Kerknieuws
Zo anders dan andere...
Zo zacht,
zo zuiver
De dijken moeten voor de
volgende winter dicht
Belasting en middenstand
Ill
4
LEEUWARDER COURANT
DINSDAG 17 FEBRUARI 1953
Het Baptisme in Nederland
Er zijn in Nederland ruim vijftig Bap
tisten Gemeenten, waarvan er op 1 Januari
1953 vier niet en 47 wel bij de Unie van
Baptisten Gemeenten waren aangesloten.
Deze 47 gemeenten hebben 6692 leden (de
vier niet-aangeslotenen 448), tenvij] het
aantel catechisanten 374 bedraagt. Ook
deze geloofsgemeenschap had in 1952 nogal
wat verlies aan emigranten te boeken.
Sedert de eerste Baptisten Gemeente in
1845 te Stadskanaal tot stand kwam, is de
uitbreiding van deze gezindheid vooral in
't Noordoosten van Nederland op te mer
ken en bleken vooral de veenkoloniën een
vrij vruchtbare voedingsbodem te zijn. De
tweede Friese gemeente werd in 1867 te
Haulerwijk gesticht en de eerste kwam
een jaar vroeger in Franeker tot leven, de
plaats, die steeds een zeer gevarieerd gees
telijk leven gekend heeft. Bleven de Fra
neker Baptisten steeds apart en onder
scheiden zij zich door een eigen karakter
evenals de gemeente van Makkum (1877).
de laatste heeft zich na verloop van tijd
toch bij de Unie aangesloten. Opvallend is
het, dat in Friesland de Baptisten alleen
in de Woudstreek en in het .Zuidwesten
vaste voet konden verkrijgen. Sneek werd
geïnstitueerd in 1880, Staveren in 1881,
Heeg in 1882 en Workum in 1898. Terwijl
Leeuwarden (1896) en Harlingen (1902)
van om de eeuwwisseling dateren, zijn de
Woudgemeenten nog maar jong: Drach
ten <1923), Noordbergum (1930), Zandbul-
ten (1937) en Heerenveen (1942). In totaal
bezit Friesland dus bijna een kwart van
alle Baptisten Gemeenten in Nederland;
naar ledental is dit echter veel geringer,
daar er nogal wat kleine gemeenten bij
zijn-
Opmerkelijk is, dat in deze autonome
Ïemeenten een grote vrijheid inzake de
euze van gezangbundels bestaat. Er is
wel een ..eigen" bundel, de Lofzangen en
Gebeden, en deze wordt in zijn tweede
uitgave van 1952 in de Zondagsdiensten in
21 gemeenten gebruikt; ook zijn er nog
5 gemeenten die de eerste uitgave van 1940
benutten. Een achttal gemeenten gebruikt
de in opwekkingskringen van ouds zeer
geliefde bundel van Johannes de Heer,
terwijl enkele gemeenten de Oude Bundel
en wel een dozijn gemeenten de Nieuwe
Bundel van de Ned. Herv. Kerk bij de ge
meentezang gebruiken.
Afrikaanse rassenkwestie
Een half jaar geleden heeft de Kerk
van Schotland (overeenkomende met
de Ned. Herv. Kerk in ons land) ge
protesteerd tegen de voorgenomen
samensmelting van de gebieden van
Noord- en Zuid-Rhodesia en Nyassaland
tot een eenheidsstaat, die dan 60 mil-
lioen kleurlingen omvatten zou. die
hierover echter niet van te voren ge
raadpleegd zijn. Nu heeft de leiding van
de zending van de Schotse Kerk in
Nyassaland uitstel van de samensmel
ting geëist, totdat door een neutrale
instantie is vastgesteld, dat de wil
tot „samenwerking van de rassen" van
Europese zijde inderdaad ernstig is.
Door de kleurlingen, die voor 95 pet.
tegen de samensmelting zijn. wordt het
tegendeel gevreesd.
De verklaring van de zending van de
Schotse Kerk vraagt klaarheid op de
volgende punten: 1. De regering van
Zuid-Rhodesia moet de verzekering
ëeven. dat de te stichten universiteit van
entra al-Afrika zowel op maatschappe
lijk als wetenschappelijk terrein op ge
lijke wijze zal openstaan voor kleur
lingen en blanken, opdat hieruit be
wezen wordt, dat er voor bekwame
Afrikaners geen hinderpalen zijn om
zioh verder te ontwikkelen. 2. De pas-
voorschriften van Zuid-Rhodesia en in
het gebied van de kopermijnen moeten
zodanig gewijzigd worden, dat veel
meer zwarten van deze lastige controle
voorschriften bevrijd zijn dan thans het
geval is. 3. In de wetgevende lichamen
van Nyassaland en Noord-Rhodesia moet
het aantal Afrikaners zodanig verhoogd
worden, dat dit het aantal Europese
leden evenaart.. 4. De wettelijke bepa
lingen van Zuid-Rhodesia. waarbij aan
de zwarten de toegang tot een beroep
wordt geweigerd, moeten worden afge
schaft. 5. Voor zwarten uit Noord-
Rhodesia en Nyassaland moeten maat
regelen worden getroffen, waardoor het
mogelijk wordt, dat zij op grond van hun
ontwikkeling de plaatsen kunnen over
nemen. die thans door Europeanen wor
den bezet.
Kerknieuws !n het kort
Na zorgvuldige voorbereiding is op
26 Januari j.l. een kerkelijk ge
sprek in de gemeente Oosterzee en
Echten tussen Hervormd en Gerefor
meerd begonnen, dat deze eerste maal
in de Hervormde Kerk te Echten ge
houden werd. Behandeld werd artikel 1
van „Fundamenten en Perspectieven",
nadat van Hervormde zijde eerst de
achtergrond van onze „proeve van be
lijden" was uiteengezet. De deelnemers
zijn alle leden van de Hervormde kerke-
raad en de Raden der Geref. Kerken van
de genoemde plaatsen.
D s W. G. G. Beerekamp. Ned,
Herv. predikant te Nunspeet. gaat 1 Mei
a.s. met emeritaat wegens het bereiken
van de 65-jarige leeftijd. Ds. Beerekamp
werd in 1916 predikant te Peasens en
diende de gemeenten van Oudega en
Kolderwolde (H.O.N.), Zwammerdam.
Leeuwarden en Rijperkerk. om zich in
1928 aan zijn tegenwoordige gemeente
te verbinden.
Ds. O. W. C. van Willigen
van der Veen, em.-predikant der
Ned. Herv. Kerk te Oosterbeek, zal op
Maandag 23 Febr. a.s. zijn __40-jarige
ambtsbediening gedenken. Zijn eerste
standplaats was Hindeloopen en van
1918—'22 stond hii te Heeg. Zijn laatste
gemeente was Rhoon bij Rotterdam. Hij
neeft enige werken over parapsychologie
gepubliceerd en was geruime tijd gods
dienstleraar aan enige lycea.
De j.l. Zondag is in alle r.k. kerken
in Nederland voorgelezen V asten-
brief van het Nederlandse
episcopaat in gewijd aan het a.s.
eeuwfeest van het herstel der hiërarchie
in ons land. („Honderd jaar Kromstaf
De herdenking van de oprichting der
Nederlandse kerkprovincie op 4 Maart
1853 dwingt tot onderzoek naar de zin
van het bisschopsambt, aldus deze brief.
[Advertentie 1M.)
(Advertentie)
(Ingez. Med.)
Hebt U reeds een
W. A. Particulier
verzekering gesloten?
Wij willen U gaarne premie-
opgaaf verstrekken
N.V. HOOGSLAG S
ASSURANTIEKANTOOR
HARUNGERS RAA'WEG 6
lE-UWARDEN - TELEFOON 4660
Nuchtere cijfers en blauwdrukken
Schouiven-Duiveland het. moeilijkste karwei
(Van onze speciale verslaggever)
„Wat tot dusverre is gedaan is prachtig en fantastisch. Er is gewerkt met
een verbetenheid en een fanatisme, die aan het ongelofelijke grenzen. Maar nu
moet het verder een nuchtere zaak worden. Doodnuchter zelfs. Een kwestie van
zuigers en persleidingen, van zinkstukken en stenen, van kubieke meters en
uren
Met deze woorden karakteriseert ir H. A. Ferguson, hoofd van de Studie
dienst van de Rijkswaterstaat in Zeeland, het werk, dat tot dusver aan de
kapot geslagen dijken in de provincie Zeeland is verricht, en hetgeen nog ge
daan zal moeten worden. Het is klare nuchtere taal en ze kenmerkt de man, die
op het gebied van de droogmaking van geïnundeerd land reeds ervaring heeft
opgedaan na de ramp van Walcheren in 1944'45 en die nu de leiding heeft
gekregen van de Dienst dijkherstel Zeeland.
De objecten, die door deze dienst zijn
aangevat, werden gegroepeerd tot geo
grafische eenheden, waarvan de droog
making van Schouwen en Duiveland het
belangrijkste is. Ir. Ferguson, die ons
een uiteenzetting gaf van de wijze,
waarop de zaken in Zeeland worden
aangepakt, vergelijkt Schouwen en
Duiveland met Walcheren. Het geïnun
deerde gebied is zelfs nog groter en de
ligging, één anderhalve meter onder
de zeespiegel voor een deel, bijzonder
moeilijk.
Diep gat
Er zijn hier zeer gevaarlijke dijkgaten
een van 250 m bij de Schelphoek, waar
reeds een diepte van 30 meter gepeild
is en het feit, dat het geïnundeerde
gebied hier een zeer groot waterbergend
ermogen heeft, brengt mede, dat de
gaten zeer ver zijn uitgeslepen en dat de
dichting hier een uiterst spannend kar
wei zal worden.
Schouwen en Duiveland is_ thans toe
vertrouwd aan de dienst Zuiderzeewer
ken die zich vrijwel volledig op dit
object zou werpen. De Zuiderzeewer
ken zelf zullen wellicht vrijwel stil
komen te liggen, althans een zeer ern
stige vertraging ondergaan. maar
Schouwen en Duiveland moet gered
worden.
Schouwen en Duiveland is verreweg
het moeilijkste karwei. Tholen heeft
wel ernstige dijkbressen, maar het
waterbergend vermogen van het geïnun
deerde gebied is hier veel minder groot
en dientengevolge zullen de moeilijk
heden ook minder zwaar zijn. Hetzelfde
geldt voor St. Philipsland, dat, met uit
zondering van de polder Abraham Wisse,
geheel onder water staat.
Moeilijker is weer de situatie op Oost-
Zuid-Beveland bij het gat van Bath
in de dijk van de Reigersbergsepolder
en vooral in de Kruiningerpoldor. waar
de dijk een zeer moeilijk te dichten gat
vertoont. Ir. Ferguson meent, dat de
situatie hier zeer wel met. die van Ram-
mekens in 1944'45 vergeleken kan
worden.
Wanneer weer dicht
Velen vragen zich af. wanneer de
dijken weer dicht zullen zijn. Ir.
Ferguson kan daarop natuurlijk
moeilijk een definitief antwoord
geven. ..Maar", zo zegt hij. ..we zul
len alles od alles zetten om de
dijken vóór de volgende winter
dicht te hebben. Voor Schouwen
al dit wellicht October worden, dat
kan moeiliik anders, maar ze moeten
gesloten zijn voor een nieuw storm
seizoen kan aanbreken.
Men heeft als het ware een urgentie-
lijst gemaakt om de volgorde te bepa
len waarin he*, werk moet worden aan
gepakt. Eerst ging het er om de be
schadigde waterkeringen te herstellen
en te versterken, die nog dienst doen
voor de bescherming van de met ge
ïnundeerde gebieden. Er mocht met
nog meer tend verloren gaan. Daarna
kwamen de goten aan de beurt die het
mogeliik zouden maken gebieden droog
te kriigen. die terstond weer voor de
landbouw benut zouden kunnen wor
den. En in de derde plaats moet in de
kortst mogelijke tijd zoveel mogeliik
werk verzet worden aan het algehele
voorlopig herstel, gevolgd door een
consolidatie van de dan bereikte toe
stand. opdat met een gerust hart een
volgende winter afgewacht kan worden
De grote aannemers zijn vol goede wil
en enthousiasme. evenals de Heide
Msatschanpü en de kleinere aannemers,
die de minder grote objecten voor hun
rekening nemen. Als het alleen aan
hen zou liggen, zal Zeeland in het
"komende najaar zeker weer droog zijn.
Het begin is er
Veel van het materieel was in deze
tijd juist in de gebruikelijke winter-
revïsie en er moet een omvangrijke
organisatie opgebouwd worden. Er zal
dus enige „aanlooptijd" nodig zijn, In
ieder geval gaat nog deze week op
Schouwen en Duiveland het eerste
zinkstuk (bij Burghsluis) er in. Mis
schien zelfs bij Bath op Zuid-Beveland
no«g een tweede. Dat is het begin. Geluk
kig heeft het springtij de werkzaam
heden nietb elemmerd. Niets is vernield.
Voor de gaten bij Burghsluis en Zie-
rikzee worden thans zinkstukken ge
maakt. Ondertussen is een enorme bag
germolen bezig oostelijk van Zierikzee
een werkhaven te graven. Van die basis
uit kan het werk met volle kracht begin-
Met de St. Annalandse dijken staat het
er nu behoorlijk voor. Men hoopt, dat
binnen veertien dagen de St. Annalandse
Zeedijken het water weer zullen keren
(nu doen de binnendijken, die hersteld
zijn, dat). Het gevaar in de gemeente
bestaat dan nog slechts aan de West- en
Zuidzijde, zolang de zeedijk Stavenisse
niet hersteld is.
Langzaam keert het normale leven
terug. Het herstel van de vernielde
stralen is begonnen en volgende week
gaan de scholen weer open. De plaatse
lijke Roode Kruis-afdelïng gaat nOde
schade-enquête opmaken, om daarrjpfot
definitieve uitreiking aan de getroffenen
over te gaan. Moeilijk blijft de toestand
natuurlijk voor de mensen uit de pol
ders, die vrijwel allen naar de kom van
de gemeente zijn geëvacueerd.
(Advertentie l. M.)
[ÏTest? Keelpij
I SU* dBdelij"
BniOe vertegenwoordiger
tegen de lamp gelopen
De Haagse politie heeft de 20-jarige
vertegenwoordiger in suikenverken
K. H. de G. uit Rotterdam opgepakt, die
enige tijd geleden bij zijn patroon ont
slag gekregen had. Op naam van zijn
oude firma bleef hii echter bestellingen
doen bij fabrieken. Hii liet deze goede
ren dan door iemand anders weghalen.
Betaling bleef natuurlijk uit. De G. liep
tegen de lamp. toen hij by een fabriek
in chocoladewerken te Amsterdam be
stellingen plaatste voor een fabrieks
waarde van ƒ880. Toen de bestelling in
een auto was geladen, zag een magazijn
meester tot zijn verwondering, dat de
bestuurder van de auto na 100 meter
uitstapte en twee andere mannen in de
auto plaats namen. Hij vertrouwde dit
niet en belde de firma op, die om deze
bestelling had gevraagd. Deze bleek van
niets te weten, waarop de magazijn
meester de politie waarschuwde en het
nummer van de auto meedeelde, dat hij
opgeschreven had. De G werd geknipt,
toen hii in Den Haag aankwam.
De ramp in Atjeh
De overstromingen in Atjeh hebben
aan 70 tot 80 mensen het leven gekost.
De schade bedraagt ruw geschat 60 mil-
lioen rupiah. De oorzaak van de over
stromingen is gelegen in het samen
vallen van vloed met zware regens, die
drie etmalen aanhielden. Vele huizen,
die op palen van twee meter hoog zijn
gebouwd, werden door het water mee
gesleurd. Het water bereikte in sommige
gebieden een hoogte van vijf meter, in
enkele plaatsen zelfs negen meter. „De
bevolking gedroeg zich kranig. Zii uitte
geen klachten en er brak geen paniek
uit. Men beschouwt de natuurramp als
Gods wil" aldus de minister van Sociale
Zaken.
Bureaucratische
discipline
(Van onze Haagse correspondent)
Toen binnen- en buitenlandse helpers na
de rampnacht naar de overstroomde ge
bieden Snelden om er de in doodsgevaar ver
kerende bevolking te redden en met man
en macht te werken aan de versterking van
bedreigde waterkeringen, kwam van rege
ringswege de mededeling, dat met ingang
van 2 Februari voor het gehele land, indien
werkzaamheden werden verricht ten bate van
de hulpverlening, een algemene overwerk-
vergunning van kracht werd.
Het toppunt van bureaucratie was men
toen geneigd te zeggen. Want wie dacht er
in die dagentoen het om mensenlevens ging
en harde arbeid, vier en twintig uur in een
etmaal, meer dan nodig was, aan overwerk-
vergunningen?
Achteraf is ons gebleken, dat de (wel
uiterst gedisciplineerde) werkgevers zelf al
dadelijk de Arbeidsinspectie met aanvragen
om overwerkver gunningen overstroomden.
Zelfs in de ure des gevaars vreesden zij van
de wettelijk vastgestelde paadjes af te
wijken
Dat is te gek, meende men in Den Haag.
Het spreekt vanzelf, dat thans „over
tredingen" door de vingers gezien moeten
worden. En dus verleende men ijlings een
algemene vergunning die inmiddels ver
lengd is. Hoe de werkgevers tot hun aan
vragen kwamen? Een kwestie van opvoeding
door de ambtenaren, zei men ten departe-
mente
- Van de zeventig gala-uniformen, die
men de luchtmachtkapel wil aanbieden,
zijn er thans 26 bijeen. De tournée van
vijftien avonden door het land. die bedoeld
om geld te verzamelen, is onderbroken.
T rou
It lytse, nearzge wurdtsje,
Dat ik hjirboppe set,
Weacht wol it- alderswierste
Yn minskne libbenswet.
TROU fjouwer inkle letters
Hwat hdldt it wol net yn?
Wy wiene foar dy wearde
Misdaan wol gauris blyn.
TROU - rein bigryp foar minsken -
Hoe suver is itdoel,
Hoe machtich it bihearskjén,
As tüs it ünk oerfoel?
TROU makke noait biskamme,
TROU brocht tis net fan 't paed,
TROU soe lyk as de sinne
Oerwinne 't tsjustere skaed!
TROU wie de rike jefte
Dy't God yn minsken lei,
En dy sil èk wer sprekke
Yn need op hjoed de dei!
V-
RINTSJE KLAZES
RADIO
Ondanks alle moeilijkheden,
de middenstand sinds de bevrijding
heeft ondervonden, is het goed te
wijzen op het verschil- tussen de
ontwikkeling na 1918 en die na
1945, aldus het Verslag van
de Nederlands* Middenstandsbond
N.V. Het is opvallend, dat na het
einde van de eerste wereldoorlog
veel meer middenstandsbedrijven
ten gronde zijn gegaan dan na de
tweede oorlog. Overheid, bedrijfs
leven en bankwezen hebben blijk
baar geleerd van de lessen, die de
ontwikkeling na 1918 heeft ge
geven.
Een ruime ervaring bij de crediet-
verlening leert ons, dat de huidige be
lastingtarieven de kapitaalvorming en
dus de interne financiering, ook voor
volkomen gezonde bedrijven, zodanig
belemmeren, dat de gevolgen van de
grote prijsstijging voor de balanspositie
dikwijls niet kunnen worden opge
vangen. De grootte van het eigen kapi
taal heeft in de meeste gevallen de
stijging van de belangstelling niet in
dezelf* verhouding kunnen volgen,
zodat liet „stootkussen" voor de ver
lening van bankcrediet aan betekenis
heeft verloren. Evenzeer wordt de
groeimogelijkheid voor goed geleide,
levenskrachtige ondernemingen door
de te zware fiscale afstroming ernstig
geschaad.
De periode van de zeer gunstige be-
drijfsuitkomsten van de na-oorlogse
jaren voor een deel schijnwinsten
behoort grotendeels tot het verleden.
Ook op dit punt is op een lager niveau
een zekere stabiliteit ingetreden. De
naweeën van dc Korea-verschijnselen
zijn in het algemeen achter de rug. In
sommige branches heeft het terug
brengen var. de le grote voorraden en
het verwerken van de prijsdaling
moeilijkheden van betekenis opge
leverd. De zware druk van de fiscale
heffingen die de kapitaalvorming en
daardoor de intern" financiering in
ernstige mate belemmert, duurt vrijwel
onverminderd voort, ook nu de achter
stand in de belastingaanslagen voor een
belangrijk deel is ingelopen.
WOENSDAG 18 FEBRUARI 1953
Hilversum I (402 m). 7.— VARA. 10.-
VPRO. 10.20 VARA. 19.30 VPRO. 20.00—
24.— VARA.
VARA: 7.Nieuws. 7.13 Gramofoon-
muziek. 8.Nieuws en weerberichten.
8.18 Gramofoonmuziek. 8.50 Voor de
huisvrouw. 9.Gramofoonmuziek. 9.35
Waterstanden. 9.40 Orgelconcert. VPRO:
10.Schoolradio. VARA; 10.20 Voor
de vrouw. 11.Gramofoonmuziek. 12.
Dansmuziek. 12.30 Land- en tuinbouw-
mededelingen. 12.33 Voor het platte
land. 12.38 Gramofoonmuziek. 13.
Nieuws en commentaar. 13.20 Geva
rieerde muziek. 13.45 Lichte muziek.
14...De weg omhoog", causerie. 14.15
Jeugdconcert. 15.Voor de jeugd. 15.50
Pianorecital. 16.10 Voor de jeugd. 16.45
Voor de zieken. 17.15 Gramofoonmuziek.
17.50 Regeringsuitzending; Jeugduitzen
ding: M. C. Capelle: ..Cocospalmen en
cocosnoten in Indonesië". 18.Nieuws.
18.15 VARA-Varia. 18.20 Actualiteiten.
18.35 Lichte muziek. 19.„Kunst, niet
te betalen", discussie. 19.20 Gramofoon
muziek. VPRO: 19.30 Voor de jeugd.
VARA: 20.Nieuws. 20.05 Politiek com
mentaar. 20.15 Gevarieerde muziek.
20,45 „Statenlozen". hoorspel. 21.30 „Les
Tro.vens a Carthage", opera (acte IT).
22.15 ..Eb. vloed en springtij" causerie.
22.30 Gevarieerde muziek. 23.Nieuws.
23.15 Socialistisch nieuws in Esperanto.
23.20 Orgelspel. 23.4524.Gramofoon
muziek.
Hilversum H (298 m). 7.-24— NCRV.
NCRV: 7.Nieuws. 7.10 Gramofoon
muziek. 7.15 Ochtendgymnastiek 7.30
Gramofoonmuziek. 7.45 Een woord voor
de dag. 8.Nieuws en weerberichten
8.18 Gewijde muziek. 8.45 Gramofoon
muziek. 9.Voor de zieken. 9.30 Voor
de huisvrouw. 9,35 Gramofoonmuziek
10.15 Idem. 10.30 Morgendienst. 11,
..Het kind van Europa" hoorspel. 12.
Pianoduo. 12.30 Land- en tuinbouw-
mededelingen. 12.33 Klassieke muziek.
12.59 Klokgelui. 13.Nieuws. 13.15
Protestants Interkerkelijk Thuisfront.
13.20 Gramofoonmuziek. 13.50 Gramo
foonmuziek. 14.45 Voor de meisjes. 15.
Kamerorkest. 15.45 Gramofoonmuziek.
16Voor de jeugd. 17.20 Orgelspal
17.50 Militaire causerie. 18.Viool,
r-lavecimbel en cello. 18.30 Spectrum van
het Christelijk Organisatie- en Ver
enigingsleven. 18.45 Geestelijke liederen
19.Nieuws en weerberichten. 19.10
Boekbespreking. 19.25 Gramofoon
muziek. 19.30 Buitenlands overzicht
19.50 Gramofoonmuziek. 20— Radio<
krant. 20.20 Kamerkoor-, bariton en
orgel. 21 Liidensoverdenking. 21.30
Pianorecital. 22.Gramofoonmuziek.
22.10 Idem. 22.30 Internationaal Evange
lisch commentaar. 22.40 Gramofoor.-
muziek. 22.45 Avondoverdenking. 23.
Nieuws en SOS-berichten. 23.1524.
Gratnotoornmiz-ieV.
UIT ANDERE
BLADEN
Om het recht der waterschappen
In de „Haagsche Courant"
(lib.) schrijft prof. mr. A. C. Josephus
Jitta. dat de boude critiek van de laatste
weken op de waterschappen ongerecht
vaardigd is: deze publiekrechtelijke in
stellingen dateren uit de middeleeuwen
en uit niets is gebleken, dat zij thans
plotseling gefaald hebben: immers, wel
zijn de waterschappen met overheids
macht bekleed, maar ze zijn „autonoom"
en niet „souverein" en dit betekent, dat
zij binnen het kader der wetten en onder
toezicht van het hoger gezag (Gedep.
Staten en ie Koningin, bijgestaan door
de min. van Waterstaat) hun functie
met een grote mate van zelfstandigheid
vervullen:
,,Het hoger gezag, dat met „toezicht"
en „oppertoezicht" is belast, kan die
waterschappen maken en breken. Die
woorden „toezicht" en „oppertoezicht"
gaan dus veel verder, dan simpel: „toe
zien". Die hogere gezagsdragers kun
nen zowel in de gehele inrichting en het
reglement van een waterschap verande
ringen maken. Zij kunnen de bestaande
waterschappen opheffen en nieuwe
waterschappen instellen. Zij kunnen de
taak van een waterschap opdragen aan
een ander orgaan, of die zelf krachtens
een wet overnemen. Die „autonomie
is dus beperkt en zij kan gedeeltelijk, of
zelfs geheel worden opgeheven. Wan
neer "de waterschappen zouden hebben
gefaald, dan hebben ook de Provinciale
Waterstaat en de Rijkswaterstaat ge
faald. Min. Algera heeft voorlopig het
volgende richtsnoer aangegeven. Het
Rijk zal het herstel, dat thans nodig is,
zelf ter hand nemen en geheel (of
althans voor een belangrijk deel) bekos
tigen. De minister heeft echter het lof
felijke voornemen, zoveel dat mogelijk
is. de uitvoering van die taak over te
dragen (te delegeren) aan lagere orga
nen, de Provinciale Waterstaat en de
waterschappen. Intussen zal men zorg-
uldig moeten nagaan, welke meer
.ngrijpende maatregelen op den duur
mogeliik en nodig zullen zijn. Ook mis
schien, of een bepaalde taak van de
waterschappen aan het Rijk zal moeten
worden overgedragen. Of dit wenselijk
zal blijken, staat onzes inziens nog aller
minst, va." Walcheren is door het Rijk
en voor rekening van het Rijk hersteld.
De ingelanden op Walcheren (de grond
eigenaar?) waren daartoe niet in staat.
De doorbraken daar waren trouwens
allerminst te wijten aan zorgeloosheid
van de dijkbesturen. Walcheren was
met medeweten van onze wettige rege
ring in Londen onder water gezet. Na
dat het herstel was geschied, is echter
de zorg voor de dijken op Walcheren
wederom toevertrouwd aan het water
schap „De polder Walcheren". Voor
lopig staat nog allerminst vast, dat de
oude leus „Wie water deert, die wster
keert" een illusie is en dat dit algemeen
wordt ingezien. Integendeel. De ont
wikkeling van onze moderne, bemoei
zieke Staat, eist „decentralisatie", wil
de democratie zich kunnen handhaven.
Het is de aloude, gezonde volkswijsheid
door velen, die zich progressief
wanen, uit het oog verloren dat men
zoveel mogelijk zijn eigen boontjes zelf
moet doppen".
De mens als raadselachtig wezen
In „De Groene Amsterdam
mer" (links-rad.) geeft H. M. van
Randwijk een reeks indrukken over de
watersnood; nadat hii eerst het lijden
der dieren heeft geschilderd („onze hele
creatuurlijkheid siddert in de macht der
demonen"), vraagt by zich af, wat er
eigenlijk gebeurd is met ons, de ge
spaard gebleven mensen, bij wie de soli
dariteit met de nood soms groter lijkt
dan de schrik en het verdriet: waarbij
dan nog komt, dat deze solidariteit tot
aan de einden der aarde de harten van
mensen mobiliseert en tot goedheid aan
spoort:
„Hoe vreemd het klinken moge, bij
alle ontzetting hebben we iets ervaren
van geluk. Het was alsof we echter,
waarachtiger leefden; of we om zo te
zeggen beter functionneerden en er voor
onvermoede vermogens ruim baan werd
gemaakt en een donkere maar nochtans
rustbrengende muziek in ons en in ons
volk ging klinken. Is het dan toch waar,
dat wij mensen tot iets groots geboren
zijn, dat we groot zijn en elkaar
geen erger ongeluk kunnen aan
doen dan toe te laten dat wijzelf
en anderen opgesloten worden in het
beveiligde, maar kleine bestaan van de
burger, die zijn werk en zijn pensioen,
zijn kerk en partij, zijn kleine plichten
en klein geloof heelt? Maar waarom is
het altijd het leed, de angst die ons gro
ter maakt en bijna nooit de vreugde, de
goedheid van het leven? Waarom roepen
we God op het toneel als Schouwen en
Duiveland onder water lopen en niet als
de zon opgaat, het koren rijpt of de bie
ten worden binnengehaald? Waarom
waagt de man, die laatst een oude vrouw
van de tramhalte duwde, nu zijn leven
om er één uit een verdronken boerdery
te halen? Waarom geven grote maat
schappijen thans honderdduizenden gul
dens weg en kunnen ze elders onbarm
hartig zijn als het om een schuld van
ƒ500 gaat? Zijn we verliefd op de
ellende? Hebben we er een geheime
betrekking mee en ligt het ons, ondanks
al onze protesten toch beter dan het
geluk?
Eeuwen van materiële welvaartscul
tuur, een voortdurend verfijnder bevei
ligingssysteem maakten onze gemiddelde
leeftijd hoger, onze welstand en levens
zekerheid groter, maar de mens als mens
stunteliger, schraler, onbekwamer. Maar
nu en dan breken niet alleen de dijken
van de Zeeuwse eilanden maar ook die
van ons bestaan door en tot onze ver
bazing en vreugde bemerken we dat we
groter, dieper leven. Alleen, niet altiid
beter. Wat de laatste wereldoorlog aan
menselijke barbarij en sadisme te zien
heeft gegeven is ook een feit. Des te
wonderbaarlijker is het dat de mense
lijke natuur, die blijkbaar tot „uitspat
tingen"' naar beide zijden in staat is.
ditmaal het goede koos. en zo massaal
koos. Werd hier dan toch een stuk cul
tuur (die, volgens Huizinga, de barm
hartigheid tot zijn wezenskenmerken
heeft) mobiel en is een Christelijke en
humanistische bearbeiding dan toch in
staat iets aan het wezen van de meng
te veranderen*' Hoe het zij. wie in deze
rampdagen zijn aandacht op de mens
heeft gericht, ervaart een keer temeer
dat hij een raadselachtig wezen is en met
raadselachtige wezens te maken heeft".
