„Het geheim van het houtje'
gaat over van vader op zoon
Een transactie van het
handelshuis Hong-wei-Fu
Financiering herstel schade
vooral voor leningen
Verdronken Putten lijkt driehoekige
spiegel met vlekken en strepen
Moet Ueens horen!
Gekocht in een boel goed.
met kist gereedschap
Slachtoffers
watersnood
15e lijst
Het nieuwe
AKKERTJES
Minister VAN DE KIEFT verklaart:
Indonesië
DE DIJK IS DICHT9
juicht St Annaland
Een vree
mdeling riep:
„Bitte, bitte
meine Herrn!
Zaterdag 21 Februari 1953
7
(Van onze correspondent)
LEEUWARDEN. Dezer dagen bestond de timmerzaak van de heer S.
Klaver te Drachten honderd jaar, maar dit feit is niet half zo interessant
als het geheim van „het houtje", dat de Klavers nu al tientallen jaren
bewaren. Het geheim, dat van vader op zoon overgaat en dat nooit iemand
aan een van de Klavers heeft kunnen ontfutselen, behalve de begaafde
Friese beeldhouwer Pier Pander, die het in 1904 exporteerde naar Italië,
waar ook niemand er raad mee wist.
Het is een wonderlijk geval met had. Jarenlang hebben de broers
dat houtje. Twee zoons van de mo
lenmaker Ale Jans Klaver, die in
1853 het huidige timmerbedrijf van
de Klavers in Drachten grondvestte,
namelijk Durk en Pieter, zaten zich
op een goede dag omstreeks 1870
te vervelen in een keet te Oranje
woud, waar zij een werk in uitvoe
ring hadden. Het weer was slecht
en aan werken viel niet te denken.
Daarom trokken ze naar een boel-
goed in Tijnje en ze kochten daar
een gereedschapkist met boren, die
echter behalve het gereedschap ook
een vreemdsoortig stukje hout be
vatte, dat bestond uit drie delen.
Twee langwerpige stukjes hout met
aan beide einden een uitsteeksel
waren door het derde gestoken.
Alle delen bestonden uit een stuk.
en het was om te beginnen voor de
twee broers een raadsel, hoe men
die delen zo in elkaar gekregen
Elzassers heden op
vrije voeten gesteld
PARIJS. Als gevolg van de am
nestiewet. welke Zaterdag in het
Franse Staatsblad is gepubliceerd,
zijn de twaalf Elzassers. die door de
Duitsers tot dienstneming in de SS-
divisie ..Das Reich" werden geprest
en zodoende betrokken geraakten in
de uitmoording, in Juni 1944, van het
Franse dorpje Oradour. vanochtend
vóór het aanbreken van de dag. op
vrije voeten gesteld. De veroordeel
den. die zich te Bordeaux in een ge
vangenis bevonden, zijn per auto
naar hun woningen vervoerd.
Bruinisse
Provisorisch begraven op de
vluchthaven Zijpe: Deurloo. Ieman.
oud 46 jaar/
Kort gene:
Blok. Jan. geb. 25.9.1866 te Kort-
gene; Boot. Lena. geb. 5.9.1899 te
Kortgene. wed. van Nicolaas Poort,
vliet; Blok, Adriana Pleternella,
geb. 6.5.1900 te Den Haag; Welle-
man, Gerard, geb. 19.8.87 te Kort
gene.
Oosterland:
Provisorisch begraven op de
vluchthaven Zijpe:
Hendriksc Jacob Adriaan, 5 jr.
Oude Ton ge:
Geborgen: Van Bergen, Gerardus.
geb. 3.2.1865; De Boet, Adriana Ma
ria, geb. 24.8.32; De Boet. Adrianus
geb. 12.3.1872; Fris, Gerda. geb.
6.3.1948; Holleman. Lena, geb.
13.12.21 echtg. van Donkersloot;
Koert. Pieter. geb. 25.4.1885; Mulder.
Klaasje, geb. 18.9.1890, echtgenote
van Osseweijer; Koert. Willemtje.
geb. 21.9.1874. echtgenote van Van
der Veer: Sluimer, Dina Lijdia,
geb. 31.12.1884. echtgenote van De
Gast; Van der Spaan. Aren. geb.
21.7.1872; Tuns, Pieternella, geb.
29,12.1876. echtg. van Pollemans; De
Vos. Adrianus Pieter, geb. 30.4.1939;
De Vos. Jannetje, geb. 28.10.1914.
echtgenote van Bruinse; De Vos,
Johahnis. geb. 9.10.1941; Willems.
Cornelia, geb. 20.8.1865, echtgenote
van Van Bergen.
Stavenisse:
Geïdentificeerd:
Goedegebuure. Hubrecht Mat-
theus Karei. geb. 7.5.03 te Stavenis
se.
W olphaartsdijk
Geborgen en geïdentificeerd;
De Leeuw. Geertruida, geb. 11.9
1900 te Wolphaartsdijk. weduwe van
C. Kloosterman; Kloosterman. Mari
na Wilhelmina. geb. 2.10.41 te
Wolphaartsdijk.
St. Philipsland:
Aanvulling derde verlieslijst:
Geborgen te St. Annaland:
Suurlant. Jan Marinus. geb.
20.6.1898 te Poortvliet, weduwnaar
van C. de Graaf.
geëxperimenteerd om het geval uit
elkaar te krijgen. Als ze maar even
tijd hadden, zaten ze met jobsge
duld te prutsen aan die simpele
houten voorwerpen, waar zo voor
en na ook menige buitenstaander
z'n krachten op beproefde zonder
het houtje uit elkaar t.e kunnen
krijgen. Het lukte tenslotte Durk
Klaver om het raadsel te ontwar
ren. Hij zweeg echter over de me
thode als het graf. Hij had twaalf
kinderen, maar hij heeft het geheim
alleen verteld aan zijn zoons, toen
die meerderjarig waren, en ook die
bewaren het geheim. Een van die
zoons, de heer S. Klaver heeft nu
nog zo'n „houtje" (het origineel is
verloren gegaan) en hij beleeft er
nu nog plezier aan.
Z'n leraren op de ambachtsschool
hebben het houtje weieens uren la
ten meesudderen in een pan kokend
water, om te zien. of het toch niet
in elkaar gelijmd was. maa'r het
geheim bleef voor ben een geheim,
evenals het geheim een volkomen
raadsel is gebleven voor de vele an
deren, die zich ermee bezig gehou
den hebben. Een of andere weten
schappelijke beredenering is er over
..'k Vertel het niet, 't is veel te
mooi", zegt dheer Klaver en daar-
H- samenstelling van/Eef hontji» geheim Van h€t h°ulie
niet te geven. ..'t Is een hand-
greep," zei de heer S. Klaver, „als
je 't weet is het erg gemakkelijk*.
Maar. hij wilde de handgreep me:
demonstreren, want zijn vrouw en
zijn drie dochters stonden erbij en
zelfs die komen het geheim van
„het houtje" niet te weten.
Dat is alleen weggelegd voor de
zoon des huizes, die nu nog zwoegt
voor z'n Mulo-diploma, maar die zo
tussen algebra en physica door ook
zit te prutsen met het befaamde
..houtje". Z'n vader zit er dan glim
lachend bij en zegt: „als 'ie eenen
twintig is. dan vertel ik het. eerder
niet". En. wij zijn ook niet zo geluk
kig geweest als Pier Pander in 1904.
(Advertentie LM.)
Grieperig
Rillerig en koortsig? Als U
morgen niet ziek wilt zijn.
neem dan voor U gaat sla
pen een glas hete melk
of thee eneen paar
...die helpen direct! J
AMSTERDAM. Minister Van de Kieft heeft, in de vorm van
antwoord op vragen van het weekblad „De Zakenwereld", een
inzicht gegeven in de financiering van de door de watersnood
ramp veroorzaakte schade. Deze financiering zal in hoofdzaak
moeten plaats vinden door leningen om het gevaar voor inflatie
te voorkomen. De vraag of voor het herstel een beroep zal wor
den gedaan op de tegenwaarderekening van de Amerikaanse
(sinds lang beëindigde) Marshall-hulp, moet later nog rustig
worden bekeken. Het deblokkeren van dit geld werkt inflatie
in de hand en wij moeten voorkomen, aldus de minister, „dat
wij na de wateroverstroming ook nog een geldoverstroming
krijgen."
Een lening is reeds in voorberei
ding. Reeds vóór de ramp werd over
leg gepleegd over een consolidatie-
lening, doch de onderhandelingen
zijn hu natuurlijk in een geheel an
dere sfeer gekomen. Voor een lening
zijn grondige voorbereidingen nodig.
„Het moet ten slotte een zakelijke
lening zijn, zonder een geforceerd
lage rente en ook niet met een rente,
die boven de huidige marktverhou
dingen ligt."
Bij de grote liquiditeit der schat
kist, aldus de minister, behoeft ach
ter het financieringsplan niet zo'n
haast te worden gezet. Hij geloofde
bovendien, dat die liquiditeit, na
tuurlijk afgezien van de verplichtin
gen ten opzichte van de rampschade,
voorlopig groot zal blijven. De minis
ter geloofde niet, dat de door velen
zo gevreesde importlawine zal plaats
vinden.
Op de vraag, of hij geen kentering
in de export vreesde, antwoordde de
minister, daarop niet positief te dur
ven antwoorden, omdat er zovele fac
toren zijn, die deze beïnvloeden. Af
gezien van de vraag hoeveel devie
zen het herstel der schade ons zal
kosten feen vraag, die hij nog niet
kon beantwoorden» was hij niet pes
simistisch ten aanzien van de nor
male ontwikkeling van de deviezen
reserves en de betalingsbalans. Het
is echter mogelijk, dat de ramp onze
„Overledene" blijkt
nog te leven
SOEST. Het komt weinig voor
dat een overledene zelf het rouw- I
beklag aanhoort. De heer B. Kop
pen van de Schoutenkampweg in
Soest heeft het zover gebracht.
Hij was namelijk enige dagen te
rug door een dagblad dood ver
klaard. Nu blijkt, dat de heer Kop
pen nog leeft. Hij is wel uit het
rampgebied met een flinke longont
steking teruggekomen, maar zijn
toestand is momenteel toch wel zo.
dat men het ergste zeker niet be
hoeft te vrezen.
Uiteraard verwekte het bericht
veel opzien want de heer Koppen
is de geziene verzorgei en deelne
mer van de Soester vierdaagseploeg.
Velen kwamen dus naar het „sterf
huis" maar het werd ditmaal geen
condoleren, doch gelukwensen.
betalingsbalans tijdelijk ongunstig
zal kunnen beïnvloeden.
De minister onderstreepte, dat Ne
derland niet zal terugkomen op het
besluit om afstand te doen van ver
dere dollarhulp tot 30 Juni. „Wij ho
pen het zo te kunnen bolwerken, dat
we ook het volgende jaar niet om
hulp behoeven te vragen. Nog steeds
is de gulden bijna een harde valuta"
De ramp zal ongetwijfeld wel een
zeer nadelige invloed hebben op de
begrotingspositie. Behalve dat het
geraamde overschot van 131 mill,
óp Gewone Dienst, Buitengewone
Dienst I (buitengewone uitgaven van
afnemend karakter) en Landbouw
Egalisatie Fonds te zamen, zal om
slaan in een tekort van ca. 80 mil-
lioen. zal ook het tekort op de Bui
tengewone Dienst II van 623 mill,
toenemen.
„Wanneer ik een zeer vage raming
van het totale tekort voor 1953 mag
doen. dan zou ik dit in de orde van
grootte van 1200 millioen willen
stellen." Of ondanks de verwachte
ongunstige ontwikkeling der begro
tingspositie; toch tot verlaging dei-
lasten op het bedrijfsleven over zal
worden gegaan, daaromtrent kon de
minister nog niets mededelen. Deze
zaak zal nog nader in de Minister
raad moeten worden bekeken.
De minister deelde verder mede.
dat het zogenaamde Transforma
tiefonds dat de doorstroming
van geld uit de risico-mijdende
naar de risico-dragende sfeer wil
stimuleren bijna gereed is. Het
zal een gegarandeerd vermogen
van 100 millioen hebben en zo
zelfstandig mogelijk bestuurd wor
den.
Van een eventuele opheffing van
de dividend-beperking en de specu
latiewinstbelasting verwachtte de
minister geen belangrijke resultaten
voor het bedrijfsleven. Een opheffing
van het prolongatieverbod is van
de minister niet te verwachten even
min als een opheffing van het rente
gamma.
Tenslotte zeide de minister te ge
loven. dat wij het een heel eind kun
nen brengen om grotendeels met
eigen inspanning de gevolgen van de
ramp te boven te komen. „De prach
tige offervaardigheid van ons volk,
naast de schitterende giften uit het
buitenland, toont aan. dat wij in nood
wel wat mans zijn. Indien het in
1953 beschikbare kapitaal in de goe
de richting zal stromen, als dus het
grootste deel van dit beschikbare ka
pitaal naar de overheid kan vloeien,
dan hoop ik, dat wij het onder elkaar
wel zullen redden," aldus minister
Van de Kieft in het interview.
Advertentie I.M.)
Maandag a.s. verschijnt
F. J. GOEDHART
EEN REVOLUTIE OP DRIFT
INDONESISCH REISVERHAAL
Prijs 4.90 gebonden.
Het boek is onderverdeeld in
TWAALF HOOFDSTUKKEN
Met president Soekamo op
reis.
Van Semarang naar Djokja.
Bankroof in Soerabaja.
De chef-staf glimlacht.
Samsa wil naar de bergen.
Steeds meer mensen.
Ontmoetingen in het Padangse
De olie van Noord-Sumatra.
Bij de commissaris thuis.
t Een transactie van het han
delshuis Hong-Wei-Fu.
Persconferentie.
17 October in Djakarta.
Alom in de boekhandel verkrijg
baar.
G. A. VAN OORSCHOT.
Uitgever - Amsterdam
LI ET handelshuis Hong-wei-Fu is
A »en grote import- en exportfir
ma. gevestigd in een der belang
rijke Indonesische havensteden.
Hong-wei-Fu is een rijk man. Nie
mand weet. hoeveel millioen hij be
zit, waar hij buitenlandse bankreke
ningen heeft en hoe groot het rie-
viezentegoed is. waarover hij be
schikken kan. Zelfs zijn procuratie
houder heeft van dit alles slechts
een vage voorstelling. Om hem af
leiding en verstrooiing te verschaf
fen als hij vermoeid van zijn druk
ke bureau thuiskomt, heeft hij vier
vrouwen, die met elkaar wedijve
ren in charme, jeugd en schoon
heid. Zij maken zijn maaltijden tot
dagelijks terugkerende festijnen, zij
wuiven zijn sombere gedachten weg,
zij zoenen zijn grijzende slapen en
zij inspireren hem telkens weer tot
nieuwe en grote plannen. Iedereen
kende Hong-wei-Fu dan ook reeds
lang als een gelukkig man.
Onlangs kwam Hong-wei-Fu op
een ongewoon uur thuis. Hij deed
de onaangename ontdekking, dat
zijn procuratiehouder namens hem
optrad op een terrein, waarvoor
hij hem geen procuratie had gege
ven. Zijn jongste vrouw, de favo
riete van zijn huis. schonk hem al
datgene, wat alleen Hong-wei-Fu
als persoonlijk recht kan opeisen,
bij wijze van gunst. Hong-wei-Fu
ontstak in woede, ontsloeg de pro
curatiehouder op staande voet. dien
de de ontrouwe echtgenote een pak
slaag toe en joeg haar de straat op.
De procuratiehouder zon op
wraak. Hij begaf zich naar de
hoofdcommissaris van politie en
deed hem uitvoerige mededelingen
over gefingeerde boekhoudingen,
omkoping van douanebeambten,
smokkelarij, illegale deviezenaftai-
res. opium- en wapenzaken en an
dere aangelegenheden, waarvoor een
politieman ambtshalve de grootste
belangstelling moest hebben.
Dit is een ernstige zaak! zei de
hoofdcommissaris.
Hij dacht een ogenblik na en nam
toen een besluit. Met twee inspec
teurs en een zestal manschappen
reed hij naar het grote gebouw,
waarin het handelshuis Hong-wei-
Fu gevestigd is en deed er bij ver
rassing een inval. Hong-wei-Fu
werd met een paar van zijn staf-
employé's gearresteerd en een groot
aantal bescheiden werd na huiszoe
king in beslag genomen. De ver
dachten werden naar het politie
bureau gebracht én daar opgeslo
ten.
De vrienden van Hong-wei-Fu
kwamen terstond in beweging. Het
was toch al te mal om een groot
koopman, wiens naam een goede
klank had in Singapore. Hongkong.
Tokio en Bombay, zo maar te ar
resteren en in het ge%-ang te stop
pen! Zij zonden een afgevaardigde
naar de hoofdcommissaris om te
vragen wat er gedaan zou kunnen
worden om aan deze onmogelijke
toestand een einde te maken.
De hoofdcommissaris wreef eens
over z'n neus. Toen zei hij:
Dit is een zeer ernstige zaak,
mijnheer!
De afgevaardigde van de vrienden
van Hong-wei-Fu knikte ten teken,
dat hij het begreep.
Wat zou ik voor u kunnen
doen. mijnheer de hoofdcommissa
ris? vroeg hij.
De hoofdcommissaris keek enige
ogenblikken zwijgend voor zich uit.
Toen scheen hem een idee in het
hoofd gekomen te zijn. Hij klopte
zachtjes met het vouwbeen, dat voor
hem op tafel lag, op zijn bureau en
zei toen:
Honderdduizend roepia voor de
procuratiehouder en honderdduizend
roepia voor mij. Ik denk. dat ik uw
vriend dan wel zal kunnen redden
uit de onaangename positie, waarin
hij zich bevindt.
De afgevaardigde verwijderde zich
en kreeg gelegenheid, om de zaak
met Hong-wei-Fu in diens cel te
bespreken. Deze wilde echter niets
van het voorstel weten.
Het geld kan me niets schelen,
zei hij. Maar ik denk er niet aan
om de ontrouwe procuratiehouder,
die mij m'n liefste bezit heeft ont
nomen, op de koop toe nog een
beloning te geven! Zeg de hoofd
commissaris. dat ik zijn voorstel
niet kan aannemen!
Met deze boodschap ging de
vriend terug naar de hoofdcom
missaris. Deze luisterde aandachtig
naar het afwijzende antwoord, dat
Hong-wei-Fu hem liet brengen. Hij
dacht enige tijd na en wreef nog
eens met zijn rechterhand over z'n
neus. Toen zei hij:
Mijnheer, dit is een ernstige
zaak. Ik stel me aan grote moei
lijkheden bloot. Maar ik heb begrip
voor de positie, waarin uw vriend
zich bevindt. Ik kan ook begrijpen,
dat hij niet wenst, dat de procura
tiehouder verder in deze zaak be
trokken wordt. Zijn eis terzake
aanvaard ik. Ik doe dus een nieuw
voorstel. Het luidt: vijfhonderddui
zend roepia voor mij en niets voor
de procuratiehouder.
Opnieuw verwijderde de afgevaar
digde zich teneinde wederom over
leg te plegen met Hong-wei-Fu. Dit
maal accepteerde deze het voorstel
onmiddellijk.
De noodzakelijke geldelijke voor
zieningen werden getroffen. De
hoofdcommissaris ontving het vast
gestelde bedrag en Hong-wei-Fu
keerde naar huis terug, met mede
neming van zijn gearresteerde staf-
employé's. de in beslag genomen
bescheiden en de boekhouding, de
echte en de gefingeerde.
Iedereen was met deze gang van
zaken tevreden, behalve de procu
ratiehouder. Hij belde Hong-wei-Fu
op en bedreigde hem, maar deze
legde het luisterapparaat weer
op de haak zonder op de geuite
dreigementen te antwoorden. Hij
bracht een nieuw bezoek aan de
hoofdcommissaris, die zijn bezoeker
evenwel te verstaan gaf, dat hij
beter deed zich niet langer in deze
affaire te mengen, daar het anders
wel eens minder goed met hem kon
aflopen. Toen schreef de procura
tiehouder uitvoerige brieven naar
de kranten, waarin hij alle bijzon
derheden verhaalde en om openbaar
protest vroeg. Maar een ervaren
dagbladredacteur begrijpt, dat het
nooit goed voor zijn krant kan zijn
om conflicten uit te lokken met
mensen van big business en van
het gezag. De bladen namen zijn
protest dus niet op.
De hoofdcommissaris laat nu een
nieuwe bungalow voor zich en zijn
gezin bouwen. De woningnood is
uitermate nijpend in het huidige
Indonesië en elk nieuw huis, dat
er bij gebouwd wordt, helpt mede
de toestand enigszins te verbeteren
U F.T Kamerlid F. J. Goedhart
Pieter 't Hoen) heejt zich
altijd een -prachtige voorvechter
betoond van de Indonesische on
afhankelijkheid. Daaraan heeft
hij het te danken gehad, dat hij
op uitnodiging van president
Soekamo een tijdlang in Indo
nesië heeft, kunnen vertoeven.
Zijn ervaringen heeft hij neer
gelegd in een boek, dat deze
week is uitgekomen bij de uitge
verij G. van Oorschot. Het ts ge
titeld „Een revolutie op drift",
waaruit reeds kan blijken dat de
schrijver allesbehalve geestdrif
tig is over de toestanden, die hij
daarginds heeft aangetroffen. Een
revolutie kan alleen dan als ge
slaagd gelden, wanneer zij wordt
gevolgd door consolidatie van de
nieuwe toestand, door een zich
duidelijk vestigen van de nieu
we orde. En daarvan is. zegt de
heer Goedhart, geen sprake. Er
wordt niet hard gewerkt, er is
ontzaglijk veel corruptie, poli
tieke leuzen verhinderen het
aanpakken van de grote pro
blemen des lands (b.v. de over
bevolking van Java, de onveilig
heid, de daadwerkelijke terugga
ve van de grote ondernemingen)
Het communistisch gevaar is on
der deze omstandigheden niet ge
ring; het komt vooral van de
kant van de vakverenigingen.
Uiteraard staan deze dingen
los van de historische noodzake
lijkheid der souvereinitettsoucr-
dracht. Deze is tn dit boek dan
ook niet meer aan de orde. In
donesië zal zijn eigen problemen
moeten oplossen.
Wij publiceren uit het boek
een hoofdstukje, waaruit iets
blijkt van corruptie, waaronder
het land lijdt.
(Advertentie I.M.)
Het neusje van de zalm.~«
En niet duurder dan andere»
Rampen en defensie
De heer J. Stuivenberg heeft in
deze rubriek de mening naar vo
ren gebracht, dat er geen grotere
ramp denkbaar is, dan door een
eventuele bezetter te worden ge
knecht. geplunderd en uitgemoord.
Om dat te voorkomen dienen de
uitgaven voor de defensie. Mag ik
hem een vraag stellen? Welke ga
rantie is er, dat een onzer kan
worden gespaard of beschermd? In
dien een derde wereldoorlog uit
barst. zullen wij, ondanks onze be
wapening worden geknecht, geplun
derd, enz. Toch kan de bewape
ning misschien van groot nut blij
ken. Dit nut. dat momenteel (al
weer misschien) de grootmachten
Fries niet beheersen, deswege geen
betrekking in Friesland kunnen
aanvaarden, dan moeten de Frie
zen zich niet verwonderen als wjj
hen hier niet meer willen hebben.
J. H. WIND*
(Het Fries zal uiteraard slecht»
begintaal op de scholen worden
daar, waar het ook gesproken
wordt. Dat wil dus zeggen: niet in
de Stellingwerven en evenmin in
Het Bildt. Of hel Gronings de vol»
gende stap zal zijn, is ons natuurlijk
niet bekend; maar de opvatting, dat
het kind op school moet worden
ontvangenin de taal, die het
thuis heeft geleerd, beperkt zich
niet tot Friesland. Wie weet! En
waarom zouden niet-Friezen geen
elkaar in bedwang houden en dat betrekking meer in Friesland kun-
in die tijd Wereldfederalisten er in
slagen de volkeren aller landen mo
biel te maken voor Wereldfederatie.
Slagen zij daarin niet. dan meen
ook ik. dat de gelden, besteed om
te voorkomen, wat de heer Stuiven
berg terecht als de grootste ramp
beschouwt, weggegooid geld zijn.
H. A. C. v. d. KRAAN Sr.
Het Fries op school
Komt het Fries ook op school in
de Stellingwerven met hun Saksisch
dialect; blijft het bij het Fries, of
zal het Gronings de volgende stap
zijn? Het zijn vragen, die opkomen
bij het lezen van Uw artikel: Ver
sterking. geen ontbinding. Als het
zo gaat. dat landgenoten, die het
ST. ANK ALAND. Nu is het dan toch gelukt, het gat is dicht."
juichte de St. Annalandse jeugd Vrijdagavond. Het gat is dicht", rie
pen de vrouwen, wier mantien daar nu al drie dagen en nachten on
afgebroken aan de dijk zwoegen. „Het gat is dicht." Het gaat als een
lopend vuurtje door het dorp, een bewijs, dat alles en allen niet dit
grote werk meeleven.
Een machtige strijd is geleverd
en thans zo goed als gewonnen.
Het is nog maar een voorlopige be
scherming, maar dan toch al weer
een bescherming. Ruim 250.000
zakken vormen de dam, die het
water nu tegenhoudt. De dijkwer
kers sjouwen nog voort, rij aan rij,
ondanks de uitputting nu weer
iets veerkrachtiger, nu ze met trots
straks thuis kunnen zeggen: „De
dijk is daar dicht."
De vloed komt op. Aan de ene
kant van de dam stuwt het water
er tegen, aan de andere kant is er
nog de druk van het water in de
polder. Als een symbool van de
aangerichte verwoesting liggen in
die polder de grote stukken van
het weggeslagen dijkgedeelte, maar
als symbool van de ongebroken
weerstand van de mensen van
Tholen ligt daar ook de dam, de
dam. die het weggeslagen dijkge
deelte nu vervangt.
Inderdaad, het gat kwam dicht.
Na vier uur Vrijdagmiddag hielden
de zandzakken het in de laatste
meter, die tussen de twee dammen
nog open lag. Dat was het begin
van deze afsluiting, die van de on
geveer achthonderd dijkwerkers
uit St Annaland, Oud-Vossemeer,
Tholen en Poortvliet, van deskun
digen en opzichters, de laatste drie
dagen en nachten het uiterste had
gevei'gd.
Het is ook niet eenvoudig, om
een zestig meter breed zeegat met
sterke stroom zonder groot mate
riaal, alleen maar met mankracht,
met klei en zakken zand te dich
ten. Maar de dijk is daar dicht. De
vloed komt nu opzetten en men
moet nog even aanzien, of het
laatst aangebrachte stuk van deze
kronkelende dam de aandrang van
het water zal weerstaan. Men is
daarom door gegaan met het werk,
ook deze nacht. Als het goed gaat:
de laatste nacht.
(Van een onzer verslag
gevers)
TOEN het laatste gat in
- -
eilanden waar de dode men
sen en dieren en de ge
kraakte huizen niet bij tien
de dijken van de Zuid
landse polder op het eiland zijn geteld. Alsof kommer
Putten was gedicht en de en zorgen zich slechts in
mannen een ogenblik om getallen laten uitdrukken!
een bonenstaak vergaard Elk rekensommetje faalt.
waren om daaraan de drie- of ge nu over de laatste
kleur te hijsen, kwam er straten van Flakkee gaat of bootje by de hand te heb-
een vreemdeling amechtig over de afgebrokkelde dijk ben want fi j
aanroeien in een wiebelend van Heenvliet naar Zuid- voorlopig
bootje. Vlakbij gekomen land, het hart van het on- dorp. „Pas
sprong hij overeind in zijn dergelopen Putten. Van de in de dijk langs het
vaartuigje, riep: „Bitte. bitte,
Eerst passeert ge Abben- best van pas. In het ene,
broek, waar op het dorps- een oud kavalje met barok-
plein boeren van verre ke krullen langs de daklijst.
tallen, maar bij honderden plachten samen te komen is een opslagplaats geves-
de vijf oostelijke gaten
langs het Haringvliet heb
ben het tot nog toe gehou
den en evenzo de dam in
de binnendijk, die het Zuid-
landse territoir afsluit van
ter paardenmarkt. Voorbij tigd en in het andere, van
dit plaatsje zoudt ge rechts- gloednieuwe rozigheid over-
af kunnen slaan naar togen, zetelen de secretarie. de zee rondom Oudenhoorn.
Oudenhoorn, maar halver- de provinciale waterstaat Net gemaal werkt al en het
wege dient ge dan toch een en de aannemers. Soms water zakt. twee centime-
komt er ook de dokter om ter per dag. De deskundi-
Oudenhoorn is injecties te geven en op de 6en ,var? de Noordhollandse
een verloren deur naar de toneelzaal provinciale waterstaat, die
anneer het gat hangen alle bekendmakin-
Ha- gen. Vroeger werden die
meine Herren!" en bracht
een fototoestel aan zijn
rechteroog om een plaatje
te maken van die piechtige
gebeurtenis op dat kluitje
modder in het stille, zoute
water. „Nou staan ze in een
buitenlands blad." zei de
man. die ons dit verhaal op
het dorpspleintje van Zuid-
land vertelde. „Maar wat
kopen ze d'r voor? In onze lucht uit gezien lijkt dit
eigon kranten heb ik er niks overstroomde gedeelte van
van gelezen. Voor me zelf het eiland net een driehoe-
vraag ik het niet. Ik was kige spiegel met hier en
er maar toevallig bij en daar wat vlekken en stre-
morgen zit ik weer thuis pen. waar huizen, stukjes
hun collega's uit dit gebied
te hulp zijn geschoten, ma
ken reeds aanstalten om
naar huis te gaan. „Veer
tienhonderd hectaren da's
een goeie maand malen."
schatten ze voorzichtig.
„Misschien komen we tegen
die tijd eens weerom. Als
bezoekers."
Toen we die middag van
Zuidland naar Heenvliet
terugliepen scheen een
ogenblik de zon en 't water
ter weerszijden van de dijk
lag doodstil en glanzend in
het licht. Tegen de glooiing
ringvliet, niet ver van Hel- aangeplakt tegen het ge-
levoetsluis. is gedicht kan meentehuis maar dat staat
daar het water worden weg- nu midden in het water.
gemalen. Voordien zal er „De mëlk is weer bij de van de weg kleurden hon-
van wonen en werken in straatslijters verkrijgbaar," derden aangespoelde appels
vOudenhoorn niet veel ko- meldt één van de papiertjes, geel en rood en oranje in
achter de kachel. Maar de van verdronken dorpen en men," zei ons een ingenieur hetgeen er op zou kunnen de vochtige modder. Daar
kerels hier. die nog steeds dijken boven het water uit- ^'an Waterstaat. „Wanneer duiden dat in de gemeente lagen ook een fluitketel en
naar kadavers duiken, naar steken. De basis van de dat 1S? Nou. het gat is bij- van burgemeester L. de een klomp en een zwart
lijken zoeken en Joost mag driehoek is de gebroken dijk na zeventig meter breed en Kool het leven weer een boekje met koperen slot.
weten hoeveel gaten heb- langs het Haringvliet, de zo d,ep. da,t ar zelfs bij eb beetje z'n gewone gang gaat. De eerste tot de drie en
•ben dichtgegooid die ene zijde is het Voorns ka- no§ water in stroomt. Rijks- Zover is het helaas nog niet vijftigste bladzijde waren er
verdienen warempel óók naai en de andere wordt waterstaat is hard bezig met en een andere bekehdma- uitgescheurd door het water
wel eens een beetje belang- gevormd door de strook het leggen van zinkstukken king zegt dan ook. dat ach- en wat we zochten zouden
stelling!" polderland paar heel vroe- en het opspuiten van zand tergebleven kinderen tot we dus niet vinden:Dat
Hebben we het verdron- ger het riviertje Bernisse maar laat er één ontijdig zestien jaar alsnog moeten de wateren van onder den
ken deel van Putten echt Hep. dat in de buurt van stormpje komen en het is vertrekken. Tachtig procent hemel in eene plaats verga-
een beetje vergeten? Mis- Heenvliet in de Brielse allemaal voor niemendal ge- van de bevolking is ge- derd worden, en dat het
schien maar wie zich van Haas uitmondde. Dwars daa"-" evacueerd en alleen wie no- droge gezien worde: en het
Rotterdam uit deze kant op door dit meetkundig feno- dig is bij het herstel mag was alzoo"Maar een eind-
waagt, komt er ook zo ge- neen. gesthapen door de [V] EE. ge doet maar het terugkeren. Lang zal het je verderop zongen vogels
makkelijk toe in Heenvliet dolgeworden vloed van am- 1 beste regelrecht door te toch echter niet meer du- in de zwellende takken van
te blijven zitten op z'n per drie weken geleden, lopen naar Zuiflland. Op het ren of alle mannen en vrou- een jonge wilg en de vrede
plaatsje in de propvolle bus loopt dan de weg naar het dorpsplein met stadse allu- wen en kinderen van Zuid- van alle goede dingen
en door te rijden over die hoofdkwartier van al diege- res staan twee café's. Een land zullen weer rond de scheen heel even reeds te
bochtige, tijdelijke route nen die Ritten weer droog, beetje teveel van het goede eigen tafel in het eigen dorp zijn teruggekeerd op het
naar Hellevoetsluis en daar weer vruc&tbaar willen ma- misschien in normale dagen; zitten. De polder is immers overspoelde land van Put-
de boot te pakken naar de ken. nu komen ze beide opper- dicht! De noodkaden voor ten.
nen aanvaarden? Niemand zal van
hen vragen, dat zij Fries kennen.
Iets anders is of zij niet verstandig
doen, zich moeite te geven het na
verloop van tijd althans te ver
staan. Dit geldt trouwens in even
sterke mate voor het Limburgs en
de Saksische dialecten in het Oos
ten en Noorden des lands. Red.).
Slechts vijftig procent
Met grote verbazing las ik in deze
rubriek het stukje van de heer Ro-
senquist, waarin deze voorstelt, dat
iedere Nederlander slechts 50%
van het saldo op zijn spaarbank
boekje zou afdragen aan het Ram
penfonds. Dat vind ik te gek om
over te praten. Dan zou dus iemand,
die verloofd is en jarenlang zuinig
is geweest en heeft geploeterd om
het geld. dat nodig is om te kun
nen trouwen bij elkaar te krijgen,
nu de helft daarvan moeten af
staan. met het resultaat dus. dat
van voren af aan moet worden be
gonnen. Ik geloof, dat toch wel
iedere Nederlander (misschien een
enkele uitzondering daargelaten)
voor het Rampenfonds bijdraagt zo
veel als in zijn vermogen ligt. Mi.
is het beter van het geven geen
verplichting te maken.
ABONNEE.
Soldaat sloeg luitenante
Vaak verbaas ik mij over de on
deskundigheid van de lezers, die in
deze rubriek een mening uitspreken
als het het Nederlandse leger of
de verhoudingen daarin betreft. Ik
doel hier in het bijzonder op de
reactie op de geslagen luitenante.
Zelf niet van de juiste toedracht op
de hoogte, zal ik de laatste zijn om
een oordeel uit te spreken, hoewel
ik het slaan van een vrouw onder
iedere omstandigheid minderwaar
dig vind. De krijgsraad, die. dit weet
ik uit eigen waarneming, waarach
tig niet alleen maar vanwege „be
ledigde sterren" veroordeelt, maar
wel degelijk alle omstandigheden
nauwkeurig beziet, zal heus wel een
reden hebben gehad voor het uit
spreken van het zo gewraakte von
nis. Inzenders vergeten blijkbaar,
dat het slaan van een luitenante,
behalve minderwaardig ook een mi
litair misdrijf is. De luitenante
moet volgens de militaire wetten
(waarop zij de eed van trouw heeft
afgelegd) een en ander rappor
teren. waarop dan de militaire jus
titie al dan niet tot vervolging
kan overgaan. Het veroordelen van
deze luitenante, zonder kennis van
zaken, zoals door inzenders is ge
schiedt. is dus wel wat erg voor
barig. Waar een der inzenders de
wijsheid vandaan haalt om te be
weren, dat een militair arts alleen
op medisch gebied te bevelen heeft,
is me een raadsel. Een officier van
gezondheid heeft alle rechten en
DÜchten die iedere officier bezit.
KAPITEIN P.
WASHINGTON. Meer dan 29.000
Amerikaanse soldaten, matrozen en
personeel van de luchtmacht zullen
dit voorjaar deelnemen aan een reeks
atoomproeven en manoeuvres op de
proefterreinen in Nevada. Aldus
deelt het Amerikaanse ministerie van
defensie mede.
