z
S.E.R. wenst voor akkerbouw
een Productschap
■«Sheep
'onncittö
Uitkering bedraagt 80 a 90
van verdiensten over '52
AKKERTJES
Voor Hof te Karlsruhe is de
strijd weer ontbrand
Zestiende lijst met namen van
de slachtoffers
Van het ert van School en Kerk
Het lied der aethergolven
DE HONGAARSE
GALEISLAAF
Toch is het zo!
MAANDAG 23 FEBRUARI 1953
Op mars naar de P.B.O.
„Wet moet worden aangepast aan practijk",
adviseert de raad aan de regering
DE SOCIAAL-ECONOMISCHE RAAD heeft gisteren een advies aan de
regering vastgesteld tot het instellen van een hoofdproductenschap voor
akkerbouwproducten en productschappen voor granen, /.aden en peul
vruchten, voor aardappelen en voor veevoeder. Een amendement van prof.
mr W. F. de Gaay Fortman en vier anderen, dat beoogde, besturen van
organisaties te horen, voordat een productschap een verordening vaststelt,
werd met 22 tegen 17 stemmen verworpen.
Aan het begin bracht de voorzitter,
prof. mr F. de Vries, het meeleven van
de raad met de slachtoffers van de wa
tersnood tot uiting. Hij sprak de hoop
uit. dat de schade snel hersteld zal zijn.
Bij de bespreking van het hoofdpro
ductschap voor akkerbouwproducten'
werd een voorstel van prof. dr van der
Grinten overgenomen om de regering te
verzoeken door een spoedige wijziging
van de wet op de P.B.O. het instellen
van hoofdproductschappen mogelijk te
maken. De practijk vraagt hierom.
Bezwaren werden ingébracht tegen het
instellen van adviescommissies voor thee,
koffie, cacao en wijn onder hét hoofd
productschap. Waarom, zo werd gevraagd,
stelt men hiervoor geen productschappen
in? Prof. dr J. Veraart, voorzitter van de
sub-commissie van voorbereiding, zei dat
de wet het instellen van sub-organen toe'
staat. De wens tot het instellen van dezé
advies-commissies kwam uit het bedrijfs
leven zelf. Uit de commissie kunnen pro
ductschappen groeien.
De héren Chabot en prof. Frieiema
wiiden aanvankélijgk vastgesteld zien.
dat de (verbruiks)-coöperaties in de be
sturen der productschappen opgenomen
dienen te worden. Na breedvoerige dis
cussie hierover werd deze wens echter
geschrapt. Er werd aangevoerd, dat de
vaststelling zou leiden tot wensen van
andere groepen, zoals het groot-winkel
bedrijf, en voorts, dat in de practijk bij
de bestuursvorming deze organisaties
aan bod zullen komen.
De raad stelde een schrijven aan de
ministers voor P.B.O. en van Landbouw
vast, waarin wordt medegedeeld, dat ad
viezen voor het instellen van product
schappen voor vlas. vis, riet on griend,
hooi, stro én ruwvoeder door verder
gaand overleg nog niet gereed zijn. Over
wogen wordt een productschap voor bier
in te stellen.
Advertentie)
HOESTPRIKKEL, KUCHEN
®Dan
SL'JM-OPLOSSEND
Eden gaat ook naar
Rome op bezoek
Zijn politieke positie
is verzwakt
Eden, de Britse minister van Buitenl.
Zaken, zal behalve Athene en Ankara
ook Rome bezoeken, waar hy besprekin
gen zal voeren met premier De Gasperi.
Na het door Eden getekende accoord met
Naguib inzake de Soedan, wordt eerst
genoemde bedreigd door een politieke
campagne, vooral op touw gezet door
orthodoxe Conservatieven en andere
rechtse dagbladen. Hierop wijst de Lon-
dense corr. van Reuter Frasar Wighton.
Mede heeft reeds enige dagen geleden
de Londense corr. van de N.R.C. de
verzwakte positie van Eden in het licht
gesteld. In een hoofdartikel geschreven
door Lord Beaverbrook, gepubliceerd in
zijn „Daily News", wordt betoogd, dat
Eden dient plaats te maken voor een
andere minister, als hij niet de kracht
bezit om het hoofd te bieden aan de
Egyptische premier.
Churchill... vóór 50 jaar
De Londensê Evèning News heeft in
de dagelijkse rubriek „50 jaar geleden"
het volgende nieuwtje gebracht:
„De heer Winston Churchill, lid van
het parlement, is tijdens een jachtpartij
met de meute van Warwickshire, in een
diepe beek gevallen".
Adviezen omtrent het instellen van
productschappen voor pluimvee en eieren,
voor suiker en voor zuivel stuitten voor
alsnog af op technische bezwaren van de
zijde der organisaties. De kwestie der al
of niet gelijke vertegenwoordigingen van
werkgevers en werknemers spelen hier
o.m. een rol.
Een advies tot het instellen van een be
drijf scommissies voor de lederwaren- en
kofferindustrie werd vastgesteld.
Het conflict met de
specialisten
Wat de regering er van zegt
Op de vragen van het Eerste Kamerlid
mr R. H. baron de Vos van Steenwijk
(V.V.D.) inzake de prijzenbeschikking
voor de honorering van specialisten heeft
minister prof. dr J. Zijlstra mede namens
de minister J. G. Suui-hoff als gronden
voor deze maatregel genoemd, dat dé
tarieven onredelijk waren verhoogd,
waardoor de honoraria met 16 procent
waren gestegen, hetgeen uit een oogpunt
van prijspolitiek niet aanvaardbaar was,
zolang een dergelijke stijging niet rede
lijkerwijze aannemelijk is gemaakt De
ziekenfondsorganisaties hebben geen be
zwaar tegen voortzetting der onderhan
delingen, doch de Nederlandse vereni
ging van specialisten wenst de bespre
kingen slechts voort te zetten als bepaal
de voorwaarden worden ingewilligd. De
acute moeilijkheden ontstonden pas, toen
de specialisten te Breda en Tilburg wei
gerden de fondspatiënten te behandelen
op de tot op het ogenblik van de weige
ring geldende voorwaarden. Bij het
grootste deel der specialisten bestaat nog
bereidheid tot onderhandelen zonder
vooropstelling van bepaalde voorwaar
den. Partijdigheid van de voorzitter, die
de onderhandelingen leidt, is nooit ge
bleken en er is geen enkele reden om
deze te veronderstellen.
Schaderegeling voor middenstanders
Elke zakenman uit rampgebied kan bovendien
bij het rijk een crediet opnemen
T~\E DIRECTEUR-GENERAAL voor de Middenstand, dr W. L. Groenevéld
Meyer, heeft Zaterdag in Ziêrikzeê besprekingen gevoerd met de
middénstandscentrale aldaar. Hier is de schaderegeling uiteengezet, zoals
deze vermoedelijk voor de middenstand in de rampgebieden zal gelden. De
regeling is nog niet definitief, daar de minister er nog zijn goedkeuring
aan moet geven. Circa 80 tot 90 procent van de verdiensten in 1952 zal als
steun worden uitgekeerd.
De winkeliers dienen voor de vast
stelling van het bedrag een balans ovér
1952 over te leggen. Is deze balans nog
niet gereed, dan zal d'e balans van 1951
als basis dienen.
Een soortgelijke regeling geldt voor
hen, die. doordat velen van hun klanten
neveld Meyer bevestigend beantwoord.
Dit crediet staat los van de schade—af
wikkeling en wordt bijvoorbeeld ver
strekt aan mensen, die kunnen aantonen,
dat zij nog grote kapitalen hebben uit
staan. die voorlopig oninbaar zullen zijn.
Crediet wordt ook gegeven ter aanvul-
zijn vertrokken, ernstige verliezen lijden.lirvg van de voo-raajd. Wink elders, wier
Zij krijgen overbruggingssteum. Een
nauwkeurige boekhouding is voor deze
mensen eerste vereiste
De regeling geldt ook voor hen. die
na een periode van evacuatie in hun zaak
terugkeren, terwijl nog niet al hun klan
ten in de plaats van inwoning terug zijn
De vraag of elke zakenman uit de
rampgebieden bij het lijk een crediet
kan opnemen, werd door de heer Groe-
Antiquaar gaf inbreker
situatie-schetsje
Om hem zijn slag te laten slaan
Tegen de 65-jarige Amsterdamse anti
quaar J. T., die door het geven van tips
een inbraak zou hebben uitgelokt,
dezer dagen voor het A'damse gerechts
hof twee jaar geëist.. Wegens kans op
ontvluchting werd hij onmiddellijk ge
arresteerd.
De rechtbank had de antiquaar onlangs
>t zes maanden veroordeeld. In hoger
beroep gekomen, deed verdachte zijn,
zaak thans veel kwaad, door ondanks
verpletterende getuigenverklaringen hard
nekkig te ontkennen. De grijsaard had
aan de 32-j. Amsterdammer J. B., die
inmiddels tot anderhalf jaar is veroor
deeld, inlichtingen en zelfte een situatie
schetsje verschaft over een eenzaam ge
legen villa bij Warnsveld. Van de buit
streek hij een deel op.
Uitspraak op 5 Maart.
Grieks-Nederlands cultureel
accoord
Binnenkort is de ondertekening t«
verwachten van een Grieks-Nederlands
cultureel accoord, dat evenals de andere
culturele accoorden voorziet in de uit-
-isseling van hoogleraren, studenten en
kunstenaars. In Nederland zal een Ne
derlandse en in Athene een Griekse
commissie werkzaam zijn voor de uit
voering van dit verdrag.
gehele voorraad een prooi van het wa
ter is geworden en die bii voorbeeld 70
pet krijgen uitgekeerd, kunnen voor de
resterende 30 pet crediet opvragen. Bij
deze c-redietaam vragen dienen afschrif
ten van de laatste balans te worden
overgelegd.
Motor van opgebrachte
tanker onttakeld
Reparatieschuld van 135 min.
gulden
Naar de West-Duitse waterpoli tie te
Bremen meedeelt, is de machine van de
7.000 ton metende Turkse tankboot
Raman op gerechtelijk bevel gedeeltelijk
onttakeld teneinde te verhinderen, dat
het vaartuig opnieuw zee kiest.
De tankboot werd in December van het
vorige jaar aan de- ketting gelegd omdat
dé kosten voor reparatiewerkzaamheden,
welke door een werf te Bremen waren
verricht niet werden betaald- Het gaat
om een bedrag van ongeveer 1.350000
gulden.
Twee dagen gel-eden poogde het sc'hip
zee te kiezen, doch het werd, zoals ge
meld, na een achtervolging van drie uur
door de waterpolitie weer opgebracht-
Bleiswijkse spaarders gedupeerd
Directeur leende ton uit
uitgeputte bank
Rechtbank verlengt surséance
van betaling
Bij de opheffing van de Alg Spaarbank
voor Bleiswijk en Omstreken, waaraan
m December surséance van betaling werd
verleend, zou ongeveer 80 pet van het
geld der spaarders resteren. Voor de aan
deelhouders zou het verlies 60 k 75 pet
bedragen. Dit deelde de bewindvoerder,
mr D. A. v d Linde, in Rotterdam mee
op een vergadering van honderden
schuldeisers, meldt De Tel.
Daar er nog een mogelijkheid bestaat,
dat een andere bank het bedrijf zal
overnemen, besloot men tot verlenging
van de surséance. De rechtbank bepaalde
daarna de verlenging op een tijd van
anderhalf jaar.
De oud-directeur W. H. heeft volgens
de bewindvoerder zelf 'n crediet van on-
gt-veer^^OO.OOO opgenomMfc^in samen-
werkin^phet zijn broer.^Rze schuld
heeft hy voor f 70.000 verminderd door
zijn huis aan de bank te verkopen. De
rest zal moeilijk te verhalen zijn»
Utrecht moet tweemaal
een raad kiezen
Het plan van de in de Utrechtse ge
meenteraad vertegenwoordigde partyen,
om op 29 Mei bij de raadsverkiezingen de
canöidaten te laten kiezen bij enkele can-
didaatstelling, omdat wellicht binnen af
zienbare tijd opnieuw een verkiezing
moet worden gehouden in verband met
de Utrechtse grenswijziging, gaat niet
door. De Republikeinse Volkspartij, die
thans nog niet in de raad is vertegen
woordigd, heeft namely-k besloten aan de
gemeenteraadsverkiezing in Mei deel te
nemen.
m zenuwpijn,kiespijn
Tergende pijnen.,duldeioos,maar niet hope
loos, want "AKKERTJES'verslaan alle
piinen snel en zeker. Weiger namaak. ///?V
he /pen direct.'
Bussumse tandarts verdacht
van oplichting
Tegen_ile tandarts A. P. SU tot voor
kort in ^wum, wordt een^Merzoek in
gesteld. wRr hij verdacht wWKt het Alge
meen Ziekenfonds Bussum te hebben op
gelicht.
S. zou bij genoemd ziekenfonds reke
ningen hebben ingediend (en de afreke
ning hiervan hebben ontvangen) waar
van een zeer groot aantal opzettelijke
juist zyn zou ingevuld.
De tandarts wilde emigreren, maar de
justitie heeft hem dit belet. S. verblijft
thans te Rotterdam en zou tegen borg
stelling op vrije voeten zijn.
Gemeenten maakten ontwerp
van politiewet
De Vereniging van Nederlandse Ge
meenten heeft aan de oplossing van het
reeds vele. jaren hangende politievraag-
stuk een gemeentelijke bijdrage willen
leveren en aan de ministers van Binnen
landse zaken en Justitie een ontwerp ge
zonden van een politiewet. Het ontwerp
is het resultaat van beraad in gemeente
lijke kring.
Schade op f 100.000 geschat
Schoenfabriek afgebrand
in Kaatsheuvel
De schoenfabriek van de firma Th. van
Boxtel te Kaatsheuvel is Zaterdagnacht
door brand totaal verwoest. Alle machi
nerieën en voorraden gingen verloren-
De schade bedfaajf. ruim een ton en
wordt gedeeltelijk ooor verzekering ge
dekt.
De lonen van het personeel, vijfentwin
tig mail, zijn gedekt door bedrijfsschade-
verzekering.
De fabriek was van betonplaten en
hout gebouwd. De oorzaak van de brand
is vermoedelijk kortsluiting.
Is de herbewapening van West-Duitsland
overeenkomstig de grondwet
Voor het Duitse Constitutionele Hof
(Tweede Kamer) in Karls-ruihe, is dezer da
gen de strijd om de Duiiitse herbewapening
voortgezet. De socialisten die zich ver
zetten tegen de herbewapening trachtten
een uitspraak van het Hof te voorkomen.
Het gaat om dé vraag of de Duitse
volksvertegenwoordiging het verdrag met
een gewone meerderheid kan goedkeuren,
of dat in dit speciale geval een tweederde
meerderheid vereist is.
De drie regeringspartijen, Christen-
Democraten, Vrije Democraten en de
Duitse Partij, hebben het Hof verzocht
deze kwestie te behandelen vóór de
stemming in de volksvertegenwoordiging.
De socialisten hebben het recht van de
coalitiepartijen betwist, om een dergelijk
verzoek in te dienen.
De verdediger van de coalitiepartijen,
dr Kiesinger, bracht hiertegen in, dat de
partijen wel degelijk gerechtigd waren
een dergelijk verzoek in te dienen, zonder
speciale parlementaire actie. Bovendien
hebben de socialisten de constitutionele
rechten van de coalitleleden aangetast
door hen er van te beschuldigen, pogingen
te doen om de grondwet te ontduiken.
Buitenlandse naam voor
N.H.M.
Op een 24 dezer te houden vergade
ring der Nederlandsohe Handel Maat
schappij N.V. komt een statutenwijziging
aan de orde ter schepping van de mo
gelijkheid om in het verkeer met hét
buitenland de naam Netherlands Tra
ding Society (Bankers) in te voeren.
Ook wordt de winstverdeling gewijzigd
met het doel na uitkering van 4 pet op
het geplaatste aandelenkapitaal en na
dat 20 pet op de rekening reserve is ge
bracht. aan de directie 15 (thans 7%) pet
uit te keren en aan commissarissen 5
(2Vz) pet. Tevens ligt het in de bedoe
ling het aantal commissarissen met 1 uit
te breiden.
Wij tekenen hierbij aan, dat de verdra
gen reeds in tweede lezing door de Bonds
dag waren aanvaard. De stemming
derde lezing werd uitgesteld, hangende
een beslissing van het Constitutionele
Hof. In de huidige Bondsdag beschikt de
coalitie niet over voldoende zetels om de
meerderheid van tweederden, vereist voor
grondwetswijziging, te verkrijgen. De
coalitie verzocht gisteren het Hof te be
palen, dat ratificatie der verdragen „met
eenvoudige meerderheid" wettig zou zijn.
Hieronder volgt de zestiende lijst
van slachtoffers van de watersnood,
uitgegeven door het Informatie
bureau van het Nederlandse Rode
Kruis:
Fynaart
Geborgen: Verhagen Johanna Hen-
dipika, Sophia, geb.: 2-7-21 te Willem
stad. Laaste adres: D 242.
Van Mourik. Cornells Johannes,
geb.: 30-7-51 te Fijnaart. Laatste adres:
D 161-
Halsteren
Van Meer. Leonardus. Adrianus
Hendrikus. geb10-7-50 te Halsteren.
Laatste adres: B 336.
Roks, Johannes Cornells, geb-:
15-1-32 te Halsteren. Laaste adres:
B 338.
Roks, Cornells, geb.: 28--1-99 te Hal
steren, echtgenoot van Petronella van
Ostra. Laaste ad-res: B 338.
Paulus. Cornelia Petronella Antoni.
geb.: 5-11-49.
Paulus. Marinus, geb-; 4-2-15 te Hal
steren, echtgenoot van Pbilomena van
Elzakker. Laatste adres: B 340-
Oude Tonge
Geborgen: Knops, Willèm, geb.:
4-9-38
Stavenisse
Geborgen: De Graaf, Cornelia, geb.:
8-3-77 te Stavenisse, echtgenote van
Jan Goedegebuure, Laatste adres:
Oudelandsedijk A 92.
Wesdorp, Aaltje, geb.: 25-12-85 te
Stavenisse, echtgenote van Willem
Wielaard. Laatste adres: Kerkstraat
A 315.
Goedegebuure. Jan, geb.: 26-9-68 te
Stavenisse- echbgenoot van Cornelia
ie Graaf. Laatste adrés: Oudelandse-
dyk A 92-
Stoutjesdijk, Wilhelmina. geb:
20-4-88 te Stavenisse. Laatste adres:
Wil'helmin,astraat A 252.
Van Oeveren. Johanna, geb.: 5-9-67
te Stavenise, weduwe van Johannes
Stoutjesdijk. Laatste adres: Willhel-
minastra-at A 252.
Steendijk, Cornelis Pieter. geb
2-1-86 te ^tovenisse. Lnrffcte adres:
Kerkstraat ^P^62.
Den Braber. Cornelis Leendert, geb.:
11-12-19 te Stavenisse. Laatste adres:
Kerkstraat A 348-
Moerland. Leendert. geb.: 22-12-85 re
St. Philipsland. Laatste adres: Kerk
straat A 349.
Potappel, Pieter, Jacob, geb.: 3-7-14
te Stavenisse. Laatste adres: Kerk
straat A 312.
Kortgene
Aanvulling en rectificatie 6e lijst:
Geborgen: Jacobs, Augustine, geb.:
5-2-13, weduwe van Keysdeniers.
Laatste adres: Torendijk 117.
Na de aardbeving
Ned. Rode Kruis helpt
in Perzië
Naar aanleiding van de aardbevings-
ramp in Perzië, waarbij 1500 personen
dakloos zijn geworden, heeft de Neder
landse regering in overleg met het Neder
landse Rode Kruis besloten a-s. Woens
dag pér K.L M. een zending van 200 k
300 kg medicamenten te sturen.
Vreemd natuurverschijn
sel in Indië
Een berg verzonk in de grond
De Goenoeng Batjak, die ongeveer 5
km van Gorang-Gareng in het Madioense
lag. is volgens het Indonesische dagblad
Nasional thans verdwenen. Op de plaats,
waar eens de berg heeft gestaan, bevindt
zich thans een kom van 2 nieter diep en
met een oppervlak van ruim een ha. Het
verdwijningsproces heeft zich in een
periode van ongeveer twee weken vol
trokken. Op 23 Januari hoorde het dorps
hoofd van Tapen, die zijn sawah be
werkte, een ontploffing, welke gevolgd
werd door eon aardschok. Op 24 Januari
zag de bevolking, dat een deel van de
berg was ingestort. Langzamerhand ver
dwenen ook de andere delen tot er op
9 Februari een kom ontstond. Men vreest
dat er in de kom vergiftige gassen zullen
zijn.
Geen Russische diplomaten
meer in Israël
Pavei Yersjoff, de voormalige Rus-
sisoh-e gezant in Israël, is dezer dagen naar
Moskou vertrokken, uitgeleide gedaan
door bijna alle gezanten van de satel
lietstaten.
Yersjoff was de laatste Kus die Israël
verliet: het overige legatie-personeel was
a eerder naar Moskou vertrokken.
Het Israëlische ministerie van Buitenl.
Zaken heeft gasteren bekend gemaakt, dat
de zaakgelastigde van Bulgarije in Tel
Avh de Israëlische regering heeft doen
weten, dat de Sowjet-Unie de Bulgaarse,
regering heeft verzocht, zich te belasten
nvt het behartigen van de Russische be
langen in Israël.
Onfsnapfe sprak met pers
Ned. ambassade bevreemd
over interview
Duitse regering politie doet
haar best
De Westduitse Bondsregering heeft
dezer dagen opnieuw de verzekering gege
ven, da t de Duitse politie a lies in het w erk
zal stellen om de vijf nog voortvluchtige
gevangenen van Breda te arresteren.
Deze verzekering werd gegeven nadat die
Nederlandse ambassadeur in Bonn, d<
heer A. Th. Lamping, er de Duitse rege
ring op attent had gemaakt, dat een der
voortviuebtigen (Touseul) in d'e gelegen
heid was geweest aan de Duitse krant
Der Ml'ttag een interview toe te staan.
De Nederlandse ambassadeur drukte zijn
bevreemding uit over het feit, dat zulk
een onderhoud kon plaats hebben, ter
wijl de Duitse politie er nog steeds niet
in geslaagd is, enig spoor van de voort
vluchtige misdadigers te ontdekken.
De Nederlandse ambassade heeft voorts
aan het dagblad Der Miibtag in Dussel-
dorp het vonnis toegezonden, dat over
Touseul geveld is.
Inspectie Nijverheidsonderwijs
uitgebreid
Per 1 Mei a.s, is de benoeming te ver
wachten van ir G. Slot, thans directeur
van de M.T.S. te Venlo, tot inspecteur
van het Nijverheidsonderwijs. Met het
oog op plannen tot uitbreiding en ver
nieuwing van dit onderwijs, wordt het
aantal inspecteurs uitgebreid.
In Gemert is de bouw van een am
bachtsschool aanbesteed; laagste in
schrijver was W. v. d. Laar te Boxtel met
307.750 (hoogste 390.000).
Beroepingswerk
Ned. Herv. Kerk
Beroepen: te Huizen (N.H.) L. Vroeg-
indewey te Papendrecht; benoemd tot
hulppred. te Delft ds G, E. Huizing te
Dreisohor; benoemd tot hulppred. in de
jrae gemeente „Mijnstreek" W. D
J v. d. Kaaden, catecheet te Kaalheide
Bedankt voor de benoeming tot hulp-
Jnl'^nadni-D-Callantsoog W. J
v Elden. a.s. em. pred. te Haarlem: voor
Voorburg ds J. v. d. Velden te Rotter
dam.
Geref. Kerk (art. 31 K.O.)
Beroepen: te Voorburg (Z.H.) ds J
Verkade te Zuidwolde (Dr,)
Chr. Geref. Kerken
Bedankt: voor Iiilversum-Oóst M,
Baan te Dordrecht.
Bijbelkiosk Vereniging
bestaat 25 jaar
Dê Bijbel Kiosk Vereniging viert dit
jaar het 25-jarig bestaan Er is onder de
contribuanten een actie gaande om een
feestgave bijeen te brengén. Het adres van
de Vereniging is: Keizersgracht 756, Am
sterdam, giro 230703.
Ned. priester in China
veroordeeld
Vijf Europese R.K. missionarissen zijn
in Tientsin (rood China) veroordeeld tot
3—10 jaar gevangenisstraf wegens „spion-
nage" De priesters zijn al achttien maan
den in de gevangenis. Zij gaven onder
richt aan de Tsin Koe-universiteit te
Tientsin. Tot de vij* veroordeelden be
hoort de 38-jarige Nederlander Henri
Marie Herman, die tien jaar kreeg, zo
meldt Ass. Press
Jezuïeten weer naar
Noorwegen
De laatste tijd voeren verschillende
Noorse bladen een pleidooi voor het
schrappen van de bepaling in de Grond
wet, waarbij het de Orde der Jezuïeten
verboden is in Noorwegen te arbeiden
Een van de meest gezaghebbende pleit
bezorgers in dezen is de vroegere primaat
der Noorse Lutherse Kerk. bisschop
Eivind Berggrav Het Jezuïetenverbod
dateert van 1814. Er zijn thans slechts
ongeveer 4000 Rooms Katholieken in
Noorwegen, maar zij verkrijgen in het
openbare leven steeds meer invloed. In
1908 werd een voorstel tot wijziging van
het verbod door de nationale vergadering
van Lutherse predikanten met grote
meerderheid verworpen, doch men meent
dat daar nu een belangrijke kentering in
gekomen is. Er is nog verzet tegen de
opheffing van het verbod, doch men
gelooft dat de predikantenvergadering nu
toch het voorstel van de regering, om tot
opheffing over te gaan, zal steunen.
Een dergelijk verbod bestaat ook in
Zwitserland. Een hevige actie van R.K.
zijde er tegen is de laatste tijd gaande,
doch de Evangelische Pressedienst te
Zürich meent dat een scherp optreden
tegen overtreding van het verbod binnen
kort zal plaats hebben, al verwacht deze
persdienst niet, dat de Jezuïeten die uit
sluitend in de Protestantse steden worden
ingezet, zich nu wat gewetensvoller zullen
gedragen met betrekking tot de Grond
wet.
Nieuwe opleiding in Delft J
textielingenieur
De minister van 0„ K. en W. heeft in
beginsel ingestemd met het soheppen
aan de T.H. te Delft van een afstudeer
richting to or werktuigbouwkundige in
genieurs op textielgebied, De textiel
industrie heeft namelijk grote behoefte
aan textielingenieurs die in staat zijn
bepaalde reparaties aan machines zelf
standig te verrichten en zo nodig aan
die machines uitbreiding te geven. Bo
vendien kent men in ons land geen fa
brieken waar textielmachines worden
vervaardigd. Daarom zal door deze af
studeerrichting in de toekomst een giro-
tere mógelijkheid worden gegeven aan
de Ned. machine-Industrie. TIet onder
wijs zal worden gegeven in nauwe sa
menwerking met de hogere textielscho-
i-n te Enschede en Tilburg. Vermóede-
lyv kan de opleiding met de cursus
19531954 starten.
Het Finse volk en de
kerk
In Finland is een enquête gehouden dm-
trent de houding, die het Finse volk in
neemt ten aanzien van het Christendom
en van de Luth Kerk in het bijzonder.
Het blijkt dat 85 pet van de ondervraagde
ouders hun kinderen had leren bidden en
63 pet de kinderen naar de Zondags
school zond. Van de ondervraagden meen
de 81 pet dat godsdienstonderwijs nood
zakelijk en nuttig was De kerkdiensten
door de radio worden geregeld door 44
pet beluisterd, 38 pet doet het „nu en
dan". Een kleine meerderheid sprak zich
uit voor de wenselijkheid om vrouwe
lijke theologen tot het ambt toe te laten
Speciaal de mannen drongen er op aan.
dat de activiteit van de kerk zich meer
ontwikkelde in een practische richting.
De kerk moet zich meer inlaten met de
dagelijkse problemen van de moderne
mens. De gemeenten in de industriesteden
hebben weinig contact met de kerk. Een
direct vijandige houding ten opzichte van
de kerk wordt slechts zelden gevonden.
Voor Waterbouwkundig
laboratorium te Delft
(Van onze Parlementsredacteur)
De Tweede Kamer heeft dezer dagen aan
genomen het wetsontwerp, waardoor het
bedrijfskapitaal van de Stichting Water
bouwkundig Laboratorium te Delft met
een half millioen wordt verhoogd. Ir
Posthumus (P.v.d.A.) vroeg, mede met
het oog op de uitbreiding van de werk
zaamheden van de stichting in verband
met. de onderzoekingen, nodig ter be
strijding van de gevolgen van de waters
nood, of het kapitaal nu wel groot ge
noeg zou ziin. Minister Algera antwoord
de, dat het hem bekend was, dat het
bestuur der Stichting er over denkt, een
nieuwe aanvraag tot verhoging van het
bedrijfskapitaal in te zenden. Hy zegde
toe, deze aanvraag in welwillende over
weging te zullen nemen.
Wageningse studenten
houden Landbouwcongres
Het Wagenings Studentencorps en de
Wageningse Vrouwelijke Studenten Ver
eniging organiseren t.g.v. het zevende
lustrum van de Landbouw-hogeschool op
7 Maart een lezingencyclus. Over de
samenwerking in de Europese landbouw
zal gesproken worden door de ministers
Beyen én Mansholt, door prof. dr P.
Kuin (van Unilever te Londen) en de
heer L. Rabot, voorzitter van de commis
sie tot voorbereiding van de conferentie
van ministers van landbouw van de
zestien landen.
Academische examens
AMSTERDAM, 21 Febr G U, Geslaagd voor
cand. ex. economie T S Ole. A'dam; voor
doet. rechten E W Moes en P H de Koster,
A'dam en voor doet. politieke en sociale we
tenschappen (sectie C) G D Melk. Zaandam.
AMSTERDAM, 20 Febr. V U. Geslaagd voor
cand. ex. theologie R. Siertsema te Haarlem.
GRONINGEN. 20 Febr. Geslaagd: arW-ex.
Ie ged.C Bruinsma. Raard (Fr.). H F M!
Donders, Leiden. R Drenth, Groningen en J
Kooi. Zeerijp: bevorderd tot arts: mej. C G
Witteveen, Leeuwarden, P Bangma. Leeuwar
den. L de Boer. Berlikum en H K Glas. Lop-
persum.
GRONINGEN, 20 Febr. Geslaagd voor arts-
ex. Ie ged. H F M Donders te Leiden.
GRONINGEN. 21 Febr. Geslaagd voor apo
thekers-ex. Ie ged P C van der Schaaf. Gro
ningen; apothekers-ex. 2e ged.: mej, G E
Buiten, Groningen, mej, J M Leupen,
Leeuwarden en H R Danser, Groningen: doet.
ex, rechtsgeleerdheid: mej. C J D Roosjen.
Groningen.
DINSDAG 24 FEBRUARI
Hilversum I. 402 m. AVRO: 7.00 Nieuws
7.10 Gram. VPRO: 7.50 Dagopening AVRO:
8.00 Nieuws 8.10 Gram. 9.00 Morgenwijding
9.15 Liederen 9.25 Voor de hulsvrouw 9.3S
Gram. 10.50 Voor de kleuters l'l.OO R V.U.
Prof. dr ir M, J Doi6: ..WereldvoedseLpro,
blemen" 11,30 Voor de zieken 12,00 Lichte
muziek 12 33 Voor het platteland 12.40 Piano
duo 1.00 Nieuws 1.15 Mededelingen en gram.
1.30 Orgel en zang 2 00 ,.Zeg eens, Amerika"
2 30 Gram, 2.40 Schoolradio 3.00 Gram. 3.16
voor de vrouw 3.45 Gram. 4 30 Voor de jeugd
5.30 Lichte muziek 550 Militaire causerie
8.00 Nieuws 6.15 Pianospel 6.30 R.V.U.: Mr
N W van Eyk„Grepen uit de pensioen- en
spaarfondsenwet" 7 00 Franse liedjes 7.10
„Paris vous parle" 7.15 Reportage of gram.
7.25 Pianorecital 8.00 Nieuws 3.05 Gev. pro
gramma 9.15 Lichte muziek 9.35 „Moet je
horen" 9 50 Tiroler muziek 10 35 Amuse
mentsmuziek 10 45 Buitenlands overzicht
1100 Nieuws 11.15 ..New York calling" 1120
12,00 „Lucia di Lammermoor". opera (3e
acte).
18
,iDie vent zal ik in de gaten houden", bromde
de handwerksgezel bij zichzelf, toen hij op straat
liep. „Dat zoontje van een gevangen kétter-pre-
dikant... Daar heb ik wel een paar dagen voor
over." En met een nijdig glimlachje: „Hij heeft
gezorgd, dat ik geen werk heb hij heeft óók
gezorgd, dat ik wèl tijd heb."
De volgende dagen zwierf Lajos herhaaldelijk
in de buurt van de gevangenis. Hij nam het ge
bouw van alle kanten op hij dacht uit, hoe een
gevangene er het beste uit kon ontsnappen hij
zocht verschillende wegen door het warnet van
straten in de omtrek waarlangs een ontsnapte
gevangene weg zou kunnen komen. Eén weg vond
hij, die sneller dan hij had verwacht naar de
Donau-oever leidde en toen had hij een paar
namiddagen er aan besteed om te trachten zijn
kennis, de schipper te vinden. Daar was hij in
geslaagd: eerder dan in het opzetten van een
plan, om vader buiten de gevangenismuren te
krijgen.
„Daar zul je hulp voor nodig hebben van
iemand in de gevangenis", had de schipper ge
zegd, toen Lajos met hem over een ontvluchtings
plan sprak, „En om die te krijgen, zal niet
meevallen."
Hij had verteld, op welke tijden en dagen hij
met zijn schuit in Buda lag. „En altijd op de
zelfde plaats", had hij er bij gevoegd.
„Dat is dus tot zover in orde."
Maar de hoofdzaak... De vraag, hoe met vadei
in verbinding te komen; hoe hem in staat te
stellen te ontvluchten. Dat was nog lang niet in
orde. En daar wist de schipper ook geen weg op. opzet gevolgd of niet? En als dat zo was, wat
Toen vond Lajos die weg. Schijnbaar toevallig, zou die ketter-vijand dan doen, als hij zag, dat
Lajos een beambte van de gevangenis aansprak?
HOOFDSTUK VII Doch... de schipper had gelijk toen hij beweerde,
Hulp i dat hulp van zo iemand nodig zou zijn.
Hoe kreeg je die hulp? Hoe kwam je onop-
Hij had de man al meer uit de gevangenispoort vallend met zo iemand in aanraking?
zien komen was hem zelfs al eens gJMlgd rneM^Laj0S overlegde dat voor de zoveelste maal,
het weifelend voornemen hem aan «prekenWenJhjj op een middag weer in het park de ach.
Maai hi) was daar niet toe gekomen, hij wjst tergevej van de gevangenis opnam; voor de zo-
ïmmers niets, helemaal mets van de vent af. En veeiste maa] zjch voorstelde, hoe een gevangene
daar z0u kunnen uitbreken. Plotseling hoorde hij
geroep, geschreeuw: een ruiter kwam aangalop-
peren een jochie, dat spelend een bal naliep,
struikelde vlak voor het paard! Snel als een ge
dachte schoot Lajos toe griste de dreumes weg
van voor de forse poten... De ruiter rukte zijn
rijdier met de teugel terug. Toen hij zag, dat het
kind veilig was, vierde hij de toom weer, drukte
de sporen in de flanken van zijn beest en galop
peerde onbekommerd en onverschillig verder.
Met het verschrikte kind in de armen stond
Lajos probeerde het jammerende kereltje te
hoe licht kon het argwaan wekken, als een vreem- sussen. Een paar vrouwen kwamen toegelopen;
de een praatje begon en al was het nog zo voor- een man ook...
zichtig naar gevangenen informeerde! Nee, dat ,tDat was op het kantje af", zei één van de
had Lajos nog niet aangedurfd. vrouwen. „Die kerels rijden en rossen maar!"
En er was nog iets, dat hem weerhouden had. „Papa! Papa!" riep het ventje en strekte zijn
Hij had een keer de handwerksgezel zien staan armpjes uit naar de man.
praten met de schildwacht bij de gevangenis; hij „Mijn jochie", zei die. Hij nam het kind van
had een andere keer gezien, hoe iemand haastig Lajos over het nestelde zich, nasnikkend nog,
onder een luifel wegdook, toen hij omkeek. En tegen zijn schouders.
hoewel hij niet met zekerheid had herkend die „Ik ben u wel zeer dankbaar, sinjeur", zei de
iemand had verdacht veel van zijn reismakker- vader.
te-waler weg gehad Het had Lajos een vaag ge- Lajos herkende hem: het was de man, die hij
voel van onveiligheid gegeven: werd hij nu met had willen, maar niet durven aanspreken.
dnor H. TE MEK WE
Morgengebed 8.00 Nieuws 8-15 Gram. 9 00
Voor de huisvrouw 9.36 Gram. 9.45 „Licht
baken" 10.00 Voor de kinderen 1015 Gram
14.00 Voor de vrouw 11.30 Schoolradio 12.03
Gram. 12.55 Zonnewijzer 1.00 Nieuws 1.15
Actualiteiten 125 Amusementsmuziek 2 00
„Lakroé". o.pera (2e acte) (gr pl,) 3.00 School
radio 3.30 „Ben je zestig?" 4.00 Voor de
zieken 4.30 Ziekenlof 5 00 Voor de jeugd 5 15
Felicitaties voor de jeugd 5.45 Regeringsuit-
zendang: Drs F. C Kanvma; „Sociale vraag
stukken in Nieuw-Guinea" 6 00 Lichte mu
ziek 6.15 Gram. 6 20 Sportpraafje 6.30 Voor
de jeugd 7.00 Nieuws 7.10 Gram 7 15 Uit
het Boek der boeken" 7.30 Gram. 8 2ö"De
™an 8 30 Lijdensmeditatie 9 30 Gram.
s„d Fluit en clavecimbel 10.00 Radio Philh
Orkest en solist 10,45 Avondgebed 11 00
Nieuws ÏU5 Pianokwartet 11.5012.00 Grain
i Snift', 12 00 Schoolradio
1,20 Voor de arbeiders 2 00 Nieuws
Schnolr^1? dn«*r,/CtUele vraaZShikken 300
RRr J',° ,Vffspers 4 *6 Causerie 5.00
VrwS L *"j? 8 - 0l'chcstra en solist 6 00
Voor de kinderen 7.00 Nieuws 7 15 Sport 720
Anecdotes en muziek 8.00 Hoorspel 8 30
Viool en piano 9.00 Klankbeeld 10.00 Nieuws
10.15 Wereldcommentaar 10 30 Gev pro
gramma 11 00 ..Encounter of Belief"' 11 80
ivnS°inCitaI 1143 Pa'"lementsoverzicht 12.00—
12.03 Nieuws.
nü:"':1"1» B,BC- 1!M 241 m- 12 w M'S
Dales dagboek 12.lo Dansmuziek 100 Par-
i ir^°yerZI?hli 16 vragenbeaiïtwoording
14o Schots orkest 2 45 Voor de kinderen 3 00
.V,°°r .de vrouw 4.00 Lichte muziek 4 30 Orgel
4 4o Accordeonorkest 5.15 Mrs Dale's dag
boek 5.30 Licht concertorkest 6 00 Arbeiders
orkest 6 30 Verzoekprogramma 7 15 Voor de
i •4S HPorsPeI 8 00 Nieuws 8 23 Sport
830 Hoorepel 9.00 Gev, programma 10.00
Klankbeeld 11.00 Nieuws 11.20 Lichte mu-
z.i% 12 06 Voordracht 12,20 Casino-orkest
12.561 00 Nieuws
1 nnr?TnkrlJk- Nat' Pr°er- 347 m- 12.30 Concert
100 Nieuws 1,45 Zangrecital 2 00 Nieuws 2.05
Fluitrecital 6 30 Amerikaanse uitzending 7.00
Gram. 8.00 Kamermuziek 9 50 Voordracht, en
muziek 10 20 Hoorspel 11.20 Gram 1145—
12.00 Nieuw*.
Brussel. 324 m. 11,45 Gram. 12.50 Koersen
12.55 Gram 1 00 Nieuws 1.15 Gram 2 00
Schoolradio 3,30 Gram. 5.00 Nieuws 5 10 Gra-
mofoonmuziek 5.15 Voor de kleuters 5.30
Gram 550 Boekbespreking 6.00 Pianorecital
6 30 Voor de soldaten 7.00 Nieuws 7.40 Gram.
7.50 Causerie 8.00 Omroeporkest 9.00 Gram
9 30 Declamatie en plano 10,00 Nieuws 10 15
Lichte muziek 10.45 Gram 10 5511 'oo
Nieuws
Brussel. 484 m. 12.05 Lichte muziek 100
Niéuws 1.10 Gram. 4.00 Lichte muziek 5 00
Nieuws 5.15 Gram. 5.30 Zang en piano 630
Gram. 7.45 Nieuws 8.00 „Ciboulette" ope.
refcte 9.30 Gram 10 00 Nieuws 10.10 Lichte
muziek 10 60 Nieuws
BBC European Service. Uitzendingen voor
Nederland: 10.0010.30 n.m. Nieuws Vraag
gesprek met. onze luisteraars Boeken en
schrijvers (op 324 en 49 m
Televisie Lopik.
DINSDAG VARA 20.15-21.45 „Via Lissa
bon", spel.
TY7E zijn aan de juiste functionnerlng
van ons lichaam zó gewend, dat
we de honderden vreemdsoortige pro
cessen die zich in het organisme vol
trekken, nogal vanzelfsprekend ple
gen te vinden. We staan er zelden een
ogenblik bij stil. Van kleine baby af
tot de volwassen leeftijd toe, groeien
we en tot de dagen van de ouder
dom behouden we zo ongeveer de
zelfde lengte. Zelden komt het ech
ter in ons op, dat alleen al de groei
een zö uiterst merkwaardig proces is,
evenals het verschijnsel dat we niet
altijd maar doorgroeien, of dat we
allemaal ruwweg van dezelfde afme
ting zijn. Geen enkel mens groeit uit
tot de lengte van een kerktoren, noch
wordt er één gevonden ter grootte
van een muis.
Deze en talloos andere processen in
ons lichaam worden geregeld door
hormonen, welke (meestal) door be
paalde klieren worden gevormd. Eén
van die klieren, t.w. de schildklier,
kennen we allen bij name; hierin
worden de stoffen gevormd die o.m.
invloed uitoefenen op de stofwisse-
lingssnelheid.
Nu is gebleken, dat de schildklier
bij kikkers en salamanders ook in
vloed uitoefent op de gedaanteverwis
seling van deze dieren. Neemt 1
bijv. bij een kikkervisje dat reeds
achterpoten heeft en tevens nog in
het bezit is van een staart, de schild
klier weg, dan stkat de gedaante
verwisseling stil, maar de groei zet
zich voort. Er ontstaan dan larven
die de grootte hebben van 'n volwas
sen dier. Krijgen deze grote larven
schildklierhormonen toegediend, dan
wordt de. eertijds afgebroken gedaan
teverwisseling weer voortgezet, maar
de larvale organen die afgebroken
moeten worden, blijven behouden.
De larve van de axolotl die
Mexico door onbekende oorzaken
nooit tot een gedaanteverwisseling
komt en dus waterdier blijft, blijkt
bij toediening van schildkllerextract
echter een gedaanteverwisseling t.e
ondergaan en wordt een landsalaman-
der, zodat de mysterieuze metamor
fose welke dit dier in een Parijs
aquariufn onderging en waarvan
wij de laatste week melding maakten
eveneens aan verhoogde werkirg
van de schildklier moet worden toe
geschreven.
De hoeveelheden schildklierextract
die voor het mdergaan van deze ge
daanteverwisseling nodig zijn, bedra
gen onbegrijpelijk kleine quanta.
Een axolotl-larve van omstreeks 20
gram gaat na 11 dagen tot gedaante
verwisseling over na inspuiting van
één-tienduizendste gram hormoon na
27 dagen bij toediening van één-
honderdduizendste grr t en na 6 a 7
weken bij gebruik van één-driehon-
derdduizendste gram.
De lezer houde hiérbij wel in het
oog, dat uit het voorgaande alléén
blijkt dat het schildklierhormoon de
gedaanteverwisseling beïnvloedt; hóe
dit in zijn werk gaat, is vooralsnog
een onopgelost raadsel.
Een raadsel is ook maar dat is
weer een ander onderwerp de
na.uwkeurig geregelde levensgemeen
schap tussen een kleine mot en de
Yucca-lelie uit Florida en Noord-
Mexico.
Daarover morgen.
(Nadruk verboden)
