tmcnt^Z
Ontslagrecht in gemoderniseerd gewaad
Tweede Kamer over ontslag
bij Arbeidsovereenkomsten
Vermogensvorming bij het Rijk
ging ten koste van particulieren
Tot een beslissing over subsidie aan
Opera is het niet gekomen
motorisering der massa
NATIONAAL RAMPENFONDS:
4
ALGEMEEN HANDELSBLAD VAN DONDERDAG 19 FEBRUARI 1953
OVERZICHT TWEEDE KAMER
(Van onze parlementaire redacteur)1
's-Gravenhage, 19 Febr.
XJET ontwerp wijziging van de be-
palingen omtrent het ontslag bij
arbeidsovereenkomsten is, als ont
werp, reeds vier en een half jaar oud.
Wijlen minister Van Maarseveen
diende het in Juni 1948 in; zijn
opvolger, minister Mulderrje, bracht
er een aantal wijzigingen in aan en
diens opvolger, mr Donker, kan het
nu dan eindelijk in de Kamers verde
digen.
In hoofdzaak berust het ontwerp op
een overeenstemming tussen de organi
saties van werkgevers en werknemers,
zoals deze in een op verzoek van mi
nister Van Maarseveen in Juli 1947 uit
gebracht rapport van de Stichting van
de Arbeid is neergelegd. Geheel onge
wijzigd heeft de regering de voorstellen,
zoals deze in het rapport waren gedaan,
echter niet overgenomëh. Een kleine
commissie, bestaande uit prof. mr M. G.
Levenbaeh, hoogleraar aan de Gem.
Universiteit te Amsterdam, mr H. L.
Fagel. hoofd der afd. Arbeidsverhou
dingen van het departement van Sociale
Zaken en mr W. G. Belinfante, raad
adviseur by het departement van Justi
tie, heeft, aan de hand van het rapport
van de stichting, het ontwerp gereed ge
maakt.
De hoofdstrekking van het ontwerp,
dat een aantal wyzigingen en aanvul
lingen aanbrengt in het Burgerlijk Wet
boek. het Wetboek van Koophandel en de
Faillissementswet. is: het verschaffen
van meer bestaanszekerheid aan per
sonen, die reeds geruime tijd bij dezelfde
werkgever in dienst zijn. Te dien einde
zijn voornamelijk nieuwe bepalingen op
genomen omtrent: de verlenging van de
opzeggingstermijn bij langdurig dienst-
Wielrijder werd slachtoffer
van eigen hulpvaardigheid
(Van onze correspondent)
Ede, 19 Februari.
Op de Apeldoornseweg te' Ede
ge
beurde Dinsdagmiddag een ongeval
waarbij de 26-jarige wielrijder L T.
Bouwman uit Ede zo zwaar werd ge
wond dat hij Woensdag aan de gevolgen
overleed. De fietser, die bemerkte dat
het wegdek spiegelglad was, gaf met
zyn hand tekens aan de bestuurder van
een naderende auto, om hem op het ge
vaar te attenderen. De automobilist
remde, maar daardoor slipte de wagen.
De wielrijder werd gegrepen en werd dus
zelf slachtoffer van het gevaar waar
voor h\j de ander wilde behoeden.
verband (naar gelang van de duur
dat dienstverband: voor de werkgever
maximaal 13 weken, voor de werknemer
maximaal 6 weken ide bemoeiing var
de rechter met „kennelijk onredelijke'
ontslagen: de kwestie van herplaatsing:
verbod of beperking van ontslag bij mili
taire dienst of ziekte en ten slotte scha
devergoeding bij concurrentiebeding, in
geval van ontslag van een arbeider
anders dan om dringende redenen.
Met de hoofdstrekking konden eigen
lijk alle sprekers wel instemmen. Het is
een aanpassing aan een gedurende ruim
veertig jaar opnieuw gegroeide rechts
overtuiging en kan dus, om het woord
van prof. Oud (v.v.d.) te gebruiken, als
een aanvaardbare „modernisering" wor
den gezien.
EEN groot deel van de belangstelling
der sprekers was eigenlijk gewijd
aan zaken, die by dit ontwerp niet
zijn geregeld, maar daarmede toch wel
nauw samenhangen: de bedrijfsrecht-
spraak en de eventuele verdwijning of
vervanging van het bekende Buitenge
woon Besluit Arbeidsverhoudingen 1945
(B.B.A. 1945).
Zo iemand hieraan nog mocht hebben
getwijfeld, dan is uit dit debat wel duide
lijk gebleken, dat hierover nog verre van
eenstemmigheid bestaat. De kwestie van
de bedrijfsrechtspraak roept vele vragen
van principiële en utlllteits-aard op.
Prof. Oud 'bijvoorbeeld gelooft, dat de
voortschrijding van de rechterlijke spe
cialisatie niet'is tegen te houden en dus.
waar mogelijk, als een noodzakelijkheid
moet worden aanvaard. Een man als mr
Van der Feltz (c.h.), zelf uit de rechter
lijke macht afkomstig, wenst echter aan
de uitsluitend algemeen-juridisch ge
schoolde rechter vast te houden, die zich.
wanneer het om zaken gaat, waarin hij
ondeskundig is, veelzijdig kan laten voor
lichten.
Er zijn ook tussenvormen mogelijk,
zoals rechterlijke colleges met deskun
dige „bijzitters", Met dit Instituut zijn,
naar veler oordeel, in pachtzaken en bij
de raden van beroep voor de sociale ver
zekering. goede resultaten opgedaan.
Voor arbeidszaken denkt men in dit
verband dan aan het verbinden van
„arbeidskamer" aan elk kantongerecht
en samengesteld naar analogie van de
paehtkamers.
In ieder geval echter staat vast dat,
zoals de zaken thans liggen, bedrijfs
rechtspraak nimmer .op alle arbeids
zaken kan worden toegepast, omdat ook
de Grondwet.dit niet toelaat.
EEN andere vraag, waarover nogal
wat verdeeldheid bestond (wij
noemen hier slechts een enkel punt)
is, of de handhaving van het B.B.A.
1945 en in het bijzonder van artikel 6
van dit besluit, naast het thans in be-
Vrees mor tegenstrijdigheid met B.B.A.
1YE Tweede Kamer heeft gister-
middag de algemene beraad
slagingen over het wetsontwerp van
de bepalingen omtrent het ontslag
bij arbeidsovereenkomsten voort
gezet.
De heer Stapelkamp (a.r.) be
toogde, dat het ontwerp urgent is. Zyn
politieke vrienden en hij zullen gaarne
hun medewerking verlenen aan de tot
standkoming van een wet als het ont
werp beoogt.
De bedrijfsrechtspraak moet z.i. be
houden blijven en uitgroeien. Men kan
daartoe medewerken, door deze recht
spraak een wettelijke status te geven-
Dat het Buitengewoon Besluit Ar
beidsverhoudingen blijft werken en dat
de gewestelijke arbeidsbureaus de recht
vaardigheid van een ontslag blijven
beoordelen is z.i. een vreemde figuur.
Spr. verklaarde bezwaar te hebben
tegen de suggestie van de heer Oud
om met het wetsontwerp te wachten
tot het nieuwe Burgerlijke Wetboek aan
de orde is.
De heer Van Rijekevorsel
(k.v.p.) was van mening, dat het
redelijk zou zijn geweest, wanneer het
ontslagrecht, in het B.B.A. geregeld,
thans zou vervallen door het op te
nemen in het ontwerp. Er is nu een
tegenstrijdig ontslagrecht.
Voorts bepleitte hij opneming van de
bedrijfsrechtspraak in het ontwerp.
Mejuffrouw T en de lo o (arb.) was
van oordeel, dat het wetsontwerp tech
nische verbeteringen brengt. Spr. be
toogde, dat het B.B.A. bijzonder nuttig
en gunstig heeft gewerkt. Pas als we
een betere kantonprocedure hebben en
kunnen beoordelen of het nodig en
mogelijk is een speciale vorm van
arbeidsredhtspraak in het leven
roepen, zal men naar haar oordeel naar
een procesgang moeten zoeken, die alle
moeilijkheden opvangt. Dan pas zal het
B.B.A. kunnen verdwijnen. Haar oordeel
samenvattend zei spr., dat het ontwerp
wel verbeteringen brengt, maar dat een
betere procedure conditio sine qua non
is voor een werkelijke verbetering van
het ontslagrecht.
De heer Van der Feltz (c.h.)
zeide het niet juist te achten, de tegen
woordige rechtspraak als weinig be
vredigend te betitelen. Naar aanleiding
van de ODmerkingen van de heer Oud
zei spr., dat men oog moet hebben voor
de gevaren van specialisatie.
De rechtspraak in arbeidszaken zal
z.i. bevredigender zijn als gebruik wordt
gemaakt van de juridisch geschoolde
rechter, in plaats van lekenbijzitters.
De heer Reuter (c.p.n.) betoogde,
dat de gewestelijke arbeidsbureaux in
geen geval moeten worden uitgesloten
bij de ontslagprocedure.
De heer Lemaire (k.n.p.) ver-
Stichting lectuurvoorziening
jongeren
(Van onze correspondent)
Utrecht, 19 Februari
Dezer dagen is opgericht de Stichting
Lectuurvoorziening Jongeren, welke ten
doel heeft het schrijven, uitgeven en ver
spreiden te bevorderen van goedkope en
goede jeugdlectuur. De stichting streeft
geen commerciële doeleinden na. De wet
houder van Onderwijs en Volksontwik
keling van Rotterdam, die secretaris van
de stichting is. de heer A. J. van der
Vlerk, zeide dat het bestuur der stich
ting de jeugd in de leeftijd van ongeveer
twaalf tot achttien jaar rechtstreeks in
contact wil brengen met de litteratuur.
Voorts wil de stichting de jeugd stimu
leren een begin te vormen van een eigen
bibliotheekje.
Gehoopt wordt bij alle uitgevers be
grip te vinden voor de doelstellingen van
de stichting en hen tot medewerking te
bewegen Desgewenst zal met de geor
ganiseerde boekhandel overleg worden
gepleegd.
klaarde geen reden te zien, waarom de
rechter niet zijn plaats in de procedure
gegeven zou moeten worden. Een eerste
eis is echter, dat hij niet overbelast
wordt.
Jonkvrouwe Wttewaall van
Stoetwegen (c.h.) merkte op. dat
de verlenging van de opzeggingstermijn
naar het oordeel der regering de be
langrijkste verbetering is. Spr. meende
echter, dat de practrjk zal moeten aan
tonen. welke verbetering de voornaam
ste is- De beoordeling van het kennelijk
onredelijke ontslag' zou h.i. moeilijk
heden kunnen brengen. Zij zou gaarne
vernemen hoe de minister de ontwikke
ling ziet van de administratieve con
trole vooraf en de rechterlijke controle
achteraf. Een goede bedrijfsrechtspraak
is h.i. wel gewenst.
Te ruim half vijf werd de vergade
ring verdaagd tot hedenmiddag één uur.
handeling zynde ontwerp, wel juist en
aanbevelenswaardig is. Het zal nu aan
de echter zijn. te beoordelen, of een
ontslag „kennelijk onredelijk" Is, maar
daarnaast wordt artikel 6 van het
B.B.A. gehandhaafd, dat de goedkeuring
van de directeur van het gewestelijke
arbeidsbureau (ontslag-vergunningen
stelsel) vereist. Zolang deze regeling
daarnaast blijft gehandhaafd, fungeert
de rechter eigenlijk onbedoeld
hier dus als beroepsinstantie.
Dat het B.B.A. in vele opzichten van
nut is geweest, wordt door vrijwel
niemand ontkend, maar het bleek wel,
dat de Kamer toch ook van deze nood-
regcMng eens af wil en mr Van Rijeke
vorsel (k.v.p.) bijvoorbeeld kostte het
kennelijk veel moeite er zich bij neer te
leggen, dat dit B.B.A. niet bij dit ont
werp wordt aangepast aan en opge
nomen in het Burgerlijk Wetboek.
Prof. Oud heeft op grond van dit alles
dan ook de vraag gesteld of het mis
schien niet nog het beste zou zijn, het
gehele ontwerp aan te houden tot de
thans voorbereid wordende algehele
herziening van het Burgerlijk Wetboek.
Voor een dergelijk uitstel is echter stel
lig geen meerderheid te vinden.
Vragen voor minister
Kernkamp
In het voorlopig verslag over d
begroting van overzeese ryksdelen
vragen enige leden van de Eerste Kamer
Inzake de kwestie van het zelfbeschik
kingsrecht van dc West inlichtingen
over een drietal punten. In de eerste
plaats stellen zij de vraag of het kabinet
aanvankelijk het standpunt van de
minister van overzeese rijksdelen had
gedeeld en er pas later reserves waren
gemaakt. Voorts vragen zij of die
reserves betrekking hadden op kwesties
van interpretatie dan wel op gerezen
misverstanden. In de derde plaats
achten zij de vraag gewettigd of de
minister later van standpunt is ver
anderd of dat het kabinet hem eigenlijk
had gedesavoueerd. Een vruchtbare dis
cussie achten zij pas mogelijk nadat
omtrent deze punten opheldering is ge
geven. Ook zouden zij nog gaarne een
antwoord hebben op de vraag of naar
aanleiding van het thans gevoerde over
leg tussen Nederland, Suriname en de
Nederlandse Antillen „voeling" is of
wordt gehouden met het State Depart
ment in Washington. Aangezien hier
sprake is van een zuiver interne rijks
aangelegenheid, zouden zij dat volstrekt
onjuist achten. Ook een inmenging van
de zy'de van de vierde commissie van de
Verenigde Naties achten zij onjuist.
Staatsvermogen nam in drie jaren met ruim
zes milliard toe
IN het gedeelte van het jaarverslag van de
De Twentsche Bank, dat aan de eco
nomische ontwikkeling is gewijd,
wordt twijfel uitgesproken ten aanzien
van de voorspelling, dat er binnenkort
in de betalingsbalans wegens noodzake
lijke voorraadaanvulling een omslag zou
zijn te vernachten. De voorraden.worden
thans niet abnormaal laag geacht. Even
min wordt aanvaard, dat het bedrijfs
leven thans minder zou investeren dan
waartoe het op grond van de liquiditeits
positie in staat zou zijn. Daar waar ge-
eigende middelen aanwezig zijn, blijkt
in het algemeen niet van terughoudend
heid tot het doen van uitgaven voor ver
betering en vernieuwing van bestaande
bedrijven. Doch in een groot deel van het
bedrijfsleven gevoelt men zich benard
omtrent de liquiditeit.
Vastgesteld wordt, dat hoofdzakelijk
als gevolg van de gevoerde financiële
politiek van R(jk en gemeenten een stuk
van het nationale inkomen onbesteed is
gebleven en in het betalingsbalans-over
schot is omgezet. Terwijl de gemeenten
hun schuldpositie met rond één milliard
verbeterden, kon het Rijk uit het over
schot van zijn inkomsten boven de uit
gaven in de eerste plaats een verbetering
van de netto vlottende schuldenpositie
met rond 600 millioen bereiken. Boven
dien betaalde het Rijk uit de lopende in
komsten nog ca. 350 millioen af op de
z.g. herstelschade-schuld en verminderde
ook de geconsolideerde schuld door af
lossing met een gelijk bedrag. Dit alles
wijst duidelijk op een belastingheffing,
welke de lopende uitgaven verre over
trof.
En het is niet bij deze verbetering
van de vermogenspositie van het Rijk
met ca. 1800 millioen gebleven.
Want alle investeringen in Staatsbe
drijven en andere buitengewone uit
gaven zijn uit de lopende inkomsten
gefinancierd. Voor de afgelopen drie
jaren wordt de vooruitgang van het
staatsvermogen in het verslag op
ruim f 6 milliard geraamd. Hiervan
komt ca f lh milliard uit Ameri
kaanse steun, doch al het overige uit
lopende staatsinkomsten.
Op grond van een en ander wordt de
vraag opgeworpen, of wij hier te doen
hebben met een orthodoxe bewaking van
'erheidsfinanciën en van het mone
taire evenwicht, dan wel een aanvanke
lijk juiste politiek stilaan is overgegaan
in een nationalisering van de vermogens
vorming en daarmede allengs van de
particuliere onderneming. Want duide
lijk is, dat de vermogensvorming bij het
Ryk slechts kon worden bereikt door
middel van een zo zware belasting
heffing, dat de vermogensvorming bij
particulieren veelal negatief werd, dat
kleine ondernemingen bijkans niet meer
omhoog kunnen komen en dat ook by
de grotere ondernemingen de zelffinan
cieringsmogelijkheden onvoldoende zyn
om de bedrijven behoorlijk op de hoogte
van hun tijd in stand te houden en uit
te breiden. De hoge belastingen hebben
een deflatiehaard ontstoken, waardoor
een inzinking in het binnenland is inge
treden, waarvoor echter in het algemeen
nog op de exportmarkten compensatie
kon worden gevonden. (Voor het finan-
cieel-technische gedeelte van het jaar
verslag verwijzen wij naar de financiële
rubriek.)
Besprekingen over de
militaire missie
Naar Antara meldt, heeft het Indo
nesische kaïbinet besloten dat de rege
ring zal vasthouden aan het voorstel om
de besprekingen met de Nederlandse
regering over de militaire missie te doen
plaatsvinden in de loop van de maand
Maart.
Advertentie-Ingezmed.)
KeeW"'
s.erV „idem»
ZWARE BRAND IN EEN
CONSERVENF ABRIEK
TE WARFFUM
Schade een half millioen
(Van onze correspondent)
Groningen. 17 Februari
Een zware uitslaande brand heeft gis
teravond In de Wilco-Conservenfabrie-
ken te Warffum (Gr.) een schade van
ruim een half millioen gulden veroor
zaakt. Een grote nieuwe loods, waarin
een omvanrijke voorraad producten was
opgeslagen, ging geheel in vlammen op.
Omtrent de oorzaak tast men tot dusver
in het duister. Wèl staat vast. dat een
chauffeur der fabriek gisteravond om
streeks half negen nog een grote 15 tons
vrachtauto in de loods heeft gereden
Korte tjjd later brak de brand uit. Ook
deze vrachtauto ging in vlammen op.
De fabrieksbrandweer greep direct ln
en naar de directeur, de heer Willemse,
ons verklaarde, is het voor een groot
deel aan dit snelle optreden te danken,
dat de kantoren, die aan de nieuwe
loods zijn vastgebouwd, behouden kon
den blijven. De brandweer van Warffum
en later ook de corpsen van de aan
grenzende gemeenten Baflo en Usquert.
deden wat zij konden om uitbreiding te
voorkomen. Zij slaagden er ten slotte in
te verhinderen dat de vlammen over
sloegen naar de aangrenzende fabrieks
gebouwen. De rookontwikkeling was
■ooral tengevolge van het verbranden
■an grote voorraden emballagemateriaal
enorm groot. Voorts gingen in de loods
in vlammen op 800.000 flessen, 25.000
potten kersen op sap, 26.000 flessen
tomatensap, een grote partij gedroogde
uien en honderden houten kisten. Ver
zekering dekt de schade.
De brandweer was vanmorgen nog
met de nablussing bezig.
De Friese kwestie
RAPPORT COMMISSIE-
KINGMA BOLTJES
WELDRA GEREED
In zijn Memorie van Antwoord aan de
Eerste Kamer over de begroting van
Justitie zegt minister Donker reden te
hebben om de verwachting uit te
spreken, dat het rapport van de com-
missie-Kingma Boltjes niet lang meer op
zich zal laten wachten. Het is de minis
ter bekend, dat de commissie zich niet
alleen met het vraagstuk van het af
leggen van eden in het Fries heeft bezig
gehouden, doch o.m. ook het gebruik van
het Fries in notariële akten in haar c
dei-zoek heeft betrokken. In verband
hiermee komt het hem raadzaam voor,
in afwachting van de verschoning van
het rapport van de commissie, op dit
bijzondere punt thans niet in te gaan.
Sedert begin van 1950 repatrieerden
honderdduizend personen
Aan 13.000 gezinnen werd woonruimte verschaft
Sedert de eerste helft van het jaar
1950 arriveerden hier te lande uit In
donesië ongeveer 25.000 gezinnen, be
nevens ongeveer 9000 alleenstaanden,
omvattende in totaal nagenoeg 100.000
personen.
In het algemeen kan worden ver
meld, dat sedert het begin van 1950
aan ongeveer 13.000 gerepatrieerde
GEMEENTERAAD VAN AMSTERDAM
Steeds weer deselfde klachten over het vaor een voldongen feit worden
geplaatst: geen vrijheid om vooraf uil te maken
hoe ver het mag gaan
„Volkstoneel" er door
gehaald: 24 tegen 17
stemmen
(Van onze raadsoverzichtschrijver)
GISTERAVOND subsidies voor de
kunst. Wat het Volkstoneel betreft
is het spel uitgespeeld, maar bij de
Opera bleef men in de eerste acte
steken. Het is het seizoen voor deze
dingen. Deze constatering lieeft echter
een bittere bijsmaak:
,fDoch deez' scherts heeft droeve zin",
zoals Petrus Augustus de Gencstet in
een van zijn ,fkleengedichtjes" zegt.
Want het is helaas zo. dat. men altijd na
afloop van de helft van het speelseizoen
er toe overgaat de subsidies te „bepa-\
Maar dan zijn zij in feite al lang
bepaald. Alleen maar niet door de raad.
Het te subsidiëren gezelschap presen
teert de rekening voor wat het al groten
deels heeft uitgegevenplus een nota-
tje van het tekort over het vorige
seizoen. Zo gaat het sinds 191/5. En per
jaar horen wij twee keer, eerst b\j de
gemeentebegroting en dan bij het hono
reren van de gepresenteerde rekeningen,
dat het zó toch werkelijk niet voort mag
gaan, dat dit een onmogelijke toestand
is, dat het anders moet worden. Dat er
vóór het speelseizoen moet worden be
paald wat er mag worden uitgegeven en
aan subsidie gegeven. Tot dusverre nog
geen middel om dit doel te bereiken. Wij
demonstreren dit nu eerst aan het Volks
toneel.
DAARBIJ was weliswaar iets bijzon
ders. Men weet, dat dit gezelschap
in en voor het vorige seizoen „voor
het laatst" subsidie heette te hebben ge
kregen. Het voldeed niet aan de ver
wachtingen. en daarover was men het
in de raad vrijwel eens. Maar het sei
zoen „was nu eenmaal begonnen" en
daarom gaf men hef nog een bedrag van
15.000; er is toen zelfs van een „liqui
datie-subsidie" en zelfs van een betaling
van de begrafenis gesproken. Te vroeg.
De verwachting was, dat de regering
ook met haar subsidie zou ophouden.
Maar het gezelschap werd niet geliqui
deerd en ging niet dood. Verleden jaar
behaalde het een succes met de verto
ning van Kai -Munks Het Woord. De
regering bedacht zich. Minister Cals
stelde een steun van 50.000 voor het
nu lopende seizoen in het uitzicht
mits de gemeente er f 15.000 zou bij
doen. En zover waren wij nu gisteren,
„Dwangpositie" voor de raad.
Met SI/ tegen 17 stemmen werd deze
positie aanvaard. Tegen stemden „Vrij
heid en Democratie", de protestants-
christelijke fractie en de rooms-katho-
lieke, de viethouders van laatste twee
inbegrepen. De uitslag van het debat
stond van te voren vast.
Onze trouwe lezers kunnen zich wel
voorstellen hoe het verliep. Mejuffrouw
Luns en de heer Douqué van de rooms-
katholieke fractie, de heer Van Rij van
de protestants-christelijke en de heer le
Cavelier van de liberale zetten uiteen,
dat deze volte face tijdens het al weer
voor twee derden verlopen seizoen bo
vendien in strijd met de vroeger ge
maakte afspraak was. Zij bestreden de
argumenten, die B. en W. er voor aan
voerden: niet alleen de veranderde hou
ding van de regering, maar ook „Het
Woord", de toetreding van nieuwe
krachten tot het gezelscha- en het gast
regisseurschap van de heer Van Dalsum.
De heer Van Rij sprak van de „methode"
van B. en V/. om gelden te laten voteren,
die al voor een groot deel waren be
steed, en de heer le Cavelier van een
naar beneden halen van de raad. Daar
tegenover spraken mevrouw Vorrink, de
heer Bot en wethouder De Roos.
DE wethouder herhaalde ten prin
cipale dat ook B. en W. deze
manier van subsidiëren, in het sei
zoen zelf, „onbevredigend" achten. Op
een bepaald ogenblik, aldus de heer De
Roos, moeten de troepen zich formeren,
zo omstreeks Maart of April, voor het
volgende seizoen. En wat dit subsidie
meer in het bijzonder betreft: Er is nu
een reeks van veranderde omstandig
heden, feiten waarvan wij afhankelijk
zyn. Als wy nu weigerden, zou het ge
zelschap werkelijk moeten liquideren; en
kan Amsterdam, dat geroepen is om de
kunst te bevorderen, die verantwoorde
lijkheid op zich nemen? Neen en nog
maals neen!
Dat klinkt wel fraai. Maar de nuch
tere waarheid is, dat het bestuur van de
raad op deze manier een farce wordt,
een lege schijnvertoning. De gemeente
loopt achter de „feiten" aan. Gouverner
c'est prévoir. Zolang dit „stelsel" van
subsidiëring blijft, kon er, wat dit be
treft, evengoed in het geheel geen ge
meentebestuur zijn.
DAT geldt mutatis mutandis ook van
de Opera. In zoverre is het bij deze
geheel anders, dat men over de in
stelling zelf volkomen tevreden is. Ook
de heren Van Rij, Douqué en le Cavelier
en mejuffrouw Luns, zelfde spelers als
hierboven. Maar hier doet zich precies
zo die ellende van „beslissen", telkens
na een voldongen feit, voor. En daarbij
het spook van de voortdurende kosten
stijging. Er moet nu ƒ630.000 aan sub
sidie worden gegeven, dat is 112.000
meer dan verleden jaar. Men hoopt dan,
dat de regering het hare zal doen.
De provincie heeft haar bydrage van
ƒ25 000 tot ƒ40.000 verhoogd. Maar hoe
staat het met Den Haag, Rotterdam en
Utrecht
Van al deze dingen hebben onze oren
een paar uur lang getuit. De heer le
Cavelier rekende uit. dat het exploitatie
tekort sinds 1947 nu al met vijftig pro
cent is gestegen: van ƒ1.2 tot ƒ1.9 mil
lioen; de heer Van Rij klaagde, dat
Amsterdam altijd maar de sluitpost voor
deze nationale instelling moet zyn. Bei
den herinnerden aan de enorme verlie
zen. die ons land door de nationale ramp
heeft geleden en waarvoor de gelden
ook moeten worden opgebracht. De heer
Sajet drong op ruimere subsidies van
de drie andere gemeenten aan, en vond
overigens het bedrag, dat Amsterdam
aan subsidies voor culturele doeleinden
uitgaf hij schatte het op twee procent
van de totale uitgaven geen „cala
miteit".
Verder kwam men niet en wjj moeten
het hierbij laten. Voortzetting over veer
tien dagen.
Bh de benoemingen heeft men de heer
le Cavelier tot lid van de Commissie
voor het Verkeer gemaakt.
gezinnen een woongelegenheid werd
verschaft. Dit gunstige resultaat van
nauwe samenwerking tussen de dienst
voor Maatschappelijke zorg en de ge
meentebesturen werd o.a. bereikt door
het ter beschikking van de gemeenten
stellen van extra-bouwvolume, door
het door het rijk afstaan van de helft
van de voor ambtenaren gereserveerde
zgn. voorkeurswoningen en door de
werking van de Wet hulsvesting ge-
repatrieerden 1950, Het bestaan van
de vorderingsbevoegdheid heeft onge
twijfeld in aanzienlijke mate het ver
lenen van medewerking door gemeente
besturen bevorderd.
Het ls mede hierom, dat het nood
zakelijk ls althans voorlopig nog
over de bij genoemde wet verleende
bevoegdheden te kunnen blijven be
schikken. ten einde te voorkomen, dat
de lasten van de repatriëring oneven
redig komen te drukken op die ge
meenten, die haar taak ln dezen ver
staan.
In verband met vorenstaande is de
minister voor Maatschappelijk werk
van oordeel, dat het noodzakelijk is om
de geldingsduur van de in de Wet huls
vesting gerepatrleerden 1950 vervatte
bepalingen te verlengen tot 1 Januari
1955. Een desbetreffend ontwerp Is by
de Tweede Kamer Ingediend.
Jhr van Karnebeek buitenge
woon gezant te Oslo
Binnenkort is de benoeming te ver
wachten van jhr mr M. P. M. van Kar
nebeek, thans gezant te Jeruzalem, tot
buitengewoon gezant en gevolmachtigd
minister te Oslo,
Vijfde Nederlandse Lederwaren-
beurs in Amsterdam
De Coöp. ver. koffer- en lederwaren-
belangen besloot de vyfde Nederlandse
Lederwarenbeurs weer in Amsterdam te
houden en wel van 17 t.m. 21 Augustus
a.s. in het RAI-gebouw.
Meer dan honderd exposanten van
onze lederwarenindustrie zullen op deze
beurs aanwezig zijn; er zullen ook stands
zyn voor fournituren.
Het secretariaat is gevestigd le Const.
Huygensstraat 112, tel. 124369.
Komende R.A.I.-tentoonstelling staaf in teken van
Motorfiets, bromfiets, straks wellicht de scooter,
maar de trapfiets handhaaft zich
(Van een onzer verslaggevers)
QP 27 Februari a.s. zal minister Algera de tentoonstelling van motor
rijwielen, bromfietsen, scooters, rijwielen en onderdelen openen in het
R.A.I. gebouw. En later in het voorjaar zal in Amsterdam een tentoonstel
ling worden gehouden van bedrijfsauto's, waarvoor het bestuur van de
R.A.I. zelfs een aparte tentoonstellingshal met een vloeroppervlakte van
6000 m2. naast het bestaande gebouw zal oprichten. En aan het einde van
dit jaar, op 17 Decemberzal de vereniging haar 60-jarig bestaan vieren.
Bijna dertig jaar beschikt de vereniging nu reeds over het, destijds als tijde
lijk bedoelde, tentoonstellingsgebouw aan de Ferdinand Bolstraat.
De evolutie van de motorfiets tot vervoersapparaat (het sportieve element in
het motorrijden is de laatste jaren op de achtergrond getreden) zal haar weerslag
vinden in de inzendingen op de tentoonstelling, die van 27 Februari tot en met
8 Maart wordt gehouden en die in het teken zal staan der motorisering der massa
(motorfiets en bromfiets!) Het overgrote deel der motorrijwielen in Nederland
behoort tot de lichte klasse, de motor is verfijnder dan voor de oorlog, men stelt
prijs op een mooi glad uiterlijk, dat ook gemakkelijk is schoon te houden. Vrijwel
algemeen zijn de telescoop-voorvorken. Waren er voor de oorlog 60.000 motor
rijwielen in Nederland, thans zijn het er 130.000 en in een groot aantal gevallen
verlangt de gebruiker, die de motor gebruikt om er mee naar zyn werk te gaan,
er het gemak van de auto van tegen de kosten van een motor. De bescherming van
de rijder is veel groter, de spatborden zijn breder, efficiënter aangebracht.
De scooter, die eveneens op de tentoonstelling zal zgn vertegenwoordigd,
heeft in Nederland nog niet de populariteit, die hg elders in Europa heeft. Men
gaat in het algemeen nog niet graag op zulk een apparaat zitten. De scooter-rage
is reeds naar België overgeslagen, nadat zij het eerst Italië heeft getroffen, waar
de vliegtuigfabrieken zich na de oorlog gingen toeleggen op deze automobielen op
twee wielen met zulke verfijningen als een vloeistofkoppeling en een electrische
starter.
De scooter is in Italië zelfs zo populair, dat de rgwielfabricage er daalt. Dat
is in Nederland niet het geval: de rijwielindustrie zet haar beste beentje voor; z\j
heeft zich in de laatste jaren ook een exportmarkt weten te scheppen. In Neder
land zelf bestaat een jaarlijkse behoefte aan J/00.000 A 500.000 fietsen; het over
grote deel daarvan wordt door de Nederlandse industrie gedekt.. Merkwaardig is,
dat tegenwoordig het publiek in sterke mate de voorkeur geeft aan mcrkfictsen.
en minder let op enig prijsverschil. In de grote steden zijn de lichte sport fietsen
in trek en in het algemeen is er wel behoefte aan fietsen van minder zware
uitvoering, maar buiten de grote steden prefereert men nog in sterke mate de
fiets, waarmee men eventueel nog iets kan vervoeren óók.
Van belang is voor de rijwielindustrie het bestaan van een research-instituut,
dat de industrie van voorlichting dient, dat ook contact houdt met het buitenland
(in E. C. A.-teams, die naar Amerika worden uitgezonden, is ook de rijwiel
industrie vertegenwoordigd). De bekoring van de ontwikkeling van de fiets ligt
in details; men zal die ook op de komende R. A. I.-tentoonstelling in een verras
sende variatie ontmoeten. Met betrekking tot de export van fietsen is een op
merkelijke stijging waar te nemen: 3000 in 1950, 102.000 in 1951 en meer dan
200.000 in 1952. Een groot deel van de export ging naar Indonesië, maar ook
landen als Brazilië en de Verenigde Staten behoren tot de afnemers.
Grote belangstelling zal op de komende tentoonstelling ongetwijfeld de ln
enige jaren tijds populair geworden bromfiets wekken. De rol-aandrjjving blijft
zich handhaven; bij de ketting-aandrijving is een neiging om tot de combinatie
tot één ketting, voor trappen èn voor motor-aandrijvingte komen. De plaats van
de motor is inmiddels vrijwel gestabiliseerd: voor, of boven of bij de trapas. De
losse motor op de trapfiets is nagenoeg verdwenen. Er zijn nieuwe frames voor
de bromfiets geconstrueerd, zoals het geperste frame met de brandstoftank
er in. Bij nieuwe typen ia het streven gericht op vereenvouding en op een lagers
prijs. Uit de industrie komt echter de vraag naar voren: de regering stelle concrete
eisen met betrekking tot de bromfiets. Dan weet men waar men aan toe is. In de
verschillende landen, waar deze materie wèl ia geregeld, zgn de eisen nogal uiteen
lopend. In Zweden mag een bromfiets geen grotere snelheid ontwikkelen dan
dertig kilometer.
Dit jaar geen verkiezingen
in Noordoostpolder
Bestaande commissie blijft aan
tot uiterlijk September 1954
Na een uitvoerige discussie heeft de
Noordoostpoldercommissie voor alge
mene belangen, waarin de Anti-revolu
tionaire Partij, Christelyk-Historische
Unie, K.V.P.. Partij van de Arbeid en de'
Vereniging Polderbelangen zijn verte
genwoordigd, gistermiddag het voorstel
van de landdrost aanvaard om, met het
oog op de te verwachten gemeentelijke
indeling, in 1953 geen verkiezingen te
houden voor een nieuwe poldercom
missie.
De commissie zal in haar tegenwoor
dige samenstelling aanblijven tot het
moment, waarop eventueel in 1954 een
nieuwe gemeenteraad zijn intrede zal
doen, doch uiterlijk op de eerste Dinsdag
van September 1954 aftreden. Tegen
het voorstel stemden de drie vertegen
woordigers van de Party van de Arbeid,
die meenden dat deze commissie geen
weerspiegeling meer is van de toegeno
men poldebevolking, en de vertegen
woordiger van Polderbelangen, die deze
mening deelde.
„In de brand, uit de brand"
had geen succes
(Van onze correspondent)
Rotterdam, 19 Februari
Financiële moeilijkheden hebben een
28-jarige Rotterdamse verzekerings
agent ertoe gebracht brand te stichten
in zijn eigen woning om op deze manier
verzekeringspenningen te kunnen in
casseren. De man ging Zaterdagavond
naar een feestje bij vrienden. Vooraf
stak hy echter het kleed onder de huis
kamertafel in brand. Na enige uren bij
zijn vrienden te hebben vertoefd, be
sloot hij thuis even een kykje te gaan
nemen hoe het met de brand stond
Aldaar aangekomen, kwam hij tot de
ontdekking, dat het vuur uit zichzelf
was uitgegaan. De man wist de mis
lukte brand echter niet geheim te
houden. De reoherohe kwam er achter
en het gevolg was, dat bovendien nog
aan het licht kwam dat de man ver
leden jaar valse aangifte bjj de politie
heeft gedaan. Hy had beweerd een por
tefeuille met 1100, geld van de maat
schappij. waarvan hy agent was, te
hebben verloren. De man had het geld
edhter te eigen bate aangewend.
Het Handelsblad blijfl doorgaan mede te helpen gelden
te verzamelen voor het Rampenfonds. Het zal helaas
nog lang nodig zijn zulks te doen. De noodzaak blijkt
elke dag opnieuw uit de uitgebreide berichtgeving en
foto's in ons blad en elders. Zij vormen de meest
sprekende argumenten voor een ieder om iets bij te
dragen de grote nood te helpen lenigen.
Men kan bij het Handelsblad storten op
Postgiro 35858 Gemeente Giro Amsterdam H 1900
met vermelding Stormramp
Bankrekeningen: Nederlandsche Handel-Mij, Kas-Associatle. Rotterdam-
sche Bank, Amsterdam Stortingen zyn ook mogelijk bjj onze bijkantoren
De ingekomen gelden zullen in ons blad worden verantwoord.
Benelux 1953, dageraad
of schemering
Aan een lunch van het Comité Bene
lux, afd. 's-Gravenhage, in samciwer-
king met de K. v. K. en het Haagse
departement van de Nederlandsche
maatschappij voor Nijverheid en Handel,
heeft de heer Clement Morraye, presi
dent van de Jaarbeurs der Vlaanderen,
gesproken over „Benelux 1953... dage
raad of schemering?"
Spreker gaf als zijn mening, dat de
echte ..conservatoire maatregelen" met
voorlopig karakter dienen te worden ge
zocht voor de meeste gevallen, in een
wederzijdse verbintenis van do Belgische
en Nederlandse geïnteresseerde indus
trieën om tijdens de vóór-Unie en een
te bepalen periode bijvoorbeeld een
jaar na het in werking treden van de
economische unie in hun wederzijdse
Beneluxmarkten. niet te verkopen tegen
lagere prijzen dan de normale minima
verkoopprijzen welke thans in voege zyn
in de afzonderlijke Beneluxlanden.
Het aantal getroffen sectoren, op dit
ogenblik, is bekend en betrekkelijk be
perkt.
Bij gebrek aan het bestaan van orga
nismen, welke sancties zouden kunnen
toepassen in geval van overtreding der
accoorden, zouden de contractanten de
verbintenis aangaan zich te onderwer
pen aan een mter-Benelux arbitrage
organisme. waarvan de samenstelling
en de functies dienen geregeld. Dit arbi
trage-organisme zou zich kunnen inspi
reren bij de ervaringen opgedaan door
de Internationale K. v. K. in dit domein.
Reeds verworven conjuncturele voor
delen kunnen worden omgezet tot struc
turele voordelen, welke het uiteindelijk
doel van ons streven uitmaken.
Deviezenbepalingen vormen
opstopping in Indonesische
havens
Het lid van de afdeling voor econo
mische aangelegenheden uit het parle
ment. de heer Lobo. verklaarde, dat de
nieuwe deviezenbepalingen van 22
Januari j.l. er toe dreigen te leiden,
dat ln de havens een grote congestie
van goederen zal ontstaan. Dc ljjsten
A, B, C en D bevatten slechts de namen
van 1227 soorten goederen. Volgens be
rekening van de heer Lobo zijn er ten
minste 12000 andere soorten goederen,
die niet geclassificeerd zijn. Wanneer
nu de importeurs voor deze goederen
classificatie aan moeten vragen, zal het
op zijn minst een jaar duren voor ztj
uitsluitsel kunnen krijgen. Op het ogen
blik bevinden zich in de haven van
Padang een grote partij cokes en ren
hoeveelheid van 500 ton a3f-t". die
niet kunnen worden weggehaa'd Tn
de haven van Soerabaja bevind-n rich
alleen al 3700 colli bestemd voor de
B.P.M., die niet kunnen worden afge
voerd en hetzelfde is het geval met
goederen in de haven van Priok. Er zijn
momenteel besprekingen met de re-
aan de gang om een oplossing
te vinden voor dit probleem.
Walbaas stal van Rode Kruis-
goederen
(Van onze correspondent)
De politie te Vlissingen heeft een
47-jarige walbaas in de haven aange
houden, die bij het lossen van voor het
getroffen gebied bestemde Rode-Kruis-
goederen. kledingstukken wegnam. De
man is voor de officier van Justitie ge
leid en in het Huis van Bewaring te
Middelburg opgesloten. Hij werd op
staande voet uit zyn betrekking ont
slagen.