TUBANTIA
Zeventien organisaties hadden vinger
in de pap
Er is een aantal „onderduikers"
Verklaringen van Avro-voorzitter
„gecorrigeerd"
Militaire bijstand geëindigd
Scliouwen-Duiveland tegen de
herfst droog?
Uitgave: N.V. v/h FIRMA M. J. VAN DER LOEFF.
Bureau: Langestraat 13-17, Enschede. Telefoon 5244
(4 lijnen), Postgironummer 37648. Abonnementen en
advertenties op te geven aan de Administratie. Inge
zonden stukken en bijdragen te richten aan de Redactie.
DINSDAG 17 FEBRUARI 1953
TWENTSCH DAGBLAD
Enschedesche Courant, Vrije Twentsche en Achterhoeksche Courant
Verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen.
Advertenties per mm. 22 ct. (minimum 20 mm.), tussen
de tekst 3 x de adv. prijs ..Brieven onder no." en „Adres
Bureau" 20 ct. extra. Abonnement per week f0.47 per 3
mnd. f6.10 <bij vooruitbetaling). Losse nummers 13 ct
82e JAARGANG No. 40-6 PAG.
DE EVACUATIE VAN ZIERIKZEE
De evacuatie van Zierikzee is thans voorlopig beëindigd. Gisteren zijn de
laatste schepen met een groot aantal passagiers van de oude Zeeuwse stad
weggevaren. Op het ogenblik zijn van de ruim 7000 inwoners nog ongeveer
3000 aanwezig, die allen een voorlopige verblijfsvergunning hebben gekregen.
Het ligt in de bedoeling deze 3000 nog in de komende weken „uit te kam
men", waarna men het gehele evacuatieschema zal hebben uitgevoerd.
In middenstandskringen was zoals we gisteren reeds meldden nogal
wat verzet tegen de evacuatie gerezen, omdat de vele zakenlieden, speciaal
winkeliers en grossiers, geen gelegenheid kregen om liun overstroomde
voorraden te bergen. Na een vrij rumoerige vergadering op Zondagmiddag
hebben ongeveer 50 hunner toestemming gekregen om te blijven, mits hun
vrouwen en kinderen zouden vertrekken, hetgeen gisteren is geschied....
Men aclit ambtenaren
bevoordeeld
Als men de burger van Zierikzee
spreekt over de evacuatie, dan ls er,
zoals hij zegt ..geen reden om weg te
gaan".
„Mijn spullen staan hier droog"
zegt nij, „waarom zou ik weggaan".
Hij deiikt blijkbaar niet aan de hy-
fiënische toestanden: het niet func-
ionneren van de riolering en van de
waterleiding, met alle gevaarlijke
consequenties vandien. Er zitten of
zaten in één huis vaak 5 of 6 fami-
Lagerhuis accoord
met ontnaasting
wegvervoer
Het Britse Lagerhuis heeft gisteren
het wetsontwerp tot ontnaasting van
het indertijd door Labour genationa
liseerde wegvervoer aangenomen met
296 tegen 257 stemmen.
Dit wetsontwerp bevat tevens plan
nen om het bestuur van de eveneens
genationaliseerde spoorwegen te de
centraliseren; de spoorwegen zullen
in de toekomst niet door één bestuur
maar door vele plaatselijke raden
worden gecontroleerd. De nationali
satie zal echter als zodanig niet on
gedaan gemaakt worden.
De ongeveer 4000 vrachtwagens,
waarover de staat thans beschikt zul
len aan particulieren worden ver
kocht. Bij wijze van schadeloosstel
ling voor de staat zal er een belas
ting worden geheven op zware
vrachtauto's; die heffing zal de ko
mende twee jaar ongeveer 4'millïoen
Pond opbrengen. Men verwacht dat na
ontnaasting de concurrentie tussen
spoor- en wegvervoer scherper zal
worden: de spoorwegen zouden ech
ter hun tarieven mogen verhogen.
Het desbetreffende wetsontwerp
gaat nu nog naar het Hogerhuis. Het
vormt met de voorgenomen ontnaas
ting van de staalindustrie: de kern
van Churchill's regeringsprogram.
Executie Rosenbergs in
tweede week van Maart
De doodvonnissen tegen het echt
paar Rosenberg zullen voltrokken
worden in de week beginnende 9
Maart a.s. Als datum van executie
is reeds genoemd de 12e Maart.
Chinese nationalisten melden
sioringsaanval op eiland
Volgens het Chinees nationalisti
sche nieuwsagentschap Taipeh heb
ben nationalistische guerilla's op 13
Februari een storingsaanval gedaan
op het eiland Meitsjow, voor de kust
van de provincie Foekien. Het eiland
ligt ongeveer 150 km ten Noorden van
de haven Amoy. De guerilla's landden
in de oochtend van 13 Februari op
Meisjow zonder tegenstand van com
munistische strijdkrachten en ont
ruimden in de middag van 14 Februari
het eiland weer. De uitgangsbasis van
de operatie wordt in het bericht van
het nieuwsagentschap niet genoemd.
Wel wordt gezegd, dat eenzelfde ope
ratie tegen Meitsjow een jaar geleden
werd uitgevoerd.
Een nationalistische woordvoerder
heeft verklaard dat er geen gevange
nen gemaakt werden doordat het
communistische garnizoen naar het
vasteland was gevlucht toen de
guerilla's landden.
Het algemeen hoofdkwartier van de
nationalistische Chinese marine heeft
vandaag de berichten, dat de natio
nalistische marine alleen een blok
kade van de kust van het Chinese
vasteland uitvoert, niet willen beves
tigen.
V/verhericht
Weersverwachting van het K.N.M.I..
geldig tot Woensdagavond.
Verdere stijging van
temperatuur
Zwaar bewolkt met af en toe enige
regen of motregen en plaatselijk
nevel of mist. Verdere stijging van
temperatuur. Overwegend matige
Westelijke wind.
Woensdag 18 Februari:
Zon op 7.50 onder 17.59
Maan op 9,04 onder 0.00
lies, die kookten op alle mogelijke
plaatsen, die daarvoor niet geëigend
zijn en daardoor voortdurend brand
gevaar vormden. Genegeerd werd
verder het nog steeds niet geweken
gevaar van een dijkdoorbraak bij on
gunstige wind, waardoor de Schou-
wense dijk tussen Brouwershaven en
Zierikzee, die het tot dusverre op het
nippertje gehouden heeft, de daar
achter liggende gebieden niet meer
zou kunnen beschermen. Dit zou
tevens tot gevolg hebben, dat het deel
van Zierikzee met uitzondering van
een deel van 500 tot 1000 meter rond
de kerk blank zou komen te staan.
En tenslotte werd niet gedacht aan
het feit, dat het havenkanaal ver
zand is en binnen enige dagen niet
meer bevaarbaar zal zijn.
Behalve het aantal inwoners dat
buiten de evacuatiemaatregelen is
gevallen, is er ook een aantal dat zich
er aan onttrokken heeft. Een aantal
mensen kon node gemist worden, de
werkers, hetzij administratief, hetzij
met de schop. Dit getal beloopt onge
veer 3000. Maar daarnaast zijn er nog
altijd burgers of burgeressen van
Zierikzee, die geen gehoor hebben ge
geven aan de dringende beroepen, die
men op hen heeft gedaan en die niet
vatbaar zijn gebleken voor de zeer
redely ke argumenten die de autori
teiten voor evacuatie naar voren heb
ben gebracht.
Het is geen gemakkelijke taak
geweest, de evacuatie van de 7600
inwoners van Zierikzee te rege
len. Zeventien instanties zijn er.
die hier een vinger in de pap
hebben, en iedere middag en
avond is er op het gemeentehuis
onder leiding van burgemeester
Schuurbeque Boeye een-vergade
ring geweest en nog zijn deze
vergaderingen niet ten einde,
want de problemen zijn vele. Van
de 3000 uitverkorenen zijn er na
melijk velen, die een tijdelijke
vergunning hebben, die elk ogen
blik weer kan worden ingetrok
ken.
„Hoeveel kruideniers moeten e:
weg. hoeveel slagers, hoeveel groente
boeren?" De winkelstand heeft be
sloten zich bij een loting neer te leg
gen, met dien verstande, dat de grote
landelijke firma's die hier filialen
hebben, primair zullen evacueren.
Hierbij zijn de economische belangen
van de kleine middenstand afgewo
gen tegen die van de grote bedrijven.
„Zeventien instanties", dat zit een
aantal inwoners van Zierikzee ook
dwars. Een huisvrouw ging zover, te
beweren, dat primair de gezinnen
van de leden van die 17 instanties
hier mogen blijven. Haar man, die
opzichter bij een dijkwerk is, kan
blijven, maar zij moet met haar kin
deren weg, in tegenstelling tot de ge
zinnen van de ambtenaren. Wij laten
deze bewering gaarne voor haar re
kening, maar geven haar als citerinf.
van de stemming, die onder een deel
van de nog legaal en illegaal achter
geblevenen heerst.
Wie zo in het centrum van het
stadje loopt, zal misschien geneigd
zijn te denken, dat hier „niets aan
de hand" was, maar wie de zijstraat
jes ingaat en daar de ravage aan
schouwt, wie ziet hoe hier en daar
het water nog doorsijpelt en zijn
knagend werk verricht, komt tot de
conclusie, dat de autoriteiten met de
stap tot evacuatie een wijs besluit
genomen hebben.
Straks zullen er in Zierikzee 4.000
nieuwe tijdelijke bewoners komen,
ondergebracht in barakkenkampen:
de mannen zullen pogen Zierikzee
weer terug te brengen tot de staat
waarin dit vriendelijke stadje voor
de ramp verkeerde. De militairen zijn
vertrokken of zijn bezig hun spullen
te pakken en terug te gaan naar hun
garnizoen. Zij laten een stadje ach
ter, waar het hier en daar in de ge
moederen nog gist, maar dat voor de
militairen uit hygiënische overwegin
gen als werkoord thans onvoldoende
is bevonden. Een sprekender argu
ment voor de evacuatie is welhaast
niet denkbaar
De heren P. A. M. Speet, directeur van de K.R.O., mr A. B. Rosjen, voor
zitter van de N.C.R.V. en mr J. A. W. Burger, voorzitter van de V.A.R.A.
hebben in verband met verklaringen door de algemeen voorzitter van de
A.V.R.O., de heer G. de Clercq, afgelegd in een gewestelijke bijeenkomst
van de Avro op Zondag 15 Februari j.l. te Arnhem, namens K.R.O.. N.C.R.V.
en V.A.R.A. het volgende verklaard:
De Avro en de
nationale ramp
De omroepberichten over beide zen
ders op 1 Februari en het grootste
deel van Maandag 2 Februari zijn ver
warrend geweest .omdat over beide
zenders niet dezelfde berichten wer
den gegeven. Bovendien waren er be
richten voor de uitzending waarvan
de omroepverenigingen geen verant
woordelijkheid mochten dragen. In
verband hiermee werd in de loop van
Maandag 2 Februari door NCRV en
VARA ,die toen in de aether waren,
besloten tot het coördineren van de
berichtgeving over beide zenders, ter
wijl omtrent het uitspreken van deze
berichten contact werd gezocht met
de Regoringsvoorlichtingsdienst. De
KRO, die Dinsdag in de aether kwam.
was onmiddellijk bereid de getroffen
regeling te continueren en stelde zich
daartoe in verbinding met de betrok
ken AVRO-functionaris. Deze achtte
het voortzetten van de regeling van
zelfsprekend. doch moest zijn aan
vankelijke toestemming later op ge
zag van de heer de Clercq intrekken.
Dinsdag 3 Februari besloten de ver
tegenwoordigers van de reportage-af
delingen van de KRO. NCRV en
VARA tot volledige samenwerking op
reportaeegebied. Zii hadden verno
men. dat de AVRO daaraan niet
wenste deel te nemen. Ten overvloede
heeft de programma-commissaris van
de N.R.U. de heer de Clercq gevraagd
of het juist was. dat de AVRO aan
deze samenwerking niet wilde mee
doen. Dit werd door de heer de Clercq
bevestigd.
In tegenstelling tot de mededelin
gen van de heer de Clercq wordt ver
klaard. dat de AVRO precies dezelf
de rechten heeft als de andere om
roepverenigingen en dus gewestelijke
bijeenkomsten voor de microfoon be
kend kan makenzo zij dat mocht
willen.
Dinsdag 3 Februari heeft de heer
Lugtenberg namens de AVRO
in een vergadering van de te
levisie coördinatie-commissie meege
deeld, dat de heer de Clercq wenste,
dat het cabaret-programma op Vrij
dagavond 6 Februari j.l. normaal zou
doorgaan. De secretaris van de Neder
landse Televisie-Stichting heeft de
heer de Clercq toen opgebeld en zijn
verwondering over dit voornemen
uitgesproken. Tijdens dit gesprek
bleek, dat de heer de Cleeq vasthield
aan zijn voornemen De secretaris van
de N.T.S. heeft daarop nog dezelfde
avond in overleg met de andere le-
den van het dagelijks bestuur een
spoedvergadering van dit bestuur uit
geschreven op Woensdagmorgen.
Eerst in deze spoedvergadering heeft
de heer de Clercq meegedeeld van zijn
voornemen af te zien
De heer de Clercq heeft dus de op
Maandag tot. stand gekomen coördi
nerende regeling inzake de berichtge
ving niet willen continueren maar de
toestand willen herstellen, waarbij
over belde zenders niet dezelfde be
richten zouden worden uitgesproken.
Dat de regering dit niet wenste te
aanvaarden, is begrijpelijk. Dat de
heer de Clercq zijn eigen houding
tracht goed te praten door het werk
van anderen in discrediet te brengen
is minder begrijpelijk.
Prinses Marijke, het lievelingskindje op het Paleis Soesldijk, hoopt morgen haar zesde
verjaardag te vieren. (Foto Paul Hui).
Zeven militairen zijn omgekomen
Dagorder chef generale staf
Vanochtend zijn de militairen van
de derde militaire afdeling uit het
noodgebied naar hun garnizoenen
teruggekeerd. De militaire bijstand
kon als geëindigd worden beschouwd,
doch de troepen worden thans nog
achter de zogenaamde stopliin in
gereedheid gehouden om zonodig on
middellijk hulp te kunnen verlenen.
Ruim 12.000 militairen zijn behulp
zaam geweest bij het reddingswerk
en incidenteel ook aan het herstel
van de dijken. In het commandoge-
bicd van de bevelhebber van de derde
militaire afdeling hebben twee
Franse geniebataljons, één Belgisch
geniebataljon, één Amerikaans batal
jon waarbij twee compagnieën dukws
en één bataljon Amerikaanse mari
niers prachtige steun verleend bij de
vele werkzaamheden in het getroffen
gebied. 22 hefschroefvliegtuigen 13
Amerikaanse en 9 van de Engelse
Koninklijke Marine hebben in
Brabant en Zeeland honderden
slachtoffers uit een benarde positie
ered. Zeven militairen werden ge
lood, waaronder vier verdrinkings-
gevallen.
De chef van de generale staf heeft
de volgende dagorder uitgegeven:
„Nu de militaire bijstand ten be
hoeve van de watersnood in al
gemene zin is geëindigd, stel ik
s dMm
met voldoening vast. dat de
Koninklijke Landmacht paraat is
gebleken.
Allen, zowel beroeps-, reserve- als
dienstplichtige militairen hebben
zich met hun gehele persoon in
gezet, zonder aarzeling, dikwijls
in koude, storm en regen, met
onverpoosde ijver, zonder acht te
geven op vermoeidheid en veelal
met moed gevaren trotserend, tot
redding van mens en dier en tot
het dichten of versterken van
dijken.
Zij hebben hun plicht gedaan
zoals van een goed soldaat in het
bijzonder in tijd van nood wordt
verwacht."
Het besluit van alle militairen uit
het noodgebied terug te trekken
wordt over het algemeen begrijpelijk
geacht: de zo waardevolle militaire
hulp moet worden beëindigd en ci
viele instanties zullen dit werk over
nemen. De laatste dagen is hiermee
geleidelij Kween aanvang gemaakt.
Voor de duiNrs is er. echter op Schou
wen en Duiveland nog een massa
werk, waarvoor moeilijk andere mid
delen gevonden zullen kunnen wor
den, maar met alle Nederlandse en
buitenlandse militairen zijn heden
ook de Amerikaanse dukws terugge
trokken. Met hun Duitse bemanning
hebben deze amphibies een groot
aandeel gehad in het reddingswerk.
12 dukws zijn in de avond van de
47.5 MILLïOEN
Gisteravond was een be
drag van 47,5 millïoen gulden
bij bet Rampenfonds binnen
gekomen. Sinds Vrijdag, toen
de 42 millïoen werd bereikt,
is dit dus een vooruitgang
van 5Vs millioen gulden.
Zaterdag kon de stand niet
worden opgemaakt, omdat
men op die dag niet de be
schikking krijgt over giro-
afrekeningen.
Prins Bernhard bezocht
getroffen gebied
Prins Bernhard heeft gisteren weer
verscheidene bezoeken gebracht aan
plaatsen in het getroffen gebied.
Per vliegtuig begaf de prins zich naar
het vliegveld Woensdrecht, vanwaar
hij per helicopter naar Zeeuwsch-
Vlaanderen ging. Hier bezocht hij
Kloosterzande, Óssenisse Terneuzen
en Hoofdplaat. Vervolgens stak de
orins over naar Zuid-Beveland. waar
hij in Ierseke landde. Tenslotte bracht
hij nog een bezoek aan Zonnemaire
op Schouwen.
Nederland behartigt Israëlische
belangen in Sow jet-Unie
In verband met het afbreken van de
diplomatieke betrekkingen tussen
Israel en de Sovjet-Unie heeft de Ne
derlandse regering zich op verzoek van
de regering van Israel bereid ver
klaard om de belangen van de staat
Israel in de Sovjet-Unie te behartigen.
Go en Sunito geven uiteen
zetting over hun uitwijzing
De heren Go en Sunito hebben voor
de sectie Buitenlandse Zaken van het
Indonesische parlement een uiteen-
zettmg gegeven over hun uitwijzing
uit Nederland. De voorzitter van de
sectie, de heer Djody Gondokusumo.
zei. dat hii de kwestie-Go en Sunito
nog niet beslecht achtte, ofschoon
men wellicht in Nederlahd die me
ning koestert. Hij zei. dat de sectie
Buitenlandse Zaken zich zal beraden
over eventuele maatregelen van we
derkerigheid. „De uitwijzing van Go
en Sunito houdt verband met de
strijd om Irian", zo zei hij. De heren
Go en Sunito zelf verklaarden, dat de
twee grootste partijen in Nederland,
nl. de Katholieke Volkspartij en de
Partij van de Arbeid, het uitwiizings-
besluit hadden goedgekeurd, hoewel
zo zeiden zii. in de P.v.d.A. nog ver
deeldheid over het besluit heerst.
derde Februari uit Duitsland op
Schouwen en Duiveland aangekomen.
Bijna onmiddellijk zijn zij ingezet
voor het in veiligheid brengen van
slachtoffers, die zich toen nog op
vele plaatsen in hachelijke situaties
bevonden.
Zij konden 286 slachtoffers evacue
ren. Toen de evacuatie in het nood
gebied was voltooid, bewezen de dukws
grote dienst bij het bergen van aller
lei materieel. Een tachtigtal land
bouwwerktuigen, variërende van eg
gen tot oogstmachines en tractoren,
auto's, fietsen, twee ton schoolbe-
hoeften, 17 ton huisraad, generato
ren en vee, staan tussen tientallen
andere onderwerpen op de lijst, die
van het geredde materieel is opge
maakt. Tegelijkertijd zijn er 530 ton
zandzakken aangevoerd voor het
dijkherstel, 14.000 yard telefoon
draad gerepareerd of gelegd en ver
der 10.000 yard wegen gemarkeerd
om het mogelijk te maken desnoods
ook 's nachts in noodgevallen te kun
nen rijden of te varen.
Bedijking eerst na jaren weer betrouwbaar
Herstelwerk uiterst moeilijk
Koningin Juliana heeft o.a. door vele bezoeken a3n de rampgebieden haar medeleven
getoond met de slachtoffers van de watersnood. Verschillende keren ging H.M. per
helicopter naar liet verdronken land. Boven ziet men de Koningin bü «o'n hef-
scliroefvliegtuig. naast twee Nederlandse en een Engelse militaire vlieger.
Onder: H.M. onderhoudt zich met de achtergebleven bevolking van Oude Tonge.
Het basisplan voor het herstel van
de zeeweringen en polderdijken van
Schouwen-Duiveland is thans ge
reed. Als het een beetje meezit, hoopt
men tegen de herfst van dit jaar
alle polders van het eiland droog te
hebben. Het wordt een geweldig kar
wei, dat onveinst men zich niet. Er
zitten op het ogenblik nog tal van
onbekende moeilijkheden in. Daar
mee wordt al danig rekening gehou
den.
Een groot probleem vormt de pol
der Schouwen, die ruim 9.000 ha
groot is. In de Zuidelijke zeedijk
zitten drie flinke gaten, bii de
Schelphoek een gat van ongeveer
250 meter en voorts enige gaten in de
havendiiken van Zierikzee. Water
bouwkundige strategen hebben becij
ferd. dat eerst de gaten bij Brugsluis
en Zierikzee dicht moeten. Daarna
komt het gat bil de Schelphoek aan
de beurt.
In dit gat. dat een diepte heeft
van ongeveer 30 meter, staat een
enorme stroming die van en naar
de bijzonder grote Schouwepolder
loopt. Het dichten van dit gat zal
naar deskundig oordeel, veel moei-
l liiker zijn dan het dichten van de
Walcherense dijk bij West Kapelle
in 1945.
Voor de twee eerstgenoemde gaten
worden thans zinkstukken gemaakt.
Ondertussen is een enorme bagger
molen bezig Oostelijk van Zierikzee
een werkhaven te graven. Van die
basis uit, kan het werk met volle
kracht beginnen. Graafmachines en
ander materiëel worden op het ogen
blik naar het eiland gebracht, om het
werk onder regie van de directie der
Zuiderzeewerken met man en macht
te gaan aanpakken. De genoemde
werken zijn lang niet de enige op
Schouwen-Duiveland. Van Zierikzee
naar het Noorden loopt de oude
Schouwse dijk. een zeedijk uit de tijd
toen enkele eeuwen geleden Schou
wen. Duiveland en Dreischor nog
drie aparte eilanden waren.
Deze binnendijk is met ontzaglijk
veel moeite in de laatste 14 dagen be
houden gebleven. Het zwakke punt
ligt bij Bakkersweel waar militairen
dag en nacht hebben gevochten en
tot dusverre met succes om met zand
zakken deze diik dicht te houden. Nog
is het gevaar voor de achterliggende
grote polders niet geweken. Deze nol-
ders staan dras door doorgekweld en
overgeslagen water. Het wordt nog
niet verantwoord geacht de bevolking
te laten terugkomen. Slaagt men er
in de oude Schouwse diik te behou
den en de drie grote polders en een
tiental kleine poldertjes droog te
krijgen, dan is een belangrijke cor
ridor verkregen van Zierikzee naar
Brouwershaven, waardoor het ganse
herstel werk zeer aanzienlijk verge
makkelijkt zal worden.
Oostelijk van Zierikzee heeft de
Gouwenerpolder een reeks gaten.
Het zal waarschijnlijk jaren duren
voordat de gehele bedijking van
Schouwen-Duiveland weer volkomen
betrouwbaar is.
Tien Mau-Mau-moorden
De politie in Nairobi heeft bekend
gemaakt dat in 24 uur tiids tien in
heemsen op gewelddadige wijze ziin
omgebracht door leden van de Mau-
Mau. In het gebied van Fort Hall
heeft de politie gisteren het vuur ge
opend op een groep Kikoejoe's die
geen gevolg gaven aan een order te
blijven staan. Tijdens de achtervol
ging werden nog drie opstandige in
heemsen gedood.
