Den HelderGibraltar van het Noorden
\A
EWMMWm
RHEUMIN
NIJMEGEN EET SNERT
oudekast? Een nieuwe frff'W'f*
lot uit de lotenj
F,I1 (Rn slotte
2
ALGEMEEN HANDELSBLAD VAN DINSDAG 24 FEBRUARI 1953
Van de beroepsbevolking is 85 in dienst van de Marine
(Van een correspondent)
We zijn hier misschien wel wat een
zijdig georiënteerd, zegt burgemeester
Rehorst van Den Helder, want bij de
uitbreiding van de stad houden we
eigenlijk alleen rekening met de marine.
Wanneer we het hadden moeten heb
ben van vestiging van industrie, dan
zou het er met de bouwbedrijvigheid
hier stellig heel anders hebben uitge
zien. We hebben met de wederopbouw
gewacht tot 1947. In Mei van dat jaar
viel de beslissing, dat Den Helder de
grote marinebasis van Nederland zou
worden en toen is het begin gemaakt,
dat overigens voor een goed deel be
stond uit puin ruimen.
Den Helder is betrekkelijk een ge-
isoleerde stad: één spoorlijn verbindt de
plaats met de rest van Nederland, ver
der is er één grote weg en er zijn twee
wegen van ondergeschikt belang en één
kanaal. Het „Gibraltar van het Noor
den" ligt afgezonderd, naar de zee toe
gekeerd.
Den Helder is een marinestad. Be
halve degenen, die werk vinden in de
verzorgende bedrijven, is 85 van de
beroepsbevolking in dienst van de ma
rine. De crisis van 1929 heeft de stad
niet fel bezocht, maar ook perioden van
hoogconjunctuur gaan haar voorbij.
Toen de oorlog ten einde was. groeide
in veel straten van het ontvolkte Den
Helder het gras. Er waren 2030 wonin
gen verwoest of onherstelbaar bescha
digd. 20.4 van de woningvoorraad var
de stad. Bovendien waren 322 andere
gebouwen verdwenen.
Deze achterstand is nog altijd niet
ingehaald. In totaal verrezen tot nu toe
ongeveer 2000 nieuwe woningen. Het
aantal woningzoekenden bedraagt onge-'
veer 2800, en niettegenstaande alle
nieuwbouw zakt dit cijfer niet. Want
nog steeds breidt zich het marineperso
neel uit.
De voltooiing van de twee nieuwe
kruisers zal opnieuw een stroom inwo
ners naar Den Helder brengen, voorspelt
de burgemeester. Den Helder is nu weer
ongeveer even groot als voor de oorlog.
In het afgelopen jaar steeg de bevol
king met ongeveer 3000 zielen en het
ziet er naar uit, dat de 50.000 ongeveer
in 1956 of 1957 zal worden bereikt.
Op het ogenblik begint Den Helder
buiten zijn wallen te groeien. Hierbij
moet men bedenken, dat deze wallen,
die worden gevormd door de verdedi
gingslinie ten Zuiden van de stad met
de forten Erfprins, Dirks Admiraal en
Oostoever uit de Franse tijd, aanvan
kelijk ver buiten de bebouwde kommen
lagen. Vóór de oorlog was het gebied
ten Noorden er van vrijwel volgebouwd.
De nieuwe wijken zijn echter veel rui
mer opgezet dan de oude, waardoor,
hoewel de totale woningvoorraad die van
1940 nog niet geheel evenaart, toch
reeds een groot complex buiten het ge
bied van de stelling is verrezen.
Dr L. J. van der Mandele
overleden
Te Wassenaar is Zondag, 62 jaar oud,
overleden dr L. J. van der Mandele. oud
chef van het Centraal militair hospitaal
in Den Haag. De overledene was officier
in de orde van Oranje-Nassau.
De crematie geschiedt Woensdag te
Velsen na aankomst van trein 10.30 uur
te Driehuis-Westerveld.
Economische ontwikkeling
oostelijk Groningen
In het Oostgroningse dorp Scheemda
is gistermiddag met enig ceremonieel
de eerste waterleidingbuis gelegd voor
de voorziening van vier gemeenten met
leidingwater, te weten Beerta. Mid-
wolda, Finsterwolde en Nieuweschans.
Gedeputeerde H. Rottinghuis betoog
de, dat tot Scheemda de bevolking is
aangesloten op de provinciale waterlei
ding. Deze zal thans tot Nieuweschans
worden doorgetrokken, welk project
wordt geraamd op 2.250.000. Spreker
eindigde met te constateren dat het
water, dat straks door de buizen in oos
telijk Groningen zal stromen, het levend
makende water is voor de economische
ontwikkeling van dit gebied.
ANDRÉ PERRET SPEELDE
IN DILIGENTIA
Wegens ziekte van de pianiste Gina
Bachauer trad gisteravond in Diligen-
tia in Den Haag de pianist André Per-
ret op, die Prelude. Choral et Fugue
van Franck, de Sonate in es op. 81 a
van Beethoven, de Sonate met de treur
mars op. 35 van Chopin en Liszt (So
nate in b) voordroeg.
De indruk, die dit pianospel bij ons
naliet was niet hartverwarmend; Perret
kan bogen op een aanmerkelijke tech
niek. die evenwel nog op tal van wijzen
kan worden bijgeslepen. Wij missen een
heldere en toch fluwelige klank in
pïanopassjages en er ls een teveel aan
pedaalgebrulk, hetgeen het beeld diffuus
maakt. In eerste instantie lijkt een ver
tolking in ieder geval een zekere monu
mentaliteit te bezitten, doch weldra
komt men tot het inzicht, dat Perret
niet anders kan dan zeer hard en hoekig
spelen.
Francks Choral „zong" niet en Beet-
hovens sonate werd zonder begrip voor
de geest van het werk vertolkt. Chopins
sonate was weer beter van Inzicht en
met name de treurmars slaagde zeer
goed. Jammer genoeg werd het presto
vervormd door veel te felle dynamische
accenten, die het stuk beroofden van de
wonderlijke sfeer, die er over ligt.
Na de pauze in de grote sonate van
Liszt geen nieuwe aspecten; knap uit
technisch oogpunt, maar zonder de ge
wenste uitdrukkingskracht. F. K.
BUITENMAN BEROOFD
TE BREDA
(Van onze correspondent)
Breda, 24 Februari
In een café in de Halstraat te Breda
is een buitenman, die te diep in het
glaasje had gekeken, door vier vrouwen
en een man van 2500.beroofd. De
recherche slaagde erin hPt vijftal te
arresteren. Zij hadden ieder vijfhonderd
gulden in hun bezit.
Toen de landbouwer Van 't S. te
Emsland (gem. Ommen) gisteren met
zijn paard ën wagen het erf opreed, ge
raakte zijn tweejarige dochtertje onder
de wagen. Het kind werd op slag ge
dood.
Na langdurige besprekingen van
de plannen van B. en W. van Deventer,
over te gaan tot stichting van een na
tuurbad in de Rlelerkolk, hetgeen
415.350 zal kosten, heeft de gemeente
raad met algemene stemmen deze stich
ting goedgekeurd.
De na-oorlogse bouwgeschiedenis
van Vlissingen heeft dezer dagen een
mijlpaal bereikt. Tijdens een eenvoudige
plechtigheid is de gevelsteen onthuld in
de 2000ste na-oorlogse woning, die daar
na de bevrijding gereed kwam.
FAMILIEBERICHTEN
(uit andere bladen)
Bevallen: Gretervon Hemmers-
weil. d.. Hilversum; André de la Porte
Bijmolt. d., Johannesburg; Van der
WeeleVan der Kley. z„ Gorlnchem;
Van GheluweDe Blieck. d„ St. Mar-
tens-Latem; ZeegersVan der Schaar,
d., Amsterdam.
Overleden: J. RooijRoodzand,
78 j„ DirkslandL. FransenRijsdijk,
58 j-, Rotterdam; K. WolsSpruyt. 88
j., idem; J. P. C. Reytz, v., 85 j.. idem:
G- de Wilde, m., 65 j-, idem; C. J. A.
van Es, m., 68 j„ idem; A. Greeve
Boonenburg, 75 j.. Berkel en Rodenrijs:
J. H. W. Borsboom, m„ 75 j„ Noord-
wijk; J. H. Kerker, m„ 77 j-, Amster
dam; A. 't HooftHemkes, idem; K.
Buiter. m.. 66 j., idem; A. Traast—Van
der Breggen, 75 j„ Bussum; G. Stlgter
Bos, 79 j., Rotterdam; O. Schut, m.,
Amsterdam: T. SchepelZwart, 80 j„
Dordrecht; P. P. Hartendorf, m., 79 j..
Haarlem; H. Olthof, m„ 78 j-, 's-Gra-
venhage; M. Bouwhuis, m., 75 j., Am
sterdam; J. M. MullensJongen, 65 j„
Idem.
Rotterdamse kunststichting
Een harpiste en een pianist
in Museum Boymans
Twee stadgenoten musiceei'den in de
aula van het Museum Booymans: de
pianist Adri Slootmaker en de jonge
harpiste Annemarie Bom. Voor de
harpiste zij behaalde in 1952 het con
servatorium-orkestdiploma met een
onderscheiding voor toonvorming was
het een debuut, dat zeker geslaagd ge
noemd mag worden. Zij wist het publiek
te boeien door haar spel, waarvan de
positieve eigenschappen duidelijk naar
voren kwamen. In stukken van Soulage,
Saint-Saëns (de grote Fantasie op. 95)
en Tournier (Trois images en een Etude
de concert) konden wij opmerken: een
goede technische vaardigheid, vooral
van de handen, die het haar mogelijk
maakten de voor te dragen stukken
fijne schakeringen te geven; een zorg
vuldige voorbereiding, alles „zat" uit
stekend; prettig artistiek inzicht. Voor
het hartelijk applaus aan het eind van
haar voordracht dankte zij met een toe
gift: een bewerking van een pasacaglia
van Handel.
De pianist Slootmaker speelde de Es-
tampes van Debussy, Le Gibet, uit
Gaspard de la Nuit van Ravel, en het
vrij omvangrijke Les Soirées de Nazal-
les van Poulenc. Slootmaker wij heb
ben goede herinneringen aan zijn op
treden met het Philhaimonisch Orkest
demonstreerde ook heden zijn goede
eigenschappende goedzittende tech
niek, de natuurlijke muzikale voordracht,
die weliswaar meer dan eens geweld
werd aangedaan, blijkens ongemotiveer
de tempowisselingen en rhythmische
vrijheden. Met het in zijn repertoire op
nemen van Les Soirées de Nazelle van
Poulenc deed hij stellig een goede keuze;
dat hij ons erin teleurstelde, mag men
op rekening van .verschillende omstan
digheden schrijven. Een ervan: deze;
joyeuse improvisatiereeks kan men
direct na Le Gibet van Ravel toch eigen
lijk niet spelen. De pretentieloze, heus-
wel-a.ardige-schetsen worden dan wat
plat en zo het de pianist al moeite kost
over te schakelen, het publiek, dat de
stukken niet kent, zal zeker de aardig-
heir ervan ontgaan. Keren wn terug tot
Ravel; hierin leverde Slootmaker het
beste bewijs van zijn kunnen: mooie
klankverhoudingen, goed inzicht in
compositie. Na deze Ravel denkt men:
geef eens een volledig recital met een
evenwichtig gebouwd programma.
G. v. d
Advertentie-Ingez. med,)
I I I I I I
20 tabletten 45 ct.
Bussum bouwt woningen
De N.V. Aannemersbedrijf voorheen
gebr. De Bree te Bussum zal op het stuk
-rond, gelegen aan de zuidzijde van het
'rlnses Margrietplantsoen tussen dc
Anthonie Fokkerstraat en de Laarder-
weg, en op het stuk grond aan de Rand
weg ten oosten van de Laarderweg wo
ningen bouwen. Hiertoe heeft de N.V.
het gemeentebestuur verzocht de grond
aan haar te verkopen. De koopsom be
draagt 122.000.
De woningen zullen worden gevormd
door 4 blokken van 7, een blok van 6
(aan de Laarderweg) en een blok van 3
woningen (aan de Anthonie Fokker
straat). De woningen aan de Randweg
zullen omvatten twee blokken van 8 en
één blok van 4 woningen.
en W. stellen voor tot verkoop
de percelen grond over te gaan.
VERBETERING RIJWIEL- EN
VOETPADEN
De situatie van de rijwiel- en voet
paden langs de Torenlaan te Blaricum
eist dringend verbetering, daar zij voor
het verkeer te smal zijn, terwijl boven
dien het voetpad hoger ligt 'dan het
rijwielpad en door een betonnen band is
gescheiden, B. en W. stellen de raad
voor beide paden op gelijke hoogte te
brengen en een tegelpad aan te leggen.
Hiermede is een bedrag van 22.500 ge
moeid, doch van het vrijkomende klin-
kermaterieel kan 110.000 duizend stuks
worden verkocht voor 105 per duizend,
zodat uiteindelijk de kosten van deze
verbetering 10.950 zullen bedragen.
NAAM ,;T WITZAND"
BLIJFT BEHOUDEN
Het landgoed ,,'t Witzand" te Blari
cum is verkaveld. B. en W. hebben thans
de raad voorgesteld de weg over dit
vroegere landgoed, lopend van de Naar-
derweg tot aan de Bierweg, de naam
,,'t Witzand" te geven, ten einde deze
naam m de herinnering te doen voort
leven.
Ambachtsschool voor Bussum
Aan de Vereniging ter bevordering
van het Nijverheidsonderwijs voor jon
gens te Bussum en omstreken, zal, in
dien het voorstel van B. en W. wordt
aangenomen, een terrein worden ver
kocht voor de bouw van een school. Dit
terrein met een oppervlakte van 6721
m2 is gelegen aan de Jan Bottemastraat
en zal 8.50 per m2 opbrengen.
Op de aan de gemeente blijvende
grond zullen tien woningen kunnen wor
den gebouwd.
Hulp uit Nieuw-Guinea
Ook Papoea's leven met
Nederland mede
In Nieuw Guinea heeft de watersnood
niet alleen op de Nederlandse, maar ook
op de Papoease bevolking een diepe in
druk gemaakt. De inzamelingen van
geld verliepen dermate vlot, dat reeds
vrij spoedig een bedrag van 40.000 aan
het Nederlandse Rampenfonds kon wor
den overgemaakt. In de afgelopen week
volgde nog een bedrag van 60.000 en
vóór het einde van de maand hoopt men
100.000 bijeen te hebben gebracht. Er
zal voorts een grote loterij worden ge
houden, waarvan een opbrengst van
40.000 wordt verwacht. Verder zijn er
nog locale loterijen opgezet, o.a. te
Sorong en Manokwarl. Zondag 14 Febr.
werden in Hollandiahaven voetbalwed
strijden ten bate van de slachtoffers van
de ramp gespeeld, waarbij niet alleen
marine en leger zich verdienstelijk
maakten, maar waarbij men ook onder
de veteranen hogere ambtenaren en
vooraanstaande Papoea's in het veld
zag komen.
Ook op andere wijze gaf de Papoease
bevolking blijk van medeleven. Een
vissersdorp besloot vier nachten uit vis
sen te gaan en de opbrengst van de
vangst, die de eerste twee nachten reeds
950 bedroeg, af te staan.
Zuid Nieuw Guinea zetten
Papoeas van het Matti- en Moejoe-
gebied een sagoaotie in. In plaats van,
zoals gebruikelijk is, dit product slechte
in te zamelen, voor zover zij dit nodig
hadden tot dekking van hun onmiddel
lijke behoefte, verzamelden en klopten
zij ditmaal extra hoeveelheden.
Ook uit andere gebieden komen be
richten over medeleven van de Papoease
bevolking.
Bijzondere loonregeling in
het watersnoodgebied
Het College van rijksbemiddelaars
heeft een bijzondere loonregeling vast
gesteld voor herstelwerkzaamheden in
het watersnoodgebied. De regeling is van
toepassing op werkzaamheden, vallende
onder de loonregelingen voor de bouw
bedrijven (water, spoor- en wegenbouw
en burgerlijke utiliteitsbouw), de rijs-
werkers, de steenzetters, de straat
makers en het „zwarte corps".
Wegens bijzonder vei-zwarende omstan
digheden zal aan werknemers van 18
jaar en ouder bij de herstelwerkzaam
heden een ongemakkentoeslag worden
uitgekeerd ten bedrage van 1.25 per
gewerkte dag. Voor stuk-, taak- of aan
genomen werk of voor bijzondere pres
taties kan aan alle wei-knemers een toe
slag worden uitbetaald van ten hoogste
10% boven de uurlonen. Deze regeling
is in werking getreden met ingang van
gisteren.
OLLE KAPOEN EN DE POT MET GOUD
(Van onze correspondent)
N Ij m e g e n, 24 Februari.
„Gif staat aan het begin van een be
langrijke operatie: de „Operatie Snert",
Het is de vreedzaamste veldslag, waar
toe een generaal b. d. in de ge'schlede-
ils der krijgskunde ooit het bevel heeft
;egeven. Over enige minuten vertrekt
een goed geoefend, voortreffelijk toe
gerust leger, om de stad te gaan ver
overen met kluiven, mergpijpen en
varkenskoppen. Met ezelskinnebakken
al eens eerder gestreden, maar met
varkenskoppen nog nooit. Daarom staat
uw overwinning reeds bij voorbaat vast.
Geen Nymegenaar zal ontsnappen aan
het ondoordringbaar erwtensoepgordijn
dat gij gaat leggen. En geen huis in
deze gelukkige stad zal vanavond wor
den bestreden, of men snuift er de geur
op, die regelrecht uit onze luchtstrijd
krachtenkeukens komt."
De directeur van het Nationale Ram
penfonds, generaal b.d. van de K.N.I.L.
P. Alons, opende vanochtend met deze
korte duidelijke toespraak de „Operatie
Snert", welke het commando lucht
vaarttroepen te Nymeggen vandaag uit
voert10.000 liter erwtensoep gaan van
daag de deur uit, Donderdag volgt een
tweede even grote portie en Dinsdag 3
Maart wordt de 30.000 liter volgemaakt.
Dan zullen de 55 koks, die gisteren al de
keukens bezetten en de gehele nacht
doorwerkten, waarschijnlijk geen erw
tensoep meer kunnen zien. Te Nijmegen
hangt intussen een dichte snertgeur.
Klokslag tien uur trokken de vrachtwa
gens der luchtvaart troepen de stad ln,
beladen met gamellen soep. Soldaten
gingen mee om huts aan huls de bestelde
liters soep, die voor 1 per liter wordt
verkocht, af te leveren, Hier en daar
'was de belangstelling zo groot, dat de
huismoeders nauwelijks haar beurt kon
den afwachten en met de pannen in de
hand naar de wagens holden. Ook zijn
overal in de stad eetstalletjes en ver
koopkantoren Ingericht, waar de snert
voor een kwartje per beker wordt ver
kocht. Die stalletjes werden
stormd, dat al om elf uur hedenochtend
verscheidene verkoperssoldaten de bo
dem van hun gamellen zagen en rjlbood-
schappen naar de Prins Hendrikkazerne,
waar de hoofdcommandopost van deze
Operatie Snert is gevestigd, moesten
zenden.
Verscheidene instanties hebben spon
taan meegewerkt aan dit initiatief van
de commandant der luchbvaarltroepen,
de kol. M. A. Smeenk. De Nederlandse
Bond van Graanhandelaren stelde
6000 kg erwten tegen nkoopsprys be
schikbaar, de Nijmeegse groentehande-
larren schonken 8000 kg prei en selderie
en de slagers en grossiers in vleeswaren
verschaften 2000 kg varkens-kluif, poot
jes, merg en koppen.
Door deze gaven is de kostprijs zo ge
drukt, dat 89 cent van ƒ1 voor het Na
tionaal Rampenfonds beschikbaar komt,
en een voorzichtige schatting levert dan
ook een batig saldo van ƒ25.000 op van
deze operatie. Daarin zitten dan ook nog
de ƒ2000 die de kleinere acties opbrach-i
ten, welke het afgelopen weekeinde in'
samenwerking met de carnavalsvereni
ging De Blauwe Schuit en de Universi
taire Gemeenschap werden georgani
seerd.
Wat de soldaat er zelf van denkt? Na.
17 dagen geconsigneerd te zijn en niet
naar het rampgebied te zijn gestuurd, is
hij blij op deze wijze te kunnen meewer
ken om iets van de nood in Zeeland,
Zuid-Holland en West-Brabant te kun
nen lenigen.
NA afloop van het avontuur met het gouden hart ver
lieten Olie, Puk en Verk de boom van Uil, waar ze tot
diep in de nacht hadden nagepraat.
„Ben je nu niet erg blij met dat gouden hart, Olie?" vroeg
Puk nieuwsgierig toen ze door het bos liepen. „Je bent rrjk!
Ik wou, dat ik ook zoiets had! Ilc zei zoeven al, toen we nog
bij Uil waren, dat mijn oudtante Toffeliene eens tegen me
heeft gezegd, dat er aan het eind van elke regenboog een pot
met goud in de grond verstopt is. Had ik daar r
aan gedacht! De vorige week was er nog een regenboog in
de lucht!"
„Ach kom!" zei Olie lachend. „Geloof je nu echt, dat er
een pot met goud in de grond verstopt zit bij het eind van
een regenboog? Ik heb zoiets nog nooit eerder gehoord!"
„Mijn oudtante Toffeliene wist alles!" zei Puk nijdig.
„Waarom zou het niet kunnen bestaan!" zei Verk. „Jij
weet ook nog lang niet alles, Olie! Dat moet je heus niet
denken. Jij hebt gemakkelijk praten, nu je een hart van goud
eerder hebt, maar wij hebben helemaal niets!"
Tsjiang zegt verdrag met
Rusland op
De Chinese nationalistische regering
op Formosa heeft gisteren het Chinees1
Russische verdrag van 1945 ongeldig
verklaard. Dit verdrag was een uitvloei
sel van de geheime clausules van de
overeenkomst van Ja.lta. Zoals bekend
wordit de nieuwe Amerikaanse regering
aangespoord, deze voorheen geheime
clausules ongeldig te verklaren. De actie
van Tjsiang Kaï-sjeks regering loopt dus
vooruit op de nieuwe Amerikaanse poli
tiek, Zij is echter illusoir, want Tsjiang
Kai-sjeks regering wordt door de Sowj et-
Unie niet meer erkend, zodat ook een
verdrag tussen nationalistisch China en
Rusland in Russische ogen reeds lang
niet meer bestaat. Het bewind van Mao
Tse-toeng, dat als enig rechtmatig
regiem door Moskou wordt erkend, heeft
het verdrag, dat nu door Taipeh is op
gezegd, destijds overgenomen, maar het
is in Januari 1950 gewijzigd. Tsjiang
zegt dus een verdrag op met een partner
(Rusland), die het reeds als overgegaan
op een ander (Mao) beschouwt en het
zelfs reeds heeft gewijzigd.
Penning Watersnood-1953
vereniging voor penningkunst
geeft een penning uit, waarin „de ge
voelens duurzaam zijn neergelegd, die
de watersnood bij allen heeft opgeroe
pen". De vereniging wil hiermee tevens
rechtstreeks bijdragen tot leniging van
de nood.
Prof. L. O. Wenckebach heeft het ont
werp gemaakt. De voorzijde van de pen
ning vermeldt het woord „Watersnood
•1953" met daarboven een onmetelijk
watervlak, dat onverbiddelijk stijgt. In
het water een eenzaam mens, die zich
nauwelijks staande houdt, de handen ge
heven in nood en machteloos verzet.
De keerzijde geeft symbolisch de red
ding uit deze nood weer, uitgebeeld door
het vertrouwde beeld van Noachs duif
met een vers olijfblad in haar snavel,
waarbrj venmeid de tekst Genesis 8,
vers 11. Dit beeld is omgeven door de
spreuk „nil desperandum" (niet wan
hopen).
De penning die een doorsnede heeft
van 60 mm wordt geslagen in brons
(prijs 7.50) en in zilver (ƒ30). Door
de medewerking van vele zijden kan
twee derde deel van de opbrengst wor
den afgedragen aan het Nationaal
Rampenfonds
Bestellingen kunnen geschieden bij
het Koninklijk Penningkabinet, Lange
Voorhout 50, Den Haag (postrekening
201969). De penning verschijnt de
laatste week van Februari.
GEZANT IN BUENOS AIRES
BENOEMD
Bij K.B. Is dr R. Flaes benoemd tot
buitengewoon gezant en gevolmachtigd
minister bij de Argentijnse republiek
bij de republieken Uruguay en Para
guay. Dr Flaes was gezant ln Noor
wegen.
Inspectie Nijverheidsonderwijs
Naar men ons mededeelt is tegen 1
Mei de benoeming te verwachten van ir
G. Slot, thans directeur van de middel
baar technische school te Venlo, tot in
specteur van het Nijverheidsonderwijs;
niet het oog op plannen tot uitbreiding
en vernieuwing van het nijverheidson
derwijs wordt het aantal inspecteurs uit
gebreid. De heer Slot zal een nog nader
te bepalen opdracht ontvangen.
Advertentie-Ingez. med.)
Een
feuilleton door MANNING COLES
10
HAMBLEDON stond de merkwaardige
kleurling na te kijken en dacht;
„Wat bedoelt de slimmerd? Dat de
president, die enige jaren geleden, vol
gens Grant, zijn vader heeft verloren,
ook geen moeder meer in leven heeft?
Ja, ja, zo zal 't wel zyn!"
Hij ging weer zitten en sloot zijn ogen
tegen het felle zonlicht. Hoe lang zou
het duren, dacht hy, voordat hij zijn
Amerikaanse collega zou zien opdagen v
Voor zijn vertrek uit Engeland had men
hem gezegd, dat hy in Esmeralda een
collega van de Amerikaanse Inlich
tingendienst zou aantreffen, een zekere
Hobkirk, Wilbur K. Hobkirk Er bestond
geen andere afspraak, dan dat Hamble-
don zijn intrek zou nemen in het Hotel
der Verenigde Natdes en zijn komst in
de krant bekend zou maken. Dan zou
Hobkirk van zijn kant wel contact met
hem zoeken.
Paciencia... hy had nog geen reden
tot wanhoop, want hij was nog slechts
enkele dagen in het land. Hobkirk kon
best in het binnenland zitten. Tommy's
oogleden werden zwaarder en zwaarder
Even later snurkte hy.
Hij werd wakker met het gevoel, dal
iemand naar hem stond te ky'ken en
Inderdaad, toen hy zyn ogen opensloeg,
ontwaarde hy Mateo. Deze glom van te
vredenheid en overhandigde Hambledon
een loterybriefje.
„Hier is uw geluk, senor. Het getal
322. Dat maakt samen 7, het heilige ge-
ta.l! Het beste van alle! Ik heb gewoon
mijn ogen dicht gedaan, precies zoals Ik
u zei en toen verscheen opeens dat getai
voor m'n geest. Ik wilde eerst nog aan
een andere combinatie denken. Maar dat
lukte niet. Telkens dook 322 weer In
mijn gedachten op. Dèt moest het zijn
Toen heb ik om dêlt nummer gevraagd.
Het is niet te geloven, senor. De man
had dit nummer nog. Het was byna het
laatste dat hij bezat. Wees er zuinig op.
Bewaar het goed!"
Hambledon borg het in zijn porte
feuille en vroeg: „Wat is de kleinste
prys, Mateo? Twintig pesos? Dan kom
ik net aan m'n geld voor twee loten."
„Geef die kluif maar aan een andere
hond!" tartte Mateo, hetgeen zoveel
zeggen wilde als: je kunt me nog vee)
meer vertellen!'
„Paciencia!" verzuchtte Tommy. „De
nacht is nog lang..."
HOOFDSTUK V
Angelica
De trekking van de grote loterij zou
op het voorplein van het paleis van de
president worden gehouden. De grote
open ruimte werd begrensd door de twee
paleisvleugels en een hoog smeedijzeren
hek, waarin zich wijde poorten bevon
den.
Gewoonlijk waren deze hekken geslo
ten en stonden er een paar schildwach
ten op post. Maar vandaag stond er een
fehele ry schildwachten. Een lange file
elangs tellenden schuifelde langzaam
naar binnen, op vertoon van een lot.
Buiten voor het hek verdrong zich nog
een menigte nieuwsgierigen, die geen lot
hadden kunnen betalen of slechts een
aandeel in een gezamenlijk lot hadden
gekocht. Hambledon en Mateo kwamen
vlak achter elkaar binnen en posteerden
zich in de schaduw van een dubbele rij
acacia's.
Mateo had niets te veel
geheel bood een byzonder
blik.
Uit alle ramen van het paleis hingen
vlaggen. Vlaggen waren tussen de bo
men op het voorplein gespannen. De
hoofdingang van het paléls kwam uit op
een terras, waarheen brede trappen
leidden, met balustrades, die eveneens
onder vlaggedoek schuil gingen.
De garde te paard stond voor het pa
leis opgesteld in een operette uniform
van rood en hemelsblauw, met bepluim-
de shako's, Het fanfare-corps blies de
ene vrolijke mars na de andere.
De menigte op het voorplein was nu
nog tamelyk goed te overzien. Mateo
kon Senor Sequeda, de rijke bierbrouwer,
aanwyzen en Senora Arenosa, de eige
nares van de suiker-raffinaderij en vele
andere notabelen.
„Waar zijn nu die vreemdelingen
over wie je sprak?" informeerde Ham
bledon.
Mateo wees op een groepje vrolyke
jongelui van de Franse ambassade en
enige robuste Amerikanen, die koper
mijnen in de bergen exploiteerden. „Daar
hebt u de Italiaanse consul met zijn
vrouw. Kyk eens, senor, daar komt het
rad der Fortuin!"
Op het moment werd de grote trom
mel met de lootjes uit de openslaande
paleisdeuren op het bordes gerold. De
trommel had een doorsnede van bijna
twee meter. Handgeklap en bravo-ge-
roep weerklonken.
Nu vulde zich het paleisterras met
korte, dikke mannen in met goud be-
stikte unifonnen, een hoge geestelijke
en een non, die een jongetje aan de hand
hield „De Eerwaarde Moeder Madda-
lena de Silva" zoals Mateo verklaarde
Tot slot, voorafgegaan door twee
hoge hofdignitarissen in het scharlaken,
verscheen president Vincente Massimo in
blinkend wit uniform, zijn echtgenote
aan de hand leidende.
Handgeklap en gejuich steeg op. De
stafmuziek zette het volkslied van Es
meralda in, „Groen is mijn hart. mijn
liefde, myn land".
Het volgende nummer van het pro
gramma was een toespraak van de pre
sident, welke op geen enkel punt af
week van alle andere toespraken, die
men by dergelijke plechtigheden te ho
ren krijgt. Deze rede duurde gelukkig
maar vyf minuten, hetgeen, naar Tom
my's mening, pleitte voor de president.
Toen laatstgenoemde klaar was, wendde
hy zich tot de officier van de Garde en
gaf voor elkeen verstaanbaar te kennen:
„Breng ons een omroeper van buiten het
hek!"
Terstond reden twee bereden gardis
ten de poort uit. Ieder maakte ruim
baan voor hun paarden en in het daarby
veroorzaakte eedrang geraakten Ham
bledon en Mateo nagenoeg op de eerste
rij, zodat zij recht tegenover de presi
dent kwamen te staan.
„Nu kan ik niet zien wat er buiten het
hek gebeurt", klaagde Hambledon.
„Dat hoeft ook niet, senor. Zy komen
met de eerste de beste uit de menigte
terug", verklaarde Mateo,
Tommy trok zijn wenkbrauwen op,
want Grant had hern verzekerd, dart, de
hele trekking zwendelartj waa en hy kon
zich niet voorstellen hoe dat waar kon'
zyn, wanneer men niet met een te voren
geïnstrueerde handlanger uit <le volles-
menigte terugkwam.
De ruiters voerden een man met zich
mee, die een opvallend rood-wit geruit,
hemd droeg, benevens een brede Mexi
caanse hoed, waarvan rode tressen af
hingen. Hambledon gnuifde. Een derge
lijke verschijning kon aan iemand, die te
paard boven de menigte uitstak be
zwaarlijk onopgemerkt blijven en zeker
niet als hem tevoren gezegd was waar
hij moest gaan staan.
Deze bontgeruite verschijning beklom
nu langzaam de treden van het terras,
om de andere trede een diepe buiging
makende voor het hoge gezelschap en
daarbij zijn sombrero met brede arm
zwaai tot de grond toe nijgend, De plech
tige stilte, die op het voorplein heerste,
werd slechts verbroken door het zacht
gerinkel van de busjes in het binnenste
van de ronddraaiende trommel,
„Die omroeper is stellig geen bede
laar", fluisterde Hambledon Mateo in
het oor. „Kijk me dat mooie hemd eens
aan!"
„Men hoort ook Iemand van enige ont
wikkeling te k'iezen, die getallen kan op
lezen", betoogde Mateo, „maar het is
waar wat de senor zegt, de man draagt
een opvallend mooi hemd."
De man met het rood-geblokte hemd
ontving zyn laatste instructies van een
hofdignitaris. De grote trommel kwam
tot stilstand. De Eerwaarde Moeder trad
met het knaapje naar voren.
Tegelijkertijd schreed Annalize Mas
simo, gracieus als een vorstin, aan de
hand van haar echtgenoot naar de trom
mel. De juwelen aan haar hals, aan haar
vingers en in heur haren fonkelden in
het zonlicht.
„Wat een prachtige byouterieën!"
klonk het kinderlijk naïef uit Tommy's
mond, zodat Mateo snel even naar hem
opkeek, „Ze zyn het losgeld van een
koning waard, senor."
„Maar dan toch zeker van een erg
dure koning, Mateo!"
Madame Massimo maakte een lichte
révérence voor de Eerwaarde Moeder
Overste, ontsloot het deurtje van de
grote trommel, maakte andermaal een
révérence en trok zich daarna beschei
den terug.
Men moest nog even wachten omdat
er een stoel werd gehaald voor de kleine
jongen, die anders niet bij het deurtje
kon komen. Zachtjes fluisterde Mateo:
„Die man in het grijs, daar helemaal
links, ïykt me de pryswlnmaar!"
(Wordt vervolgd)
ONDER DE
KEIZERSKROON
STUIVERTJE WISSELEN
|jf|"W"i| Met ingang van morgen sluit de
llwif ^VoninS,'nrichting Winter, die
xEP' haar zaken aan de Wetering
schans bij de Vijzelgracht heeft,
winkel en magazijnen voor het publiek
en liquideert. Naar wij vernemen zal
het gebouw met ingang van 6 Maart
worden betrokken dooi' de woningin
richting „Huis en Haard" aan de
Herengracht, die dan na de brand
welke het bedryf enige jaren geleden
trof hier weer zal herleven en een
deel van het personeel van Winter zal
overnemen.
Ook de bekende zaak in Engelse
hereneonfectie en -modeartikelen van
Adriaan Schakels aan de Heiligeweg
liquideert. De 'herenkleermakers N.V.
Meddens van het Rokin zullen in het
gebouw van Schakel hun bedrijf straks
voortzetten.
BROMMERTJES
®In een niet zo heel ver verleden
maar het jaartal begon toch
nog met 19 reden door Am
sterdam de „brommertjes", ge
sloten huumjtulgjes (ook wel trouwens
als eigen-gerij), van vering voorzien en
getrokken door één paard. Zij waren
een creatie van de Utrechtse stalhou
der Brom en zij waren naar hem ge
noemd; brommen deden zij niet. Zij
waren de voorlopers van de vigilanten
en zy volgden op de sleedjes of sleep-
koetsjes. Die herinneren zelfs de oud
sten onder ons zich niet meer, maar
wij kennen ze van plaatjesde gesloten
voertuigjes zonder wielen met de koet
sier, hooggehoed, ernaast lopend; in de
rechterhand hield hij de leidsels, in de
linker de ingevette lap, de smeerlap,
waarover het koetsje telkenmale met
een ruk over de hobbelige keien voor
uitschoot. Die koetsjes zijn nu historie.
En de „brommertjes" zijn het ook, al
thans die op vier wielen, Want er zijn
nieuwe „brommertjes", nu op twee
wielen. Zij vormen de naam van een
jonge club: de Fietsmotorclub „de Am
sterdamse Brommertjes". Die club
gaat Vrijdagavond te 20 uur een'pro-
paganda-avond houden in huize Du
Beau, Van Woustraat 46; iedere
bromfietsbezitrter is er welkom en de
toegang is vrij; er zal een film van de
Verkeerspolitie worden vertoond en
een vertegenwoordiger van „Natuur
vriendenhuizen" zal vertellen hoe de
bromfietsers het beste van een prettige
en goedkope vacantie kunnen genieten.
Dan maar brommend door het land!
KAPSELSHOW
IJ Zondag 1 Maart wordt er in
Bellevue des avonds van acht
tot elf uur een groots opgezette
internationale kapsel- en mode
show gehouden, waaraan veel buiten
landse kappers hun medewerking zul
len verlenen. Men zal zich dan een
idee kunnen vormen van de kapsels,
die in de verschillende landen worden
gedragen. De balletgroep Sonja Gas-
kel! zal bovendien voor de nodige af
wisseling zorgen. Aan deze avond zal
een technische middag voorafgaan,
speciaal voor de kappers, die dan het
werk van de buitenlanders van nabij
kunnen zien.
De. opbrengsten van de show wor
den aan het Rampenfonds afgedragen.
MUSEUMTERREIN
I-Iet Museumterrein wij kun-
nen ook spreken van voormalig
IJsclubterrein is in de laatste
weken vol actie, Van de bunkers
die onder handen van de slopers zyn,
is zo langzamerhand niet veel meer dan
wat puinhopen overgebleven. Op die
éne dan na, tegenover de Van der
Veldestraat die blijft staan als schuil
hoek in tijden, die naar iedereen
hoopt nooit zullen komen.
Aan de kant van de Van Baerle-
straat, op de plaats ongeveer waar eens
misschien het gebouwtje van de K.L.M.
zal komen, is geen afbraak, maar op
bouw, zij het dan van tijdelijk karakter.
Daar is de Rijdende Tentoonstelling van
Philips in de maak. Zij had al eerder
gereed kunnen zijn. maar zij is, als
men weet, uitgesteld, omdat de instal
laties, die er voor werden bestemd, nut
tig werk konden verrichten voor de
eerste hulp in de rampgebieden. Men
is daar nu alweer zover gevorderd, dat
dit onderdeel van de hulp niet meer
nodig is en zo zal dan burgemeester
d'Ailly in de namiddag van" 3 Maart
de tentoonstelling officieel openen.
VOEDSEL
|i||jEjM Er komt toch altijd nogal wat
MM ondeugdelijk voedsel in de stad
\E3b' aan, maar 'de Keuringsdienst
zorgt er voor dat niemand het te
eten krijgt. Weer eens een greep uit
het rapport van de Dienst over Januari.
Als onbruikbaar voor de consumptie
hebben de keurmeesters 182 partijen
afgekeurd en wel 400 kg appelen, 85 kg
hazelnoten, 49 kg gedroogde zuidvruch
ten, 86 kg chocoladewerk, 74 stuks ge
vogelte, 146 kg mosselen, 155 kg bot
en schol, 197 kg bevroren tong, 5310
stuks verse bokking, 3265 stuks harde
bokking.
De keurmeester belaft met de con
trole op de invoer keurde 122 partijen
inkomende levensmiddelen. Afgekeurd
en verwerkt tot veevoeder werden we
gens bederf 529 kg meelproduoten en
392 kg peulvruchten, 10500 kg tarwe
bloem verkeerde in ondeugdelijke toe
stand en is vastgehouden.
MEER DAN DIAMANT
mi Voor de eerste keer in de ge-
BH|| schiedenis van het huis zal op
nW 1 Maart in het Evangelisch
Luthersch Diaconie Oude Man
nen en Vrouwenhuis een echtpaar zijn
65e huwelijksjaar ingaan. Vijfenzestig
jaar getrouwd; het komt niet veel
voor en zeker niet met een gezond
heid als die van het echtpaar K. W,
van der Heyde en J. M. S. van der
HeydeSmit. Afgezien van een beet
je doofheid mankeren deze twee ge
boren en getogen Amsterdammers
niets. Ze gaan alleen uit, gezameniyk,
of op eigen houtje, ondanks hun leef
tijd van bijna 87 en 83 jaar. Sedert
Februari 1945 wonen de heer Van der
Heyde (vroeger meubelmaker) en zijn
vrouw al in dit huis. Ze zijn er be
kend om hun opgewektheid en hun
activiteit. Als inleiding tot de belang
rijke dag werd verleden week te hun
ner ere alvast een feestavond gegeven,
met accordeonmuziek en gezellige
voordrachten. Maar het grootste feest
zal toch wel zijn als Zondag hun doch
ter, de twee kleinkinderen en de twee
achterkleinkinderen mêt de verdere
familie komen lunchen.
KALENDER
Over „Vreoinde rekenkunde" spreekt
morgen (Woensdag) van 12.40—13.00 u.
en van 13.1013.30 u. in de Eng. Herv,
Kerk op het Begijnhof voor de AUe-Dag-
Kerk ds Johan Prins.
UITGAAN
Carré: Dageiykis om S uur, morgen ook
om 2 uur, Circus StrassburgerCen
traal Theater: Elke avond om 8 uur
speelt de Ned. Comedie U Spreekt met
Uw Moordenaar; heden 150ste voorstel
ling; Concertgebouw: Vanavond om S.15
speelt Alfred Cortot In de grote zaal; in
de kleine zaal treedt heden om 8.15 uur
het Amst. Kamermuziekgezelschap op;
morgen om 8.15 uur dirigeert Pierre
Monteux een abonnementsconcert; Klei
ne Komedie: Dagelijks om 8 uur Potasc-h
en PerlèmocrLeidseplein Theater: Elke
avond om 8 uur het ABC-cabaret in Bi-
belonaë; Nieuwe de la Mar: Dagelijks om
8 uur Het Meisje met de Grote Voeten;
Stadsschouwburg: Vanavond om 8 uur
feeft de Ned. Opera de première van Der
Teischülz.
ER zijn mensen, die hun hele leven
nog nooit een cent van een ander
hebben geleend. De onafhanke-
lyken, wie een innerlijke stem zegt;
zorg dat je nooit verplichtingen hebt,
aan wie dan ook, want de meeste on
aangenaamheden in deze wereld ont
staan om geld. Zulke mensen zorgen
er altijd voor dat zij voldoende con
tanten op zak hebben en indien dit
door omstandigheden niet mogelyk is,
lopen zij liever drie kwartier, door
weer en wind naar huls dan vijftien
cent voor de tram te lenen dat is
hun eer te na. Vele Nederlanders zijn
zo. integere burgers, die nooit dankje
willen zeggen en in alle situaties zich
zelf trachten te helpen.
Een ander uiterste vormen de
notoire klaplopers. De vrienden, die
's avonds bij u aankomen met een
smoesje en dan achteloos vragen: zeg,
kun je me misschien wat lenen? Je
krijgt het volgende week weer terug.
Zulke bezoeken zijn altyd bezoekingen,
want je weet tevoren wat er komen
gaat en je weet ook, door bittere
ervaring wijs geworden, dat er niets
terecht komt van dat „je krijgt het
volgende week weer terug".
Tussen deze twee soorten mensen in
is er de categorie die uit noodzaak een
som gelds leent en alles netjes terug
betaalt. Soms gaat hel om een gering
bedrag en dan koint het wel eens voor
dat beide partijen het helemaal ver
geten. Zo'n niet-officïële lening in de
geest van: „Geef me even drie gulden,
ik ontdek dat Ik niet g'enoeg geld meer
bij me heb en ik moet nog met de
trein". Andere, belangryker dingen,
gebeuren daarna en niemand denkt
meer aan de drie gulden. Tot iemand
op en dag zegt: „Weet je wie ik van
morgen tegenkwam? Herman hy
ziet er goed uit, maar hy is wel ouder
geworden, hè?" Hermanwat was
er ook weer met Herman? O ja, dat
is waar ook, die krygt nog drie gul
den. helemaal vergeten, wat vervelend.
De heer dlc dit onlangs overkwam
greep onmiddellyk naar zyn cheque
boekje en schreef de drie gulden over.
Het hinderde hem echter nog steeds
dat hij zo laat was met de terugbe
taling en daarom besloot hy even
telefonisch zijn excuses aan te bieden.
Hy draaide uit zijn hoofd het nummer
en hoorde een vreemd signaal, een
slotend geluid. Weer probeerde hij het
en nog eens. met hetzelfde resultaat-
Geen aansluiting. Zouden ze een ander
nummer hebben gekregen dacht
l j en zocht ln het telefoonboek. Daar
in trof hem onder de bewuste naam
een andere, vertrouwde combinatie
van vijf cijfers.
En ten slotte besefte hij dat zyn
kwade geweten hem voortdurend het
giro-nummer van zyn vriend had doen
draaien
