Iwitsaletten
T AAL-ZICHT
BESTRIJD DIE GRIEP!
Jlcwiia'ó
2
LEEUWARDER COURANT
MAANDAG 16 FEBRUARI 1953
Prik met stopnaald
kostte f 100
Een boer in Varsen, een der vele
Ommer buurtschappen, leed hevig aan
rheumatiek. Op aanraden van vrien
den liet hij de „Kamper wonder
dokter" komen. Deze gaf de man voor
de peuleschil van f 100 een prik in
zijn zitvlak, Na veertien dagen be
zocht hij hem weer, onderzocht de
patiënt en oordeelde dat nogmaals een
injectie nodig was. Wederom gingen
100 in de handen van de „genees
heer" over. De vorige week kivam h\i
nog eens informeren naar de toestand
van de boer. Deze meende dat het niet
slechter was geworden. Nog één
injectie, oordeelde de Kamper „speci
alist", en u bent gezond, ,,'t Is wé veul
geld", zei de boer, aldus Het Parool,
maar voor zijn gezondheid had hij het
wel over.
Hij betaalde en kreeg de derde in
jectie. Alles ging goed tot dominé op
bezoek kwam en na lang praten de
man mee naar de politie kreeg voor
een aangifte. Onderzoek volgde bij de
wonderdokter en deze bekende telkens
de boer voor f 100 met een stopnaald
in zijn zitvlak te hebben gestoken.
Militair gedood bij ongeluk
In de Soepenpolder bij Nieuwland is
gisteren een Belgische jeep bij het pas
seren van een dijk onder een kraanwagen
gekomen. In de jeep zat onder meer de
Nederlandse kornet J. v. d. Schalk uit
Rotterdam (21 jaar), die als verbindings
officier aan het belgische bataljon, dat hier
gereed gehouden werd in verband met het
verwachte springtij, was toegevoegd. De
kraanwagen is op de jeep gekanteld, waar
bij de kornet bekneld kwam te zitten en
ter plaatse overleed.
„Bello" jankend af
Huilend en jankend met een over het
gehele traject van Bergen aan Zee naar
Alkmaar half aangehouden en telkens
hoog-uitschietende stoomfluit heeft Bello.
het bijna een halve eeuw oude stoorn-
trammetje, als een echte hond, die zijn ver
driet jammerend de nacht in schreeuwt als
zich in het duister niemand om hem be
kommert. Zaterdagavond zijn klagende
zwanenzang gezongen.
Het niet meer rendabele, voor Bergen zo
karakteristieke lijntje, is na lange strijd
tussen de gemeente Bergen en de Neder
landse Spoorwegen opgeheven, al zal Bello
waarschijnlijk tijdens de eerstvolgende
drie zomerseizoenen nog even moeten wor
den ingeschakeld. Niemand toonde voor de
laatste rit ook maar enige belangstelling.
Twee passagiers maakten de reis van zee
tot aan Oostdorp in Bergen mee. twee
anderen reisden van Bergen-Binnen naai
Alkmaar. Zondag reden er bussen.
Een van de vijf Nederlanders
wil wel emigreren
Het Nederlands Instituut voor de Pu
blieke Opinie heeft, evenals vorige jaren,
aan honderden mannen en vrouwen uit
alle rangen en standen van de gehele
Nederlandse bevolking weer de vraag ge
steld: „Wat zoudt u het liefste doen. indien
u de keus had: in Nederland blijven of in
een ander land gaan wonen?"
Uit de antwoorden blijkt, dat er een
dalende tendens valt te constateren in de
lust om te emigreren. Van 32 pet. in de
jaren 1947 en 1943 is deze thans gezakt tot
21 pet. De ouderen boven 50 jaar voelen
belangrijk minder voor emigratie dan de
mensen beneden 50 jaar.
Van de leeftijdsgroep tot 50 jaar zou een
op de vier wel willen emigreren. Bij de
groep van 5065 jaar is dat er een op de
acht a negen, terwijl de „oudjes" boven
65 jaar slechts in een van de 20 gevallen,
ons land definitief zouden willen verlaten.
„Canada", antwoordt 5 pet. op de vraag:
naar welk land? Zij worden op de voet ge
volgd door Australië en Noord-Amerïka
(beide vier pet.) Drie procent kiest Zuid-
Afrika. In 1950 en 1951 prijkte Australië
bovenaan en kwam Canada op de tweede
plaats.
Boekhouder ging er met
18.000 van door
De directie van een Hilversumse
rijwielfabriek kreeg dezer dagen arg
waan tegen haar boekhouder, de 29-
jarige P- B. uit Bussum. die enkele
dagen verlof had gekregen wegens
gezinsomstandigheden, maar zich daar
na niet meer liet zien. De man was
nergens te vinden. Een onderzoek in
de boeken wees toen uit. dat hij door
het vervalsen van cheques, de bank
rekening der fabriek ruim f 18.000
lichter had gemaakt. In enkele maan
den tijds had hij dit bedrag weten te
verduisteren. Nu is hij voortvluchtig.
Vermoedelijk zit hij in het buitenland.
Zuid-Holland en de ramp
GedeDuteerde Staten van Zuid-
Holland hebben de staten van deze
provincie voorgesteld een bedrag van
2000.000 be-^'ukbaar te stellen voor
uitgaven, die als gevolg van de waters
nood nodig zijn. De ramp eist naast
hetgeen van andere zijde is en wordt
verricht, van provinciewege allerlei
voorzieningen van technische, van
sociale en andere aard. die met aan
zienlijke uitgaven gepaard gaan.
Bede koningin op de
gramofoonplaat
De gezamenlijke Nederlandse gramofoon-
platen industrie heeft de radiorede, die de
koningin op de nationale gedenkdag ge
houden heeft, op de plaat vastgelegd, om
lijst door orgelspel en besloten met de ge
declameerde strofen uit het Wilhelmus, die
op deze radiorede volgden. De rede werd
vastgelegd op een eenzijdige 25 cm. lang
speelplaat. die getiteld is ..Watersnood '53.
Hare' Majesteit de Koningin spreekt." De
plaat draagt geen enkel merk. Zij is voor
zien van een speciale label en verpakt in
een speciale hoes. De verkoopprijs be
draagt 7,50, welk bedrag geheel wordt
afgedragen aan 't Nationaal Rampenfonds.
200 JAAR GELEDEN
Leeuwarden.
Van den Haag heeft men, dat by hun
Hoog. Mog. Geresolveert en vastgc-
stelt. uit te schryven een Algemenen
Dank, Vast-, en Beededag, over de.
Vereenigde Neederlanden en geasso-
ciëerde Landen en Steeden van dien
tegens Woensdag, die wezen zal den
28 Maart aanstaande.
Leeuwarder Sahirdagse Courant.
17 February 1753.
Voor het Rampenfonds
Het bedrag, dat het Nationaal Ram
penfonds rijker wordt, doordat het
NTM-personeel één dag loon laat staan,
zal ongeveer 4000 gulden zijn. De
directie heeft besloten er eenzelfde be
drag aan toe te voegen. Bovendien heeft
de personeelsvereniging nog ƒ300 be
schikbaar gesteld: dat bedrag was uit
getrokken voor de tweede centrale
feestavond. De afdeling Lege Geaën
van Volksonderwijs zou in Terzooi een
toneelavond geven. De avond is afge
last en het bedrag, ontvangen door de
voorverkoop van kaarten 105.75) is
met aller instemming voor het Rampen
fonds afgestaan. Een collecte tijdens
een filmavond in het gebouw van Chr.
Belangen in Balk bracht f 80 op.
Collecte Ned. Herv. kerk Rijperkerk
349.72. Ger. kerk Britsum ƒ472.70.
Zeeuwse ervaringen
met Fries vee
Landbouwherstel in rampgebied
In Tilburg zijn onder leiding van de
heer H. D. Louwes besprekingen gehou
den door de Stichtingen voor de Land
bouw in Zeeland, Noord-Brabant en
Zuid-Holland over het landbouwherstel
in de getroffen gebieden. Er werden
verschillende regelingen opgezet niet een
sterk gedecentraliseerde basis.
Door Zeeland werd sterk gepleit voor
een regeling der vergoeding van vee in
natura. Het is nodig zo zei men. de
veestapel langzaam maar zeker op te
bouwen met goed tbc-vrij vee. Hier
mede zijn in het verleden gunstige erva
ringen opgedaan, namelijk op Walche
ren, dat na 1945 Fries vee kreeg, dat
aangekocht werd door speciale aan-
koopcommissies. De veestapel van
Walaheren is namelijk thans reeds zo
goed als tbc-vrij.
Nieuwe aardbeving
in Noord-Perzië
Grote verwoesting in Toeroet
In het gebied van Moh'alam, een streek
dicht bij Toeroet, dat dezer dagen door
een hevige aardschok werd geteisterd,
heeft zich Zaterdag eveneens een aard
beving voorgedaan. Het is nog niet be
kend of hier slachtoffers zijn gevallen.
Uit Teheran is een trein met dekens,
brood, meel en geneesmiddelen vertrok
ken naar het, gebied van Toeroet, Rode
Kruis organisaties uit Zwitserland en de
V. S. hebben reeds hulp aangeboden.
Met radio uitgeruste reddingsploegen
hebben gemeld dat in Toeroet geen
muur meer overeind staat. Volgens
radio-Teheran zijn hier 950 personen om
het leven gekomen, terwijl in de nabii-
gelegen dorpen Brodjez en Sitrah elk
twaalf doden zijn te betreuren. Het ge
troffen gebied ligt in Noord-Perzië bij
de Kaspische Zee.
Gemeld wordt nog dat de Sjah van
Perzië gisteren per vliegtuig een bezoek
heeft gebracht aan het geteisterde Toe
roet. De vorst onderhield zich met de
weinige overlevenden en zegde alle
mogelijke steun toe.
Het Amerikaanse Rode Kruis heeft
reeds 10.000 dollar voor hulp aan de ge
troffenen geschonken.
Treinen uit de rails
gelopen
Ernstige gevolgen
In Italië en Argentinië hebben zich
ernstige spoorwegongelukken voorge
daan. In Italië liep de sneltrein Bari-
Napels bij het station van Benevcnto uit
de rails, in Argentinië gebeurde het
zelfde met de trein van de badplaats
Rada Tilly naar Commodoro Rivadavia.
Het eerste ongeluk kostte 21 personen
het leven, terwijl er 80 werden gewond,
van wie verscheidene ernstig. De trein
ging veel te snel door een bocht, maar de
machinist zowel als de stoker, die in het
ziekenhuis onder politiebewaking slaan,
verklaarden dat de remmen weigerden.
Negen wagons sloegen om. een tiende
botrte tegen een gebouw.
Bij het ongeluk in Argentinië kwamen
23 passagiers om het leven, terwijl er 42
werden gewond. Delen van de trein
stortten in een vijftig meter diep ravijn.
Wrak van Amerikaans
vliegtuig gevonden
In de Golf van Mexico, waar thans een
hevige storm woedt, is door een kotter van
de kustwacht het wrak waargenomen van
de vermiste D. C. 6 van de „National Air
lines". die met 41 passagiers aan boord en
een bemanning van vijf onderweg was van
Tampa in Florida naar New Orleans.
Met grote moeite hebben schepen en
helicopters 21 lijken geborgen. Men heeft
ook rubbervlotten zien drijven, maar het
is niet bekend of zich hierop overlevenden
bevinden.
Ook Eisler gevlucht
Het anti-communistische West-Ber
lijnse blad „Telegraf" zegt uit welinge
lichte kringen vernomen te hebben, dat
Gerhard Eisler, het voormalige hoofd
van de Oost-Duitse propaganda en eer
tijds communist nummer één van de
V. S., naar West-Berlijn is uitgeweken.
De Amerikaanse autoriteiten in Berlijn
zouden naar hem zoeken, daar Eisler
nog een gevangenisstraf moet onder
gaan wegens onwittige communistische
activiteit in Amerika.
Eisler wist in 1949 met het Poolse
passagiersschip „Batory" uit de V. S.
naar Oost-Duitsland te ontsnappen. Het
Oost-Duitse ministerie van Voorlich
ting, waarvan hij in 1949 de leiding
kreeg, is de vorige maand ontbonden.
Voorlopig beslag op lAig
olie van de „Miriella"
Het gerechtshof te Venetië heeft
Zaterdag bepaald, dat voorlopig beslag
.zal worden gelegd op de lading olie aan
boord van de „Miroella, de Italiaanse
tankboot. die enige uren tevoren uit de
i Perzische oliehaven Abadan was aan
gekomen.
De zaak was aanhangig gemaakt door
advocaten van de Anglo-Iranian, die
wederom stelt dat de olie. welke in
Perzie gewonnen wordt, haar toekomt
zolang de schadevergoeding voor haar
genationaliseerde eigendommen in Per-
zie met geregeld is.
Men was inmiddels reeds begonnen
met het leegpompen van de „Miriella".
Dit moest, nu worden gestopt.
De kapitein van de tankboot was bij
zijn aankomst te Venetië welkom ge
heten door een aantal Perzen en
Italianen. De echtgenote van de Per
zische ambassadeur te Rome overhan
digde hem een grote bos anjers. De
ambassadeur, Ali Mansour. noemde ka
pitein Mazzeo „een held", omhelsde hem
en overhandigde hem een zilveren
sigarettenkoker met inschrift.
Uitgever van „Life" IWdt
excuus aan Frankrijk aan
De uitgever van het Amerikaanse
tijdschrift „Life", Henry Luce, heeft zijn
verontschuldiging aangeboden voor de
„ongelukkige toon" van een hoofdartikel
in zijn blad over Frankrijk.
In het betrokken artikel werd
„Marianne" vergeleken met een dame
van lichte zeden, die geld probeert los
te krijgen van Uncle Sam". De Franse
Nationale Vergadering werd een circus-
genoemd. Het stuk.heeft grote veront
waardiging in Frankrijk gewekt.
In een brief aan de directeur van
„France Soir", het meest verspreide blad
in Frankrijk, zegt Luce: „De beledigende
passage was niet anders dan een grap.
Laten wij het er over eens zijn dat het
hoofdartikel niet gelukkig was". Luce
voegde hieraan toe dat het hem voor
kwam, dat „humor geen uitvoerartikel
is".
Prinses Ragnhild verloofd
met een Noorse reder
Te Oslo is de verloving bekend
gemaakt van prinses Ragnhild. de oudste
dochter van kroonsprins Olaf en prinses
Martha van Noorwegen, met de jonge
reder Erling Lorentzen uit Oslo. Het
huwelijk zal in begin Mei worden ge-1;
sloten.
Prinses Ragnhild is 22 jaar, Lorentzen
is 29. Toen de Duitsers in 1940 Noorwegen
binnenvielen gaf hij zich. hoewel hij pas
17 jaar was, onmiddellijk op als vrij
williger en streed in het Noorden van
het land. Tijdens de bezetting maakte
hij deel uit van de verzetsbeweging.
Later ging hij naar Engeland, waar hij
voor sabotagewerk werd opgeleid. In
Noorwegen teruggekeerd werd hij dis-
j trictshoofd van de ondergrondse bewe-
I ging in een van de Noorse valleien.
Hij ontmoette prinses Ragnhild voor
het eerst in 1945 toen hij deel uitmaakte
van het escorte van het koninklijk gezin
j toen dit uit de ballingschap in Engeland
I naar Noorwegen terugkeerde. Na de
j oorlog studeerde hij aan de Harvard-
handelsschool te Boston en maakte ver
volgens vele zakenreizen in Noord- en
Zuid-Amerika.
De hwan voor de won
President Syngman Rhee van Zuid-
Korea heeft de uitgifte bekend gemaakt
van nieuw geld voor Zuid-Korea, de
hwan, die in de plaats zal komen van
de won.
Het doel van de maatregel is de
inflatie te stuiten. De koers is 100 won
tegen één hwan. Tegenover de Ameri
kaanse militaire dollar is de k(j^^ van
de hwan vastgesteld op één te^m 60.
De hu;j;ge - het ude geld, de
won, is 6.000 won tegen één dollar. Op
de zwarte markt is een dollar echter vijf
maal meer waard. Morgen gaat de geld-
zuivering in. Een ieder zal slechts 500
won tegen 500 hwan mogen inwisselen.
Diesel botste tegen
rangeerlocomotief
Een dode, een gewonde
Bij Waddinxveen, op de lijn Gouda-
Alphen aan de Rijn, is Zaterdag een
(diesel) personentrein in botsing ge
komen met een rangeerdeel. De be
stuurder van de personentrein, de heer
G. J. Griffioen uit Utrecht werd hier
bij zo ernstig gewond, dat hij in een
ziekenhuis te Gouda (/verleed.
De rangeerlocomotief drong onge
veer vijf meter in de dieseltrein. Hier
door raakte de bestuurder van de
diesel bekneld tussen de brokstukken.
Doordat het voorste deel van de diesel
uit tweede klas compartimenten be
stond ^Bdeze weinig passagiers bevat
ten. slechts een reiziger gewond,
de 56-jarige heer Th. H. de Jong uit
Gouda, die werkzaam is bij van Gend
en Loos te Boskoop. Hij zat voorin de
trein bij de conducteur. De conducteur
viel bij de botsing boven op hem. De
heer de Jong heeft sneden in het ge
zicht. een ontwrichte kaak en pijn in
borst en rug.
De machinist van de locomotief liep
geen letsel op. De materiële schade,
vooral aan de dieseltrein. is zeer aan
zienlijk. Doordat van de diesel een
draaistel ontspoorde, werd de baan
beschadigd. Zondag kon het treinver
keer echter weer worden hervat.
Tamme springvloed
Water bleef laag
De springvloed van gisteravond is
zeer tam geweest zoals ook uit de
weerberichten al was af te leiden. On
danks de geruchten over kwade spring
vloeden. die opnieuw een bedreiging
voor^k Nederlandse geïnundeerde ge-
biedl^souden betekenen, is het water
der vloed gisteravond laag geweest.
Voor vandaag verwacht men niet
anders.
Er waren vele voorzorgsmaatregelen
genomen zo stonden 21 helicopters
klaar voor eventueel reddingswerk
maar het weer was zo rustig, dat van
geen enkel gevaar sprake was. Het
critieke ogenblik, waarnaar men
dagenlang in angstige spanning had
.uitgezien, is dus niet critiek geworden.
De haringen voor het
opscheppen
Ongekende vangsten
Een aantal Scheveningse loggers dat
deelneemt aan de haringvisserij, meldde
Zaterdag uit zee, dat men de haringen
maar voor het scheppen had, zo groot
was de vangst. Deze melding was nu
eens geen visserslatijn, want de schip
pers voegden cr meteen sprekende
cijfers aan toe. Zij vertelden dat zij
na de teleurstellende vangsten van de
afgelopen dagen Zaterdagmorgen een
„zilveren buit" aan boord konden halen.
Vangsten van een kantje (ongeveer
1000 haringen) per net kwamen boven
watèr en uit de halve vleet kvvamèn
70 tot 90 kantjes te voorschijn. Derge
lijke vangsten in deze tijd van het jaar
zijn nog nimmer voorgekomen. De
Scheveningse loggers vissen onder de
Engelse Noordzeekust bij Silverpït met
de drijf vleet.
Ijs op het IJselmeer en op
de Friese meren
De vorst van de laatste dagen heeft
tot gevolg gehad, lat het IJselmeer voor
het grootste gedeelte overdekt is met
drijfijs en licht vast ijs. Bij Enkhuizen,
Medemblik en voor de haven van
Lemmer is reeds middelzwaar tot zwaar
vast ijs. Met ingang van vandaag is de
veerdienst Staveren-Enkhuizen ge
staakt.
Op de Friese meren is het ijs hier
en daar opeengehoopt. Het beurtschip
van de gebroeders Speerstra van Warns,
da+ anders 's Vrijdagsavonds uit Leeu
warden arriveert, had Zaterdagmiddag
Warns nog niet bereikt. Een vrij sterke
sleepboot, die het ijs op de meren zou
breken, is onverrichterzake naar Stave
ren teruggekeerd; het ijs was niet te
bre^n,
Rebus-prijsvraag
In alle stilte gezien de watersnood
is dezer dagen de trekking gehouden van
de door prinses Beatrix ontworpen en ge
tekende rebus-prijsvraag ten bate van het
„Erefonds voor Oud-Verpleegsters".
De opbrengst der frankeringen wordt
geschat op ruim honderd duizend gulden.
Poging tot roofoverval
op een zakenman
Een klein koffertje
De Amsterdamse politie heeft de 48-jar.
Hilversumse chauffeur K. wegens een
poging tot roofoverval achter slot en gren
del gezet. Zaterdagavond had hij gepro
beerd de eigenaar van zijn koffertje te ont
doen, toen die, zoals gewoonlijk met een
klein koffertje, waarin zich de qpbrengst
van zijn winkels op de drukke Zaterdag
bevond, thuis kwam. De man liet echter
niet los, integendeel, hij greep de aanvaller
en riep luid om hulp. Zijn zeventienjarige
dochter snelde toe en vader en dochter
hielden de aanvaller in bedwang, totdat de
agenten van de radio autodienst kwamen
opdagen. Tegenover de politie heeft de
Hilversumer, die werkloos is, verklaard,
dat hij van de gewoonten van zijn slacht
offer op de hoogte was. Hij heeft Zaterdag
een auto gehuurd en toen de slagers
patroon voor de deur van zijn woning
stond, heeft hij zijn poging gedaan,
Grote eer bewezen aan de
nagedachtenis van Mekhlis
De urn met as van Lev Zaharowitsj
Mekhlis is gisteren met staatseer bijgezet
in een muur van het Kremlin achter de
graftombe van Lenin. Mekhlis, een der
meest vooraanstaande Joden in Rusland en
voormalig minister, was Vrijdag in de
ouderdom van 64 jaar overleden.
Zaterdag hadden regeringsleiders om
beurten de wacht betrokken bij het stoffe
lijk "overschot. dat lag opgebaard in het ge
bouw van de vakverenigingen, waar velen
de dode de laatste eer kwamen bewijzen.
Een begrafenis op het Rode Plein is een
eer. die alleen bewezen wordt aan de
hoogste functionarissen van de regering en
de partij, zegt Reuter.
Mekhlis was hoofd van het ministerie
van staatstoezicht in de jaren 1940 tot 1950.
Hij trad af om gezondheidsredenen.
Identificatie is moeilijk
Het Informatiebureau van het Neder-
landsche Roode Kruis ontvangt regel
matig berichten over aangespoelde
lijken, die onmiddellijk doo. de politie
worden begraven. Zo werden Vrijdag
op verscheidene plaatsen in Zeeland in
totaal 40 lijken gebo-gen, die waren
aangespoeld. Enkele waren gekleed in
nachtgewaad. Evenals in andere derge
lijke voorkomende gevallen werden
deze lijken gefotografeerd en werd
een persoonsbeschrijving samengesteld.
Identificatie in dergelijke omstandig
heden kan niet geschieden. Aan de
hand van de foto's, persoonsbeschrij
vingen en andere bijzonderheden wil
men later de slachtoffers, die onmiddel
lijk werden begraven, gaan identifi
ceren. Men hoopt daarmee een aanvang'
te. kunnen maken als het aantal aan
vragen bij het Informatiebureau ver
mindert.
Argentinië geeft de Duitsers
bun bezittingen terug
President Perón van Argentinië
heeft de West-Duitse ambassadeur te
Buenos Aires medegedeeld, dat Duits
land weer in het bezit wordt gesteld
van zijn gebouwen, sportvelden en een
vliegveld, bezittingen van de vroegere
Duitse club in de Argentijnse hoofd
stad, die in de afgelopen oorlog (aan
het einde waarvan Argentinië Duits
land de oorlog verklaarde) in beslag
waren genomen.
Dit gebaar maakt deel uit van het
streven der Argentijnse regering om
de vroegere goede betrekkingen met
Duitsland te herstellen, zo werd erbij
gezegd.
De West-Duitse ambassadeur heeft
de president voor de teruggave dank
gebracht.
Onaanvaardbaar, meent
Adenauer
In welingelichte kringen te Bonn wordt
volgens A.F.P. verklaard, dat de West-
Duitse bondskanselier, dr. Adenauer, de
Franse nota over de aanvullende proto
collen bij het E.V.G.-verdrag in haar
huidige vorm onaanvaardbaar acht.
Geen nieuwe overstromingen
in Engeland
Uit alle Engelse kuststreken zijn be
richten ontvangen, dat de herstelde zee
weringen het hebben gehouden. Voor de
eerstkomende dagen, waarin de vloed
zijn hoogste stand zai bereiken, worden
ook in Engeland geen stormen voorspeld.
In Perzië. in het gebied van Izieh.
160 km zuidwest van Ispahan, hebben zich
ernstige ongeregeldheden voorgedaan tus
sen troepen en leden van een stam. Een
aantal militairen werd gedood.
ii
In aansluiting met de Zaterdag gesignaleerde
tekorten aan diepte van taalopvatting en
onderscheidingsvermogen, dienen we er nu
wel de aandacht op te vestigen, dat vraag
stukken als: wat i s een taal, en wat betekent
die voor een gemeenschap (volk) slechts langs
wetenschappelijke weg benaderd kunnen
worden, 't ls wel heel ongelukkig, maar,
onze middelbare en gymnasiale taalkennis
kunnen we daartoe wel op zij zetten.
We gaan voorbij de waan als of taal onge
veer met spèlling gelijk te achten zou zijn.
Nota bene: alsof het qua taal er iets op
aankomt, welke van de honderd-en-een
mogelijke we kiezen om die aan te duiden,
zo gebrekkig, uiteraard, weer te geven.
Wie in de klank het wezenlijke van taal
ziet, is ook abuis. Die heeft althans een
element van taal beet, maar, een vrij uiter
lijk; taal is allereerst iets van geest en ge
moed, is menselijke inhoud. En het staag
voortgaand proces van taalvorming vindt in
wendig plaats, al mogen we daarvoor de klank
ook weer niet onderschatten: die fixeertdie
maakt het taal geestelijke bewust. U zult
misschien tegenwerpen: ook g rammatika
(spraakkunst) hebben we geleerd; nogwel
van verscheidene talen! Ongetwijfeld heeft
dit met taal- en talenkennis iets te maken;
toch moeten we wel beperkingen en be
zwaren maken. „Beperkingen" ten aanzien
van de waarde voor een juist begrip van
taal. Immers de grammatika van het Neder
lands bepaalt zich tot het Ned. van nu: geeft
een afgesneden plak" van het Nederlands,
cn beschrijftregistreert, inventariseert die
alleen maar. En dan nogwel van de kant
van de taalvdrm: de geestelijke inhouden
komen zo-goed-als-niet aan bod.
Dat „wij" vele inhouden vertegenwoordigt
is onbekend, al is het waar, dat dit ons
geenszins handicapl bij het uitdrukken van
onze gedachten. (We kunnen de taal on
eindig beier dan wc 'm kénnen!). Zo kan
„wil Zijn: ik lij (u), ik meer jij s,
ik jij 4- 'n hij of zij ,ik meer jifs
meer liii's of zifs, of hij's en zij's, „wij kan
ook heel algemeen gebruikt worden voor een
groep, ah de Friezen(wij zijn koningen op
de schaats). Dit voorbeeldje - één uit
lOOOen - geven we niet ah curiositeit:
het wijst op het belangrijke taal- en wereld
beschouwelijke feit, dat andere groepen voor
een of meer van deze betekenissen andere
(of géén) woorden kennen.
Zo zijn er talen, die heel nauwkeurig
onderscheiden tussen wij (ik u) en wij (ik
-f hij of zij. Die hebben daaivoor afzonder
lijke woorden. Ah een zendeling bidden zou:
God, wij hebben zeer misdaan, mag hij er
wel op letten welk voornaamwoord hij dan
biest; niét dat voor ik u, maar dat
andere voor ik -f zij deze aanwezigen)!
De in die taal geboren- en getogenen doen
dat natuurlijk „vanzelf'. Maar despraak
kunsten spreken niet over de bepaalde op
vatting van het leven en de wereld, die
karakteristiek en specifiek zich in elke taal
weerspiegelt. En de vreemde - talenspraak
kunsten zijn een genre van vergelijkende
grammatika's, enkel voor een praktisch
doeleinde, een soort handleidinkjes, ja recep
tenboeken om van en naar de ene taal de
andere te bereiden. Zo wordt er tot zelfs in
de spraakkunsten voor het Nederlands toe,
ook in die voor Frans en Engels en, in
dia voor het Fries? - over naamvallen en
werkwoordstuijzen gesproken, alsof die
talen Latijn zijn. Alsof men de Hmalaya
op een kaart van de Alpen zou kunnen be
studeren!
Nee. met werkelijk begrip van taal heep
de spelling niets, de klanken weinig, Mn de
spraakkunst ah inleiding iéts te maken heb
ben. En ook kennis van de literatuur is van
geheel andere aard. Resumerend: onze
schoolkennis is voor een dieper zicht in taal
waardeloos. En toch. veel ontwikkelden
hebben niet anders om er taalkwesties mee
tegemoet te treden!
A. SCHNEIDERS.
\flvertcntic I M
met de snel en feilloos werkende:
&&3LU 'ut-ïiwm-mi-m
GROTE STRIJD
14.
Later op de avond, toen de zusters
zich uitkleedden, zei Louisa nadenkend:
„Je hebt me nu wel jouw weggetje naar
Filmland opgesleurd, maar me niet
nader over de staat van zaken inge
licht. Wat is die Torre Steger voor een
man?"
„Hoe zou ik dat weten? Ik heb hem
nooit ontmoet en zelfs nooit een foto
van hem gezien. Hij schijnt een afkeer
van persoonlijke publiciteit te hebben".
„Is hij oud of jong? Weduwnaar of
vrijgezel?
„Ik denk van middelbare leeftijd en
geloof niet, dat hij ooit getrouwd is ge
weest. Rosie's vader was zijn broer en
die broer kwam tegen het einde van de
oorlog met zijn vrouw door een bom <?f
zo om het leven. Torre Steger nam Rosie
als kind aan en gaf haar Veronica Dar-
sall als gouvernante".
..Veronica? Heet ze zo?"
„Dat zegt de keukenmeid ten minste.
..Ivy" (klimop) zou toepasselijker zijn.
Vergiftige klimop dan".
„Ik ben het volkomen met je eens",
verklaarde Louisa, maar Mandy was
blijkbaar niet op haar gemak.
„Zeg eens Lou, je geeft tooh niet.
niet meer om die Kirk, wel?" vroeg ze
plotseling. „Ik wist heus niet. dat hij
hier rondzwierf, want dan zou ik je wel
hebben gewaarschuwd. M. i. bestaat er
feitelijk niets tussen hem en Veronica
Darsall. maar zo ja, waarom zou jij er
je wat van aantrekken?"
„Ja, waarom zou ik?", beaamde
Louisa zo onverschillig mogelijk. „Na
tuurlijk trek ik het me niet aan. Kirk be
tekent niets voor mij. Hij mag zich amu
seren zoals hU wil".
„Prachtig!" 'riep Mandy, tevreden
knikkend, maar blijkens haar licht ge
fronste wenkbrauwen niet helemaal ge-
rust op die onverschilligheid. „Boven
dien heb je nu George Medland...-"
„Houd je mond!", viel Louisa haar
bits in de rede. „Je behoeft me niet
steeds met die man aan te komen".
„Hij is heel aardig Lou, daar ben ik
zeker van".
„O, jamaar....". Louisa zweeg.
maar haar lippen beefden.
George Medland! Zelfs als hij meer in
haar belang zou hebben gesteld dan in
Mandy, zou 't Louisa onmogelijk zijn ge
weest, zijn gevoelens op dezelfde_wijze
te beantwoorden. Ze mocht zichij^^ dan
wijsmaken, dat ze Kirk haatte ^^nin-
achtte. maar het feit bleef, dat ze hem
niet uit haar hoofd kon zetten.
HOOFDSTUK V
Juffrouw Brinegar was de belofte in
haar advertentie wel ten volle nage
komen. De vertrekken van haar twee
nieuwe dienstboden waren inderdaad
„van alle gemakken voorzien" en ver
geleken bij hun kamers te Londen zelfs
vorstelijk. Blijkbaar waren ze oorspron
kelijk voor gasten ingericht.
De zitkamer was in groen en goud ge
houden, weelderige leunstoelen, een
dik zacht tapijt, zijden gordijnen en
een schrijfbureau van rozenhout. Radio
en electrisch kacheltje ontbraken even
min, terwijl de ramen een prachtig uit
zicht over de baai boden. Zitkamer en
slaapvertrek stonden met elkaar in ver
binding door een glimmend-betegelde
badkamer, met lavendelkleurige wan
den en een doorschijnend-groen bad.
Een eveneens groen wasbekken, als
mede een verwarmingsinstallatie voor
de wat lichter getinte handdoeken vol
tooiden het weelderige aspect, dat
slechts door het comfort van de slaap
kamer nog werd overtroffen.
Die slaapkamer was bijna al te groot;
Louisa althans vond ze overweldigend.
Ze had een hoog plafond en zes grote
vensters, die op het vasteland uitzagen.
De twee gelijke ledikanten, z.g. lit-
jumeaux, de indrukwekkende garderobe,
toilettafel en ladekast waren van kost
baar uitziend gepolijst notenhout. Op de
vloer lag een zachtgroen tapijt, dat goed
harmoniëerde met de ivoorkleurige
wanden, de groenfluwelen gordijnen en
bedspreien. Dekens en kussens vertoon
den een iets lichtere tint. terwijl voor
de lakens en slopen lavendelkleurig lin
nen was gebruikt.
Toen Mandy zich behaaglijk in haar
bed rolde, riep ze vrolijk- „Hoe heerlijk
om. op echte springmatrassen te slapen,
in pi ails van op die ellendige paarde-
hartj^Mingen! Ik ben alleen maar bang,
dat nooit vroeg genoeg wakker zal
worden om voor iemands morgenthee
te zorgen".
„Ja, we moesten eigenlijk een wekker
hebben", zei Louisa bezorgd.
„Och. wat doet het er toe? Misschien
betekende „alle comfort" wel, dat ons
thee op bed gebracht wordt. Ik geloof,
dat, als we er op aandrongen, juffrouw
Brinegar ons persoonlijk met een thee
blad zou komen wekken", hernam Man
dy opgewekt. „Ik begrijp niet, dat er zo
weinig meisjes dienstboden willen zijn.
Denk eens aan, hoe veel je wel voor een
appartement als dit in een hotel zou
moeten betalen!"
„O, maar volgens mij zullen niet veel
huisvrouwen hun personeel met zoveel
weelde omringen. Ik vind de hele opzet
hier bepaald vreemd", hernam Louisa,
niet op haar gemak.
Ze stond bij een venster en keek naar
buiten, waar enkele lichtjes de ligging
van het dorp aanduidden, dat vrij ver af
scheen. Opnieuw trof haar het volkomen
isolement van 't kasteel.
Plotseling trok een lioht dichterbij
haar aandacht, een licht dat zidh be
woog. Een ogenblik keek ze er ontsteld
naar. toen besefte ze, dat het afkomstig
was van een electrische zaklantaarn.
Iemand stak de verbindingsweg naar het
vasteland over. Wie zou het zijn? Zeker
niet juffrouw Brinegar of mevrouw
Spale. Natuurlijk kon het de sombere
chauffeur op weg naar „Vissersrust",
zijn, maar 't was niet waarschijnlijk, dat
hij een lantaarn zou dragen. Bovendien
zou de herberg nu wel gesloten wezen;
't liep al tegen elven.
Er bestonden nog andere mogelijk
heden. Misschien ging Veronica Darsall
wel naar een samenkomst met Kirk of
en dat was waarschijnlijker stak
deze zelf het smalle weggetje over op
zijn tocht naar de herberg. Best moge
lijk, dat Veronica, zodra Rosie goed en
wel sliep, hem op de rotsen beneden had
ontmoet!
Smartelijk getroffen door zulke ver
moedens, keerde Louisa zich snel van
het venster af. Als de gouvernante en
Kirk elkaar werkelijk na 't vallen van
de duisternis ontmoetten, moest er tus
sen hen een liefdesverhouding bestaan.
„O, ik heb zo'n slaap", zei Mandy
geeuwend. „Ben je nog niet klaar?"
„Jawel hoor, goedenacht, kindlief."
Louisa draaide de afgeschermde lamp
tussen hun bedden uit en constateerde
nog bijna voor ze zelf onder de dekens
was gekropen, dat Mandy al diep en
kalm in haar slaap ademhaalde. Een
zucht smorend, bedacht Louisa, dat ze
haar jongere zuster dikwijls moest be
nijden. Mandy was zo recht op de man
af, zo „positief"; ze wist steeds precies
wat ze wilde en ging erop los, nooit,
naar 't scheen, belemmerd door angst,
twijfel of hartepijn! Nu ze eenmaal de
eerste stappen op haar „weg naar Film
land" had gezet, kon Mandy zich behaag
lijk neervleien en als een kind gaan
slapen. Mandy maakte zich geen zorgen
voor de dag van morgen en stak even
min bruggen over die ze nog niet bereikt
had.
(Wordt vervolgd).
Kerkelijke mutaties
Ned- Herv. Kerk. Beroepen te Amers
foort (geestelijk verzorger -.Zon en
Schild"): K. Luijendijk te Heek; te Drie
bergen: P. de Vries te Ingen.
Bedankt voor Huizen CN.H-): H. A. van
Slooter. te Wierden.
Gerei. Kerken. Beroepen te Lekkerkerk:
H. C Êndedijk te Wormer.
Geref. Kerken (onderh. art. 31 K. O).
Beroepen te Katwijk aan Zee-Valkenburg:
H. J. v. d. Kwast, cand. te Amsterdam.
Chr. Geref. Kerken- Tweetal te Gronin
gen: D. H. Biesma te Hoogenveen en H.
W. Eerland te Lisse.
Beroepen te Baarn: W. Ruiter te Sneek.
Geref. Gemeenten. Beroepen te Hilver
sum: M. van de Ketterij te Alblasserdam;
te 's Gravenpolder: W. de Wit te Moer-
kapelle.
Bedankt voor Hendrik-Ido-Ambacht: A.
Vergunst te Zeist.
Wat het. blik schaft
Enorm is de schade, die de over
stromingsramp ons land heeft berok
kend, Talrijk zijn ook de verdrietelijk
heden, waarmede bewoners van pan
den, die zij het slechts kort ge
deeltelijk onder water hebben geslaan,
hebben te kampen.
Dezer dagen waren wij in Dordrecht
in een restaurant, waarvan de kelder
geheel ondergelopen geweest was en
bestelden wat te eten.
„Doperwtjes", vroegen wij.
„Ik hoop liet", antwoordde de eige
naar.
We hebben hem even vreemd aan
gekeken. Daarom verklaarde hij on
middellijk nader: „Ik had een grote
hoeveelheid blikjes in mijn kelder
Door de overstroming zijn de stapels
omgevallen en de papieren om de
blikken losgeweekt. Nu zit ik met een
partij blikken, zonder dat ik weet wat
erin zit. Als ik er een open maak, kun
nen er spercieboonljes of doperwtjes
uitkomen, maar hel kunnen ook kersen
of champignons zijnGelukkig
nemen de klanten vaak met spinazie
genoegen, nis zii asperges gei>raagd
hebben.
