Afsluiting
ons volk
der zee - armen gaat
milliarden kosten
RADIO
Arbeiders brengen 't meestal
niet verder dan „thuis"
HULP
Dijken nodig van 170 millioen gulden
per strekkende kilometer
Nederlands monumenten:
niet van steen, maar van klei
programma
Maandag 23 Februari 1953
Van een medetcerker)
Tan het grootste bedijkiugsprojeet, dat
ooit in een Nederlands ingenieursbrein is
opgekomen, heeft dr. van Veen, een der
hoofdingenieurs van Rijkswaterstaat, ge
zegd dat het uitvoerbaar is. En de met
spoed uit zijn colleges te Michigan wegge
haalde prof. ir. Thysse, directeur van het
waterloopkundig laboratorium te Delft, is
van dezelfde mening. „Hèt kan", zei hij
Dinsdag bij zijn aankomst op Schiphol.
„De afsluiting van de zeegaten in de Ne
derlandse kust is sinds kort technisch
mogelijk, als men er de middelen voor
over heeft, kan dit werk in 12 jaar klaar
zijn: twee jaar voor studie en tien jaar
voor de uitvoering".
Daarmee is dan wel het boeiendste en be-
Eén ding staat bij voorbaat vast: wanneer er ergens ter wereld
ervaring bestaat op dit gebied, dan is het wel in Nederland, welks
strijd tegen het water zo oud is als zijn geschiedenis zelf. Sedert de
dertiende eeuw, toen die strijd van de verdediging overging tot de
aanval e« het „ontworstelen aan de zee" pas goed begon, zijn in ons
land ongeveer een half millioen hectare land drooggelegd, hierbij niet
gerekend de inpoldering van de Zuiderzee, welke, als dit werk om
streeks 1980 geheel zal zijn voltooid, nogmaals 240.000 hectare vrucht
bare grond aan dit half millioen zal toevoegen.
Nederlands monumenten zijn
niet van steen maar van klei. In
de vroegste tijden wierp men
terpen op óm zich bij overstro
mingen in veiligheid te stellen,
terpen met een totale hoeveel
heid klei van ongeveer 100 mil
lioen kubieke meter en een ge
zamenlijke omvang die gelijk is
aan duizend Egyptische pyrami-
den. Nederland bouwde 2800 km
dijken, met een totale grond-
inhoud van 200 millioen kub. me
ter, het verzette 800 millioen kub.
meter klei en zand voor het gra
ven van sloten en kanalen en
daarna nog eens 200 millioen
kub. meter voor het graven van
7500 kilometer scheepvaartkana
len. In totaal groeven de Neder-
DINSDAG 24 FEBRUARI 1953
HILVERSUM I. 402 m. 7.00
AVRO. 7.50 VPRO. 8.00—
24.00 AVRO.
AVRO: 7.00 Nieuws. 7.10 Gramo
foonmuziek. VPRO: 7.50 Dag
opening. AVRO: 8.00 Nieuws. 8.10
er. 8.45 Gramofoonmuziek. 9.00
Morgenwijding. 9.15 Liederen.
9.25 Voor de huisvrouw. 9.30
Waterstanden. 9.35 Gramofoon
muziek. 10.50 Voor de kleuters.
31.00 RVU: Prof. Dr Ir M. J. Dols:
„Wereldvoedselproblemen". 11.30
Voor de zieken.» 12.00 Lichte mu
ziek. 12.30 Land- en tuin'bouw-
mededelingen. 12.33 Voor het
platteland. 12.40 Pianoduo. 13.00
Nieuws. 13.15 Mededelingen en
gramofoonmuziek- 13.30 Orgel en
zang. 14.00 „Zeg eens, Amerika".
14.30 Gramofoonmuziek. 14.40
Schoolradio. 15.00 Gramofoonmu
ziek. 15.15 Voor de vrouw. 15.45
Gramofoonmuziek. 16.30 Voor de
jeugd. 17.30 Lichte muziek. 17.50
Militaire causerie. 18.00 Nieuws.
13.15 Pianospel. 18.30 RVU: Mr
N. W. van Eyk: „Grepen uit de
Pensioen- en Spaarfondsenwet".
19.00 Franse liedjes. 19.10 „Paris
vous parle". 19.15 Reportage of
gramofoonmuziek. 19.25 Piano
recital. 20.00 Nieuws. 20.05 Ge
varieerd programma. 21.15 Lichte
muziek. 21.35 „Moet je horen".
21.50 Tiroler muziek, 22.30 Mede
delingen. 22.35 Amusementsmu
ziek. 22.45 Buitenlands overzicht.
23.00 Nieuws. 23.15 „New York
calling". 23.2024.00 „Lucia di
Lammermoor", opera (3e acte).
- 7.00—
KRO: 7.00 Nieuws. 7.10 Gramo
foonmuziek. 7.15 Ochtendgymnas
tiek. 7.30 Gramofoonmuziek. 7.45
Morgengebed en liturgische ka
lender. 8.00 Nieuws en weerbe
richten. 8.15 Gramofoonmuziek.
9.00 Voor de huisvrouw. 9.35 Gra
mofoonmuziek. 9.45 „Lichtbaken",
causerie. 10.00 Voor de kinderen.
10 15 Gramofoonmuziek. 11.00
Voor de vrouw. 11.30 Schoolradio.
12.00 Angelus. 12.03 Gramofoon
muziek. (12.3012.33 Land- en
tuinbouwmededelingen.) 12.55
Zonnewijzer. 13.00 Nieuws en
Katholiek nieuws. 13.20 Actuali
teiten. 13.25 Amusementsmuziek.
14.00 „Lakmé", opera (2e acte)
(gr.pl). 15.00 Schoolradio. 15.30
Ben je Zestig? 16.00 Voor de zie
ken. 16.30 Ziekenlof. 17.00 Voor
de jeugd. 17.15 Felicitaties voor
de jeugd. 17.45 Regeringsuitzen-
d.ing: Drs F. C. Kamma: „Sociale
vraagstukken in Nieuw-Guinea".
18.00 Lichte muziek. 18.15 Gramo
foonmuziek. 18.20 Sportpraatje.
18.30 Voor de jeugd, 18.52 Actua
liteiten. 19.00 Nieuws. 19.10 Gra
mofoonmuziek, 19.15 „Uit het
Boek der Boeken". 19,30 Gramo
foonmuziek. 20.25 De gewone man
zegt er 't zijne van. 20.30 Lijdens
meditatie. 21.30 Gramofoonmu
ziek. 21.35 Fluit en clavecimbel.
22.00 Radio Philharmonisch Or
kest en solist. 22.45 Avondgebed
en liturgische kalender. 23.00
Nieuws. 23.15 Pianokwartet. 23.50
24.00 Gramofoonmuziek.
Jager „Friesland"
te water
Vervolg van pag 1-)
Vervolgens kwam men bijeen
in de cantine, waar de heer de
Boer een woord van welkom
sprak. Er op wijzende, dat de
tewaterlating in verband met de
watersnoodramp een week was
uitgesteld, betoogde de heer de
Boer, dat niet langer dan een
week gewacht kon worden. Want
het is gelukkig nog* zo, aldus de
heer de Boer, dat op onze wer
ven het ene sohip het andere
opvolgt en de secties van de
volgende jager, die wij moeten
bouwen, liggen al klaar om op
de pas leeggekomen helling neer
gelegd te worden. De hellingtijd
van deze zeer ingewikkelde sche
pen is zeer kort en aangezien we
slechts deze helling beschikbaar
hebben, moet het programma zo
veel mogelijk worden aangehou
den. De ingwikkeld'heid van dit
soort schepen, zo ging de heel
de Boer verder, is mede oorzaak
van het feit, dat er tussen de
tewaterlating en de proeftocht
vele maanden liggen, zulks in
tegenstelling met de handelssche
pen, bij welke deze periode slechts
enkele maanden duurt. Dit is
jammer, temeer waar we weten
dat de Kon. Marine met haar
vele verplichtingen om deze mo
derne eenheden zit te springen.
Wij zullen ons uiterste best doen
om de afbouwtijd zo kort mogelijk
te houden.
Aan het slot van zijn toespraak
bood de heer de Boer aan mevr.
Staf een blijvende herinnering
aan in de vorm van een broche,
die de letter F droeg.
Minister Staf, hierna 't woord
ver-krijgende, betoogde, dat deze
opbouw en verjonging van de
Kon. Marine slechts mogelijk is
door een nauwe samenwerking
tussen Marine en industrie.
Zich in het bijzonder richtende
tot de Commissaris der Koningin
in de provincie Friesland, mr
Linthorst Homan, gewaagde de
bewindsman van de eeuwenlange
verbondenheid tussen de natio
nale marines en Friesland. Het
Friese volk, aldus minister Staf,
heeft een groot aantal beroemde
admiraals voortgebracht. De naam
Tjerk Hiddes zegt ons in dit ver
band genoeg. Het is dan ook niet
te verwonderen, dat de zo juist
te water gelaten bodem het elfde
schip is, dal naar de provincie
Friesland is genoemd.
Tenslotte sprak mr Linthorst
Homan er zijn vreugde over uit,
dat de eerste van de nieuwe
jagers „Friesland" zal worden ge
noemd. Heel Friesland leeft met
de Kon. Marine mee en wij zijn
dan ook bijzonder gesteld op een
krachtige en steeds verjongende
band tussen ons gewest en de
Marine, aldus de Commissaris
der Koningin.
De twaalf thans voor de Kon.
Marine in aanbouw zijnde onder
zeebootjagers zijn verdeeld in
twee klassen, n.l. A en B.
De jager „Friesland" behoort
tot de B-klasse. De schepen van
de B-klasse krijgen een grootste
lengte van 116 meter en een
grootste breedte van 11.74 meter.
De standaard waterverplaatsing
wordt 2450 ton. terwijl het ma
chinevermogen 60.000 pk zal be
dragen. Hierdoor zullen de jagers
van de B-klasse een maximum
snelheid krijgen van 36 mijlen
per uur. De bemanning zal be
staan uit ongeveer 265 koppen.
laugrijkste hoofdstuk van Nederlands
eeuwenoude strijd legen zijn meest gevaar
lijke vijand, het water, ingeleid zo
schijnt het tenminste. Minister Algera in
stalleerde reeds de commissie, welke dit
geweldige plan in studie moet nemen.
Zullen onze deskundigen dit zwaarste ge
vecht met de vijand, nog ooit geleverd,
aankunnen? Beschikt Nederland over de
vereiste technische middelen en zal het
ook de hiervoor benodigde kapitalen kun
nen opbrengen? En betekent professor
Thysse's „het kan" ook, dal 't zó en niet
anders moet, afsluiting dus van de zee
gaten in het bestek van ongeveer twaalf
jaar? Het zijn allemaal vragen, waarop de
studiecommissie het antwoord zal moeten
landers met de hand hon
derd Suez-kanalen.
Deze kleurige beelden zijn ont
leend aan het boek ..The art of
a nation", dat in 1949 verscheen
van de hand van dr. v. Veen,
hoofdingenieur van Rijkswater
staat. dezelfde die men wel de
initiatiefnemer noemt van het
plan om de zeegaten te dichten.
Meervoudig doel
Hij is niet de enige, die zich
heeft laten bezielen door dit pro
ject. Ook de directeur van de
Cultuurtechnische Dienst, ir. Me-
su. geldt als een warm voorstan
der van het delta-plan, speciaal
om de economische aspecten die
er aan verbonden zijn.
Door een afsluiting van de zee
gaten in Zuidwest-Nederland,
later gevolgd door het aaneen
rijgen van de eilandenreeks bo
ven de Wadden, die dan even
eens op het water zouden worden
gewonnen, zouden verschillende
grote doeleinden in één klap wor
den bereikt.
Allereerst een betere beveili
ging van het gehele land tegen
stormvloeden het aspect dat
sinds 1 Februari j.l. wel het
meest aanspreekt. Vervolgens 'be
heersing van de toenemende ver-
zilting van de bodem, zo belang
rijk voor onze land- en tuinbouw.
Op de derde plaats opheffing van.
het zoetwatertekort in vele delen
van het land. vooral in droge zo
mers. Er is berekend, dat een af
doende regeling van dit vraag
stuk de opbrengst van de land
bouw en veehouderij met 20 pet
zou doen stijgen. Op de vierde
plaats uitbreiding van de be
bouwbare oppervlakte met ca.
375.000 hectare. Ten vijfde aan
zienlijke verkorting van de zee-
werende dijken en een grote be
sparing op de jaarlijkse onder
houdskosten van deze en andere
dijken. Ten zesde de mogelijkheid
om verschillende gebieden met
name b.v. de streek ten zuiden
van de Amer en de Langstraat
geschikt te maken voor indus
trialisatie. Tenslotte het regelen
van enige kwesties met. België,
die in Beneluxverband dienen te
worden opgelost. En bij dit laat
ste denken wij dan niet enkel
aan het vraagstuk ener nieuwe
Schelde-Rijn verbinding, maar
ook aan het verbeteren van de
Westerschelde als scheepvaart
weg. bij welke verbetering even
goed Nederland als België belang
heeft.
Te veel zout, te
zoet
Laten wij één dezer aspecten
wat nader bekijken om beter te
doen zien om welke belangen het
hier gaat. Nemen wij het belang
van landbouw en veeteelt.
Op het ogenblik is het zo, dat
dagelijks een hoeveelheid van
enkele honderden spoorweg
wagons zout ons land binnen
dringt. Via de sluis van IJmuiden
alleen al 100 tot 150 spoorwagons
elke keer als er een schip wordt
geschut.
Voor de land- en tuinbouw en
voor het vee kan een gemiddelde
van 500 milligram zout in het
slootwater er nog net mee door.
kveimg
Maar onderzoekingen hebben
aangetoond, dat in sommige slo
ten tot diep in het land wel 1000.
3000 of zelfs 10.000 milligram
zout voorkwam. De verliezen
door minder opbrengst moeten als
gevolg daarvan voor het gehele
land jaarlijks op vele tientallen
millioenen guldens worden ge
steld.
Naast teveel aan zoutwater is
er echter ook gebrek aan zoet
water, speciaal in de zomer. Het
lijkt ridicuul, dat een zó water
rijk land als Nederland tobt met
watergebrek, en toch is het zo.
Van alle regen, welke er in de
zomermaanden valt, houdt men
niets over. Op het ÏJselmeer ver
dampt meer dan de regen en de
IJsel tezamen kunnen aanvoeren.
De regen, die op het land valt. is
voor de plantengroei niet vol
doende. Het tekort zou groten
deels moeten worden aangevuld
door het Rijnwater, dat in een
hoeveelheid van 209 millioen kub.
meter per dag ons land binnen
komt. alsmede door het water
van de Maas. Maar hiermede moet
de stroomsnelheid worden onder
houden. die het opdringende
zoute water keert en moet ook in
de drinkwaterbehoefte van mens
en dier worden voorzien. De
landbouw komt als gevolg daar
van tekort. Berekend is. dat een
hectare grasland per dag 30.000
liter water „consumeert". Op ba
sis daarvan is weer berekend, dat
de productieverhoging van 600.000
hectare grasland door goede drai
nage zou overeen komen met een
productiewinst van 120.000 hec
tare nieuw land. Deze cijfers ge
ven een klein beeld van de mo
gelijkheden. welke de water-
staatskundige ontwikkeling van
ons land nog kan realiseren.
Dijken van f170 millioen
per kilometer
Waar dit en alle overige, eer
der opgesomde. vraagstukken
sinds de ramp van 1 Februari
worden gekoppeld aan het stout
moedige plan om de zeearmen af
te sluiten, blijft de vraag te be
antwoorden over. of Nederland
dit project even vlot als prof.
Thysse het heeft doen voorkomen
zal kunnen ten uitvoer leggen.
Men denke niet te licht over de
gigantische technische moeilijk
heden, welke het dichten van
geulen met diepte tot meer dan
40 meter zou opleveren. Het
laatste karwei aan de Afsluitdijk
gold destijds als een meesterstuk.
Maar de diepte waarmee men
toen te maken had. bedroeg niet
meer dan zes meter. Zowel de
stroomsnelheid als de getij-ver
schillen in de diepe zeegaten van
Z.W. Nederland zijn veel groter
dan die waaraan bij het voltooien
van de Afsluitdijk het hoofd
moest worden geboden.
Ook de hoeveelheid water,
waarmee bij het dichten der zee
gaten rekening moet worden ge
houden, is veel groter. De hoe
veelheid water, die bij normaal
getij door de drie zeegaten in- en
uitstroomt, is ongeveer veer
tig keer zo groot als het geval
was bij de Afsluitdijk.
Technisch is de zaak op te
lossen, heeft prof. Thysse gezegd.
Jawel, in theorie zal dit wel zo
zijn. Maar practisch? Heeft Ne
derland hiervoor de vereiste ma
terialen en ook de benodigde
enorme kapitalen. Een zeeweren-
de dijk. die direct in diep water
uitloopt, vereist wel iets meer
dan een dijk als bijv. die bij
Petten, welke aansluit bij een
strandglooiing.
Als men een in stromend water
opgeworpen dijkliehaam be
schouwt met een hoogte van 45
meter en een basis van laat ons
zeggen 600 meter, dan bevat een
strook van 1 meter daarvan on
geveer 14000 kub. meter zand.
klei, steen of ander materiaal,
waaruit de dijk is opgebouwd.
Rekent men hiervoor zeer
globaal een matige gemiddelde
kostprijs van f 12 per kub. me
ter, dan komen de kosten van
1 meter dijk op ongeveer
f 110.000. of per kilometer op
f170 millioen. Dit dan wel op
de diepste gedeelten, maar hier
in is nog afgezien van de veel
1 hogere kosten der sluitgaten en
i de werken voor de afspuiing.
Geheel afgezien van de tech
nische uitvoerbaarheid, zou het
plan om de zee-armen af te slui
ten derhalve een kwestie wor
den van vele milliarden.
Misschien voor latere
geslachten.
Er is dan ook enige aanleiding
om zich af te vragen of het plan
om de zee-armen te gaan afslui
ten de afgelopen dagen niet met
iets te veel optimisme aan het
Nederlandse publiek is gepresen
teerd. Behalve de enorme tech
nische bezwaren, die een gelijk
tijdig dichten van deze zeegaten
zou opwerpen, moet immers ook
in aanmerking worden genomen,
dat zulk een werk economisch
verantwoord dient te zijn.
De studie van het vraagstuk
kan zeer wel als resultaat heb
ben. dat een minder radicaal
plan om die reden blijkt de voor
keur te verdienen, of dat het
verstandiger lijkt trapsgewijs te
werk te gaan en de radicale af
sluiting van de zeegaten te stel
len als de allerlaatste etappe,
welke ter afdoening blijft voor
behouden aan latere geslachten.
In dat geval kan men zich als
een begin van uitvoering inden
ken het afdammen van het Hol
lands Diep door een dijk die
ten dele van afwateringssluizen
is voorzien of eventueel een
afdamming van Krammer en Ha
ringvliet, gepaard met afsluiting
van enkele smallere wateren,
zulks teneinde de gevolgen op te
vangen van het afsluiten van de
Biesbos, de situatie bij Dordrecht
te secureren en de stromingen
in de zeegaten te verminderen.
Maar goed. het woord is nu aan
de deskundigen van Waterstaat.
Zij zullen moeten uitmaken of
de theorie van Prof. Thysse. die
meent dat „het kan", ook voor
practische verwezenlijking in
aanmerking komt
Zelfs vacantie in Rusland 'n probleem
Hebben staatsburgers van vrijwel ieder
land niet problemen te kampen, de Russi
sche burger ziet zicli wel dikwijls voor heel
bijzondere vraagstukken gesteld. In de
meeste landen is de situatie zo, dat tijdens
een vacantie van een of twee weken de
dagelijkse beslommeringen eens volledig
kunnen worden vergeten. In de Sovjet-
Unie is de vacantie een vraagstuk op zich
zelf. Het is algemeen bekend, dat Russi
sche burgers geen toestemming krijgen
Reizen maakt
een vacantietochtje naar het buitenland
te maken. Geen bezwaar, zullen velen den
ken. Hel Russische rijk is uitgestrekt, het
bezit zo'n verscheidenheid aan landschap
pen. klimaten en natuurschoon, dal de
Rus er zich nauwelijks van bewust moet
zijn. dat zijn vrijheid slechts beperkt is.
Dat zou inderdaad het geval zijn. als niet
ook binnen Ruslands grenzen de bewe
gingsvrijheid beperkt was.
verdacht...
Om te beginnen is het de
gewone burger niet toegestaan
van de ene plaats naar de an
dere te reizen zonder het be
zit van wat men een paspoort
Voor binnenlands gebruik zou
kunnen noemen. En zelfs met
zo'n paspoort staat het de Rus
niet vrij te gaan of te staan
tvaar hij wil. De grensgebie
den bijvoorbeeld zijn taboe,
ook voor personen met een
paspoort en zelfs voor mensen
met een ongeschonden politie
ke reputatie. De toegang tot
de grensgebieden is voorbe
houden aan de communisti
sche qrenswachten en aan de
functionarissendie daar iets
te maken hebben. In 1927
werd onder grensgebieden
verstaan de gehele strook
grond laiigs de grens ter
breedte pan twee en twintig
kilometer. Nadien echter heeft
het woord grensgebied nog
een wat ruimere betekenis ge
kregen en tegenwoordig schij
nen zelfs de Baltische landen
tot Ruslands grensgebieden te
behorem
Gezien deze beperkingen en om
nog heel wat andere redenen be
palen de meeste Russen er zich
toe hun vacantie zo zij die al
hebben maar thuis door te
brengen. Dat blijkt onder meer
uit de statistieken, welke de Rus
sische pers zelf verstrekt. Volgens
gegevens van „Trud" heeft drie
en negentig percent van de werk
nemers in de Russische steden
het afgelopen jaar zijn vacantie
binnenshuis doorgebracht.
Dat binnenshuis moet dan weer
niet al te letterlijk worden op
gevat. Voor wat de Rus gemid
deld aan huur betaalt, heeft hij
slechts de beschikking over negen
vierkante meter woonruimte. Al
zijn vrije tijd zal de Rus daar
niet doorbrengen en het ligt dus
voor de hand, dat hij zijn toe
vlucht neemt tot de arbeiders
clubs. de ontspanningsparken en
de cultuurparken. Hier wordt
echter ontspanning bedreven in
communistische geest. De arbei
dersclubs staan onder leiding van
de vakbonden. De bedoeling is
duidelijk. De politieke propagan
da viert er hoogtij. In de ont
spanningsparken krijgt een ver
moeide geest ook al weinig kans
vloed van luidsprekers schettert
er voortdurend.
Ook het verblijf in speciale va-
cantiehuizen wordt door de vak
bonden geregeld. De voorrang
wordt gegeven aan arbeiders, die
productierecords breken, aan
oorlogsinvaliden, aan ingenieurs
en technici, die een belangrijke
plaats in het productieproces in
nemen. Voor het verblijf in sa
natoria wórden speciale passen
uitgegeven, waarvoor in twintig
procent van de gevallen niets be
hoeft te worden betaald. In de
andere gevallen moet in de on
kosten dertig procent worden bij
gedragen. Van het aantal speciale
passen voor rusthuizen wordt tien
procent gratis verstrekt. Herhaal
delijk echter wordt er in de Rus
sische pers op aangedrongen
strenger op te treden bij de se
lectie van de gegadigden voor een
verblijf in sanatoria of rusthui
zen.
Ook geen genoegen
Het is een vergissing te me
nen, dat in Rusland alle genoe
gens van deze wereld gelijkelijk
over alle burgers worden ver
deeld. Evenals dat in de „kapi
talistische" landen het geval is,
kan een ingenieur met een groot
inkomen royaler vacantie houden
dan een arbeider. De mogelijk
heid is zelfs niet uitgesloten, dat
de hoger gesalarieerden zich voor
i adem te komen. Een over- particulier gebruik een auto kun-
blijft toestromen
RAMPENFONDS
57 MILLIOEN
De giften voor de getroffenen
door de rampvloed blijven toe
stromen. Het Nationaal Rampen
fonds meldde Zaterdagavond een
cijfer van f 57.000.000. De pad-
vindsters en padvinders brachten
het in enkele uren met de actie
..Mouwen omhoog - ons land moet
droog" tot een bedrag van
f 192.000. Het radioprogramma
„Beurzen open, dijken dicht" kon
Zaterdagavond uit Eindhoven een
totaalbedrag van f 1.307.593.80
melden en dat is nog lang hel
einde niet; let maar eens op
wanneer dit programma a.s. Za
terdag uit Leeuwarden gaat
draaien!
Nieuw Guinea meldt een totaal
bedrag van meer dan een ton.
waarbij nog niet de drieduizend
gulden zijn gerekend, die de Ma
rine te Hollandia en Biak heef'
bijeen gebracht. Honderdduizend
gulden werden ook afgedragen
door het gezamenlijk personeel
van het ministerie van Landbouw.
Visserij en Voedselvoorziening. De
stad Arnhem heeft thans het
millioen overschreden.
Ook uit het buitenland blijft de
hulp toestromen. Prins Bernhard
ontving van de Fairchild-vlieg-
tuigfabrieken een dhèque van
10 000 dollar, waaraan de vice-
president van de maatschappij uit
eigen zak nog 500 dollar toe
voegde. Ook uit Engeland ontving
de Prins een groot aantal giften.
Het UNO-personeel stortte even
eens 10.000 dollar. Het West-
Duitse Vakverbond heeft 106.000
mark ingezameld. In Rijnland-
Westfalen is al een half millioen
mark en een grote hoeveelheid
goederen bijeen gebracht. In
Italië rijdt een inzamelingstrein
van 30 Avagons rond.
De Deense politie heeft het
Rampenfonds via de Amsterdamse
politie f 15.000 doen toekomen. En
tenslotte moet een bedrag gemeld
worden, dat de regering van de
Canadese provincie Ontario ter
beschikking van de watersnood
slachtoffers in Europa heeft ge
steld: 100 000 dollar.
nen aanschaffen en daarmee op
vacantie gaan.
Het „gemotoriseerd" op vacan
tie gaan is echter ook geen on
verdeeld genoegen. Het bezit van
een auto of een motor brengt in
de Sovjet-Unie zeer speciale pro
blemen met zich mee. Er zijn
maar uiterst weinig behoorlijk
berijdbare verkeerswegen en er
is voor de autobezitters absoluut
geen of sléchts een minimum aan
service Een groep klagende
autobezitters schreef daarover
eens in de Russische „Litteraire
Gazet", dat in een gebied, waar
velen zich de luxe van een auto
hadden kunnen veroorloven, nog
niemand op het idee gekomen was
er een reparatiewerkplaats te
exploiteren. Het opladen van
accu's, het vervangen van ban
den, het overlakken van wat
krassen, zelfs het wassen van de
wagen, niets van dat alles kon
men laten doen. Benzine moet
soms op uren rijden afstand wor
den gehaald. Zo sterk is dit laat
ste euvel, dat het is voorgeko
men, dat vrachtwagens een derde
van hun laadvermogen moesten
reserveren voor benzine. Er was
nergens onderweg een gelegen
heid om even een paar liter ben
zine te tanken.
Vacantiegangers, die naar bui
ten willen trekken, zijn dus veel
al op de spoorwegen aangewe
zen. Ook al geen succes. Hoewel
de Russische spoorwegen thans
de beschikking beginnen te krij
gen over beter materiaal, zijn de
meeste treinen nog traag en ver
stoken van ieder gemak. Op de
grote lijnen is het een puzzle op
zich om een spoorkaartje te krij
gen en op de kleinere trajecten
is het reizen een ellende. Restau
ratiewagens zijn schaars en tij
dens de urenlange wachttijden
op de tussenstations zijn de pas
sagiers dus aangewezen op de
kooplieden, die daar goede za
ken maken.
Neen, zelfs vacantie is in Rus
land een vraagstuk. Zelfs al be
schikt men over geld en over tijd,
dan nog verdient het aanbeve
ling zich eerst eens even ernstig
te beraden over de vraag: gaar
we dit jaar op vacantie of zulle-
we maar thuis blijven?
FEUILLETON
'N VERHAAL UIT HET VREEMDELINGENLEGIOEN
1 Door P. C. WREN
..Wat er ook ge
beurt iets. en dat za! mijn aan
dacht afleiden van de vervloekte
theorieën en het gepieker over
wat onverklaarbaar is," zei ik in
mezelf.
Ik zou ze leren. Ik liet de ser
geant Dufour en de sergeant Le-
baudy een stel kerels uitzoeken
voor het garnizoen - en ik beval
de ergste schooiers er uit te ha
len. Die konden dan het fort bin
nengaan. of de grafkuilen, die ze
zelf gegraven hadden.
Ik reed naar voren, sergeant
majoor Dufour zette de troep in
de houding, en daar stonden ze
dan, onbeweeglijk, met de uitge
zochte kerels voor het garnizoen
aan de rechterkant. Ik hield een
vlot toespraakje, als afscheid van
die dapperen die we een militaire
.-ograiems zouaen geven, met al
le eerbewijzen die Frankrijk hun
versohuligd was.
De tranen weiden op in mijn
ogen en mijn stem sloeg over
toen ik besloot met het citaat:
Soldats de la Légion,
De la Legion Etrangère,
N'ayanl pas de nation.
La France est votre mère.
Toen, op het ogenblik dat hel
nieuwe garnizoen de opdracht
kreeg: ..In vieren. Voorwaarts.
mars", en zo het fort in zouden
marcheren om in de eerste plaats
de doden naar buiten te brengen,
gebeurde er iets heel anders. Op
een teken van een man aan de
rechterkant legden ze als één
man hun geweren op de grond,
en stonden daarna weer in de
houding.
De rechter soldaal. een ver
grijsde ouwe rot van Madagascar,
deed een stap voorwaarts, sa
lueerde en sprak:
„We gaan liever met Rastignac
de dood in."
Di; was een openlijke insubor
dinatie en muiterij Dat had ik
'och niet verwacht.
Maar Rastignac gaat niet dood.
lij za! nog vele jaren leven, hoop
•k, in de Joyeux. Jullie echter,
'afaards, za! een beter lot tref
fen. Nu sterven, of het fort Zin-
derneuf binnengaan en je plich'
doen. Sergeant-majoor, verzamel
die geweren. Laat de rest van de
•roep rechts uit de flank treden,
en op het bevel: ..Klaar voor
salvo knielt de eerste rij, en bij:
„Vuur doet iedere man zijn
plicht."
Maar ik wist we! beter. George.
Dat deden ze nooit. Het was mijn
laatste appèl Dat vervloekte fort
had ons in zijn macht! Zij dach
ten dat ze dood zouden gaan als
ze het fort binnengingen, en ik
wist dat ze de dood tegemoet lie
pen door niet naar binnen te
gaan Als ik een bevel gaf dat ze
niet uitvoeren wilden, zouden ze
me neerschieten, evenals de on
derofficieren en korporaals en de
woestijn intrekken, daar wachtte
hun dan vroeg of laat een zekere
dood.
Hoe het ook zij, ik was verant
woordelijk en ik moest een be
sluit nemen. Het was een akelige
tweeslri,id. George. In het ene
geval waohtte ons allen de dood
- en als ik de weigering te schie
ten over mijn kant liet gaan ver
zaakte ik mijn plicht. Voor- en
tegen-argumenten schoten door
mijn hoofd, maar na enige ogen
blikken wist ik dat ik m'n plicht
zou doen. Medelijden mocht niet
meetellën, en als ze het er op aan
wilden sturen te sterven zouden
ze sterven - maar ik wou mijn
best doen ze te behouden zon
der mijn plicht te verzaken. Als
de compagnie weigerde op de
muiters te schieten, zouden ze op
mij schieten, en ik zou sterven in
de wetenschap dat ik mijn plichi
eedaan had. Ja, ik zou ze duide
lijk maken dat ongehoorzaamheid
de dood voor ons allen beteken
de snel voor een paar. lang
zaam en verschrikkelijk voor ve
len. Dan zou ik handelen. Had
ik gelijk of niet, George?"
„Ik geloof het wel, Jolly", zei
Lawrence ernstig.
„Terwyl ik dit besluit nam. in
een paar seconden, terwijl elik
oog op me gericht en de span
ning op eik gezicht te lezen was.
kwam de sergeant-majoor nade-
bij en salueerde. Ik keek hem
koel aan. Met zijn rug naar de
troep fluisterde hij:
„Ze doen het niet. majoor.
Geef in hemelsnaam het bevel
met. Ze zijn kapot van cafard en
over-vermoeidheid. Rastignac i
hun held en leider. Ze schieter,
u neer en deserteren allemaal.
Een nacht slapen zal wonderer
verrichten.... Trouwens, luit. S'
André zal met zijn Senegalezeu
te middernacht aan kunnen ko
men. Het is volle maan van
nacht."
„En zullen wij zoet op de Se
negalezen blijven zitten wachten
Dufour?" fluisterde ik ijzig.
Vraag jij aan deze kerels ons te
sparen tot die lijd?"
En naar de troep kijkend sprak
ik luid:
„Je bent te zachtzinnig, ser
geant-majoor. Bij de Spahi's doei
we zulke dingen niet. Maar di'.
zijn geen Spahi's. in aanmerking
genomen da: de mannen uitste
kend gemarcheerd hebben, zal ik
je verzoek inwilligen en deze
dwazen tot maanopkomst de tijd
geven. Ik deel niet graag straf
fen uit, en ik hoop dat niemand
me zal dwingen. Wij zijn allen
vermoeid, en nu je voor je man
nen in de bres springt geef ik 4
uur rust. Bij maansopkomst is 't
devies echter: ..Doe je werk of
sterf." Dan zullen de doden be
graven worden. Ik hoop dat het
er niet nog meer zijn vannacht
Even later kwam hij bij mij,
„Het zal niet gaan. majoor,'
zei hij.
(Wordt vervolgd.)
