Friesrl) Da tibial)
CHRISTELIJK NATIONAAL DAGBLAD
Bonn tracht Amerikaanse steun te verkrijgen
voor afwijzing der Franse voorstellen
Voorzitter Avro voorlopig niet voor de microfoon
Duizend evacuees keerden in verlaten
Fijnaart terug
Een groep helicopters landde bij
Paleis Soestdijk
L| et is aan onze lezers uil de Kamer-
verslagen bekend, dat bij de be
groting van Oorlog nog al wat gedebat
teerd is over het Humanistisch Ver
bond en het Humanistisch. Thuisfront.
Van R.K. zijde werd het nogal hoog
opgenomen, dat Minister Staf op be
perkte schaal ook het Humanistisch
Thuisfront gelegenheid gaf, bezinnings
bijeenkomsten te organiseren met mili
tairen. Zowel in de R.K. pers als in de
vergadering van den partijraad werd
krachtig positie gekozen. Het scheen
zelfs een ogenblik, dat er voor Minister
Staf moeilijkheden zouden dreigen.
Het R.K. Dagblad Ons Noorden wijdt
daaraan nu enkele beschouwingen. Maar
daarin komt één formulering voor, die
bij ons om historische redenen ernstig
bezwaar ontmoet. Het blad schrijft:
'Aan de discussie over het humanis
me zijn de afgelopen weken nieuwe
bijdragen geleverd, die alsnog aandacht
verdienen. In de partijraad van de
Katholieke Volkspartij omlijnden prof.
Romme en mag. Stokman het stand
punt van de K.V.P.-fraetie in de
Tweede Kamer, wat de practische
uitwerking betreft mede naar aanlei
ding van de door minister Staf ge
troffen maatregelen ten behoeve van
de humanistische vormingscursussen.
Bij de behandeling van de defensie
begroting in de Eerste Kamer gaf jhr.
Ruys de Beerenbrouck de visie van
de K.V.P.-fraetie in de Senaat. Be
langrijk was echter ook, dat men
vanuit Hel Protestantse kamp aan de
discussie ging deelnemen
Tegen dezen laalsteu volzin gaat ons
bezwaar. Hij is in strijd mei de feiten.
Hij stelt het voor. alsof van de zijde der
K.V.P. deze zaak aan de orde is gesteld
en dal daarna de Protestanten ook be
gonnen.
Het tegendeel is waar.
En de handelingen wijzen dat duide
lijk uit.
Want de zaak komt nu niet voor het
eerst aan de orde.
Op 31 Maart 1949 speelde zij al in het
debat in de Eerste Kamer. Toen heeft
de heer Schipper (A.R.) er bezwaar
legen gemaakt, dat de Minister van
Wederopbouw de geestelijke verzorging
van het Humanisme in de Duwkampen
op één lijn sfelde met die van de ker
ken. Hij werd daarom van de zijde van
de P.v.d.A. scherp aangevallen. In dezen
loon: „Die opmerking van den heer
Schipper was voor mij daarom zo verbijs
terend, omdat ze getuigt van een on
verdraagzaamheid. diê wij in Nederland,
naar ik dacht te boven waren; ze ge
tuigt evenwel ook van verwatenheid
ten aanzien van de persoonlijke over
tuiging van degene, die haar uitspreekt
Deze opmerking is van den heer
Woudenberg, die "sprak namens de
P.v.d.A. Zoals gezegd, dit was in 1949.
Toen stelde de heer Schipper de zaak
principieel aan de orde. Maar toen
zwegen de mannen van de K.V.P. Ze
lieten den heer Schipper alleen staan.
Later heeft bij de begroting van oor
log de heer Algra meer dan eens op
deze zaak gewezen, b.v. op I Augustus
1951. en nog eens een jaar later.
En nu komt de K.V.P. bij de begro
ting van Oorlog in actie.
Het gaat hier niet om de vraag, wie
hel meest actief is of het scherpst par
tij kiest. Het gaat hier alleen om nuch
tere feiten. En die feiten laten niet
toe, dal men de R.K. lezers helpt aan een
voorstelling, zoals Ons Noorden die geeft.
De K.V.P." heeft de zaak bij de begro-
De Europese Defensie Gemeenschap
De Westduitse Bondsregering hoopt bij de Vrijdag beginnende bespreking
over de Franse voorstellen inzake de E.D.G.. de Europese Defensie Gemeenschap,
tenvolle te kunnen rekenen op een Amerikaanse rugdekking voor een afwijzende
houding tegenover de Franse wensen, die naar Duits inzicht een inbreuk zouden
betekenen op het karakter van de gemeenschap. Staatssecretaris prof. Hallstein
heeft namens dr Adenauer, die nog altijd ziek is, tegenover de nieuwe Amerikaanse
Hoge Commissaris prof. Conant opnieuw de Duitse bereidheid uitgedrukt over te
gaan tot ratificatie van het verdrag, doch daarbij uiteengezet dat voor de Bonds
republiek de thans door Frankrijk gestelde voorwaarden onaanvaardbaar zijn- De
vertegenwoordigers der Bondsrepubliek in de Panjse interimcommissie, onder lei
ding van Theodor Blank, willen zich er in de Vrijdag beginnende onderhandelingen
vooreerst toe bepalen, de meningen van de overige vier partners en de Franse toe
lichting op de voorstellen te vernemen.
In het Duits-Amerikaanse contact, dat
over de voorstellen heeft plaats gevonden,
heeft Hallstein met nadruk betoogd, dat
een aanvaarding van de Franse voorstel
len vérstrekkende consequenties voor de
militaire plannen der Atlantische gemeen
schap zou hebben. Wanneer Frankrijk on
afhankelijk van de E D.G. en de NAVO
over zijn troepen zou kunnen beschikken
en deze wens leest men in de West
duitse hoofdstad uit de Franse voorstel
len dan zou volgens de deskundigen
der regering te Bonn een effectieve in
richting der Europese verdediging zeer
worden bemoeilijkt. Een hechte integratie
van de Europese troepen zou volgens
Bonn onmogelijk worden wanneer een dei-
partners der gemeenschap zelfstandig
over zijn divisies zou kunnen beschikken
en deze naar eigen goeddunken zou kun
nen uitwisselen met buiten Europa staan
de troepen. En de Franse wens om de
Franse bezettingstroepen in Duitsland een
bijzondere status te laten behouden, ziet
men te Bonn als een duidelijke achter
stelling van Duitsland, die men niet in
overeenstemming acht met het beginsel
van de gelijke rechten.
Hoe de regeringspartijen
er over denken.
De Bondsrepubliek zal zich tot het uiter
ste legen de Franse protocollen verzetten.
Dit blijkt wel uit de vele uitingen van de
regeringspartijen. De C.D.U. Adenauers
chr. dem. partij, noemde de voorstellen
,,een onmogelijke voorwaarde voor de ra
tificatie der verdragen."
Be-persdienst van de liberale party kwa
lificeert de protocollen kortweg als „vij
genblad van een naakt nationaal egoïsme".
„Een vcrdedignigssolidariteit laat geen
prioriteiten (voorrang) toe", zo verklaarde
de vice-voorzitter der liberale partij Scliae-
fer. Ook het feit. dat de Franse vertegen
woordiger in de Hoge Commissie bezwaren
heeft ingebracht tegen de voorgenomen
versterking van de Duitse grenspolitie van
10.000 tot 20.000 man, beschouwt men te
Bonn als een slecht voorteken voor de on
derhandelingen.
Het Staatsgerechtshof te Karlsruhe.
De politieke strijd in Bonn ontwikkelt
zich hoe langer hoe meer zo, dat alle be
langrijke wetsontwerpen aan het toetsings-
recht van het Staatsgerechtshof te Karls
ruhe worden onderworpen. Dit Staatsge
rechtshof heeft in de grondwet ongewoon
grote bevoegdheden gekregen. Het heeft
niet slechts het toetsingsrecht, doch het kan
daarnaast ook worden opgeroepen om een
z.g. Normenkontrolle" op wetsontwerpen
toe te passen, waardoor bij voorbaat een
uitspraak kan worden uitgelokt over de
verhouding van nog niet aanvaarde wetten
tot de grondwet. Inzake het E. D, G.-ver-
drag is zulk een controle thans door de re
geringspartijen gevraagd. Deze week zal 't
ting voor 1953 aan de orde gesteld. Met
groten nadruk.
Maar toen diende zij al drie jaren.
Doordat van Prol. Chr. zijde pos:«i*
werd gekozen.
Prof. Tuniler, bestuurslid Avro, laat iets los..
De voorzitter van de A.V.R.O., de heer G. de Clercq, zal voorlopig' niet meer voor
de microfoon spreken of in een radiobode schrijven. Tijdens een onderling overleg
in het hoofdbestuur is hem geadviseerd dit besluit te nemen en de heer de Clerccj
heeft ingezien dat mededelingen van zijn kant in het huidige stadium minder prettig
zouden zijn. Dit vernemen wij van het hoofdbestuurslid prof. dr. J. H. Tuntler te
Dagorder Chei Generale Siai.
WOENSDAG 18 FEBRUARI 1963 O
Commissie van Redactie: H. Algra (hoofd-
red.), Ir L. Eringa en E. B. Folkertsma.
Dirfectie: R. Boomgaardt, a.d.
Bureaus: Leeuwarden, Galileër Kerkstr. 17
Telefoon Redactie 5098: Dir. en Adm. 5088
Bijkantoren: Sneek, tel. 2821; Dokkum, tel.
854; Drachten, tel. 2195; H'veen, tel. 2010.
Abonn. prijs £1,82 per maand. Giro 18418.
Dit nummer bestaat uit zes pagina's
Een element verwaarloosd
Groningen.
Geen commentaar.
Naar aanleiding van de verklaring van
dr. P. A. M. Speet, directeur van de K.R.O.,
mr. A. B. Roosjen, \oorz. van de X.C.R.\„
on mr. J. A. YV. Burger, voorzitter van de
V.A.R.A., over de mededelingen \an de
heer G. de Clercq, voorzitter van de Avro,
hebben wij de mening van laatstgenoemde
gevraagd. Diens antwoord luidde: „Geen
commentaar."
Prof. Tuntler laat iets meer los.
Trof. Tuntler deelde verder mee, dat
mededelingen, als zou de adjunt-regerings-
commissaris voor het radiowezen zendtijd
van de Avro hebben gevorderd, pertinent
onjuist zijn. Het bestuur van de Avro heeft
nimmer een schriftelijk vorderingsbevcl
van de adjunct-rcgcringscommissaris ont
vangen. Doch ook al zou er van een vor
deringsbevel wel sprake zijn, dan trekt
prof. Tuntler de waarde van een dergelijk
bevel in twijfel, omdat de instructies van
öa a^njjlff^rjn^coiysaafi.5 qt&S1
zouden toelaten. Aan de hand van da be
palingen en instructies voor de adjunet-
regeringScommissaris heeft prof. Tuntler.
naar hij ons meedeelde, voor het Avro-
bestuur uiteengezet dat deze functionaris,
wanneer er van vordering van zendtijd
sprake was, geen enkele bevoegdheid had
Het hoofdbestuur van de Avro, zo doelde
prof. Tuntler verder mee, wenst op deze
zaak thans echter niet nader meer in. tc
gaan.
Van andere zijde vernemen wij nog dat
tijdens het overleg, dat Zondag is gepleegd,
de wenselijkheid is geuit dat de heer de
Clercq zijn besluiten in nauw overleg met
het dagelijks bestuur neemt en dat twee
vacatures in het bestuur spoedig worden
vervuld. Hierbij wenste men een verjon
ging van het bestuur te bereiken die, naar
men meende, voorts mede bereikt zou kun
nen worden door bestuursuitbreiding.
Tijdens het overleg is voorts ter sprake
gekomen de benoeming van een nieuwe
dij^ieur-, alaffiyol^er yaa de Öeer J&Vpgt.
Staatsgerechtshof beslissen of het "t verzoek
al dan niet in behandeling zal nemen. Mocht
het Hof in dit stadium het E. D. G.-verdrag
en de daarbij behorende conventies van
Bonn nog niet gaan toetsen aan de grond
wet, dan zou de laatste lezing in de Bonds
dag dadelijk kunnen plaats hebben.
Vele politici der regeringspartijen menen,
dat juist onder deze omstandigheden niet
langer met het laa'.ste woord van het Par
lement mag worden gedraald. Men meent
dat de bondsrepubliek thans een geste zou
moeten stellen, waaruit haar trouw aan de
•De chef van de generale staf heeft
-'.ster de volgende dagordei uitgege
ven
„Nu de militaire bijstand ten be
hoeve van de watersnood in algeme
ne zin is geëindigd, stel ik met vol
doening vast. dat de koninklijke land
macht paraat is gebleken. Allen, zo
wel beroeps-, reserve- als dienstplich
tige militairen hebben zich met hun
gehele persoon ingezet, zonder aarze
ling, dikwijls in koude, storm en re
gen, met onverpoosde ijver, zonder
acht te geven op vermoeidheid en
veelal met moed gevaren trotserend,
lot redding van mens en dier en tot
het dichten of versterken van dijken.
Zij hebben hun plicht gedaan zoals
van een goed soldaat in het bijzonder
in tijd van nood wordt verwacht"
V.
48ste Jaargang No. 41
^Ylaticnaal
Den Haag giro 9575 I
vJ
Nekkramp in dc kazerne
tc Ermclo
In de Jan van Schaffelaarkazerne te Er-
melo is een geval van nekkramp geconsta
teerd. Alle maatregelen om uitbreiding van
de ziekte te voorkomen zijn getroffen.
Auto-ongeluk onder Apeldoorn
Een dode en een zwaargewonde
Gistermiddag is op het betonnen gedeelte
van de Amersfoort seweg onder de gemeen
te Apeldoorn een personenauto, bestuurd
door de heer B. Lemkes, uit Alphen aan de
Rijn, door de gladheid van de weg geslipt
en over het fietspad heen tegen de bomen
gebotst. De heer L. en zijn echtgenote wer
den zwaar gewond naar het Juliana-Zieken-
huis te Apeldoorn overgebracht, waar me
vrouw L. spoedig overleed. De toestand
van de heer L. is ernstig.
verdragen zou blijken. Daardoor zou, zo re
kent men te Bonn, vooral voor het Ame
rikaanse publiek duidelijk worden, dat de
verantwoordelijkheid voor een mislukking
der E. D. G. geheel en al bij Frankrijk zou
liggen. Men gelooft dat dit er toe zou kun
nen bijdragen dat de Amerikaanse politiek
eerder in richting Bonn dan in richting Pa
rijs zou sturen.
Vijf en twintig gezinnen keren niet meer terug
slechts een enkele bleef in leven
Gisteren heeft de burgemeester van Fijnaart, een plaats in Westbrabant van
ruim 5000 inwoners, san duizend mensen toestemming verleend om in hun wo
ningen, terug te .keren. De kern van deze gemeente is droog gebleven op de Zon
dag van de ramp moesten de meeste inwoners uit voorzorg voor eigen veiligheid
vertrekken.
De gemeente Fijnaart is in drie delen
verdeeld, wijk A, B en C genaamd. In
wijk A hebben de huizen niet van het
water te lijden gehad- Deze wijk kwam
gisteren terug.
Wijk B bestaat uit huizen, welke half
onder water hebben gestaan cn wijk C is
volkomen door het water overspoeld. De
vloed hééft in deze streek, wat de pro
vincie Brabant betreft, de meeste schade
aangericht. De oppervlakte van de ge
meente Fijnaart is 4500 ha, waarvan 3000
ha is ondergelopen. Het aantal inwoners
bedraagt 5150. Als ae eerste fase is afge
sloten, zijn ongeveer 1000 inwoners in hun«
huizen terug.
„Als vaststaand mag- worden aangeno
men, dat 25 gezinnen niet meer naar Fij
naart terugkeren," aldus burgemeester
Ter Haar. Van deze gezinnen heeft slechts
een enkeling de stormramp overleefd. 33
doden zijn reeds geborgen. 43 personen
worden nog vermist. Er werden 81 wo
ningen en 13 boerderijen volkomen ver
woest, 65 woningen zwaar beschadigd en
566 woningen licht beschadigd. 2200 stuks
vee ging verloren.
Naar schatting bedraagt de directe scha
de in de gemeete Fijnaart ongeveer 6!4
millioen gulden.
Deze cijfers geven enig beeld van de
omvang en de tomeloze kracht van de wa
tervloed. Naar verhalen van ooggetuigen
zouden de golven in de rampdagen een
hoogte hebben gehad van 2 tot 3 meter.
Kleine woningen buiten dcdijken wer
den als het ware verpletterd. De telefoon
verbindingen vielen onmiddellijk uit. Om
2 uur in de rampnacht werd de burge
meester gewaarschuwd. Men heeft alle
mogelijke moeite gedaan, de bewoners
aan de dijken van het naderende gevaar
op de hoogte te brengen. „In die storm
nacht sliepen de mensen muurvast", zo
vertelde burgemeester Ter Haar. „Zelfs
de loeiende sirene van de brandweerauto,
die over de dijken reed om iedereen te
alarmeren, kwam nauwelijks boven het
geweld van de storm uit". Op een tweetal
plaatsen in het polderland rond Fijnaart
'wérd het vee geïsoleerd. Tot op heden is
men er nog niet in geslaagd, de beesten
uit hun benarde positie te redden.
De diphlcriegevaHen in Dongen
Over de in Dongen (N.B.) uitgebroken
diphterie vernemen wij nader, dat zich 43
gevallen hebben voorgedaan, merendeels
onder de schoolkinderen, terwijl van de
115 nog op school gaande kinderen, die
tot nu toe zijn onderzocht. 32 bacillen
dragers bleken te zijn. Het onderzoek
wordt voortgezet.
In de gemeente bevinden zich. 143 ge
registreerde evacué's, onder wie zich ech
ter geen gevallen van diphterie hebben
voorgedaan.
Het is niet de bedoeling dat deze eva
cué's thans elders worden ondergebracht.
De besmettingshaard bevindt zich name
lijk in de Sint Jozefsparochie en in deze
parochie bevinden zich hoegenaamd geen
geëvacueerden.
Eerste Kamerlid
door wielrijder aangereden
Het lid der Eerste Kamer, Mr. G. Kolff
(c.h.) is gisteravond omstreeks zes uur,
komende uit het gebouw der Eerste Kamer,
op het Binnenhof aangereden door een
wielrijder. Hij werd aan het lioofd gewond.
Nadat een arts eerste hulp had verleend,
kon Mr. Kolf zich naar zijn hotel begeven.
Zijn toestand is niet ernslig,
Kinderbijslag gehuwde
vrouwelijke rentetrekkers
In de Staatscourant van gister is opge
nomen een beschikking van de staatssec
retaris van Sociale Zaken, waarin wordt
bepaald, dat de gehuwde vrouwelijke
rentetrekker recht kan doen.' gelden op
kinderbijslag voor kinderen, voor wie zij
kostwinster is.
Bemanningen door Koninklijk Paar ontvangen
Gistermorgen zijn 16 helicoptères, die deelgenomen hebben
aan het reddingswerk, geland in de tuin en op het voetbalveld van
Paleis Soestdijk; 11 landden er in de achtertuin, en 5 Engelse
toestellen op het veld van K.P.S., de voetbalclub van het personeel
van het Paleis.
Om 11 uur landde het eerste toestel, de helicoptère waarover
Nederland beschikt, in de tuin, daarna 'n toestel van de „Sabena",
waarna achtereenvolgens 9 Amerikaanse helicoptères van 't type
„Bell" een keurige landingsmanoeuvre uitvoerden.
De voltallige bemanningen werden ten Paleize door IJ. M. de Koningin
en door Z. K. H. Prins Bernhard ontvangen.
Na afloop van deze ontvangst maakte H. K. H. Prinses Margriet een tochtje
per helicoptère over Het Paleis.
Kort na 1 uur vertrokken de toestellen voor een gezamenlijke rondvlucht,
waarna zij naar hun bases terugkeerden.
Van een zeer grote Amerikaanse helicoptère, die op Soesterberg geland is,
is.' de bemanning eveneens ten Paleize ontvangen.
Prinses Margriet wilde graag eens een. tocht je per helicdfitère maken,.— Het Prinsesje-voor. het., opstijgen
