CHRISTELIJK NATIONAAL DAGBLAD
De houding van de A.V.R.O.-voorzitter
Herstelplan voor Schouwen en Duiveland
De evacuatie van Zierikzee thans gereed
DINSDAG 17 FEBRUARI 1953
Commissie van Redactie: H. Algra (hoofd-
red.), Ir L. Ét-Inga en E. B. Folkertsma.
Directie: R. Boomgaardt, a.d.
Bureaux: Leeuwarden, Galileër Kerkstr. 1-7
Telefoon Redactie 509S: Dir. en Adm. 6088
Bijkantoren: Sngpk, tel. 2821; Dokkum, tel.
354; Drachten, tel_ 2195; H'veen, tel. 2010.
Abonn. prijs f 1,82 per maand. Giro 1S418.
Dit nummer bestaat uit zes pagina's
fFiiejrÏ! Daflblaó
48ste Jaargang
No. 4-0
<=Yleit ionaal
^Qampenlondó
r
Den Haag giro 9575
Geen spel
TAT amieer de nationale ramp alleen
betrof het verlies van geld en land
en huizen en voedselvoorraden, dan zou
het nog- wat anders zijn. Maar er zijn
vele honderden mensen verdronken.
Vele lijken zijn nog niet geborgen.
Misschien liggen er nog velen onder het
puin van de ingedrukte huizen.
Er is rouw in de gezinnen van duizen
den.
Nu is hel een verheugend feit, dat
er zoveel en zo spontaan wordt gegeven.
Zowel in binnen- als in buitenland. Wat,
om nu eens een enkel buitenlands voor
beeld le noemen, uit Zweden voor het
rampenfonds is binnengekomen, is in
verhouding tot de aldaar wonende be
volking bijna beschamend groot.
Maar dit tol dankbaarheid stemmende
feit moet ons nu niet verlokken, om
cloor allerlei anders wel gebruikelijke
middelen de bedragen nog te verhogen.
Wij denken daarbij ook aan de reclame,
die soms aan de bijdragen wordt ver
bonden.
Maar meer nog aan iels andei's.
"Als de ramp nog iets langer achter
ons ligt, dan komt de vraag naar voren,
hoe het moet met allerlei feestelijkhe
den. Moeten ze nog langer worden uit
gesteld? Moeten we ze nu maar laten
doorgaan, maar soberder van opzet en
met groter zelfbeheersing?
Onze Koningin heeft ons een duide
lijke wenk gegeven. Haar program voor
de eerstvolgende maanden is: het werk
gaat door, maar de festiviteiten niet.
Toch komt er een tijd, dat we ook
weer gelegenheid vinden en het oirbaar
vinden, bepaalde feestelijkheden le doen
doorgaan. Het is nooit precies te zeggen,
wanneer voor een bepaalde organisatie
of voor een bepaalde festiviteit het oir
baar mag worden geacht. Wel is het
zaak, hier sober en beheerst te blijven,
om cle rouw. die in Nederland gekomen
is.
Maar voor één ding moeten we ons
wachten.
Er zal bij sommigen hel plan opkomen,
"•om het feestelijk programma weer wat
'Wroeger le laten terugkeren en dat aan-
aardbaar te maken, door de opbrengst
^bestemmen voor hot rampenfonds.
eën dergelijke tactiek is niet zonder
gevaar.
Wanneer daaraan wórdt toegegeven,
dan is het hek van de dam. Dan heb
ben we binnen een maand een gala-
bridge-drive ten bate van het rampen
fonds. Dan komt er een bal masqué,
over twee maanden, ten bate van het
rampenfonds. Dan brengt de zomer ons
kermissen, waar men in aulo-scooters te
keer gaat teil bate van het rampenfonds.
Het is te hopen, dat de burgemees-
Verklaring van K R.O. N.C.R.V, en V.A.R.A.
M. Speet, directeur van de K.R.O. rar A, B, Roos,jen, voorzitter van de
r J. A, W. Burger, voorzitter van de V.A.R.A., gaven het volgende com-
De heren P.
N.C.R.V. en
muniqué uit
In verband met verklaringen door de algemeen voorzitter van de de A.V.R.O., dc
heer De Clercq, volgens een verslag in „De Telegraaf" van 16 Februari jl., afgelegd in
een gewestelijke bijeenkomst van de A.V.R.O. op Zondag 15 Februari jl. te Arnhem,
verklaren ondergetekenden namens K.R.O., N.C.R.V. en V.A.R.A.
le. iDe omroepbei ichten over beide zenders
op Zondag 1 Februari en het grootste deel
van Maandag 2 Februari waren verwarrend,
omdat over beide zenders niet dezelfde be
richten werden gegeven. Bovendien waren
er berichten voor de uitzending waarvan de
omroepverenigingen geen verantwoordelijk
heid mochten dragen. In verband hiermede
werd in de loop van Maandag 2 Februari
door N.C.R.V. en V.A.R.A., die toen in de
aethei; waren, besloten tot het coördineren
van de berichtgeving over beide zenders, ter
wijl omtrent het uitspreken van deze berich
ten contact werd gezocht met üe Regerings
voorlichtingsdienst. De K.R.O die Dinsdag
in de aethér kwam. was onmiddellijk bereid
de getroffen regeling te continueren en stel
de zich daartoe in verbinding met de betrok
ken A.V.R.O.-functionaris. Deze achtte het
voortzetten van de regeling vanzelfsprekend,
doch moest zijn aanvankelijke toestemming
later op gezag van dc heer De Clercq intrek-
ken.
2e. Op Dinsdag 3 Februari besloten de
vertegenwoordigers van de reportage-afde
lingen van K.R.O., N.C.R.V. en V.A.R.A. tot
volledige samenwerking op reportagegebied,
hoewel zij vernomen hadden dat de A.V.R.O.
daaraan niet wenste deel te nemen. Ten
overvloede heeft de programma-commissaris
van de N.R.U.. de heer De Clercq opgebeld
om hem te vragen of het juist was, dat de
A.V.R.O. aan deze samenwerking niet wilde
meedoen. Dit werd door de heer De Clercq
bevestigd.
3e. In tegenstelling tot de mededelingen
van de heer 'De Clercq blijkens het Telegraaf -
ters hier zeer waakzaam zijn. En dat
het bij ons volk ook zuiver mag worden
gevoeld: wij kunnen ons zelf geen vrij
brief geven om te feesten, als we het
maar doen uit liefdadigheid. Er zijn
exploitanten en impressario's, die op dit
gebied heel wat durven.
Maar hier moet een grendel voor wor
den geschoven.
Wij kunnen ons voorstellen, dat men
op een bepaald tijdstip hel gevoel heeft,
dat een bescheiden feest nu niet meer
uit den toon valt. Maar laat men dan
zulk een feest straks vieren zonder al
lerlei vertoon van meeleven met de
slachtoffers, zonder reclame over het
batig slot, dat voor het rampenfonds is
bestemd.
Dat lijkt ons een eis van eerlijkheid
en van stijlgevoel.
De hulpactie van het Deense Rode Kruis voor Nederland heeft tot dus
verre voo- eer. waarde van mee: dan 8 milliocn gulden opgebracht.Aan
geld werd ongeveer J 1 milliocn gulden ingezameld, terwijl voor een
waarde van ongeveer 7 millioen gulden aan kleding, gereedschappen enz.
werd bijeengebracht. Holland heeft kruiwagens nodig, en alleen al in
Kopenhagen werden er enige honderden bijeengebracht. In optocht wer
den ze naar het station gebracht, door schoolkinderen, vanwaar zij ZOJlden
worden getransporteerd naar Nederland
verslag, heeft de A.V.R.O. precies dezelfde
rechten als de andere omroepverenigingen.
Ook deze omroepvereniging kan zijn gewes
telijke bijeenkomsten voor de microfoon be
kend maken zo zij dat mocht willen.
4e. Op Dinsdag 3- Februari heeft de heer
Lugtenburg namens de A.V.R.O. in een ver
gadering van de tclevisie-coördinatie-com-
missie meegedeeld, dat de heer De Clercq
wenste dat 't cabaretprogramma op Vrijdag
6 Februari jl. normaal zou doorgaan. Onmid
dellijk na deze vergadering heeft de secre
taris van de Nederlandse televisie-stichting,
de heer Dc Clercq opgebeld en zijn ver
wondering over dit voornemen uitgespro
ken. Toen tijdens dit gesprek bleek, dat de
heer De Clercq vasthield aan zijn voorne
men, heeft de secretaris van de Ned. Tele
visie Stichting nog dezelfde avond in overleg
met de andere leden van het dagelijks be
stuur een spoedvergadering van dit bestuur
uitgeschreven op Woensdagmorgen. Eerst in
deze spoedvergadering heeft de heer De
Clercq meegedeeld van zijn voornemen af te
zien.
5e. De vraag "f dc regeringscommissaris
al of niet zendtijd van de A.V.R.O. heeft ge
vorderd, ia weinig interessant, daar het im
mers duidelijk is, dat de heer De Clercq de
op Maandag tot stand gekomen coördineren
de regeling in zake de berichtgeving niet
wilde continueren, maar weer de toestand
wilde herstellen, waarbij over beide zenders
niet dezelfde berichten zouden worden uit
gesproken. Dat de regering dit niet wenste
te aanvaarden, is begrijpelijk. Dat de heer
Dc Clercq zijn eigen houding tracht goed te
praten door het werk van anderen in discre-
diet te brengen is minder begrijpelijk.
IN KOREA GESNEUVELD
De regering maakt bekend dat tot haar
leedwezen op 14 Februari j.l. in Korea is
gesneuveld dc korporaal B. A. de Koo, on
gehuwd en woonachtig te Leiden. Hij was
afkomstig van het garderegiment fuseliers
Prinses Irene.
De zwarte lijst
Een hoofdcommies te Den 1-Iaag stal eer
paar handschoenen uit goederen voor de
slachtoffers bestemd. De politierechter ver
oordeelde hem tot 1 maand gevangenisstraf
voorwaardelijk met de bepaling dat hij f 100
in het Rampenfonds moest storten. De man
had zelf stapels goederen ter beschikking
gesteld....
De politierechter te Den Haag veroor
deelde R. en C. aldaar tot 6 maanden ge
vangenisstraf zij hadden bij gelegenheid
van de watersnood een hoeveelheid kabel
van het strand gestolen. De echtgenote van
C. kreeg wegens medeplichtigheid een
maand.
De Kon. Marechaussee te Nijmegen heeft
een jongeman in militaire uniform te Brus
sel aangehouden, die gelden inzamelde voor
watersnoodslachtoffersdoch deze in
eigen zak stak.
Prinses Marijke op 18 Februari 6 jaar. Op 18 Febr. a.s. hoopt Prinses
Marijke, de jongste dochter van Koningin Juliana en Prins Bernhard, haar
zesde verjaardag te vieren. Foto Paul Huf.
Het wordt een geweldig karwei: tegen de herfst alle polders droog
Tegelijk ruilverkaveling met voortvarendheid uitgevoerd,
Hqt basisplan voor het herstel van de zeeweringen en polderdyken^vaS Sühpu-
wen-Duiveland is thans gereed. Als het een beetje meezit, hoopt .men^tegeh" 'de
herfst van dit jaar alle polders van het eiland droog te hebben- H&jtlK&t een ge
weldig karwei, dat ontveinst men zich niet. Er zitten op het ogenblik r.og tal van
onbekende moeilijkheden in. Daarmee wordt al danig rekening gehouden.
Een groot probleem vormt de polder
Schouwen, die ruim 9.000 ha groot is. In
de Zuidelijke zeedijk bij de Burgsluis ten
Oosten van de duinrand dus, zitten drie
flinke gaten, bij de Schelphoek een gat
van ongeveer 250 meter en voorts enige
gaten in de havendijken van Zierikzee.
Waterbouwkundige strategen hebben be
cijferd, dat eerst de gaten1 bij Brugsluis
en Zierikzee dicht moeten. Daarna komt
het gat bij de Schelphoek aan de beurt.
In dit gat, dat een diepte heeft van on
geveer 30 meter, staat een enorme stro
ming, die van en naar de bijzonder grote
Schouwepolder loopt. Het dichten van dit
gat zal naar deskundig oordeel, veel moei
lijker zijn dan het dichten van de Wal-
cherense dijk bij West Kapclle in 1945.
Waarom vertrek bevolking noodzakelijk is
De evacuatie van Zierikzee is thans voorlopig beëindigd. Gister zijn de laatste schepen.
..De Schelde' en .,De Lely". met een groot aantal passagiers van de oude Zeeuwse stad
weggevaren. Gp het ogenblik zijn van de ruim 7000 inwoners nog ongeveer 3000 aan
wezig. die allen een voorlopige verblijfsvergunning hebben gekregen. Het ligt in de be
doeling deze 3000 in de komende weken ..uit te kammen waarna men het gehele eva
cuatieschema zal hebben uitgevoerd
In middenstandskringen was nogal wat
u-zet tegen de evacuatie gerezen, omdat
de vele zakenlieden, speciaal winkeliers en
grossiers, geen gelegenheid kregen om hun
overstroomde voorraden te bergen. Na een
vrij rumoerige vergadering op Zondagmid
dag hebben ongeveer 50 hunner toestemming
gekregen om le blijven, mits hun vrouwen
en kinderen zouden vertrekken, hetgeen is
geschied.
Velen vragen zich af. waarom de evacu
atie van Zierikzee nodig werd. Dit houdt
verband met diverse oorzak, aldus de ge
meentesecretaris. de heer Mulder. Bij een
eventuele hoge vloed blijft nl. slechts een
kwart vierkante kilometer van de stad vrij
van water, waardoor men bij een voltallige
be-olking een opeenhoping van ruim 7000
mensen op dit kleine stukje zou krijgen. Aan
gezien de dijken langs het havenkanaal op
enige plaatsen doorbroken zijn. wordt zeer
veel zand in dit kanaal geworpen bij eb en
vloed, waardoor het voor grotere schepen
onmogelijk is om de haven van Zierikzee te
bei eiken. Deze schepen moeten op de rede
blijven liggen. Indien het noodzakelijk zou
zijn om 7.000 mensen in 6 uur, dus tussen de
getijden, in noodtoestand af te voeren, dan
zou hiervan geen sprake kunnen zijn omdat
dan. net zoals nu. alle passagiers eerst met
sleepboten naar buiten moeten worden ge
bracht.
Een derde maar zeer belangrijk punt voor
de gedwongen evacuatie noemde de heer
Mulder de onhygiënische toestanden, die
door gebrek aan waterleiding en de vernie
ling van de Zierikzeese riolering is ontstaan.
Bij hoog water springt het water door de
kapotte rioleringen de huizen in langs de
vuilafvoeren, zodat hierdoor gemakkelijk
ziektekiemen kunnen worden verspreid.
Vooral als het weer wat warmer gaat wor
den zouden aanzienlijke gevaren voor be
smettelijke ziekten ontstaan. Bovendien lig
gen nog vele cadavers in de overstroomde
polder en bcsmciti gcn door dezt cadavers
via insecten zou ook funest voor de volks
gezondheid kunnen zijn. Daarom is besloten
de bevolking zoveel mogelijk af te voeren,
hetgeen thans is geschied. Allen zijn via
Dordrecht verder het land ingezonden.
De heer Muler verklaarde tenslotte, dat
van verzet van de zijde van de burgerij of
van minder prettig optreden van rijks- en
gemeentepolitie geen sprake is geweest. Na
tuurlijk vond de bevolking van Zierikzee liet
bijzonder onprettig dc stad te moeten ver
laten, doch dc meeslcn zien thans wel in, dat
het strikt noodzakelijk is.
Coördinatie van besluur
Namens het ministerie van binnenlandse
zaken komen Dinsdag naar Zierikzee mr dr
Mes. lid gedeputeerde staten en mr Telle-
gen. oud-griffier van de Prov, Staten van
Zeeland, met drie ambtenaren van de prov.
griffie. Het doel van hun komst is de coördi
natie van het bestuur over Schouwen en Dui
veland.
Clarence Hunter naar Zierikzee
De vertegenwoordiger van de M.S.A. in
Nederland Clarence Hunter, wordt vanmid
dag in Zierikzee verwacht.
Sigaretten voor dijkwerkers
De bemanning van de tanker „Esso" te
Amsterdam heeft aan het Nederlandse
Rode Kruis ten behoeve van de dijkwer
kers 10.000 sigaretten beschikbaar gesteld.
Voor de twee eerstgenoemde gaten wor
den thans zinkstukken gemaald. Onder
tussen is een enorme baggermolen bezig
Oostelijk van Zierikzee een werkhaven
te graven- Van die basis uit kan het werk
met volle kracht beginnen. Graafmachi
nes en ander materiaal stroomt op het
ogenblik naar het eiland, om het werk on
der regie van de directie der Zuiderzee
werken met man en macht te gaan aan
pakken. De genoemde werken zijn lang
niet de enige op Schouwen-Duiveland.
Van Zierikzee naar het Noorden loopt de
oude Schouwse dijk. een zeedijk uit de
tijd toen enkele eeuwen geleden Schou
wen, Duiveland en Dreïschor nog drie
aparte eilanden waren.
Deze binnendijk is met ontzaglijk veel
moeite in de laatste 14 dagen behouden
gebleven. Het zwakke punt ligt bij Kak
kersweel, waar militairen dag en nacht
hebben gevochten en tot dusverre met
succes, om met zandzakken deze dijk
dicht te houden. Nog is het gevaar voor de
achterliggende grote polders niet gewe
ken. Deze polders staan dras, door door-
gekweld en overgeslagen water. Slaagt
men er in de oude Schouwse dijk te be
houden en de drie grote polders en een
tiental kleine poldertjes droog te krijgen
hulpgemalen zijn of worden daartoe
door technici van Werkspoor opgespoord
dan is 'n belangrijke corridor verkre
gen van Zierikzee naar Brouwershaven,
waardoor het ganse herstelwerk zeer aan
zienlijk vergemakkelijkt zal worden-
Wel is aanzienlijke schade aan de dijk-
kruinen en glooiingen aangericht, zodat 't
waarschijnlijk jaren zal duren voor dat de
ganse bedijking van Schouwen-Duiveland
weer volkomen betrouwbaar zal zijn.
Nu Landbouwherstel in dc polders toch
de verzilting zal moeten bestrijden en de
gronden zuilen moeten worden bevrijd
van reusachtige kreken en scheuren, zeer
vele sloten en greppels zullen moeten wor
den geschoond, staat nu reeds vrijwel
vast, dat voorgestelde en reeds in gang
zijnde ruilverkavelingen met voortvarend
heid zullen worden uitgevoerd.
Dit kan nu doorgaans tegelijk met het
rehabilitatiewerk worden gedaan, waar
door aanzienlijke besparingen kunnen
worden verkregen. Een klein geluk bij
'n ongeluk, aldus deskundigen, die er ze
ker van zijn, dat de vooruitstrevende boe
renbevolking aan deze ruilverkavelings
plannen gaarne zal meewerken.
Emigratiebcsluur benoemd
Bij K. B. zijn benoemd in het emigratie-
bestuur (dagelijkse leiding van de dienst
der emigratie)als vertegenwoordiger van
de minister van Sociale Zaken en Volksge
zondheid; A. N. van Mille, directeur-gene
raal van het Rijksarbeidsbureau: als verte
genwoordiger voor de minister van Econo
mische Zaken. Mr. D. van Duyne, hoofd
v. d. hoofdafdeling algemene zaken v. h.
directoraat-generaal voor de industrialisatie;
als vertegenwoordiger van de minister van
L., V. en V.: Mr. R. A. van den Wall Bake,
directeur voor sociaal-economische en al
gemene zaken v. b. ministerie.
