OVERAL IN ZWEDEN SLAAT MEN DE HANDEN INEEN Televisie volwaardig concurrent van Film Vluchtelingen kunnen vrij vertrekken de middelbare school gebroken Rij lege bedden door weinig verpleegsters te Verzet op drastisch Wetenschappelijk leven in West-Duitsland Bioscoopbezoek in Amerika loopt ondanks „drive- in theaters" terug T' De v_ GELDERS DAGBLAD FEBRUARI 1953 Sympathie voor Nederland wordt metterdaad betoond „0P EIGEN INITIATIEF, spontaan en goed georganiseerd, werkt ge heel Zweden mede aan de enorme hulpactie voor ons zwaar ge troffen land. Volgens de jongste gegevens is aan geldelijke bijdragen een soms van tien millioen Zweedse kronen in ruim een week bijeen gebracht, een fantastisch bedrag, waarvoor wij buitengewoon dankbaar zijn", aldus de Nederlandse gezant te Stockholm, de heer W. Daniels, toen een verslaggever om nadere gegevens verzocht. Het Zweedse volk koestert veel sympathie voor Nederland, dat is in de afgelopen week ontroerend en dui delijk gebleken. De voornaamste re den is echter, dat de Zweden grote bewondering hebben voor de wijze, waarop ons land zich na de tweede wereldoorlog in enkele jaren tijds heeft hersteld. Het Zweedse volk is zakelijk en nuchter; het waardeert de kolossale poging van de Nederlanders om snel weer op eigen benen te staan. En op het ogenblik, dat het herstel grote 'vorderingen had gemaakt, werd dat kleine, dappere landje, zoals de Zweedse bladen het in de afgelopen dagen zo treffend hebben geschreven, opnieuw door een catastrophe getrof fen. Hier moest geholpen wórden, snel, doeltreffend en groots. Zo kan men de hulpactie in Zweden omschrij ven. Dat Nederland de gaven met grote dankbaarheid heeft ontvangen, kwam tot uiting in een bezoek, dat de Nederlandse gezant dezer dagen aan de Zweedse minister van Buiten landse Zaken heeft gebracht, en werd ook onder woorden gebracht in de uitlatingen door de heer Daniels te genover Zweedse journalisten en in een toespraak voor de radio. Het Zweedse Roode Kruis zamelde geldelijke bijdragen in en goederen. De. organisatie op het gebied van de khderverzorging van dit land deed eveneens prachtig werk. De radio werd in de eerste week na de ramp volledig Ingeschakeld; de zakenlui hebben rechtstreeks geld en goederen overgemaakt en via het gezantschap, de Hollandse Club en de Zweeds-Ne derlandse Vereniging werd eveneens en steentje bijgedragen. Op welke wijze dat allemaal is geschied? Er is geen middel te bedenken of het werd toegepast. De 10-jarige prinses Chris tine kwam naar de Nederlandse le gatie toe om namens de school/welke zy bezoekt, een geldelijke bijdrage te geven en ook kleding. De kinderen in 't hoge Noorden gingen sneeuwruimen en de inkomsten werden afgestaan aan „Holland Hjaelpen". Speciale zegels De arbeiders in de fabrieken na men zelf het initiatief voor inzame lingen; de coöperaties stonden voor aan in de wedloop om te helpen. Kle ding, machinerieën, pompen, hout, woonwagens, keukens, bedden, trai lers en linnengoed (door een grote Zweedse vrouwenorganisatie ingeza meld),? eindeloos was err is nog de stroom 'vah gaven in goederen en ma teriaal. Wil-men een ander voorbeeld? Vrijdag, Zaterdag en Zondag zijn ln alle hotels en restaurants in geheel Zweden zegels van een Kroon op de restaurant- of hotel rekening geplakt, Indien de gast dat wenste. En honderdduizenden zegels zijn daarvoor gedrukt. „Wat mij het meest getroffen heeft", zo vervolgde de heer Da niels zjjn relaas, „is dat de Zwe den alles zelf doen. Zy vragen wel eens om advies, op welke wyze het best geholpen kan worden, en dat advies geven wij volgaarne, maar de Zweedse regering, het Koode Kruis, de gemeentelijke autoriteiten, de jeugd- en andere organisaties, zy doen alles zelf. De plannen zijn origineel en met begrip voor de verschrikkelijke toe stand, waarin een deel van Nederland zich bevindt. De artisten blijven niet achter, evenmin de sport. Intekenlijsten cir culeren in verscheidene huizenblokken en talrijke wijken. En daaruit blijkt, dat huis aan huis, straat aan straat geeft, geeft en nog eens geeft. Is thans reeds na een week tien millioen Zweedse kronen aan geldelijke hydra- gen binnengekomen, de cijfers van reeds gezonden en nog te sturen goe deren en materiaal lopen eveneens ln de millioenen. Finland zond vijf goederenwagens met hout, en via het hoge Noorden gaan deze wagons naar Nederland. Het vervoer van deze wagon-ladingen kost in Zweden niets, heeft men mee gedeeld. En de expeditie over de mis schien wel 1500 km lange spoor lijn, van het hoge Noorden naar Mal- moe, heeft voorrang, hebben de spoor weg-autoriteiten gezegd. Behoeven deze voorbeelden nog aanvulling?", zo vroeg de gezant. Hulp op langere termijn Over de hulp op langere termijn kon de heer Daniels nog de volgende mededeling verstrekken. In Zweden begrypt men, dat na het lenigen van de eerste nood, de moeilijke maanden van het herstel, van de wederopbouw komen. Het Nederlandse volk heeft in die lange periode steun nodig, bij stand in menige vorm. De van huis en haard verdreven mensen zullen terug keren. Zij zullen hun huis geheel of gedeeltelijk verwoest vinden. Meubels zijn verloren gegaan, de grond zal op nieuw moeten worden bewerkt. veestapel heeft grote verliezen gele den. Hulp op langere termijn is toe gezegd door de Zweedse maat schappij voor handel en nijver heid. De Zweedse producenten, bjj deze maatschappij aangeslo ten. zullen eigen producten en zelf gefabriceerd niateriaaal af staan, dat Nederland by de we deropbouw kan gebruiken. De eerste maatregelen, door een wijdvertakte organisatie, zijn reed;» genomen. Nederland zal adviezen geven, wat nodig is, wat men kan gebruiken. En de Zweden zullen in de komende maanden helpen, zo veel als zij kun nen. Want Zweden heeft stille bewon dering gehad in de afgelopen jaren voor de wijze, waarop óns land zich weer heeft omhoog gewerkt. En die stille bewondering heeft zich nu, de natuurcatastrophe, geuit in de daad. Het Zweedse plaatsje Halmstad, met zijn 28.000 inwoners, neemt een bijzondere plaats in bij de hulpverle ning. Toen het nieuws van de ramp daar bekend wei-d, sloegen de bewo ners direct de handen ineen en na drie dagen had men reeds 65.000 Zweedse kronen ingezameld. Uit ons land verzocht men om toe zending van matrassen en direct ver trok een enthousiaste chauffeur met een vrachtauto met 300 matrassen. Hij reed dag en nacht en de Duitse grens leek een hinderpaal, omdat er geen douaniers bleken te zijn, zo diep in de nacht. Ze moesten echter wel op hun post komen, want de Zweed liet de mannen uit hun bed bellen. De volgende avond om negen uur was hij te bestemder plaatse. Uit Halmstad zijn verder reeds 5000 bedden met toebehoren aange komen. Een truck uit Halmstad bracht al 2100 dekens en alsof het niet genoeg was, vertrokken daarna nog auto's met duizend dekens en honderd matrassen. Van onze Amerikaanse correspondent Washington draait reeds weken met veel succes de film „High Noon" met Cary Cooper.in de hoofdrol. Een goede film als deze heeft in Ame rika zeker nog een behoorlijke kans en verderbrengen heel groots opgezette show-films ook altijd, nog veel dollars in de la. „Quo Vadis" bijvoorbeeld en „Million Dollar Mermaid". Maar het aantal mensen, dat geregeld de bio scoop bezoekt, neemt toch sterk af. In 1950 schatte men het aantal geregelde bezoekers op 65 millioen, in 1952 op 58 millioen. Men kan zich dan ook wel voorstellen dat vele filmproducenten in het overi gens zo zonnige Californië met een zorgelijk gezicht rondlopen. In 1952 zijn er 650 bioscopen gesloten. Op zichzelf zegt dat laatste nog niet zo heel veel, want er staat tegenover dat de openluchtbioscopen de „drive-in theaters", waar men de films van zijn eigen auto uit bekijkt, zeer in aantal zijn toegenomen. Men kan ze het best beschrijven als reusachtige, hellende parkeerterreinen, waar men van iedere auto uit een vrije kijk heeft op een •eusachtig projectiescherm. Vooral vele jongemannen, die een ayond met een meisje uit. zijn, plegen deze theaters te bezoeken en het succes van deze instellingen is te begrijpen: is de film niet amusant dan heeft men altijd nog het meisje en omgekeerd. In 1948 waren er 740 „drive-in theaters", in 1952 al 3800. Dat het in het algemeen de biosco pen slecht gaat komt voor een groot deel door de televisie, die de mensen thuis houdt. In een van de artikelen, die ik deze zomer uit Californië ver zonden heb, werd melding gemaakt van de middelen, welke de filmindu strie bedenkt, om geld te verdienen met films, die worden vrijgegeven of spe ciaal vervaardigd voor televisie. Men overweegt om televisietoestel-bezitters te laten betalen, via de telefoonreke ning of door middel van een automaat, voor het zien van bepaalde films. Nog altijd staat het niet vast of het systeem van de „phonevisie" of van de „tele meter" gevolgd zal worden. Tot dus verre was New York een belangrijk centrum voor de televisie. Slagen de filmmaatschappijen er echter in om veel vo:r de televisieprogramma's te gaan werken, dan zou Los Angeles be halve filmsta'd ook teievisieslad wor den. ^ovjet-Rusland bouwt, volgens het het. opvangen van de vijandelijke toe blad „American Aviation Maga- stellen, zine" een groot aantal luchtbases in Midden ziet U een cirkel Magadan het twee-motorige •ond. het' vissersplaatsje Russische straal gevechtsvliegtuig met Noordoost Siberiëtegen- een topsnelheid van ongeveer .960 km over Alaska en de Aleutian eilanden. Iter uur. Het toestel is te vergelijken Ook deelt men mede, dat de Russen ™et de Tupolev lichte -bommenwerper, een grote luchtmacht in Oost-Duits- die oók in de productie is. Het ge land opbouwen en meer «dan 300 Duit- vecht.svliegtuig is ook een Tupolev- se piloten in 't besturen van Mig-l,'s ontwerp, oefenen. Bevorderen Sovjets uittocht? (Van onze correspondent te Bonn) TN WEST-BERLIJN en in Bonn heeft men nog altijd geen eensluidend antwoord gevonden op de vraag wat de Sovjets zelf van de vlucht der tienduizenden en andermaal tienduizenden Sovjet-zónehewonerB naar Berlijn vinden. De regerende burgemeester van West-Berlijn, prof. Reu ter, zei'de nog onlangs niet te geloven, dat de Sovjets deze ontbloting van hun zóne, met alle gevolgen, welke zij voor de economie aldaar heeft, toejuichen. Tegenover zijn mening staat echter die van vele anderen, die tot de conclusie gekomen zijn dat de Sovjets de massa-vlucht naar Berlijn welbewust aanmoedigen, in elk geval zijn de maatregelen, die de Sovjets nemen, èn de maatregelen, die zij nalaten, zo tegenstrijdig, dat het moeilijk is het raadsel naar alle kanten op te lossen. Hier ziet U enige modellen, die waarschijnlijk door de Russen thans op grote schaal worden gemaakt. De onderste foto toont U de weinig bekende Mig-19, een vliegende „ton" Bovenziet- U de Mig-17, dié wordt aangedreven door twee turbine straal motoren en die geschikt is voor ope raties op grote schaal, dóch ook voor het opvangen van toestellen. De Mig 17 is de opvolger van de Mig 15. die thans in Korea wordt gebruikt. Op een hoogte van 3.5 km zal de snelheid die vooral dienst zal moeten doen bij ongeveer 10 j0 km per uurbedragen. Enerzijds is de demarcatielijn tussen hun zóne en het Westelijke gedeelte van Duitsland, evenals de grens tussen hun zóne en West-Berlijn, nu herme tisch afgesloten, zodat practisch nie mand daar meer door kan. Aan de an dere kant doen de communisten echter ook weinig moeite om te verhinderen, dat dagelijks ongeveer 1500 vluchte lingen via Oost-Berlijn naar West- Berlijn komen. Dit duidt minstens op inconsequentie eh wanneer de Sovjets dermate opvallend inconsequent zijn, steekt er meestal iets achter en is het effect van zo'n inconsequente houding, in dit geval de massavlucht, waar schijnlijk door hen zelf gewild. De eerste vraag, die zich hierbij voordoet, is: waarom alleen via Oost- Berlijn? Het antwoord hierop ligt in het typische bijgeloof van de Sovjets. Overal in hun midden vermoeden zij Westelijke agenten. Daarom zijn zij er op uit hun deel van de wereld zoveel mogelijk van het Westen te isoleren. Dit verlangen is echter in botsing ge komen met hun klaarblijkelijke streven om wegen naar het Westen open te houden, waarlangs men ongewenste elementen, waarvoor in de stikvolle gevangenissen geen plaats meer is en die men onder de tegenwoordige duur- te-omstandigheden ook liever niet te eten geeft, naar het Westen kan per sen. Aldus zijn de Sovjets op de ge- Vluchtelingen over hun ervaringen (II) Première van „Vechten en dienen" (Van een verslaggeefster) Er zijn te weinig Protestantse Zie kenhuizen ln Nederland en er zyn te weinig meisjes, die. als ver pleegster de mooie taak A an „vechten dienen" in de ziekenhuizen op zich willen nemen. >e film „vechten en dienen", tot stand gekomen onder auspiciën van landelijke Stichting „Protestant se Gezondheidszorg" te Amersfoort heeft ten doel in de eerste plaats jonge meisjes een beeld te geven va.n het werk in een ziekenhuis en in de tweede plaats de ouderen ervan te doordringen dat hun steun onontbeer lijk is, wil men het aantal Protestant se ziekenhuizen in Nederland in even redigheid brengen met het Protestant se volksdeel. De première van deze film draaide in Utrecht voor een aantal genodigden. Hoofdpersoon is een levenslustig meis je, dat zich aanvankelijk in het geheel niet aangetrokken voelt tot het werk van verpleegster, doch door een onge val als patiënte in een ziekenhuis te recht komt en dan ervaart van welk nut zij zou kunnen zijn. De rij lege bedden leeg niet omdat er geen pa tiënten, maar omdat er een verpleeg sterstekort heerst brengt haar uit eindelijk tot haar vast besluit. De film geeft dan een uitvoerig beeld van de driejarige verpleegsters opleiding. Men ziet de jonge verpleegster bij het verzorgen van patiënten, bij het huishoudelijk werk, op de kraam- Studeren is hier onmogelijk (Van een onzer verslaggevers) jyjeer dan honderdduizend ingeschrevenen en 'een teven gvoöt aantal dat „illegaal" als vluchteling naar West-Berlijn is. gekomen, vormen het levend bewijs van een hopeloos falen om de mens, ook na 1945, recht en vrijheid te kunnen waarborgen. Een niet onbelangrijke groep der vluchtelingen is nog niet besproken. Dal is de categorie der jonge intel lectuelen. Tot voor een half jaar" kon hij, die daartoe de gaven bezat, zich op middelbare scholen voorbereiden op een universitaire studie. Het lerarencorps aan deze onderwijsinstellingen werd vrijer in zijn leer methoden gelalen dan de collega's op de z.g. „Volkssclnile" Op een enkele uitzondering na kon het normale lesrooster worden afgewerkt. Geen communistische organisatie had, tot midden 1952, enige vat op het onderwijsprogramma kunnen krijgen. Zelfs waren de leerlingen vrijgesteld van toetreding tot de „Dienst für Deutschland" en van dé volkspolitie Zij, die al met goed gevolg hun mid delbare schoolopleiding" hadden afge sloten, konden ongestoord verder stu deren aan de universiteit. Maar bij het begin van het nieuwe semester kwamen de moeilijkheden. Een geval als voorbeeld: Kurt Grothe, 17 jaar, is met zijn vriend Hans Niederbaum, 16 jaar, naar West-Berlijn gekomen. Zij Komen uit Maagdenburg en hebben een krankzinnige rondreis van bijna drie. weken moeten maken om de Weste lijke sector te kunnen bereiken. Bei den stonden voor hun laatste leerjaar. Op zekere dag, in September, mo asten alle leerlingen zich in de aula verza melen voor het aanhoren van een rede voering door een hun onbekende com munistische partijfunctionaris, die de leerlingen erop wees, dat een ucad- werkelijke medewerking aan de op bouw van de Oostd'uitse volksrepubliek van meer waarde was dan welke stu die dan ook. Op grond daarvan zou het lesrooster worden veranderd: de vak ken cultuurgeschiedenis en algemene geschiedenis zouden plaats moeten ma ken voor politiek onderwijs en licha melijke ontspanning. Dit laatste bleek in de praktijk te bestaan uit exercities op het schoolplein, volkomen in mili taire stijl. Een geest van onrust ontstond on der de jongens, welke nog werd ver groot toen de rector werd ontslagen en met enkele leraren met onbekende be stemming werd weggevoerd, De koppen werden bij elkaar gesto ken en sinds October begon er een lijdelijk verzet tegen alle nieuwighe den, welke door de nieuwe rector en anderen werden ingevoerd. Ook leer lingen van andere scholen werden tot de hoogste klassen toegelaten, die prompt blijk gaven van hun commu nistische gezindheid. Zij waren het die aandrongen op een „klassevertegen woordiging": de leerlingen konden hun wensen en critiek kenbaar maken aan die vertegenwoordiging, waarvan de nieuw aangekomen leerlingen, als initiatiefnemers, deel uitmaakten. Het lijdelijk verzet groeide en de klasse vertegenwoordiging werd genegeerd. Dit duurde tot December, toen op een goede, of liever gezegd een kwade dag, de school werd omsingeld door de volkspolitie. Een ieder moest in de klas blijven met uitzondering van de vertegen woordiging. Deze werd verzocht in de kamer van de réctor te komen en als resultaat van de bespreking daar wer den tientallen jongens uit de klassen gehaald, op vrachtauto's gezet en van geen van de knapen heeft men iets meer gehoord...... Enkele jongens zyn uit het raam gesprongen, waarbij er een dodelijk werd verwond. Kurt en Hans werden afdeling, bij de cursussen, de kerk diensten, en in haar vrije tijd op haar kamer of met de andere zusters. Er wordt en passant nog een beeld gege ven van het wijkverpleegsterswerk, van de sociale voorzieningen vroeger en nu, en men krijgt een uiteenzetting over het schromelijk tekort aan Pro testantse ziekenhuizen. Er wordt nog al veel reclame voor bepaalde arti kelen in deze film gemaakt, doch dat is begrijpelijk als men zich de hoge kosten voor het maken van een dergelijke, voorlichtingsfilm voor ogen houdt. Schrijver van het scenario is ds. G. van Veldhuizen Azn., wiens ma nuscript bij een prijsvraag uit een twintigtal inzendingen gekozen werd. De heer G. B. EI. Niestadt is de ver vaardiger van deze leerzame rolprent. Protestantse verenigingen, jongens- en meisjesclubs e.d. die op vereni gingsavonden deze film willen verto nen kunnen reeds nu aanvragen voor de film indienen bij de administratie van de P.G.Z., Bergstraat 6 te Amers foort, of bij de secretaris Algemene Dienst, de heer G. Maatjes, Ophovius- laan 88 te Den Bosch. categorie intellectuele vluchtelingen uit Oost- Duitsland is zeer groot. Doelbe wust zijn de Sovjets er op uit om het studeren in de door hen bezette gebieden ónmogelijk te maken, Dit thema behandelt .thans onze verslaggever, die zich- In West-Berlijn bevindt. - niet weggehaald. Met de andere over geblevenen werden zij op het school plein bijeengedreven. De (communis tische) rector sprak allen toe met de vermaning de lessen "in nieuwe stijl" met aandacht te volgen. Van hen, die niet de volgende dag op school zouden verschijnen, zouden de ouders worden gearresteerd Hans en Kurt zijn ondanks deze be dreiging gevlucht. Hun ouders zouden nakomen, maar tot op heden hadden zij geen enkel bericht of deze er even eens in waren geslaagd te vluchten. Beiden vertelden nog, dat in een der lessen ook de positie der Joden werd behandeld. „Zionistische Joden", zo werd gezegd „hoorden in de nieuwe republiek niet thuis, besmet als zij zijn door de verderfelijke Amerikaanse ideeën Studeren betekent: meer belasting betalen Ten aanzien van de studenten treden de communisten nog drastischer op. Zy moeten aantonen hoe zij aan het geld voor hun studie komen. Begrij pelijk wóz'den in de meeste gevallen deze studies door de ouders bekostigd. Prompt krijgen deze vader en moeders een hogei-e belastingaanslag, met te rugwerkende kracht, te voldoen. Blijft men in gebreke, wat de betaling treft, dan moet de student zijn studie onderbreken en zich aanmelden bij de „Dienst für Deutschland". Hogescho len en universiteiten lopen dientenge volge leeg. Papa's, die volbloed com munist zijn, wordt het in hoge mate kwalijk genomen, dat zij zoon of doch ter laten studeren. Dat, zo heet het, getuigt van 'n nog behept zijn met op vattingen, welke niet meer in deze tijd thuis horen. Wat voor doel heeft Móskou. met. •deze methoden Uit tal van inlichtingen, waarover de Westelyke geallieerde veiligheids diensten beschikken, en teven, uit de verklaringen van de intellectuele vluchtelingen, blijkt, dat het de Sov jets er in de door hen bezette gebieden om te doen is de studerende klasse uit te roeien. De intellectuelen vormen een gevaar en tegen het geestelijk verzet is zeer moeilijk te vechten. Uit deze kringen kunnen leiders voortkomen. In Tsjechoslowakije en Polen vooral bestaan deze verzetskringen, die goed zijn georganiseerd en door de intel lectuele klasse worden geleid. Aansla gen op treinen en sabotages in de fa brieken zijn in de satellietstaten aan de orde van de dag. De communisten zijn beducht voor de „gestudeerden". De arrestatie dei Moskouse doktoren wordt als bewijs aangevoerd voor de stelling, dat de in tellectueel een gevaar vormt voor de proletariër. Vandaar dat het studeren, in het bijzonder in Oost-Düitsland, practisch onmogelijk wordt gemaakt. De Sovjets beogen een groot nie mandsland aan de grenzep van hun eigen territoir. Vandaar dat zij de vlucht der tienduizenden vooralsnog niet tegen zullen gaan. Misschien dat zij er straks hun slaven naar toe zul len brengen. dachte gekomen het aantal wegen naar het Westen tot één te beperken en daarvoor de weg via Oost-Berlijn uit te zoeken, omdat Oost-Berlijn van V'olkspolizei en beroepsverraders we melt en het voor een eventuele Weste lijke agent dus daar het moeilijkst is door het IJzeren Gordijn te glippen. redenering is misschien belachelijk agenten laten zich nu eenmaal niet kanaliseren maar zij is kenmer kend voor de mentaliteit van de Sov jets, die zich door Westelijke agenten belegerd voelen, klaar om door elke 3 in hun beveiligingssysteem door te dringen. De Sovjetvrees voor agenten is vol slagen irrationeel. Maar al te ratio neel is echter de andere reden, welke zy hebben om de vluchtelingenstroom op West-Berlijn te concentreren, na melijk de economische. West-Berlijn, dat er materieel veel slechter ""oor staat dan moreel, moet dusdanig door vluchtelingen worden overstroomd, dat het er in verdrinkt. Aldus redeneren zo meent men de Sovjets. En zij denken daarbij aan de beroemde bele geringen uit de geschiedenis, waar de opeenhoping van mensen de oorzaak der overgave was. Nu de andere vraag: waarom ont bloten de Sovjets hun zöne van zo veel mensen, die daar toch eigenlijk nodig zijn, wil het economisch leven behoorlijk voortgang vinden? Het op de knieën brengen van West-Berlyn schijnt daarvoor geen voldoende ver klaring. Hierbij moet nog een andere factor in het spel zijn. Om te begrijpen welke dat is moet men in de eerste plaats afstand doen van de gedachte, dat de Sovjet-opvat tingen, meer algemeen: de Russische opvattingen, over economisch nut de zelfde zijn als die van het Westen. Vijf verpleegsters in de kraamafdeling van een ziekenhuis. Dit is een scène uit de film Vechten en dienenver vaardigd door de landelijke stichting Protestantse Gezondheidszorg" ie Amersfoort. De middelste verpleegster is de hoof drolver tolkster Ria in deze film. ^an rle 71 universiteiten en hogescholen van de bondsrepubliek studeren thans 120.000 personen. Bij de meeste universiteiten zijn meer studenten ingeschreven dan voor de oorlog. De geldsanering, die in 1948 werd toegepast heeft niet de ver wachte daling van het aantal studerenden gebracht. Van de zestien Westduitse universiteiten is die van Miinchen thans veruit de grootste. Zij telt meer dan 10.000 studenten. Daarna volgen de oude universiteit van Bonn met 6800, de enkele jaren geleden in West Berlijn gestichte vrije universiteit met 5900, Munster met 5300, Frankfort met 4900, Hamburg en Freiburg met élk 4500, Heidelberg met 4200, de door de Franse bezetting in Mainz gestichte Gutehberg-univer- siteit met 4200, Tubingen met 4100, Göttingen met 3900, Erlangen met 3500, Marburg met 3500, Kiel met 2800 en Würzburg met 2700 studenten. Van de acht technische hogescholen is ook die van München de grootste, In München studeren 4000 technici, in Karlsruhe 3900, in Stuttgard 3700, in Aken 3600. in Berlijn 3100, in Darm stadt 2700, in Bvunswijk 2400 en in Hannover 2100 technici. De Duitse universiteiten en hoge scholen hebben zich nu weer groten deels van de oorlogsschade hersteld. Slechts drie universiteiten waren in de oorlogsjaren niet beschadigd, namelijk die van Erlangen, Heidelbeg en Tübin- gen.. Daarenboven verloren Neuren- burg en Münster meer dan tachtig pro burg en Münster meerdan tachtig pro cent van hun universitaire gebouwen. Vier der Duitse universiteiten zijn ten nauwste verbonden met weten schappelijke academieën. De oudste is de in 1751 gestichte Duitse academie der wetenschappen in Göttingen. De Beierse academie in Mün chen bestaat sedert 1759. Voorts is er een academie in Heidelberg, die van .1909 dateert, en de in -1949 met Franse medewerking in Mainz gestich te academie voor wetenschap en lette ren. Duitslands meest befaamde orga nisatie voor wetenschappelijk onder zoek echter, het Max Planck-genoot- schap, dat in de plaats is gekomen van het vroegere keizer Wilhelm-instituut. Sedert de stichting in 1911, onderhoudt het een groot aantal instituten voor wetenschappelijk onderzoek. Het wordt in hoofdzaak gefinancierd door bijdragen der Duitse landelijke regeringen, die het vorig jaar 15 mil lioen hebben bedragen. Alle bjj het Duitse instituut voor wetenschappelijk aan onderzoekingen uit, die vrywel ge ven jaarlijks rond 360 millioen Mark aan onderzoeking enuit, die vrywel ge heel uit openbare middelen worden verkregen. J Zij willen niet in de eerste plaats een vruchtdragende, maar een veranderde maatschappij. Duide lijk is dit gebleken in Tsjecho- Slowakye, dat ln Februari 1948, toen het door de staatsgreep van Gottwald c.s. achter het ijzeren gordijn verdween, ongetwijfeld een welvarende Europese staat was. En was is het nu? Een staat, die, evenals alle andere Oosteuro- pese staten, voor een economische ineenstorting staat. Treurig schijnen de Russen daar over echter geenszins te zyn. Veeleer verheugt het hen, dat het communis me daar in de jaren na 1948 zulke gro te vorderingen heeft gemaakt. Evenzo gaat het nu in de Sovjet- zone, waar op dit moment de resten van het „kapitalisme" in versneld tem po worden uitgeroeid, nadat dit pro ces, met het oog op de propaganda die er nu aan gegeven schijnt te zijn, wat trager was verlopen dan in de volks democratieën. Een van de bevolkingscategorieën, die deze plannen het meest in de weg staan, vormen de boeren. In het bijzon der de zogenaamde Koelaki. Stalin heeft indertijd, aan het eind van de jaren twintig, in de Sovjet-Unie korte metten met hen gemaakt, toen r'aar niet zozeer dooi hun toedoen als wel door fouten van het Sovjet-systeem zelf een hongersnood uitbrak. Nu in de Sovjct-zöne een zelfde toestand dreigt te onstaan er heerst reeds een groot gebrek aan levenmiddelen zijn zij ook daar het kind van de rekening ge worden. De Sovjets zijn er op uit om in de eerste plaats de boeren in de richting van West-Berlijn te doen verdwijnen. Zij spelen dit spel zeer geraffineerd. Hier en daar wordt een boer gearres teerd en even later verschijnen er by andere boeren zogenaamde vrienden, die hen waarschuwen dat ook zij op een zwarte Irjststaan en morgen of overmorgen door de politie zullen wor den afgehaald. De „gewaarschuwden" bedenken zich geen ogenblik meer en laten aanstonds alles in de steek om zich met gezin en al op weg naar West-Berlijn te begeven. Van arresta ties onderweg, die toch heel goed mo gelijk zijn, omdat de vluchtelingen dwars door een streek met veel volks- polizei (Oost-Berlijn en omgeving), gaan, hoort men weinig. In de Sovjet-zöne, voor welker wel vaart de Sovjets zich niet interesse ren, komen zij goedkoop en zonder on aangename uilroeiïngsacties van hun principieelste „saboteurs" af en in West-Berlijn ontstaan door de talloze vluchtelingen uitgesproken noodtoe standen. ROODE KRUIS VRAAGT TIJDSCHRIFTEN EN DAGBLADEN In verband met de vele aanvragen, die thans uit het noodgebied binnen komen by het lectuurdepöt van het Roode Kruis om tijdschriften en c bladen, waaraan tot nu toe steeds voldaan kon worden, verzoekt, het Roode Kruis om toezending van liefst actuele tijdschriften en dagbladen, hetgeen portvrij kan geschieden via de post in pakjes, niet zwaarder dan 3 kg, mits geadresseerd: Roode Kruis Tydschriftendienst Den Haag. Subsidieregeling schilderwerk verlengd Op 28 Februari sluit de termijn voor de oplevering van het schilderwerk, waarvoor door de ryksdienst voor de uitvoering van werken (D.U.W.) sub sidie is toegezegd krachtens de rege ling voor subsidiëring van schilder werk in de wintermaanden. Naar wy thans vernemen is de ter mijn voor de oplevering van gesubsi dieerd buitenwerk verlengd tot 21 Maart a.s. wegens de zeer ongunstige weersomstandigheden gedurende deze winter. Bovendien kunnen de uitvoerders van de gesubsidieerde schilderwerken in of nabij de noodgebieden zich schrif telijk wenden tot de commissie Mebe- sal, gevestigd te 's-Gravonhage, Mau- ritskade 33b.

Krantenbank Zeeland

Watersnood documentatie 1953 - kranten | 1953 | | pagina 3