KOERIER
Eerste dijkgaten van Zeeuwse
polders zijn reeds weer gedicht
door werk van waterschappen
LandbouW'Coëperaties
kopen Oranjewoud
Egypte is bang voor
massa-emigratie
ili*
Walcheren is
gauw droog
Dagorder aan
de troepen
Geen commentaar
Deense soldalen
weigeren dienst
uit protest
Helicoptères dalen
bij Paleis Soestdijk
V* SS*
Ons dagelijks weerbericht
Gemeenschap
en richting
Rampenfonds nu
49.5 Millioen
FRIESE
I Uitgeefster:
Uitgeefster:
Stichting „Je Maintiendrai-Friesland".
Directeur: L. R. Stallinga.
Hoofdredactie: F. Schurér.
Onafhankelijk dagblad voor Friesland en aangrenzende gebieden
WOENSDAG 18 FEBRUARI 1933 9e JAARGANG Nr 41
Bureau: Heerenveen, Heideburen 11
Telefoon: Adm. 2696 - Redactie 2231 (K 5130)
Bijk. Gorredijk, Hoofdstraat 290, teleL 319 (K 5133)
Abonnementsprijs f 5.45 per kwartaal, f 1,85 per
maand of 42 cent per week. Giro 272334.
Tl ET WATER aan dc dijken en in de polders in Zeeland schiet al op. De Zeeuwse waterschappen
zijn bezig verschillende gaten in binnendijken zelf te dichten. Dat is al gebeurd op Walcheren,
op Zuid Beveland, op Tholen en in Zeeuwsch Vlaanderen. In verscheidene ondergelopen polders,
waar sneeuw en regenwater zijn blijven staan, is men bezig met het uitmalen.
Moeilijker is de toestand bij die dijken, waarin zware gaten zitten:
Rilland, Kruiningen en op Schouwen-Duiveland. Daar kunnen de
waterschappen weinig zelf doen, omdat zij niet beschikken over
het nodige zeer zware materiaal.
De Rijkswaterstaat zal zich met die
gaten bezig houden. Ook zal Rijkswa
terstaat zorgen voor het droogleggen
van Schouwen-Duiveland. Beschadigin
gen van minder belang zullen worden
opgeknapt door de Zeeuwse provinciale
waterstaat.
De polders van Walcheren zullen
spoedig weer droog zijn. Bij Kruinin
gen en Rilland Bath zal het veel langer
duren. Hoe lang is nog niet te zeggen.
De provinciale planologische
dienst te Middelburg zal direct na
de drooglegging beginnen aan een
herverkaveling van Schouwen-Dui
veland. In verband daarmee zal een
streekplan worden opgesteld.
De Chef van de Generale Staf
heeft bij het beëindigen van de
militaire bijstand de volgende
dagorder aan de troepen uitge
geven:
„Nu de militaire bijstand ten behoeve
van de watersnood in algemene zin
is geëindigd, stel ik met voldoening
vast, dat de koninklijke landmacht
paraat is gebleken.
Allen, zowel beroeps-, reserve- als
dienstplichtige militairen hebben
zich met hun gehele persoon inge
zet, zonder aarzeling, dikwijls in
koude, storm en regen, met onver
poosde ijver, zonder acht te geven
op vermoeidheid en veelal met moed
gevaren trotserend, tot redding van
mens en dier en tot het dichten of
versterken van dijkén.
Zij hebben hun plicht gedaan zoals van
een goed soldaat in het bijzonder in
tijd van nood wordt verwacht."
Nekkramp in kazerne
te Ermelo
In de Jan van Schaffelaarkazerne re
Ermelo is een geval van nekkramp ge
constateerd. Alle maatregelen om uit
breiding van de ziekte te voorkomen
zijn getroffen.
Voorts zal men nieuwe wegen aan
leggen op het eiland.
Zierikzee
In Zierikzee' is de toestand vrijwel
stabiel. Men merkt niets meer van on
tevredenheid bij hen. die eventueel
straks nog zullen moeten evacueren.
De waterleiding werkt nog steeds
niet. Men vermoedt, dat tussen de
hoofdafsluiter bij Renesse en de stad
buisbreuken zijn. Kikvorsmannen en
duikers zijn voortdurend bezig de breu
ken op te zoeken, maar dat is een lang
durig karwei.
Verschillende gemeenten hebben aan
geboden de schoolgaande jeugd van
Zierikzee op te nemen, zodat de kin
deren, die voor hun eindexamen zitten
niet nog eens extra gedupeerd worden.
Er zijn intussen voldoende adressen be
schikbaar gekomen.
3.000 arbeiders
Het is echter moeilijk om in een dag
de diensten, die nu veertien dagen lang
door militairen werden verricht, door
burgers te laten opknappen.
De eerste groepen grond- en dijkwer
kers van de Heidemaatschappij zijn
aangekomen. In totaal verwacht men
op Schouwen-Duiveland 3.000 arbei
ders.
De enige grote industrie van het
stadje, de N.V. Zeelandia die bakkerij
grondstoffen maakt en werk kan geven
aan 500 man personeel, is weer begon
nen.
Zaterdag zullen de bioscopen weer
open gaan. De bevolking tracht hard
nekkig al die gewone dingen van het
gewone leven te laten doorgaan. Maar
dat neemt niet weg, dat het leven in
De Clerq:
De voorzitter van de AVRO. de
heer G. de Clerq, heeft geweigerd
zich uit te spreken over de verkla
ring, die gisteren namens de KRO, de
NCRV en de VARA is afgelegd.
Op een vraag van het A.N.P., wat
hij cr over te zeggen had, antwoordde
de heer De Clerq: „Geen commen
taar". (A.N.P-).
Zierikzee volkomen van gezicht is ver
anderd.
AVater (s) nood
In andere plaatsen zijn ovérigeW
weer nieuwe moeilijkheden. Zo dreigde
bij Dirksland op Overflakkee een di.ik
breuk in de Diederikspolder. Men
maakte daar namelijk gebruik van een
duiker, die de Duitsers destijds hebben
aangelegd voor de inundatie. Dat had
tot gevolg, dat de dijk naast de duikijr
begon te verzakken.
Dinsdagavond laat werd er groot
alarm geslagen. Duizenden zand
zakken zijn in het gat gegooid en
het lukte tegen de nacht het ge
vaar te bezweren.
Bij Kruiningen en Krabbendijke zijn
de waterleidingsbuizen gescheurd. Er
bestaat het gevaar dat daardoor de
watervoorziening van heel Zuid-Beve
land in gevaar raakt. Men is onmiddel
lijk begonnen met het treffen van nood
maatregelen. (A.N.P.).
Dc Deense militaire politie heeft
vier soldaten uit Haderslev gearres
teerd, toen zij weigerden de bevelen
van hun meerderen te gehoorzameii.
De soldaten hoorden tot een detn-
chement, dat Maandagavond besloten
had naar Kopenhagen te marcheren,
uit protest tegen de verlenging van
de dienstplicht.
Alleen \vè1
De militairen op het eiland Borri-
holm, die hun besluit na een stem
ming hebben genomen, weigeren nog
steeds dienst te verrichten. Herhaal
de besprekingen met de commandant
hebben tot geen enkel resultaat ge
leid.
De soldaten te Bornholm weigeren
alle orders op té volgen met uitzon
dering van het bevel: „Aan tafel"
Communisten?
In Deense regeringskringen is men
van mening, dat communistische cel
len de soldaten hebben opgeruid. In
één geval is daarvoor bewijsmateriaal
gevonden. (Reuter).
|~>E samenwerkende Friese landbouwcoöperaties hebben na
lange tijd van onderhandelen aangekocht het buitengoed
„Hui/c Oranjewoud", dat eigendom is van de familie De Blocq
van Scheltinga.
Het ligt in de bedoeling het buiten te gebruiken voor repre
sentatieve doeleinden. De landbouwcoöperaties in Friesland
hadden tot dusver geen gebouw, waar zij belangrijke binnen-
en buitenlandse gasten konden ontvangen.
Verder onderzoekt men de uitwerking van alle mogelijke
plannen met betrekking tot de bestemming van het landgoed.
It Fryske Gea krijgt de beschikking over een deel van de
bij het buiten behorende gronden. Het is niet onmogelijk, dat
die binnen afzienbare tijd voor het publiek opengesteld zullen
worden. Jhr. De Blocq van Scheltinga zal verhuizen naar het
buiten Prinsenhof, eveneens in het Oranjewoud. (Eigen foto)
OOST-JODEN NAAR ISRAËL
1JET Egyptische ministerie van Buitenlandse Zaken is bevreesd,
dat de nieuwe, anti-semietische politiek in de Oosteuropese
landen aanleiding zal geven tot massale emigratie van Joden uit die
landen.
Deze emigrerende Joden, aldus de
zegsman van het ministerie zullen zich
uiteraard in Israël willen vestigen.
De Egyptische regering is bang, dat
daarto eArabieren in Israël uit hun
huizen zullen moeten.
Voorts vreest men in Cairo, dat
„een dergelijke massale immigra-
Dinsdagmorgen zijn ia helicoptères
geland, in de tuin en op het voetbalveld
van paleis Soestdijk.
Om ongeveer elf uur landde het eerste
toestel, de helicoptère, waarover Ne
derland beschikt, in de tuin. Daarna een
toestel van de „Sabena', en vervolgens
een aantal Amerikaanse helicoptères,
die een keurige manoeuvre uitvoerden.
De voltallige bemanningen zijn ten
paleize door H.M. de Koningin en Prins
Bernhard ontvangen.
Na afloop maakte prinses Margriet
een tochtje per helicoptère over het
paleis.
Van een zeer grote Amerikaanse he
licoptère, die op Soesterberg geland is,
is de bemanning eveneens ten paleize
ontvangen. (A.N.P.)
tie in Israël het gevaar van ver
breiding van de communistische
leerstellingen in het Midden-
Dosten met zich brengt".
Het Israëlische parlement heeft zich
Maandag achter de regering geschaard,
wat betreft de politiek ten aanzien van
I de 3owjet-Unie. Drie communistische
moties van wantrouwen werden met
79 tegen 16 stemmen verworpen.
Uitreisvisa
De Sowjet-Russische legatie te Tel
Aviv heeft vandaag aan het Israëlische
ministerie van Buitenlandse Zaken
uitreisvisa gevraagd voor de leden van
de staf, die zijn teruggeroepen.
De Israëlische regering had eerder
al geweigerd dergelijke visa te ver
lenen, zolang de Israëlische diploma
tieke missie in Moskou in haar terug
keer werd gehinderd. (Reuter).
Ir Woudagemaal weer
in werking
Het ir Woudagemaal bij Tacozijl
is Dinsdagmorgen weer in werking
gesteld.
Nu de sneeuw snel wegdooit
komt er water los. Dat wil men tij
dig opvangen, voordat het ovèrlast
kan veroorzaken.
(Van onze weerkundige medewerker)
Barometerstand hedenmorgen 8 uur 1016
mb 763 mm). Tendenz onveranderd.
Temperatuur max. 2.7 gr. C. (2.5); min.
(1.9). Neerslag 4.7 mm.
Vochtig en vrij zacht
Langs de Noordzijde van een hoge-
drukgebied bij de Azoren wordt oceani
sche lucht naar West-Europa aangevoerd.
Bij het stromen over het koude zeewa
ter en nog met sneeuw bedekte aardap-
pervlak condenseert de in de lucht aan
wezige waterdamp, waardoor op uitge
breide schaal mist voorkomt (transport-
mist). Uit het N.W. zijn enkele depressie-
fronten onderweg die de weersgesteld
heid een onbestendig karakter geven.
HOE IIET WORDT.
(Vanmiddag tot morgenavond)
Zwaar bewolkt met nu en dan enige
regen of motregen cn vooral aanvanke
lijk mist. Zwakke tot matige later wel
licht krachtige Westen tot Zuidwesten
vind. Vrü zacht.
De debatten in de Raad van Hasker-
land over het te stichten rusthuis
voor ouden van dagen hebben de ge
moederen nog al beroerd. D?t is geen
wonder. Het ging om een zeer belang
rijke kwestie, waarvan men vooruit wist
dat ze nimmer volkomen bevredigend
kan worden opgelost, dat zij altijd zal
blijven staan voor het „zo goed moge
lijk".
Dat de zaak der verzorging van de
ouden van dagen de tegenwoordige
maatschappij meer ter harte gaat dan
zulks in vroeger tijden het geval was. is
verblijdend. Te lang is het gesticht of
het armhuis het schrikbeeld geweest
van de arbeider die de dag zag naderen
waarop- hij niet meer zou kunnen wer
ken, de dag waarop hij een sober ka
zerneleven tegemoet ging en waarin zijn
huwelijk practisch zou worden ontbon
den, omdat mannen en vrouwen in zulk
een huis immers gescheiden woonden.
Dat is nu allemaal veel beter gewon
den. Het liefst zou ieder het zo zien,
dat het rusthuis de natuurlijke voort?
zetting vormde van het gezinsleven.
Dat is echter heel moeilijk te verwezen
lijken, omdat het gezinsleven juist be
staat bij de gratie van zijn particuliere
beslotenheid.
Toch is het van groot belang, dat de
bejaarde zoveel mogelijk in zijn eigen
sfeer blijft, vooral waar die sfeer gods
dienstig is bepaald. Iemand die gewend
is bij de maaltijden gebed en bijbelle
zing te horen, zal niet gemakkelijk aar
den in een omgeving waar dit geen ge
woonte is. Hij zal het als een verkilling
ondergaan.
Ideaal zou het zijn, wanneer het rust
huis de voortzetting van het eigen
leven in het eigen geestelijk klimaat kon
bieden. Dat betekent, dat men, ruw ge
nomen, bij onze verhoudingen drie
rusthuizen zou moeten hebben: een
voor Roomsen, een voor Protestanten
en een voor buitenkerkelijken. (De hu
manisten zijn nog niet oud genoeg om
aan zulk een inrichting reeds behoefte-
te hebben)
De practijk echter verzet zich hierte
gen. Welke plaats kan zich drie rust
huizen permitteren? In de meeste ge
vallen kan men ze slechts stichten op
basis van die ook zeer reële maatschap
pelijke gemeenschap, dïe de woonplaats
schept. Is zij werkelijk in zoverre een
gemeenschap, dat men als broeders in
één huis kan wonen? In ieder geval zal
liét dan een huis met vele woningen
moeten zijn, d.w.z. dat ieder vrij moet
zijn in het aangaan van contacten met
geloofsgenoten of geestverwanten in
engere zin. Een soort federaal Europa
in het klein. Dat is nog iets anders dan
dat er voor ieder die dit wenst „geeste
lijke verzorging" kan aanrukken. Deze
dingen liggen zo gevoelig, dat zij alleen
met grote persoonlijke tact kunnen wor
den gecomponeerd en kwalijk in een
formule zijn vast te leggen.
Wie representeren nu deze levende
volksgemeenschap, de kerkgenoot
schappen of de politieke partijen? Dat
was de vraag, waarop in Joure de me
ningen uiteengingen. Wij zijn geneigd
om te zeggen: beide, maar in een ver
schillend vlak. En juist dat verschillen
de. vlak maakt het vinden van de for
mule hier zo moeilijk. In het bepaalde
geval van Joure is het zeker jammer,
dat bij de conclusies het rusthuis vrij
wel een protestantse, signatuur heeft ge
kregen. Wanneer men niet het ideaal
kan hereiken voor ieder een rusthuis
met eigen geestelijk klimaat te schep
pen, dan moet men teruggaan tot het
tweede plan, dat der dorpsgemeenschap.
Daar horen ook de Rooms-Katholieken
bij, en er komt een lichte barst in die
dorpsgemeenschap, wanneer dit volks
deel de gedachte krijgt van er eigenlijk
niet bij te horen. Veel beter had men
elke gedachte aan een bepaalde signa
tuur kunnen vermijden, en zorgen voor
een bestuur, dat niet procentsgewijze
uit kerken of partijen was samengesteld,
maar dat bestond uit. wijze mannen, die
begrepen dat het bier meer aankomt op
sfeer dan op formulering, op leven en
laten leven. Terwille van de dorpsge
meenschap, die voor al haar leden een
reële binding'moet behouden en in ze
kere zin ook een vertrouwd en warm
nest moet zijn.
In het Nationaal Ramoen-
fonds was Dinsdagavond in
cbtaal een bedrag van f 49.5
millioen gulden gestort. Na
de laatste opgave is dat dus
"en stijging van 2 millioen.
