Dulles-bom in Bonn ontploft
BALLADE VAN BABYLON
Realiteit
Is ratificatie
EDG-verdrag
verzekerd?
Zaterdag 21 Februari 1953
ELSEVIERS WEEKBLAD
3
Het wangedrag van de Nederlandse
communisten tijdens de overstro
mingsramp heeft twee gunstige gevolgen.
In de eerste plaats zuilen de Nederlandse
kiezers zich straks in nog sterkere mate van
het communisme afwenden. In de tweede
plaats vestigt de gehoorzaamheid dezer Ne
derlandse communisten aan Moskou's be
velen weer de aandacht op het kardinale feit
in de situatie van Europa op dit ogenblik.
Dit Europa is verscheurd en gesplitst en
tussen zijn twee delen verheffen zich de
stalen staketsels van een steeds scherper be
waakte grens.
Het is een dwaze vergissing te menen,
dat de Russische politiek zich van Europa
zou hebben afgewend teneinde zich bezig
te houden met Azië. Zij voert integendeel
de koude oorlog op alle fronten. Voor
West-Europa het heeft geen zin dit te
verzwijgen is de splitsing van dit conti
nent in een vrije en een welhaast onbereik
bare communistische helft uitermate scha
delijk.
Tegelijkertijd vindt achter het IJzeren
Gordijn een proces snelle voortgang, dat
neerkomt op de volstrekte en onvoorwaar
delijke economische inlijving van de satel-
lietlanden in de Sovjet-sfeer.
Nochtans speelt Moskou het klaar vele
Duitsers nog steeds naar de lokroep ener
hereniging te doen luisteren. Terwijl alle
tekenen erop wijzen, dat het Kremlin er
niet aan denkt Oost-Duitsland uit zijn
machtsgreep los te laten, blijven zelfs West-
duitse socialisten zich nog warmen aan de
povere illusie, dat het mogelijk zon zijn een
herenigd Duitsland op korte termijn te doen
herleven. En voor deze ijdele hoop sabo
teren zij dan West-Duitslands invoeging'in
het geheel van West-Europa.
Miserabel spel
Reeds in de allereerste dagen van de
watersnood vonden sommige bladen
nog tijd, plaats en lust om zich te verdiepen
in een onverkwikkelijke radioruzie.
Zij konden niet wachten, geen dag en
geen nacht, om van hun goedgespeelde ver
ontwaardiging te getuigen over het gedrag
van de A.V.R.O.
Wij wensen ons daar zelfs thans nog niet
in te verdiepen. Wij geven er de voorkeur
aan onze waardering uit te spreken voor de
wijze, waarop de gehele radio-omroep
tijdens de watersnood in het algemeen be
lang gewerkt heeft.
Liever dan zich tot deze voortreffelijke
prestaties te bepalen, hebben de besturen
van een drietal omroepverenigingen
V.A.R.A., K.R.O. en N.C.R.V. gesteund
en aangemoedigd door een aantal kranten,
een even onverkwikkelijke als miserabele
rel ontketend naar aanleiding van een ver
gissing of een fout, die wellicht door de
A.Y.R.O.-leiding op de tweede rampdag zou
zijn begaan.
Nu zijn wij zelfs wanneer die fout niet
begaan was van mening, dat de A.V.R.O.-
voorzitter, de heer De Clercq, een kribbige,
lastige en eigengereide man is. En wij me
nen, dat hij beter zijn plaats aan jongere
krachten zou kunnen overlaten.
Maar dit doet niets af aan de narigheid
van het schouwspel, dat wordt opgevoerd
door drie verpolitiekte radio-verenigingen,
die proberen van één enkele mogelijke fout
van één man gebruik te maken om een nut
tige, onmisbare en niet-politieke radio-om
roep te schaden en verdacht te niaken.
Vertragende factor
ijfc Met verwondering zagen wij het ad-
vies van de Sociaal-Economische
Raad, dat zich uitspreekt voor een arbeids-
verbod van veertienjarige meisjes. Onze ver
wondering geldt niét dit advies zelfna
tuurlijk had deze arbeid reeds lang verboden
moeten zijn. Maar wel verwondert het ons,
dat de S.E.R. tot deze uitspraak komt over
een vóór-ontwerp van wet, dat hem reeds
in Mei 1952 door de toenmalige minister
van Sociale Zaken werd voorgelegd. Wan
neer dit college voor zulke adviezen tien
maanden nodig heeft, dreigt het een ver
tragende factor in ons staatsbestel te worden.
Adonis in de cel
Overigens schijnt een zekere traag-
heid toch inhaerent te moeten blij
ven aan het Nederlandse ambtelijk bestel.
Geruime tijd geleden werd te Amsterdam
een zekere Adonis gearresteerd. Deze Ame
rikaan, wiens naam weliswaar aan een klas
siek profiel doet denken, wordt in werkelijk
heid gezocht door de Amerikaanse Justitie.
Zijn uitlevering werd formeel gevraagd. En
de man zit sinds begin December in Am-
sterdam gevangen. Twee Amerikaanse offi
cieren, majoor Arthur Keaten en luit.
Hugo Stockburger, kwamen naar Nederland
en namen hun intrek in Hotel des Indes in
Den Haag. Zij pleegden overleg met de
Nederlandse autoriteiten zij drongen zelfs
hoffelijk aan op enige spoedmaar nadat
zij meer dan twee maanden van het win
terse natuurschoon in Nederland en de gast
vrijheid van Hotel des Indes hadden ge
noten, zijn zij onverrichter zake weer naar
Amerika teruggereisd. En Adonis zit in zijn
cel te Amsterdam nog maar te zitten. Als
verklaring geeft men op, dat op het ministe
rie van Justitie allerlei moeilijkheden inzake
dit verzoek tot uitlevering naarstig worden
onderzocht. Maar als de ambtenaren van
Justitie in dit tempo blijven doorwerken, zal
Adonis wellicht nóóit uitgeleverd worden.
Maar hij zal zij het op hoge leeftijd
terwijl Justitie zijn zaak nog onderzoekt in
de gevangenis sterven.
Dans-avontuur
In de Kunstrubriek van dit nummer
wordt uitvoerig melding gemaakt
van de opheffing van het Ballet Kurt Jooss,
alsmede van de enorme subsidiebedragen,
welke de Westduitse overheid heeft uitge
geven om dit ensemble dat trots inter
nationale befaamdheid en internationale
successen het geld bij tonnen goud verslond
in stand te houden.
Waar ons departement van O., K. en W.
op het punt staat zich in een hoogst onbe
raden en lichtzinnig avontuur ten aanzien
▼an de danskunst te begeven, moet de Ne
derlandse belastingbetaler wel vurig hopen,
dat de gegevens van ons bericht voor de
betrokken minister een „bezint eer gjj be
gint" zullen betekenen.
HAMBURG, Woensdag
TTet bezoek van Eisenhowers minis-
ter van Buitenlandse Zaken, John
Foster Dulles, aan de staatslieden
van Italië, Frankrijk, Groot-Brittannië,
de Westduitse Bondsrepubliek en
Nederland, is wellicht van beslissende
betekenis geweest voor het toekom
stige lot van Europa en de westerse
wereld. Wij hebben zojuist uit abso
luut betrouwbare bronnen inlichtingen
verkregen over de achtergronden en
de strekking van dit bezoek. Deze
inlichtingen zouden in één zin kunnen
worden samengevatDulles kwam
naar Europa omdat hij Bonn moest
bezoeken.
De viermotorige constellation van de
president der Verenigde Staten landde op
Donderdag 5 Februari op het vliegveld
Keulen-Wahn. Bondskanselier dr Adenauer
verwelkomde de gasten. In geen enkele
Europese krant is gemeld, dat behalve de
minister van Buitenlandse Zaken en de
M.S.A.-directeur Harold E. Stassen nog
twee andere gasten met de constellation
arriveerdennamelijk McArthur, neef van
de generaal, en McCarthy, broer van de
roemruchte senator uit Wisconsin. Beiden
namen deel aan alle officiële en particuliere
gesprekken tussen Dulles en de Duitse
bondskanselier. MacArthur en McCarthy
waren weliswaar met Dulles en Stassen uit
Amerika gekomen, en ook in Rome, Parijs,
Londen en Den Haag geweest, maar alleen
in Bonn namen zij deel aan de bespre
kingen.
Ontmoeting met Eddy
IN BONN WERD OVER EUROPA'S TOEKOMST BESLIST
v.l.n.r. John Foster Dulles, Walter Hallstein, Adenauer en Harold Stassen.,
Het officiële programma van het Ameri
kaanse bezoek verliep als volgtvan het
vliegveld reden de gasten met hun gastheren
de dertig kilometer lange afstand naar Bonn
in een lange autocolonne. Daarna volgde
de officiële ontvangst in Adenauers ambts
woning, het paleis Schaumburg, waar ook
de pers werd ontvangen en de officiële
toespraken werden gehouden. In aanslui
ting hierop vertrokken de vier Amerikaanse
gasten naar Godesberg, waar zij in het kas
teel van de plaatsvervangende Amerikaanse
Hoge Commissaris, Samuel Reber, de opper
bevelhebber der Amerikaanse landstrijd
krachten in Europa, Man ton S. Eddy, ont
moetten. Er wordt gemeld dat Dulles bij
deze gelegenheid aan de generaal het nieuwe
militaire operatieplan der regering-Eisen-
hower overhandigde.
Nadat een kort beleefdheidsbezoek was
afgelegd bij de presi
dent der bondsrepu
bliek, professor Heuss,
vonden de twee ver
vergaderingen plaats
.waarvoor de vier
mannen uit Washing
ton naar Europa
waren gekomen.
Om zes uur 's mid
dags verschenen de
drie aanvoerders der
sociaal-democratische
Duitse oppositiepartij
in het kantoor van de
Amerikaanse Hoge
Commissaris in Meh-
lemer Aue, te Mehlem bij Bonn. De
sociaal-democraten, die sedert twee jaren
steeds verklaard hebben nimmer de verdra
gen nopens de Duitse deelneming aan een
Europees leger te zullen ondertekenen, gol
den tot voor enkele maanden als de toekom
stige regeringspartij der Westduitse Bonds
republiek.
Sterkste partij
Deze zomer zullen in Duitsland verkiezin
gen worden gehouden en alle politieke en
journalistieke waarnemers waren het er over
eens dat de sociaal-democraten als de
sterkste partij uit de verkiezingen voor de
dag zouden komen en de nieuwe Duitse
regeringen zouden vormen.
De halsstarrige weigering der sociaal
democraten om de ratificatie der Europese
verdragen goed te keuren, scheen drie tot
vier maanden geleden de hele Amerikaanse
politiek in Europa met inbegrip van At
lantisch Verdrag, Nato en het Europese
leger de doodssteek toe te brengen.
Eisenhower had zelf, toen hij nog opper
bevelhebber in Europa was, getracht om
Ollenhauer, de leider der sociaal-democraten
tot een ander standpunt over te halen. Toen
zijn poging was mislukt, had men Ollen
hauer naar Washington laten komen waar
president Truman eveneens zonder succes
hem tot een andere houding had trachten
te bewegen.
De bespreking van Ollenhauer met Dulles
en de drie andere mannen uit Washington
werd derhalve met recht beschouwd als een
der belangrijkste en misschien de belang
rijkste conferentie's van Eisenhowers vier
vertegenwoordigers. In het geval dat de
sociaal-democraten hun houding nog steeds
niet zouden willen wijzigen, zouden zij, na
de verkiezingen van deze zomer, als rege
ringspartij der Duitse Bondsrepubliek de
gehele Europese politiek der regering-
Eisenliower kunnen saboteren. Welke nieu
we argumenten zouden Dulles en zijn drie
collega's aanvoeren om Ollenhauer om te
praten?
Vijl Februari
Op die vijfde Februari hield heel Duits
land de adem in.
Wij zijn in staiït om een authentiek ver
slag te brengen over het verloop van deze
conferentie.
Ollenhauer bevestigde dat zijn partij geen
toestemming zou geven tot Duitse deel
neming aan hetEuropese leger. Hij stelde een
nieuwe viermogendhedenconferentie voor
tussen de Verenigde Staten, Groot-Brittan
nië, Frankrijk en Rusland, waarbij men het
dan eens moest worden over de hereniging
van de twee door het. IJzeren Gordijn ge
scheiden delen van Duitsland. Duitsland
moest een nationaal leger krijgen, als onder
deel van een groot coalitieleger dat bestaan
zou uit de legers van alle landen van Europa,
van Turkije tot Engeland en van Joegoslavië
tot Nederland.
Op dit ogenblik barstte de poli
tieke bom. Het gebeurde zo onver
wacht dat Ollenhauer doodsbleek
werd en begon te stotteren. Minister
Dulles viel Ollenhauer in de rede:
„Uw vastgestelde spreektijd is afge
lopen", zei hij met cynische grof
heid. En toen begon hij te spreken,
in snel Amerikaans slang, zonder op
de tolk te wachten. Hij sprak onaf
gebroken, afkeurend, sarcastisch, als
een onderwijzer. En toen kwamen
de bedienden die de hoeden en man
tels der Duitse politici brachten.
Dulles had de sociaal-democraten,
de gevreesde oppositie waarvan heel
Europa verwachtte dat zij de Ameri-
kaans-Europese integratieplannen
zou verstoren, jazelfs vernietigen,
eenvoudig gebruskeerd.
Op dezelfde avond voltooide Dulles het
werk waarvoor hij naar Europa was geko
men. In het paleis Schaumburg, de ambts
woning van dr Adenauer, vond het officiële
diner plaats. Bij deze gelegenheid overhan
digde Dulles de Duit
se bondskanselier de
enige persoonlijke
boodschap die presi
dent Eisenhower aan
een Europees staats
man had doen toe
komen. „Ik ben er
van overtuigd", zo
schreef Eisenhower,
„dat Europa met be
hulp van een Duitse
bijdrage zich veilig
heid zal kunnen ver
schaffen tegen een
eventuele aanvaller en
hierdoor een vaste
basis zal kunnen leggen voor de vrede en
vooruitgang in de gehele vrije wereld."
De president der Verenigde Staten had
nauwelijks duidelijker kunnen zeggen dat
hij de Duitse soldaten beschouwt als
Amerika's stoottroepen in Duitsland. En
dat bij er niet aan denkt om van dit wapen
af te zien.
Aan het einde van de brief werd Adenauer
in hartelijke bewoordingen uitgenodigd tot
een spoedig officieel bezoek aan
Washington. Dit is de eerste persoonlijke
uitnodiging van Eisenhower aan een Euro
pees staatsman.
Ollenhauer
.doodsbleek.
Vóór April
's Avonds om acht uur ging Dulles zich
verkleden de officiële diplomatenuniform
verwisselde hij voor een ietwat ouderwetse
rok. Terwijl hij dit deed ontving hij drie
zeer bekende internationale persvertegen
woordigers. Onder de voorwaarde dat men
hem niet woordelijk mocht citeren zei hij
het volgende
In de Westduitse Bondsrepubliek zullen
de Europese verdragen niet later dan in de
tweede helft van Maart geratificeerd worden.
Op de vraag van een der journalisten,
waarom hij de sociaal-democraten gebrus
keerd had, en of hij niet vreesde dat zij na
de verkiezingen van deze zomer aan de
regering zouden komen, antwoordde Dulles
met een lach. De voorstellen van Ollen
hauer zouden helemaal geen voorstellen
zijn geweest, maar „uiterst zwak en slap ge
praat". (Extremely feeble and unsubstan
tial.) De nieuwe Kieswet die Bondskanselier
Adenauer thans voorbereidde, en die een
overwinning der sociaal-democraten prac-
tisch onmogelijk zou maken, zou de huidige
Duitse regering onder Bondskanselier
Adenauer een staatsman van zeer groot
formaat in staat stellen om de Europese
verdragen te doen ratificeren.
Voorts zeide Dulles dat de Franse minis
ter-president, Mayer, en de minister van Bui
tenlandse Zaken, Bidault, hem beloofd had
den dat het Europese Verdedigingsverdrag
door Frankrijk zou worden geratificeerd.
Toen een der verslaggevers Dulles vroeg
hoe het stond met de aanvullingen van het
verdrag die Frankrijk had geëist, antwoordde
Dulles dat Mayer en Bidault hem hadden
verzekerd dat de Europa-verdragen op zich
zelf niet zouden worden aangetast door de
Franse amendementen. Welke araendemen
ten de Fransen wensten, zo zeide Dulles,
wist hij zelf nog niet.
Dulles voegde aan al deze behoorlijk
sensationele verklaringen nog een hoogte
punt toe op de voorafgaande Woensdag
was in Londen te zijner ere een banket
gehouden. En tijdens dit banket had
Churchill, die dit tot dusver hardnekkig
had geweigerd, zijn instemming betuigd
met „een zekere associatie van Groot-
Brittannië aan het Europese verdrag".
„Tevreden"
door J. W. F. Werumeus Buning
How many miles to Babylon?
Als de soldaat slechts vecht voor geld.
Worden het malcontenten,
En zoodanig was het gesteld
Met onze regimenten.
Hoeveèl mijlen naar Babylon,
Te gaan, en thuis te komen?
Slechts zoolang als het kaarslicht brandt,
Wanneer gij weet te droomen.
Een ieder dacht aan eigen macht
En weinig aan 't gemeen
Toen kwam een volk van sterker kracht".
Sprak een gevallen steen.
O, torenen van Babyion,
Hoe zijt gij zoo gevallen?
De stad lag in een welig land,
De stad had hooge wallen?
Een iedereen dacht bij den dag,
Was liever lam dan leeuw.
Zoo sprak een schedel die daar lag
Al sedert menig eeuw.
Wilt gij het weten, vreemdeling?
Gód ging voor ons verloren.
Wij hechten slechts aan ons bezit.
En hebben dit verloren.
Hoeveèl eèuwen na Babyion
Te gaan, om thuis te komen?
Slechts zooveel als het kaarslicht brandt
Wanneer gij weet te droomen.
Ten slotte had Dulles zich verkleed. Hij
had de rok aan en gaf de aanwezige journa
listen de hand. Dezen waren nog een weinig
versuft door de ongebreidelde openhartig
heid van de Amerikaanse minister.
„Mister Dulles", zei een der journalisten,
bent u tevreden met het resultaat van uw
Europese reis"?
Op dit ogenblik kwamen de heren
MacArthur en McCarthy, eveneens in rok
en glimlachend, de kamer binnen. Zij had
den de laatste vraag gehoord.
„Wij zyn met de resultaten van ons be
zoek san Bonn tevreden", antwoordde de
minister van Buitenlandse Zaken.
De volgende ochtend om negen uur ver
trok de Constellation met Dulles, Stassen,
MacArthur en McCarthy naar Nederland.
Bondskanselier Adenauer, die de heren tot
aan het vliegtuig had vergezeld, wachtte niet
totdat het met enige vertraging startte. Hij
reed met zijn Mercedes-300 naar Bonn
terug, regelrecht naar het parlementsge
bouw. In de wandelgang ontmoette hij de
sociaal-democratische afgevaardigde Erler,
die in vele redevoeringen had gedreigd dat
de sociaal-democraten de ratificatie van het
Europese Verdedigingsverdrag zouden sabo
teren. „Wel, Herr Erler", riep de bondskan
selier hem toe in een van zijn zeldzame
joviale buien, „willen we nu eens een kleine
weddenschap sluiten dat de Bondsdag de
verdragen ratificeert"?
Erler bleef staan, wilde iets antwoorden,
maar bedacht zich en liep zwijgend door.
De grote knuppel
Nadat Adenauer in de fractiekamer van
zijn partij was teruggekeerd, werd hem
medegedeeld dat de Bondsraad de Senaat
van het Duitse parlement de nieuwe
kieswet van Adenauer had afgewezen. Een
ogenblik zag hij er plotseling oud en moe
uit. Toen grijnsde hij
„Hindert niet", zei hij. „We zullen het
toch wel klaarspelen."
Toen een voorbarig journalist binnen ge-
hoorsafstand van Adenauer mompelde
„Geen wonder dat de ouwe in zo'n goede
bui is. Dulles heefi gedreigd met de grote
knuppel staking van de Amerikaanse
dollarzegen", keerde Adenauer zich om en
tracteerde de spreker op een ijzige blik. ,;De
heer Dulles heeft in het geheel geer druk
uitgeoefend. Dat heeft hij in Duitsland niet
nodig
Enkele uren later vlogen Dulles en zijn
drie collega's naar Washington terug.
Hun bliksembezoek aan de Europese
hoofdsteden was beëindigd. Dulles kon
aan president Eisenhower rapporteren dat
Bonn en de andere Europese hoofdsteden
waren gewonnen. Volgens menselijke be
rekening zal het Europese Verdedigings
verdrag met het Duitse soldatencon-
tingent in overeenstemming met de
Amerikaanse plannen geratificeerd wor
den. Althans door West-Duitsland.
HEINZ LIEPMAN
