Van Pretoria naar Zwaziland
PUROL
Werving voor tie Radardienst en liet
Korps Luclitwaclit Dienst begint
De „Van der Wijck" werd in
zes uur een hospitaalschip
DONDERDAG 19 FEBRUARI 1953
LEEUWARDER COURANT
Naar het „heilige meer" IV
CAdvertentie l. M.)
Overal Nederlanders
(Van onze correspondent in Kaapstad)
Vijf dagen bleef ik in Pretoria. Op de laatste avond ontmoette ik er mijn
oude vriend Henk Muuren, de man die zestien jaar geleden met zijn laatste
vijfhonderd gulden naar Zuid-Afrilca trok en die thans millionnair is. Hij heeft
huizen en kerken, fabrieken en ziekenhuizen gebouwd en hij mag over de finan
ciële resultaten van zijn harde arbeid niet klagen. Dat doet hij ook niet! Ik ver
telde, omstreeks een jaar geleden, in een aantal Nederlandse kranten zijn levens
geschiedenis en nu ik rustig in zijn fraaie woning zit, haalt hij een grote doos
met brieven te voorschijn. Allemaal uit Nederland afkomstig: vijftig bedel
brieven, dertig verzoeken om nadere informaties, zestig sollicitatiebrieven.
Twaalf Nederlandse metselaars en timmerlieden heeft hij, naar aanleiding van
die brieven, intussen laten uitkomen en binnenkort komen er nóg een paar.
Henk Muuren is
een eenvoudige,
Nederlandse jon
gen gebleven, die
graag zijn landge
noten een eerlijke
kans geeft. „Maar"
zegt hij, „als je nog
één keer over me
schrijft, stel ik jou
persoonlijk aan
sprakelijk voor de
kosten van een se
cretaresse. Want in
de eerste plaats
ben ik geen film
ster en in de twee
de plaats heb ik
geen tijd om al die
brieven zélf te be
antwoorden"; Ik
begrijp dat. En
daarom schrijf ik
ditmaal niets over
de Transvaal Con
struction Works,
welker eigenaar en
directeur H. Muu
ren heet.
Ik breng mijn
afscheidsbezoek
aan de Nederland
se ambassade en
hoor daar tot mijn
spijt, dat de be
kwame emigratie
attaché, de heer
Schultz, wordt overgeplaatst naar
Zuid-Amerika, waar hij de resultaten
hoopt te oogsten van de goodwill-rei-
zen van Prins Bernhard. Als hij er met
evenveel succes werkt als in de Unie,
zal hii grote dingen bereiken.
Een uur later begin ik mijn tocht per
auto in gezelschap van een Zuid-
Afrikaanse collega, een Transvaalse
politicus en een Amerikaanse diplo
maat. Ons eerste doel is Mbabane, de
hoofdstad van het Britse protectoraats-
gebied Zwaziland aan de verre Oost
kust bij Mozambique. We zullen er
twee dagen over doen.
we handen
we lippen
hem geen deugd, want zijn hart is bij
vrouw en kinderen.
De volgende ochtend ben ik mijn
schoenen kwijt. Er komen vier zwarte
bedienden aan te pas. Ze rollen met
hun ogen en zwaaien met hun armen
ten bewijze van hun droefenis en wan
hoop. Waar zijn die schoenen? Ze ko-
j men uit de ijskast en natuurlijk
j heeft niemand ze daar in gezet.
Een half uur later rijden we in de
richting van Zwaziland. We passeren
jLochiel en daar ontdek ik vier huizen
met trapgevels, zoals ze in Hoorn en
Enkhuizen staan. Hier is een Neder
landse bouwer aan het werk geweest;
hij heeft oud-Nederland doen h^Ktizen
in het verre Oosten van Transv „Jt!
Herinneringen aan Nederland
Terwijl de politicus en de diplomaat
zich al gauw verliezen in allerhande
principes en standpunten en problemen
en terwijl mijn Zuid-Afrikaanse vriend
mij de geheimenissen van de komende
verkiezingsstrijd uiteenzet, geniet ik
van het panorama. De wijdheid van het
land, de schoonheid der bergen, het
strakke blauw van de hemel, de pracht
van bomen en planten en bloemen vind
ik voor ditmaal oneindig veel belang
rijker dan het politiek geharrewar der
mensen.
Terwijl wij de bergen tegemoet rij
den moet ik er aan denken, dat ruim
honderd jaar geleden de ossewagens
der Voortrekkers dit pad hebben ge
gaan. Maar. toen was het nog geen
pad. Toen zwierven hier de leeuwen en
de zwarte horden, toen was er overal
de dood door assegaai en malaria
muskiet. En als ge opziet naar de steile
kransen, de bergruggen, de rotsige hel
lingen en als ge dan bedenkt, dat de
Boeren daar overheen zijn getrokken
met vrouwen en kinderen, met ossen
en schapen en met géén andere leids
man dan hun ontembaar verlangen
naar vrijheid, dan begrijpt ge opnieuw,
waarom dé tegenwoordige Afrikaners
nog altoos met zoveel eerbied de na
men dier harde pioniers noemen.
Gans deze streek tussen Pretoria en
Zwaziland is overigens óók vol van
herinneringen aan Nederland. Daar ligt
bijvoorbeeld de spoorlijn, die Paul Kru-
ger door Nederlanders liet aanleggen
naar de havenstad Lourenco Marques.
Men stichtte er de Nederlands-Zuid-
Afrikaanse Spoorwegmaatschappij
voor; het oude kantoortje dier onder
neming staat nog altijd in het hart van
Pretoria. En rond de stationnetjes van
de „Nederlandse lijn" zijn dorpjes ont
staan met Nederlandse namen.
Ik noem alleen maar Alkmaar en
Schagen. Een uit Noord-Holland af
komstige ingenieur heeft de plaatsjes
gecreëerd op dezelfde onderlinge af
stand. als waarop ze liggen in de pol
ders van het verre Nederland.
„Goed materiaal"
In Alkmaar breng ik een bezoek aan
het station. Het kon zo overgeplaatst
zijn uit Heer-Hugowaard! Het staat er
thans ruim zeventig jaar, maar het ziet
er nog best en solide uit. De stations
chef wijst mij de blauwe vloertegel met
de bloemmotiefjes: typisch Neder
landse tegels.
„Er liggen vijfhonderd en zestien te
gels en daarvan zijn er in die zeventig
jaar nog maar zeven gebroken", zegt
hij met trots.
Op het perron staat het grote bord
met de naam Alkmaar. En daarachter
staan enorme palmbomen en bloeiende
kafferbomen. Een vreemd, bijna on
werkelijk gezicht.! Als ik in het kleine
postkantoortje een paar zegels koop,
tikt een man me op de schouder. Hij
kijkt me lachend aan en vraagt: „Hoe
gaat het in het ouwe vaderland?,, Och.
natuurlijk alwéér een Nederlander! Hij
kwam hier twintig jaar geleden, heeft
een boerderij, een vrouw en zes kin
deren en rijdt rond in een bovenmaatse
Amerikaanse ."-to.
Nederlanders hebben op deze omge
ving van Transvaal hun stempel gezet.
Ge vindt er niet voor niets plaatsnamen
Ook voor een Bantoe-meisje zijn de
eerste stappen op de ..lange lindelaan"
m o e il ijk
als Ermelo, Middelburg, Amersfoort,
Utrecht en Amsterdam. Het Transvaal
se Amsterdam is overigens maar een
gehucht. Het werd gesticht door een
paar Schotse boeren. Toen ze een kerk
je hadden gebouwd vonden ze het no
dig hun nederzetting een naam te
geven. Ze gingen naar president Kruger
en stelden voor het dorpje New-Scot-
land te dopen. Maar de president zei,
dat hem zulks teveel herinnerde aan
New-York (dat eens Nieuw-Amsterdam
had geheten) en aan de- politieke en
militaire geschiedenis, die aan die
naamsverandering verbonden was. De
Schotse boeren begrepen dat niet hele
maal, maar Paul Kruger zei: „Julle
dorpiese naam gaan Amsterdam wees!"
En Amsterdam heet het gehucht tot
op de dag van vandaag. Maar ge zoekt
er tevergeefs naar een Kalverstraat en
een Dam. En als er niet een duide
lijke wegwijzer stond, zoudt ge héél
lang en misschien wel tevergeefs zoe
ken naar het groepje huizen en boer
derijen. dat als verloren ligt in de
wijdheid van het Transvaalse land.
Wist u, dat de Afrikaners een weg
wijzer een „predikant" noemen? Als ik
een verklaring vraag voor die eer
waarde naam, zegt mijn Afrikaanse
collega met een verontschuldigende
glimlach: „Die dingen heten zo, omdat
ze veel schijnen te gelijken op een do
minee: hij wijst de goede weg!"
In Ermelo
We komen de eerste dag nog juist op
tijd voor het diner in het rustige, maar
welvarende plaatsje Ermelo. In de bar
van het hotel ontmoeten we een tach
tigjarige oud-strijder uit de Boeren
oorlog, die opgetogen wordt als hij
hoort dat ik Nederlander ben. Hij
heeft met de „Ollanders" samen ge
vochten en hij wil vandaag nog eens
samen met een „Ollander" een borrel
drinken.
En in de eetzaal komt er alwéér een
man op me afstevenen als hij Neder
lands hoort praten. Het is de heer J.
Dullaart, die zestien jaar geleden naar
Zuïd-Afrika emigreerde en die een
loodgieterszaak heeft. Maar de heer
Dullaart is in deze dagen niet helemaal
op z'n gemak. Hij voelt zich onwennig
en onrustig en dat komt, omdat me
vrouw Dullaart, met de beide kinderen,
op een vacantiereisje is naar Neder
land. Een half jaar lang zal Jan Dul
laart weer vrijgezel zijn, maar het doet
Moderne trek! Deze twee vrouwen met
hun vierspan van ezels kwamen we
tegen op een bergpas, 4000 meter hoog!
Sla „knaapjes" af aan
het Roode Kruis
Voor de klerendepots. waar de
goederen voor de slachtoffers van de
watersnood worden opgeslagen, zijn
dringend klerenhangers nodig. Het
Jeugd Roode Kruis in de grote
steden is daarom een actie begonnen
voor de inzameling van 400.000
...knaapj es".
Van de ontvangen kleren is een be
paald percentage in dusdanige staat, dat
het niet voor uitreiking in aanmerking
komt. Deze artikelen worden te gelde
gemaakt teneinde de opbrengst te kun
nen doen toekomen aan slachtoffers van
de watersnood. Bovendien worden hier
mee opslagkosten, die voor deze goede
ren bepaald niet verantwoord zijn. ver
meden. Het Nederlandsche Roode Kruis
heeft de contróle op de verkoop van
deze onbruikbare goederen geregeld en
heeft .baarbij de bijstand verkregen van
de afflj ;ng domeinen van het ministerie
Militaire Vrouwen Afdeling
Voor een Liichtwachtcentrum zijn ongeveer
honderd vrouwelijke vrijwilligers nodig
Evenals in het burgerleven komen er in het leger werkzaamheden voor, waar
voor vrouwen nu eenmaal beter geschikt zijn dan mannen. Men hoeft
hierbij maar te denken aan allerlei bureauwerk, het bedienen van een telefoon
centrale, de verpleging van militairen, de opleiding van koks en de inspectie van
de keukens. Ook bij een op het eerste gezicht zo bij uitstek mannelijk korps
als de Luchtmacht kunnen vrouwen zich zeer verdienstelijk maken. Dit is in de
laatste oorlog, o. a. in Engeland, duidelijk gebleken, waar vrouwen, de
W.A.A.F.'s, prachtig werk hebben gedaan in de z.g.n. operation-rooms" van de
luchtmacht. Sedert 1945 heefL-^ok Nederlan.cj-^vrouwen in het leger. De twee
militaire vrouwen-organisaties I, 'de Koninkl^ Landmacht, het Vrouwen Hulp
Korps (V.H.K.) en het Nederlands Verpleegsters Korps Kon. Landmacht
(N-V.K.L.). zijn in 1952 opgeheven. Op 1 Juli 1952 is de Militaire Vrouwen
Afdeling (Milva) opgericht. De Milva begint volgende week ook in Friesland
met de werving van vrijwilligers. Deze werving zal geschieden voor twee
diensten: de Radardienst van de Luchtmacht en het Korps Luchtwacht Dienst
(K.L.D.).
Bij de radardienst van de luchtmacht
zijn 800 vrouwen nodig. Zij worden
„full-timers", d.w.z. zij treden in vast
dienstverband. Zij worden gehuisvest in
eigen, afzonderlijke kwartieren in mili
tair verband.
De leeftijdsgrenzen voor deze meisjes,
die in vast dienstverband treden, zijn
achttien en 35 jaar. Het dienstverband
wordt aangegaan voor twee jaar, waarna
het steeds met een jaar verlengd kan
worden.
De eisen voor officieren zijn HBS-
diploma. of een daarmee gelijkstaand
diploma. Voor de lagere rangen is een
Mulo-diploma of driejarige HBS ge
wenst. Kennis van de Engelse taal is van
groot belang.
De Milva's moeten ongehuwd zijn,
Trouw en zij, dan eindigt het dienstver
band.
Korps Luchtwacht Dienst
De andere dienst, waarvoor de Milva
hier vrijwilligers gaat werven, is het
Korps Luchtwacht Dienst. Voor dit
Korps zijn in totaal ongeveer 800 vrou
welijke vrijwilligers nodig in Nederland.
Zoals bekend, worden voor het K1.D,
ook mannelijke vrijwilligers geworven,
die de uitkijkposten moeten bemannen.
De Luchtwachtgroep. waartoe zij be
horen. heeft een Luchtwaehtcentrum,
waarmee de posten in verbinding staan.
Over ons land verspreid komen acht van
deze Luchtwaehtcentra te liggen.
Eén van die Luchtwaehtcentra komt
in Leeuwarden. Op dit centrum zijn een
honderd meisjes nodig. Omdat zij in
Leeuwarden dienst moeten doen is het
dus een vereiste, dat zij in Leeuwarden,
of in de onmiddellijke nabijheid van de
stad wonen.
Het vrouwelijk personeel op dit Lucht-;
wachtcentrum zal bestaan uit reserve-
Mil va's, z.g.n. „part-timers". De vrij
willigers nemen de verplichting op zich
om één avond per week de opleiding te
volgen. Het aantal oefenuren per jaar
bedraagt ten hoogste twee honderd. Voor
elke oefenavond ontvangen zij ƒ1. De
leeftijdsgrenzen voor de reserve-Milva'
zijn achttien en 45 jaar.
„Plotters" en „spotters'
Het werk van de meisjes op liet Lucht-
worden gekleed in het blauw-grijze
uniform van de Luchtmacht. Zii be
hoeven niet terug te schrikken voor
onelegante, dikke kousen zoals die tot
voor kort gedragen werden bij de mili
taire vrouwenorganisaties: zij krijgen
echte nylons! Zo komt het nieuwe korps
misschien vaster en in elk geval elegan
ter in de schoenen te staan.
Volgende week begint de werving in
Friesland. Vrijdags van tien tot vijf uur
houdt de wervingsofficier zitting in het
gemeentehuis van Leeuwarderadeel in
de Schrans. Zii verstrekt alle gegevens,
ook aan de ouders.
Canadese reportage
uit paleis Soestdijk
Het jarige prinsesje Marijke heeft
zich in de afgelopen weken erg ongerust
gemaakt over de slachtoffers van de
watersnood, zo vertelt de Canadese jour
nalist Fred Edge in een reportage uit het
paleis Soestdijk.
Koningin Juliana vertelde hoe goed
het haar gedaan had te zien, dat mannen
in zo veel verschillende uniformen aan
een dijk werkten. „De ramp heeft gren
zen uitgewist en een hartverheffende
eenheid tot stand gebracht". De bui
tenlandse hulp noemde de koningin
overstelpend en zij merkte op dat
Nederland „veel verschuldigd is aan de
landen die zulik een onmiddellijk en
edelmoedig antwoord gaven op onze
nood".
Toen kolonel Reijnolds. gedelegeerde
van de Liga van Roode Kruisverenigin
gen vertelde, dat Zwitserland van plan
is vee te zenden, vroeg de koningin of
de Zwitserse koeien wel zouden kunnen
aarden in ons land: „Het is zo'n heel
ander leven.... voor een koe".
Naar aanleiding van de discussie over
de hulp van buitenlandse Roode Kruis
verenigingen merkte Fred Edge op hoe
verwonderlijk de koningin ook op de
hoogte is zelfs van de kleine dagelijkse
I noden der getroffenen. Hij eindigt zijn
i artikel: nergens blijkt de kalme
kracht en rustige moed van de Neder
landers duidelijker dan in hun monarch
wachtcentrum zal hoofdzakelijk uit koningin Juliana'
„plotten" bestaan. Plotten, een Engelse i
term. is het neerleggen en verplaatsen PJpf TTpin" in Tnporu^lav/iü
van verschillende symbolen op een grote j »riei «clll 111 JOegO-diaVie
kaart aan de hand van binnengekomen
meldingen betreffende de positie van
vliegtuigen. Deze meldingen kou bin
nen van de uitkijktorens van de .L.D.,
waarop'de „spotters" zitten, de mannen
die de vliegtuigen waarnemen en iden
tificeren.
Aan de hand van de gegevens van de
spotters geven de plotters de situatie
in de lucht weer op de kaart door de
symbolen steeds te verschuiven. De plot
ter moet zorgen, dat de kaart voort
durend ..bij" blijft, zodat de comman
danten. die met. de leiding van de lucht
acties belast zijn. doorlopend op de
hoogte zijn van de posities, waarin eigen
vliegtuigen en vijandelijke machines
zich bevinden.
Het eigenaardige is, dat vrouwen voor
dit piot-werk beter geschikt zijn dan
mannen. De ervaring heeft dit geleerd.
Vrouwen doen het sneller en handiger...
Nylons
De vrijwilligers voor deze diensten
De Nederlandse torpedobootjager „Piet
Hein" -is in de aan de Adriatische Zee
gelei Zuidslavische haven Split aan
gekomen. De ..Piet Hein" is het eerste
Nederlandse oorlogsschip, dat een be
zoek aan Zuidslavië brengt. De op
varenden zullen inrichtingen der Joego
slavische marine bezoeken en een voor
stelling van de Zuidslavische opera en
door de burgers van Split georgani
seerde feestelijke ontvangsten bijwonen.
Makelaar verloor kort geding
tegen gemeente
De president, van de rechtbank te
Alkmaar heeft de makelaar H. Toepoel,
die een kort geding aanhangig had ge
maakt tegen de gemeente Alkmaar in
het ongelijk gesteld.
In enkele publicaties hebben B. en W.
van Alkmaar gewaarschuwd tegen ..een
makelaar (in Alkmaar), die herhaalde
lijk in strijd met de waarheid zijn cliën
ten verzekerde, dat B. en W. vergunning
zouden verlenen tot het betrekken van
een woning, door die makelaar verhuurd
of verkocht". In zijn uitspraak over
woog de president, dat in twee gevallen
was gebleken, dat de eiser op te licht
vaardige gronden de indruk had geves
tigd. tn\ zou een vergunning tot het be-
treklf van een woning worden ver
leend. -
Executie der Rosenbergs
nog eens verschoven
Het Amerikaanse hof van appèl heeft de
tenuitvoerlegging van het doodvonnis
tegen Ethel en Julius Rosenberg opge
schort tot 30 Maart, teneinde hen in staat
te stellen het hooggerechtshof herziening
van hun zaak te verzoeken. Het is mogelijk
dat de tenuitvoerlegging zelfs tot na 30
Maart zal worden uitgesteld, zegt Reuter.
Het hof van appèl bepaalde, dat wan
neer de verdediger zijn verzoek vóór 30
Maart bij het hooggerechtshof indient, de
executie voor onbepaalde tijd zal worden
uitgesteld, hangende het onderzoek door
het hooggerechtshof. De verdediger Bloch,
deelde het hof mede, dat hij dadelijk zou
beginnen met het opstellen van het ver
zoek aan het hooggerechtshof.
De terechtstelling was aanvankelijk be
paald op 14 Januari, maar werd sindsdien
herhaaldelijk verschoven.
In Dordrecht ligt een bekend schip
Boot van Staveren-Enkhuizen bood
zieken en gewonden een onderdak
Bij de evacuatie van Zierikzee heeft het hospitaalschip „Van der Wijck"
een belangrijke rol gespeeld. Tientallen zieken en gewonden hebben er een
plaats gevonden. Een rustige Enkhuizer arts en leider van de Roode Kruis-
colonne in de oude Zuiderzeestad dr. B. v. d. Heide zwaait er de scepter. Hii is
een van die mensen, die zonder zich te bedenken, na de stormnacht van de
laatste Januari, onmiddellijk handelden.
„De „Van dei Wijck" lag toen in Enkhuizen", vertelt hij. „Het schip was
al een jaar niet gebruikt. Vroeger was het ingeschakeld op de dienst Staveren
Enkhuizen. Later voer het in de zomer als plezierjacht op de Noordzee. Op
Dinsdag 3 Februari bood ik aan het schip in een hospitaalschip te transformeren
en het zo dicht mogelijk naar het rampgebied te brengen".
Men vond het plan erg mooi. Maar
ik hoorde niets. De Enkhuizer Roode
Kruis-colonne popelde van ongeduld,
totdat de rederij-Koppe. een dochter
onderneming van de Nederlandse
Spoorwegen, haar toestemming ver
leende. In de nacht van Woensdag
op Donderdag om drie uur gaf ik
opdracht om zo spoedig mogelijk in
Dordrecht met ons hospitaalschip te
beginnen.
Al het meubilair in de „Van der
Wijck" zat er vast in: het moest er uit
gebroken worden. Een werk van ander
halve dag. zo schatte men. Maar dank
zii gemeentewerken van Enkhuizen en
enkele particuliere aannemers waren
wij. nadat wij Donderdagmorgen om
halfnegen begonnen waren, des middags
om halftwee klaar.
Daarna moest de inventaris voor de
ziekenverpleging erin, Gedeeltelijk werd
daarvoor gebruikt het materiaal van de
Roode Kruis-colonne in Enkhuizen, ge
deeltelijk van het rampendepot vari het
Roode Kruis in Hoorn. In de gauwig
heid heb ik mijn eigen instrumentarium
ook ingescheept. Er moest gezorgd wor
den voor de nodige krachten en we
moesten voldoende voedsel enz. aan
boord hebben".
Een gekkenhuis
„Het leek een gekkenhuis, maar om
halfdrie voeren we weg en om zes uur
lagen we in de Oranjesluizen in Amster
dam. Het gehele schip was toen schoon
en er was een verblijf voor de verpleeg
sters ingericht. Tot des avonds tien uur
hebben we de „Van der Wijck" lag
toen aan de De Ruyterkade doorge
werkt. Daarna heb ik rust gecomman
deerd: niemand mocht de stad in.
Om halfzes 's morgens vertrokken we
weer en om drie uur lagen we kant en
klaar voor de wal in Dordt. Meteen
en volle overgave aan het werk te zien,
om hun lijdende landgenoten naar beste
kunnen te verplegen en hun wat van
hun leed te doen vergeten.
Veertig Enkhuizer colonneleden
zijn dag en nacht op de ..Van der
Wijck" in touw. Er zijn twee ge
diplomeerde verpleegsters bij. van
wie er een de leiding heeft over de
andere dames. Voorts zijn er vier
welfare-werksters, twee machinis
ten van de rederij-Koppe voor de
zorg over de verwarming en het op
pompen van het water, en nog twee
mannelijke vrijwilligers, die als
kok uitnemende diensten bewijzen
en zelfs niet terugschrikken voor
het bereiden van de diëten.
Dr. Van der Heidë houdt de touwtjes
in handen. Hij was onder critieke
omstandigheden al eens eerder in
Dordrecht, want in de Meidagen van
1940 zat hij als batal.ionsarts midden tus
sen de gevechten tegen de Duitse
parachutisten.
Voorbeeldige hulp ontvangt hij van
een Oostenrijkse colonne, die met tal
rijke ambulance-wagens, met eigen per
soneel en twaalf artsen onder leiding
van dr. Kurt Braun uit Eisenstadt naar
Nederland snelde. De Oostenrijkers is
niets te veel; zij brengen de zieken en
gewonden van de „Van der Wijck" naar
verschillende plaatsen in ons land, waar
zij rustig herstel van krachten kunnen
vinden. Uit Numansdorp kreeg dr.
Van der Heide bericht, dat een man bij
werkzaamheden enige ribben had ge
broken. Onmiddellijk werd een Oosten
rijkse ambulance-auto op een schip ge
laden en ging hulp bieden. Overal tege-
De Van der Wijck".
kwamen de patiënten binnen, uit
's Gravendeel uit Brouwershaven,
Bruinisse. Numansdorp. Zierikzee,
Strijen en andere getroffen plaatsen.
Er zijn 72 bedden voor mannen, vrou
wen en kinderen en zelfs hebben wij
vijf wiegjes. Zo nodig kan het aantal
plaatsen tot 95 uitgebreid worden. De
allerergste patiënten de „voorsor
tering" geschiedt door dr. Koopman, de
directeur van de G.G.D. in Dordreoht,
aan de haven gaan in de regel naar
het ziekenhuis, doch dit is thans vol.
zodat allen naar de „Van der Wijck"
komen".
„Op het ogenblik hebben we noa: maar
dertig patiënten", zegt dr. Van der
Heide. „We hebben er zoveel mogelijk
doorgestuurd naar familieleden en naar
het Utrechtse evacuatiecentrum, om de
grote stoot uit Zierikzee te kunnen op
vangen. Er moet gerekend worden op
vier procent zieken en gewonden van
allen, die Zierikzee moeten verlaten.
Een gedeelte van de patiënten is ziek
van de ellende en van de doorgestane
ontberingen.
Toewijding en overgave
De verzorging aan boord is perfect.
Het doet het vaderlandse hart goed een
groot aantal vrijwilligers met toewijding
Voetbal in Australië
populairste sport
(Van onze correspondent in Australië)
Uit brieven en berichten uit Australië
zou men kunnen opmaken, dat „koning
voetbal" in Australië niet zo opper
machtig heerst als in landen als Neder
land en Engeland, en dat de Australiërs
meer belangstelling zouden hebben voor
hun paardenrennen, hun cricket, tennis
of watersporten.
Uit een zojuist gehouden publiek
opinie-onderzoek is echter gebleken, dat
het voetbal ook hier bovenaan de lijst
staat, en dat de paardenrennen zich met
de tweede plaats tevreden moeten stel
len, terwijl cricket en tennis om de derde
en vierde plaats mogen strijden.
De verschillende vormen van hel
Australische voetbal worden gespeeld
met de eivormige rugbybal en zowel met
de handen als met de voeten bewerkt.
Het Engelse en Hollandse voetbal be
gint mede door de stroom immigranten
uit Europa wel aan populariteit te win
nen. Men denkt zelfs over avondwed
strijden doch het zal nog wel vele
jaren duren wanneer het ooit zover
komt voordat de eivormige bal zijn
suprematie aan de ronde bal zal hebben
moeten afstaan.
lijk zouden onze buitenlandse helpers
willen zijn.
Veel zieken uit de rampgebieden heb
ben in het hospitaalschip in Dordrecht
hun eerste pleisterplaats gevonden. In
de loop van deze week hoopt dr. Van der
Heide al zijn hulpbehoevende discipelen
in ziekenhuizen en bij particulieren te
kunnen onderbrengen. Het hospitaal op
de „Van der Wijck" zal dan geliquideerd
worden. Een van de mooiste perioden in
de geschiedenis van dit fraaie schip zal
daarmee afgesloten zijn.
Frvske tydskriften
„De Tsjerne"
It litteraire moanneblèd „De Tsjerne"
is syn achtste jiergong yngien mei in
nii omslach en dèrop de namme fan in
nij lid fan de redaksje. Marten Sikkema
is der ütgien en Jan Wybenga wol
bikend as meïwurker is foar him yn
it plak kommen. Ek oan dit nümer hat
er mei arbeide, ntl. troch de bondel
„Blauwe Riten" fan Marten Brouwer to
skögjen. Hoe't Fokke Sierksma oer
„Konduktrise" tinkt, docht düdlik bliken
ut de titel, dy't er syn bisprek jown'ha;:
De sünde fan Welmoed Hemrica. Yn de
filmkronyk jowt Inne de Jong heech op
fan „De lytse wrald fan Don Camillo".
Fedde Schurer hat it winsklik achte
de nije jiergong yn to setten mei jitris
ütien to setten yn in spesjale foarm
hwat de ündergroun fan it wurk fan dit
blèd is. Fierders is er ek jit presint mei
trije gedichten. Dam Jaarsma en G N.
Visser binne de oare meiwurkers, dy't
poëzij levere hawwe. De léste hat in ge
dicht ut it Argentynsk oerset. Akkerman
en G. Mulder hawwe in koart forhael
skreaun. wvlst Jo Smit in lytse natuer-
like histoarje swart op wyt set hat.
„It Heitelan"
Ek it algemien Frysk moanneblèd „It
Heitelan" is oan it bigjin fan it jier mei
in nijtsje kommen. De kronvk sil tonei
wer forsoarge wurde fan de man. dy't
dat. foarhinne ek in skoft lang dien hat.
Tige nei't sin fan de lezers nei't bliken
dien hat. hwant op de jiergearkomste
fan de Fryske Bibleteek wie der noch
al hwat krityk op de wize hwerop't dat
de léste tiid barde.
Prof. J H. Brouwer is slim wiis mei
..De gouden rider" fan Rixt. wylst Dam
Jaarsma seit. dat by it folk alle skrifte-
kennisse bigjint Hy bidoelt dërmei
folksteltsjes. forhalen. annekdoten.
mearkes ensfh. Dy stjerre hurd üt en
hv forsiket de lju. dy't jit fan dat
materiael ha. dat oan him to stjüren.
Deselde hellet Ts.iibbe Gearts as
gelegenheitsdichter nei foaren. Fan P.
binne der inkelde fersen opnommen en
ek fan J. Wardy ien. dér't ek it proaza-
stikje „Merke" fan is.
