CANADA
Ontrechting van aandeelhouders
Vermogensvorming in de onderneming en in de
staat ten koste van particulier bezit
THE ROYAL BANK
OF CANADA
H.A.L. heeft een zeer gunstig
jaar achter de rug
Financiering hcrstelschade
Oppositie tegen protectie in V.S. groeit
Vrachtenindex voor Januari
iets lager
ALGEMEEN HANDELSBLAD VAN ZATERDAG 21 FEBRUARI 1953
KON. BOOT EEN
TYPISCH VOORBEELD
DE economisohe literatuur is de
laatste tyd verrijkt met tal van be
schouwingen over de status van de
aandeelhouder en de mate van aantrek
kelijkheid, beter gezegd, de onaantrek
kelijkheid, van het aandelenbezit. Uit
voerig is dit vraagstuk vijf maanden ge
leden belicht door dr G. A. Kohnstamm
in Maatschappij Belangen (No. 10
jaargang 1952), waarbij het vraagstuk
werd behandeld zowel uit de gezichts
hoek van de structuur der naamloze
vennootschap als van het grote aandeel
in de winst, dat de staat opeist. Wat het
eerste punt betreft, viel de schrijver of
spreker (het artikel was n.l een samen
vatting. die de heer Kohnstamm te
Haarlem had gehouden) voor een deel
terug op hetgeen prof. Ch. Glasz over
dit ondenverp in E.S.B. In December
1950 had geschreven en waarin deze er
de aandacht op vestigde, dat z'oh binnen
de onderneming geleidelijk een aanzien
lijk vermogen heeft gevormd, waarover
de aandeelhouder juridisch wel de zeg
genschap heeft 'niet practlsch, maar
dat met meer aan hem ten goede komt,
Het Is de management, die In de N.V
de lakens uitdeelt, niet de aandeelhouder,
Daarnaast laat dan de gemeenschap
(lees de staat) haar claim gelden op de
gemaakte winsten. Voor het handhaven
van die claim worden van verschillende
zijden argumenten aangevoerd. Zoals het
meer gaat Is het ontstaan er van niet
gebaseerd op zulke argumenten. Dit
ontstaan had eerder een opportunis
tisch karakter (sterk gestegen behoef
ten van de schatkist) en eerst later heeft
men argumenten geconstrueerd, die de
grote claim zouden kunnen rechtvaar
digen. Daarbij wordt dan betoogd, dat
de relatief hoge winsten het gevolg zijn
zowel van interne als externe factoren
en dat zij voor een deel zouden voort
spruiten uit te hoge prijzen, die van de
verbruiker worden gevraagd, zodat er
reden is voor een zekere correctie vla de
belastingheffing.
Wij willen hier in het midden laten
in hoeverre zy, die dit argument han
teren zich op een verkeerd uitgangspunt
baseren en of er gronden bestaan om het
„gemeenschapsbelang" zoals dat hier
wordt gezien als een geheel nieuwe
figuur te Introduceren tegenover het
recht van het privaat bezit. Wij willen
er slechts op wijzen, dat de „hoge"
winsten gebaseerd zjjn geweest op het
bestaan van een z.g. verkopersmarkt,
die het spiegelbeeld vormt van de thans
bestaande kopersmarkt en dat beide
toestanden niets meer zyn dan bepaalde
episodes uit een golfbeweging, waarvan
de hoogte- en Iaagtepunten elkander
plegen op te heffen. De hier bedoelde
correctie gaat van het verkeerde stand
punt uit, dat de guldens waarin de ge
stegen winsten worden uitgedrukt de
zelfde guldens zijn van voorheen.
?/OALS dr Kohnstamm destijds in zijn
artikel terecht opmerkte, heeft de
omvang van die claim de balans
tussen risico's en winsten voor nieuw
op te richten bedrijven volkomen ver
stoord. waardoor de laatste dodelijke
slag werd toegebracht aan de markt
voor risicodragend kapitaal.
Maar uit deze beschouwingswijze
vloeit tevens voort, dat de balans tussen
de risico's en de werkelijk uitgekeerde
winsten ln nog sterker mate werd ver
stoord, en wel door middel van de
draconische dividendstop, die de belde
Kamers der Volksvertegenwoordiging
tegen beter weten en alle redelijkheid
ln, hebben verlengd. Intussen valt het
sterk te betwijfelen of zelfs zonder die
dividendstop het verstoorde evenwicht
weer zou worden hersteld, hoe noodza
kelijk zulks ook moge zijn indien men de
kapitaalvoorziening weer een hechte
grondslag zou willen verlenen.
BEURS TE SEW YORE
OPNIEUW IETS HOGER
Hoewel ile omzetten ter New Yorkse
beurse gisteren beperkt bleven, mede ln
verband met het a.s. langere weekend, kon
het herstel voort schrijd er.. Sporen na de
oorlog de belangrijkste barometer ter
beurze bleven de mark; beheersen,
maar daarnaast moeten toonaangevende en
tweede rangs industriële waarden worden
genoemd, die nogal wat belangstelling
trokken. AM gevolg van een en ander
waren omstreeks het middaguur talrijke
koerswinsten, oplopende van fracties tol
een dollar waar te nemen.
De berichten uit het bedrijfsleven bleven
grotendeels gunstig luiden en er was geen
algemeen nieuws, waarvan een koersdruk-
kende beweging uitging, hoewel de voor
uitzichten op het gebied van de belastingen
nogal duister zijn. Aandelen in Canadese
mijen trokken dè aandacht in verband met
bela.?tingverlagingen in dat land.
Ook in de namiddag bleef de belangstel
ling voor de meeste spoorweg- en indus
triële waarden voortduren, Vooral vlieg-
tuigaandclen traden op de voorgrond20
konden aandelen Douglas Aircraft in koers
aantrekken op grond van haar grote order
portefeuille.
Tegen het slot namen de wlnai nemingen
die gewoonlijk tegen het weekend plegen
op te treden, toe, waardoor een deel van
de aanvankelijke winsten weer verloren
ging.
Wegens Washington Birthday zijn
alle Amerikaanse beurzen Maandag ge
sloten.
NEW YORK, 20 Februari (Reuter).
20/2 19/2I 20/2 19/2
Anac. Cop. 424 42j, Massach. 21.47 21.3$
Am.Tel.T. 159,1 159t May Dept. 30 30
Atch. Top. 904 90J Montg. W. 60) 60
All.Ohem. 70i 71 Miti. Cont. 61J 61)
Am. Can. 334 33 N.Am.Av. lS» 186
Am. Cyan. 47i 471 X.A.Ray.pr. 42£f 4221
27a 274
36 35?
421 421
44 44
171 171
30:,' 30|
Am. Metai
Armco St.
Am. Radial.
Am.Smelt.
Am.Steel
Am. Tob.
Air Red.
Am. Car.
Am. En ka
Am. Hide
Ark. N. Gas.
Atl.Refin.
Bendix Av.
Betihl.Steel 53Ü 534
Baltim.Oh. 28 27;
Boeing Air -Jog 45
Briggs Man 404 408
Burl. Mills 144 135
Burroughs 16; 16»
Cities Serv. S7J 88
Cana-F. 25.17 24.97
Can. Pac. 31J 31
Chêm.F 21.09 21.07;
Ches.Ohio 404 40J
Chrysler 894 89»
Cer. Pas. 351 352
Colgate 42; 43)
Columb.G. 131 141
Comw.Edi'ï
Cons. Ed.
Cont. Can.
Cont. Oil
Ourt. Wr.
Curt.Wr.'A' 26)1 26
Douglas 644 63)
Dup.Nem.
Erie Rail
FordofCan.
Gen. Cig.
354 35j
385 385
19
57 564
97) 976
214 205
83? 8241
Gen. Mot.
Gen. Elect.
Gen. Food,
Gillette
Goodyear
Hudson
Imp. Oil
Int.N."A''
Int.Paper
Int.Tel.T.
Ill.C.Rl.
In t ere.Rub,
Int.B. 3
65J
535 534
17'! 175
81) 824
3.4 341
93?[ 93ü
99 994
Jo&Laughl. 228 228
Kansas Ct. 861 86;
Kenn. Cop. 781 778
Kroger 41'. 41
LoneStar.C. 305 298
75.4 75)
215 22»
38l(
X Y.Centr. 235 238
Nash Kei v. 245 24)
Nat Blsc. 36» 36»
Nat. Can. 128 124
Nat. Cash 54 534
Nat.Dairy 5B8 594
Nat. Dist. 208 204
Nat. Steel 46:i 47
Norf. W. 51» 514
N. Amer, 215 21S
North Pac.
Pènns.Rr.
Pac.Gas&ffil, 38j
Packard 64 ui
Pac Light 58 57;
Pure Oil 5S5 59
Param. 28 27J
PhelpsDodg. 41 40d
Philco 325 32)
Philt. Pelr. 61) 61;
Proeter 66) 664
Pub.S.El.G. 27 27
Radio Corp. 25J 254
Rem. Rand 1ST 18S
Rep. Steel 471 48
Reyn.Tob.b 433 433
Riohf. Oil 604 61»
8t. Oil N.J. 734 738
S.Railw. '80? 80S
Shell Oil 70), 69.)
Sincl. OU 394 39;
Soc. Vac. 35 345
3terl.Dr.St. 335 332
Studehak. 40&d 411
Sears Rocb. 59; 591
South. C. 155 163
Si Pacific 45 444
St.Oll Cal. 554 55
Stand. Br 28 28
Telev.El' 1 15.51 1541
Texas Co. 55? 55',
Tidewater 225 228
U.S.Steel 40 40»
U S St.pref. 142 142
Un.Alrcr. 363 362
Un.Carbld
Un, Pacif.
Un. Corp,
(Jn. Fruit
US. Lea i.h ei
U.S.Line's
U.S Rllbb,
Wilson
ex div.-
684
1104 109;
5) 5)
53) 53»
125 125
205 205
29 29',
109 11
Woolworth 453 458
Well.Fnd. 22.4fl|22.^2
West.Un.'A' 40 40
Westh. El, 448 44?.
W Penn.EI. 353 38
Afgifte Chicago
18 Febr
19 Febr
20 Febr.
1933
18 Febr
19 Febr
20 Febr.
H.IOgBtO
Laagste
18 Febr
19 Febr
20 Febr
laten: l bieden
otaai nueei nsei
1.116 401 398 317
1 I1t 543 283 38?
1.137 448 357 332
107 85
108,80
109.22
112.21
10690 51,82 98.11
Goederen Moody
164.57 410.3
32,32
12 26
52.34
98.14
109 -i
105.69 410.6
Nederlandse fondsen
Naar de fa. H. Hentz Co. mededeel'
noteerden 20 Februari op de New Yorkse
beurs de aandelen Koninklijke Petroleum
79»—S0 (791SOi en 3% Nederland 22)—22"
(22»—22»
DIVIDEND VOORSTELLEN
Kali Telepak Handel- en Landbout
mljs 9 over 1952 (als v.j.).
FINANCIËLE
KRONIEK
een sleutel, waardoor een vaste ver
houding bestaat tussen het uit te keren
dividend en de uit te keren tantièmes
en wel op zodanige wijze, dat er een
sterke progressie bestaat voor perso-
neeltantiömes. Het gevolg daarvan ls,
dat de dividenduitkeringen niet boven
een zeiteren grens zullen kunnen stij
gen, omdat de tantièmes een oplopend
deel van de winst in beslag nemen,
zodra het dividend wordt verhoogd.
Wy vragen ons af, of op deze wijze
de rechten van aandeelhouders niet
zodanig worden aangetast, dat hun be
loning ln geen verhouding meer staat
tot de risico's, die worden gelopen
Deze maatschappij vormt een typisch
voorbeeld van vermogensvorming bin
nen de vennootschap, zonder dat ook
aandeelhouders daarvan de vruchten ten
goede komen. Afgezien van de stille
reserves, maakt alleen reeds de reserve
tot instandhouding en vernieuwing van
de vloot een bedrag uit van f 44 mil-
lioen bij een aandelenkapitaal van 25
mlllioen.
Het moge waar zijn, dat speciaal de
scheepvaartmaatschappijen de lessen
uit de eerste wereldoorlog ter harte
hebben genomen en een zeer conserva
tieve financieringswijze zijn gaan toe
passen. maar door het overslaan van
de schaal is daaruit een volkomen ont
rechting van aandeelhouders voortge
vloeid met de consequenties, die wij
gemeend hebben in deze kroniek nog
eens te moeten belichten. JAC F
Welke onderstromingen er moeten
bobben bestaan en er nog bestaan voor
het handhaven van de zo belangrijke
claim van de staat op de ondernemings
winsten en in het algemeen van het
hoge peil der belastingen, wordt nog
eens onderstreept in het jongste Jaar
verslag van de Twentsche Bank, waarin
wordt becijferd, dat de vooruitgang van
het staatsvermogen in de drie achter
ons liggende jaren op ruim 6 milliard
gulden mag worden geraamd, waarvan
echter lj milliard afkomstig moet
zijn uit Amerikaanse hulp. zodat 4»
milliard uit andere bronnen moet zyn
geput. Zulks ging uiteraard ten koste
van de particuliere vermogensvorming.
Het systeem verleent aan de staat een
grote macht en een zeggenschap in het
bedrijfsleven, die oneigen is aan onze
volksgeest, een volksgeest, die In over
wegende meerderheid hst particulier
bezit onaantastbaar acht.
EEN zeer sprekend voorbeeld van
staatsinmenging treft men aan ten
aanzien van de middenstand, waar
over enige hartige woorden worden ge
zegd in het jaarverslag van de Neder-
landsche Middenstandsbank, een instel
ling, waarin de staat zich door een
participatie van 6 millioen over
wegende invloed heeft verzekerd. De
middenstand beschikt door uitholling
vla de fiscus, niet over voldoende eigen
middelen en is met handen en voeten
gebonden aan crediotverlening, zelfs ln
die mate, dat daarbij de grenzen van
het commerciële karakter moeten wor
den overschreden, zodat dan de staat
klaar moet staan met garanties.
Het mooiste is, dat van dié 6 mlllioen
participatie slechts 10% is gestort,
zodat het niet gestorte deel van 5.4
mlllioen slechts een nominale Vordering
vormt, die reeds Van 1942 dateert en in
de plaats trad van garanties sinds 1927
'erstrekt. een tijd. toen de koopkrach;
•an de gulden geheel anders was dan
thans en die dus niet met de omvang
der credietverlening is meegegroeid. Het
ls slechts aan het uitnemende beleid
de leiding der bank te danken, dat
deze zich ln een liquide en financieel
krachtige positie bevindt. Een niet ge
ring deel van de risico's moést echter
•-tan de staat worden overgeheveld, die
daarmede dus zjjn nominaal gelijk
gebleven deelneming completeerde Mei.
krijgt hier dus de zonderlinge figuur.-
dat wat met de ene hand werd geno
men belastingen van de middenstand 1
met de andere hand weer moest worden
teruggegeven (onvolwaardige credie-
»en). Want als men de zienswijze van
de directie als juist mag aannemen,
zullen er uit dié garanties voor de staat
belangrijke verliezen kunnen voort
spruiten.
neming hèeft dus tezamen met de
onttrekking van een groot deel van
de winsten voor belastingen, de beloning
van de aandeelhouder in Zeer belang
rijke mate beperkt err wel in een mate
dat daardoor het bezit van aandelen
zeer onaantrekkelijk is geworden
Er is echter nog een andere ontwik
keling geweest, die hiertoe heeft bijge
dragen en wel de omvang van de sociale
'asten tezamen met de winstdel'ng
ocrsoneel Het ls allerminst onze
bedoeling, om de wenselijkheid van
ulke lasten en uitkeringen in twijfe'
e trekken of de gronden waarop zij
berusten te bestrijden. Wij willen slecht?
bet feit. constateren.
In verreweg de meeste gevallen valt
de omvang van deze uitgaven niet uil
de jaarcijfers der ondernemingen vast
'e stellen. In bet algemeen wordt aan
genomen. dat de sociale lasten ongeveer
35% van de loonsom uitmaken. Aan
genomen moet worden, dat deze uit
gaven ln zeer vele gevallen geheel of
grotendeels worden doorberekend, zo
dat de verbruikers resp. de gemeen-
■cbap de lasten dragen.
Met de winstuitkeringen is dat cch
'er niet het geval Deze drukken wel
degelijk op de overschotten vóór beta
ling van belasting Zij worden dus wel
dB onkosten geboekt, maar verkleinen
och het saldo dat overblijft voor winst
uitkering Hierbij valt op té merken
dat winstuitkering aan personeel geen
regel is en ook sterk verschilt bij de
verschillende ondernemingen Bij
scheepvaartondernemingen vormen zij
een belangrijke nost. die waarschijnlijk
baar ontstaat heeft gevonden ln de
hausse!ijd In en kort na de eerste
wereldoorlog, toen de scheepvaartmaat
ci'appijen pnorme winsten maakten
Een zeer sprekend voorbeeld vorm'
de Koninklijke Nederlandse Stoomboot
Mij Uit de winst- en verliesrekening
van deze maatschapnij. die dezer dagen
baar jaarverslag nuhliceerde blijkt, dat
de tant'èmes van het personeel
f 2.875 000 hebben jedragen. terwijl
voor uitkeringen aan aandeelhouders en
tantièmes voor directie en commissa
rissen tezamen een bedrag van
2.512.890 dus nog minder dan voor
bet personeel ter beschikking koml
Het totale dividend van 9%. in koop
kracht overeenkomende met een uit
kering van nog geen 4\% vóór de oor
'og. betekent niet meer dan een normali
rente waarbij dus geen rekening word
gehouden met de risico's, die worden
gelopen.
In het geval van de Kon Boot maken
de tantièmes voor het personeel een
onderdeel uit van de arbeidsvoorwaar
den. waarover aandeelhouders uiteraard
niet de minste zeggenschap hebben
Daarbij wordt gebruik gemaakt van
Nederland zal deelnemen
aan beurs te Sao Paulo
De Nederlandse Kamer van Koophan
del voor Brazilië schrijft ons, dat de In
dustrialisatie in Brazilië steeds toe
neemt in verband waarmede de Brazi
liaanse kopers speciaal belangstelling
hebben voor technische artikelen en
machinerieën.
Nederland zal deelnemen aan de
Toto expositie, welke in 1954 te Sao
'aulo zal worden gehouden ter gelegen
heid van het 400-jarig bestaan van dit
enorme industriële centrum.
Het kantoor van de Kamer te Sao
Paulo treft reeds voorbereidingen ten
behoeve van Nederlandse belanghebben
den, Men verwacht, dat deze beurs de
goodwill, welke Nederland reeds in dit
land heeft, nog aanzienlijk zal vergro
ten.
Bovengenoemde Kamer heeft twee
kantoren; het andere kantoor ls geves
tigd te Rio Janeiro.
F aillissementstatistiek
(Opgave Van der Graaf Co)
Tolas; aantal uitgesproken faillissemen
ten over Januari: 116 (202). te verdelen als
volgt:
Noord-Holland (excl. Amsterdam) 8 (22)
Amsterdam 16 (25), Zuid-Holland (exol.
Den Haag en Rotterdam) 21 (23), Den
Haag 12 (22), Rotterdam 6 (12), Utrecht 1
(lfl), Gelderland 2i (14). Noord Brabant 6
(22), Limburg 8 (11), Zeeland 2 (4), Fries
De Ver. Staten hebben in 1952
voor 15.16 milliard geëxporteerd en
voor S 10.71 milliard geïmporteerd.
Het exportsaldo bedraagt derhalve
5 4.45 milliard.
Advertentte'Inges. mcd.j
The Royal Bank zorgt voor vele gespecialiseerde service aan zakenlieden,
die Interesse hebben om zich in Canada te vestigen. Bij voorbeeld: Wij
kunnen U helpen geschikte fabrieksterreinen ln Canada te vinden; hulp
bij het tot stand brengen van de verlangde handelsbetrekkingen; verstrek
ken van credietrapportensamenwerking voor het onderzoeken van
mogelijkheden op de Canadese markt. Raadpleeg Uw bankier over onze
service of schrjjf rechtstreeks aan the Business Development Department,
The Royal Bank of Canada, Head Office, Montreal, Quebec. Schrijf so
uitvoerig mogelijk.
Hoofdkantoor i Montreal
Canada's grootste bank activa meer dan 2.675.000.000
Jfeer dan 775 bijkantoren in Canada, West-Indle, Centraal- en Zuid
Amerika. Kantoren in New-York, Londen en Par\js.
Voorontwerp-landbouwwet
om advies naar S.E.R.
De minister van Landbouw, Visserij
en Voedselvoorziening heeft een voor
ontwerp van wet ter vervangglng van
Iandbouwcrisiswet-1933, genaamd
Landbouwwet, om advies aan de So
ciaal-Economische Raad voorgelegd.
De landbouw kan, aldus de memorie
van toelichting haar functie in de Ne
derlandse samenleving slechts vervullen
wanneer werkers in het agrarische be
drijf >n zekere mate bevrijd worden van
de sterke schommelingen in de con
junctuur, die zij zonder overheidsbe
moeiing in hun volle zwaarte zouden on
dervinden en die voor een rationele be
drijfsvoering een onoverkomenlijkc hin
derpaal zouden zijn. Deze tot op zekere
hoogte geleide economie in do agrari
sche sector dient niet alleen om een
bestaanszekerheid te scheppen voor de
werkers op de sociaal en economische
verantwoorde agrarische onderneming,
maar ook om daartegenover een regel
matige voorziening tegen zoveel moge
lijk stabiele prijzen te bevorderen, zowel
voor wat de voedingsmiddelen van het
Nederlandse volk als voor wat de
grondstoffen van de verwerkende Indus
trie betreft.
In het wetsontwerp zijn voor de prO'
Aiictschappen die bevoegdheden voor
medebewind, neergelegd, die als een
noodzakelijk complement kunnen wor
den beschouwd op de autonome
voegdheden, welke deze lichamen aan
hun instellingswet zullen ontlenen. Met
name betreft dit de bevoegdheid tot re
geling van de in- en uitvoer en tot het
bijleggen van heffingen anders dan ten
behoeve der huishouding of bijzondere
fondsen der openbare lichamen. Ook op
andere punten houdt het wetsontwerp
de mogelijkheid in organen van een pro
ductschap, een hoofdbedrijfschap of een
bedrijfschap tot medewerking aan de
uitvoering van krachtens de landbouw-
wèt te treffen regelen te roepen.
finges. med.-advertentie)
Stansmessen, stempels, en matrijzen
voor alle industrieën
van prima kwaliteit, met korte levertijd en
volle garantie worden vervaardigd door
P. Verachtert - tóetaalwerken - Kerk-Driel
TELEFOON K 4183—239
Grote reserveringen en
afschrijvingen
De exploitatierekening over 1952 van
de Nederlandsch-Amerikaansehe Stoom
vaart-Mij „Holland-Amerika Lijn" te
Rotterdam, toont een voordelig saldo
aan van ƒ49.80 (v. J. ƒ34.17) mlllioen.
Interest en dividenden worden verant
woord met een bedrag van 2.03 1.33)
mlllioen, terwyi daarnevens nog een
boekwinst ls behaald op de verkoop van
het s.s. Volendam van ƒ2.63 mlllioen.
De totale baton beliepen derhalve 54.46
(ƒ35.49) millioen, hetgeen dus een voor
uitgang van meer dan 50% uitmaakt.
Naast voorgenoemde boekwinst zijn
hierin ook begrepen nagekomen vergoe
dingen in verband met de oorlogsschade
aan de etablissementen. Verder bleken
enkele voorzieningen, welke in de aan
1952 voorafgaande jaren voor enkele
mogelijke verplichtingen waren getrof
fen, slechts gedeeltelijk jjodig te zijn,
zodat ook hierdoor een groot bedrag vrij
viel.
Na aftrek van een verlies op effecten
van ƒ65.210 245.838), resteert een
IN HOOFDZAAK
DOOR LENINGEN
IN de Financiële Kroniek van verleden
week hebben wij als monetair neu
traal middel tot financiering van de
rampsohade naast de hulp van het Ram
penfonds, die speciaal gerioht is op ver
vanging van huisraad cn andere per-
sooniyke verliezen, het aangaan van een
lening door de staat aanbevolen, terwijl
wij het doen van een beroep op de tegen
waarderekening een weinig aantrekke
lijk middel hebben genoemd.
Het doet ons genoegen, uit een inter
view, dat „De Zakenwereld" heeft ge
had met minister Van de Kieft, te erva
ren, dat de minister blijkbaar dezelfde
opvatting is toegedaan. In antwoord op
Eisenhower verwacht van een minimum aan
overheidsbemoeiing een hoog niveau van
bedrijvigheid en welvaart
Geen beduchtheid voor
scherpe koersdaling
(Van onze financiële correspondent)
New Y o r k, 21 Februari
HET beurssentiment was deze week
in Wall Street niet zodanig, dat dit
tot een krachtige koersbeweglng in
opwaartse of neerwaartse richting aan
leiding gaf. Enkele voorspellingen om
trent een inzinking in de algemene be
drijvigheid, die ln de tweede helft van
het jaar zou kunnen intreden, werkten
de terughoudendheid in de hand. doch
die verwachtingen worden lang niet
algemeen gekoesterd Over het alge
meen ls er geen beduchtheid voor een
scherpe koersdaling en hoewel de kan
sen op een afschaffing van de extra
winstbelasting thans niet zo groot wor
den geacht, wordt ln beurskrlngen zelfs
betwijfeld, dat bepaalde belastingver
lichtingen thans een aanzienlijke koers
stijging zouden kunnen teweeg bren
gen. Men meent Dl. hier en daar. dat
dit vooruitzicht reeds sinds enige tijd
ln de koersen ls verdisconteerd, Niet
weinigen slaan overigens blykbaar de
prijsdaling op de grondstoffen markten
angstvallig gade.
MEN moet de ontwikkeling van deze
week zien tegen de achtergrond
van President Eisenhowers ver
klaring, dat hy de Amerikaanse econo
mie grotere vrijheid zal geven ter
stimulering van het particuliere Initia
tief. Een minimum aan overheidsrege
ling zal daarvan het gevolg zyn. De
President verwacht van deze politiek
een hoog niveau van bedrijvigheid en
welvaart, waarbij geen behoefte zal
bestaan aan prljzensteun en looncon-
tröle. Enige teleurstelling heeft echter
zijn ongeneigdheid gewekt voor belas
tingverlagingen met name wat betreft
de extra winstbelasting Hij wil hiertoe
blykbaar eerst overgaan, wanneer een
sluitende begroting verzekerd ls
Intussen zijn de verschillende rege-
vlngsbureaux voortgegaan met de for
mele intrekking van duizenden prijsbe
palingen. die zich over bijna elk gebied
van het bedrijfsleven uitstrekten.
De gebruikelijke goede kwartaals- en
jaarverslagen van leidende ondernemin
gen bleven ook deze week niet achter
wege. Eisenhowers' beslissing van
Won '-•» betreffende de befaamde
„Br 'oen"-invoer werd beschouwd
als e 'tstel van hetgeen een test-case
had kunnen zijn. De tarievencommissie
had zoals men weet. een invoerrecht-
verhoging aanbevolen, waaraan do presi
dent zyn "oedkeming diende te hechten.
Deze heeft evenwel de zaak voor verder
ondei-zoek naar de commissie terug ver
wezen. zodat men nog niet weet. waar
aan men precies toe is. wat betreft de
te volgen Invoerpolltlek.
De nieuwe regering heeft zich de laat
ste dagen beziggehouden met plannen,
welke verruiming beogen Van de toe
passing van de Reciprocal Trade Agree
ments Act en een ruimer handelspro
gramma zoals dit onder deze wet valt.
Een van de voorstellen behelst de ver
laging van alle tarieven, waarby er ver
scheidene geheel en al zouden worden
opgeheven. De zg. ontsnappingsclausule
in handelsovereenkomsten ten gunste er
ter bescherming van enkele Ameri
kaanse industriéën zou eveneens ver
dwijnen. volgens de voorstellen. Een
dergelijke ontsnappingsclausule zou al
leen mogen worden gehanteerd wanneer
het om het belang van de gehele natie
gaat. By de aanbevelingen wordt er
eveneens op aangedrongen, dat de wel
vaart van andere landen by welke tarief
politiek ook, eveneens in ogenschouw
zal worden genomen.
Sommige zakenlieden en particulieren
stellen zelfs voor, dat de Ver. Staten
tot algehele vrijhandel zullen komen.
Zo heeft b.v. Henry Ford jr. de presi
dent van de Ford Motor Company, op
een bijeenkomst van de Inland Daily
Press Association een rede gehouden,
waarin hij er bij de Amerikaanse rege
ring op aandrong de vrye wereldhandel
te bevorderen door opheffing van alle
tarieven, van het quotastelsel voor de
invoer en van de Buy American Act.
elke de regeringsaankopen van buiten
landse producten beperkt. Hij zeide. dat
de Amerikaanse zakenlieden voorstan
ders zyn van concurrentie en particu
liere onderneming en een hekel hebben
aan socialisme en geleide economie.
„Wij beschuldigen onze buitenlandse
buren ervan, dat zij niet door de geest
bezield zyn, welke de Amerikaanse in
dustrie groot heeft gemaakt, wy sme
ken hen ons voorbeeld te volgen,"Daar
om zeg ik. laat ons ook in practyit
brengen, wat wij zeggen, in die gevallen,
dat wijzelf en onze geallieerden er wer-
kejyk enig voordeel van hebben. Laten
wij onze vrienden een behoorlijke kans
op de Amerikaanse markt geven. Ik ben
van mening, dat wij gemakkelijk elk
jaar nog voor ongeveer 5 of 6 milliard
dollar aan goederen uit het buitenland
zouden kunnen afnemen", aldus Henrv
Ford jr.
Het gehele programma, waar het hier
om gaat, behoeft echter de goedkeuring
van het Congres. De regering kan pogen
druk uit te oefenen tot verruiming van
de Amerikaanse handelspolitiek, maar
het is twijfelachtie of een eventuele
meerderheid in het Congres zou kunnen
worden overtuigd, indien deze meent,
dat zulk een actie voor de Amerikaanse
zakenlieden als ongunstig moet worden
beschouwd.
De president van de Intern. General
Electric drong aan op tariefsverlaging
volgens een selectieve maatstaf, waar
door de handel moet worden gestimu
leerd.
Terwijl derhalve een groeiende aan
drang voor herziening van de invoer
rechten onder het motto handel en geen
lmlp aan de dag treedt, moet intussen
worden vastgesteld, dat hieromtrent
lang geen eengezinsheid bestaat. In
tegendeel vele volksvertegenwoordiger
staan nog altijd onder sterke politielo
druk van de door hen vertegenwoordigd'
gebieden en groepen. President Elsen
hower heeft weliswaar te kennen ge
geven voorstander te zijn van vergro
ting van de handel, doch daaraan toe
gevoegd. dat de belangen van de Ame
rikaanse zakenwereld niet over het
hoofd zuli"n worden gezien. Fords' op
zienbarend" verklaring heeft trouwens
onmiddeliiik reacties uitgelokt en een
vooraanstaande ondernemer heeft Fords
verklaring een belediging genoemd voor
het gezonde "erst°nd van de Ameri
kaanse arbeider. En hy staat daarin
'a"<r niet alleen.
De verbetering in de textiel houdt
aan. Een grote onderneming, de Pacific
Mills, die kunstziide. wollen en katoenen
weefsels vprvasrihgt. heeft medegedeeld
thans op volle capaciteit te werken en
hij bstendiging van de bedrijvigheid tot
hervatting van dividendbetaling te kun
nen overgaan.
De secretaris van Landbouw heeft de
boeren in de Verenigde Staten nogmaals
gewaarschuwd, dat zij ln de toekomst
meer op zichzelf aangewezen dienen te
zijn dan afhankelijk te zyn van rege-
ringssubsidiea. Prijssteun behoort be
perkt te blijven tot gevallen van rampen.
Prijssteun, welke een oneconomische
productie stimuleert en resulteert in
rrote surplussen en subsidies moet wor-
len verhinderd. De secretaris verklaar-
Je. dat het landbouwsteunprogramma
door de nieuwe regering nauwgezet zal
worden uitgevoerd, maar er zullen geen
beloften worden gedaan, welke tot onge
wenste acties zullen kunnen lelden.
VRIJE TRANSFER VAN
D. MARKEN
De Bank deutscher Lander heeft de
devieznbanken thans officieel gemach
tigd tot het overschrijven van DM-te-
goeren op erditrekening van buiten
landse banken zonder vergunning.
Voorwaarde is. dat ZOWél de opdracht
gevende als de begunstigde buiten
landse bank haar zetel heeft in eèn
land. dat lid is van de E B.U. Sperr-
marken vallen hier uitteraard buiten.
Als gevolg van deze maatregel
noteert de Mark in Zwitserland thans
slechts een klein disagio, kleiner dan
kon worden verwacht. In <le Londense
City Werd verklaard, dat indien de
Bank van Engeland het kopen van
D. Marken in Zwitserland zou toestaan,
deze zouden kunnen worden gekocht
voor M. 12,90 per bij een officiële
pariteit van D.M, 11.77, hetgeen een
disagio is van 21 proent. De Bank
van Engeland staat deze transacties
echter thans niet toe.
DUITSLAND VERRUIMT
DE INVOER
Uit Bonn wordt gemeld, dat waar-
schynljjk met ingang van 1 Maart a.s
het percentage van de Westduitsê in
voer, dat niet aan kwantitatieve be
perkingen is gebonden, zal worden ver
hoogd van 80,9 tot 84,4.
Men verwacht, dat op die datum het
liberalisatiepercentage voor de invoer
van eindproducten zal worden verhoogd
tot 85.1, dat voor levensmiddelen en vee
voeder tot 72.5 en dat voor industrie-
grondstoffen tot 95 4. Nitraat, parfums,
sommige zeepsoorten, katoenen garens
bepaalde textlelgoederen, zoals rayon
kousen, overhemden en badkleding, in
dustriediamant. rum. arak, whiskev er
gedroogde watervlooien zullep worden
toegevoegd aan de lljsta van goederen
die in onbeperkte mate ln West-DultB-
land mogen worden ingevoerd.
B. I. de Vries acht afzet-
crisis van structurele
aard
In het jaarverslag van B. I. de Vries
Co Textiel N.V. wordt er op gewezen, dat
re afzetcrlsts, wel Re het import- en gros -
"iersbedrijf eind? Mei 1951 ondergaat, zich
In de eerate helft van het boekjaar heeft
voortgezetde tweede helft Vertoonde een
klein technisch herstel. Daar de directie
de crisis van structurele aard acht, wordt
voorgegaan met verlaging van het kosten
niveau. waarmede in 1952 ttw begonnen
Onvoorziene omstandigheden voorbehou
den, wordt verwacht, dat het import- en
grossiers bed rij f in hot lopende boekjaar
geen nadelig saldo zul opleveren tin tegen
stelling met het afgelopen boekjaar. "Het
verl'iesealdo va.n dit deèl van het bedrijf
werd echter grotendeels opgevangen door
de bevredigende winst der exportafdetenu
De versterkte concurrentie op de export
markten veroorzaakte èen Inkrimping der
winstmarge. De internationale handel
wordt belemmerd door gebrek aan ver
trouwen In de prijzen en bijgevolg waag'
men zich niet aan voorspellingen voor
1953.
De kapVtsalsuitbreiding. waarvan in De
cember J.l. mededeling ie gedaan, le In
Januari 1953 tot stand gekomen, zodat het
kapitaal ls vergroot met <307.500 1410 aan
delen van ƒ750) tot 1.009.500. De Ameri
kaanse dochteronderneming zal 1952 af
sluiten met een een batig saldo, de Britse
dochteronderneming heeft haar kosten in
1952 volledig kunnen dekken De exploita
tierekening van 1952 sluit het met pen na
delig saldo van f27.879. dooh de verl ies-
en winstrekening laat, dank sU bijzondere
baten, een saldowinot van 2212.
de vraag op welke wijze de schade van
de ramp hersteld zal moeten worden,
antwoordde de minister althans het vol
gende:
„Deze financiering zal in hoofdzaak,
ja, in zo sterk mogelijke matedoor
leningen moeten plaats Vindén, om het
inflatoire effect te voorkomen. Of per
saldo ook nog een beroep zal worden
gedaan op de tegenwaarderekening, ls
een zaak, die wij later rustig moeten
bekijken.' tMinister Drees had zich op
dit punt veel positiever uitgelaten.
Red, Hbld.) „Ten slotte ls het gebruik
an deze rekeningaldus de heer v, d.
Kieft, „voor financiering van het herstel
een zuiver inflatoire maatregel en wij
moeten er voor oppassen, dat wij na een
xoateroverstromingniet ook nog een
geldoverstroming krijgen".
Op de vraag of er een lening in voor
bereiding was, antwoordde de minister:
Ongetwijfeld. Overigens werd ook vóór
do ramp reeds overleg gepleegd over
een consolidatlelening. Het moet ten
slotte een zakelijke lening worden, zon
der een geforceerd lage rente en ook
niet een rente, die boven de huidige
marktverhoudingen ligt."
Uit het vervolg van het gesprek bleek
nog, dat de minister van oordeel is, dat
de thans beBtaande liquiditeit in de posi
tie van de schatkist, afgezien van de
verplichtingen ten opzichte van de
rampschade, voorlopig zo zal blijven.
Voorts toonde minister Van de Kieft
zlclh niet pessimistisch wat betreft de
verdere ontwikkeling van de deviezen-
positie van ons land. Op het besluit tot
het afstand doen van verdere döll&rhulp
tot 30 Juni zal niet behoeven te worden
teruggekomen. Ook voor het vólgend
jaar hopen wij het zo te kunnen bol
werken.
Wat de begroting betreft, herhaalde
de ministei wat hy reeds eerder had ge-
zeg"d. n.l. dat het oorspronkelijk geraam
de overschot van 131 mlllioen op de
gewone dienst, de buitengewone diénst
I en het landbouwegallsatiefonds teza
men za] verkeren in een tekort van 80
millioen. Daarnaast zal thans echter de
buitengewone dienst II (kapitaalreke
ning!, waarvoor het tekort op 623 mil
lioen was geraamd, volgens zeer voor
lopige raming, een tekort te zien geven
van 1200 millioen.
Het gesprek kwam nog op een geheel
ander onderwerp, n.l. de beurs en daar
bij merkte de minister op. dat van hem
gèen opheffing van het verbod van pro-
longatielenlngen ls te verwachten.
brutowinst van ƒ54.39 (ƒ35.25) mil
lioen, waarvan 49.35 (ƒ30.67) mil
lioen wordt besteed voor afschryvingen
cn reserveringen, hierna resteert een
nettowinst van ƒ5.04 (ƒ4.58) millioen.
Zoals wij reeds hebben bericht, wordt
voorgesteld een dividend uit te keren
van 12J7f,, waarvan 10% in aandelen
hetwelk onveranderd is ten opzichte van
1951 en reeds geheel als interim divi
dend is uitgekeerd.
Over de resultaten van het vracht-
bedrijf is dc maatschappij niet onte
vreden. Weliswaar nam de uitvoer van
ijzer en staal naar Noord-Amerika af.
maar in het algemeen bleef de export
van andere producten op oen bevredi-
~end peil. In het ladingsaanbod van de
r.S. naar Europese bestemmingen
tekende zich een teruggang af. alhoe
wel het vrachtnlvcau vrijwel kon wor
den gehandhaafd.
Ten aanzien van de opzegging van
het lidmaatschap by de Continental
North Atlantic Westbound Freight
Conference wordt o.m. opgemerkt, dat
het streven der my blyft wederom een
conference te vormen, die in voldoende
mate met de belangen van de West-
europese export rekening zal houden.
Voor de in het verkeer naar Cuba en
Mexico sinds September ontbrande
vrachtenstryd ls ln Januari jl. een op
lossing gevonden.
De werkwyze der Duitse spoorwegen,
die er in geslaagd zijn door zeer lage
tarieven een niet te onderschatten hoe
veelheid lading, afkomstig uit. resp. be
stemd voor het natuurlijk achterland van
Nederland, over Bremen en Hamburg te
trekken ten nadele van Nederlandse
havens, vervult de directie der H.A.L.
met zorg. Het behoeft geen betoog, dat
dit verkeer niet zonder meer zal mogen
worden prijsgegeven.
Het paesagebedrijf heeft
wederom een goed jaar achter de rug,
hoewel de Inkomsten de invloed onder
vonden van het uit de vaart nemen van
Nieuw Amsterdam, gedurende 2J
maand voor het passeren van de vier
jaarlijkse survey.
Over 1953 zegt het verslag o.m., dat
het passagiersseizoen zich gunstig laat
aanzien. Op welke wijze het vracht-
bedrijf zich zal ontwikkelen, valt nog
moeilijk te voorspellen. Het grote pro
bleem. waarvoor de directie zich nog
steeds geplaatst ziet, is hoe aan het be
drijf een „running mate" van de Nieuw
Amsterdam kan worden toegevoegd. De
leiding heeft goede hoop, dat het haar
zal gelukken haar plannen te verwezen
lijken, zonder de H.A.L. met een naar
verhouding onverantwoord grote Inves
tering te belasten, Iets waartoe zij niet
bereid Is.
De vloot, bestaande uit 33 schepen,
met een aanschaffings-, resp nieuw-
bouwwaarde 1939 van f 142,37 mill.,
staan per 31 Dec. jl. te boek met 57.06
mill. Vaste goederen en etablissementen
hebben thans een boekwaarde van 3.11
mill., terwijl lichters en tenders met 9
mill, paralsseren. Naast het kapitaal ad
f 39.37 mill, komen reserves voor van
92.10 mill., waaronder een reserve
nieuwbouw vloot van 62,05 mill.
De geldmiddelen bedroegen op de
jongste balansdatum 81,25 mill.
Gang van zaken gunstig bij
Zeeuwsche Confectie
ln de jaarvergadering der Zeeuwsche Con
fectie Fabrieken is o.m. medegedeeld, dat
de gang van zaken reden tot tevredenheid
geelt. De Directie verwacht na de overstro
ming geen belangrilke terugslag op de bin
nenlandse markt Mocht dèïé Onverhoopt toch
komen, dan /Sjn er voor de maatschappij, die
de kleinere jongensconfectis vervaardigt, ge
noeg uitwijkmogelijkheden op de export^
markten.
Amerikaanse dividenden en
bedrijfsresultaten
Allegheny Ludlum Steel: $0.50 (onv.)
kwart, -div.
Kennecott Copper: Sl.25 (onv.) Uwart-
'llvidcnd.
Philco Corp.: 8 0.40 (onv.) kwart-div.
Shell Oil: $0.75 (onv.) kwart,-dividend.
United Fruit: $0.75 (onv.) kwart-div.
De vrachtindex, zoals samengesteld
door de Engelse KRmer voor de Scheep
vaart, wijst vöör Januari een cijfer aan
van 96 tegen 98.8 voor December en
99.0 voor November op basis van 1948
100. Het gemiddelde voor 1952 is
110.6, waar December dus 14.6 p. of
13 beneden bleef. Het indexcijfer voor
Januari 1952 was 67.9.
Ongeveer de laatste week kwam de
charter-activiteit op de routes naar het
Verre Oosten tot staan. Dit was een
gevolg van de onzekerheid, veroorzaakt
door de gewijzigde politiek van de Ver.
Staten op Formosa.
Gedurende Januari evenwel was de
willige stemming voor zowel de routes
op het Oosten als op het Verre
Oosten de dominerende factor bij de
chartcrtransnctles. De tarieven voor
Australische graanverschepingen naar
het Ver. Koninkrijk en Continentale los-
havens stegen tot 15/— per ton. Voor
het vervoer van graan Van Noord-China
naar Noord-Europa werden dezelfde stij
gingen waargenomen. Er was veel vraag
op de Indiase markten voor kolen, erts
en schroot en ofschoon de gemelde
transacties niet zozeer aan de vaste
kant waren, heeft deze vraag toch wel
de stemming voor de vaart op het Verre
Oosten beïnvloed.
Het betere emplooi tn het Oosten als
geheel leidde ook tot stabiliteit ln de
vrachtstruetuur op de Pacafiemarkten
Deze markten hangen voor een groot
deel VRn hun Voorziening met tonnai
af van schepen welke "van Oostelrj!
•havens komen en in ballast varen.
Gedurende Januari was er weinig
vraag voor het vervoer van kolen en
graan van Noord-Amerika. Na een eerst
wat vastere stemming, doordat er tijde
lijk een tekort aan tonnage voor spoe
dige helndlnR was, ontwikkelde zich een
wat "emakkeliiker tendenz. Op een ge
geven ogenblik was er zo weinig em-
Slool, dat de reders hun schepen op-
racht gaven om ln ballast naar de
Pacific te varen. Van de La Plata werd
er maar weinig geboekt; de stemming
was evenwel betrekkeiyk prijshoudend
Voor het vervoer van Cubasuiker was de
stemming vaster Het begin van de Bra
ziliaanse ertsvcrladingcn was een ver-
'dere compensatie voor de kalme condi
ties op de Noordamerikaanse markten.
Voor het Middellandse-2eegebied nam
de zwakke stemming nog toe wegens
gebrek aan zaken voor wat betreft
graanvervoer van af de Zwarte Zee. Als
regel overtrof het aanbod van (-onnagé
de vraag en het geringe aantal afslui
tingen voor erts: fosfaat en pyrietla-
iVêr-'-m|H
ng
tarieven een lichte daling.
dingen naar hèt Ver. Koninkrijk én voor
Continentale rekening toonden voor de
De charter-activiteit voor uitgaande
lading van het Ver Koninkrijk nam in
Januari iets toe. doch daar de vraag
naar tonnage op tijdcharterbasis weder
om beperkt bleef, was dit maar van
weinig invloed op de tarieven.
Het maancigemiddelde voor kolen van
Hampton Roads naar Antwerpen was
32/3 tegen 32/6 in December, graan
van de River Plate naar Antwerpen
62/6 tegen 67/6. graan van de Noord-
Pacific naar Engeland 80/— tegen 77/6,
graan van de Gulfhnvens naar Enge
land (per quarter) 11/6 tegen 10/ en
graan van Oost-Australië naar Enge
land 106/3 tegen 82/6.
Noteringen Djakartase beurs
20/2
19/2
obl R.l. (gr cpn)
44i°
44it
Ëscompto Bank
275 f
275t
HV.A-
500
500[
?uituurbank
240t
2401
Nat. Handelsbank
590/600
590/600
■Ved Handel-M(J
800 i
800t
-Atrnohoedenveem
}40f
340T
sem St b Pr Veer
I91f
192t
Bat Verkeers-My
4öll
45||
De'l Snoor
I35r
135T
Ned Ind. Spoor
33/36
34/36
Malane Tram
55/75
55/75
Amsterdam Rubber
4401
4401
Basilam
260/310
300t
Bodjong Datar
(80/195
180/200
Sumatra-Rubber
190/200
190/200
Oostkust
3251
825[
Malabar
160/165
160/165
Vorstenlanden
851
651
Als Exploratie M(j
«SOf
475/485
Simau
iS0[
1S0I
Kon one (gr coup.)
1700°
1700'1725
Philips
S35t
8351
920f
920t
Borsumij C v. A.
475t
470/500
Internatio
650 C
650
Lindeteves
875/700
675/700
f gedaan. gedaan bieden. 1 bïe
ien, laten.
(Zie voor financiële berichten
voorts pag. 10)
