NOORDHOILANDS
Militairen terug
naar garnizoenen
Weer dijken dicht,
springtij viel mee
Evacuatie van Zierikzee
voorlopig beëindigd
Dagblad
voor
Alkmaar
en omgeving
10.434.883
inwoners
Reorganisatie
'»i Veenhuizen
Gezondheidstoestand van
Koning Boudewijn slecht
Aawaaaeaneatsprijs f-6t20 per kwartaal, f 2.07 per maand, f 0.48 per
week, inclusief incasso. Advertentie-tarief per editie 16 ct. per m.m.,
minimum f 2.50; in alle edities 26 ct. per m.m.. minimam f 4.
familieberichten 20 ct„ resp. 30 ct. per m.m. Bij contract belangrijke
korting. Directeur: E. J. M. Stumpel. Hoofdredacteur: H. N. Smits.
Bankrelatie: Ned. Credietbank. Kantoren: Hoorn, Draafsingel 59,
tel. 4243 en Grote Noord 77, tel. 4362 K 2290; Alkmaar, Ritsevoort 52,
tel. 2046 K 2200: Den Helder, Keizerstraat 89, tel. 2800 K 2230;
Schagen, Ged. Gracht 39, tel. 459 K 2240.
Buiten God is '1 nergens veilig (Vondel)
Dinsdag 17 Februari 1953 - 48e Jaargang - No. 12706
Discussie over
het humanisme
i i
(Van onze parlementaire
redacteur)
AAN DE DISCUSSIE over het
humanisme zijn de afgelopen we
ken nieuwe bijdragen geleverd,
die alsnog aandacht verdienen.
In de partijraad van de Katho
lieke Volkspartij omlijnden prof.
Romme en mag. Stokman het
standpunt van de K.V.P.-fractie
in de Tweede Kamer, wat de
practische uitwerking betreft
mede naar aanleiding van de door
minister Staf getroffen maatre
gelen ten behoeve van de hu
manistische vormingscursussen.
Bij de behandeling van de defen
sie-begrotingen in de Eerste Ka
mer gaf jhr Ruys de Beeren
brouck de visie van de K.V.P.-
fractie in de Senaat. Belangrijk
was echter ook, dat men vanuit
het protestantse kamp aan de
discussie ging deelnemen. Er ver
schenen enkele hoofdartikelen
over het humanisme in .Trouw".
Maar in dit verband dient vooral
herinnerd te worden aan de be
schouwingen van de Anti Rev.
senator Algra bij de reeds ge
noemde defensie-debatten. De
rede van de heer Algra bevatte
bewijsmateriaal van voldoende
draagwijdte om gevestigde over
tuigingen opnieuw aan het wan
kelen te brengen. En typerend
was dan ook de reactie van mi
nister Staf: ,.Dan twijfelt men
weer te sterk".
Wanneer men de standpunten,
van katholieke en protestantse
zijde tracht te analyseren, dan
is er een zelfde mening ten op
zichte van de godsdienstige ver
zorging op de terreinen waar de
overheid verantwoordelijkheid
draagt (leger, gevangenissen
D.U.W. en wellicht ook jeugd
kampen).
„Godsdienstige verzorging door
een leer, die principieel niet uit
gaat van het bestaan van een
persoonlijke God, is een onge
rijmdheid, welke wij niet kunnen
aanvaarden", aldus prof. Romme
in de partijraad. Jhr. Ruys de
Beerenbrouck stelde zich in de
Eerste Kamer op dezelfde wijze
op. Het A.R. „Trouw" schreef:
„In de eerste plaats zegt men:
de kerken zijn van geheel eigen
aard. Zij staan niet op een lijn
met andere organisaties, dit
standpunt is natuurlijk ook het
onze". De beschouwingen van de
Anti Rev. senator Algra waren
doortrokken van dezelfde geest.
Wanneer men dit standpunt
aan de practijk op het door de
overheid bestreken terrein toetst,
dan is er voor de christelijke
partijen nog alle ruimte om dit
standpunt onverkort te handha
ven. Er zijn in leger en gevan
genissen geen humanistische aal
moezeniers en zij zullen er ook
nooit mogen komen. Door de
aanstelling van organiek inge
deelde humanistische aalmoeze
niers zou de overheid het huma
nisme naast de kerken in het i
godsdienstig vlak een taak ge-
ven en aldus ook bevorderen,
terwijl een christelijke staat het
humanisme omwille van de ge
wetensvrijheid, enkel kan toe
laten voor hen, die zich met de
humanistische gedachtenwereld
wezenlijk verbonden voelen.
Het vraagstuk wordt echter
veel moeilijker, zoals ook weer
uit de nieuwe bijdragen aan de
discussie blijkt, wanneer de
vraag aan de orde komt. of het
humanisme op het door de over
heid bestreken terreinen en ook
met de steun van die overheid
wel een taak kan hebben bij
zorg van andere aard (nader
aangeduid als ethische zorg, wel-
ziinszorg, zoi'g in het sociale en
culturele vlak). Katholieke en
calvinistische opvattingen hebben
in deze een verschillend uit
gangspunt.
De katholieke opvattingen ma
ken mogelijk om zoals prof.
Romme en mag. Stokman m de
de partijraad van de K.V.P. de
den althans aan te nemen,
dat er een godsdienstige- en een
anders geaarde zorg kan zijn.
„Trouw"" stelt echter van calvi
nistisch standpunt: „De rooms-
katholieke theologie kent een ze
delijk leven in de natuurlijke
orde, dat bestaan kan onafhan
kelijk van de religie. Naar het
inzicht der calvinistische refor
matie, die deze „onafhankelijke
natuurlijke orde zo niet kent,
staat de minister echter zwak
(voor zover ook minister Staf
uitgaat van een verschil tussen
godsdienstige zorg en welzijns
zorg) en hieruit volgt dan voor
Trouw" de conclusie: „Wij kun
nen (dus) niet aanvaarden een
scheiding tussen de zedelijke en
de religieuze sfeer. Wij geloven
dat elke ethiek religieus bepaald
In hoever leidt dit verschil in
uitgangspunt ook tot een ver
schillende houding in de prac
tijk? Uit het door de heer Algra
bij de defensiedebatten gehouden
betoog bleek, dat hij een onder
scheid tussen godsdienstige en
ethische zorg in het leger ver
werpt. Dit onderscheid gaat uit
van de illusie, aldus de heer
Algra. dat de ethiek als een
zelfstandige grootheid, los van
de religie en toch als een positiet
goed kan worden bevorderd. Deze
illusie, die in de katholieke ge-
daohtengang theorethisch moge
lijk is, leeft echter wel in katho
lieke lering. Zowel minister Stat
als mr .In 't Veld konden zich
beroepen op een artikel van
pater dr. A. van der Weij in het
„Eindhovens dagblad", waarin
o.m. wordt gezegd: „Sommige ka
tholieken wensen niet te erken-
Prinses Marijke verjaart. De jongste der Oranjes, de kleine
prinses, die het warmste plekje heeft gewonnen in het hart
van Nederland, wordt morgen zes jaar.
In het floers van weemoed, dat nog ligt over ons zwaar
getroffen vaderland, is haar verjaardag een feestelijk
lichtpunt. In rood, wit, blauw en oranje zal het volk van
Nederland morgen getuigen van zijn vertedering om haar
en om haar feest. Heel het land zal zich sieren, ons jongste
vorstenkind ter ere.
VANAF HEDENOCHTEND zes uur zijn
van talrijke plaatsen in de door waters
nood geteisterde gebieden Nederlandse
en buitenlandse militairen bezig naar hun
garnizoenen terug te keren. Ze gaan nog
niet allemaal. De Amerikanen nabij Din-
telas blijven doorwerken en hun Neder
landse wapenbroeders in de strijd tegen
het water zullen hen voorlopig nog assis
teren. Ook op Zuid-Beveland blijven onze
soldaten doorwerken; de pontonniers
blijven op Schouwen-Duiveland. Maar de
„OPERATIE- WEEKEND" was het codewoord voor een aantal maat
regelen, genomen in samenwerking met de Nederlandse en de
Britse marine, de Koninklijke Landmacht en de op Schouwen en
Duivcland nog aanwezige Amerikaanse Dukws. Met radio uitgeruste
jeeps stonden gereed op dc 15 kilometer lange binnendijk van
Zierikzee naar Brouwershaven, waarvan het doorbreken rampzalige
gevolgen voor geheel Duiveland zou hebben gehad. Zoeklichten
brandden onafgebroken. De weerberichten vanaf het vliegveld Val
kenburg werden van kwartier tot kwartier bestudeerd.
eerste ronde is nu definitief afgesloten.
Oostenwind en rustig weer deden de bange
vrees voor nieuwe rampen bij het springtij
van 16 Februari te niet. De troepen die in
de nacht van Zondag op Maandag van de
meest bedreigde punten met uitzondering
van de dijkwachten waren teruggetrokken,
hoorden geen enkele maal in hun com
mandoposten het alarmerend gerinkel van
de veldtelefoons. De zee hield zich rustig;
„Operatie-weekend" ging niet door.
Dukws lagen klaar bij Zierik
zee waar het instortingsgevaar
voor de huizen groot is, in Noord-
Gouwe, bij Zonnemaire en Brou
wershaven, wachtend op „blue"-
alarm na slechte weerberichten,
„Dink"-alarm bij geruchten over
Nog 3000 van de 7000 inwoners
mochten achterblijven
De evacuatie van Zierikzee is thans voorlopig beëindigd.
Gisteren zijn de laatste schepen dc „Schelde" en de
„Lely" met een groot aantal passagiers van de oude
Zeeuwse stad weggevaren. Op het ogenblik zijn er van de
ruim 7000 inwoners nog ongeveer 3000 aanwezig, die
allen een voorlopige verblijfsvergunning hebben gekre
gen. Het ligt in de bedoeling deze 3000 nog in de komen
de weken „uit te kammen", waarna men het gehele
evacuatieschema zal hebben uitgevoerd.
Bestuur wordt
gecoördineerd
O
In middenstandskringen was
zoals bericht, nogal wat verzet te
gen de evacuatie gerezen, omdat
de vele zakenlieden, speciaal win
keliers en grossiers, geen gelegen
heid kregen om hun overstroomde
voorraden te bergen. Na een ru
moerige vergadering Zondagmid
dag hebben ongeveer 50 hunner
toestemming gèkregen om te blij
ven. mits hun vrouwen en kinde
ren zouden vertrekken, hetgeen
gisteren is geschied.
Velen vragen zich af, waarom
de evacuatie van Zierikzee nodig
werd. Dit houdt verband met di
verse oorzaken, aldus verklaarde
ons de gemeentesecretaris van de
stad. Bij een eventuele hoge vloed
blijft hier n.l. slechts een kwart
vierkante kilometer vrij van wa
ter. waardoor men bii een voltal
lige bevolking een opeenhoping
van ruim 7000 mensen op dit klei
ne stukje zou krijgen. Aangezien
de dijken langs het havenkanaal
nen, dat de humanisten deze
mensen (bedoeld zijn degenen
onder de niet-kerkelijken, die
geen prijs stellen op verzorging
door de kerken) „hogerop" kun
nen brengen. Wij doen dit echter
wel. Immers, wanneer het ge
lukt iemand, die zelfs geen men
selijke en natuurlijke waarden
meer bezit, tot de erkenning en
eerbiediging van hoge menselijke
waarden te brengen, dan voert
men hem zonder twijfel hoger
op. Wanneer de humanisten
„open naar boven" blijven zo
als bij velen het geval is, dan
zou dit een eindweegs naar God
leiden".
Onder de katholieken hoort
men echter ook geluiden, die
veel meer met de toon van de
rede van de heer Algra overeen
stemmen, Deze Anti Rev. woord
voerder, meende zelfs, overigens
niet zonder meer terecht, een
wezenlijk verschil te kunnén on
derkennen tussen het betoog van
de katholieke senator Ruys de
Beerenbrouck en het standpunt
van Stokman.
op enige plaatsen doorbroken ziin
wordt zeer veel zand in dit ka
naal geworpen bij eb en vloed,
waardoor het voor grotere sche
pen onmogelijk is om de haven
zelve te bereiken. Zii moeten op
de rede blijven liggen. Indien het
noodzakelijk zou zijn om 7000
mensen in 6 uur. dus tussen de
getijden, in noodtoestand af te
voeren, zou hiervan geen sprake
kunnen zijn omdat alie passagiers
eerst met sleepboten naar buiten
moeten worden gebracht.
Een derde maar zeer belangrijk
punt vormen de onhygiënische
toestanden, die door gebrek aan
waterleiding en de vernieling van
de Zierikzeese riolering is ont
staan. Bij hoog water springt het
water door de kapotte rioleringen
de huizen in langs de vuilafvoeren
zodat hierdoor gemakkelijk ziekte
kiemen kunnen worden verspreid.
Vooral als het weer wat warmer
gaat worden zouden aanzienlijke
gevaren voor besmettelijke ziek
ten ontstaan. Bovendien liggen
nog vele cadavers in de over
stroomde polder en besmettingen
van deze cadavers via insecten
zouden ook funest voor de volks
gezondheid kunnen ziin. Daarom
is besloten de bevolking zoveel
mogelijk af te voeren, hetgeen
thans is eeschied. Allen zijn via
Dordrecht verder het land in
gezonden.
De vertegenwoordiger van de
M.S.A. in Nederland Clarence
Hunter, wprdt Dinsdagmiddag in
Zierikzee verwacht, terwijl na
mens het Ministerie van Binnen
landse Zaken vandaag naar Zie
rikzee komen Mr Dr Mes, lid van
Gedeputeerde Staten en Mr Telle-
gen. oud-griffier van de Provincia
le Staten van Zeeland, met drie
ambtenaren van de Provinciale
Griffie. Het doel van hun komst
is de coördinatie van het bestuur
over Schouwen en Duiveland.
10.000 sigaretten voor
de dijkwerkers
De bemanning van de tanker
„Esso" te Amsterdam heeft aan
het Nederlandse Rode Kruis ten
behoeve van de dijkwerkers
10.000 sigaretten beschikbaar ge
steld.
Nederland had op
1 Januari 1953:
Blijkens opgave van het Cen
traal Bureau voor de Statistiek
bedroeg het aantal inwoners van
ons land op 1 Januari 1953
10.434.883.
In het gehele jaar 1952 bedroeg
het aantal huwelijken in Neder
land 87.383 tegen 90.225 in 1951.
Het aantal levendgeborenen be
droeg in '1952 232.521 tegen
228.631 in 1951 en het aantal
overledenen bedroeg 76.020
tegen 77.194 in 1951.
dijkdoorbraken en bevestiging
daarvan en „red"-alarm dat am-
phibie-voertuigen in beweging
zou hebben gebracht om uit Zie
rikzee met spoed om te begin
nen duizend mensen weg te
halen. Maar het alarm bleef uit.
Zo was het overal. In Hoek van
Holland b.v. bleef Maandagmor
gen vroeg het hoogwater 24 cm.
beneden de verwachte stand en
ook bij hét hoogwater van gister
avond hebben zich geen bijzon
derheden voorgedaan. Nergens
werd de overwinning die de strij
ders tegen het water bezig zijn te
bevechten in gevaar gebracht.
Het eerste gat in de slaperdijk
tussen Bruinisse en Oosterland op
Duiveland werd gisteren gedicht.
Er wachten hier nóg zes gaten
Vandaag zullen personenauto's
Willemstad weer kunnen bereiken
dank zij een Bailey-brug in de
Westdijk vanaf Fort de Hel. Don
derdag zal men opnieuw proberen
het gat in de Oostdijk bij Willem
stad te dichten. Er zal een schuit
van 24 meter voor het gat tot zin
ken worden gebracht.
Maandagmorgen reed ook weer
het eerste zandtreintje van 30 wa
gens van Wouw naar Rilland, een
nieuwe stap op weg naar he.t her
stel van de spoorwegverbinding
tussen Brabant en Zeeland. De
dijk van de Augustapolder kwam
hier Zaterdag al dicht; de gema
len werken; het water was gis
teren een meter gezakt. Het zand-
treinen-lijntje ligt provisorisch op
enkel spoor, maar het r ij d t toch
weer.
De militairen gaan. Zij hebben
hun taak met voldoening en ver
trouwen overgedragenaan het
leger van burger-werkers, de
mannen van de DUW, de Heide
maatschappij, de Ballastmaat-
schappij, de Waterstaat. Zij heb
ben hun telefoonlijnen achtergela
ten en voor noodgevallen blijven
ook de zoeklichten ter plaatse. De
burger-arbeiders zullen echter in
tegenstélling met de militairen
niet des nachts doorwerken doch
des avonds worden teruggebracht
naar veiliger gebieden, waar zij
onderdak hebben.
Ook in Engeland
Ook in Engeland bleef de hoog
ste waterstand van de springtij
een voet beneden de stand die
men had verwacht. Op het eiland
Canvey in de monding van de
Theems bleef het water ruim een
meter onder de rand van de in
derhaast gedichte zeewering.
GESNEUVELD
IN KOREA
's-GRAVENIIAGE. 16 Febr.
De regering maakt bekend dat tot
haar leedwezen op 14 Februari
j.l. in Korea is gesneuveld de kor
poraal B. A. de Roo, Iegernummer
28.08.31.457, ongehuwd en woon
achtig te Leiden. Hij was afkom
stig Van het Garderegiment fu
seliers Prinses Irene.
47,5 millioen voor
het Rampenfonds
Tot gisteravond was een bedrag
van 47,5 millioen gulden bij het
Rampenfonds binnengekomen.
Sinds Vrijdag, toen de 42 mil
lioen werd bereikt, is dit dus een
vooruitgang van 5Vs millioen, gul-
d'en. Zaterdag kon de stand niet
worden opgemaakt, omdat men
op die dag niet de beschikking
krijgt over giro-afrekeningen.
Nederland behar
tigt belangen van
Israël
in de Sovjet-Unie
's-GRAVENHAGE, 16 Febr.
In verband met het afbreken van
de diplomatieke betrekkingen tus
sen Israël en de Sovjet Unie heeft
de Nederlandse regering zich op
verzoek van de regering van Is
raël bereid verklaard om de be
langen van de staat Israël in de
Sowjet Unie te behartigen.
Kleermakerij naar Hoorn
(Van onze redacteur)
GRONINGEN Naar wij ver
nemen kan in de strafgestichten
Norg binnenkort een reorgani
satie verwacht worden, met be
trekking tot de afdeling arbeid.
Bij deze afdeling zijn verschil
lende takken van nijverheid on
dergebracht. Deze bedrijven be
staan daar reeds tal van jaren
en de geproduceerde artikelen
van de gedetineerde werkkrach
ten voldeden aan hoge eisen.
Een nauwgezet onderzoek, dat
onlangs werd ingesteld naar de
bestaansmogelijkheid van de ver
schillende bedrijven in verband
met een toenemend tekort aan
geschoolde krachten, schijnt aan
het licht te hebben gebracht, dat
er uit overwegingen van efficien
cy, reden bestaan, waarom het
niet verantwoord kan worden ge
acht. dat enkele bedrijven nog
langer op gelijke basis als voor
heen gehandhaafd kunnen blij
ven.
Een van deze bedrijven betreft
de kleermakerij. Dit bedrijf zal
thans worden overgebracht naar
de Rijkswerkinrichting te Hoorn.
Of er nog meer bedrijven ver
plaatst zullen worden zal eerst
komen vast te staan'wanneer het
onderzoek is afgesloten.
BRUSSEL De Belgische pre
mier van Houtte, die Zondag een
bezoek aan Koning Boudewijn
aan de Rivièra heeft gebracht,
had gisteravond laat het kabinet
in buitengewone vergadering bij
eengeroepen. De vergadering
werd gehouden in de ambtswo
ning van de premier.
De hulpactie van het
Deense Rode Kruis
voor Nederland heeft
tot dusverre voor een
waarde van meer dan
8 millioen gulden op
gebracht.
Aan geld werd onge
veer 1.1 millioen gul
den ingezameld, ter
wijl voor een waarde
van ongeveer 7 mil
lioen gulden aan kle
ding, gereedschappen,
enz. werd bijeenge
bracht.
Holland heeft krui
wagens nodig, en al
leen al in Kopenhagen
werden er enige hon
derden bijee •ebvaght.
In optocht werden ze
naar het station ge
bracht door schoolkin
deren. vanwaar zij
worden getranspor
teerd naar Nederland.
De stoet in de stra
ten van Kopenhagen.
De Koning heeft gisteren een
autotocht van twee uur langs de
Rivièrakust gemaakt.
Premier van Houtte heeft te
genover verslaggevers verklaard:
„De twee hoofdproblemen van 't
land zijn op het ogenblik: Ko
ning Boudewijn slechter gewor
den gezondheidstoestand en de
noodzakelijkheid van spoedige
hulp aan de slachtoffers van de
watersnood."
De premier zeide dat de Koning
bij voortduring een te hoge tem
peratuur heeft. Toen de Koning
acht dagen geleden van de Ri
vièra terugkwam en de over
stroomde gebieden in de omge
ving van Antwerpen bezocht,
voelde hij zich ziek en koortsig
aldus de premier. De volgende
dag was hij volkomen uitgeput
geweest, maar, zo zeide de heer
van Houtte: „de Koning ver
klaarde in staat te zijn tot het af
leggen van een nieuw bezoek aan
de zeekust, omdat de dokter hem
wel een opwekkend middel zou
geven." Eerste minister van
Houtte zeide de Koning te heb
ben medegedeeld dat iets derge
lijks uitgesloten was. Hij ver
klaarde verder dat de Koning
geen longaandoening heeft. Wel
moet zijn zwakke gezondheid
steeds worden gecontroleerd en
men onderzoekt regelmatig zijn
bloed.
Deense soldaten
in hongerstaking:
c?
KOPENHAGEN. Tweehon
derd soldaten van de Deense ar
tillerie te Aarhus in Jutland zijn
Maandag in hongerstaking ge
gaan uit protest tegen verlenging
van de diensttijd.
De betrokken eenheid is de
enige in Aarhuis die het half jaar
extra zou moeten dienen. De rest
zwaait in Mei a.s. af na een jaar
gediend te hebben.
In een kamp in het Zuiden van
Jutland verlieten honderd solda
ten de kazerne. De bevelvoerende
officier slaagde erin 65 van hen
te bewegen terug te keren, de 35
anderen begaven zich naar het
station van Aabehnrae, waar hen
bevel werd gegeven naar de ka
zernes terug te gaan. Een man die
weigerde, werd gearresteerd.
