Zwitsaletten
VAL DA
cquaI Sack
Afsluiting van de zeegaten
is technisch mogelijk
KOORTSIG, RILLERIG
r
Prijsvraag-competitie
wordt Zaterdag voortgezet
Zierikzee sukkelt nog met
vele moeilijkheden
Verouderde Ihceit.
ABDIJSIROOP
D.D.D.
S.E.R. wil arbeidsverbocl
voor veertienjarige meisjes
Kerknieuws
INGEZONDEN
WOENSDAG 18 FEBRUARI 1953
LEEUWARDER COURANT
3
Prof. Thijsse (terug uit Amerika):
Als men de middelen er voor heeft,
kan het project binnen twaalf tot vijftien
jaar gereed zijn
Prof. ir. J. Th. Thijsse, directeur van het Waterloopkundig Laboratorium te
Delft, is met zijn echtgenote per vliegtuig uit Amerika in ons land teruggekeerd,
nadat de regering hem dringend had verzocht zijn gastcolleges aan de universi
teit te Michigan te onderbreken, omdat men hem bij de besprekingen over de
oplossing, in verband met de watersnood in Zeeland, niet wilde missen,
„Ik ben een van diegenen, die «.en
groot voorstander is van het in studie
nemen van het afsluiten der zeegaten in
Zeeland", vertelde ir. Thijsse. „Dit idee
is afkomstig van dr. ir. J. van Veen,
hoofdingenieur van rijkswaterstaat.
Ir F. P. Mesu. directeur van de cultuur
technische dienst te Utrecht i= de
eerste man geweest, die op de
belangrijke economische aspecten van
een dergelijke afsluiting heeft gewe
zen. Wij zouden om zo te zeggen, indien
het plan wordt uitgevoerd, van een
zuidelijk IJselmeer kunnen spreken.
Sinds Juli 1951 zijn wij reeds bezig te
bestuderen, wat er aan vast zit en
sinds enige maanden geschiedt dit
onderzoek op last van het ministerie
van Waterstaat".
Kostbaar
Trof. Thijsse zeide voorts, dat de
afsluiting van deze zeegaten sinds kort
technisch mogelijk is. hoewel de uit
voering van dit gigantische werk veel
moeilijker en in financieel opzicht veel
kostbaarder zou zijn. dan destijds het
geval was bij de Zuiderzee. Daar had
het water slechts een maximum diepte
van ongeveer elf meter, in Zeeland is
deze op sommige plaatsen veertij
meter.
Doch behalve op de technische moei
lijkheden, moet men thans in de eerste
plaats letten op de economische con
sequenties. die een afsluiting zou heb
ben voor de scheepvaartwegen van
"Rotterdam en Antwerpen. Er moet re
kening worden gehouden, dat bijvoor
beeld de oestercultuur in Ierseke ten
dode zou zijn opgeschreven, omdat zich
achter de dijk zoet water zou vormen.
Wat de technische moeilijkheden aan
gaat, achtte de Nederlandse geleerde
een van de haken en ogen: de afvoer
van de rivieren bij hoge vloed, alsmede
de afvoer van het ijs.
Hij geloofde dat, als men er de mid
delen voor over heeft, een afsluiting
binnen twaalf tot vijftien jaar gereed
zon knnnen zijn. „Als ik erg optimis
tisch ben, dan zou ik zeggen: twee jaar
studie en tien jaren voor de bouw, maar
het zal wel veel langer worden, voor
het zover is".
Over de toestand van onze dijken
voor de overstromingen, merkte prof.
Tflijsse op: „in het begin van deze eeuw
waren onze zeeweringen niet in staat
om de normaal voorkomende vloeden
te keren, want zij hadden ieder jaar
overstromingen. Na de hevige over
stromingen in 1906 in Zeeland en in
1916 in Noord-Holland zijn de dijken
echter zo solide gemaakt dat de zee
onder alle omstandigheden, dit- volgens
de getrouwe waarnemingen konden
voorkomen, gekeerd zou worden. De
laatste tijd had Waterstaat z'ch eigen
lijk reeds ten doel gesteld de dijken
paraat te maken voor stormen, zoals
wij er juist een hebben meegemaakt".
De voordelen
Tegenover het A.N.P. heeft een des
kundige van de Rijkswaterstaat nog eens
gewezen op de grote voordelen van het
afsluiten der zeegaten, waardoor de
kustlijn van ruim 1500 km tot ongeveer
500 km zou worden teruggebracht. De
deskundige noemde deze voordelen „bui
tengewoon groot".
In de eerste plaats zou natuurlijk de
kans op een ramp als die van 1 Februari
aanmerkelijk kleiner worden. Bovendien
wordt het bedrag, dat .jaarlijks wordt
uitgegeven aan bet onderhoud van de
zeedijken en oevcrvallen aanzienlijk
lager. Een derde voordeel is, dat men
door het terugdringen van het zoute
water op deze wijze eindelijk een af
doende middel zou hebben om de ver-
Advertentie l. M.)
verjaag dat lome griepgevoel met:
Prof.
Thijsse bii zijn aankomst
op Schiphol.
zilting, die jaarlijks millioenen gulden
schade veroorzaakt, te Destrijden.
Zoals nu al de waterstand op het
IJselmeer kan worden geregeld, zo zou
dan de waterstanden op onze bene
denrivieren en in de (dan afgeslo
ten) zeegaten kunnen worden geregeld,
terwijl men in de drogere seizoenen een
voorraad zoet water kan vasthouden.
Hiermee kan het water in de polders
op peil en tevens zoet worden ge
houden. Het overtollige water zal men
door de sluizen in de aan te leggen
dammen kunnen spuien.
De deskundige prees de diligentie van
minister Algera, die reeds zo kort nadat
hij aan het bewind is gekomen en nog
voor de grote vloed, blijk heeft gegeven,
de urgentie van dit grote plan in te
zien. „Het is te hopen", zo zei de zegs
man, „dat men een minister van Verkeer
en Waterstaat in de toekomst wat meer
tijd gunt zich in te werken. Belangrijk
is dat er een goed ingewerkte minister
aan het. hoofd van dit departement staat.
Zes ministers in zeven jaar is wel rijke
lijk veel".
H'
et normale leven herneemt z'n menen wij vast te moeten houden
rechten en hoezeer ons allen aan bet doel, waarmee wij deze
ook blijft vervullen, wat er in de prijsvraagcompetitie uitschreven:
rampnacht in ons land is geschied, mensen, die daartoe anders niet
wij zullen toch langzamerhand ook *n de gelegenheid zouden zijn, een
weer aandacht dienen te geven aan goede vacantie te geven. Wie deze
de problemen, die ons bezig hielden actie toch nog ten bate wil laten
vóórdat de waterwolf toesloeg. De komen van het Rampenfonds: hij of
autoriteiten hebben verklaard, dat z« plakke watersnoodpostzegels!
de ramp indien maar even moge- Zaterdag wordt de prijsvraag-
lijk geen invloed zou mogen competitie hervat. Tót die dag
hebben op de oplossing van andere (eerste post) kunnen de oplossingen
grote vraagstukken (dat de van de:
woningnood ondermeer). Zo SWlen de tegc-
-de puzzle de plaat met
itrijdigheden (en niet met
wij in Friesland ook onze belang- fouten!!) worden ingezonden,
stelling weer uit moeten laten gaan Waarschijnlijk zullen de volgende
naar wat ons voordien bezig hield puzzles nu met de tussenruimte van
en daartoe behoort het Kinder- een week worden geplaatst; men
ziekenhuis. Waarbij we uiteraard krijgt evenwei twee weken de tijd
voorop stellen dat geen enkele actie om de oplossingen in te zenden. Op
afbreuk zal mogen doen aan het elke briefkaart mag echter maar de
grote hulpwerk voor de getroffen oplossing van één puzzle staan.
gebieden!
Onze bijdrage in de actie voor het vatting van
Kinderziekenhuis is om te spre- prijzen zijn:
ken in de taal, die in ambtelijke
kringen momenteel opgeld doet
„in de orde van grootte" van een
druppel op een gloeiende plaat.
Maar het is een belangrijk steentje,
dat wij willen bijdragen: de aan
dacht van Friesland vestigen op de
III - (111 J. 11.1 III IIII VtOliïgCil W UC ,1-
noodzaak van dat Kinderziekenhuis Waddeneilanden;
Tenslotte nog even een samen-
de prijzen: de hoofd-
een reis voor twee personen naar
Zwitserland;
een reis voor twee personen naar
Parijs of België-Luxemburg;
een week lang de beschikking
over een zomerhuisje op een van de
en daarmee andere acties, die het
zelfde doel nastreven, stimuleren.
Gezien in dit licht, meent de Leeu
warder Courant, dat zij de prijs
vraag-competitie moet voortzetten.
Twee puzzelaars deden sug
gestie: stort wat er nu is bi., Jhj
verder; boekenbonnen.
Voor elke puzzle afzonderlijk
worden prijzen beschikbaar gesteld,
deels vervaardigd door verpleegsters
en personeel van het Diaconessen-
huis. Frt zijn voor deze derde puzzle
(waai men dus ook deel kan
bracht in het Rampenfonds en voeg nemen, zonder de oplossingen van
daarbij wat u voor de prijzen uit- de andere puzzles te nebben inge-
trok. Afgezien van het feit, dat wij zonden (men zie de L.C. van 24
niet kunnen beschikken over het nu Januari):
reeds „bijgeplakte" bedrag dat
i s al van 't Kinderziekenhuis en
dat de Leeuwarder Courant: reeds
op andere wijze haar (financiële en
morele) steun aan het Rampenfonds
tot uitdrukking heeft gebracht, gulden.
een linoleumsnede,
een cake,
een verzilverd lepeltje,
boekenbonnen van vijf en tien
.J
Burgers namen werk van militairen over
Voor zover dat onder de huidige
omstandigheden mogelijk is, wordt in
Zierikzee alles in het werk gesteld om
tot normale omstandigheden terug te
keren. De hulp van dc militairen, die
nu zijn vertrokken, zal daarbij zeer
worden gemist. Reeds enige dagen zijn
echter al maatregelen genomen om
diensten, die de afgelopen veertien
dagen door militairen zijn verricht,
te doen overnemen door burger-
instanties.
De eerste groep grond- en dijk-
arbeiders van de Ned. Heidemij. en
(Advertentie l. M.)
Maak een einde aan dat
gekuch,zuiver Uw lucht
wegen van gevaarlijke
ziektekiemen met de
snelwerkende
's werelds beste hoestsiroop
Advertentie l. M.)
BIJ KEELPIJN
PASTI LLE S
(Advertentie l. M.)
YT*-g-Sfl. Krabben en peuteren maak* d«
kwaal steeds erger. De heidei
UltSlaO vloeibare D.D.D. dringt diep In
en genees! de huid.
geneesmiddel tegen
huidaandoeningen
Verantivoorde uitsonderingen
De Sociaal Economische Raad heeft zich in zijn advies aan de minister van
Sociale Zaken unaniem uitgesproken voor een arbeidsverbod voor veertienjarige
meisjes. De Raad is van oordeel, dat de omstandigheden, waaronder in het
algemeen in de ondernemingen, waarop de arbeidswet van toepassing is, wordt
gewerkt, veelal een storende invloed dreigen uit te oefenen op de natuurlijke
ontwikkeling van het veertienjarige meisje. Deze storende invloed wordt nog
geaccentueerd als de werkzaamheden worden 'verricht in een omgeving, waarin
volwassenen de toon aangeven.
De Raad bespreekt uitvoerig de
moeilijkheden, die een dergelijk verbod
voor sommige takken van de Neder
landse industrie zal meebrengen. Verre
weg het grootste deel van het vrouwe
lijke personee" wordt betrokken uit de
leeftijdsklassen van veertien tot circa
22 jaar. Niet alleen komen er minder
meisjes beschikbaar, maar bovendien
wordt de tijd. die zij in de industrie
werken korter, waardoor de geoefend
heid en routine kleiner zal worden.
De Raad is daarom van oordeel, dat
ruimte dient te worden gelaten voor een
verantwoorde toepassing van uitzonde
ringsmogelijkheden.
Onderwijs
De Raad meent verder, dat het
arbeidsverbod eerst volledig tot zijn
recht komt als de ouders voldoende ver
antwoordelijkheidsgevoel zullen blijken
te bezitten om de meisjes gebruik te
doen maken van de bestaandé mogelijk
heden algemeen vormend of vakonder
wijs te ontvangen. Met klem dringt de
Raad aan op vervulling van de toezeg
ging van de minister, dat hij zoveel
mogelijk zal bevorderen, dat de leer-
plichtvrije meisjes, die geen bedrijfs-
arbeid mogen verrichten, voor haar toe
komstige levenstaak worden voorbe
reid. ïn dit verband wordt de vraag
gesteld, of een verhoging van de leer
plichtige leeftijd niet beter aan het be
oogde doel -.ou hebben beantwoord. Het
belang hiervan treedt duidelijk naar
voren, als men zich realiseert, dat het
verbod niet van toepassing is op het
Roode Kruis vraagt
tijdschriften en kranten
In verband met de vele aanvragen die
uit het noodgebied binnenkomen bij het
lectuurdepot van het Roode Kruis om tijd
schriften en dagbladen (waaraan tot nu
toe steeds voldaan kon worden) verzoekt
het Roode Kruis om toezending van liefst
actuele tijdschriften en dagbladen. Dat kan
portvrij geschieden via de post in pakjes,
niet zwaarder dan 3 kg. mits geadresseerd
Roode Kruis Tijdschriftendienst Den Haag.
verrichten van huiselijke werkzaam
heden door veertienjarigen en werk
zaamheden in de landbouw. Meisjes,
die in de industrie geen plaatsing meer
kunnen vinden, zullen dus 1 nen
trachten hetzij in de landbouw, ./etzij
in de huishouding, aan de slag te komen.
De huishoudelijke arbeid is geheel
onbeschermd en aan de arbeid van
veertienjarige meisjes in de landbouw
zijn eveneens bezwaren verbonden. Bij
een eventuele regeling van de arbeid in
de landbouw dient volgens de Raad het
thans uitgebrachte advies mede te wor
den overwogen.
particuliere aannemers zijn inmiddels
aangekomen. In totaal worden op
Schouwen en Duiveland 3000 arbeiders
verwacht.
Het zal nog geruime tijd duren,
voordat Zierikzee weer leidingwater
zal hebben. Uit Almelo, dat Zierikzee
heeft geadopteerd, zullen vijf chauf
feurs overkomen voor distributie van
drinkwater met tankwagens, waar
mede tot dusverre arbeiders van de
waterleidingmaatschappij waren be
last.
Het gevaar voor de electriciteits-
voorziening is minder geworden. Om
het transformatiestation van de P.E.N.,
dat gevaar liep overstroomd te worden
bij hoog water, is een met zandzakken
versterkte muur gebouwd, zodat de
stroomvoorziening van een deel van
de stad voorlopig is verzekerd. Begoh-
is ook met het dichten van de gaten
in de dijken van het havenkanaal, dat
dreigde te verzanden. Pogingen wor
den gedaan een snelle bootdienst
tussen Zierikzee en Dordrecht tot
stand te brengen.
Een moeilijk probleem vormt de
riolering. Zolang het water nog in de
omliggende polders staat, kan er wei
nig worden gedaan om de riolering te
herstellen. In een aantal huizen komt
bij een hoge waterstand de inhoud
van de rioolbuizen in de toiletten naar
boven. Het spreekt vanzelf dat dit een
groot gevaar voor de volksgezondheid
oplevert, waar men voorshands mach
teloos tegenover staat.
De-enige grote industrie in Zierik
zee. N.V. „Zeelandia". een van de
belangrijkste fabrieken van bakkerij
grondstoffen in Nederland, met 500
man personeel, is weer aan het werk
gegaan. Zaterdag zullen ook de
bioscoopvoorstellingen worden hervat.
Op de eerste avond zullen journaals
van de overstromingsramp worden
vertoond. De volgende week zullen in
het programma weer speelfilms
worden opgenomen.
De kerk in Finland
Hoewel sedert 1923 de Evang. Lutherse
kerk in Finland niet meer de uitsluitend
bevoon-echte is. omdat er toen volledige
vrijheid van godsdienst is ingevoerd, is
deze kerk, die 95.4 procent van de totale
bevolking omvat, toch in de practijk de
staatskerk gebleven. Het getal onkerkelij
ken is op papier laag (2.5 proc.), maa:
in werkelijkheid en vooral in de grote
steden veel hoger. Van de andere kerken
is er de Orthodoxe Kerk van Finland met
1.7 procent, die onder de jurisdictie van de
Patriarch van Constantinopel staat maar
overigens geheel autonoom is; zij was voor
de oorlog vooral in Karelië gevestigd,
maar werd over geheel Finland verspreid,
toen dit gebied aan de Sovjet-Unie moest
worden afgestaan. Daar er uit de Czaren-
tijd (18091918) hier en daar nog vrij
grote orthodoxe kerkgebouwen waren
overgebleven, konden deze „ontheemden"
ook elders spoedig weer hun geestelijk
tehuis vinden.
Slechts een zeer gering gedeelte van de
bevolking (0.4 proc.)) behoort tot de z.g.
Vrije Kerken, de Methodisten, Adventisten
of Baptisten, of tot de Rooms-Kath. Kerk.
wier missie de grootste vrijheid geniet,
voor een belangrijk deel door Nederlan
ders werd uitgevoerd, maar alsnog weinig
resultaat heeft opgeleverd. Meer dan in de
officiële cijfers uitkomt, is de lekenbewe
ging van belang, een maar zelden sectari-
sche. maar altijd sterk piëtische beweging
die door haar „oefeningen" velen uit de
volksklasse bindt en op een bijzondere
wijze bij de Finse volksziel weet aan te
sluiten.
Het bestuur van de Evang. Luth. Kerk
ligt administratief bij de regering en ook
aan de President is daarin een plaats toe
gekend. maar in werkelijkheid is er vrij
wel geheel zelfbestuur. De bisschopsconfe
rentie met 31 leden en de Kerkelijke Raad.
die op de kerkfondsen toezicht houdt, ver
vullen een toezichthoudende functie. Het
eigenlijke kerkbestuur is evenwei di
Synode of Kerkvergadering, die uit 11
leaen bestaat fvoor het merendeel ..leken",
en om de vijf jaar bijeenkomt. Het land
is m zes diocesen verdeeld en over elk
daarvan staat een bisschop, benoemd door
de. President uit een op democratische
wijze samengestelde voordracht. Een van
de zes bisschoppen moest de Zweedse taal
machtig zijn, daar nog altijd negen procent
van de Finnen deze taal als hun moeder
taal beschouwen. De bisschop van Turku
is tevens de aartsbisschop. Er zijn 57 clas
ses of dekenaten en 547 gemeenten, welke
laatste ook een grote zelfstandigheid be
zitten, hun eigen predikanten beroepen en
een „kerkbelasting" mogen uitschrijven,
R.K. Kerk in Polen onder voogdij
De communistische regering van Polen
heeft een besluit uitgevaardigd, waarbij
net benoemingsrecht van de R.K. Kerk
ten zeerste is beperkt. Voortaan moet de
regering bij de meeste kerkelijke benoe
mingen toestemming verlenen: bisschop
pen zullen bijv. hun ambt niet eerder
mogen waarnemen, dan wanneer het
departementaal consent is afgekomen De
gehele r.k. geestelijkheid zal de eed van
loyaliteit aan de regering moeten afleg
gen. Bepaalde, door de communistische
autoriteiten niet gewenste bisschoppen of
aartsbisschoppen, zullen de nodige toe
stemming wel nimmer ontvangen en ook
blijkt het nu mogelijk te zijn. dat geeste
lijken. die van activiteiten tegen de staat
worden beschuldigd, van hun posten ont
heven zullen worden. Een en ander schijnt
het gevolg te zijn van een recent proces,
waarbij vier r-k. priesters en drie leken
wegens spionnage en zwarte handel wer
den veroordeeld.
De regering heeft het gemakkelijker ge
kregen om in te grijpen, nu een zeker aan
tal patriottische (dat is in wezen collabo
rerende) priesters ook in een felle cam
pagne tegen de hogere hiërarchie zijn be
zwaren heeft geuit. Dit hoeft nog niet te
betekenen, dat de pogingen om tot een
..nationale" R.K. Kerk te komen (een
tendenz die hier en daar in Tsjechoslowa-
kije. Hongarije, maar vooral in China be
staat) veel kansen van slagen zouden
hebben. Door de nieuwe wet heeft de
regering het echter in handen vacante
plaatsen geheel met haar welgevallige (en
dus collaborerende) priesters op te vul
len. Aangezien voortaan ook alleen Poolse
burgers op kerkelijke posten benoemd
mogen worden, meent men de benoemin
gen geheel te kunnen controleren, vooral
ook omdat reeds enkele patriottische
priesters tot vicaris-generaal van een
aartsbisdom zijn benoemd. Dat het in
zulke gevallen nogal eens om gesuspen
deerde gesehorstel geestelijken gaat.
schijnt de Poolse regering geen bezwaar
te vinden.
Kerknieuws in het kort
Aan de Portugees-lsraëlietisohe ge
meente te Amsterdam zijn tweeoude
gevelstenen overgedragen, die uit
het begin van de 17de eeuw dateren en
die gemetseld waren in de huizen van
twee vermogende en invloedrijke Portu
gees-lsraëlietisohe koopliedenHet
merkwaardigst is. dat onder de
Hebreeuwse bijbeltekst de Nederlandse
versie daarvan uit de Staten' vertaling
is aangebracht.
Geslaagd voor het colloquium, daardoor
toegelaten tot de Evangeliebediening in de
Ned. Herv Kerk, de heren F. Hoekstra en
IJ. Strikweda te Leeuwarden.
SKOALMASTER ALEAR GJIN SINECURE!
Yn it bigjin fan syn forhael oer lt houne-
giseljen en -wippen yn de Lj. Kr. fan 14 Febr.
'53 lil ds. Kalma efkes trochskimerje, dat in
skoalmaster yn eardere tiid net allinne oar-
gelist-foarlézer. mar boppedat ek forskate
oare forplichtings neikomme moast. soks
komt ek noch düdlik ta utering yn de akle
fan oanstelling fan myn pake Herre Gerrits
v d. Veen ta boppemaster to Driezum yn
1847. ut it offisjele stik folget hjir yn deselde
staverjng: ..De onderwijzer zal verpligt zijn
de Kerkedtenst met alles wat daartoe betrek
king heeft te Driesum, waar te nemj
Kerk ten allen tijde schoon te houT
Bijbel met zilver beslag te bewaren,
Godsdienstoefening in de kerk te bren;..
na het eindigen derzelve weder met zich ie
nemen. De onderwijzer zal verpligt zijn het
uurwerk in den Toren op le winden, zijnde
hem de meeste zorg aanbevolen voor de goede
en geregelde gang van hetzelve, moetende het
benodigde smeersel door hem worden bekos
tigd rustende alsmede op hem de verpligt ing,
om de klok op de van oudsher gebruikelijke
tijden te luiden. De onderwijzer zal verpligt
zijn het kerkhof te onderhouden, de haagen
om hetzelve tweemaal 'sjaars te snoetjon, de
wandeling om het kerkhof zwart en de straat
naar de kerk loopende schoon te houden en
zorgdragen dat het hek gesloten blijft."
Hurdegaryp. a. DoumaPostma.
GEEN LICHT JN LEEUWARDEN?
Het artikel „Licht" onder de rubriek „Alle
daagse Dingen" in de L. C. van 16 dezer, kan
ik volkomen onderstrepen. Het centrum van
onze stad is al niet overdadig verlicht en vele
winkeliers doven om 6 uur 's avonds ook nog
de etalageverlichting, terwijl de rest om 9 of
10 uur de lichten uitdraait, inderdaad krijgt
Leeuwarden hierdoor een doods aanzien en
zal het publiek niet gauw voor de gezelligheid
's avonds de stad meer ingaan. Zulk een ge
zelligheid kost de wandelaar niets, maar de
winkelier kan de hoge kosten, hieraan ver
bonden. practisch niet meer opbrengen. Verre
weg het grootste aantal winkeliers heeft een
z.g. piektarief. hetwelk inhoudt, dat (althans
in deze maand) het dure tarief a f Oil'.: per
kWh ingaat om 6 uur 's avonds. Meermalen
is bij onze gemeentelijke overheid aangedron
gen op een z.g. zakentarief (al twee jaar in
de maak), echter zonder resultaat. Ook is door
de organisaties meermalen gewezen op de ge
wijzigde functie der winkelstand na de slui
ting der zaken (het dienen van het algemeen
belang). Met de thans geldende tarieven is
avondverlichting van de etalages echter met
verantwoord, gezien het t.och al grote onkos-
tencijA waar de winkelstand na de oorlog
mee velt. Hier ligt een taak voor de ge-
meentfc.oke overheid om de winkeliers met
een redelijk larief tegemoet te komen.
L. F. Schaaf. Voorz. Leeuwarder
M iddens landsraad
Inderdaad is het. mede lot schade van de
winkeliers, zeer bedroevend, dat de etalages
's avonds niet. of onvoldoende, zijn verlicht.
Wanneer men als winkelier weet dat de
etalage het voornaamste middel is tot stimu
latie van de verkoop, dan is het duidelijk, dat
hij allereerst aandacht zal besteden aan de
inrichting en verlichting van de etalage. Die
verlichting moet echter ook betaald worden.
Wanneer we een lichtrekening over Januari
Inkijken (van een middelmatige zaak aan de
Voorstreek) dan schrikt ieder toch zeker van
een bedrag van 150 gulden. Neemt men die
winkelier dan kwalijk, wanneer hij om zes
uur de schakelaar omdraait, vdoral als men
weet, dat hij voor zijn stroom van 6 tol 9 uur,
driemaal zo veel betalen moet als overdag?
Reeds meermalen is het G E B. hierop gewe
zen. evenals het gemeentebestuur. Winkeliers
weten, dat dure artikelen weinig worden ver
kocht en dit gelieven de handelaars in electri-
citeit óók te.bedenken. Wanneer er voor win
keliers een speciaal tarief bestond, waardoor
ze in staat waren veel te branden tegen een
redelijke prijs, dan zou de stad 's avond» in
een zee van licht baden. Was het niet so. dat
Advertentie l. Mv
NAAÜff 12-LEEÜWARDEN
sedert lange tijd vergeefs geklopt is aan de
ambtenarenpoort en dat er plannen bestaan
om uit protest de lichten te doven, dan was
dit artikel met geschreven.
Het bestuur „voorstreek Vooruit".
VAN DE BAAN
In de L. C. is reeds dikwijls gesproken over
het voor en tegen van een gedempte Voor
streek, Natuurlijk is er over gesproken, dit is
immers een zo belangrijke kwestie, dat ze niet
beschouwd mag worden als een onderonsje.
Nu lezen we in de pers, dat de demping
niet zal doorgaan. Het was een simpel, kort
en bondig mededelinkje. Ik vraag me a'f wie
zoiets zomaar kan zeggenEr staat niet
eens bij waarom dat niet doorgaat en daar
zijn we nu Juist zo nieuwsgierig naar.
Er is nog iets. iets dat zomaar wèl doorgaat,
We krijgen plotseling een nieuwe Eerste
Kanaalsbrug. Zomaar en wel een hele dure..
Een dure brug, die we niet nodig hebben om
dat het kanaal niet meer gebruikt worclt en
we mei een goedkope dam, inplaats van een
dure brug. al gebaat, zijn. Door de aanwezig
heid van het nieuwe kanaal is immers het
kanaal overbodig geworden en wat wordt er
nu nog aangevoerd langs dit oude kanaal?
Niets, maar dar. ook niets. Het „kanaal" van
eerste tot tweede kanaalsbrug is even over
bodig als de sloot die Vnorstreek heet en
alleen maar een „sieraad" voor de stad inoet
heten. De tweede kanaalsbrug kan nog dienst
doen voor de enkele schepen die de melk
fabriek moeten bereiken, maar waarom deze
nieuwe brug. Waarom werd er niet over ge
praat?
I» Rijpkema.
1 UIT ANDERE
mi BLADEN ■■lil
De M. L. S. komt, na rijp beraad
De schrijver van het Landbouwover-
zicht in het „Friesch Dagblad"
(a.r.). ir. L. Eringa, secretaris van de
Friese C.B.T.B., deelt daarin mede, dat
de besprekingen over de Middelbare
Landbouwschool in Friesland hun ver
heugend einde naderen: dat einde
komt zeker niet te vroeg, want deze
school moet er noodzakelijk komen en.
al hebben de Groningers dan ook hun
bezwaren, volgens minister Mansholt
heeft deze school zeker voldoende
levensvatbaarheid:
„De laatste hinderpalen moesten in
de provincie zelf worden opgeruimd.
Het spreekt vanzelf, dat de school er
niet komt. als grote groepen zich daar
tegen verklaren. Men zou eensgezind de
grondslag van de school dienen vast te
stellen. Een tijdlang leek dat bijna on
overkomelijk. Maar ook hier kwam met
de tijd de raad. In alle kringen wint de
overtuiging veld. dat onze school Chris
telijk moet zï.jn. Nationaal gezien is dat.
de enige oplossing, omdat er geen enkele
school op deze grondslag is. Doch
regionaal past een Christelijke school
eveneens het beste Daarover bestaat
weinig verschil van mening meer. Alle
tekenen wijzen er nu op. dat men na
rijp beraad op deze basis tot overeen
stemming komt. Het zal wellicht niet
lang meer duren voor de uitspraak
komt. Nederland zal dan zijn eerste
Christelijke middelbare landbouwschool
rijk zijn. De levendige belangstelling'die
men overal (ook buiten de provincie)
voer deze Christelijke school aan de
dag legt. bewijst dat de ingeslagen weg
de juiste is".
Overvloed of potverteren?
In „De Linie"' (r.k.) wordt met
de daar gebruikelijke sensationele op
maak medegedeeld, dat onze staat in
overvloed zwemt en dat in 1952 de
raming der belastingontvangsten met
een half milliard werd overschreden:
het blad wil daarom aan op een dras
tisch omgooien van de huidige koers, en,
mocht hieraan voor de tegenwoordige
regering een prestige-kwestie verbonden
zijn, dan kan deze maar beter struikelen
om zodoende de baan voor de gewenste
nieuwe koers vrij te maken:
„Zelfs los van de ook uit overwegin
gen van doelmatigheid dringend nood
zakelijke reorganisatie van het Staats
apparaat (in de ruimste zin des woords).
die honderden millioenen aan bezuini
gingsreserves bevat, is het duidelijk, dat
het „evenwicht" der Staatsfinanciën
allerminst zal worden doorbroken door
de maatregelen, die het belang van
land en volk eist. dat zij thans genomen
worden. Deze zijn: opheffing der 5 pets
consumptiebeperking: afschaffing der
in 1951 gevoteerde belastingen ad 245
millioen per jaar: een eerste (7!£ pets)
stap in de richting der leniging van de
nood der middengroepen, zoals bepleit
ïn het rapport der K.V.P.-commissie:
verhoging der pensioenen, alsmede der
uitkeringen ingevolge de Noodwet
Ouderdomsvoorziening: een efficiënte
regeling ter compensatie der inkomsten
derving. geleden door kerkelijke en cul
turele instellingen als gevolg der moor
dend progressieve belastingtarieven."
„Het V r ij e Volk" (P.v.d.A.V
zich verwonderende, dat „De Linie"
deze voorstellen zo kort na de ramp
doet, meent dat in dit betoog een respec
tabel aantal fouten wordt gemaakt,
vooral omdat de indruk wordt gewekt,-
dat de belastingontvangsten steeds maar
eer zouden meevallen:
..De schrijver heeft bijvoorbeeld wel
gekeken naar de toeneming van de
staatsinkomsten van 1951 op 1952. maar
geen ogenblik nagegaan of de uitgaven
misschien ook zijn gestegen. Hij negeert
vrijwel het feit. dat de schijnbare ..mee-;
vallers" voor de staat voor een belang
rijk deel het gevolg zijn van het inhalen
van belastingachterstahd (waar het
ministerie van Financiën uitdrukkelijk,
op heeft gewezen) en evenzeer het feit,
dat toevallige, maar éénmaal optreden
de factoren de ontvangsten in 1952 extra
hoog maakten. Hij gaat stilzwijgend
voorbij aan de tekenen, die er op wijzen,
dat de belastingontvangsten over hun
hoogtepunt heen zijn en hij doet zorg
vuldig zijn ogen dicht voor het andere
feit. dat "de uitgaven van het Rijk in de
komende jaren zullen stijgen als gevolg
van het inhalen van de achterstand in
het defensieprogramma. Daarom zijn de
voorstellen in De Linie gevaarlijk en olie
dom: op een mede door toevallige
omstandigheden veroorzaakt overschot
baseert men een program van blijvend
grotere uitgaven. Dit is potverteren,
geen kunst."
Gunstige positie voor Nederland
ïn verschillende Amerikaanse periodie
ken is de laatste tijd duidelijk gemaakt,
waarom vele Amerikaanse ondernemin
gen thans Nederland als basis voor haar
overzeese operaties hebben uitgekozen;
er wordt zelfs reclame voor ons land ge
maakt. zo schrijft „De N e d e r-
1 a n d s e Industrie" (Werk
geversverbond) en daardoor blijven
Amerikaanse concerns nog steeds actief
belang stellen in devestiging van
dochterondernemingen in Nederland en
worden er voortdurend meer vestigings
plannen in ernstige overweging geno
men:
„In 1952 zijn meer Amerikaanse doch
terondernemingen in Nederland geves
tigd dan in de drie voorafgaande jaren
tezamen. Van 1949 tot en met 1951
waren het er acht: in het afgelopen jaar
bedroeg het totaal tien. Zeven er van
waren belangrijke bedrijven. Op d'.t
ogenblik zijn bij genoemd bureau en bij
de Nederlandse regering, voor wie dit
bureau als uitkijkpost en doorgangscen
trum fungeert, een dertig a veertig ge
vallen in behandeling. Hiervan zijn
zeven in een vergevorderd stadium van
voorbereiding gekomen en in de eerst
volgende maanden worden hieromtrent
beslissingen verwacht. Daar zijn op
nieuw grote projecten bij voor de vesti
ging in Nederland van industrieën, die
voor ons land nieuw zijn. o.a. een fabriek
van offsetnersen. Deze zou uiteraard
hoofdzakelijk voor de buitenlandse
markt dienen te werken. Het is opmer
kelijk. hoe vaak aan Nederland de voor
keur wordt gegeven voor bedrijven, die
hun afzetgebied buiten Nederland moe
ten vinden. Er ziin de laatste jaren meer
orojecten in Nederland tot stand ge
komen dan in alle andere Eurooese lan
den te zamen. Ook niet-industriële
ondernemingen, b.v. aankoopbureanx.
beschouwen Nederland als geschikte
basis voor het centraliseren van hun
activiteit. In deze richting schenkt men
thans eveneens aandacht aan het feit.
dat Nederlandse ondernemingen in staat
zijn om diensten voor Amerikaanse
onlerneminpen in het buitenland te ver
richten. zoals voor het uitvoeren van
nhemev*werken het ondernemen van
haven-aanleg, e. d."
