TNSPIEGEL
Politie schuift twee
vluchtelingen
grens over
Rampenfonds zal
contanten geven
Ten tijde van de Germanen waren
er ook al imprimeetjes!
Noodgebied behoeft
veel verbeteringen
Na herstel van dijken
Heimachine valt
in Oude IJsel
Men wil snel werken
Geen tarieven -
geen vervoer
Franse vrouwentypen
Eten no
een1
t
HET VRIJE VOLK DONDERDAG 19 FEBRUARI 1953
PAGINA 3
Vervolg van voorpag.
ue cnenucus is met een tweede
Hongaar, die hij tijdens het trans
port naar Siberië heeft leren kennen
op ongeveer 20 October in ons land
aangekomen.
Zij hadden, zo luidt hun verhaal,
als verstekelingen aan boord van
een schip Danzig omstreeks 10 Octo
ber verlaten. De kapitein van dit
schip moet hen in open water heb
ben overgegeven aan een andei
schip, dat. naar Engeland koerste.
Langse de Nederlandse kust varende
heeft deze kapitein echter, aldus het
verhaal, de twee Hongaren gelegen
heid gegeven met een vlet naar de
Friese kust te varen.
Volgens éen van onze zegslieden
verkeerden de Hongaren in de veron
derstelling, dat zij in Engel-and
waren, want zij moeten een Friese
boerin de weg naar Londen hebben
gevraagd.
Ongewenst
Hoe dan ook, kort daarop zijn dc
twee vluchtelingen door de Neder
landse politie opgepakt. En in Gro
ningen aan een blijkbaar summier
verhoor onderworpen.
Het Nederlandse gedecentraliseerde
systeem geeft de plaatselijke politie
autoriteiten de bevoegdheid „onge
wenste" vreemdelingen on verwijl over
de grens te zetten, een gang van
zaken, die bijvoorbeeld gevolgd wordt
bij bedelaars en Zigeuners.
Men verzekerde ons. dat de eerste
fout, die hier is gemaakt, ligt in
het onvolledige onderzoek naar de
antecedenten van de betrokkenen
Hun beroep op het as.vlrechtschijnt
daarbij nauwelijks te zijn behan
deld.
De tweede fout is, dat men ge
tracht heeft deze opgejaagde mensen
onmiddellijk naar Duitsland af te
voeren, terwijl niet was komen vast
te staan, dat zij via Duitsland ons
land waren binnengekomen.
Toen deze „terugleiding" afstuitte
op gebrek aan medewerking van de
Duitse grensbewaking, heeft men de
twee Hongaren in een Volkswagen
gezet en onder begeleiding van de
marechaussee helemaal naar Lim
burg gebracht om ze daar. bij donker
over de Belgische grens te schuiven
Het duurde niet lang of de Bel
gische gendarmerie pakte beide Hon
garen op. De metgezel van de chemi
cus had bepaalde relaties in Brussel
die borg voor hem wilden staan. Hij
werd dan ook spoedig vrijgelaten.
De chemicus echter werd geruime
t'id in de gevangenis van Ver-
viers vastgehouden, waarna hij
wederom naar Nederland werd
„teruggeschoven".
Weer opgesloten
Met wat geld, dat hij in de ge
vangenis had verdiend, kocht hij in
Maastricht een kaartje naar Den
Haag, waar hij op 12 December in
de vroege ochtend aankwam en zich
onmiddellijk meldde bij het Rods
Kruis, waarheen hij reeds vanuit
Groningen had geschreven.
Nog diezelfde dag werd hij dooi
de vreemdelingenpolitie opgepakt en
opgesloten.
De man. die zijn leven riskeerde
en naar de vrijheid vluchtte, zon
vermoedelijk nog in de gevangenis
aan de Casuariestraat in Den Haag
hebben gezeten, als niet de aan
dacht van de minister op het geval
was gevestigd.
Het spreekt vanzelf, dat een on
derzoek naar de politieke betrouw
baarheid en naar de aannemelijkheid
van het verhaal van de politieke
vluchteling, nodig, maar moeilijk is.
Maar, zo vraagt men zich in be
paalde kringen in Den Haag af.
waarom ls dit niet behoorlijk ge
schied. waarom heeft men tot twee
keer toe getracht de mannen kwijt
te raken in een nabuurland, waar
zij niet vandaan kwamen en waarom
moet een politiek vluchteling tijdens
het onderzoek naar zijn betrouw
baarheid (dat in dit geval dus later
wel plaats vondi in de volledige af
zondering van een cel worden ge
houden?
Het ziin deze Dunten die nasr het
scni.mt. de minister van justitie
thans intens bezighouden.
Interneren
Een van de eerste dingen, die hier
uit zullen voortvloeien zal waar
schijnlijk zijn, dat de minister het
besluit neemt politieke vluchtelingen
tijdens het onderzoek niet te detine
ren (opsluiten in een cel) maar te
interneren (afzondering in een
kamp).
Er zijn in de afgelopen Jaren ln
ons land ook Poolse vluchtelingen
aangekomen Deze mensen, van wie
het aantal op ongeveer vijftig kan
worden gesteld voor de laatste twee
en een half Jaar. waren veelal be
manningsleden van Poolse trawlers.
Voor zover bekend heeft men ech
ter in deze gevallen niet de grens-
schuiftechniek toegepast.
Nederland weet echter weinig
anders te doen, zo deelde men ons
mede, dan deze mensen vier, vijf,
zes maanden opgesloten te houden
totdat zij, of anderen voor hen, er
in zijn geslaagd buiten Nederland
een bestemming te vinden.
Nog dezer dagen zijn twee Polen
volgens onze zegsman echte zee
bonken na een ontmoedigend, op
gesloten wachten van zes maanden
op een verblijfsvergunning vertrok
ken naar een baantje ln Duitsland
bij het Amerikaanse leger, waarvoor
zij menselijk gesproken volkomen
ongeschikt geacht moeten worden.
De zorg van de politie voor de be
waking van deze mensen gaat zelfs
zo ver, dat toen twee gedetineerde
Polen in verband met hun voorgeno
men emigratie naar een ander land,
op een legatie in Den Haag moesten
komen, twee politie-agenten hen tot
in de kamer van de betrokken buiten
landse immigratieambtenaar wilden
vergezellen. Hun werd evenwel netjes
maar dringend de deur gewezen.
De tijd lijkt gekomen, aldus de
conclusie van gesprekken, die wij met
verschillende tot oordelen bevoegde
personen hebben gehad, dat er in
Nederland een meer bevredigend
systeem van behandeling van poli
tieke vluchtelingen wordt ingevoerd.
En in dit opzicht doet het persoon
lijk optreden van minister Donker
verheugend aan.
9 van de 10 vrouwen
zeggen „Ja"
als U ze vraagt of ze wel
MAÏZENA DURYEA ge
bruiken. Maar er zyn er
onder, die zich vergissen. Die
vroegen wel - en welbewust -
MAÏZENA DURYEA, maar
zij waren te goedgelovig en
letten niet op de naam
DURYEA, die beslist op 't
pak moet staan. Jawel - wit
de resultaten bleek 't gauw
genoeg. Wat 'n verschil.'
Niet zó maar is MAÏZENA
DURYEA wereldvermaard
geworden als het ideale bind
middel voor groenten, soepen
en sausen. Vraag dus niet
alleen MA1ZENADURYEA,
maar let op dat U ook
DURYEA krggt.
(Van onze parlementsredactie)
HET IS EEN PLICHT, waar nodig, de rampgebieden beter toe te
rusten, schrijft de directeur van de Rijksdienst voor het Nationale
Plan, mr J. Vink, in een voorwoord tot een voorlopige planologische
documentatie over het rampgebied. Uit deze documentatie blijkt, dat
er inderdaad heel wat verbeteringen in deze gebieden kunnen
worden aangebracht als eenmaal de dijken zijn hersteld. De eerste
bèlangrijke punten zijn:
a. herverkaveling;
b. vervanging één- en tweeka
merwoningen
c. verbetering drinkwatervoor
ziening;
d. verbetering gasvoorziening.
Uit de gepubliceerde kaarten blijkt,
dat er in het rampgebiea 5,6 fó van
de woningen in het geheel geen open
bare voorzieningen heeft, met name
Noord-Beveland 10 Tr. Zuid-Beveland
8,8 Tholen en St.-Philipsland 9,6 Te
en Voome-Putten en Rozenburg
Bij brugbouiv te Vlft
Dinsdagmiddag om 5 uur is onder
hevig gekraak een heimachine, die
gebruikt wordt bij de bouw van een
nieuwe brug te Ulft, in de Oude IJsel
gestort.
Het apparaat viel rakelings langs
de oude brug. Een der arbeiders, J.
B. uit Groningen, werd door een der
palen geraakt en liep schaafwonden
en kneuswonden op aan een zijner
voeten en een arm.
By onderzoek bleek een oude breuk
in een der schoenen (een stuk
metaal waarop de steunpalen der
heistelling rust) de oorzaak van het
ongeluk te zijn.
De materiële schade is aanzienlek.
(Van een onzer verslaggevers)
RUIM VIJFTIG MILLIOEN gulden staan vandaag geboekt op de
rekening van het Nationaal Rampenfonds bij de Nederlandse Bank.
Geboekt. Maar grote bedragen zijn nog onderweg uit binnen- en
buitenland en de acht bankiers, die over het beheer van de millioenen
adviseren, zullen nog met een aanzienlijk grotere som te maken
krijgen. Afgezien van de 1,2 millioen gulden, die het Nationaal Ram
penfonds vorige week aan het Rode Kruis en het Katholiek Huisves
tingscomité gaf, voor het bekostigen van de allereerste hulpverlening,
heeft het fonds inmiddels deze week alle burgemeesters gemachtigd
aan cvacué's uit het noodgebied een uitkering ineens te doen.
Het bestuur van het Nationaal
Rampenfonds beseft terdege al
dus vertelde ons luitenant-generaal
Alons, de directeur van het fonds
dat deze bedragen niet meer zyn dan
een druppel op een gloeiende plaat.
Deze uitkeringen lopen in geen en
kel opzicht vooruit op toekomstige
schaderegelingen. Ze zullen niet in
mindering worden gebracht op latere
uitkeringen.
Hoe groot die „latere uitkeringen"
van het Rampenfonds zullen zyn,
kan nog niet worden gezegd. Het is
juist dit „de grootte van de eerste
bedragen" waarover op het ogen
blik hard wordt gestudeerd. Voor
men iets kan ondernemen, is het be
slist noodzakeiyk, dat men althans
een idee heeft van de totale schade
aan bezittingen in „de persooniyke
sfeer". Hieronder te verstaan: meu
bilair, kleren, beddegoed, keukenge
rei, etc.
Geen rompslomp
Wel staat al het volgende vast: de
uitkeringen zullen geschieden via de
Rampschadebureau's van de rege
ring. Wanneer het personeel van de
ze bureau's echter zullen optreden
ten behoeve van het Rampenfonds
een zuiver particuliere instelling
zullen ze dat niet doen als rege
ringsambtenaren, doch louter als
personen, die door de regering aan
het Rampenfonds ter beschikking
worden gesteld. Dit om kosten te
M illioenenzaak!
Met hoeveel gedupeerde perso
nen moet het Nationaal Rampen
fonds rekenen bij het maken van
begrotingen? Op totaal ongeveer
180.000, namelijk 120.000 évacué's,
die in hun eigen omgeving onder
dak vonden cn 60.000, die naar
andere streken zijn vervoerd
Zelfs het uitkeren van een klein
bedrag ineens zoals nu gebeurt
wordt dus onmiddellijk een mil-
lioenenzaak!
sparen, die op het fonds zouden gaan
drukken, wanneer 't fonds een eigen
apparaat zou moeten oprichten.
Vaststaat ook, dat de eerste uitke
ringen gedaan zullen worden met de
minst mogelijke administratieve
rompslomp. Bij het bepalen van de
grootte der schade zal men gebruik
maken van de locale kennis van
plaatselijke autoriteiten (burgemees
ters, geesteiyken, etc.). Zeer waar-
schynlijk zullen de gedupeerden con
tant geld ontvangen.
In elk geval hoopt men de eigen-
ïyke taak van het fonds te kunnen
beginnen op het ogenblik, dat de eer
ste evacuë's, wier woningen en inboe
dels grotendeels werden vernield,
weer naar hun woonplaatsen terug
keren.
9,4
De gasvoorziening in de getroffen
streek staat voor een groot deel ach
ter bij andere landsdelen. Meer dan
de helft van de woningen heeft geen
aansluiting tegenover een gemiddel
de van een derde voor het hele land.
Verschillende gemeenten op Voorne-
Putten en Rozenburg, Goeree en
Noord-Beveland hebben nog geen
centrale drinkwatervoorziening.
De helft van de Zeeuwse gemeen
ten had in 1947 een woningvoorraad,
waarvan meer dan 30 bestond uit
één- en tweekamerwoningen. Nu-
mansdorp, Oude Tonge, Kortgene,
Stavenisse, Nieuw Vossemeer byv.
hadden van veertig tot vyftig procent
en zelfs meer één- en tweekamerwo
ningen.
Ruilverkaveling kan de gebreken in
de cultuurtechnische en ook in de ju
ridische indelingstoestanci van grote
delen van het getroffen gebied verbe
teren.
Verkaveling urgent
Voor geheel Zeeland bedraagt de
oppervlakte, waar ruilverkaveling zeer
urgent is, rond 20 van de provincie.
De behoefte aan een ruilverkaveling
bestaat vooral op Schouwen-Duive-
land, Tholen, Zuid-Beveiand en tot
op zekere hoogte ook op westelijk
Goeree. Voorne-Putten en Rozenburg
en de Alblasserwaard.
De voorlopige planologische docu
mentatie van de Ryksdienst is
Woensdag verschenen en zal onge
twijfeld een bijdrage kunnen leveren
tot een inzicht van wat nodig is om
tot een verbetering van de woon- en
leeftoestanden in het getroffen gebied
te komen.
Voor Nederland geldt geen bijzon
der transitotarief in het verkeer met
Oostenrijk en dit heeft voor de Ne
derlandse havens de mogelijkheden
zoal niet geheel, dan toch goeddeels
weggenomen. Dit zegt het antwoord
van de ministers van Verkeer en
van Buitenlandse Zaken op de door
het Tweede-Kamerlid Schilthuis
(arb.) gestelde vragen.
In de conferentie te Linz brachten
de Duitse spoorwegen een brief in
het geding, die de Duitse verkeers
minister Seebohm aan zyn Neder
landse collega minister Algera zou
hebben gezonden. Zulk een brief
werd in Den Haag niet ontvangen.
De kwestie der tarieven werd reeds
te Baden-Baden tussen de ministers
Seebohm en Algera besproken.
De regering, aldus het antwoord,
blyft ter zake diligent.
De Canadese luchtmacht heeft
de beschikking gekregen over een
nieuw straalvliegtuig, dat 60 raketten
kan vervoeren. Het nieuwste Ameri
kaanse toestel van deze klasse kan
slechts 24 raketten meenemen.
De wereld wemelt van patroontjes. Patroontjes, die op stoffen
zijn gedrukt. U hebt natuurlijk ook wel zo'n patroontjes
jurk. Met fraaie boeketten of met stippen en kringetjes om
draaierig van te worden, als je er lang naar kijkt. Je hebt zelfs
al patroontjes van steigerende paarden en zonnebadende juf
frouwen tegenwoordig. De patroontjes rollen in series de textiel
fabrieken uit en wij vinden het maar heel gewoon, dat we
kunnen kiezen uit duizend en één soorten. Maar hebt u er
wel eens over nagedacht, dat er in de tijd van de in berenvellen
gehulde Germanen óók al ergens op aarde mensen in zo'n
imprimeetje rondliepen?
O. wist u dat niet? Nu. in een oud
Egyptisch graf. uit het begin onzer
jaartelling heeft men een kinder
jurkje gevonden, dat vandaag in een
winkel kon zijn gekocht. Dal jurkje
was bedrukt met patroontjes, keurig
boven, onder en naast elkaar. Alleen,
het hele proces van weven, drukken
en kleuren was met de hand gebeurd.
De patroontjes waren er één voor één
met een stempel op gezet. Want tex
tielfabrieken had men toen nog niet.
In de Middeleeuwen, zo omstreeks
1200, is men er in West-Europa ook
mee begonnen en het moet een werk
zijn geweest, dat enorm veel geduld
en tijd heeft gevergd, want de textiel-
bedrukkers van toen sneden eerst het
dessin uit een stuk hout. Als dit
enorme stempel men nam dikwijls
een vrij groot stuk klaar was, werd
het met olie of waterverf bestreken
en op de stof gedrukt net zo lang tot
de hele lap vol was.
in verbasterde Arabische lettertekens
zitten en Perzisch aandoende plan
tenmotieven en uitheemse vogelfigu
ren? Waarom nemen ze niet. eens
de eerste zo omstreeks 1600 door de
Oostindische compagnie uit Brits-In
dië ons land binnengevoerde katoen
Beivijs: een kinder
jurkje van bijna
twintig eeuwen...
Fantastisch mooi en decoratief
waren deze patronen, vergeleken
bij die bloemen, strepen en stip
pen van óns.
Veel is er niet uit die middel
eeuwse tijd bewaard gebleven en het
weinige heeft men dikwijls, als in
Egypte, in graven gevonden. Het is
te zien op een unieke tentoonstel
ling in het museum in Enschede.
De daar geëxposeerde handbedruk-
te stoffen zijn zo mooi dat
ze onwillekeurig de vraag doen
rijzen: waarom maken onze fa
brikanten niet meer eens zoiets?
Waarom copiëren ze niet gewoon
zo'n vroeg-middeleeuws dessin, waar-
tjes tot voorbeeld, die een kleuren
rijkdom en een verfijndheid van des
sin vertonen, waar de tegenwoordige
patroonontwerpers meestal niet meer
aan kunnen tippen?
Weet u, wat u ten antwoord krijgt
als u deze vraag in de Ensehedese
textielwereld durft stellen? „Wij zou
den het wel willen doen, maar we
durven het niet. De. geschiedenis heef!
bewezen, dat de meeste vrouwen deze
patronen tegenwoordig niet meer wil
len kopen. Er zijn fabrikanten, die
de proef hebben genomen. Ze zijn
met de stoffen blijven zitten..."
Wanneer men dit hoort, staat men
met de mond vol tanden. Het is niet
te begrijpen, dat men tegen zo'n
17de-eeuwse katoenen lap (zwart of
crème, bedrukt met bloemenstillevens,
die bij de bloemmotieven van tegen
woordig afsteken als een waardevol
schilderij bij een bizar bazarspull
„nee" zegt. Eigenlijk hadden alle
vrouwen m ons land die tentoonstel-
De Sportieve:
De Sportieve isFrankrijksJongste
p^sot, Josette Aubertol, aeven-
tieri'jaar oud. Ze is leerhnge van
het lyceum te Troyes, en ze wil het
natuurlijk heel ver brengen in haar
vak. Zij is moedig en buitengewoon
zelfverzekerd.
Wat kan ik je geven voor deze
prestatie, vroeg haar vader, toen hij
het goede resultaat van haar examen
vernam. En Josette antwoordde: een
scooter. Want het vliegveld ligt één
hele kilometer van haar huis af, en
zij heeft nu eenmaal iets tegen de
«nelheid van een fiets.
De Zakelijke:
Zij heeft een stand op de „Salon
de l'Enfance", Salon van familie
leven. een expositie die te Parijs
wordt gehouden. Een stand vol cho
colade, koek en bonbons, te midden
van vele andere. Voor de kinderen
zijn er attracties in overvloed, dus is
zo een tentoonstelling, waar boven
dien schommels, wippen en poppen
kasten aanwezig zijn, in de winter
wel een uitkomst
Het jongetje Claude loopt, er rond
met zijn moeder en bekijk: alles.
Opeens zet De Zakelijke hem zo maar
een papieren muts op, dwars over
zijn petje heen. Een prachtding:
groen, wit en geel. Hij loopt er zin
gend mee weg. Dan stopt zij de
moeder ook nog een zakje bonbons
in de handen: honderd francs,
Madame. Maar Madame weigert, ze
heeft ze niet nodig, verontschuldigt
zij zich. Niet, dan niet, zegt De Zake
lijke. En ze roept het kind terug. Hij
staat meteen weer voor haar. Wat
zal ze hem nu geven? Mooi toch die
muts. zegt hij. Maar in plaats van te
antwoorden pakt De Zakelijke hem
het ding weer af. Niet, dan niet. her
haalt ze. Het jongetje staat opeens
verloren tussen de menigte.
De Idealistische:
De zaal is bijna niet verwarmd
en er zitten maar tien mensen.
Een er van is een wat oudere
vrouw. Ze werkt in een warenhuis
en komt iedere Woensdagavond hier
naar toe om de bijeenkomst te be
zoeken. Een bijeenkomst- van wat?
Van goed willen en van humaniteit.
Zo maar opgericht door een paar
mensen. Zonder publiciteit. Vandaag
vertelt er bijvoorbeeld een hoe Je
des avonds je dag weer in je geest
moet reconstrueren. Herzien wat
je fout hebt gedaan. De Idealistische
zegt: ik had geen tijd meer om in
de winkel mijn haren wat in orde
te brengen. Ik deed het toen maar
in een stille straat. Met behulp van
een zakspiegel. Een jonge man stak
zijn tong tegen nuj uit. Ik vroeg hem
waarom hij dat deed. Hij heeft ge
antwoord met nog eens zijn tong
uit te steken. Ik heb tegen hem ge
lachen. Was dat nu goed of dom?
De man voor de lessenaar tracht
een antwoord te vinden. De zaal
wordt hoe langer hoe kouder. De tien
mensen luisteven aandachtig. De
Idealistische leeft voor één uur in
een atmosfeer verre van lintjes, kant
en tussenzetsel.
Buiten is Parijs. Binnen is een we
reldje voor haar. een wereldje dat
zich met haar kleine problemen van
goed cn kwaad bemoeit.
Ret. is weldadiger dan wat ook.
zei ze tegen
JACQUELINE.
Een Rijnlands patroontje uit de
13e eeuw met verbasterde Arabische
lettertekens en vogelfiguren. Die ade
laars werden vroeger veel als stof
dessin gebruikt. Later vindt men
hetzeltde motief in het Duitse wa
pen terug.
ling in Enschede moeten zien. We
verwedden er een lief ding om, dat ze
onmiddellijk zouden zijn bekeerd.
Die eerste uit Brits-Indië ge-
importeerde katoentjes hebben
destijds een kleine revolutie te
weeg gebracht in West-Europa. Want
men was c-r hier tot dat ogenblik wel
in geslaagd, patronen op stof te druk
ken maar het nare was. dat die stof
dan nooit meer gewassen kon worden
zonder het patroon le verliezen. De
Brits-Indische katoentjes daarentegen
bleken was-echt te zijn en dat open
de ongekende perspectieven. Men kon
er nu zichzelf en de meubels mee be
kleden. men kon er gordijnen en ta
felkleden van maken en beddespreien.
Het was alleen maar zaak om ach
ter het „druk-geheim" te komen en
het heeft nog ongeveer 75 jaar ge
duurd. voordat men dat dóór had. De
eerste West-Europese katoendrukkerij,
die de Indische katoentjes kon imi
teren, verrees in Amersfoort en daar
na ontstond er in ons land al gauw
een bloeiende industrie op dit gebied.
Engeland volgde spoedig, maar in
Frankrijk kreeg het bedrukte katoen
eerst geen schijn van kans. De rege
ring verbood het dragen van katoen
met galei-straffen, want wat zou er
van de bloeiende Franse zijde- en wol
industrie overblijven, als die zo'n con
current kreeg? Maar juist dat verbod
prikkelde de Francaises tot het dra
gen van de nieuwe stof. Zo gauw ze
er mee op straat verschenen, werd de
japon hun voor straf van het lijf
gerukt.
Ongeveer driekwart eeuw bleef
het verbod van kracht. Toen ging
de Franse regering door haar
knieën. Tegen die tijd waren onze ka
toendrukkerijen net over hun hoogte-
Een wandelend
foto-album
Een nieuw, maar afschuwelijk,
snufje op het gebied van het be
drukken van textiel komt uit
Amerika: men zal in de toekomst
ook stoffen gaan fabriceren, be
zaaid met portretten. Mannen
kunnen dan dus met tientallen
afdrukken van Doris Day's stra
lende glimlach op hun overhemd
rondlopen, als ze deze dame bij
zonder adoreren en vrouwen zou
den een rok kunnen nemen met
hun held er in vijftigvoud op ge
reproduceerd. Of desnoods met
haar eigen beeltenis...
Men is er namelijk in geslaagd
direct op stof te fotograferen. De
hemel beware ons voor dergelijke
uitvinders.'
punt heen. De Zuidelijke Nederlanden
hadden ons het werk afgesnoept. Wil
lem I heeft later nog wel kans gezien
weer nieuwe drukkerijen in Haarlem
en Leiden gevestigd te krijgen, waar
door een groot aantal orders weer in
Nederland inplaats van bij onze zui
derburen terecht kwamen, maar in
het begin var de 20ste eeuw verdwe
nen ook die drukkerijen weer van ons
textieltoneel. Later hebben de grote
drukkerijen, die nu in Enschede. Hel
mond, Deventer en andere plaatsen
zijn gevestigd, de taak overgenomen.
MARIKE
Een Franse (arbeiders-I familie
van 4 personen: vader, moeder en
twee kinderen, geeft per week
8 720 franc uit. dat is ongeveer 85.
Voor huur, gas, electriciteit. verwar
mine. reparaties en huishoudeiyke
artikelen echter slechts tien procent
van dit bedrag. Dat
is dan in de meeste
woningen ook heel
goed te zien. Er
wordt weinig ver
nieuwd en nooit
met zo'n ijver
schoongemaakt, als
dit in Nederland
wel het geval is.
De kleding neemt
•veneens tien pro
cent. Ook dit is te
zien. Want een
Franse huismoeder
is erg zuinig op het
goed, keert en stopt en lapt en ver
andert. Het moet gezegd, de kinde
ren zien er steeds proper uit. Apo
theek en dokter, grotendeels ge
dekt door de Sociale Verzekering,
hebben toch nog één procent nodig.
Maar om nog eens op dat eten.
terug te komen: twee warme maal
tijden per dag, zoals dat daar gebrui
kelijk is, kosten veel: 60 pet van het
inkomen. De Fransman houdt van
vlees en één vierde van die zestig
procent gaat naar de slager toe. Voor
melk alleen al wordt vijf gulden
per week uitgegeven, en voor drank,
wijn niet te vergeten, 13 procent van
die 60. Brood neemt ook een belang
rijke plaats in: bijna negen procent.
Maar van peulvruchten wordt slechts
zéér matig gebruik gemaakt: minder
nog dan één procent van die zestig.
Al deze gegevens kunnen de basis
vormen van een rekenspelletje
als u ten minste een kasboek bij
houdt! Hoe geeft u uw geld uit? Een
ding is zeker: er wordt geen drie vijf
de van opgegeten en snoeperijen, die
in deze statistiek niet eens belangrijk
genoeg waren om een plaatsje te vin
den, komen stellig bij u wél voor.
Het meisje
achter ,,de balie"
W'ij hebben vaker met
mannen dan met
vrouwen te doen, ver
telt het meisje van het In
lichtingenbureau van de
Spoorwegen. Dat ze dat
wel plezierig vindt, zegt ze
er beleefdheidshalve niet
bij. maar je zou het bijna
afleiden uit haar volgende
woordenMannen zijn
makkelijker, ze begrijpen
alles veel eerder, ze zijn
korter, zakelijker.
Vrouwen beginnen altijd
eerst hele verhalen af te
steken, voordat ze tot de
zaak komen waar het
eigenlijk om gaat. Ik denk,
zegt ze, dat het komt om
dat de meeste vrouwen in
veel dingen van mannen
afhankelijk zijn.
Moeten ze eens zelf een
zaakje opknappen, dan
weten ze er niet goed raad
mee. Maar wij moeten al
tijd geduldig en vriende
lijk blijven en we mogen
nooit iemand met een
kluitje in het riet sturen.
Kunnen we zelf niet direct
helpen, dan zoeken we net
zo lang toe we iemand vin
den. die het een of andere
moeilijke karweitje van ons
overneemt.
Neem bijvoorbeeld het
geval met die Pers. Hij
verscheen laatst voor onze
balie zo noemen we
onze toonbank en hij
begon een heel verhaal in
het Perzisch af te steken.
Nu spreken we behoorlijk
onze talen, maar niemand
van ons kent Perzisch
We belden het Perzische
consulaat op, maar de con
sul bleek ook niet bij
machte om ons te helpen.
En die Pers stond daar
maar We werden er al
zenuwachtig van tot
iemand op het snuggere
idee kwam een zaak in
Perzische tapijten op te
bellen Daar was gelukkig
een Pers, een lévende, die
En dan die Engelse ma
troos, de vorige week. Hi.i
kwam buiten adem om een
uur of vijf met een cheque
boekje, waarop hij Engels
geld wilde hebben Lk belde
zouden hebben, als iemand
van het grens-wisselkan-
toor, dat boven ons in het
gebouw zit niet hemel en
aarde had bewogen, om
het geld te krijgen. De
matroos was achteraf in
tranen van geluk, en ik
heb hem een sterke kop
Engelse thee
de ene bank na de andere
op, maar iedereen zat al
dicht. En die matroos
raakte zo overstuur, dat
hij bijna in huilen uit
barstte. Eindelijk kwam
het hoge woord er uit: hij
was al twee dagen onder
weg naar Londen, had ner
gens gelegenheid gehad z'n
geld te wisselen werd
morgen aan de overkant
van het Kanaal verwacht
door een meisje in bruids
tooi. Als hij dat geld niet
had, kon hij niet weg en
viel z'n hele trouwpartij in
duigen
We hadden zo'n mede
lijden met hem, dat we
het geld desnoods geleend
Met zulke zaakjes ben je
zo maar anderhalf uur
zoet. Laatst is een van
m'n collega's zelfs een hele
dag op stap geweest om
een Amerikaan aan een
verloren hotel te helpen.
Die Amerikaan was in
gezelschap van een politie
agent. die hij op straat
had aangeklampt, omdat
hij niet meer wist waar hij
de vorige nacht had gelo
geerd. Het enige, dat hij
zich herinnerde was, dat
het bewuste hotel ln een
drukke straat stond met
een tram en een café op
de hoek. De naam was hij
ook kwijt na een feeste
lijke nacht met een vriend
in de stad. „Helpt u me
alsjeblieft," zei hij, „alles
staat er. m'n koffer, m"n
kleren, alles".
Dat meisje heeft toen
uren met *m door de stad
gezworven. Voor elk hotel
zei ze: „Herinner je je
dat" Maar die Amerikaan
bleef maar néé knikken.
Tot hij er ten slotte zo
moedeloos onder werd. dat
hij de zaak maar op wilde
geven. Maar dan gaf ze
hem een duwtje en zei:
„Kop op, doorzetten."
Want, wij zijn niet ge
wend om een akkefietje
niet tot de laatste draad
uit te pluizen. Nou, ze heb
ben het gevonden. Laat in
ae middag.
Met de binnenlands»
mannen hebben we eigen
lijk nooit zoiets. Daar heb
je trouwens toch wel eens
rare exemplaren bij hoor,
die de omweg langs ons
bureau maken om te vra
gen op welk perron ze
moeten zijn, terwijl ze dat
overal op de borden kun
nen lezen of desnoods aan
de kaartjes-controleur kun
nen vragen.
En de lui, die sich nü al
druk maken over hun zo-
mervacantie en willen we
ten, wanneer er op 16 Juli
's morgens een trein gaat
naar Gorssel, zijn óók niet
uniek. Maar verder... nee
échte lastposten tref je zo
goed als nooit.
Ik vertelde dat van die
Pers en die Amerikaan dan
ook alleen maar. zei ze,
omdat u geen leuk ver
haaltje zou kunnen schrij
ven, als ik uitsluitend de
mannen noemde, die wil
len weten, hoe vaak ze
moeten overstappen naar
Roodeschool en of er in
Alkmaar ook een bus is
naar Enkhuizen.
