Den Haag steunt uitgave
werk
Coup
erus
van
Proef maar eens een andere.
Des te lekkerder smaakt je dan iveer
Zo zacht,
zo zuiver
Emmy Andriesse overleden
Indonesië kampt met deviezentekort
Britse Rijksuitgaven verlaagd
Begrotingsramingen
gepubliceerd
KUNSTLEVEN IN AMSTERDAM
Kroningssegels uit Nieuw-Zeeland
ALGEMEEN HANDELSBLAD VAN DINSDAG 24 FEBRUARI 1953
3
(Van onze sociiale medewerker)
ER is een tijd geweest, dat de sociale
politiek primair en voornamelijk
was gericht op de bescherming der
loonarbeiders, Deze periode beïnvloedde
sterk de visie op het arbeidsrechtvelen
beschouwden het als essentieel voor het
arbeidsrecht, dat de arbeid in loon
dienst, althans in afhankelijkheid van
anderen, werd verricht. De meeste
sociaal-politieke en arbeidsrechtelijke
maatregelen brachten dus bescherming
van de sociaal-afhankelijke, omdat hij
in loondienst werkte en niet primair',
omdat juist hij in sociaal-economisch
opzicht enige steun behoefde.
Jaren lang heeft deze beperkte op
vatting van de sociale politiek en het
arbeidsrecht kunnen bestaan zonder
kwaad te doen. Het waren immers
alleen of voornamelijk de loonarbeiders,
die tengevolge van hun sociale afhanke
lijkheid in een materiële noodpositie
verkeerden. Geleidelijk aan begon de
toestand echter te veranderen en kwa
men ook vele kleine zelfstandigen in
een sociaal-afhankelijke positie. Boven
dien verslechterde relatief de positie van
de lagere middengroepen, die met hun
salaris net boven de loongrens uitkwa
men. Ten slotte veranderde het karakter
van de sociaal-politieke regelingen en het
arbeidsrecht, daar zij niet meer uitslui
tend de primaire levensbehoeften pro
beerden veilig te stellen. Tevens gingen
zij zich richten op de hiermee samen
hangende en hieroD invloed hebbende
factoren, zoals opleiding, ontwikkeling,
organisatie, vrije-tijdsbestedlng, mede
zeggenschap en economische politiek.
VAN dat moment af paste de oude jas
van het oorspronkelijke arbeids
recht niet meer; bij de op scholing,
ontwikkeling, organisatie en geestelijke
ontplooiing gerichte sociale politiek ver
dienden de andere groepen van sociaal-
afhankelijken evenzeer de belangstel
ling. Zodra voorts duidelijk werd. dat
het lot van de loonarbeider in belang
rijke mate afhankelijk is van de waarde
vastheid van onze munt, de internatio
nale economische situatie, de bewape
ning. de productiecapaciteit van onder
nemingen, welke van buitenlandse
grondstoffen afhankelijk zijn, de sfeer
van de onderneming en de arbeidspro
ductiviteit in ruimste zin, bleek zonne
klaar. dat de daarmee samenhangende
sociale maatregelen en arbeidsrechte
lijke regelen niet meer slechts voor de
beperkte categorie loonarbeiders konden
gelden. Behalve dat dit principieel on
juist zou zijn, zou het in practisch op
zicht het kwade gevolg hebben, dat de
regering in haar sociale politiek, de
webgever in zijn sociale wetgeving en
de belanghebbende organisaties van
werkgevers en arbeiders in haar arbeids
recht zouden voortgaan, zich te be
perken tot de bekende maatregelen vooi
de bekende categorieën van arbeiders
onder de 'loongrens. Met name zouden
dan de belangen van bepaalde catego
rieën zelfstandigen en van bepaalde
groepen binnen de onderneming -even
onmisbaar als de loonarbeiders in en
gere zin worden verwaarloosd
EEN categorie,' welke totnogtoe beslist
te kort is gekomen in belangstel
ling en begrip voor haar positie, is
de groep van leidinggevend en bijzonder
geschoold personeel*). Gezien haar bij
zondere behoeften op materieel en gees
telijk gebied en de daarmede over het
algemeen geen rekening houdende be-
loningsmogelijkheden, is deze groep
sedert de laatste decennia teruggedron
gen tot een materiële positie, welke
relatief met de sociaal-afhankelijke posi
tie der loonarbeiders overeenkomt. Bij
de groep leidinggevend en bijzonder ge
schoold personeel zijn het immers even
zeer als bij de loonarbeiders de voorzie
ning in de minimale materiële èn gees
telijke behoeften in het geding. Voor de
hier bedoelde categorie zijn deze behoef
ten anders en kostbaarder dan bij de
gemiddelde loonarbeider. Men heeft zijn
dure studie- en opleldingstijd gehad,
men heeft meer maatschappelijke ver
plichtingen in de vorm van 'lidmaat
schappen. abonnementen en ontwikke
ling, en men staat voor hogere kosten
bij de opvoeding van de kinderen, die
vaak ook zullen studeren of een bijzon
dere opleiding volgen.
Meer en meer blijkt, hoezeer goede
opleiding, vakbekwaamheid en uitste
kende leiding bepalend zijn voor de
arbeidsproductiviteit en daarmee voor
de rendabiliteit van de factor arbeid.
Betere beloning en gunstiger ontwikke
lingsmogelijkheden voor bijzonder ge
schoold en leidinggevend personeel zijn
dus van rechtstreeks belang voor alle
sociaal-afhankelijken. Bovendien zullen
zü tot het verwerven van grotere vak
bekwaamheid en de inspanning voor het
verwerven van een leidende positie
prikkelen.
Slechts geringe meerderheid in de gemeenteraad
Voor de positie van de staf in de onder
neming vergelijke men het verslag in ,,De
Onderneming" van de radiotoespraak van
de voorzitter van het C S.W V. op 15 Jan. jl
i)
IEDERE dag ontvluchten 1700 door
zichzelf „verplaatste personen" het
communistische Oost-Berlijn. Zij zijn
hiertoe gedwongen uit angst om het vege
lijf te redden. Want zo groot is „de vrij
heid" in de landen van de „vodks"-demo-
cratie, dat men er met levensgevaar huis
en goed verlaat om te ontkomen aan de
martelende greep van de terreur. Intus
sen meldt de Berlijnse correspondent van
de Times, dat de Vereniging van slacht
offers van het Nazi-regiem de 21ste Fe
bruari heeft besloten, alle activiteit in
Oost-Berlijn en Oost-Dultsland te staken.
Dit geschiedde, althans volgens de Duit
se communistische pers, omdat de Oost-
duitse ,,volks"-republiek de erfgenamen
van de strijders tegen het fascisme onder
haar „bescherming" had genomen. Let
wel; die bescherming is zó groot, dat de
beschermden een onzekere vlucht ver
kiezen boven een zekere terreur.
Het is tegen een in wezen gelijke
jacht op mensen, dat de bevolking van
Amsterdam ten tijde van de Duitse be
zetting in Februari 1941 in staking is
gegaan. Ook toen waren de vervolgden
hoofdzakelijk Joden. Ook toen lieten
Christenen en Joden tezamen het leven
in de strqd en als slachtoffers van een
maniakale terreur. Met de schijnheilig
heid, die eigen is aan het dictatoriale
,,waarheids"-systeem, trachten ieder
jaar de communisten en de met hen
sympathiserende half-eommunisten het
monopolie voor zich op te eisen van de
Februari-herdenking. Ditmaal hebben
de voorzitters van zes Nederlandse poli
tieke partijen in een waardig manifest
aangetoond, dat de communisten die
nooit één woord van protest hebben doen
horen tegen de tegenwoordige mensen
vervolging achter het IJzeren Gordijn
de laatsten zijn om de leiding te nemen
bq de herdenking van de slachtoffers
van een vroegere terreur. Zes politieke
partijen, die 92% van het Nederlandse
*olk vertegenwoordigen, keren zich een
drachtig tegen de hypocrisie en een
schaamteloze vertrapping van elemen
taire mensenrechten. De communistische
aanhangers van de „vrijheid" zouden
goed doen, nadrukkelijk te vermelden,
dat de herdenking van Februari voort-
(Van onze Haagse redacteur)
HET heeft maar weinig gescheeld of
de Haagse gemeenteraad had het
voorstel om 15.000 subsidie te
verlenen voor de uitgave van de ge
zamenlijke werken van Louis Couperus
afgestemd. Met 2319 stemmen is het
ten slotte aangenomen, nadat wethouder
Van Zwijndregt het warm had verde
digd. De tegenstanders heeft hq intus
sen niet kunnen overtuigen, Waarop be
rustte die tegenstand?
Mr Mens Fiers Smeding (v.v.d.) for
muleerde het kort en bondig: Den Haag
worstelt met een aanzienlijk tekort op
de begroting en dus is deze uitgave niet
verantwoord, ook al moet de verschij
ning van de gezamenlijke werken van
Couperus natuurlijk wel als een cultu
rele daad van betekenis worden gezien.
Mr dr Van Staay (k.v.p.vertolkte
het standpunt van de meerdenheid van
zijn fractie. Hij had gehoopt dat de uit
gevers, die dit plan tot uitvoering willen
brengen, „dit varkentje nu eens zelf
hadden gewassen". Mr Hangelbroek,
sprekende voor de A.R.-fractie, trok in
twijfel of hier nu werkelijk sprake is
van een monument, dat voor Couperus
wordt opgericht. Per saldo komen de
delen maar ln een oplage van 1200
exemplaren van de pers. Er is dus vol
gens mr Hangelbroek geen sprake van,
dat Couperus' werk onder ons volk
komt. Overigens had ook mr Hangel
broek financiële bezwaren, evenals de
heer Swart (c.h.) na hem. In principe
zou mr Hangelbroek geen bezwaar heb
ben gemaakt, indien het er om ging een
cultuurgoed als dat van Couperus voor
verlies te bewaren. Maar van een derge-
lqk verlies is geen sprake.
Mr Van Staay maakte overigens nog
bezwaar tegen de toelichting tot 'het
voorstel, waarin B. en W. hebben ge
schreven, dat Couperus „Nederlands
grootste moderne romanschrijver" is.
Thorbeoke's bekende uitlating werd
hierbij overigens weer verkeerd
te pas gebracht,
De heer Van Velsen (ar*b.) herinner
de er niet geheel ten onrechte aan, dat
de Haagse gemeenteraad in 1949 reeds
een subsidie had goedgekeurd, zij 't dan
dat het toen om een andere omzet van
de uitgave van de gezamenlijke werken
ging en men bovendien de verwachting
koesterde, dat het rqik en het Prins-
Bemhard-fonds mede zouden steunen,
Dat is toen niet gebeurd, maar nu heeft
het rijk toch weer steun toegezegd. De TI~ De Nederlandse torpedojager Piet
uitlating „Nederlands grootste moderne Hein heeft gisteren Joegoslavië na een
romanschrijver" moet men, volgens de vriendschapstoezoek van vijf dagen ver
heer Velsen, zien tegen de achtergrond laten, zo meldt radio Belgrado.
van de tijd, waarin Couperus leefde
waarvan hij inderdaad een voortreffelijk
beeld heeft gegeven, vooral wat het
Haagse leven betreft. De heer Van
Praag (comm.) noemde het „een zaak
van eenvoudige rechtvaardigheid als we
er voor zorgen, dat dit cultuurgoed
voor het tegenwoordige geslacht niet
verloren gaat". „Het zou een schande
voor Den Haag zijn als we nalieten
deze uitgave mogelijk te maken",
voegde de communistische spreker er
aan toe, die overigens de uitgevers ver
dedigde tegen het betoog van mr Van
Staay.
De wethouder noemde het een kwestie
van eerbetoon aan een van de grootste
Nederlandse moderne romanschrijvers,
met welke kwalificatie B. en W. overi
gens geen oordeel hebben uitgesproken,
doch slechts een feit hebben geconsta
teerd. De wethouder achtte de subsidie
volkomen verantwoord,
Tegen stemden ten slotte de gehele
V.V.D.-fractie (wethouder Dettmeyer
incluis), de A.R.-fractie (zonder wet
houder Van Aartsen en het lid jhr Van
Asc'h van Wijok), de twee aanwezige
C.H.-ieden en de K.V.P.-fractie (met
uitzondering van de heren Dinkhuijsen,
Schürmann en wethouder Feber). De
K.V.P,-wethouder Dresmé stemde tegen
het voorstel.
Ruïne Geertekerk te
Utrecht
In het voorlopig verslag van de Eerste
Kamer over de begroting van onderwijs
is ter sprake gekomen, dat er een oplos
sing wordt overwogen voor de ruïne van
de Geertekerk, waardoor het gebouw
aan de Rijksuniversiteit zou worden
overgedragen. Mr dr G. A. W. ter Pelk-
wijk, president-curator der Rijksuniver
siteit, verklaarde gisteren, dat niet ge
zegd kan worden dat de universiteit ge
gadigde is voor het gebouw. Indien men
met het kerkgebouw geen andere weg
zou weten, dan zouden curatoren wel
bereid zijn het gebouw ten bate van de
universiteit te aanvaarden na restaura
tie, maar de kosten zouden dan niet ten
nadele mogen komen van andere voor
de universiteit benodigde gebouwen of
instellingen.
(Advertentie.Ingez. med.)
Goldeidktion
E®
EiN snel-slopende ziekte heeft
einde gemaakt aan het nog jonge
leven van de Amsterdamse foto-
kunstenares, Emmy ElffersAndriesse,
In alle stilte, zoals zij dat wenste, werd
zij vanochtend op Zorgvlied aan de
schoot der aarde toevertrouwd. Het ls
moeiljjk zich dit heengaan te realise
ren. Zij stond zo midden in het leven,
zij was altijd vol ideeën, vol plannen.
Hoe vaak hebben wij luttele maan
den geleden nog genoten van haar
geestdrift wanneer zij over haar werk
sprak het werk, dat haar zo lief
was, Met vreugde herinnerde zij zich het
succes van haar foto's op de tentoon
stelling, die ln het voorjaar van 1952
ln het Stedelijk Museum werd gehouden
Vrees vaar verdere devaluatie van de roepiah doet
normale productenhandel stagneren
EEN Amsterdams zakenman, die ge
durende de eerste helft van Fe
bruari weer gedurende enige tijd
een 'bezoek aan Djakarta heeft ge
bracht, geeft ons als volgt zijn indruk
ken weer
Volgens mededelingen die afkomstig
zijn uit ambtelijke bronnen in Indo
nesië, heeft men en dat wil vermoe
delijk zeggen: de regering geduren
de het jaar 1951 kapitaalgoederen ter
waarde van 4 milliard rupiah gekocht
in de veronderstelling dat de leveringen
uit te saneren zouden zijn over de
jaren 1953 tot 1955, met de grootste
aankomsten gedurende de laatste 2
jaren. Als gevolg van de algemene
slapte in zaken zal echter een zeer be
langrijk gedeelte der bestellingen reeds
gedurende het lopende kalenderjaar ln
Indonesië arriveren en daadwerkelijk
zijn de eerste verschepingen al begon
nen, waarmee men bij plaatsing der or
ders geen ogenblik rekening heeft ge
houden. De voor deze kapitaalgoederen
benodigde deviezen moeten dus op veel
vroegere tijdstippen worden gevonden
dan oorspronkelijk viel te veronderstel
len. Deze ontwikkeling wordt nog ver
scherpt door de bekende achteruitgang
de prijzen der grondstoffen. Vooral
de deviezenopbrengsten van rubber zijn
na een daling der prijzen met meer dan
50% op onvoorzienbare wijze vermin
derd.
Uiteraard wordt door dit gebrek aan
deviezen de import bemoeilijkt. In deze
sector komt verder de uitbreiding van
zgn. Benteng goederen, die alleen
door Indonesiërs kunnen worden ge
ïmporteerd en de verhoging der op
belangrijke groepen van artikelen te
betalen inducements nu tot uitwerking
bq alle niet-IndonesisChe bedrijven. Dit
kan verduidelijkt worden door een
voorbeeld: een niet-Indonesisoh be
drijf dat gedurende 1952 een gemiddel
de omzet van Rp. 1,000.000 per maand
aan textiel had, heeft nu importvergun-
ningen voor het gehele jaar 1953 ont
vangen ter waarde van Rp 600.000 en
wel eveneens voor textiel. Daardoor
wordt dus de maandelijkse omzet te
ruggebracht op Rp. 50.000 of 5% van
het gemiddelde over het afgelopen ka
lenderjaar, Een verder voorbeeld is een
vergunning tot import van Rp. 3000
voor hardwear voor het hele kalender
jaar 1953 n.a.v, een verzoek om ver
lening van een vergunning van 2,5
millloen rupiah. In belde gevallen mag
niet in Japan besteld worden en bo
vendien zijn deze cijfers zó klein, ver-
Advertentie-Ingez. med.)
Een voor
gezondheid!
aan ook zal gelden de Joodse en niet-
Joodse, machteloze slachtoffers van een
wrede vervolging achter het IJzeren
Gordijn. Verplaatsing, neen omkering
van de waarheid behoort tot de doorzich
tige technieken van het communistische
propaganda-apparaat. Wanneer men de
waarheid al te zeer „verplaatst", komt
men bij de leugen uit,
geleken bq de daadwerkelijke omzet
van het afgelopen jaar, dat zelfs een
plaatsing van orders tegen concur
rerende prijzen vermoedelijk niet moge
lijk zal zijn.
eenkomstlge achteruitgang in de
Import gedeeltelijk of geheel ge
compenseerd zal worden door ver
lening van hogere vergunningen aan
Indonesische bedrijven. De buitenlandse
banken verwachten echter kennelijk
niet, dat een noemenswaardige com
pensatie zal plaats hebben. Als gevolg
hiervan zal zich dus binnen afzienbare
tijd een zeer aanzienlijke schaarste
van Importgoederen moeten voordoen.
Er wordt algemeen rekening ge
houden met een verdere devaluatie van
de rupiah ln de loop van de zomer;
men verwadht nu een nieuwe verhou
ding tot de gulden van 5 op 1 of 6 op 1
tegenover de huidige van 3 op 1. Een
dergelijke situatie leidt er toe, dat men
zoveel mogelijk ln goederen belegt, goe
deren vast houdt en vorderingen tracht
te innen om de binnen gekomen midde
len of opgezegde credieten op andere
wijze te beleggen.
Een dergelijke belegging zou o.a.
plaats kunnen heibben door aankoop van
producten. De productenhandel ls ech
ter van mening, dat nu reeds producten
en wel vooral rubber, ter waarde van
enige milliarden rupiahs voor rekening
van verschillende belanghebbenden op
geslagen zijn In Djakarta. Een vei'koop
heeft bi) voorkeur alleen plaats indien
die uit liquidatie-overwegingen nood
zakelijk ls. De „normale" producten
handel stagneert, voor zover het niet
gaat om zgn. kleinere producten, om
dat een verkoop onder de tegenwoor
dige bepalingen in de regel alleen mo
gelijk zou zijn tegen verlies. De mini
mum exportprijzen van Indonesië lig
gen dus in het algemeen boven de we
reldmarkt-prijzen en nu en dan is dit
verschil zelfs aanzienlijk.
Van het standpunt der buitenlandse
bedrijven uit gezien is verder een von
nis, dat ln Januari door de hoogste in
stantie te Djakarta werd gewezen be
langrijk, omdat daarin werd uiteen
gezet. dat de formeel wettelijke rege
ling niet doorslaggevend is indien bij
een zaak Indonesische belangen zijn be
trokken. In een dergelijk geval dienen
de Indonesische belangen voorrang te
hebben.
Met de politieke situatie dient de
buitenlander zidh uiteraard niet te be
moeien. Hij zal echter genoodzaakt zijn,
daarmee rekening te houden indien die
situatie voor zijn eigen belangen con
sequenties zou kunnen hebben. Daarom
zij hier vermeld, dat buitenlandse zowel
als Indonesische kringen van mening
zijn, dat de partij van president Sukar
no afin Invloed belangrijk heeft ingeboet
en dat het daarom twijfelachtig is,
in Juni de vrije verkiezingen zullen
plaats hebben waarover tot nu toe nu en
dan werd bericht. Daardoor is het
uitermate moeilijk, om in politiek op-
zirlht ook maar enige kqk op de te ver
wachten gebeurtenissen en de daaruit
eventueel voortvloeiende bepalingen
t.o.v. de handel, te krijgen.
I "\E Britse Kanselier van de Schat
kist, R. A. Butler, heeft ter
kennis gebracht dat op de volgende
begroting een begin gemaakt
worden met de verwezenlijking van
een van de voornaamste doelen van
de conservatieve regering: de ver
laging der Rijksuitgaven.
Butler heeft zijn begrotingsramingen
voor het jaar 1953/54 gepubliceerd,
waaruit ten opzichte van 1952/53 een
verlaging van de kosten met bijna
145.500.000 blijkt. De raming ver
meldt voor het op Paaszondag begin
nende begrotingsjaar een besparing van
254.000.000 op de civiele ministeries,
de belastingdienst en het ministerie van
Defensie.
Voor leger, marine en luchtmacht is
1.493.000.000 uitgetrokken. De ra
mingen betekenen niet noodzakelijker
wijs (hierop zou de besparing van
145.000,000 kunnen duiden), dat
Butler voornemens is de grootste be-
grotingsbesnoeiing sinds de Tweede
Wereldoorlog door te voeren.
Gewoonlijk worden na het begin van
het begrotingsjaar aanvullende begro
tingen ingediend en in de ramingen zijn
niet de fondsen opgenomen welke Butler
voor de dienst op de staatsschuld denkt
nodig te hebben. De omvang van die
fondsen wordt op begrotingsdag be
kendgemaakt, maar het ziet er naar uit,
dat z(j dit jaar hoger zullen zijn dan
in 1952/53. De reden hiervan is, dat de
rentevoet is gestegen, Desondanks zul
len de Rijksuitgaven op de basis van de
ramingen in ieder geval lager zijn, hoe
wel de juiste omvang onmogelijk te
voorzeggen valt. Dit is op zichzelf voor
Groot-Brittannië een reusachtige veran
dering. Sinds 1939 toen de Tweede
Wereldoorlog uitbrak waren de
ramingen de meeste jaren hoger.
De grootste besparingen worden
verwacht ten aanzien van de levens-
middelensubsidies. Op dit gedeelte
van de begroting zal tegenover 1952/
1953 165.000.000 worden besnoeid,
hetgeen hoofdzakelijk een gevolg is
van het feit, dat eieren, veevoeder,
tarwe en bloem van de bon zijn.
Verder is Butler voornemens de begro
ting van de gesocialiseerde Britse
Gezondheidsdienst met 22.500.000 te
beknotten. Bovendien zullen de kosten
van de Regeringsvoorlichtingsdienst en
de British Council worden verlaagd.
De uitgaven voor de geheime diensten
stijgen met 500.000 tot het record
cijfer van 5.000.000. De ministeries,
welker begrotingen dit jaar met een
hoger bedrag sluiten, zijn die van
Onderwijs en de P.T.T.
hetzelfde museum dat haar eerder
opdracht gaf tot het vervaardigen van
portretten van beeldende kunstenaars,
Zij was juist begonnen met het werk
voor een fotoboek over het leven van
Vincent van Gogh reeds was zij
daarvoor naar Arles geweest en een be
zoek aan Noord-Brabant en Drenthe
stond op haar program. Helaas, het
werk bleef onvoltooid door de ziekte,
die zich tegen het einde van het jaar
openbaarde.
Menig uur hebben wij doorgebracht
in haar voorkamer met het uitzicht
op de Amstel bh de Magere brug.'
„Dit is een heerlijk plekje", placht zq"
te zeggen, ,,ik zou hier niet graag
voorgoed vandaan gaan". Iets van de
zachte tinteling van de altijd-wisselende
waterweersohijn, die deze werkkamer
vulde, vindt men terug ln haar feto's:
stille humor, milde weemoed, tedere
mensenliefde. Menigmaal heeft ons
blad werk van haar hand gepubliceerd
en altijd weer vond men daarin een
van deze drie eigenschappen (of alle
tezamen) uitgedrukt. Haar belangstel
ling ging vooral uit naar de mens in
de schaduw, bestaande bq de gratie
van het grote licht. Kinderen en oude
mensen waren haar de liefste objecten.
Vroeg men haar, van welke foto zq
zelf het meeste hield, dan kwam steeds
het kleine volksmeisje tevoorschqn dat
bedremmeld op de hoge stoep van het
Amsterdamse achterbuurthuls zat. „Het
is zeker niet trnijn beste werk", zei ze,
„maar het onderwerp ls mij lief". In
Parqs en Londen en vooral ook in Bel
gië heeft Emmy Andriesse mensen en
dingen gefotografeerd. Tal van haar
Belgische werkstukken werden opge
nomen in een platenboek over Vlaamse
kunststeden. Het Amerikaanse tijd-
sehrift U.S. Camera 1950 publiceerde
eveneens foto's van haar.
Gedurende het laatste jaar legde
zij zich ook toe op mode-fotografie,
waarvoor zq verscheidene malen naar
Frankrijk moest reizen. Geruime tijd
vertoefde zij met haar zoontje aan de
Italiaanse Riviera, in het zuidelijke
zonlicht dat haar nieuwe inspiratie
schonk, maar ook daar zocht zij haar
onderwerpen vooral ln de schaduw.
Vele, vele foto's van haar reizen en
ook van Amsterdam, de stad waarnaar
zij altijd verlangend terugkeerde, sedert
zij er zich in 1938 vestigde na haar op
leiding aan de Haagse Academie, zijn
verzameld in haar nu lege werkkamer
aan de Aanstel de kamer met de
weerschqn van een stille glimlach. Zij-
zelf ls niet meer, maar de wereld zo
als zij die zag 'leeft voort in schaduw
en licht.
Stichting gaat tabaksteelt
stimuleren
(Van onze Haagse redacteur)
In ons land bestaat de laatste tijd
ee n groeiende belangstelling voor de
tabaksteelt. Reeds omvat deze teelt
ongeveer 150 ha. Op Initiatief van
enige Kamers van Koophandel is de
stichting tot 'bevordering van de tabaks
teelt in Nederland in het leven geroe
pen, welke ten doel heeft een over
koepelend orgaan te vormen als tref
punt voor de verschillende belangheb
benden bij de tabaksteelt, zoals Indus
trie, handel en producenten. In de
stichting zijn o.m. de ministeries van
economische zaken, financiën en land
bouw vertegenwoordigd. Tevens ls ln
de stichting opgenomen lr L. van der
Ven, tabaksconsulent. Thans heeft ook
de stichting voor de landbouw besloten
tot de stichting toe te treden, teneinde
de belangen van de telers te beharti
gen. Zij zal zich nu gaan bezighouden
met de vraag of en op welke wijze de
tabaksteelt zo rendabel mogelijk door
kleine 'boeren en tuinders kan worden
bedreven.
Kleine Zaal
THEO BRUINS
U.S.O. ONDER PAUL
HUPPERTS
ER lag een winterse verstarring over
dit eerste concert in de Lenteserie,
die niet weg te musiceren viel. Met
de eerste maten van Mozarts „grote"
Syrmphonle ln Es nestelde zich reeds een
lome onverschilligheid in het orkest: de
bloei van het melos, de spanning van het
rhythme kwamen niet tot ontplooiing.
Paul Hupperts heeft ln de hierop vol
gende Egmont-ouverture getracht met
forse gebaren de apathie te doorbre
ken, dooh tevergeefs; een grof besnaar
de Beethoven, in wezen eveneens zon
der dramatische expressie, was het
resultaat. Na de pauze, ln de Vierde
symphonie van Tsjaikowsky, bleek de
klankverhouding aanmerkelijk even
wichtiger, hoewel het meeslepende
pathos hier met mondjesmaat ls geme
ten. Geen geslaagd concert dus, doch er
zijn nu eenmaal avonden, die onder een
ongunstig gesternte staan en elk juist
initiatief heeft een averechtse uitwer
king. Het beste wat wij kunnen doen
Is zulke gebeurtenissen maar zo spoe
dig mogelqk vergeten, hetgeen niemand
zwaar zal vallen. Immers. Paul Hup
perts heeft ln Amsterdam herhaalde
malen op overtuigende wijze blijk gege
ven van zijn gezonde muzikaliteit en
het Is hem toevertrouwd revanche te
nemen. J. R,
EEN piano-avond van Theo Bruins be
hoort langzamerhand tot de evene
menten in ons muaiekseizoen, waar
bij de concertbezoeker bij voorbaat ver
zekerd is van een hoog artistiek gehalte.
Ook Maandagavond heeft hij de luiste
raars in de kLeine zaal geenszins teleur
gesteld, doch met zqn bezielde vertolkin
gen van wei-ken van Bach (Tweede
partita), Ravel (Tombeau de Couperin)
en Schumann (Novelette 8 en Etudes
symphoniques) vertolkingen die men
van vorige gelegenheden van hem kent
voortdurend geboeid. In het bqzonder
moeten wij zijn herschepping van een
betrekkelijk „afgespeeld" werk als Schu-
matms Etudes symphoniques noemen,
die volkomen fris klonken en dat zonder
de muziek geweld aam te doen, doch in
tegendeel deze voor zichzelf te doen
spreken. Vooral de laatste twee variaties
waren een verrassing. Het enige teleur
stellende van dit concert was, dat de zaal
niet tot de laatste plaats bezet was.
Maar daarvoor had Theo Bruins waar
schijnlijk Théodore Lebrun of Teodoro
Bruno moeten heten. AD INTERIM
De Britse filmstudio's te Denham,
waar bekende rolprenten als Hamlet en
Hendrik de Vqfde zijn vervaardigd, heb
ben haar poorten moeten sluiten.
Het scheelt 22 gulden
per week
Sociale voorziening van de B.B.
Het eerste geval, waarin de aparte
sociale voorzieningen van de bescher
ming Burgerbevolking (B.B.) moeten
worden toegepast, heeft zich in de
eerste dagen van de watersnoodramp
voorgedaan. Het is onmiddellqk een
proefgeval gebleken voor die toepassing
en het maakt op dit ogenblik nog een
punt van onderzoek en overleg uit.
Een lid van de B.B. te Tilburg, werk
zaam bij een schoenfabriek, werd in de
eerste dagen van de ramp als noodwach-
ter van de B.B. naar West-Brabant ge
consigneerd. Tqdens zqn werk aldaar
had hij het ongeluk een been te breken,
Volgens de sociale voorzieningen, van de
Bescherming Burgerbevolking wordt
hem nu over de periode, waarin bij niet
kan werken, een bedrag van 10 gulden
per dag uitgekeerd, ae Zondag inbe
grepen. Dat wil zeggen, dat hq thans
zeventig gulden per week krijgt uitge
keerd. Daar zqn loon 60 gulden per
week bedraagt, zou hij bq hetzelfde on
geval, tqdens zijn normale beroeps
werkzaamheden overkomen, 80 pet. van
zqn loon, ofwel 48 gulden, hebben ont
vangen. Dat betekent dus een verschil
van 22 gulden.
Naar wq vernemen is er te dezer zake
op dit ogenblik nog geen beslissing ge
nomen, daar de RijksverzekeringsDank
zich met de uitkering van 10 gulden per
dag (zeventig gulden per week) niet
accoord heeft verklaard.
VOORKEURSLIJST VAN
WONINGEN VOOR
MILITAIREN
Staatssecretaris ontkent bestaan
van uitzonderingspositie
De vraag van het Tweede-Kamerlid
de heer Vermeer of het juist is, dat voor
de toewijzing van woningen aan burger
en militair personeel, ressorterende on
der het ministerie van Oorlog, een zoge
naamde voorkeurslijst is opgemaakt,
heeft de staatssecretaris van Oorlog be
vestigend beantwoord, De voorkeurs
lijsten worden per garnizoen opgemaakt
en bijgehouden door de garnizoenscom
mandanten.
Het betrokken personeel verkeert niet
een uitzonderingspositie, doch een
groot aantal woningen, welke dit perso
neel bewoont, is óf rijkswoning, óf voor
keurswoning, óf met medewerking van
de staatssecretaris ten behoeve van het
personeel tot stand gebracht. Dit schept
de mogelijkheid om tussen personeel en
dienst van het ministerie van Oorlog
onderling ruilingen te bewerkstelligen,
waardoor talrijke gezinnen op de stand
plaats van de gezinshoofden kunnen
worden gehuisvest.
Een onderzoek naar deze mogelijkheid
vóór een enkelvoudige ruil met een par
ticulier tot stand komt, is het enige mo
tief voor het verzoek aan de betrokken
gemeentebesturen. Voorgestelde rui
lingen met particulieren worden met de
grootste soepelheid behandeld en komen
na een kortstondig overleg in de over
grote meerderheid van gevallen tot be
vrediging der betrokkenen tot stand.
NIEUW-ZEELAND zal ter gelegenheid
de kroning van koningin Elizabeth II
een aantal speciale postzegels uitgeven,
waarvan hier enige ontwerpen zijn af
gebeeld. Op de Sd postzegel prijkt West
minster Abbey, op die van twee pence
Buckingham Palace.
DEVENTER SUBSIDIEERT
DE KUNST
(Van onze correspondent)
Deventer, 24 Februari.
Maandagavond heeft de Raad van
Deventer een „aanmoedigings"-subsidie
van 2500 per jaar gegeven aan het te
Enschede gevestigde Overijssels Phil-
harmonisch Orkest. Het te Arnhem op
gerichte Toneelgezelschap voor Oost-
Nederland „Theater" ontving tegelijker
tijd een gemeentelijk subsidie van 5 cent
per inwoner, dus eveneens ongeveer
2500, per jaar.
Daarbij komen dan voor de gesub
sidieerden de inkomsten uit te Deventer
gegeven voorstellingen en concerten. De
wethouder van Onderwijs, de heer J.
Krooshof, heeft uit de gevoerde onder
handelingen medegedeeld, dat de tone
listen bereid moeten zijn aan amateur-
toneelgezelschappen artistieke instructie
te geven en hij wees er op, dat de jeugd-
concerten, gegeven door het Overijssels
Philharmonisch Orkest, zeer geslaagd
mogen heten in het kader van het daar
mede bedoeld paedagogisch onderwijs.
De Raad gaf te kennen een en ander
te beschouwen als overheidsbijdrage tot
de culturele ontwikkeling der bevolking.
Ten gevolge van een betreurenswaar
dig misverstand is gisteren in onze
kolommen een onjuist bericht versche
nen omtrent de gezondheidstoestand
van de heren Van Dalsum en Saalborn,
beiden verbonden aan het ATG. Naar
wij nader vernamen, zijn beide acteurs
thans geheel hersteld, nadat ziekte het
hun enige tijd onmogelqk had gemaakt
op te treden.
Mariette Mazarin, de eerste zange
res die 43 jaar geleden voor de
radio zong, is in het dorpje Crest bij
Grenoble overleden. Het historische
evenement vond op 17 Februari 1910 in
New York plaats, in tegenwoordigheid
van verscheidene radio-pioniers en de
grote Italiaanse tenor Enrico Caruso.
PAUL KLECKI DIRIGEERT
BEETHOVENCYCLUS
(Van een onzer verslaggevers)
In plaats van Otto Klemperer diri
geert de van afkomst Poolse, thans
Zwitserse dirigent Paul Klecki dit jaar
de traditionele Beethovencyclus ln het
Amsterdamse Concertgebouw. Klecki,
die uitsluitend als gastdirigent werk
zaam is, is tot dusver slechts eenmaal in
ons land geweest, in een reeks concerten
met het Residentieorkest. In de Beet
hovencyclus van dit jaar zullen als solis
ten optreden: Cor de Groot (5e piano
concert), Jan Bresser (twee romances
voor viool en orkest) en in de negende
symphonie, voor zover thans bekend,
Corry Bijster, Roos Boelsma en Laurens
Bogtman.
Chaplin vestigt zich in
Zwitserland
Charles Chaplin, die al sedert bijna
iwee maanden in zqn villa te Corsier
ln het Zwitserse kanton Waadt woont.
Leeft thans definitief verklaard van
clan te zijn zich blijvend aan de oevers
van het meer van Genève te vestigen.
Hij laat zijn villa verbouwen en ook
laat hij de roerende goederen, die hij
onlangs heeft gekocht, uit de Verenigde
Staten overkomen
Ambassade te Moskou blijft
Indonesisch twistpunt
In een besloten plenaire zitting van
het Indonesische parlement werd be
sloten het voorstel van de heer Troe-
nodjojo (Masjumi) om wijziging te
brengen in de agenda van de parle-
mentszittlngen, met name om de motie-
Rondonuwu pas na het reces in April
te behandelen, af te wijzen.
In de motie Rondonuvvu wordt de
regering uitgenodigd nog dit jaar een
ambassade ln Moskou te openen. Zij zal
nu tegen half Maart In behandeling
komen, en zo zq wordt aangenomen
onder bepaalde omstandigheden tot een
kabinetscrisis kunnen lelden.