Hedendaagse beeldende kunst
te Groningen
KRIJGT ARNHEM EEN NIEUW
REMBRANDT-THEATER?
lot uit de loterij
C
in ten slotte...
2
ALGEMEEN HANDELSBLAD VAN WOENSDAG 18 FEBRUARI 1953
(Van onze correspondent)
18 Februari
GRONINGEN heeft gisteren een cul
turele hoogtijdag beleefd. De 17e
Februari is voor stad en provincie
trouwens toch al een bijzondere datum,
omdat op die dag stad en ommelanden
één geheel werden. Gisteren had dat
historische feit 358 jaar geleden plaats.
Het bijzondere lag echter meer in de
omstandigheid, dat de commissaris der
Koningin, de heer E. H. Ebels als ver
tegenwoordiger van het Provinciale
Bestuur twee keer het woord mocht
voeren by gebeurtenissen, die, hoe ver
schillend overigens, belde gemeen heb
ben, dat zjj naar de commissaris con
stateerde, naar buiten, blijk geven van
een bemoeiing met en een zorg voor
het culturele leven in Groningen, zo
als men die enige decennia geleden nog
niet voor mogelijk had gehouden, De
uitreiking van de provinciale culturele
prijzen over 1952, welke pas voor de
tweede maal plaats vond, ls een ge
beurtenis, welke reeds bezig is zowel
in haar karakter als ln haar vorm tot
een traditie te worden, zei de heer Ebels
gisteravond, toen hij de tentoonstelling
„Hedendaagse beeldende kunst in Gro
ningen" in het Museum van Oudheden
officieel opende. Ook deze tentoonstel
ling moet gezien worden als een mani
festatie van de provinciale bemoeiing
op het terrein der cultuur ter ere van
hen, die de cultuur met succes beoefe
nen en te hunner morele en eco
nomische ondersteuning. Veel meer dan
stimulerend en propagerend kan de
provincie hier niet optreden, aldus de
commissaris; maar het feit ligt er dat
kunst en publiek elkaar moeilyk vin
den, zulks tot schade van beide. Om
nu 'deze beide partyen te bereiken leek
de organisatie ener t- toonstelling het
Provinciaal Bestuur mtrekkelijk. By
de beoordeling van de Ingezonden wer
ken door een daartoe uitgenodigde des
kundige commissie, die over de toe
lating besliste, zijn betrekkelijk veel
inzendingen afgewezen. Hierdoor is om
deze tentoonstelling enig rumoer ont-
Nog voor 28 jaar veen in
Drenthe
Bij gelijkblijvende productie
van turf
(Van onze correspondent)
Emm en, 18 Febr
Het Drents Economisch Technolo
gisch Instituut te Assen heeft een
overzicht samengesteld van de econo
mische ontwikkeling van Drenthe. Bij
de beschouwing van het veenbedrijf
wordt er op gewezen, dat de werk
loosheid in Z.O. Drenthe een gevolg
is van de verminderde afzetmogelijk
heden van de turf, in hoofdzaak ver
oorzaakt door de nog weinig gemecha
niseerde productie.
De veenvoorraad in Drenthe be
draagt circa 119 millloen m3. de ge
middelde jaarproductie 565.000 ton
Wanneer deze productie zou worden
gehandhaafd, dan zou ln ruim 28 laar
het veen ln Zuidoost Drenthe geheel
zfln verdwenen.
Hieruit vloeit voort, dat aan de tal
loze werkkrachten, die ln het veen
werkzaam zijn, een nieuwe bestaans
mogelijkheid moet worden gegeven. De
industriële ontwikkeling van Drenthe
heeft zich vrijwel geheel gedurende de
20ste eeuw voltrokken. In 1930 waren
in de Industrie en de ambachtsbedrij-
ven werkzaam 16.500 personen. In
1947 waren het er 22.700, maar op
grond van gemaakte berekeningen zal
dit aantal in 1970 40.000 moeten be
dragen.
De industrialisatie van Drenthe zal
derhaive ln een snel tempo voortgang
moeten vinden. Aan de verbeteringen
van het industriële klimaat wordt
thans hard gewerkt.
DANKBARE AMERIKANEN
De Amerikaanse 82ste divisie van
Luchtlandingstroepen heeft een bedrag
van ruim 12.000 dollar ingezameld voor
de slachtoffers van de watersnood in
Nederland. De „New York Herald Tri
bune" heeft hieraan een hoofdartikel
gewijd onder de titel „Uit dankbaarheid
jegens Nederland". Het blad herinnert
er aan. dat m de middag van 17 Sep
tember 1944 de manschappen van drie
groepen stoottroepen boven Nijmegen
werden geparachuteerd. Gedurende de
drie dagen van bittere gevechten, die
hierop volgden, toen de troepen een po
ging deden naar Arnhem door te bre
ken. hebben de Nederlandse Inwoners
van deze streek alles gedaan om hun
bevrijders in elk opzicht te helpen en
zich thuis te doen voelen. De Amerika
nen stelden deze warme ontvangst ten
zeerste op prijs.
Verzet tegen oprichting van
H.B.S.-A te Zwolle
(Van onze correspondent)
Zwolle. 18 Febr.
De Vereniging van Leraren aan
R H.B.S.-en heeft het gemeentebestuur
van Zwolle doen weten, dat zij met
grote bezorgdheid kennis heeft ge
nomen van het raadsbesluit tot
oprichting van een gemeentelijke
H.B.S.-a. De vereniging acht het
raadsbesluit in strijd met algemeen
belang. Zy zegt, dat de voorziening
op het gebied van voorbereidend hoger
en middelbaar onderwijs te Zwolle
buitengewoon bevredigend is en dat
rigoureuze pogingen om een gemeen
telijke H.B.S.-a te combineren met de
H.D.S. zullen leiden tot opheffing der
H.D.S.
Ongeacht de vorm. zou het instand
houden van een H.B.S.-a de gemeente
jaarlijks tienduizenden guldens kosten
en onderwijs, dat meer op het bedrijfs
leven ls ingesteld dan dat wat op de
A-afdeling van de R.H.B.S. wordt ge
geven. zal op de gemeentelijke school
niet kunnen worden gegeven, aldus
het adres.
Militairen helpen nog
op Overflakkee
Een van onze verslaggeefsters tele
foneert uit Middelharnis, dat de gehele
keukeninrichting van de militairen, die
hier belangrijke diensten heeft bewezen
en nog verricht voor de voeding van de
mannen die aan het dijkherstel op
Overflakkee werken, tot 24 Februari zal
blijven functionneren. Ook de man
schappen zullen tot die datum bljjven
Bevolking van ons land met
ruim 100.000 zielen
vermeerderd
Volgens het Centraal bureau voor de
statistiek bedroeg het voorlopige bevol
kingscijfer van Nederland op 1 Januari
1953 10.434.883, een toeneming over
1952 met ruim 106.000 zielen.
Het overschot van geborenen boven
overledenen bedroeg 156 501. (in 1951:
151.437).
Tegenover deze natuurlijke aanwas
Nederland vertrokkenen boven het aan
tal in ons land gevestigden van 47.665
tal in ons land gevestigden van 47.665 te
genover een vertrekoverschot van 22.433
in 1951. Deze toeneming is het gevolg van
een belangrijk groter aantal vertrok
kenen (81.000 in 1952 tegenover 67.000
in 1951) en daarnaast van een lager
aantal uit het buitenland (o.a. Indonesië)
Nederland gevestigden (34.000 in
1952 tegenover 45.000 in 1951).
Het aantal huwelijken was lager dan
ln 1951 (87.383 of 8.4 per 1000 Inwo
ners tegen 90.225 of 8.8 per 1000.
Kinderbijslag voor gehuwde
vrouwelijke rentetrekker
In de Staatscourant van gisteren is
opgenomen een beschikking van de
staatssecretaris van Sociale Zaken,
waarin wordt bepaald dat de gehuwde
vrouwelijke rentetrekker recht kan
doen gelden op kinderbijslag voor de
kinderen, voor wie zij kostwinster is.
FAMILIEBERICHTEN
(Uit andere bladen)
Getrouwd: W. J. A. Braat en
F. van Baaren. Nijmegen.
Bevallen: WlegerlnckWeyers,
d., Tilburg; KnolDe Waal Maiefijt,
d., Veenendaal; Me(jerBrennlnkmetj-
er, d., Amstelveen.
Overleden: M. Snethlage
Butner. Breda; R. Buchecker. m. k.,
2 j., Luzern; G. A. E. Wennlger, v..
80 j. s-Gravenhage: J. W. van der
Kaay,' m., 59 j„ Rotterdam: W. Ver-
maat, m„ 57 j.. Haarlem; A. C Visser.
m„ 77 j., Sliedrecht; A. M. Petersen
Van Hees. 62 j., Rotterdam; J. W. de
Bois. m 77 j., Amsterdam; A. L.
SneepVerwey, 70 j„ Bodegraven:
H. Braam, m„ 78 j., Nunspeet; W. H
van Rossen, m„ 74 j„ Rotterdam: A.
W. L, M. de HaesVan Moorsel, 55 J„
Eindhoven; A. S- W. M. Meerhoff, m.,
65 j„ Amsterdam; M Berbee, v., 59 j
Gorinchem.
staan maar de commissaris wilde zijn
erkentelijkheid uitspreken voor het be
grip, dat in de kringen der kunstenaars
Ls getoond. Spr .bracht tevens namens
het Provinciaal Bestuur dank aan de
beoordelingscommissie, bestaande uil
prof. A. M. W. J. Hammacher. direc
teur van het Rijksmuseum Kröller-
Müller te Otterlo. jhr W. J. B. H. Sand-
berg, directeur der Gemeentemusea te
Amsterdam, en mr E. L. L. de Wilde,
directeur van het Stedelijk Van Abbe
Museum te Eindhoven.
De expositie, welke ln twee ruime
zalen ls ondergebracht, omvat ruim 60
olieverfschilderijen, aquarellen, gou
aches, hout- en linoleumsneden, pot
lood-, pen. en houtskool-tekeningen,
plastieken enz.
Verreweg het grootste deel der in
zendingen is afkomstig van kunste
naars, woonachtig in de stad Gronin
gen. De expositie wordt gehouden tot
18 Maart a.s.
Tweede Kamer
De gemeenschappelijke
markt voor kolen,
erts en schroot
In de gistermiddag gehouden verga
dering van de Tweede Kamer zijn vra
gen behandeld, die de heer Neder-
horst (arb.) inzake de gemeenschap
pelijke markt voor kolen, erts en senroot
heeft gesteld.
Minister Z ij 1 s t r a zegt o.m., dat het
intreden van de gemeenschappeiyke
markt voorlopig geen gevolg zal heb
ben voor ons land voor wat de kolen
betreft.
Het egalisatiefonds zal tot 1 April
worden gehandhaafd. De geldende prys-
voorschriften van de kolen zullen tot
15 Maart gelden. Ten aanzien van het
ijzererts is de toestand gebleven zoals
hy was.
De hoge autoriteit zaJ voor schroot
vóór 15 Maart nieuwe maximumprijzen
vaststellen. Na 15 April wordt een stij
ging der prijzen verwacht. Spr. hoopt,
dat bi) een redelijk prijsniveau voldoende
schroot aanwezig zal zijn voor onze in
dustrie.
Ten aanzien van de conferentie te
Luxemburg gaat de minister nader in op
het doel der besprekingen. Er is geen be
sluit genomen: iedere regering heeft
haar mening gegeven.
Wat de Nederlandse voorstellen aan
gaat zegt spr.. dat gesuggereerd is het
vaststellen door de Hoge Autoriteit van
maximumprijzen voor de kolen per bek
ken. Een beslissing is nog niet geno
men. Voorts is voorgesteld de instelling
van een compensatiekas voor de ge
meenschap in verband met de Import
van kolen. Verder: handhaving van het
in Nederland bestaande egalisatiesy
steem. Gevraagd is o.m. geen bijzondere
maatregelen te nemen ten aanzien van
ijzererts.
- Het Economisch Technologisch In
stituut in Friesland heeft een onderzoek
ingesteld naar de mogelijkheden tot po
sitief werk voor de gemeentebesturen in
Noordwest-Friesland, indien definitief
zal worden besloten geen industrieschap
te stichten. Hiertoe werd eerst een be
spreking gehouden met de burgemees
ters van de gemeenten Harllngen, Fra-
neker, Franekeradeel en Barradeel. Van
het gemeentebestuur van Harllngen ont
ving het E.T.I.F. de opdracht tot het
samenstellen van een beknopt welvaarts
rapport.
Advertentxe-Ingè». med.)
ONTNAASTING
VAN BRITSE
WEGVERVOER
Het wetsontwerp tot denatlonallsatle
van de Britse transportondernemingen
ls in derde en definitieve lezing met
296 tegen 257 stemmen door het Lager
huis goedgekeurd Met dit wetsontwerp
worden bovendien de genationaliseerde
spoorwegen gedecentraliseerd. De natio
nalisatie zal niet ongedaan worden ge
maakt, maar de spoorwegen zullen door
vele plaatselijke raden worden gecon
troleerd ln plaats van door één bestuur,
zoals thans het geval ls.
De concurrentie tussen spoorwegen
en wegvervoer zal scherper worden.
Om de spoorwegen te helpen het hoofd
te bieden aan deze concurrentie, 1
wijziging van de tarieven toegestaan.
De eigenaren van 40.000 vrachtauto's
krijgen nu na vier jaar hun eigendom
terug. Zij moeten hun auto's terug
kopen van de regering
De socialisten maakten duidelijk, dat
zjj weer tot nationalisatie zullen over
gaan zodra zij het heft weer ln handen
hebben. Door dit dreigement zal het
de regering in vele gevallen moeilijk
vallen de eigenaren van gedenationali
seerde vrachtauto's te bewegen tot
wederaankoop
Incident boven Japan
Russische vliegtuigen
schoten eerst
Een woordvoerder van de Ameri
kaanse luchtmacht in het Verre Oosten
heeft medegedeeld, dat de vliegtuigen
van Russische makeiy, die boven Hok
kaido door Amerikaanse toestellen on
der vuur werden genomen, omdat zy
boven Japans grondgebied vlogen, zelf
het vuur hadden geopend. De Ameri
kaanse jagers, die waren opgestegen,
voerden nog slechts waarschuwende ma-
(Van onze correspondent)
Arnhem, 17 Februari.
Het grote moderne Rembrandt-theater
ln de Steenstraat te Arnhem werd tij-
dens de oorlogsdagen geheel verwoest.
De N.V. Astra-Fllmmaatschappy, die op
een na alle bioscopen in de stad Arnhem
exploiteert, voorzag na de oorlog in de
leemte, ontstaan door de verwoesting
van deze bioscoop, door vlak achter
Musis Sacrum het Saskia-treater te bou
wen, een niet grote, doch smaakvolle
bioscoop, waarin meestentyds films van
goed gehalte worden getoond. De Astra-
Maatschappij zal nu hoogstwaarschijnlijk
overgaan tot de bouw van een nieuw
Rembrandt-theater, dat verrijst op de
hoek van de Jansbuitensingel en de
Apeldoornsestraat en dat naar schat
ting een bedrag van millioen zal
kosten.
Het zeer moderne gebouw biedt plaats
aan ongeveer 900 mensen, de oppervlak
te is ongeveer 1500 m2 (30 X 50 meter).
De bouw zal byna geheel in staalskelet
worden gehouden. Scandering heeft
plaats door middel van terugllggende
kolommen. De gevelbekleding wordt ge
vormd door middel van grote, licht
geelgrijze natuursteenplaten. Het on
derste gedeelte van de voorgevel, waarin
een care en een hall worden gebouwd,
zal byna geheel van glas zfln. Het thea
ter zelf is amphitheatersgewijs gebouwd.
Men bereikt de grote zaal via de reeds
enoemde hall beneden en de plaatsen
a het amphitheater vla een trap, die
naar een grote foyer leidt, door welke
men de hoger gelegen zitplaatsen kan
bereiken. Het verschil tussen de hoger
en geiykvloers gelegen plaatsen is niet
zo groot. Met opzet heeft men de bouw
van een balkon achterwege gelaten.
Het toneel is ruim gebouwd: het is
10 meter diep en 20 meter breed en ls
bestemd voor het geven van allerlei at
tracties, eventueel revues, klein ballet,
comedle, etc. De orkestbak zal een op
pervlakte krygen van 1125 meted. Het
café, dat beneden ligt, zoals reeds is
opgemerkt, kan zowel uit de hall g<
ïykvloers als van buiten worden berelkl
oppervlakte 720 meter. Verder bevat
het theater de voorgeschreven kamers
voor de artisten, requisieten, een koffie
kamer. kleed- en bergkamers.
Tijdens een persconferentie met be
trekking tot de bouw van dit theater
heeft de directeur .van de N.V. Astra-
Filmmaatschappy te Arnhem, de heer
Ch. van Biene er op gewezen, dat het mo-
geiyk is in dit theater de driedimen
sionale films te vertonen met een ge
wone apparatuur, mits het projectie-
doek 2% maal zo breed wordt.
De gemeenteiyke dienst voor Bouw
en Woningtoezicht en de schoonheids
commissie hebben reeds hun goedkeu
ring gegeven aan de bouw en als er
niets tussenbeide komt hopen de archi
tecten, de heren C. Nap en G. J. P. van
Eden te Arnhem, dit jaar te beginnen.
Er ls echter een „maar" aan verbon
den. De heer Van Biene heeft er met
een zekere nadruk op gewezen, dat de
vermakelijkheidsbelasting van 35 te
Arnhem een lonende exploitatie haast
niet mogelyk maakt; dit kan alleen,
wanneer het percentage niet hoger is
dan 20. Blijft het percentage 35.
dan is het niet uitgesloten, dat de film-
verhüurondernemingen. die een bepaald
percentage van de theaterontvangsten
incasseren, Arnhem langer kunnen laten
wachten op goede films. De filmverhuur
ders zullen hun films liever laten ver
tonen in theaters met 20 belasting
heffing. De Arnhemse gemeenteverorde
ning maakt namelijk een differentiatie
tussen bioscooptheater met en zonder
muziek en variété: de eerste moeten de
renoemde 35 opbrengen; de laatste
0
Dat men de Oostnederlandse toneel
groep „Theater' thans subsidie geeft,
moet worden toegejuicht, maar dan
kome men ook de theaters te Arnhem
tegemoet door de vermakelijkheidsbe
lasting te verlagen, aldus de heer Van
Biene. die nog naar voren bracht, dat
Arnhem, dat zich meer en meer instelt
een toeristen- en cultuurcentrum te
worden, eens moet denken aan het ver
zoek van de Amsterdamse Kamer van
Koophandel tot het gemeentebestuur
van Amsterdam om de vermakelyk-
heidsbelasting voor bioscopen verlaagd
te krygen.
Bouw van het Rembrandt-theater zal
zeker mogelijk zijn, indien het belas
tingpercentage van 20 wordt bereikt;
blijft het percentage evenwel 35 dan
zullen wy nog altyd zien wat we doen,
aldus de heer Van Biene.
Lm'®
feuilleton door MANNING COLES
MAG lk myn lezers",
peerde hij eindeiyk.
zo internum-
enkele per
sonalia mededelen omtrent de
geëerde gast, die wy tijdeiyk in ons mid
den hebben? De senor bekleedt onge
twijfeld belangrijke en verantwoorde
lijke functies in eigen land?"
Hambleuon glimlachte bescheiden.
„Och, dat weet ik zo niet", luidde zijn
antwoord. „Ik ontvang natuuriyk dik
wijls opdrachten als deze vererende zen
ding naar Esmeralda. Ik ben werkelijk
zo gelukkig, senor Andorante neem
nog een biertje, dan zal ik u gezelschap
houden."
„Volstrekt niet", protesteerde Ando
rante beleefd, „de volgende ls voor mijn
rekening. O, Roberto! Nog eens van
hetzelfde. U zeide, senor?"
„Dat ik zo gelukkig ben van mijn lief
hebberijen tevens mijn beroep te mogen
maken. Ik heb namelyk de eer de leer
stoel in ethnologie te bekleden lnhet
Britse Museum voor Oudheden in Pe-
tersfield, Hampshire, Engeland."
„O juist", noteerde Andorante ijverig.
„De senor is dus Engelsman van ge
boorte?"
Daarop gaf Hambledon een boelend
overzicht van zijn stormachtige jeugd,
waarover zyn vader en moeder stom
verbaasd zouden zyn geweest, maar
waarvan de journalist alle bijzonder-
heden zorgvuldig noteerde.
Onder de hand geraakte de bar lang
zamerhand met hotelgasten en andere
bezoekers gevuld en Hambledon was
zich tot zijn genoegen bewust, dat zyn
aanwezigheid allerminste onopgemerkt
bleef. Toen de journalist gekregen bad
wat hy wenste en zelfs meer dan dat,
ging de man onder een overvloed van
dankbetuigingen en strijkages heen
Tommy Hambledon haalde eens diep
adem. rechtte zyn rug en wandelde naar
de bar en trad met Roberto ln ernstig
overleg over een aanbevelenswaardig
apéritif. Hierdoor werd het hele gezel
schap op de meest ongedwongen wyze
mede ln het consult betrokken en binnen
een half uur had Hambledon met de
dokter kennisgemaakt, die een Schot
bleek te zyn, met drie plantagehouders
van zuiver Spaansen bloede, nog twee
anderen, die minder zuiver waren, een
Amerikaan, die de.autobusdiensten van
Esmeralda exploiteerde een lucra
tieve onderneming, by totale afwezig
heid van spoorwegen en een
Australiër, die ln het byzonder in dia
manten geïnteresseerd bleek te zyn,
alsmede met een rustig type van mid
delbare leeftijd, wiens uiterlijkde mili
tair verried.
De Marine van Esmeralda be
staande uit de kanonneerboot „Esme
ralda" lag op dit ogenblik juist ln
de andere haven. San José, ongeveer
90 km verder aan de kust. Deze bodem
ondernam de gevaariyke overtocht
want gedurende de helft van het jaar
was het hier de lage 'wal op zyn
minst tweemaal 's jaars. Hambledon
amuseerde zich kosteiyk, deze eerste
avond.
De volgende morgen na het ontbyt
koffie, broodjes en vruchten stak hy
een sigaret op en wandelde naar de deur
om in de Calle del Libertador een
luchtje te gaan scheppen, toen hy zich
op de stoep door een bekend stemgeluid
hoorde begroeten.
„Wel, goeden morgen Mateo del Mon
te. Wat zit jij hier te doen? Op my te
wachten? Ben je niet bang. dat ze je
onder de voet lopen?"
..Volstrekt niet, senor". klonk het
eenvoudig. „Ik kan altyd nog tydig
maken, dat ik weg kom.' Hy stond op
van de stoep en Hambledon zag, dat
de man hu een schone flanellen broek
droeg, zij het ook met een paar stop
lappen pp de knieën, een onberispelijk
hemd en een rode roos in een van de
knoopsgaten.
„Wat zie je er keurig uit. Mateo'
prees Tommy.
„Ik doe myn best u niet ln discredlet
te brengen, senor. Wy gaan vanochtend
zeker wandelen, nietwaar? Ik heb de
b u r r o niet meegebracht."
„Al nad Je dat wèl, lk zou toch niet
op het beest zijn gaan zitten."
„De senor wenst zeker een bezoek te
brengen aan senor Angelo Argo?"
OLLE KAPOEN EN HET HART VAN GOUD
TÏÏL
ZO wachtten ze dus stilletjes achter de struik, terwijl Uil
op de -tak van zyn boom bleef zitten.
Toen ineens versoheen in de verte Manestraal, het
elfje. Olie gaf bijna een kreet van blijdschap. Hij kon zich
nog net bytyds inhouden. Maar hy kon niet nalaten te
wyzen, zodat de anderen het ook konden zien. De minister
zag haar nu ook en zijn mond vertrok zich tot een smalle
spleet, terwyl er een gemene uitdrukking in zijn ogen kwam.
Het elfje danste sierlijk naar de boom van Uil toe. „Dag
mopperpot!", zei ze, „hoe is het nu met je vriend Olie
Kanoen? Heb je hem kunnen helpen?"
„Hoe durf je my mopperpot te noemen!" mopperde Uil.
„Schaam je! Wat moeten de anderen er niet van denken!"
„Maar er zyn toch geen anderen?", vroeg Manestraal
verbaasd.
,,Ja zeker!", zei Uil. „De eerste minister wilde niet ge
loven, dat jy dat gouden hart aan myn vriend Olie Kapoen
had gegeven. En de rechter wilde jou zelf zien, dus
De minister stoof woedend van achter de struik vandaan,
terwyi de rechter hem op de voet volgde.
Het elfje schrok hier zo van, dat ze het op eens lopen
zette.
„Nu is alles weer bedorven!", krijste Uil, dia woedend
naar beneden vloog.
noeuvres uit, toen zy reeds werden be
schoten. Een kort vuurgevecht was het
gevolg, waarop de vreemde toestellen
in de richting van de Koerillen verdwe
nen. Een van hen was klaarblijkelijk
geraakt: het ontwikkelde rook De pi
loten verklaarden, dat zij de nationali-
teltstekenen van de toestellen niet had
den kunnen waarnemen.
In het Japanse parlement is er Maan
dag op aangedrongen, dat de Ameri
kaanse luchtmacht bij het aanvallen
van binnendringende vliegtuigen
cretie zal betrachten De minister
Buitenlandse zaken Okazaki deelde
mede, dat het incident niet als een
vijandige handeling van Rusland zal
worden beschouwd.
Zuid-Afrika
Oppositie vóór bijzondere
bevoegdheden voor
regering
De Zuid-Afrikaanse Volksraad heeft
Maandag het wetsontwerp op de open
bare veiligheid goedgekeurd, waarbfl
aan de regering uitgebreide bevoegd
heden worden verleend voor het bestrij
den van het verzet tegen de apartheids-
wetten. In derde en laatste lezing stem
den slechts negen leden tegen goedkeu
ring van het ontwerp. De belangrijkste
oppositieparty, de Verenigde Party, ver
zette zich in principe niet tegen het
ontwerp, omdat „het van het grootste
belang is. dat er vrede en veiligheid in
het land zyn".
Subsidieregeling voor
schilderwerk verlengd
Op 28 Februari zou de termijn voor
de oplevering van het schilderwerk,
waarvoor door de rijksdienst voor de
uitvoering van werken (DUW) subsi
die is toegezegd, krachtens de regeling
voor subsidiëring van schilderwerk in
de wintermaanden, sluiten. Naar wij
thans vernemen is de termijn voor de
oplevering van gesubsidieerd buit en-
w e r k verlengd tot 21 Maart a.s.
wegens de zeer ongunstige weersom
standigheden gedurende deze winter.
Bovendien kunnen de uitvoerders van
de gesubsidieerde schilderwerken in of
nabij de noodgebieden zich schriftelijk
wenden tot de commissie Mebesal met
het verzoek de termijn van oplevering
voor de betrokken werken te willen
verlengen. Het secretariaat van de
commissie Mebesal (meer en beter
schilderwerk in algemeen belang), is
gevestigd te 's-Gravenhage, Maurits-
kade 33 b.
B. en W. van Amsterdam hebben een
aanbod gekregen voor een lening van
500.000 op onderhandse schuldbekente
nis met een looptijd van dertig jaar. Zij
stellen de raad voor deze lening aan te
gaan.
Advertentie-Ingez. med.)
,,Wle is dat?" vroeg Hambledon be
langstellend.
„Een aanzienlijk burger, senor, die,
evenals u, veel verstand heeft van de
oude Maya's. Hy heeft een kostbare
verzameling oudheden. Vlijmscherpe
messen van een zwart gesteente. Oer
oud."
,,Wat zeg je? Van lava-glas? Dat ls
verbazend interessant. Maar hoe weet
je, dat ik me daarvoor interesseer,
Mateo?"
„Dat stond in De Koerier vanmorgen.
Heeft de senor dat nog niet gelezen?"
,Neen, nog niet. jy kunt dus lezen,
Mateo?"
„En schryven ook! Ik ben geen peon,
senor. Ik ben mestizo!"
„Zo, zo", antwoordde Tommy, aan wie
deze finesse ontging.
„Zullen we eerst boodschappen gaan
doen?" stelde Mateo voor.
„Goed, ik heb zeep nodig", klonk het
toestemmend. „Daarna moet ik naar de
Britse consul."
Mateo volgde hem op de hielen, pre
cies als een goed afgerichte hond, vol
strekt niet opdringerig, doch altyd klaar
om een verstandig antwoord te geven,
dat weliswaar zyn eenvoud van geest
verried, doch tevens een grote mate van
aangeboren schranderheid.
Hy bracht hem naar het Britse con
sulaat door een wirwar van laantjes, die
zo smal waren, dat zy geheel door de
huizen werden overschaduwd. By elk
open stuk gutste een hete stroom van
zonlicht over hun hoofden. De hitte werd
elk ogenblik groter. Hambledon trans
pireerde overvloedig toen de weg steil
omhoog voerde, de huizenrij ten einde
liep en aan weerszijden niets dan tuinen
lagen.
„Hier wonen de rijke senores met hun
beeldschone senoras". verklaarde Mateo.
In deze tuinen lagen inderdaad enkele
welvarende huizen, beschaduwd door een
dichte beplanting. Het was hier merk
baar koeler De blauwe zee strekte zich
tot de einder.
„Ik geef ze geen ongelijk", gaf Ham
bledon ten antwoord. „Het lijkt me hier,
met dit uitzicht, prettig wonen."
Voor een lang wit nuis, met ruime
veranda's en een terras, dat uitkeek over
zee, woei van een hoge vlaggestok de
Union Jack. Hier bleef Mateo staan.
„Ik blyf wel op u wachten. Wanneer
de senor gereed is, sta ik weer tot zyn
dienst."
Hy nam plaats in de schaduw van een
grote boom, terwyl Hambledon de treden
van de veranda opliep en een openstaan
de deur binnenging.
HOOFDSTUK Hl
Het loterij-briefje
Zijne Excellentie John Bartholomew
Grant, buitengewoon gezant en gevol
machtigd minister, alsook consul-gene
raal van Hare Britse Majesteit, was
thuis en ontving Tommy Hambledon op
allerhartelijkste wyze.
„Bly u te zien. Welkom hier. Kom op
het ten-as zitten, het is daar koeler of
juister gezegd iets minder warm U ziet
er bepaald verhit uit. Daar heb ik een
foed middeltje tegen. Gaat u zitten, dan
el ik de butler.
Tommy was nog niet weggezonken in
zyn lage rieten stoel of er verscheen een
butler, keurig in het wit, met een blad
met glazen en andere onmisbare ingre
diënten tegen de warmte.
„Probeert u dit eens", nodigde Grant,
een hoog glas aan Tommy ter hand stel
lende. „Komt u rechtstreeks uit Enge
land? Dan verbaast het me niet, dat de
verandering van klimaat u treft. Wat
voor weer nadden ze daar, b(J uw ver
trek?"
„Mist en nachtvorst en een schrale
Oostenwind."
„Wilt u wel geloven, dat ik daar naar
verlangen kan? Vooral als ik in het
heetst van het seizoen de hele-dag in
uniform aanwezig moet zyn bij die ver
velende plechtigheden van de president.
Dan heb ik heimwee naar een nevelige
herfstdag in Londen, met fyne motregen.
Daar glimt het asfalt en suizen de
autobanden over de gladde rijweg. Dan
zie je op klaarlichte dag de lantaarns
branden en hoor je de meeuwen kryeen
boven de Theems."
„Ofschoon... als u in Londen was..."
begon Tommy.
„Zeker, zeker, dan zou ik terugver
langen naar zon en warmte. Maar kom
aan. meneer Hambledon, ik was er van
op de hoogte, dat ik u kon verwachten
en dat ik u iedere gewenste assistentie
behoor te verlenen. Het doel van uw
komst is my niet bekend, maar daar
vraag ik niet naar. U weet, myn macht
is hier niet onbeperkt, maar wat ik voor
u doen kan, doe ik van harte gaarne."
„Dat stel ik bijzonder op prijs", ant
woordde Hambledon. „Ik hoon niet, dat
het nodig zal zyn op uw bemiddeling een
beroep te doen, tenzy de Esmera.ldanen
mij de baas worden en ik dood of levend
naar huis moet worden verzonden. Maar
ik zou graag enige inlichtingen van u
ontvangen. Die President h ier by voor
beeld, wat is dat voor een man?"
(Wordt vervolgd)
ONDER DE
KEIZERSKROON
MODEVLUCHT
CEL Omdat het grote publiek in Bel-
yfwif £ië over het algemeen nog niet
Möi' voldoende doordrongen is van de
enorme mogelijkheden der con-
fectie-industrie nad een Brusselse
firma gisteren een aantal Belgische
journalisten en een cineast uitgenodigd
voor een z.g. modevlucht per Sabena-
vliegtuig. In de tijd van eén dag be
zochten de invité's Zürich, Parys en
Amsterdam waar zy telkens werden
onthaald op een beknopte, geconcen
treerde show van voorjaarsmodellen
van Zwitserse, Franse en Nederlandse
confectiefabrikanten om uiteindelijk
des avonds, doodmoe doch innig vol
daan in Brussel de dag te besluiten
met een show van Belgische kleding.
In de Noorderzaal der hoofdcantine
op Schiphol woonden wy in dit gezel
schap de Nederlandse show by. Nadat
de heer Horsman, algemeen secretaris
van de Nevec, een kort openingswoord
had gesproken vertoonden mannequins
een serie nieuwe damesmantels, top
pers en tailleurs voor het a.s. seizoen,
die door onze zuidelijke buren met be
langstelling werden bekeken onder het
genot van een glas sherry, dat zy wel
nodig hadden om op krachten te komen
na het allesbehalve wolkenloze traject
ParijsAmsterdam.
Na afloop van de show toen men
even gelegenheid had met enige col
lega's van gedachten te wisselen,
spraken wy o.a. de verslaggeefster van
het bekende weekblad Elïe, die vol lof
wasover de gepresenteerde Neder
landse mantels, die zowel wat de kleur
als wat het materiaal aangaat een
uitstekende indruk maakten.
„De tailleurs konden best een tikje
meer „pincé" zyn, zij zitten niet ideaal"
was de enige critiek welke wij hoorden
uiten, „en jammer dat er in Amster
dam geen japonnen te zien waren; in
Parijs en ziirieh droegen de manne
quins zelfs cocktails en avondtoiletten
en wij hadden graag eens gezien wat
men m Nederland op dit gebied kan
leveren."
ZWEVENDE HUIZEN
Er klopt iets niet, men weet het,
'viHa met de nummering van de Cein-
w tuurbaan; de ene zijde begint by
186 en eindigt by 446; de oneven
zyde gaat normaal van 1 tot 263. De
nummers 2 tot en met 184 of 92 huizen
zweven dus in de lucht. Hoe komt dat
Er is al zo vaak over gepraat en ge
schreven. De heer J. F. M. de Boer
komt nu in Amstelodamum met een
nieuwe hypothese. Hij schrijft:
„Als in 1888 aan de even zijde de
eerste nummers, waaronder 262. wor
den vastgesteld, zijn de zo langdurige
onderhandelingen met de kerk over de
gronden tussen de Van Woustraat en
Amsteldyk nog in volle gang. Men
heeft de loop van de gebeurtenissen
nog niet kunnen overzien en over de
volle lengte van de Ceintuurbaan aan
de even zyde het aantal huizen bepaald
zoals dit voor de oneven zyde was ge
beurd, m.a.w. voor beide kanten het
eerste perceel hoek Ruysdaelkade, het
laatste op de hoek Amsteldyk. Te laat
is ingezien dat het aantal aan de even
zyde niet de volle lengte zou innemen,
derhalve te groot was genomen en bij
gevolg de nummering te hoog gesteld.
Het hoogste nummer had moeten zyn
446 (het tegenwoordig hoogste num
mer) min het aantal niet gebruikte
nummers (2 t/m 184 nJ. van de 50
percelen Sarphatipark en de 42 niet
bestaande percelen), dat is 262. welk
nummer in overeenstemming is met
263, het hoogste oneven nummer. Het
aftekenen van huisnummer 262 in 1888
moet m.ï. zyn geschied door de afstand
van het perceel met het hoogste num
mer tot 262 niet zoals had dienen te
gebeuren van de hoek van de Am
steldyk af te berekenen, maar van het
punt af, waar men veronderstelde dat
het hoogste nummer zou komen. Door
van dit punt uit te meten kwam het
eerst vastgelegde even nummer te ver
naar de Ruysdaelkade te liggen, met
alle gevolgen van dien. Dat punt is
thans niet precies meer aan te wyzen,
omdat men b.v. nog aan het oorspron
kelijk geprojecteerde plein moet heb
ben gedacht. Heel in het kort gezegd,
het overschot aan nummers bij de
Ruysdaelkade berust op een foutieve
berekening welke haar oorsprong vindt
aan de Amsteldijk. Met belangstelling
wordt het overboord werpen van deze
theorie afgewacht, maar dan in ruil
voor een betere."
UITGESTELD
srart Vrijdag hebben wij melding ge-
mBK! maakt van een bazar ten bate
van een jeugdhuis (ook voor vol
wassenen) dat de Wykgemeente
Landlust der Ned. Herv. Gemeente
in West wil stichten. De bazar, die be
gin Maart zou worden gehouden is,
wegens de noden in het rampgebied
die op het ogenblik aller aandacht vra
gen. uitgesteld tot het najaar-. Tegen
die tyd hoort ge er wel meer van.
TWEEDE STEEN
I j De tweede gevelsteen, welke
Zondag in de poort van de
\Gx Portugees-Israëlitische Syna
goge is onthuld, is niet afkom
stig uit het woonhuis van de heren
Pereira, dat stond op het tegenwoor
dige Waterlooplein no 13. Deze tweede
steen heeft de gevel gesierd van een
ander zeventiende-eeuws lid van
de Portugees-Israëlitische Gemeente,
Isaac Mocatto. Dit huis stond op de
Zwanenburgwal.
JOODS MUSEUM
fHet Joods Historisch Museum,
dat ln 1930 op initiatief van het
Genootschap voor de Joodse
Wetenschap werd opgericht en
tot de oorlog was gehuisvest in enige
kamers van het Waaggebouw, zal
daarheen terugkeren, zo heeft de
secretaris van het Genootschap mede
gedeeld. Tijdens de bezetting werden
de voorwerpen door de bezetter naar
Duitsland gevoerd. Na de oorlog ls het
grootste deel evenwel teruggevonden.
Inmiddels hadden de kamers van het
Waaggebouw evenwel een andere be
stemming gekregen en de voorwerpen
bleven opgeslagen. Thans ls van de
directie der Gemeentemusea bericht
ontvangen, dat de ruimte in het Waag
gebouw weer beschikbaar zal worden
gesteld.
UITGAAN
Carré: Dagelijks om 8 uur Circus
Strassburger: Centraal Theater: Elke
dag om 8 uur speelt de Ned. Comedle
U spreekt met uw moordenaar: Concert
gebouw: Vanavond én morgen om S-15
uur dirigeert Pierre Motvteux een abon
nementsconcert: morgen om 8.15 uur
draagt Charlotte Köhler ln de kleine
zaal voor. ten bate van het Rampen
fonds: Kleine Komedie: Dagelijks om
8 uur Potasch en Perlemoer: Leidsepleln
Theater: Elke dag om S uur het ABC-
cabaret in Bibelonie; Nieuwe de la Mar:
Dagelijks om 8 uur Wim Sonnevelds
cabaret In Heit meisje met de grote
voeten.
verband bijeen en de omstandig
heden wilden, dat er veel ouders
met volwassen kinderen waren ver
zameld. Het gesprek leidde tot de con
clusie, dat er in de curve der genegen
heid tussen ouders en kinderen zich,
behalve onverklaarbare dieptepunten
gelukkig ook plotselinge stijgingen
voordoen. En zo kwamen de tot vol
wassenen gegroeide kinderen er dan
toe, een exposé te geven van de groot
ste stijging, die zij in die verhouding
hadden ervaren. Een exposé, dat voor
veel ouders een openbaring werd...
Want de zoon, die het thans tot wet
houder heeft gebracht, verklaarde, dat
zyn vader noch met de bokkenwagen,
noch met het eerste horloge, noch met
de nieuwe fiets zijn hart had gestolen.
Maar dertig jaar geleden had de oude
heer met hem-gewandeld. Op die win
terse morgen had de knaap koude
knuistjes gekregen en toen had de
vader hem warm en wel zijn duffelse
handschoenen gegeven en die weelde
van warmte was zyn liefste herinne
ring.
En de dochter had tere reminiscen
ties aan de poppenwagen en de eerste
avondjapon voor het slotbal van de
danscursus, maar toch school daarin
niet de top in die curve der ontroerende
herinneringen. „O neen, vader! Maar
ik heb eens op een avond, toen ik uit
moest, een pak slaag van je gehad,
waarvoor wéét ik niet meer. Het had
mijn avond volkomen bedorven, want
het standje was onverdiend. En om
daar overheen te komen, ben ik langer
gebleven, dan ik onder normale om
standigheden zou hebben gedaan. Toen
ik thuis kwam, zag ik met weer op
laaiende wrevel, dat het licht nog
brandde en dat je dus was opgebleven.
Ik stapte geladen naar binnen, maar
je nam mijn hoofd tussen je handen en
zei, dat je op mij gewacht had om te
zeggen, dat je het met die uitbrander
mis had gehad en dat je daar zo'n spijt
over voelde... Nooit in myn leven heb
ik meer liefde voor je gevoeld dan door
die erkenning..."
Toen was onze eigen dochter aan het
woord. En dat is een vlot woord moe
ten wij eerlijk toegeven, hoewel zij in
haar jeugd erbarmelijk heeft gestot
terd... Wij hebben daar destijds een be
kend paedagoog en een beroemd psy
chiater voor geconsulteerd, maar hun
advies kwam, ontdaan van alle ge
leerdheid, daar op neer, dat wy maar
rustig moesten afwachten, omdat het
wel zou uitslijten. Hetgeen dan ook
prompt is geschied.
Zij is onze enige en wn durven daar
om neer te schrijven, aat wij haar
menige plezierige verrassing hebben
kunnen bereiden. Edoch het waren
niet deze stoffelijke blijken der ouder
liefde, die als sterren in haar herin
nering fonkelden
„Wy zouden eens gaan wandelen en
ik informeerde, of je klaar was, want
buiten lokte de zon", vertelde zij.
„Maar je stond je juist te scheren en
in de haast om ongeduldig te antwoor
den, streek je een vlok schuim in je
mond en zei je: „J-j-ja, ik k-k-kom
direct!" „En in verrukking riep ik
uit: „O, p-p-paps, st-st-stotter jij óók?"
Nooit heb ik me inniger aan je ver
want gevoeld..."
Waaruit gelukkig de concluêie te
trekken valt, dat genegenheid zich
vaak in ongeweten dingen uit en nim
mer uit de beurs vloeit. Waarvan ten
slotte acte
