onncmft
tfnentkj!
Verontwaardiging in Elzas groeit aan
tot een ware storm
Burgemeesters leggen ambt neer en
veteranen zenden insignes terug
Het Rechtsherstel
zonder voorzitter
Treinramp in Italië eist enige
tientallen doden
Van het erf van School en Kerk
De Oostduitse „reclame-chef'
Eisler neemt de benen
Tiende lijst met namen Van de
slachtoffers
Het lied der aethergolven
DE HONGAARSE
GALEISLAAF
Toch is het zo
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
2
MAANDAG IS FEBRUARI 1953
De vonnissen inzake Oiadour
TN DE ELZAS is een storm van verontwaardiging opgestoken, na de tegen
de 13 Elzassers uitgesproken vonnissen, waarbij langdurige gevange
nisstraffen en dwangarbeid werden opgelegd, terwijl één Elzasser, de
sergeant George René Boos, ter dood veroordeeld werd. Duizenden Elzas
sers kwamen Zondag in kerken en bij oorlogsmonumenten, onder het
luiden der klokken bijeen, als protest tegen deze vonnissen. Men weet, dat
ook de Elzassers deelnamen aan het uitmoorden van het Franse plaatsje
Oradour, in de laatste wereldoorlog. De publieke opinie in de Elzas luidt,
dat de Elzassers hadden moeten worden vrijgesproken. De schuld van alles
draagt, volgens hen, slechts generaal Lammerding, de commandant van de
S.S.-divisie „Das Reich", die zich nog als vrij burger in de Britse zone be
vindt. Met uitzondering van de communisten hebben vertegenwoordigers
van alle politieke partijen in de Elzas aan een omvangrijke protestactie
deelgenomen.
De burgemeesters van het departement
Boven-Rijn zijn een administratieve sta
king begonnen. Parlementsleden uit de
Elzas hebben maatregelen besproken om
pressie op de regering uit te oefenen. Zij
overwogen ongehoorzaamheid aan rege
ringsbesluiten en ontslagaanvrage als
volksvertegenwoordiger. Ook de moge
lijkheid van een belastingstaking is over
wogen. Dit zou ernstige moeilijkheden
voor de staatskas betekenen, daar de
Elzas veel aan belasting opbrengt, aldus
Reuter.
Oudstrijders uit de Elzas, veteranen
van beide wereldoorlogen, hebben hun
militaire onderscheidingstekenen aan de
Franse president teruggezonden. Helden
uit het verzet en leden der gezinnen van
16.000 Elzassers, die in Duitse concentra
tiekampen omkwamen, omdat zij weiger
den bij de SS dienst te nemen, kanten
zich tegen vonnissen van het militaire
gerechtshof te Bordeaux.
Straatsburg, Mulhouse, Colmar en an
dere Elzassische steden geleken Zaterdag
op plaatsen van rouw. Met zwarte ran
den omgeven vlaggen woeien halfstok
of bedekten kozijnen en balkons.
Gewetensvraag voor
de Fransen
De Franse minister van Defensie, Ple
ven, heeft spoedige behandeling door de
regering beloofd van een amnestiever-
zoek ten gunste van de veroordeelde El
zassers. die door de Duitsers zijn ge
dwongen bij de Waffen-SS dienst te
nemen. Dit verzoek is in de vorm van
een wetsontwerp ingediend door de vroe
gere minister Pfimlin. Deze zal aan het
hoofd van een delegatie parlementsleden
morgen een bespreking houden over deze
kwestie met premier Mayer en minister
Pleven.
De omvang van de protestactie is
Pijnlijke verrassing voor de Franse rege.
ring, die in een moeilijk parket is geko
men. want als zij de Elzassers hun zin
geeft, wekt zij de ontevredenheid van de
familieleden van de slachtoffers van Ora
dour en andere delen van het volk. De
eerste tegenactie is er trouwens al. In
Rijssel is op een vergadering van voor
malige verzetslieden absoluut handhaving
van de vonnissen geëist.
Naar welke zijde zal de weegschaal
van het recht doorslaan?
Bespreking van minister
Beyen
De Nederlandse minister van Buiten
landse Zaken, mr J. W. Beyen. zal naar
Ass. Press, verneemt, voorbereidende be
sprekingen voeren met Franse en Itali
aanse staatslieden alvorens de Europese
ministers 24 dezer :e Rome bijeenkomen,
nl. op 19 dezer met de Franse premier
en minister van Buitenlandse Zaken, op
21, 22 en 23 dezer met de Italiaanse pre
mier en andere staatslieden. Italië zou
met Frankrijk en de Benelux namelijk
een gemeenschappelijk standpunt willen
innemen ten aanzien van de band tussen
Engeland en de Europese gemeenschap.
Joodse partijleider in
Kremlin bijgezet
Demonstratie, dat Stalin niet
„anti-semitisch" is
Een urn met de as van Lev Zaharo-
witsj Mekhlis is Zondag - met staatseer
bijgezet in een muur van het Kremlin
achter de graftombe van Lenin. Mekhlis
één der meest vooraanstaande Joden
Rusland en voormalig minister, v
Vrijdag in de ouderdom van 64 jaar
overleden, zoals eerder vermeld.
Zaterdag hadden regeringsleiders om
beurten de wacht betrokken bij het stof-
felijk overschot, dat lag opgebaard in het
gebouw van de vakverenigingen, waar
velen de dode de laatste eer kwamen
bewijzen.
Een begrafenis op het Rode Plein
een eer, die alleen bewijzen wordt aan
de hoogste functionarissen van de rege
ring en de partij.
Ongetwijfeld wilde het Kremlin hier
mede bewijzen, da>t het niet anti-semi-
itisch is.
Hoofdprijs Erefonds viel
in Limburg
In alle stilte gezien de watersnood
is dezer dagen onder leiding van notaris
Abma te Amsterdam de trekking gehou
den van de door Prinses Beatrix ontwor
pen en getekende rebusprijsvraag ten bate
van het Erefonds voor Oud-verpleegsters.
De hoofdprijs, een Fiat-auto, viel ten deel
aan mevr. G. Vermeulen-Jentjens te
IJsselsteyn (L.). Alle 1029 prijzen, waar
onder vijftien, bromfietsen, zullen de win
naars franco worden toegezonden. De vele
duizenden briefkaarten gaan nu naar
het hoofdpostkantoor te Amsterdam, waar
de opbrengst der extra-frankeringen zal
worden vastgesteld Naar schatting kan
ruim f 100.000 in de kas van het Ere
fonds worden gestort.
(Advertentie)
ZWARE HOEST, BRONCHITIS!
"wp'Sitoep
SL'JM-OPLOSSEND
'In ons nummer van 2 Augustus
1952 wezen wij er op, dat wij
Kamerleden niet de juiste personen
vinden om als voorzitter en onder-voor
zitter van de Raad voor het Rechtsher
stel op te treden. De laatstgenoemden
moeten immers in beroep beslissen op
alle bezwaren en die zijn er vele
tegen de wijze waarop het Ned. Beheers
instituut (N.B.I.) over vijandelijk ver
mogen beschikt.
Dit instituut is deel van de administra
tie van het Rijk. De voorzitter en de
ondervoorzitter van de Raad voor het
Rechtsherstel moeten dus steeds beslis
singen geven pro of contra handelingen
van het N.B.I., waarvoor de regering
aansprakelijk is.
Sinds wij dit schreven, is mr Donker
minister van Justitie geworden en af
getreden als voorzitter van de Raad voor
het Rechtsherstel; prof. Gerbrandy, de
ondervoorzitter van de Raad voor het
Rechtsherstel, kon wegens ziekte reeds
verschillende maanden zijn functie niet
uitoefenen en vertoeft thans tot herstel
.van krachten in het buitenland.
Het gevolg is, dat de hele rechtspraak
van het presidium van de Raad voor het
Rechtsherstel reeds verschillende maan
den stilligt. Zulks is natuurlijk een zeer
ongewenste toestand. Het is hoog tijd,
dat "de regering een nieuwe voorzitter
benoemt, die geen Kamerlid is en niet
als mr Donker de laatste jaren wegens
andere drukke werkzaamheden de recht
spraak moet overlaten aan een tweede
voorzitter, die ook met andere z^ken
zo volhandig is, dat de uitspraken na de
openbare behandeling van een zaak. vaak
een half jaar of langer op zich laten
wachten.
De eenmansrechtspraak van de voor
zitter of ondervoorzitter van de Raad
voor het Rechtsherstel, ingesteld om
snelle beslissingen te krijgen omtrent
talrijke bezwaren tegen de wijze van be
schikking van „vijandelijk" vermogen
door het N.B.I., kan uit een oogpunt van
snelle berechting dan ook allerminst als
gèslaagd worden beschouwd.
Ook schijnen normale regels van een
rechtsgang beslissingen slechts op
grond van stukken, welke beide partijen
bekend zijn, het „horen" van een proces
partij door de rechter slechts in tegen
woordigheid van de raadsman van de
partij en van de tegenpartij niet
steeds in acht te worden genomen.
Het lijkt ons een algemeen rechts
belang, dat de regering spoedig een er
varen en bekwaam jurist, niet-Kamerlid,
dié voldoende tijd heeft om de beroepen
tegen de handelingen van het N.
zélf te behandelen en zich ook overigens
geheel aan zijn taak als voorzitter van
de Raad voor het Rechtsherstel te wij
den, tot voorzitter benoemt.
Baby weid ongedeeld onder de wrak
stukken ontdekt
Op het emplacement van Benevento is
gisteren de sneltrein van Bari naar Na
pels met een vaart van 100 km uit de
rails gelopen. Minstens 23 Italianen zijn
bij dit ongeluk om het leven gekomen.
Negen van de tien wagens sloegen om.
De locomotief ramde het perron.
Waarschijnlijk passeerde de trein het
station met te grote snelheid. De machi
nist en de stoker «ijru volgens-A?F.vnadat
zij zich hadden laten verbinden, verdwe
nen. Zij werden later door de politie ge
arresteerd. Volgens de machinist hadden
de remmen geweigerd. In de trein be
vonden zich vele Italianen, die gingen
emigreren naar Venezuela.
Er moesten 25 reizigers met ernstige
verwondingen In het ziekenhuis van
Benevento worden opgenomen. De
gekomenen zijn allen Italianen. De bur
gemeester van Benevento heeft voor zijn
gemeente algemene rouw bevolen. Onder
de pasagiers bevonden zich de 32-jarige
Renato Girolamo en zijn echtgenote
Rosaria Graziani. Zij waren Juist
trouwd en waren op hun huwelijksreis.
Bij de ramp kwam zijn vrouw om het
leven en zelf werd hij gewond.
Aan een later Reuterbericht ontlenen
wij, dat er 80 gewonden waren, behalve
de 23 doden. De machinist en de stoker
van de trein zijn thans in een ziekenhuis
opgenomen. Een kind van 16 maanden
werd Ongedeerd onder de brokstukken
vandaan gehaald, naast de lijken der
ouders.
Oud, en jong werken aan de dijk. Ook deze 69-jarige Willem Quimt uit
Poortvliet, een klein boertje, dat toch zeker niet werkloos wil toezien
nu zelfs de dominee en jongens van 16 jaar van de ochtend tot de avond
in touw zijn.
Einde ener communistische carrière
Aangezien Amerika hem ook zoekt, zit hij
thans tussen twee vuren
TN OOST-DUITSLAND vallen de politieke kopstukken, de een na de
ander, in ongenade. Hoe kort is het nog slechts geleden, dat premier
Grotewohl kameraad Eisler omarmde! Thans zegt het anti-communistische,
Westberlijnse blad „Telegraf" uit welingelichte kringen vernomen te heb
ben, dat Gerhard Eisler, het voormalige hoofd v^n de Oostduitse propa
ganda, en eei-tijds „communist nummer één" van de V.S. naar West-Berlijn
is uitgeweken.
De Amerikaanse autoriteiten in Ber
lijn zouden naar hem zoeken, daar Eisler
nog een gevangenisstraf moet ondergaan
wegens onwettige communistischeacti
viteit in de V.S,
Een Amerikaanse woordvoerder heeft
echter verklaard, het bericht t.e kunnen
bevestigen, noch tegenspreken.
Eisler wist in 1949 met het Poolse pas
sagiersschip „Batory" uit de V.S. naar
Oost-Duitsland te ontsnappen. Het Oost-
Duitse ministerie van Voorlichting, waar
van hij in 1949 de leiding kreeg, is de
vorige maand ontbonden.
Volgens de jongste geruchten zou
Eisler, waarvan gezegd wordt, dat hy
van Joodse afkomst is, zich in Oost-Ber-
liin in huisarrest bevinden. Communis
tische bladen hebben Eisler vaak gecri-
tiseerd, omdat zy van mening waren, dat
zijn propaganda niet doeltreffend was.
Geen Amerik. stap in
Verre-Oosten
Alvorens Congres en
partners te raadplegen
Uit Washington wordt vernomen, dat
de Amerikaanse minister van Buit. Za
ken, John Foster Dulles, leden van de
Senaatscommissie voor buitenlandse aan.
gelegenheden heeft verzekerd, dat de Ver.
Staten eerst het congres en hun bondge
noten zullen raadplegen, alvorens een
nieuwe stap in het Verre-Oosten te doen.
Volgens Senatoren, die de bijeenkomst
der commissie bijwoonden, zou Foster
Dulles voorts gezegd hebben, dat presi
dent Eisenhower er niet naar streeft, een
blokkade van de Chinese kust in te
stellen.
Deze senatoren verklaarden de indruk
te hebben, dat Foster Dulles voornemens
is de Amerikaanse bondgenoten volledig
op de hoogte te houden en te raadplegen.
Dit in de hoop, bij elk toekomstig op
treden de Verbondenen, eensgezindheid te
verzekeren.
De voorzitter der commissie, senator
Alexander Smith, had bepaald dat Dulles'
verklaringen geheim moesten blijven.
Hieronder vólgt de tiende verlies-
lijst, die door het Rode Kruis is uit
gegeven na de watersnood. Het Rode
Kruis kan, in verband met de om
standigheden, waaronder de gegevens
van deze verlieslijst werden verza
meld, niet de volledige garantie ge
ven voor de betrouwbaarheid. Het is
dus mogelijk, dat een enkele wijzi
ging achteraf noodzakelijk zal blijken.
Kortgene
Van Vliet, Jan, geb. 16.2.48 te Ban
doeng, zoon van Gerritje van Vliet,
laatste adres: Torendijk 401g.
Verburg, Daniël, geb. 5.2.29 te Kort
gene, laatste adres: Torendijk 371.
Dierkx, Ferdinand, geb. 20.2.52 te
Kortgene, zoon van Abraham Dierkx
en Augustine Jacobs. Laatste adres:
Torendijk 401 h.
Dierkx. Gustave Antoine, geb. 23.7.50
te Djakarta, zoon van Abraham Dierkx
en Augustine Jacobs. Laatste adres:
Torendijk 401h.
Nieuwe Tonge
Palingdood, Plona, geb. 13.10.64,
echtgenote van Joh. Koppenaal; laat
ste adres: 2e Westerstraat 3.
Koppenaal, Johannes, geb. 22.1.65,
echtgenoot van Plona Palingdood;
laatste adres: 2e Westerstraat 3.
Prince. Maria. geb. 15.1.67; laatste
adres: Kerkring 23.
Van 't Hof, Catharina, geb. 25.2.85,
echtgenote van L. Zweerus; laatste
adres: 2e Westerstraat 7.
Wesdorp, Pieter. geb. 12.687, echt
genoot van J. M. Haanenberg; laatste
adres: B. Overdorpstraat 12.
Haanemberg, Johanna M.. geb.
24.5.89, echtgenote van P. Wesdorp;
laatste adres: B. Overdorpstraat 12.
Zweerus, Leendert, geb. 22.8.85,
echtgenoot van C. van 't Hof; laatste
adres: 2e Westerstraat 7.
Hers, Arentje W„ geb. 21.12.73, we
duwe van C. Kievit; laatste adres:
Korteweegje 22.
Timmer, Huibrecht, geb. 13.3.82;
laatste adres: Wentirikstraat 4.
Meijer, Krijn, geb. 24.10.40; laatste
adres: Battenoordsedijk 22.
Brooshoofd, Johanna E., geb. 1.10.91;
laatste adres: 2e Westerstraat 9.
Verweij. Anna Lijntje, geb. 7.1.83,
weduwe van G. Sneep; laatste adres:
Korteweegje 9.
Hoogstraate, Aagje, geb. 9.6.42;
laatste adres: Gen. Snijdersstraat 17.
Bruggeman, Marinus, geb. 11.4.46;
laatste adres: Battenoordsedijk 34.
Bruggeman, Cornelus, geb. 9.12.50;
laatste adres: Battenoordsedijk 34.
Jansen, Maria, geb. 3.2.10, echtge
note van J. W. Bruggeman; laatste
adres: Battenoordsedijk 34.
Bestman, Maria, geb. 3.10.88, echt
genote van P. du Pree; laatste adres:
Havenweg 1.
Brooshoofd, Adriaantje, geb. 24.6.88;
laatste adres: 2e Westerstraat 9.
Breur, Laurens, geb. 21.5.99, echt
genoot van N. Koppenaal; laatste
adres: Zuiddijk 80.
Stavenisse
Geïdentificeerd:
Mol, Adriana, geb, 20.7.39 te Stave
nisse, dochter van Marinus Mol en
Dina Cornelia Johanna de Graaf;
laatste adres: Kerkstraat A 306a.
Moerland, Cornelia Geertruida, geb.
20.9.15 te Stavenisse, echtgenote van
Marinus Cornells den Braber; laatste
adres: Oudelandsedijk A 98.
Van Iwaarden, Jannetje, geb. 2.1.97
te Stavenisse, echtgenote van Johan
nes Jacob Hage; laatste adres: Buurt
weg A 91.
Vogelwaarde
Voshaart, Willy Emelia, geb. 18.10,39;
laatste adres: Westdijk 2.
Overval op slager in
Amsterdam
Vader, dochter en hond
teveel voor dief
Wegens een poging tot roofoverval
heeft de Amsterdamse politie Zaterdag
avond de 48-jarige HilversumSe chauf
feur K. achter slot en grendel gezet.
Omstreeks zeven uur 's avonds kwam
een bewoner van de Herman Gorter
straat te Amsterdam, die een aantal sla
gerijen in de hoofdstad bezit, thuis. Zo
als gewoonlijk had hij een klein koffer
tje bij zich,waarin zich de. opbrengst
van, zijn winkels op de drukke Zaterdag
bevond. .Plotseling' sprong een man
later bleek het de Hilversummer te
zijn toe en trachtte het koffertje met
geld uit de handen van de slagerspatroon
te rukken. De slager liet echter niet los,
maar greep, de aanvaller en riep luid om
hulp. Zij 17-jarige dochter Marianne
snelde met haar hond Wodan toe en
gedrieën hidden zij de aanvaller
zolang in bedwang, dat zij hem aan de
inmiddels gealarmeerde agenten van de
radio-autodienst konden overgeven.
Tegenover de politie heeft de Hilver
summer, die werkloos is, verklaard dat
hij van de gewoonten van zijn slacht
offer op de hoogte was. Hij heeft Zater
dag een auto gehuurd en toen de sla
gerspatroon voor de deur van zijn
ning stond heeft hij zijn poging gedaan. vacant.
Dr C. Tazelaar, 61 jaar
oud, overleden
Bekende figuur op onder
wijs- en letterkundig
terrein
In zijn woning tie Amsterdam is Zondag
op 61-jarige leeftijd plotseling overleden
dr C. Tazelaar,- rector van het Geref.
Gymnasium te Amsterdam en een be
kend Christelijk letterkundige. Dr Taze
laar heeft vele functies bekleed op het
gebied van onderwijs en letterkunde, en
heeft de literaire smaak van het Chris
telijke volksdeel voor een belangrijk deel
gevormd dóór zijn grote aantal publica
ties.
Christiaan Tazelaar wer dop 23 Augus
tus 1891 in Weesp geboren als zoon van
de bekende evangelisarieman ds J. P.
Tazelaar. Hij doorliep het Geref. Gymna
sium in de hoofdstad, waarvan hij in 1946
tot rector werd benoemd. Hij studeerde
aan de gemeentelijke universiteit van
Amsterdam Nederlandse taal en letter
kunde en geschiedenis. In 1925 promo
veerde hij op een proefschrift over: „De
jeugd van Groen". Hij was toen reeds
leraar aan de Christelijke HBS in Am
sterdam.
Hij heeft veel op onderwijsgebied ge
daan. Hij was tot zijn dood toe voorzit
ter van de Vereniging van Geref. scholen
•te Amsterdam en van de Geref. kweek
school. Jarenlang was hij voorzitter van
de Geref. Bibliotheekvereniging en secre
taris van de Reünisten organisatie van de
SSR. Hij leverde bijdragen in de bro-
churereeks voor ouders en opvoeders.
Daarnaast was er zijn literaire arbeid.
Wij denken aan boeken als: Moderne
Romankunst. Karakterschets van Alice
Nahon, A. M. de Jong's Merijntje Gijzen-
cyclus, Tien jaren oogst, Belangrijke ro
mans van de laatste tien jaren, het hu
welijksprobleem in de literatuur, onuit
gegeven brieven van mevrouw Bosboom
Toussaint, beknopt handboek der Ned.
letterkunde in twee delen, het proza der
nieuwe zakelijkheid, de cultuurwaarde
van Hildebrands Camera Obscura, rond
om Da Costa's vijf en twintig jaren, de
geschiedenis van een eeuw. Verder aan
zijn talloze artikelen, in Stemmen des j
Tijds, de Reformatie, Calvinistisch Week
blad, (van deze bladen was hij redac
teur) in de Chr. Encyclopaedie, AR
Staatskunde Opgang, de Standaard e.a.
en aan zijn radiolezingen en voordrach-
voor volksuniversiteiten o.m. over
zijn studiereizen naar Emden en Brugge.
Dr Tazelaar doceerde van 1927 tot 1932
aan het Centraal Instituut van Ohr. So
ciale Arbeid en gaf college's didactiek en
methodiek aan studenten in de Neder
landse taal- en letterkunde aan de V.U.
Hij was lid van de Maatschappij der
Ned. Letterkunde, van het. Historisch Ge
nootschap en van de Chr. Kring van His
torici.
De rector-magnificus van de Vrije Uni
versiteit te Amsterdam, prof. G. J, Sizoo,
heeft vanmorgen in het Miner va-pavil
joen de nagedachtenis geëerd van dr C.
Tazelaar. Prof. Sizoo zei, dat dr Tazelaar
in de kring der Universiteit een bekende
en hooggeschatte figuur was. Jarenlang
hij in Gereformeerde kring een ge
zaghebbend kenner en algemeen erkende
criticus der moderne Nederlandse letter
kunde. Als rector van het Gereformeerd
gymnasium is hij ook voor vele leerlin
gen van onze Universiteit een vaderlijk
vriend en opvoeder geweest. Zijn leerlin
gen zullen met grote waardering terug
denken aan-zijn orïdëfwijs; De nagedach
tenis van dr Tazelaar zal ook binnen de
kring der Vrije» Unisersiteit in eerbiedige
herinnering blijven, aldus besloot prof.
Sizoo.
Baptisten Gemeenten
^7140 leden
De 51 Baptisten gemeenten in Neder
land telden, op 1 Januari ji. 7140 leden.
Dat is 69 meer den een jaar geleden. Dit
blijkt uit de jaarlijkse statistiek van de
Unie van Baptisten Gemeenten, versche
nen in het Weekblad „De Christen".
Van de 51 gemeenten zijn er 47 bij de
Unie aangesloten, aparte gemeenten zijn
er nog in Almelo, Franeker, Hengelo en
Steenwij,k. Er zdjn slechts zes gemeenten
Beroepingsweik
Ned. Herv. Kerk.
Bedankt: voor Ameide en Tien
hoven L. Trouwborst te Monster.
Geref. Kerken
Beroepen te Veenendaal (vac. W.
C. v. d. Brink) J. Overduin te Amster
dam.
Aangenomen: naar Nijkerk (vac.
Morsink) W. Griffioen te Kralingse-
veer.
De classis Leiden heeft prep. geëxa
mineerd en beroepbaar verklaard cand.
J. Wessel te Leiden.
Chr. Geref. Kerken
Tweetal te Leiden D. Biesma jr te
Amsterdam-Oost en C. v. d. Weele te
Harderwijk.
Bedankt: voor Arnhem J. M. Vis
ser te Enschedé.
Baptisten Gemeenten
Beroepen: te Hengelo (vac. A A.
Hardenberg) W. Veenstra te Musselka-
naal.
Advertentie)
^TKeeïpri7
I SterV dad»'**
Een conferentie van Prot. kerken
in Duitsland moest vorige week in Ber
lijn worden gehouden en niet in Mün-
chen, omdat drie leidende Protestanten
in Oost-Duitsland geen visum kregen
voor het Westen.
ACADEMISCHE EXAMENS.
AMSTERDAM, 14 Febr. G.U. Geslaagd voor
doet., examen economie B H Hendriks, Gel-
dermalsen en A Mak, Beverwijk; voor cand.
ex. geschiedenis H O Heerma van Oss, Vo
gelenzang,
AMSTERDAM, 14 Febr. V.U. Geslaagd voor
doet. ex. economie A van Hardeveld, Vee
nendaal en K Kelder, Wormerveer: voor
cand. ex. economie P R Rienks, Amsterdam.
GRONINGEN, 14 Febr. Geslaagd voor
cand. ex. wis- en natuurkunde (F) E Kooi.
Lutjegast.
UTRECHT, 13 Febr. Geslaagd voor doet.
klassieke letteren: A M Neijens. Breda; voor
doet rechten M F M Kerbosch. Soest; cand.
rechten: H de Coul, Utrecht: doet. ex. op
voedkunde: L de Klerk, (cum laude), Olden-
borg; cand. tandheelk H S W Verploeg,
Utrecht; doet. geneesk,: L Bastiaenen,
Utrecht, AGP Cremers, Maastricht, H Leef-
tink. Zwolle, J Kuipers. Wageningen, W J
Moggre, Schoondijke, H W Reinking, Bllt-
hoven. M P Verheye, IJzendijke.
LEIDEN. 16 Febr, Gesl, doet, ex. Ind. recht
mej. M H Schaper. Leiden; cand. ex. Franse
taal- en letterkunde de heer J van der Veen,
Leiden, cand. ex. sociologie mej. MOL
Klein, Oegstgeest; cand. ex. geneeskunde de
dames R Brouwer, Wassenaar. J M Leupen,
Leiden, R C Lindeman, Oegstgeest, C Lorch,
Den Haag en de heren P Boot. Bodegraven,
H S Cohen, Venlo. W C Cohen Tervaert, Aer-
denhout, J Barker. USA, F P Goldstein, USA,
A Hillebrand. Leiden. H A Kossmaivn, Rot
terdam. M Oort, Schiedam. W P H A Rijh-
ders. Wassenaar. M A H W Schöt.telndreier,
Voorburg en C Verboom, Dordrecht; doet. ex.
geneeskunde mej. E Berkhemer, Den Haag
de heren C H Kerlen, Voorschoten, Th
i d Lende, Schiedam. W E Moermans,
Den Haag en B Uyterlinde, Voorburg; arts-
ex, mej. E Gans, Leider, en de lieren A Th
Boerlage, Amsterdam en J de Goeje, Was
senaar.
(Advertentie)
iaar lang had bewezen
jliger en smakelijker te
maken, dan zou „BUISMAN zekef
tijd worden.uitgevonden*.
DINSDAG 17 FEBRUARI.
Hilversum I. 402 m. AVRO: 7.00 Nieuws.
7.10 Gram. VPRO: 7.50 Dagopening. AVRO:
3.00 Nieuws. 8.15 Gram. 9.00 Morgenwijding.
915 Koor en orgel. 9.25 Vo:r de vrouw. 9.30
Waterstanden. 9.35 Gram. 10.50 Voor de kleu
ters 11.00 Voor de zieken. 11.30 Pianorecital
12.00 Lichte muziek. 12.30 Land- en tuin-
bouwmededelingen. 12,33 Voor het platte
land, 12.40 Orgelspel, 1,00 Nieuws, 1.15 Gram.
1.20 Metropole ork. 2.00 „Zeg eens Amerika!"
2 30 Gram. 2.40 Schoolradio. 3-00 Gram. 3,15
Voor de vrouw. 3.45 Gram. 4,30 Voor de
jeugd. 5.30 Sport. 5,35 Gram. 5.45 ,,De Twin
tigers". 6.00 Nieuws. 615 Pianospel. 6.25 „Pa
ris vous parle". 6.30 RVU: Mr N. W. A, van
Eyck. 7.00 Kamerkoor en orgel. 7.20 Gram.
3.00 Nieuws. 8.05 Gev. program. 9.15 Lichte
muziek 9.35 „Moet je horen", 9-50 Dansmuz.
10 30 Mededelingen. 10.35 Gev. muziek. 10.45
Buitenlands overzicht. 11,00 Nieuws. 11.15
12 uitgespannen en in een soort stal ondergebracht „En ga je dan naar Buda?" De vrouw keek
bij het houtvuur zaten in het woonvertrek. Lajos vragend aan. „Je weet toch zeker wel,
Even aarzelde Lajos, wilde de boer toch lie- De boerin had niet bijzonder verwonderd ge- dat daar kort geleden een stuk of wat ketterse
ver van hem af? Je zou dat kunnen opmaken keken, toen haar man een gast meebracht; ze predikanten gevangen genomen zijn?"
uit zijn laatste woorden... Maar toen de ander was dat blijkbaar meer gewend. Ze hing een pot Ja, dat wist Lajos. Zo goed als iedereen het
opstond en nodigde: „Kom mee dan. als je zin pap boven het vuur: een bord warm eten zou wist. Je kon het immers overal horen vertellen!
hebt", overwon de jongeman die aarzeling. Hij de mannen goed doen. Zijn voorzichtig antwoorden viel de vrouw op.
rekende met de waard af en liep met de boer En moest eh Ze keek haar gast vra- Ze keek nog eens aandachtig naar hem, zag wel,
gend aan. Die begreep haar vragende blik en dat hij geen handwerksman of veêkoper was...
Maar wat ze dacht, zei ze niet.
naar buiten.
Een ogenblik later schokte de kar de dorps
straat uit, de richting op van Waitzen.
Erg spraakzaam was de voerman aanvanke
lijk niet: hij tuurde zwijgend over de rug en de
kop van zijn paard heen naar de weg, die lang
zaam omhoog liep. Maar toen ze het dorp uit
waren, veranderde dat.
Over het ketter-zijn van Lajos zei noch vroeg
hij iets: hij begon te vertellen. Waar hij woon
de en hoe lang ze nog rijden moesten, eer ze
zijn hoeve zouden bereiken. Dat zou laat in de
door H. TE MERWE
Tenminste niet, waar Lajos bij was. Wel la
ter, toen de gast zijn slaapvertrek al had opge
zocht en zij met haar man alleen was.
„Het zou me niet verwonderen, als die Aczél
iets met die gevangen ketters te maken heeft",
meende ze. „Het is net iemand uit een gegoed
burgergezin. Wie weet, of onder die predikan
ten niet een kennis of een familielid van hem
„Dan ben ik dubbel blij dat ik hem meege-
*t j j j nomen heb", meende haar man. „Ik moet van
middag wezen. Nee, nog voor de donkerte, maar noemde zijn naam: „Lajos Aczel" moest sin- die protestantse ketterij niets hebben dat weet
toch al wel laat. Als Lajos wilde, kon hij de jeur Aczél verder dan Waitzen? -
nacht op de boerderij blijven, een hap eten en Ja. dat was wel het plan. Hij wilde naar Bu-
een bed schoten er licht over en na een flinke da daar had hij een oom wonen-
lange nacht, kon de jongeman dan de volgende Lajos dacht het voorzichtiger, over het eigen
morgen uitgerust verder trekken. lijke doel van zijn tocht niets te vertellen en de
je, maar mensen in de gevangenis gooien, om
dat ze iets anders geloven dan wij, nee, daar
ben ik het eigenlijk niét mee eens."
„Laat de pastoor je maar niet horen!" De
vrouw lachte, terwijl ze het zei: ze wist best,
hoe haar man over die dingen dacht. En zelf
De Amerikaanse predikarct J. A.
Verleur uit Paterson, Grand Rapids, was
juist in de ramipweek voor familiebezoek
- in Nederland en zal zoveel mogelijk foto
materiaal verzamelen om in zijn gemeen
te in Amerika gelden bijeen te brengen
voor de slachtoffers.
Het aanbod werd dankbaar aanvaard; het gaf boerin vroeg niet verder. Ze schepte de pap op
de zekerheid van een goed nachtverblijf tegen- de borden, de mannen schoven aan de ruw-hou- dacht ze er biina niet anders nver
over de onzekerheid van een onderdak, dat an- ten tafel. aacni Ze er uyna niet anders over,
ders na een vermoeiende tocht nog ergens ge- „Laten we bidden", zei de boer. Hij sloeg een HOOFDSTUK VI
zocht zou moeten worden... kruis en boog het hoofd. Lajos bad zonder voor-
De boer had anders wel gelijk gehad toen hij af een kruis te slaan. vaartocht
zei, dat het rijden op een wagen in de winter „Je bent niet Rooms", zei de boerin, toen hij De voetreis naar Waitzen de volgende dag viel
niet meeviel: toen ze bij de hoeve stil hielden de lepel opnam en te eten begon. Lajos mee. Het had 's nachts gevroren en de
en van de kar afklauterden, waren ze stijf en „Nee", antwoordde haar man, „hij is niet wegen waren met meer zo week zo sopperig
Maar dat veranderde gauw Rooms! Dat vertelde me een marskramer al in AJ maakten de verstijfde wagensporen de weg
den eerfit. samen het naard ..De Knnirn» wan Rnhemen ongelijk
stram van de kou. 0
zodra ze ze hadden eerst samen het paard „De Koning van Bohemen.'
New York Calling. 1130 Sport. 11.30—12.00
Gramofoonmuziek.
Hilversum n. 298 m. KRO: 7.00 Nieuws.
7.10 Gram. 7,15 Ochtendgymnastiek. 7.30 Gr.
7.45 Morgengebed. 8.00 Nieuws. 8.15 Gram.
9.00 Voor de huisvrouw. 9,35 Gram. 9.40 Cau
serie, 10.00 Voor de kleuters. 10.15 Gram. 11.00
Voor de vrouw. 11.30 Schoolradio. 12.00 An
gelus. 12.03 Gram. 12.55 Zonnewijzer. 1.00
Nieuws. 1.20 Actualiteiten. 125 Amus.muz.
2.00'Gram. 2.50 Concertgebouworkest. 3.30
„Ben je zestig?" 4,00 Voor de zieken, 4.30
Ziekenlof. 5.00 Voor de jeugd. 5.15 Felicitaties
voor de jeugd 5 45 Regeringsuitzending: S.
H. Robles '6.00 Hammondorgel. 6 20 Sport-
praatje. 6.30 Voor de jeugd. 6 52 Actualitei
ten. 7.00 Nieuws. 7.10 Gram. 7.15 Causerie
7 30 Gram 8.25 De gewone man zegt er het
zijne van. 8.30 Omroeporkest. 9.05 Promenade
orkest. 9.30 Gram. 9.55 „Een snipper papier",
hoorspel. 10.45 Avondgebed en Lit. kalender.
11.00 Nieuws. 11.15—12,00 Gramofoonmuziek.
Engeland BBC Home Service. 1.00 Orgel
spel. 1 25 Voor de arbeiders. 1.55 Weerber.
2.00 Nieuws. 2,10 Discussie. 3,00 Voor de
scholen. 4.00 Vespers. 4.45 Causerie. 5.00
Schots orkest, 6.00 Voor de kinderen. 6.55
Weerberichten. 7,00 Nieuws. 7.15 Sport. 7.20
Gram. 8,00 Hoorspel, 8 30 Recital. 9.00
Klankbeeld. 1000 Nieuws. 10.15 Causerie.
10.30 Gev. progr. 11.00 Discussie. 11.30 Bas-
bariton en piano 11.45 Parlementsoverzïeht
12.00—0.03 Nieuws.
F.ngeland, BBC Light Programme, 1500 en
247 m. 12.00 Mrs Dale's Dagboek. 12.15 Gev.
muziek. 1.00 Parlémentsoverzieht. 1.15 Vra-
genbeantwoording. 1.45 Orkestconcert. 2.25
Voor de kinderen. 300 Voor de vrouw.. 4.00
Balalaika orkest 4,30 Orgelspel. 4.45 Lichte
muziek. 5.15 Mrs. Dale's Dagboek. 5.30 Or
kestconcert. 6.00 Gev, muziek. 6.30 Verzock-
program. '7.-15 Voor de Jeugd. 7.45 Hoorspel.
8.00 Nieuws. -8,25 Sport. 8.30 Hoorspel. 9.00
Gev, program. 10.00 Concertorkest. 11.00
Nieuws 11.13' Actualiteiten. 1100 Gev. muz.
0.05 Voordracht. 0.20 Casino-orkest. 0.56—1.00
Nieuws.
Frankrijk, Nat. Program 347 m. 12.30 Or-
kestcoricert. 1.00 Nieuws. 1.45 Viool en piano.
2 00 Nieuws. 2.05 Zang. 6.30 Amerik. uitzen
ding. 7.01 Klassieke muziek. 8.00 Kamermu
ziek. 11.20 Gram. 11.45—12.00 Nieuws.
Brussel 324 m. 11.45 Gram. 12.15 Lichte mu
ziek. 12.30 Weerber. 12.34 Lichte muziek. 1.00
Nieuws. 1.20 Kamermuziek. 2.00 Schoolradio
3.30 Orgelspel. 4.00 Gram. 4.30 Orgelspel. 5.00
Nieuws 5.10 Gram. 5 15 Voor de kinderen.
5.30 Graim 5-50 Boekbespreking. 6,00 Voor de
jeugd. 6.30 Voor de soldaten. 7 00 Nieuws.
7.40 Gram, 7.50 Syndicale kroniek. 8 00 Om
roeporkest. 8.55 Finse volksliederen. 9,15 Mu
ziek uit de Sahara. 10.00 Nieuws. 10.15 Gram,
10.45 Idem. 10.55—11,00 Nieuws.
Brussel 484 m. 12.05 Lichte muziek. 1.00
Nieuws. 1,10. 2.00 en 3.00 Gram. 4.00 Lichte
muziek. 5 00 Nieuws. 3.15 Gram. 5.30 Zang en
piano,. 5 50. 6.30, 7.00 en 7.35 Gram. 7.45
Nieuws. 3.00 „La Cènerentola", opera 9 30
Jazzmuziek. 9.45 Reportage. 10.00 Nieuws.
10.10 Orkestconcert. 10.50 Nieuws,
WE
hebben gezien dat het gevoel
van dorst optreedt, wanneer
vochtverlies in- het lichaam niet bij
tijds wordt aangevuld, zodat vermin
derde speekselafscheiding ontstaat,
hetgeen een droge mond en keel ver
oorzaakt. Maar aan de andere kant
weet een ieder ook uit eigen ervaring
dat na een bijzonder langdurige in
spanning of na een zeer grote verhit
ting van het lichaam een dorst kan
optreden die niet meer te verdrijven
schijnt, ook al drinken we onmatige
hoeveelheden water. Ook dit is ver
klaarbaar.
Want door abnormaal waterverlies,
zoals dat kan voorkomen bij reizigers
in een woestijnklimaat, of bij arbei
ders die in hete atmosfeer werken
mijnwerkers, stokers, glasblazers,
hoogovenarbeiders, enz. wordt niet
alleen de zoutconcentratie in het
lichaam verstoord, doch wordt boven
dien de hoeveelheid zout in het
lichaam verminderd. Bij het trans
pireren wordt n.l. tevens een hoeveel
heid lichaamszouten uitgescheiden en
dit kan door water alléén niet wor
den goedgemaakt.
Nu zouden we als volgt kunnen
redeneren: „dorst ontstaat door ont
trekking van water aan het lichaam,
waardoor de lichaamsvochten verhou
dingsgewijs teveel zout gaan bevatten,
maar als aan de andere kant ook een
zekere hoeveelheid zout uit het
lichaam verdwijnt, moeten die te zoute
sappen als we het zo mogen uit
drukken toch ook spoedig hun nor
male samenstelling weer krijgen, zo
dat bij abnormaal waterverlies de
dorst des te spoediger moet verdwij
nen. En we zien juist het tegenover
gestelde!"
Er zit veel waars in deze gedachten-
gang, maar we moeten hierbij niet
uit het oog verliezen dat water alléén
in de lichaamscellen niet wordt vast
gehouden. Daarvoor is zout nodig. En
wanneer er dus tevens een zekere hoe
veelheid zout uit het lichaam is ver
dwenen, betekent dit dat het gulzig
ingedronken water niet behoorlijk
over de lichaamscellen wordt verdeeld.
We drinken dus wel, maar door het
ontbreken van het nodige zout wordt
de waterhuishouding in ons lichaam
niet op peil gebracht. Het drinken
van geweldige hoeveelheden water is
dus vergeefse moeite.
De remedie hiertegen is al even een
voudig als doeltreffend: het lichaam
krijgt in dergelijke gevallen van ab
normaal waterverlies ook zout toege
voerd, hetzij door een weinigjê daar
van in het drinkwater te doen, hetzij
in de vorm van bouillon, welke trac-
tatie in de cantines van vele bedrijven
aan de daarvoor in aanmerking ko
mende werkers wordt verstrekt. Het
is gebleken dat door deze zouttoe-
voeging het aantal gevallen van over
vermoeidheid of van onwel zijn (door
de hitte bevangen) aanzienlijk kan
worden teruggebracht, niet alleen bij
arbeiders maar ook bij sportlieden die
zich overmatig moeten inspannen. Als
bijzonderheid moet hieraan worden
toegevoegd dat zij, die aan hitte en
overmatige inspanning, gewend zijn,
aanzienlijk minder behoefte aan wa
ter of zout hebben dan de nieuwe
lingen In hét vak.
Dit brengt ons op het mysterieuze
probleem van de vermoeidheid en de
gewenning.
Daarover morgen.
(Nadruk verboden)
