 Maart zullen zijn vrienden en
vereerders hem in een feestelijke aca
demische zitting aldaar huldigen. Zelf
heeft hij ons met een kostelijke „feest
gave" verrast. Met zijn onlangs versche
nen lijvige studie „Over Boeken voor
Kindsheid en Jeugd" (een aanmerkelijk
uitgebreide en aangevulde uitgave van
zijn reeds in 1928 versohenen: „Over
Boeken voor Kinderen") heeft hij zijn
levenswerk tot op zekere hoogte afge
sloten, al mogen wy van deze levendige
en nog altijd sprankelende geest op zijn
speciale gebied (n.l. kinderlectuur) ze
ker nog menige bijdrage van grote
waarde verwachten.
Geboren in 1883 te Antwerpen, heeft
hij sinds 1904 als onderwijzer en leraar
gewerkt. Maar hij luw am pas tot volle
ontplooiing van zijn gaven en talenten
toen hij in 1920 directeur was van het
door hem ontworpen en tot stand ge
brachte Stedelijk Schoolmuseum te Ant
werpen. Nog steeds is hfl daarvan
ere-conservator. Dit Schoolmuseum
heeft hij door zijn bezielende leiding we
ten uit te bouwen tot een model-Inrich
ting, heel wat meer dan een museum en
bibliotheek; het werd, vooral ook door
zijn eigen publicaties, zyn voordrachten
en cursussen, een stuwend centrum voor
schoolpractyk en onderwijs-vemiewing.
In deze arbeid betrok hij. die een gron
dige kennis bezat van alles wat er in
ons land verscheen op het gebied van
Wnder-lectuur, gelijkelijk Zuid- en
Noord-Nederland. Zo kunnen wij hem
met recht een „Benelux-Pionler noe
men, iemand aan wie ook ons onderwijs,
ook onze jeugd, grote dank verschul
digd is.
Zyn leven lang heeft Van Tichelen
voor d e g e 1 ij K e kinderlectuur ge
ijverd. Zelf gaf hij het goede voorbeeld;
van zjjn hand verschenen wel een twin
tigtal bundels met gedichten, vertellin
gen. vertalingen van sprookjes en ver
halen enz. En nog liggen er een aantal
bundels persklaar, waarvan wij de uit
gave met verlangen tegemoet zien. In
de „kentering der tijden" Is Hendrik van
Tichelen steeds met zijn tyd meegegaan,
zodat hy in de goede zin van het woord
.modern" bleef, en wist te bieden wat de
(Van onze correspondent)
Haarlem, 24 Febr.
DE hoofdingenieur-direc
teur van de Provinciale
Waterstaat in Noord-
Holland ir Krijn rappor
teert, dat het herstel van de
stormschade aan de Honds-
bosschezeewering wordt ge
schat op ƒ237.500. Het ligt
in het voornemen van het
Hoogheemraadschap Noord-
Hollands Noorderkwartier
om tussen het zuidelijke uit
einde van de zeewering en
het strandhoofd WX, waar
de duinvoet 20 25 meter
achteruit is gegaan, een
steenglooiing aan te bren
gen, die een geleidelijke
overgang zal vormen tussen
de glooiing op de Hondsbos-
schezeedijk en het onver
dedigde duinverloop ten
Zuiden van het strandhoofd.
Behalve bij Grote Keeten
blijkt de duinregel doorbro
ken te zyn by St. Maarten
aan Zee en tussen Kamper
duin en Bergen, ter hoogte
van strandpalen 30 en 31.
Aangezien op deze punten
achter de eerste duinregel
een behoorlijk zandmassief
aanwezig is heeft de schade
zich beperkt tot het onder
lopen van een duinpan. Na
bij Grote Keeten is de Rijks
waterstaat er in geslaagd
ter plaatse van de doorge
broken duinregel wederom
een zanddijk aan te brengen.
De lage plaatsen in de ten
Oosten van het Botgat ge
legen Van Oldenbar nevel t-
dyk zyn aangevuld. De
stormschade aan de Balg
zanddijk is voor een belang
rijk gedeelte hersteld, even
eens door de Rijkswater
staat.
Nader is gebleken, dat ook
de Afsluitdijk tussen Wie-
ringen en Friesland alsmede
de rijkszeewering op de
Wieringen stormschade
heeft opgelopen. Over een
lengte van ongeveer 2 km
is de steenglooiing op het
buitenbeloop van de Afsluit
dijk zwaar beschadigd. De
bloksteen is losgeslagen,
doch de er onder aanwezige
keileem heeft zich goed ge
houden.
Het gedeelte van de zee
dijk van de polder De Een
dracht op Texel dat is weg
geslagen, blijkt een lengte
van 170 m te hebben. Ter
plaatse wordt een diepte
aangetroffen van ongeveer
1.60 m beneden N.A.P. De
bodem van het gat bestaat
uit vaste klei. Het plan is
te trachten een kade door
het djjkgat te brengen, dan
de polder droog te malen
met behulp van het inmiddels
herstelde gemaal en daar
na een nieuwe zeedijk te
maken.
jeugd in een nieuwe, telkens weer an
ders geschakeerde periode, nodig had.
Zijn uitgave „Over Boeken voor
Kindsheid en Jeugd" (hij wil de leeftijd
van 618 jaar bestrijken), geschreven
ten gerieve van leerkrachten, ouders en
bibliothecarissen, verdient zeker de vol
le aandaoht van alle opvoeders die, de
strijd willen aanbinden tegen de vervlak
kende tendenzen van onze tijd, tegen de
slordige detective-romans, en vooral te
gen de misselijke „strips" of onzinnige
„beeld-verhaaltjes", welke de kinderwe
reld, tot in de school en de dagbladen
toe onveilig komen maken. Het boek
van Van Tichelen is een waardevol ar
senaal in de strijd die gestreden moet
worden om aan onze jeugd uit de schat
van lectuur van verleden en heden
doorlopend het beste te bieden; en ook
om de onschatbare kunst van voorlezen
en vertellen, die verloren dreigt te gaan,
tot nieuw leven te wekken. Dat is ac
tieve cultuurpolitiek van de beste soort.
Want alle cultuur-opbouw begint nog al
tijd by het kind. Dat wordt te veel ver-
feten maar Hendrik van Tichelen
erinnert er ons weer aan.
kindervriend, deze nobele strijder,
steeds ook opkwam voor een nauwer
cultureel contact tussen Nederland en
België, bij zij zeventigste verjaardag
hulde en dank voor zijn veelzijdige ar.
beid ten bate van de jeugd, ook de
Noord-N ederlandse.
OFFICIËLE PUBLICATIE
De minister van Onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen verzoekt de leer
krachten van scholen voor lager onder
wijs en nijverheidsonderwijs in de ramp
gebieden zo spoedig mogelyk aan zijn
ministerie, Prinsegr. 15 te 's Graven-
hage, mededeling te doen van hun huidig
adres, alsmede opgave van de school
in de rampgebieden waaraan zy zijn
verbonden. Voor zover zij tijdelijk aan
een andere school zijn te werk gesteld,
wordt him verzocht dit eveneens te ver
melden.
Leerkrachten, die aan het eind van de
maand Februari geen salaris zullen heb
ben ontvangen, kunnen aan voornoemde
minister verzoeken een voorschot op het
salaris betaalbaar te stellen.
Geschriften prof. dr'N. J. Polak
Ter herinnering aan de in 1948 over
leden hoogleraar aan de Ned. Economi
sche Hogeschool te Rotterdam prof. dr
N. J. Polak is er een comité gevormd,
waarin hoogleraren van Nederlandse en
buitenlandse universiteiten en hogescho
len zitting hebben. Zoals men weet, was
prof. Polak een der grondleggers van de
bedrijfshuishoudkunde in ons land en ge
noot hij ook naam in het buitenland. Na
de tweede wereldoorlog wijdde hij zijn
aandacht vooral aan de problemen van
de wederopbouw van ons land, en in de
oplossing daarvan had hij een belangrijk
aandeel als adviseur van de regering.
Talrijk zijn zjjn pennevruchten in tijd
schriften en dagbladen. Het comité stelt
zich ten doel, te zijner nagedachtenis de
uitgaven te verzorgen van een keur van
zjjn geschriften onder de titel „Ver-
Pireide geschriften van prof. dr N. J.
olak". Het werk zal uit twee delen be
staan en binnenkort verschijnen. Het
secretariaat van het comité is by de heer
H. T. Go, Essenburgsingel 10 A, Rot
terdam.
ACADEMISCHE EXAMENS
Doet. econ. de heer
Chr. School voor slechthorenden
en spraakgebrekkigen
Te Utrecht is een „Vereniging tot
Stichting en Instandhouding, van Chr.
Scholen voor Slechthorenden en Spraak-
gebrekkingen" opgericht. Het bestuur is
samengesteld uit profdr J. Severijn,
voorzitter; G. K. Dreijer, 2e voorzitter;
mr J. S. Wieringa, secr.-penningmeester,
Trans 7 te Utrecht, voorts dr T. A.
Nolte, arts-predikant Ned. Herv. Kerk,
J. v. Eybergen, voorzitter van de Ned.
Chr. Boerenbond, dr B. J. Oosterhoff,
Chr. Geref. predikant, ds J. v. d. Werf
horst, pred. der Vrije Evang. Gem., en
dr G. de Wit, oor-, neus- en keelarts. De
door deze vereniging op te richten
school zal de eerste protest.-chr. van
deze aard in ons land zyn.
Gewonde Korea-vrijwilligers
terug in ons land
Aan de Merwehaven te Rotterdam
zijn vanochtend drie Nederlandse ge
wonde Koreavrywilligers, die met een
Amerikaans troepentransportschip in
ons land zjjn aangekomen, ontscheept.
Zij werden verwelkomd door kolonel
Schouwman, garnizoenscommandant van
Rotterdam, en luitenant-kolonel Feith,
chef staf inspectie verkeerswezen.
Voorts waren er nog zeven Belgische
en drie Franse gewonde Korea-vrijwil
ligers aan boord.
BENOEMINGEN BIJ DE
HOGE RAAD
Bij K.B. zijn benoemd bij de Hoge
Raad der Nederlanden:
Tot procureur-generaal, jhr mr dr
L. H. K. C. van Asch van Wyck, thans
advocaat-generaal bij voormeld college;1
tot advocaat-generaal, mr L. P. M.
Loeff. thans raadsheer m het gerechts
hof te Amsterdam.
Advertentie.Ingez. med.)
g MIJN HA ROT
fOPkCL De echte
Chlorophyll- tandpasta
bovendien de waardevolste.namelijk
de enige met Vitamine A en D.
Tube 120 95 70 cc bij Apotheken en Dtogi Jtea
Hulp aan de landbouw
wordt gecoördineerd
(Van onze Haagse redacteur)
De agrarische hulpverlening uit bin
nen- en buitenland stelt vooral wegens
het spontane karakter de overheid en
het bedrijfsleven voor moeilijke proble
men. Om deze hulpverlening, voor zover
deze geschiedt door het zenden van pro
ducten of artikelen van agrarisch karak
ter, in goede bannen te leiden is een
coördinatiecommissie van Hulp aan de
Landbouw-watersnood 1953 in het leven
geroepen. De voorzitter van de Stich
ting voor de Landbouw, de heer H. D
Louwes is voorzitter van deze com
missie.
Raad van ZIERIKZEE
achter B. en W.
Inzake beleid bij evacuatie
De gemeenteraad van Zierikzee heeft
gisteravond in een motie zjjn vertrou
wen uitgesproken in het beleid dat het
college van B. en W. sinds de ramp
zalige eerste Februari heeft gevoerd. In
een besloten zitting heeft de raad zich
vervolgens bezig gehouden met de
rechtsgeldigheid van de verplichte eva
cuatie.
Almelo helpt bij aanleg
van noodwaterleiding
voor Zierikzee
(Van onze correspondent)
Zierikzee, 24 Februari
Dertig technici uit Almelo, dat Zierik
zee heeft geadopteerd, zjjn op Schouwen
aangekomen om te helpen met het leg
gen van een noodwaterleiding, van
Scharendijke dat nog duinwater krijgt
uit, tot Brouwershaven. Daar zal dan
een pomp worden geplaatst, die het wa
ter door een noodleiding naar Zierikzee
perst. De noodbuizen worden over de nog
bruikbare wegen gelegd. De bestaande
leiding wordt onderzocht op breuken.
Valt de toestand mee, dan kan, wanneer
zich geen verdere ongemakken voordoen,
over drie weken gechloreerd drinkwater
uit de kraan worden verwacht voor de
plm. 2500 mensen die nog in Zierikzee
verblijven.
SLACHTOFFERS WATERSNOOD
Het informatiebureau van het Neder-
landsche Roode Kruis zendt ons de zeven
tiende lyst van slachtoffers van de
watersnood.
DINTELOORD
Geborgen en geïdentificeerd: Pieter-
nella Adriana de Bruyn, geb. 4-3-1911,
geh. met Mart. Janssen, C 57.
HALSTEREN
Geborgen en geïdentificeerd: Elisabeth
Maria Eijzer, geb. 6-11-30; Cornelia Jo
hanna Maria Maas, geb. 27-2-47, B 304.
Het Handelsblad blijft doorgaan mede te helpen gelden
te verzamelen voor het Rampenfonds. Het zal helaas
nog lang nodig zijn zulks te doen. De noodzaak blijkt
elke dag opnieuw uit de uitgebreide berichtgeving en
foto's in ons blad en elders. Zij vormen de meest
sprekende argumenten voor een ieder om iets bij te
dragen de grote nood te helpen lenigen.
Men kan bij het Handelsblad storten op
Postgiro 35858 Gemeente Giro Amsterdam H 1900
met vermelding .Stormramp"
Bankrekeningen: Nederlandsche Handel-Mtj. Kas-Associatie. Rotterdam-
sche Bank, Amsterdam. Stortingen zjjn ook mogelijk bij onze bijkantoren
De ingekomen gelden zullen in ons blad worden verantwoord.
HERKINGEN
Begraven te Dirksland: Tannetje Me
lissant, geb. 12-8-83, wed. van Volaart,
Battenoordseweg 264.
KRUININGEN
GeborgenElias Comelis de Bel, geb.
9-5-36, Achterstraat 17; Ferdinandus
Rijkse, geb. 23-1-36, Grintweg 5.
NIEUW-VOSSEMEER
Geborgen en begraven te Steenbergen
Jacobus Adrianus Maria Ooms, geb.
10-7-35 en Antonius Josephus Ooms, geb.
11-8-93, Kade 355; Joseph van Someren,
geb. 23-9-45, Pelsendrjk 325.
STAVENISSE
Geborgen: Elisabeth Hage, geboren
31-7-22, Buurtweg A 91.
STEENBERGEN
Geborgen en geïdentificeerd: Adrianus
Dekkers, geb. 28-1-90, Marinus Antonius
Schuurbiers, geb. 30-1-25.
TEXEL
Begraven: Jan Koopman, geb. 4-1-04,
De Waal 42.
WILLEMSTAD
Geborgen en geïdentificeerd: Ar ie Bal
ten Bos, geb. 17-12-81.
TEXEL
Aanvulling en rectificatie 3e lijst
(dd. 6-2-53). Begraven: Redmer IJska,
geb. 25-4-96, De Waal 29; Dirk Kuiper,
geb. 23-11-16, De Koog 36; Willem Dij
ker, geb. 14-12-95, De Waal 58; Bernar-
dus Wieger, geb. 17-12-18, De Waal 81.
Aanvulling en rectificatie 4e lyst
(dd. 7-2-53). Begraven: Siebren Wals-
weer, geb. 17-4-1929, Eierland C 12.
Bevolking Hoge Zwaluwe
wellicht deze week
terug
De burgemeester van Hoge en Lage
Zwaluwe, de heer C. Vlak heeft mede
gedeeld, dat vermoedelijk nog deze week
een deel van de geëvacueerde bevolking
naar het kerkdorp Hoge Zwaluwe kan
terugkeren. Slechts die evacué's kunnen
terugkeren, die een huis langs de dijk
bewoonden. Deze woningen zijn thans
droog en het wachten is nog op toestem
ming van de inspectie van de Volks
gezondheid.
In de dyk van Zwaluwe naar Moerdyk
langs de Amer zijn drie gaten geslagen.
Men heeft de situatie thans onder con
trole. In de 1800 ha grote Zonzeelse pol
der zakt het water vier cm per dag. Men
hoopt de polder over een niaand droog
te hebben. Van terugkeer van de bevol
king uit het kerkdorp Moerdyk, beho
rend tot de gemeente Hoge en Lage
Zwaluwe, zal voorlopig geen sprake zyn.
Dit dorpsdeel is, behoudens enkele per
sonen, geheel geëvacueerd.
De door de Crédit Foncier de
France uitgegeven 6 lening ad
fr. 10.000.000, was bij de Maandag ge
houden inschrijving onmiddellijk vol-
tekend.
De
Oranje in ons lancl teruggekeerd
fp
f/
iiili
Sth
Aflossing van 2000 soldaten
Het wachten is op een
volgend dood tij
(Van onze correspondent)
Rilland-Bath, 24 Februari
HET is jammer voor de 2000 soldaten,
die nu al bijna vier weken lang met
zandzakken sjouwen door de modder
van de Zuidbevelandse polderwegen,
maar zij zullen het wonder van de Vierde
Weg niet meer zien. Hedenochtend
zouden zij in een laatste stormaanval
en met inzet van alle beschikbare man
kracht proberen een bres te dichte"', die
deze Vierde Weg vlak achter de zeedijk
snijdt, en daarmee zou dan aan de zee
een eerste klap zyn toegebracht,
meer dan een daalder waard is.
Helaas, het feest is niet doorgegaan.
De vooruitzichten mochten dan nog zo
gunstig zijn geweest, vanmorgen is de
delicate operatie tot ieders teleurstelling
uitgesteld. De reden daarvan hebben wij
niet kunnen achterhalen, maar ir G-
Hofker van de technische dienst der
domeinen, die tot de optimisten behoort,
heeft de mannen steeds voor ogen ge
houden dat het met dit soort karweien
altijd een gokje blijft. De pontons blijven
dus tot een volgend dood tij wachten in
Moordzaak van boswachter te
Hilversum naar ander Hof
verwezen
In hoger beroep heeft het gerechts
hof te Amsterdam destijds twee In
woners van Bussum veroordeeld leder
tot 20 jaren gevangenisstraf in verband
met het mishandelen en doodschieten
van de boswachter van der Schagt op
17 Juni 1947 te Hilversum.
In cassatie heeft de Hoge Raad wegens
„ebreken in de bewijsvoering het arrest
vernietigd en de zaak naar een ander
Hof verwezen.
KERKNIEUWS
Pater Chr. Fremen overleden
Pater Chr. Fremen, de overste van een
der missieposten der paters Montforta-
nen in de Congo, is in de ouderdom van
45 jaar op zijn post in de prefectuur
Isangi na een kortstondige ziekte over
leden.
..ed. Herv. Kerk. Beroepen. Te Ol-
debroek. (tweede pred. pl.), H. van Harke-
la te Zeist.
Toegelaten tot de evangeliebediening:
Bezemer te Katwijk aan Zee. A. var.
Haarlem te Leiden. H. Belier. Te Harich,
J. Noordmans te Delft, A. R. Rothfusz tc
Delft, E. G. Boezenkool te Nieuw Leuzen,
E. Chr Poepjes te St. Johannesga.
Hoekstra te Leeuwarden. H. van der S
t Komjum en dr H. C. Fonke te Arnhem
Beroeobaarstelling: H. Belier te Harich.
C. Bezemer te Katwijk aan zee. J. Noord-
s te Delft. Q. Rovers te Groningen er
Strikwerda te Britswerd stellen ziet
beroepbaar.
Geref. Kerken. Beroepen. Te 's-Gra-
veland, A. Wiersinga te Schagen. Te Maas
sluis. T. Spilker te Bennebroek. Te Wijhe
P. B Suurmond te Oppenhuizen. Te Oos
terend (Fr.) en te Warns, J. van der Zan
den, cand. te Groningen. Te Zaamslag, G
Haaksma te Smilde.
Aangenomen. Naar Emmer-Compas-
tum W. van der Zwaan, cand. te Middel
burg.
Geref Kerken (art. 31 K.O.) Aange
nomen. Naar Hilversum. H. D. van Herk
in te Onnen
Beroepbaarstelling. De classis Amster
dam heeft de heer C. J. Breen te Amster
dam beroepbaar verklaard. Examens. Aan
de Theol. "Hogeschool. Te Kampen is de
heer H. W. Ophoff te Dalfsen voor het
cand. ex geslaagd.
Chr Geref. Kerken Te Leiden,
in der Weele te Harderwijk.
Aangenomen Naar Oud-Beierland.
Henstra te Broek op Langendijk.
(Van onze medische medewerker)
IN deze tyd hoort men steeds weer de raad het
drinkwater te koken. Het kan in dit verband zin
hebben uiteen te zetten, welke gevaren men in
de overstroomde gebieden loopt als men ongekookt
drinkwater gebruikt. De bedoeling is het gevaar van
typhus abdominalis tegen te gaan.
Het is niet geheel juist alleen maar van typhus
te spreken, daar men onder typhus ook kan verstaan
de vlektyphus of typhus exanthematicus. Wanneer
men in 'Engeland bijvoorbeeld van typhus spreekt,
wordt daarmede altijd vlektyphus bedoeld; wil men
buiktyphus aanduiden, dan spreekt men van typhoid
fever.
Zo langzamerhand had men geleerd het ziekte
beeld af te grenzen, maar de ware oorzaak kende
men nog niet. Totdat in 1880 Ebert de typhusbacil
ontdekte. Van dat ogenblik af bestond er omtrent
de specifieke oorzaak van de buiktyphus geen twijfel
meer.
Een aan buiktyphus lijdende patiënt scheldt de
ziekmakende baclilen uit langs twee wegen, óf langs
de darm, of langs de urine. Komen de bacillen in het
dnnkwater, dan raakt dit besmet. Ook langs andere
wegen kan de besmetting plaats hebben, bij voor
beeld door eten, dat is klaargemaakt met besmet
water, door het gebruik van rauwe groenten, ge
wassen met ondeugdelijk water, en niet te vergeten
door besmette melk.
Maar ook van een andere kant dreigt gevaar.
Typhuspatiënten zijn bij de Geneeskundige Dienst
welbekend, er zullen dus maatregelen worden ge
nomen om besmetting te voorkomen. Het gevaar
komt echter van hen. die een typhus abdominalis
hebben doorstaan, z.g. genezen zyn, maar in hun
Buiktyphus (typhus abdominal is)
door besmetting
galwegen en in hun urine een haast zuivere kweek
van typhusbacillen herbergen. Zij voelen zich niet
ziek meer, hebben zich misschien nooit ziek gevoeld,
maar zij blijven, soms jaren lang, typhusbacillen af
scheiden. Zy zijn „bacillendragers".
Dat deze mensen in gewone tijden reeds een ge
vaar voor de maatschappij vormen, is duidelijk, hoe
veel te meer in abnormale tijden als wij thans be
leven. Want nu worden faeces en urine niet meer
in behoorlijke w.c.'s gedeponeerd, maar dikwijls in
het oppervlaktewater geloosd, zodat dit opper
vlaktewater besmet geraakt. Heeft men nog een
waterleiding, dan bestaat de kans. dat deze ook be
smet wordt. Scheurtjes in de buizen zijn dan de oor
zaak; het kan ook zijn, dat de prise d'eau door het
besmette oppervlaktewater wordt overspoeld. Zelfs
water, dat per schuit wordt aangevoerd, is niet ge
heel betrouwbaar; hoe licht kan zich onder de be
manning, met het vervoer belast, een bacillendrager
bevinden, die door onvoorzichtigheid of onzindelijk
heid het vervoerde water kan besmetten.
Op het platteland wordt de besmetting vooral ver
oorzaakt door slootwater, wanneer dit ongekookt
wordt gedronken.
Het kan ook zijn, dat door de watervloed een
scheurtje is ontstaan in de afvoer van de w.c. Door
deze scheur kunnen dan faecaliën siepelen en het
oppervlaktewater besmetten.
Dat de Dienst Volksgezondheid de raad heeft ge
geven het drinkwater te koken, is dus geen over
bodige maatregel.
geldt ook voor twee andere ziekten, de para-
typhus A en de paratyphus B. Het ziektebeeld
door deze twee bacillen veroorzaakt kan geheel op
typhus abdominalis gelijken. De incubatietijd voor
buiktyphus bedraagt ongeveer tien dagen Voegt
men hier nog een dag of vier aan toe, omdat meestal
niet direct geneeskundige hulp wordt Ingeroepen,
daar de ziekte gewoonlijk niet direct begint met
ernstige klachten, dan verlopen er ongeveer veertien
dagen aleer de ziekte uitbreekt.
Paratyphus A komt in ons land zeer zelden voor.
Paratyphus B heeft meestai een veel kortere in
cubatie en verloopt veel milder dan de typhus ab
dominalis
Als middel kan men inenten te hulp roepen Maar
men moet wel weten, dat als men typhus onder de
leden heeft en men wordt ingeënt, deze typhus veel
en veel ernstiger kan verlopen dan het geval zou zijn
als men niet was ingeënt. Wil men dit risico nemen,
dan Is inenten een probaat middel
Dierencadavers bieden voor de mens geen gevaar
voor buiktyphus. Typhus is een typisch menselijke
ziekte, dieren lijden er niet aan.
het 15 meter brede en 3 meter diepe gat
en generaal Warringa, die hedenmiddag
rond vier uur op het strijdtoneel wordt
verwacht, zal zijn toespraak iets anders
moeten inkleden dan hy waarschijnlijk
van plan was.
In gezelschap van de commissaris van
de Koningin in Zeeland zal hij namelijk
tot de mannen van infanterie, artillerie,
genie en de naar hier verdwaalde
functionarissen van een reeks andere
wapens het woord richten. Het had een
feestrede kunnen worden om het leger
van 2000 stoere knapen te belonen voor
het prachtige werk, dat zij in deze vier
weken onder uiterst moeilijke omstan
digheden hebben verricht.
Maar al zal dan vanmiddag het décor
niet zo feestelijk zyn, de dank aan de
jongens, die nu het strijdtoneel gaan
verlaten, zal er niet minder om zyn.
,,Het is net of wij niets hebben uitge
voerd, nu we weggaan zonder dit gat
dicht te hebben gegooid", zei ons van
morgen een Amsterdamse korporaal.
„We zouden graag nog wat langer
blijven om dit te mogen beleven, want
ten slotte hebben we toch daarvoor dag
en nacht onder de zandzakken gelopen.
En nu komen 2000 anderen om het van
ons over te nemen."
SABOTAGE OP DEENS
VLIEGVELD
Saboteurs hebben vier Amerikaanse
straaljagers op de grootste militaire
luchtbasis van Denemarken vanmorgen
beschadigd. Dit is het tweede geval van
sabotage op het, vliegveld Kastrup.
waarvan in de laatste acht weken mel
ding is gemaakt.
Volgens een mededeling van de Voor
lichtingsdienst van de luchtmacht is
vanmorgen bij een gewone inspectie ge
bleken. dat de snelheidsmeters van vier
F-84 Thunderjets zijn beschadigd.
De buisjes van de snelheidsmeter,
waarmee de winddruk wordt gemeten,
waren verwrongen. Dit was ook bij. het
vorige geval van sabotage op 30 Januari
geschied.
Het leven van de piloten zou in gevaar
zyn geweest, indien de beschadiging niet
was opgemerkt.
Zes soldaten, die vannacht wacht had
den, worden vastgehouden voor verhuur.
Van officieuze zyde wordt vernomen, dat
enige van hen behoorden tot de 150 man,
die op Kastrup betrokken waren bij de
muiterij van de vorige week in het ge
hele land.
2
3
y
s
6
7
O
/2
/3
/V
/5
/6
'7
AP
Horizontaal: l. veldhospitaalvoor
middag (Eng. afk.); 10. riviertjever
dieping; II hoge R.K. geestelijke. 12.
liefdegodsprong; 13. aanslibbing
familielidnachtleger; 14. aardbol
deel van Celebes; 15. slordigrivier in
Duitsland; 16 maandgang; 17. volk
heerseres; 18. palmsoortgetal.
Verticaal: 1. stofplakmiddelvoor
zetsel; 2. vruchtakelig; 3. nul (Frans)
muziekstuk; 4. voertuigpredikant
(afk.)kellnervoorzetsel; 5. tocht
voorzetselgetal (Eng.); 6. vulkaan
eerste dodevoornaamwoord; 7. ver
keersmiddelmeetkundige figuurdeel
van het gelaat; 8. edelstenenbood
schapper; 9. wy'zeschrijfgerei.
Oplossing morgen.
De oplossing van de puzzle van giste
ren luidt: horizontaal: 1. jenever, as;
10, Aladln, kap; 11. naden, kma; 12.
unie, fielt. 13. aardappel; 14. raket,
loge; 15 in, altaren; 16. atomen, g, es;
17 lama, lel, Ur; 18. slang, Newa.
DE ORANJE, het vlaggeschip van da
S.M. Nederland, keerde vanochtend in
ons land terug. Het schip in de sluizen
te IJmuiden. De te Tjandjong Priok
aangebrachte noodvoorziening aan de
neus van de Oranje is duidelijk te zien.
Manifest der politieke
partijen
(Vervolg van pag. 1)
|NZE parlementaire redacteuï
schrijft: Het zal de lezers opvallen,
dat dit manifest der partijvoorzitters
de handtekeningen draagt van zes
partijvoorzitters, doch niet die van
ds Zandt, de voorzitter van de Staat
kundig Geref. Partij-
Op onze vraag aan ds Zandt, waarom
zyn handtekening ontbrak, deelde deze
ons mede. dat hem wel was verzocht
dit manifest mede te ondertekenen en
dat hij dit ook gaarne zou hebben ge
daan, ware het niet, dat een zinsnede
voor hem onaanvaardbaar was. Het is
de passus, luidend: „Wat ons. mensen
van verschillende richting en levens
overtuiging ook scheide. wij staan op de
gemeenschappelijke bodem der geeste
lijke vrijheid en der nolltieke democra
tie, welke haar stempel heeft gedrukt
op onze beschaving". Deze zinsnede, zo
vertelde ons ds Zandt. Is in strüd met
de onveranderde tekst van art. 36 van
de Nederlandse gereformeerde geloofs
belijdenis. De klemtoon dient daarbij op
dat „onveranderde" te worden gelegd,
omdat het hier gaat om de geloofsbelij
denis. zoals deze in de zestiende eeuw
werd opgesteld.
De voorzitter van de Staatk. Geref.
Partij had nog verzocht, deze zinsnede
eruit te laten, doch hiermede hadden de
andere fractievoorzitters zich niet kun
nen verenigen. Nogmaals verzekerde
ds Zandt ons. dat hij vanzelfsprekend
zeker niet minder antl-communLstisch
is dan de andere partijvoorzitters en dat
hij gaarne had willen meedoen. Thans
was dit echter in strijd met zijn ge
weten.
HET WEER IN EUROPA
Rapporten van heden 7 uur
Station
Oslo
S tookhotai
Kopenhag
Londen
A'dam
Brussel
Bordeaux
Nice
Warschau
Beriyn
F ra nkfort
Mtinchen
Zürich
Wenen
onboiv.
geh. bow
zw. bow.
bew
NO
N
NNW
zzw
zw
zw
dsl.
NNO
WNW I
Indst.
WZW 2
windst.
11
3 2
6 0
8 0.1
geh. bew.
geh. bew.
goh. bow.
zw. bew.
geh. bew.
-igenbul
v. bew.
geh. bew,
geh. bew.
geh. bew.
geh. bew.
A. windrichting; B. windsnelheid meter p.
sec.; C. max. temp. gisteren; D. tempera
tuur liedenochend E. neerslag afgel. 24 u.
tuur hedenochtendE. neerslag afgeL 24 u
opgenomen op Schiphol.)
WATERSTANDEN
De waterstanden op de rivieren luidden
anochtend: Manhefm 338 (+0.20), Trier
»9 (+0.0S). Coblenz 399 (+0.53>. Keulen
138 (+0,771, Ruhrort 689 (+1.09). Lobith
l^6,("t0-90'' Nymegen 997 (+0,85). Eefde
460 (+0.34), Deventer 340 (+0.26), Namen
185 i-1-0.15). Borgharen 4263 (+0.20). Bel-
feld 1370 (+0.08), Venlo 1324 (-J-0 10). Grave
"14 (+0.29). Arnhem 977 (—0.75), Vrees-
yk 100 (+0.14).
Uitvoer pootaardappelen
weer vrij
Naar wy vernemen, is het uitvoerver
bod voor pootaardappelen. ingesteld in
verband met de stormramp, thans weer
opgeheven. De stichting pootaardappelen
heeft nl. weer een voldoende hoeveel
heid pootaardappelen in de gewenste
rassen en maten gereserveerd. De telers
in de getroffen gebieden kunnen aan de
plaatselijke bureau-houders opgeven
hoeveel pootgoed zij voor de teelt van
consumptieaardappelen op eigen bedrijf
nodig hebben. Dit pootgoed zal tegen
redelijke prijs beschikbaar worden ge
steld.
Overigens vernemen we, dat de zaai
zaadvoorziening door de gevolgen van de
ramp in vrijwel geen enkel opzicht
wordt bedreigd, zodat maatregelen op
dit gebied vooralsnog niet nodig worden
geoordeeld,
In de hoofdafdeling akkerbouw van de
stichting voor de landbouw is overigens
van gedachten gewisseld over de prijsbe
paling van de suikerbietenoogst 1953.
Voorkomen dient te worden, dat de
telers in de getroffen gebieden of in de
omgeving daarvan, door een minder gun
stige exploitatie van de suikerfabriek
een lagere bietenprijs zouden ontvangen
dan de telers elders in het land.
H11'
Woensdag 25 Februari 1953.
402 r
7.00 VARA 10.00
VPRO, 10.20 VARA. 19.30 VPRO. 20,00—
24.00 VARA. 7.00 Nieuws. 7.13 Gr.n
8.00 Nieuws en weerber. 8.18 Gr.muz. 8.50
Voor de huisvrouw. 9 00 Gr. 9.35 Waters*.
9 40 Gr.muz. 10.00 Schoolradio. 10.20 Voor
'e vrouw. 11.00 Gr. 12.00 Metropole Orkest.
2.30 Land- en tuinbouwm. 12.33 Voor het
latteland. 12 38 Orgelspel. 13-00 Nieuws
n comm. 13.20 Accordeon-orkest en solist.
13.45 Gr.muz. 14.00 „De weg omhoog", eaus.
14.15 Jeugdconcert. 15.00 Voor de jeugd.
15.30 Idem. 15.50 Pianorec. 16.10 Voor de
jeugd. 16.45 Voor de zieken. 17.15 Dansmuz.
17.50 Regerlngsui'z „Suriname's handel'
1800 -leuws. 18.50 VARA-Varia. 18.20 Mil.
18.30 Actual 18.35 Roemeens Orkest.
19.00 ..Het Welvaartsplan van het N.V.V."
caus. 1915 Zang en piano. 19.30 Voor de
jeugd. 20.00 Nieuws. 20.05 Politiek comm.
20.15 „Dat was de tjjd". beelden uit de
•ereld van het variété het cabaret en het
toneel van omstreeks 40 jaar geleden. 22.45
■oonplaats van de eerste mensen",
causerie. 23.00 Nieuws. 23.15 Socialistisch
nieuws in Esperanto. 23.20 Hammondorgel -
spel, 23.4024.00 Gramotoonmuzlek.
,n"'!^ersum U' 298 m' 7.00—24.00 NCRV,
7.00 Nieuws. 7.10 Gr.muz. 7.15 Gymn. 7.30
Gr.muz. 7.45 Een woord voor de dag. 8.00
Nieuws en weerber, 8.18 Gewijde muziek.
S.4o Gr.muz. 9.00 Voor de zieken. 9.30 Voor
de huisvrouw. 9.35 Gr.muz. 10.10 Idem 10.30
Morgendienst. 11.00 Gr.muz. 11.10 .Het
kind van Europa", hoorspel. 12.00 Pianorec.
12.30 Land- en üuinbouwm. 12.33 Gev. mu
ziek. 12.59 Klokgelui. 13.00 Nieuws. 13.15
„Met PIT op pad" 13.20 Marinierskapel.
14.00 Gr.muz. 14.45 Voor de meisjes. 15.00
Voor de jeugd. 15.45 Gr.muz. 16.00 Voor de
jeugd. 17.20 Orgelmuziek. 17.50 Actualit. of
gr.muz. 18.00 Viool, clavecimbel en cello»
18.30 Spectrum van het Chr. Org. en Ver
enigingsleven 18.45 Geestelijk lied. 19.00
Nieuws. 19.10 Boekbespr. 19.25 Gr.muz. 19.30
Buiten 1. overz. 19.50 Gr.muz. 20.00 Radio
krant. 20.20 Radio Philh. orkest en solist
21.00 Gr.muz. 21.15 Overdenking. 21.45 Gd.
22 00 Pianorec. 22.30 Intern Evang. Comm.
22.40 Overdenking. 23.00 Nieuws en SOS-
benchten. 23.15—24.00 Gnunoloonmuziek.
