In twee dagen van Pretoria
naar het Swaziland
Overal ontmoet men Nederlanders!
Herinneringen aan ons land
Crediethulp in noodgebied
Gemeenteveldwachter kreeg
proces-verhaal
Stembus in
bezet land
op hun wijze tonen de Oosten
rijkers in de spottende vorm,
hoe hoog hun de bezetting wel zit.
Sedert Adolf Hitler zijn bruine
horden in 1937 over de grens
stuurde, is het land er nu al aan
gewend vreemde heersers over de
vloer te zien. AI mag men dan de
Franse, Amerikaanse en Engelse
troepen niet met een bezettings
macht als de Duitsers in ons land
vergelijken, prettig zal het toch
Dinsdag- 24 Februari 1953.
NIEUWE APELDOORNSE COURANT
Tweede blaï
Reis naar het heilige meer van Afrika flV
(Van A. Kaptein in Kaapstad)
Vijf dagen blijf ik in Pretoria. Op de laatste avond
ontmoet ik er mijn oude vriend Henk Muuren, de man die
zestien jaar geleden met zijn laatste vijfhonderd gulden
naar Zuid-Afrika trok en die thans millionnair is. Hij
heeft huizen en kerken, fabrieken en ziekenhuizen ge
bouwd en hij mag over de financiële resultaten van zijn
harde arbeid niet klagen. Dat doet hij ook niet! Ik ver
telde, omstreeks een jaar geleden, in een aantal Neder
landse kranten zijn levensgeschiedenis en nu ik rustig
in zijn fraaie woning zit, haalt hij een grote doos met
brieven te voorschijn. Alle uit Nederland: vijftig bedel
brieven, dertig verzoeken om nadere informaties, zestig
sollicitatiebrieven. Twaalf Nederlandse metselaars en tim
merlieden heeft hij, naar aanleiding van die brieven,
intussen „laten uitkomen" en binnenkort komen er nóg
aen paar.
Henk Muuren is een eenvoudige, Nederlandse jongen ge
bleven, die graag zijn landgenoten een eerlijke kans geeft.
„Maar", zegt hij, „als je nog één keer over me schrijft,
stel ik jou persoonlijk aansprakelijk voor de kosten van
een secretaresse. Want in de eerste plaats ben ik geen
filmster en in de tweede plaats heb ik geen tijd om al die
brieven zélf te beantwoorden". Ik begrijp dat. En daarom
schrijf ik ditmaal niets over Transvaal Construction
Works, welker eigenaar en directeur H. Muuren heet.
Ik breng mijn afscheidsbezoek aan de Nederlandse
ambassade en hoor daar tot mijn spijt, dat de bekwame
emigratie-attaché, de heer Schultz, wordt overgeplaatst
naar Zuid-Amerika, waar hij de resultaten hoopt te
oogsten van de goodwill-reizen van Prins Bernhard. Als
hij er met evenveel succes werkt als in de Unie, zal hij
grote dingen bereiken.
Een uur later begin ik mijn tocht per auto in gezelschap
van een Zuidafrikaanse collega, een Transvaalse politi
cus en een Amerikaans diplomaat. Ons eerste doel is
Mbabane, de hoofdstad van het Britse protectoraatsgebied
Zwazieland aan de verre Oostkust bij Mozambiek. We
zullen er twee dagen over doen.
Het Transvaalse Amsterdam is overi
gens maar een gehucht. Het Werd ge
sticht door een paar Schotse boeren.
Toen ze een kerkje hadden gebouwd
vonden ze het nodig, hun nederzetting
een naam te geven. Ze gingen naar
president Kruger en stelden voor, het
dorpje New-Scotland te dopen. Maar
de president zei, dat hem zulks teveel
herinnerde aan New York (dat eens
Nieuw-Amsterdam had geheten) en
aan de politieke en militaire geschie
denis, die aan de naamsverandering
verbonden was. De Schotse boeren be
grepen dat niet helemaal, maar Paul
Terwijl wij de bergen tegemoet rij
den, moet ik er aan denken, dat ruim
honderd jaar geleden de ossewagens
der Voortrekkers dit pad hebben ge
gaan. Maartoen was het nog geen
pad. Toen zwierven hier de leeuwen en
de zwarte horden, toen was er overal
de dood door assegaai en malaria-
muskiet. En als ge opziet naar de steile
kransen, de bergruggen, de rotsige hel
lingen en als ge dan bedenkt, dat
de Boeren daar overheen zijn getrok
ken met vrouwen en kinderen, met
ossen en schapen en met géén andere
leidsman dan hun ontembaar verlan
gen naar vrijheid, dan begrijpt ge op
nieuw, waarom de tegenwoordige Afri
kaners nog altoos met zoveel eerbied
de namen dier harde pioniers noemen.
Gans deze streek tussen Pretoria en
Zwazieland is overigens óók vol van
herinneringen aan Nederland. Daar
ligt bijvoorbeeld de spoorlijn, die Paul
Kruger door Nederlanders liet aanleg
gen naar de havenstad Lourenco Mar
ques. Men stichtte er de Nederlands-
Zuidafrikaanse Spoorwegmaatschappij
voor; het oude kantoortje dier onder
neming staat nog altijd in het hart
van Pretoria. En rond de stationnetjes
van de „Nederlandse lijn" zijn dorpjes
ontstaan met Nederlandse namen.
Ik noem alleen maar Alkmaar en
Schagen. Een uit Noord-Holland af
komstige ingenieur heeft de plaatsjes
gecreëerd op dezelfde onderlinge af
stand, als waarop ze liggen in de pol
ders van het verre Nederland.
GOED MATERIAAL
In Alkmaar breng ik een bezoek aan
het station. Het kon zó overgeplaatst
Nieuwe landgoederen voor
Het Geldersen Landschap
ARNHEM De Stichting Het
Geldersch Landschap heeft haar na-
tuurbezit in de laatste jaren belang
rijk kunnen uitbreiden met een aantal
landgoederen, die de totale opper
vlakte, waarover de Stichting de
scepter zwaait tot 200 ha deed stij
gen. Nieuw verworven werden: Het
landgoed Hoog Oorsprong bij Ooster
beek (95 ha Brugchelen bij Beek
bergen (396 ha) en de eendenkooi bij
Batenberg. Door aankoop konden
vroeger verworven bezittingen wor
den uitgebreid, terwijl het heide-ter-
rein bij Garderen door legatering van
de eigenares bij het natuurbezit van
de Stichting kon worden getrokken.
De voorzitter- betreurde het dat het
landgoed De Dellen bij Heerde op
elke dag' van het jaar gevorderd kon
worden voor militaire schietoefenin
gen. Het landgoed Belmonte bij Wa-
geningen heeft de Stichting verkocht
aan dc Landbouwhogeschool, die
daarop een conferentieoord en ont
vangstcentrum, benevens een arbore
tum zal stichten. Het aantal leden
van de Stichting is gestegen tot 943.
MODERNE TREK! Deze twee vrou-
wen met hun vierspan van ezels
kwamen we tegen op een bergpas,
4000 meter hoog!
zijn uit Heer-Hugowaard! Het staat er
thans ruim zeventig jaar, maar het
ziet er nog best en solide uit. De sta
tionschef wijst mij de blauwe vloer
tegels met te bloemmotiefjes: typisch
Nederlandse tegels.
„Er liggen vijfhonderd en zestien
tegels en daarvan zijn er in die zeven
tig jaar nog maar zeven gebroken",
zegt hij met trots.
Op het perron- staat het grote bord
met de naam Alkmaar. En daarachter
staan enorme palmbomen en bloeien
de kafferbomen. Een vreemd, bijna
onwerkelijk gezicht! Als ik in het
kleine postkantoortje een paar zegels
koop, tikt een man me op de schou
der. Hij kijkt me lachend aan en
vraagt: „Hoe gaat het in het ouwe
vaderland?" Och, natuurlijk alwéér
een Nederlander! Hij kwam hier twin
tig jaar geleden, heeft een boerderij,
een vrouw en zes kinderen en rijdt
rond in een bovenmaatse Amerikaanse
auto.
Nederlanders hebben op deze om
geving van Transvaal hun stempel
gezet. Ge vindt er niet voor niets
plaatsnamen als Ermelo, Middelburg,
Amersfoort, Utrecht en Amsterdam.
Kruger zei: „Julle dorpie se naam
gaan Amsterdam wees!"
En Amsterdam heet het gehucht tot
nogtoe.
PREDIKANT
Wist u, dat de Afrikaners een weg
wijzer een „predikant" noemen? Als
ik een verklaring vraag voor die eer
waarde naam, zegt mijn Afrikaanse
collega met een verontschuldigende
glimlach: „Die dingen heten zo, om
dat ze veel schijnen te gelijken op een
dominee: hij wijst de goede weg!"
We komen de eerste dag nog juist
op tijd voor het diner in het rustige
maar welvarende plaatsje Ermelo. In
de bar van het hotel ontmoeten we
een tachtigjarige oudstrijder uit de
Boerenoorlog, die opgetogen wordt als
hij hoort dat ik Nederlander ben. Hij
heeft met „de 'Ollanders" samen ge
vochten en hij wil vandaag nou eens
samen met een „Ollander" een borrel
drinken. Wel, wat kan daar voor be
zwaar tegen bestaan?
Middenstandsondernemingen
DEN HAAG. Behalve de directe ge
volgen van de watersnood kunnen zich
eveneens tal van indirecte factoren
voordoen, waardoor middenstands-
ondernemingen in en buiten de ge
troffen gebieden in liquiditeltsmoei-
lijkheden komen. Daarom heeft het
directoraat-generaal voor de midden
stand de bestaande regeling „bijzon
dere credieten voor de middenstand"
aangevuld, teneinde op korte termijn
aan deze moeilijkheden tegemoet te
komen.
Bij dezo crediethulp kunnen zich de
volgende gevallen voordoen:
Tal van ondernemingen in en buiten
de getroffen gebieden, welke geheel of
ten dele hun afzet hebben in deze
streken, zullen moeilijkheden onder
vinden bij de incassering van hun
vorderingen op door de ramp getroffen
bedrijven. Verder zal hun afzet kun
nen stagneren, doordat een groep van
afnemers in de getroffen gebieden
voorlopig uitvalt- terwijl zij orders in
bewerking hebben welke niet kunnen
worden afgeleverd, of inkooporders
hebben geplaatst, welke niet kunnen
worden doorgeleverd.
Teneinde deze bedrijven op gang te
houden, zal een bijzonder crediet kun
nen worden aangevraagd bij het voor
deze bedrijven dichtstbijzijnde kan
toor van de Nederlandse Midden-
standsbank N.V.
Ook indien een credietaanvrager
rechtstreeks door de ramp is getrof
fen zal dit bijzonder crediet in daar
voor in aanmerking komende gevallen
alleen kunnen worden verstrekt voor
overbrugging van bovenvermelde li-
OOK VOOR EEN Bantoe-meisje zijn
de eerste stappen op de „lange
lindelaan" moeilijk
quiditeitsmoeilijkheden. Geen crediet
zal worden verstrekt wegens materiële
sohade aan voorraden, bedrijfsuitrus-
ting en panden, daarvoor zullen de af
zonderlijk door de overheid getroffen
regelingen gelden.
Herstelwerkzaamheden.
In de getroffen gebieden zullen op
grote schaal herstelwerkzaamheden
aan licht beschadigde panden moeten
worden verricht en voor zwaar be
schadigde panden noodvoorzieningen
worden getroffen. Teneinde grotere
schade (bijv. instorten) te voorkomen.
Een en ander kan zware eisen stellen
aan de financieringspositie van am
bachtspatroons. Zij zullen op zeer
korte termijn personeel moeten aan
nemen, materiaal inkopen, enz. Am
bachtspatroons, die zich onder invloed
van de hiervoor geschetste omstandig
heden in liquiditeiismoeilijkheden be
vinden kunnen eveneens een bijzonder
crediet aanvragen.
IJSLAND GEEFT POSTZEGELS uit
met een extra ioeslag ten behoeve
van de slachtoffers van de waters
nood in Nederland
Komst Koningin Wilheltnina
Herdenking uitgesteld in
Zeeuwsch-Vlaanderen
AARDENBURG. Wegens de wa
tersnoodramp is de plechtige inhuldi
ging van het monument ter nagedach
tenis aan de terugkeer naar het va
derland na de oorlog van H.M. Ko
ningin Wilhelmina te Eede (West
Zeeuwsch-Vlaander en) uitgesteld.
De inhuldiging, die zou geschieden
op 13 Maart, de dag daarop acht jaar
geleden de koningin terugkeerde, is
thans verschoven naar 31 Augustus van
dit jaar.
Ook de officiële opening van het
herbouwde lyceum, voor W. Zeeuwsch-
Vlaanderen te Oostburg, die op de
zelfde dag zou geschieden, is tot later
uitgesteld.
Gelderse vlag
Blauw, geel, zwart
ARNHEM. Verscheidene provincies
z(jn reeds overgegaan tot het vaststel
len van een officiële provinciale vlag.
Gelderland wil dit voorbeeld thans
volgen. De voorgestelde vlag bevat drie
kleuren: blauw, geel en zwart. Tot dus
ver wordt een provinciale vlag gebe
zigd met slechts twee banen, geel en
blauw.
Historisch is dit echter minder juist,
zeggen gedeputeerden, terwijl ook het
practische bezwaar bestaat, dat een
soortgelijke kleurencombinatie reeds
in de vlag van een ander publiekrech
telijk lichaam (de gemeente Leeuwar
den) voorkomt. Dit kan tot verwarring,
aanleiding geven. De rijksarchivaris in
Gelderland en de Koge raad van adel
zijn over deze kwestie geraadpleegd en
kunnen zich met de samenstelling
thans verenigen. Het wapen van Gel
derland, dat sinds 1371 onveranderd
bleef, is bij besluit van 25 Juli 1935
door de staten vastgesteld.
Kantonrechter sprak
hem vrij
HETEREN. Het gebeurt niet zo
vaak, dat een politie-ambtenaar met
de rechter in aanraking komt, omdat
h(j van een strafbaar feit wordt ver
dacht. Maar de gepensionneerde ge
meenteveldwachter W. H. L., uit het
Betuwse dorpje Heteren, moest zich
voor de kantonrechter tc AVageningen
verantwoorden omdat hem een over
treding van een plaatselijke verorde
ning ten laste was gelegd.
Er bestaat nl. in de gemeente Hete
ren, evenals trouwens in vele andere
plaatsen, een verordening, waarbij het
verboden is, huisafval anders dan door
middel van de daartoe aangewezen
vuilnisophaaldienst af te voeren. Ter
bestrijding van de kosten, welke daar
aan verbonden zijn, wordt een hoofde
lijke omslag geheven.
De oude dorpsveldwachter voelde er
weinig voor, deze aanslag te betalen,
omdat hij van deze vuilnisophaaldienst
geen gebruik maakte, doch zijn huisaf
val tot compost verwerkte ten behoe
ve van eigen tuin. Een uitspraak van
de Raad van Beroep stelde hem in het
gelijk, zodat het gemeentebestuur ver
plicht werd de reeds betaalde belas
tingpenningen te restitueren.
De gemeentelijke autoriteiten pro
beerden toen op een andere wijze de
veldwachter in het gareel te krijgen.
Zij bezorgden hem een proces-verbaal
wegens overtreding van de gemeente
lijke verordening omdat hij zijn huis
afval niet met de vuilnisman wilde
meegeven.
Voor-de kantonrechter verklaarde de
verdachte, de vuilnisman niet nodig te
hebben omdat alles, wat in normale
gevallen naar de vuilnisbelt verhuist
om daar tot compost te worden ver
werkt, in zijn eigen tuin wordt ge
bruikt.
Ook de kantonrechter was van me
ning, dat hier niet van een strafbaar
feit kon worden gesproken om de een
voudige reden, dat niet bewezen was,
dat in het onderhavige geval huisafval
van verdachte's terrein was afgevoerd.
De veldwachter werd dan ook vrij
gesproken.
Brief van Paus over
watersnood
VATICAANSTAD. Het Vaticaanse
blad Osservatore Romano publiceert
een brief van Paus Pius de Twaalfde
aan de Katholieke schoolkinderen van
de Verenigde Staten, waarin hij hun
verzoekt lijdende en behoeftige kinde
ren in andere delen van de wereld
in het bijzonder in de door overstro
mingen geteisterde gebieden van West-
Europa te helpen.
Zuid-Afrika erkent
Koningin Elizabeth
KAAPSTAD. Zuid-Afrika wenst
zijn vrienden te behouden en het is
niet van plan zich uit het gemenebest
terug te trekken, dit heeft premier
Malan in de Senaat verklaard bij de
behandeling in tweede lezing van een
wetsontwerp over de titel van Konin
gin Elizabeth, luidende: Koningin Eli
zabeth de tweede, Koningin van Zuid-
Afrika en haar andere rijken en ge
bieden, hoofd van het gemenebest.
De premier voegde hier echter aan
toe, dat steun aan dit voornemen niet
alleen afhing van Zuid-Afrika, doch
ook van de reactie van het gemene
best zelf. Als het gemenebest vjjand-
Over de
grenzen
fAE Oostenrijkers zijn over het
algemeen een gemoedelijk volk.
Toch kan een mens, al is hij nog zo
goedmoedig van aard, bij tijd en
wijle de gal wel eens overlopen. Dc
wijze waarop men dan reageert,
kan voor het desbetreffende volk
karakteristiek zijn. Enkele maan
den geleden is uit de Weense film
studio's een rolprent verschenen,
die Oostenrijk op 1 April van het
jaar 2000 voorstelt. Het is met de
wereld dan heel wat beter gesteld
dan nu, alleen Oostenrijk is nog een
bezet land. als heden ten dage.
nooit zijn om
vreemdelingen
in eigen land
de lakens te
zien uitdelen,
-De Russen, die
het kleinste stuk bezet houden, zijn
er wel het minst gezien. Keer op
keer zijn de onderhandelingen over
volledige vrijheid voor dit econo
misch zo kwetsbare land door de
Sovjet-afgevaardigden gesaboteerd.
Het opheffen van de bezetting zou
de Russen van hun recht op mili
taire steunpunten langs de aan
voerlijn, via Hongarije en Roeme
nië, beroven. De daar gestation-
neerde rode legers zouden weg
moeten en gezien de minderheid,
die de communisten in deze landen
vormen, zou dit voor de minder
heidsregeringen het wegvallen van
een belangrijke steun zijn. Vandaar
dat Moskou geen haast maakt met
een vredesverdrag. Het eigenaardige
is echter, dat Moskou reeds in 1943
Oostenrijk als een door de Duitsers
bezet land erkende. De consequen
tie hiervan te trekken, schijnt even
wel nog niet tot de mogelijkheden
te behoren. Intussen kan het arme
land, zonder zeehaven en vrijwel
zonder grondstoffen, met een hoofd
stad, die qua inwonertal belachelijk
groots aandoet (1% millioen of
25 van de bevolking) de bezet-
tingskosten opbrengen. De enige
uitzondering vormen de Amerika
nen. die voor hun kostje betalen
met harde valuta,
QNDER deze omstandigheden kon
men zeer wel bevreesd zijn dat
de verkiezingen van Zondag jl. aan
de extremisten van links en rechts
meer voet zouden geven. Dit is niet
het geval geweest. Zowel de oud
nazi's, georganiseerd in de Onaf
hankelijke partij, als de communis
ten. hebben zetels verloren. De
nazi's vormen nog steeds een zij
het niet gevaarlijke tamelijk tal
rijke groep. De communisten zijn
tot een onaanzienlijk hoopje van
vier zetels teruggebracht. Winst
was er voor de sociaal democraten,
die de Volkspartij in zetels tot op
één na benaderen. De partij van
Bondskanselier dr Figl, de man van
de Volkspartij, moest een aanzien
lijke veer laten. Beide partijen zijn
nu evenwel in de onmogelijkheid
gebracht, om anders dan met elkaar
te regeren. Voor een werkmeerder-
heid is in het parlement een twee
derde meerderheid nodig. Welis
waar regeerden beide partijen reeds
samen, maar vorig jaar braken er
strubbelingen uit, die o.a. dr Figl
noodzaakten zijn bezoek aan ons
land op te geven. Moge het de
nieuwe coalitie-regering gegeven
zijn de volledige onafhankelijkheid
van hun land te bewerkstelligen.
Vrij Tsjecho-Slowakije
Boodschap van president
Eisenhower
NEW YORK. In een boodschap ter
gelegenheid van de opening van het
hoofdkwartier van de raad van vrij-
Tsjechoslowakije te New York, heeft
president Eisenhower verklaard, dat
tirannie niet lang kan bestaan in een
wereld, waar vrije mensen krachtig,
vereend en vastberaden zijn.
De raad van vrij Tsjechoslowakije is
opgezet om de ongeveer 45.000 Tsjecho-
slowaken, die sedert de machtsover-
neming in 1948 naar het buitenland
vluchtten, te helpen.
Het Amerikaanse volk heeft nooit
onverschillig gestaan tegenover lijden
van mensen, waar ook ter wereld, al
dus Eisenhower.
schap toonde ten opzichte van Zuid-
Afrika zou het voor de Unie moeilijk
zijn haar samengaan met het gemene
best te handhaven.
De nationalistische regering onder
Malan heeft nl. herhaardelijk geklaagd
over critiek in Groot-Brittannië en
India tegen haar beleid van „aoart-
held'.