's-GRAVENDEEL PAKT AAN
Bij BOÊKEE
Veel ellende op t eilandje 1 iengeineten
Grote hoeveelheden landbouw- Sfifdljk
Scliacle in Maasdam nog
niet te scliatten
DE NIEUWENDIJK
ZEER ZWAAR
WERD WEL
GEHAVEND
jLSElXÊSlSlaS
NIEUWSBLAD VOOR DE HOEKSCHE WAARD EN IJSELMONDE
Woensdag 18 Februari 1953
Raad besloot tot bouw van
ongeveer honderd huizen
Het gemeentebestuur van 's-Gravendeel zit niet by de pakken neer.
Integendeel, men weet daar van aanpakken. In de gistermorgen ge
houden raadsvergadering kwam burgemeester Van Heesen met enige
belangrijke voorstellen, die alle, zonder enige diseussies, aanvaard
werden. De burgemeester sprak op deze vergadering een herdenkings
rede uit, waarbij, ter nagedachtenis van de slachtoffers, die in deze
gemeente te betreuren zyn, één minuut stilte in acht werd genomen.
grote morele steun geweest, dat
van officiële zijde door persoonlijk
bezoek var. hartelijk medeleven in
het leed, dat zovelen heeft getrof
fen, is blijk gegeven. Inzonderheid
het bezoek van H. M. de Koningin
van de Z. K. H. Prins Bernhard en
van de Commissaris der Koningin
in deze provincie heeft zowel de
achtergeblevenen als de geëvacu
eerde bevolkingsgroepen de posi
tieve overtuiging geschonken, dat
ook onze gemeente in de moeilij
ke tijd, die wordt doorgemaakt en
die nog te wachten staat, op
steun en medewerking om weer
tot normale toestanden te gera
ken, kan staat maken.
Belangrijke besluiten
De burgemeester kwam met korte,
zakelijke voorstellen, waarbij hy
zeide, dat hij de raad wilde laten,
wat „des raads" is, maar dat hij
het op het ogenblik van belang
achtte, dat B. en W. ruime arm
slag krijgen. Zo vroeg hy blanco
crediet, voor hetgeen B. en W.
nodig achtten in het belang dei-
gemeente, hetgeen de raad m. a.
s. verleende.
Vervolgens stelde hij voor: le
woningen in de Bevershoek te
bouwen, zodat deze wijk geheel
bebouwd zal zijn (het te bouwen
aantal zal dan ongeveer vijftig be
dragen); 2 de Renooishoek te be
bouwen (hier zullen plm. 25 hui
zen verrijzen); 3e dertig wonin
gen aan de Schenkeldijk te doen
verrijzen; 4e de woningen, die
door het water en de storm ge
heel verwoest zijn, niet meer te
hernouwen; 5e de architect ir. J
Dicke uit Dordrecht in gemeente
die. i3i te nemen en 6e de gasfa
briek in de gemeente over te ne-
nicll,-uu op basis van het bestaan
de contract. Met al deze voorstel
len ging de raad, vrijwel zonder
enige bespreking accoord.
Dc burgemeester deelde nog
mede, dat men zal trachten de
gasfabriek zo spoedig mogelyk te
laten functionneren, waarbij men
waarschijnlijk zal overschakelen
op .en andere gasfabricage, dan
die, welke tot nu toe gevolgd
werd.
Verder gaf de raad zyn fiat aan
ht'. voorstel, ten behoeve van de
dienst openbare werken een jeep
aan te kopen en deze dienst te
versterken met twee technici.
Tevens besloot men, een admini
stratieve kracht in dienst te ne
men, die bij de schade-enuète-
commissie ingeschakeld zal wor
den en zonodig een extra hulp op
de gemeente-secretarie in dienst
te nemen.
Rede burgemeester
Aan het begin van deze verga
dering sprak burgemeester Van
Heesen de volgende rede uit:
Mijne Heren,
Het is onder wel zeer droeve om
standigheden, dat Uw Raad thans
in vergadering is bijeengeroepen.
De ramp, die over een groot deel
van ons volk is gekomen en ook
onze gemeente zo ernstig heeft
getroffen, heeft ons weer doen
zien, hoe nietig de mens is en hoe
volkomen zijn berekeningen talen,
als God zijn kracht openbaart in
het woeden van de elementen.
Het overgrote deel van onze be
volking is van huis en haard ver
dreven, berooid en aangewezen op
de goedwillendheid van hen, die
hun huizen gastvrij openstellen.
Hóewei het aantal doden nog
niet met juistheid is vast te stel
len, moet aangenomen worden,
dat het belangrijk is. Van de door
de ramp omgekomenen zijn er
thans 6 in Dubbeldam, door de
welwillende zorg van de burge
meester van die gemeente, ter
aarde besteld, terwijl, voorzover
op dit ogenblik is na te gaan, nog
32 inwoners worden vermist. Ons
hart is met droefheid vervuld; wij
treuren om degenen, die aan het
water ten offer vielen en onze har-
telylte deelneming gaat uit naar
de familiebetrekkingen van dege
nen die door de dood zijn wegge
nomen.
Ik moge U verzoeken, U van
Uw zitplaatsen te verheffen en
met mij, ter ere van de nagedach
tenis van de overledenen, een mi
nuut stilte in acht te nemen.
Onze veestapel heeft ontzetten
de verliezen geleden en de mate
riële schade is niet te overzien.
Het is een voorrecht, dat het
moreel van de bevolking weinig
is geschokt. Voorzover dit onder-
de omstandigheden, die onze be
volking heeft doorgemaakt, mo
gelijk was, is de ontruiming van
de woningen en de evacuatie van
mensen en vee ordelijk verlopen.
Dit is te danken aan de mede
werking, die de inwoners onzer ge
meente zelf hebben verleend en
aan de uitstekende samenwerking
die er tussen de leidende figuren
in deze gemeente heeft bestaan,
toen de nood op het allerhoogst
was. Maar zij is in niet mindere
mate danken aan het feit, dat van
alle zijden op overweldigende wij
ze spontaan hulp en bijstand is
verleend.
Al is de tftd nog niet aangebro
ken om een gedetailleerd over
zicht samen te stellen van de ge
meenten, organisaties en personen
die zich bij de hulpverlening in al
lerlei vorm verdienstelijk hebben
gemaakt, toch meen ik ook in Uw
geest te handelen, wanneer ik
reeds thans uitdrukking geef aan
de diepe gevoelens van dankbaar
heid en erkentelijkheid, die er, ten
aanzien, daarvan, in ons hart le
ven.
Wij denken daarbij aan degenen,
die thans aan de geëvacueerde:;
uit onze gemeente gastvrijheid
verlenen en daarmee blijk geven
van de beste gevoelen; van men
selijkheid en naastenliefde.
Voor oaas bevolking is het een
te boven te komen.
Met betrekking tot het doen te
rugkeren van de geëvacueerde be
volking zal de grootst mogelijke
voorzorg in acht moeten worden
genomen. In de eerste plaats zijn
alle gevaren, die het water van
buiten kan opleveren,nog niet ge
weken. Daarnaast moet worden
gelet op de belangen van de volks,
gezondheid en op de toestand,
waarin de woningen, die niet to
taal vernietigd zijn, verkeren.
Het naar onze gemeente terugke
ren van de geëvacueerden zal der
halve in het algemeen slechts kun
nen geschieden als daarvoor dooi
de Commissaris der Koningin en
mij de verantwoordelijkheid kan
worden aanvaard, in welk geval
per sector van de gemeente of per
woning vergunning zal worden
verleend. Het zal op prijs worden
gesteld als ook van Uw zjjde de
noodzaak van dit beleid wordt in
gezien en daaraan de daadwerke
lijke en morele steun wordt ver
leend om de geëvacueerden te
doen begrijpen, dat hun terugkeer
niet langer zal worden tegenge
houden dan, in verband met de be
langen, die op het spel staan,
noodzakelijk is. Men gelieve te be
denken, dat het beter is een week
Wij mogen niet nalaten er uiting j te laat terug te komen dan een
aan te geven, dat wij, ondanks de dag te vroeg, omdat in het laatste
eigen moeilijkheden, met de doorj geval de verantwoordelijkheid te
de ramp getroffenen buiten onze I zwaar zou zijn om te dragen.
gemeente meeleven en deelnemen
in het leed van hen, die dierbare
betrekkingen door de dood verlo-
Ik moge met deze korte uiteen
zetting volstaan. Gaarne ben ik
bereid U verder alle inlichtingen
te verstrekken, die ik geven kan.
Wat in onze gemeente gedaan G°d zij ons verder genadig en
kon worden om mens en dier te schenke ons de kracht om, in af
helpen, zij het met de tekortko-hankelijkheid van Hem, alles te
mingen, die onvermijdelijk zijn bij doen wat in ons vermogen ligt en
een zo onverhoedse catastrofe alsde verantwoordelijkheid te dragen
die over ons kwam, is, naar mijn die ons voor onze gemeente en de
gemeentenaren dragen, ons op de
schouders is gelegd.
Dank
De heer Van den Heuvel, het
oudste raadslid, sprak naar hij
zeide, mede namens de burgerij
zijn dank uit voor de wijze,
waarop de burgemeester en het
corps leidende personen in de
rampnacht, vanuit het' dokters
huis, de nodige voorzieningen heb
ben getroffen. De heer Van den
Heuvel wilde in dit verband geen
namen noemen, maar hij zeide,
nooit te zullen vergeten, „wat er
vanuit het doktershuis is ge
schied". Ook zeide hij vol lof te
zijn, over de houding van de bur
gerij tijdens de ramp.
Ook de heer Naaktgeboren
wat dienstig kan zijn om.de gevol-,)rac'11 dank aan de figuren, die
gen van de ramp zo goed mogelijk i 'tf0™5 cl° ramP en °ok thans lm
's-Gravendeel de leiding hebben
gehad en nog hebben. Hjj wees er
op, dat het gevaar voor de ge
meente nog niet geweken is, en
hij was van mening, dat bij het
minst hoge getij het water weer
in de polders kan stromen.
De heer De Zeeuw zeide,
dat Gods hand de ramp over ons
gebracht heeft, en dat hij hoopte,
dat men met Gods hulp de ramp
te boven zou komen. Hij gevoelde
diep respect voor de personen, die
met eigen levensgevaar, de men
sen, die op de Molendijk woonden,
hebben gered en sprak de hoop
uit, dat de gemeenteraad de
kracht zal mogen vinden, de ge
meente weer op te bouwen.
overtuiging, geschied. Nog veel,
nog onoverzienbaar veel, zal er
gedaan moeten worden om de hel
pende hand te bieden en om tot
herstel te geraken van de totaal
ontwrichte plaatselijke gemeen
schap.
Door Uw College zullen binnen
afzienbare tijd vele en belangrijke
beslissingen moeten worden geno
men. Burgemeester en Wethou
ders zullen met de meeste spoed
de te nemen beslissingen, naar or.
de van urgentie, pogen voor te be
reiden en in verschillende geval
len maatregelen moeten treffen,
zonder eerst de Raad te hebben
geraadpleegd. Ik verzoek U voor
de noodzaak daarvan begrip te
willen tonen en overigens Uw
stem te willen geven aan alles,
Delegatie uit Luik bezocht
gemeente s-Gravendeel
Zweden bood 16 M5 bout aan
Zoals wy reeds in ons vorige
nummer mededeelden, stelt men
in 's-Gravendeel alles in het werk,
om de ondergelopen delen van de
gemeente droog te krijgen. Zo is
in de vorige week Bevershoek
droog gekomen, terwyl men thans
hard werkt, do Trekdam van het
water te ontdoen.
In deze laatste polder bevindt
zich de installatie van de Kilwa-
terleiding, die alle gemeenten in
de Hoeksche Waard, behalve Hei-
nenoord, Oud- en Nieuw-Beijer-
land, Piersliil en Goudswaard van
water voorziet. Men begrypt dus,
van hoeveel belang het is, dat deze
polder, en daarmede de installatie
van de Kilwaterleiding, van het
water bevrijd wordt. Verschillende
Wiltonpompen lozen thans per et
maal gemiddeld 15 cm. water uit
dc Trekdam.
Men vermoedt, dat over onge
veer twee weken de polder in zo
verre droog zal zyn, dat de water
leiding boven het water komt.
Verschillende motoren van het
waterbedrijf zyn reeds uit het wa
ter gehaald en gedroogd.
Hulp
Zoals wy reeds eerder meldden,
heeft de Belgische stad Luik de
gemeente 's-Gravendeel geadop
teerd. Gisteravond om 6.15 uur
arriveerde een delegatie uit Luik,
die 's-Gravendeel een bezoek
kwam brengen.
Deze delegatie bestond uit
twaalf personen, waaronder de
wethouder van Sociale Zaken en
diens secretaris, gemeenteraadsle
den en een aantal journalisten.
Burgemeester Van Heesen ont
ving een cheque van f 4000,
voor de aankoop van meubelen,
en kreeg toezegging, dat er nog
deze week enige wagens met kle
ding in 's-Gravendeel zullen aan
komen, In dc stad Luik worden
de inzamelingen voortgezet.
Behalve 's-Gravendeel heeft
Luik een gemeente in België en
in Engeland geadopteerd.
Later zal een delegatie uit
's-Gravendeel een bezoek aan Luik
brengen.
's-Gravendeel ondervindt ook
van andere gemeenten, ook van
het buitenland veel hulp. Dezer
boden. Uit Zweden werd 16 m3
hout aangeboden, dat 's-Graven-
reinigt men chemisch alle Dames-
en Herenkleding. Vloerkleden, Lo
pers, Tafelkleden, Overgordijnen,
Wollen dekens, Vitrages, ook voor
Witwassen houden wij ons aanbe
volen, en helpen U als enig in de
Hoeksche Waard binnen enkele
dagen.
OUD-REI JERLAND
MOLENDIJK 61 TELEF. 384
(Adv. - Ing. Med.)
den hersteld. In deze polder be-
producten gingen verloren
dat het van groot belang is, dat
Over de gevolgen van de watersnood voor het eilandje Tiengemeten deze bomen niet te 'lang in het
is nog maar heel weinig geschreven. Het isolement van het eilandje watei' blijven staan,
is daar mede debet aan. Dat neemt niet weg, dat er dagelijks ver- J
schillende keren door middel van schepen contact bestaat tussen Wanneer
Tiengemeten en de „vaste wal". Daarbij verleent het vaartuig van de
Schiedamso havendienst, dat aan Goudswaard ter beschikking is ge
steld uitstekende diensten.
Maandag hebben we een tocht
met dit Schiedamse schip, dat met
een lading voedsel, petroleumstel
len, butagasflessen enz. naar
Tiengemeten ging, meegemaakt.
De echtgenote van burgemeester
Van Dijck voer eveneens mee om
zich op de hoogte stellen van dc
toestand op Tiengemeten en aan
de Nieuwendijk.
Troosteloze aanblik...
1 Het eiland biedt een troosteloze
aanblik; verwoeste huizen en.
landbouw8churen, volkomen on-
redderde hofsteden enz. De ver
woesting, die de elementen hier
hebben aangericht is geweldig.
De springvloed heeft het eiland
tydelijk één geheel gemaakt met
het Haringvliet. Alleen de daken
van de huizen staken nog boven
het water uit. Zelfs in de hofste
de van de heer Hage, die op het
hoogste punt van Tiengemeten
staat, heeft het water anderhalve
meter hoog gestaan. Hoog in de
bomen hangt nog hooi en stro,
wat aanduidt' hoe hoog het water
over het eiland is gekomen.
Tal
hui:
zen vern
ield
Het valt op het ogenblik moei-
lyk een schatting van de schade
te maken. Daarvoor is alles nog
niet overzichtelijk genoeg. Meer
dan honderd stuks vee kwamen in
het water om. Alleen de landbou
wer Hage heeft geen verlies aan
vee. De bergplaatsen voor machi
nerieën werden alle weggeslagen.
Ook vele landbouwscholen werdén
omvergeworpen.
De arbeiderswoningen hebben
Zeventien huizen werden volko-
Er kan eigenlijk nauwelijks een
schatting gegeven worden van de
tyd, die nodig" is eer dc waterke
ringen op Tiengemeten weer in
orde zijn. Als het niet te veel te
genzit en ook liet water zich niet
komen vernield. Daarvan waren j Van zijn boze kant laat zien, be
er drie pas 111 Augustus klaar ge- staat er wel kans dat omstreeks
komen. Do overige tlienslwonin-Augustus oen cn ander gereed sal
gen zijn op een na zwaar bescha- zjjn.
digd' j Maandag was men o.a. bezig
Alle aardappelbewaarplaatsen, met het optrekken van enige ke-
die het eiland telde, negen stuks, j ten voor het verblijf van de arbei-
zijn weggeslagen. Daarin was de'ders, nabij het haventje op het
opbrengst van 120 bunder aardap
pelen opgeslagen. 20.000 mud
aardappelen, die zich in putten
op het land bevonden moeten ge
heel worden afgeschreven. 3000
mud lag er alleen al in de Maria-
polder. In deze polder komt het
water bij elke vloed weer naar
binnen. Ook de polder Brunes-
waard staat nog onder water.
Herstel met groot
materieel
Het overige deel van het eiland
is weer drooggelopen. Dat ging
vrij snel. De stukken, die uit de
dijk zijn geslagen zijn namelyk
dermate groot, dat het binnenge
drongen water weer gemakkelijk
een uitweg vond. Een kilometer
dijk werd geheel weggeslagen, een
halve kilometer werd zwaar be
schadigd.
Sinds Zaterdag is de aannemer
Mourik uit Groot Ammers met
dertig man personeel op het ei
land om hot dijkherstel aan te
pakken. Er zjjn reeds drie graaf
machines en een bulldozer op het j gestagneerd zal zjjn. Nadere on-
eiland aangevoerd, Het is de be-; derzoekingen naar de gesteldheid
doelllïg, dat er deze week nog van de trambaan, hebben n.l. uit-
twee graafmachines bij komen, gewezen, dat het railsbed op ver-
terwij] er eveneens rails voor kip- schillende punten over een flinke
karr.n zal worden aangelegd. lengte is weggespoeld, zodat de
Zoals gezegd staan er nog twee biels en dc rails hier en daar geen
het zeer zwaar te verduren gehad. polders van het eiland onder wa-JWerfolnding meer hebben niet bet
Zuid-Beyerlandse deel van het ei
land. Aan de waterkant ligt een
aantal cadavers, gereed om zo
gauw als er scheepsruimtc be
schikbaar is, af te voeren naar
een destructiebedrijf. Vlak daarbij
staan enige tractoren, eveneens
klaar om verzonden te worden. Zij
moeten worden gerepareerd na de
schade, die zy door het water heb
ben opgelopen. Een twintigtal
tractoren is onbruikbaar gewor
den,
DE TRAMBAAN LANGS
DE BOON5WEG
In ons vorige nummer stelden
wij, dat de veronderstelling van
de zijde van de R.T.M. dat do
Boonsweg deze week wel weer
voor het tramverkeer vrij zou ko
men, nog al optimistisch was. Wy
hadden daarbij vooral het oog op
de waterstand op de Boonsweg.
Thans blijkt evenwel, dat ook om
andere redenen het tramverkeer
langs deze weg nog wel enige tijd
deel dankbaar heeft aanvaard,
dagen is de gemeentesecretarie
droog gekomen en daarbij bleek,
dat vrijwel al het meubilair was
verwoest. Hilversum heeft echter
gezorgd, dat de secretarie weer
van fraaie en doelmatige meube
len is voorzien. Deze gemeente
zorgde tevens voor toezending
van andere goederen en stelde een
technisch ambtenaar beschikbaar,
die in s-Gravendeel werkzaam zal
zijn. Ook van Dordrecht heeft
's-Gravendeel veel goeds onder
vonden. Vooral' van de zijde van
het Rode Kruis is veel hulp ge-
Abbenbroek moet afwachten
abbenbroekse en oudenhoornse polder
mogen niet gescheiden worden
Er zijn mensen, die zich afvra- broek. Maar het onoverkomelijke
gen, waarom er in Abbenbroek
niet meer gedaan kan worden om
het water, dat het land heeft
overstroomd, terug te dringen.
Abbenbroek zou van de Ou den-
hoornse polder, waar het water
nog bij iedere vloed binnendringt,
gescheiden kunnen worden door
de Katerwaalsedjjk vanaf de Ou-
denhoornse Molendijk tot aan de
Rijswaardsedyk te versterken en
door dichting van het gat in de
Achterdek.
Het lijkt aanlokkelijk om op de
ze wijze verbetering te brengen
in de toestand in en om Abben-
Er verdronken
4d stuks vee
Iln Maasdam kan men nog geen
overzicht geven van de schade,
die er door het water aan de wo
ningen, die aan de buitenzijde van
dc Hoekischedjjk en de Dorpsstraat
staan, is aangericht. Het aantal
stuks vee, dat verdronken is, is
meegevallen. Behalve pluimvee,
verdronken veertig koeien en vijf
schapen.
De schade, die aan de woningen
toegebracht is, is nog niet te
schatten, omdat het water nog te
gen de Hoekschedijk en de Dorps
straat staat. Van enkele zijn de
achtergevels weggeslagen, en de
ze, en ook de andere huizen, die
aan de waterkant staan, zijn niet
meer bewoond. Van het aantal
daklozen kan nog geen juist cijfer
vastgesteld worden.
Wel is bekend, dat by de eerste
registratie 329 personen uit de
gemeenten Heinenoord, Putters-
hoek, 's-Gravendeel, Strijen
treedt er verbetering op. Op het
ogenblik worden geen herstellings
werkzaamheden meer verricht, en
ook de bewaking van de dijk is
opgeheven. Wel is er nog extra
politiebewaking, die op de dijken
een oogje in het zeil houdt.
Hersteluitgaven
ged. staten voteert
twee millioen
Gedeputeerde Staten van Zuid-
Holland hebben de Staten van de
provincie voorgesteld een bedrag
van f 2.000.000 beschikbaar te
stellen voor uitgaven, welke als
gevolg van de watersnood nodig
zyn.
Ged. Staten merken op, dat de
ontstellende ramp naast hetgeen
van andere zijde is en wordt ver
richt, van provinciewege allerlei
voorzieningen eist van technische,
van sociale en andere aard, welke
met aanzienlijke uitgaven ge
paard gaan, Zij achten het ge
wenst, dat voorhands op de be-
groting 1953 een bedrag van twee
Numansdorp in Maasdam onder-millioen gulden wordt beschik-
gebracht zyn. De meeste bewoners
van Maasdam, die niet meer in
hun eigen huizen konden wonen,
zijn ondergebracht by inwoners
van de eigen gemeente.
De situatie van de dijken om
Maasdam is geruime tijd kritiek
geweest, maar langzamerhand
bezwaar is volgens ir. Zijlstra van
de Rijkswaterstaat, dat door de
bovengenoemde maatregelen d'
waterbergingsoppervlakte in d<
Oudenhoornse polder zo klein zo'
worden, dat het water daar
dermate hoge stand bereikt, d
er kans bestaat op doorbraak a 5
de Kanaaldijk by Hellevoets
Dan zou Voorne onderlopen. 7 5
grijpelyk wil men niet een droi
gebied op deze wijze in gevaa.
brengen.
Overigens is men in de gemeen
te Abbenbroek momenteel bezig
met het uitdiepen van de Bernis-
j se. door middel van een dragline.
Dc watergang wordt voorlopig op
een diepte van min een meter
A.P. gebracht, zodat straks, wan
neer het gemaal in Abbenbroek
kan gaan werken, dag en nacht
doorgedraaid kan worden.
Het gemaal staat nog' onder
water en de motor is natuurlijk
onklaar geraakt. De polder Ab
benbroek heeft inmiddels een
nieuwe motor laten reserveren,
waarover te allen tijde beschikt
kan worden. Als het zover is, kan
in 24 uur tijds de oude motor
weggehaald en de nieuwe ge
plaatst worden.
Noorse prinses
verloofd
Te Oslo is de verloving bekend
gemaakt van Prinses Ragnhild, de
oudste dochter van Kroonprins
Olaf enPrinses Martha van Noor
wegen, met de jonge reder Erling
Lorentzen uit Oslo. Het huwelijk
zal in begin Mei worden gesloten.
Prinses Ragnhild is 22 jaar,
Lorentzen is 29. Toen de Duitsers
in 1940 Noorwegen binnenvielen,
gaf hij zich, hoewel hij pas 17
jaar was, onmiddellijk op als vrij
williger en streed in het Noorden
van het land. Tijdens de bezetting
maakte hij deel uit van de ver
zetsbeweging. Later ging hy naar
Engeland, waar hy voor sabotage
werk werd opgeleid. In Noorwe
gen teruggekeerd werd hij dis
trictshoofd van de ondergrondse
beweging' in een van de Noorse
valleien.
Hy ontmoette Prinses Ragnhild
voor het eerst in 1945, toen hy
deel uitmaakte van het escorte
baar gesteld. Welk gedeelte van
de uit het crediet te bestrijden
uitgaven uiteindelyk ten laste van
de provincie zal blijven, is uiter
aard nog niet bekend.
De Provinciale Staten van Zuid- van het koninklyk gezin, toen dat
Holland zullen op 4 Maart in bui- uit de ballingschap in Engeland
tengewone zitting bijeenkomen. naar Noorwegen terugkeerde.
Wie deze buurtschap
niet heeft gezien
kent de schade in de Hoeksche Waard niet
Wij meenden na onze tochten
door de Hoeksche Waard en het
bezoek, flat wy brachten aan (le
buurtschappen en gemeenten, die
vorige wéék bereikbaar waren,
dat wij geheel op de hoogte wa
ren van de grote schade, die de
stormvloed in de Hoeksche Waard
heett aangericht. W'y hadden deze
mening ten onrechte. Want wy
hadden de Nieuwendijk, de buurt
schap, die gedeeltelijk tot Gouds
waard en gedeeltelyk tot Zuid-
Bcljerland behoort, nog" niet ge
zien. W'y zyn er deze week ge
en wat we daa
teerd hebben, tart elk
ing.
vee enz. Eén beeld van landelijke
rust »n vredigheid.
Tot de nacht van 31 Januari op
1 Februari
In die nacht heeft de watergolf
zijn klauwen naar de Nieuwendijk
uitgestrekt, zyn klauwen, reikten
hoger dan ooit te voren. Geen
centimeters, maar decimeters. Zij
grepen tot aan de kruin van de
dijk en zij grepen er zelfs overheen
scheurend en wrikkend en zo de
machtige waterkering, die onver
woestbaar scheen, aantastend tot
de kruin begon te brokkelen, eerst
met stukjes, toen met blokken en
tenslotte met stukken dyk tege
lijk.
Men kent, als men thans aan
geconsta- j fje Nieuwendyk komt, deze buurt-
beschrij-schap niet meer terug. Enkele
1 zeer grote gaten zyn ln de stoere
i dijk geslagen en over een lengte
We weten met, of al onze le" j van anderhalve kilometer, daar
zevs dc Nieuwendijk hebben M woningen langs en onder
kend, voor deze buurtschap door d0 d(jk z(jn Jouwfl Ja b0t d(jk|..
de hoge vloedgolven besprongen aehaam gcb£vl!nz0ai5 ms„ het
werd. Zij lag daar Kenbaar io in6de Hoeksche Wa„d b().
veilig aan helde igden van de ho- M ni0l a4nt„ft Ov01. dcze af.
ge en sterke watertight le dijk. stand d0 m yMjW0,
Aan dc ene kant het Vuile Out, 6Mdw dan de belf, ,|j„ 00t.
dat bij de najaarsstormen Wells-spronkcl(|lM breedte; Er JlB é6„
-mar zijn water beangstigend te- i punti „,nar d0 dljk „og slecMs Mn
en de dijk kon stuwen en de be- halve met61. blwdte heeft. Het
wonera van het buitentalud velebuiteBMud ls W0lni beschadigd,
onaangenaamheden bezorgde, maal. h0t ninnentalud des te moer.
maar dat in dc zomer cn op mooie Waar oerst c0n wcgdok van me.
herfst-, winter- of lentedagen - l0].a mee tbc waa, is er nu nog
zoals Maandag j 1. - zulk een sl0chts M van 0]lk0l0 meter3 0°
vredige en heflpke indruk kon mjnder en waar eerst een vrien-
maken. Aan dc andere kant de dclijke gl00iIbg het binnentalud
Wilde Eendragtspolder met zpn vorrofc m, gateb van m8tel.s
rijke akkers stoere hofsteden, ou-diepte, met wanden, die recht-
de, maar daardoor pittoreske ar-j sLandig naar beneden gaan,
beiderswoningeii, al waren het Dc dj|k biadt t<!„ deplorabele
lang geen paleizen, zyn glanzend j aanblik. De telefoonpalen, die
steun hadden gekregen in het
binnentalud hebben deze steun
OVERVERMOEID?
NEEM
door het wegvreten van dit talud
I door het water verloren. Zij han
gen schuin over de dijk of liggen
Pleeazuster Bloedwiin lun£s de d«k in de V(ile Saten.
rieegzusiermoeawijn die men er uantre£t Het js een
j beeld van vernietiging en ver
woesting.
- I Een zelfde beeld bieden ook de
railsbed. De oorzaak van een en i zwaar beschadigde of geheel ver-
ander is mogelijk, dat de tram
baan by het stijgen van het wa
ter enige tyd als waterkerende
kade heeft gediend en dat daarna
het overstromende water zyn ver
woeste woningen en boerdcryen.
De rijkdom aan hofsteden, die hier
werd aangetroffen is in één nacht
veranderd in de triestheid van de
bouwval. Niet minder dan circa 25
nielend werk heeft gedaan. Hoe't j Wüningen zijn geheel verwoest,
ook zy, or zijn hier aanzienlijke voornamelijk de woningen aan de
herstellingen nodig, voor dat de binnenzijde van de dijk. Zij zyn
tram weer kan rijden, herstellin- eenvoudig weggespoeld en haar
gen waar men uiteraard pas aan bewoners hebben niets kunnen
kan beginnen als de Boonsweg meenemen. Wat ci nog van over
J is, zyn puinhpgen, Pumho^ejt, ver-
droogffeyallen zal zyn.
mengd met meubilair, beddengoed,
kleding, kinderspeelgoed, een in
validewagentje, fietsen en al het
geen de bewoners hun eigendom
konden noemen.
In één nacht is hun bezit afval
geworden, waartussen men de be
woners bezig kan zien te zoeken
naa hetgeen nog bruikbaar is.
Zeventig tot tachtig procent
van de overige woningen aan de
Nieuwendijk is zo vernield of
zwaar beschadigd, dat ze prac-
tisch niet meer voor herstel in
aanmerking komen. Wil men de
verwoesting, welke aan de wonin
gen is aangericht opnemen, dan is
men gauwer klaar met de nog
bruikbare woningen te tellen, dan
wanneer men wil nagaan hoeveel
er '-erwoest zijn. Het zijn maar en
kele woningen, die weinig of geen
schade hebben. Weinig van de ver
schillende tientallen, die er staan.
Met de boerdcryen is het al niet
anders gesteld. Eén boerdei-y met
woning is vrywel geheel verwoest.
Ze stond op zeer korte afstand
van de plek, waar de stormvloed
een zo groot en diep gat in de djjk
sloeg, dat men in de polder staan
de Tiengemeten kan zien liggen.
Vijf andere boerderijen zyn met de
huizen, die er bij staan, zeer zwaar
beschadigd. De muren van de
schure.. zyn weggeslagen. Dè
schuren lijken wel paalwoningen,
n- de kap nog slechts steunt op
de staanders van de binten. De
woningen zijn in de funderingen
sterk aangetast. Overal grote
scheuren. De school is er niet be
ter aan toe. De achtergevel is er
uit en de voorgevel is gescheurd
op vele plaatsen. Met de woning
van de hoofdonderwyzer is het al
even erg. Scheuren overal.
Langs de dyk is het een woeste
nij van aangespoeld veek, van
meubelen, beddegoed, kleding,
hout, deur- en raamkozynen,
aardappelenbakken, stro, vlas van
hetgeen op de Nieuwendyk eens
overeind stond en wat daarin ge
borgen was. Zeer veel vee is hier
omgekomen en dat er geen men
sen het leven verloren hebben, zal
een wonder zyn voor ieder, die de
verwoestingen aan de Nieuwendijk
ziet.
We meenden de verwoestingen
in de Hoeksche Waard te kennen,
maar men kent ze niet voor men
de Nieuwendijk heeft gezien. Dat
weten wij sinds ons bezoek van
Maandag'.
Adverteren op contract
