DE WAARDE VAN ONS
RAMPENFONDS
VERTELLINGHE
AENGAENDE DE ZEE
Inentingsmotie-ds Zandt
verworpen
Helpt!
KONINGIN EN PRINS
BEZOCHTEN TEXEL
LANDBOUWHERSTEL
vangt werkzaamheden aan
N'
NT
Pag. 2, Derde blad
DELFTSCHE COURANT
Zaterdag 14 Februari 1953
Geldhoeveelheid wordt niet vergroot, maar verplaatst
naar gebieden waar geld nodig is
IN een aantal dagen, dat men op de handen kan aftellen,
wist iedereen in Nederland wat het Rampenfonds bete
kende. Vraagt men naar de waarde van dit instituut, dan
zal men geneigd zijn om deze af te meten naar het aantal
millioenen, dat hierin gestort is. Eigenlijk is die waarde
hoger, nog afgezien van het fantastisch enthousiasme, waar
mee het totaalbedrag dagelijks wordt verhoogd, zowel van
de zijde van het bedrijfsleven als door particulieren.
Er zijn door de overheid aan dit instituut tal van facilitei
ten verleend, die elk ander fonds moet ontberen: aftrek van
de giften van het fiscale inkomen voor 1953 en op speciaal
verzoek van het belastingjaar 1952. De Vennootschapsbelas
ting zal eveneens minder opbrengen door de stortingen. De
posterijen stellen betalingen ten voordele van het fonds vrij
van het stortingsrecht.
Vanzelfsprekend kan ons volk
door de genoemde fiscale tege
moetkomingen zijn barmhartig
heid en meeleven met de water
catastrofe uitvieren. De overheid
heeft zeer wel ingezien dat de
structuur van ons belastingstel
sel het afstaan van vrijwillige
bijdragen remt. Wij hebben deze
duidelijke erkenning nog nooit
op zo'n illustratieve wijze ver
tolkt gezien als bij dit Rampen
fonds.
Het culturele leven van ons
volk is na de oorlog in een fis
caal dwangbuis geperst, waar- i
door grote waarden als barm-
hartigheid, meeleven, enthousi
asme voor kunst en wetenschap,
belangstelling voor een anders
noden, dreigden te verkalken in
een corset van belastingregels,
dat nu ineens gesprongen is.
De uitspraken door verschei
dene leden van onze volksverte
genwoordiging in de Kamerzit
tingen van de laatste tijd wezen
op de knellende fiscale banden,
waarin ons bedrijfsleven is ge
klemd. Verschillende groeperin
gen in ons volk voelen dagelijks
de druk van de fiscus. Een toe
slag op de belastingheffing met
het doel de gevolgen van de wa
tersnood daarmee te bestrijden,
zou zeker niet met enthousiasme
door ons volk zijn begroet. Bo
vendien hadden onze belasting
deskundigen direct voor het
vraagstuk gestaan welke belas
tingplichtigen dan wel moesten
worden aangesproken.
GULDEN WANKELT
OPNIEUW
Niemand in ons volk zal de
uitspraak durven verdedigen,
dat de getroffenen zelf maar de
schade van het water moeten
lijden. Dit is 'n zaak van heel ons
volk, zo is ons oordeel en daar
mee staat onze regering voor de
taak om te zorgen dat de water
schade wordt hersteld. Dit is
geen vraagstuk, het is eenvoudig
de wil van ons volk.
De regering is dan ook begon
nen met het aanbod om de dij
ken voor rekening van het rijk
te herstellen. Dat is nog maar
het begin van de uitgaven, die
uiteindelijk het milliard verre
zullen overschrijden. Kan onze
financiële toestand die last dra
gen? Het zal moeten en dus vre
zen wij het ergste voor de goede
positie van de gulden.
Het tegoed van het rijk bij
de Nederlandse Bank heeft
het milliard overschreden.
Daarnaast bestaat er nog een
rekening met honderden mil
lioenen guldens, die als tegen
waardefonds voor de Mars
hall-hulp werd geschapen.
Zou men eenvoudig in snel
treintempo dit geld gebruiken
om de dijken te dichten en de
nood te lenigen, dan zou dit
geweldige bedrag ais een la
wine op de geldcirculatie wor
den gestort, waardoor prijs
stijgingen en inflatiegevaar in
Nederland terstond zouden te
rugkeren. Dit moet zoveel mo
gelijk worden verhinderd.
LICHTPUNTEN
De financiële horizon van de
ongekende ramp is niet geheel
duister. Vanzelfsprekend zal
Amerika de morele plicht jegens
zijn trouwe bondgenoot Neder
land verstaan. Er komt een
flinke hulp uit de V.S. Ook Ca
nada zal ons tegemoet komen.
Dan zijn er enkele honderden i
millioenen op de begroting uit-
Muskusral: vijand van
de dijken
Als gevolg van de watersnood
in Nederland en België moet ern
stig rekening worden gehouden
met een sterke uitbreiding van
muskusratten in noordelijke rich
ting. De dieren leveren gevaren
op voor dijken en andere water
keringen door wroeten in de
grond. Vooral in het overstroomde
gebied zal de aanwezigheid van
muskusratten vrij gemakkelijk te
constateren zijn, daar de dieren
de hoge delen van dijken opzoe
ken of hun toevlucht in bomen of
takkebossen vinden.
De plantenziektenkundige dienst
verzoekt dringend in het door
watersnood geteisterde gebied op
dit dier te letten. Het is een grote
donkerbruine rat die van neus
punt tot staartpunt ongeveer 65
cm lang kan worden. Het typische
kenmerk is de afgeplatte staart.
Alle andere ratten hebben rol
ronde staarten. Indien de aanwe
zigheid ergens wordt vermoed,
dient men dit onverwijld met zo
nauwkeurig mogelijke plaatsaan
duiding bij de plantenziekten-
kundige dienst te Wageningen op
te geven.
Voor iedere gedode muskusrat
wordt een premie van vijf gulden
beschikbaar gesteld. Het is van
groot belang dat de vernieler van
waterkeringen zich niet in het ge
teisterde gebied kan vestigen.
getrokken voor de werkverrui
ming. Deze kunnen grotendeels
in het noodgebied worden be
steed. Zeer vele handen kunnen
daar werk vinden.
Overigens zal onze gehele be
groting moeten worden gerevi
deerd, waardoor het zwaarte
punt van alle mogelijke uitga
ven meer in zuidwest-Neder
land kan komen te liggen.
Tenslotte is er het Rampen
fonds. Dit is een soort sluitpost
op de rij van beschikbare mid
delen. Hierin wordt elke vorm
als een stofzuiger een deel van
het nationaal inkomen uit dit
jaar wegzuigt en dit in West-
Brabant, Zeeland en Zuid-Hol
land op de polders stort. Daar
mee wordt dus de geldhoeveel
heid in ons land niet vergroot.
De uitgaven aan de ene zijde
worden teniet gedaan door de
besparingen van hen, die zich
offers willen getroosten voor de
herbouw van het getroffen
landsdeel. Het is dus geen won
der dat alle hens aan dek wor
den geroepen om dit fonds te
versterken.
Wanneer de buitenlandse
hulp, inclusief die van V.S., aan
de toezeggingen zal beantwoor
den en de giften uit alle delen
van de wereld blijven stromen,
dan zal er reeds een flink stuk
van de ondergelopen polders uit
deze inkomsten kunnen worden
drooggelegd. Zien wij daarnaast
als Nederlanders ons eigen be
lang, dan zullen wij na enkele
weken van flink bijdragen onze
financiële steun aan het natio
naal rampenfonds niet staken.
Het gaat hier niet om een
weldadigheidsfonds. De inzet
van deze actie is de economische
kracht van ons volk in de eerst
komende jaren. Het gaat om eco
van vrijwillige financiële hulp- nomische terugval met nieuwe
verlening saamgebundeld. Daar
in komen de fantastische bedra
gen uit het buitenland, zoals de
Zweedse hulp van meer dan
5.millioen! Daarin komt de
opbrengst van collecten en radio
acties, die grotendeels uit het
lopende inkomen worden ge
financierd.
DE STOFZUIGERZAK
De economische waarde ervan
ligt hierin, dat het rampenfonds
drang tot consumptiebeperkin<
of om blijvend herstel. De vrij
willige belasting door tijdelijke
flinke offervaardigheid voor het
rampenfonds onszelf opgelegd,
kan er toe leiden dat ons land
de gevolgen van de vloed in
korte tijd weer te boven komt.
De schade der vloed kan ons
nationale leven bedreigen, het
rampenfonds kan die dreiging
afwenden, mits het door geheel
ons volk wordt gedragen.
Bijzondere maatregelen noodgebieden
Van onze parlementsredacteur)
De Tweede Kamer heeft gis
teren z.h.s. de nieuwe stoomwet
aangenomen. Het artikel om de
verplichte keuring door de on
dernemers zelf te laten betalen
werd voordien aangenomen met
4731 stemmen. Tegen waren
de A.R., C.H.U., V.V.D., C.P.N.
en S.G.P. en de heren Lucas en
van Rijckevorsel (k.v.p.).
Het amendement van ds Zandt
op de inentingswgt.werd na een
breed debat ontoelaatbaar ge
acht. Ds Zandt (s.g.p.) bestreed
uiteraard, dat zijn voorstel, over
het verplicht aangeven van
ziektegevallen die het gevolg
zijn van de inenting door de dok
toren, buiten dit ontwerp viel,
dat alleen de mogelijkheid tot
kosteloze inenting wilde verrui
men. Zijn opvatting vond, vrij
wel geen ondersteuning. De heer
Zandt veranderde daarop zijn
amendement in een motie, die
dezelfde inhoud had. Deze werd
verworpen met 1069 stemmen.
Uit verschillende fracties stem
den er een paar leden voor.
De heer Mol (k.v.p.), de enige
arts in de Kamer, noemde de
motie „een motie van wantrou
wen jegens de Nederlandse me
dici". Een omschrijving, die
gaarne door staatssecretaris
Muntendam werd overgenomen.
Aan een verplichting had hij
geen behoefte daar de artsen
zulke ziektegevallen reeds vrij
willig onmiddellijk doorgeven.
- 50 mill.
45 mill. -
- 40 mill.
35 mil!. -
- 50 mill.
25 mill. -
-
- 20 mill
15 mill. -
-
- 10 mill.
5 mi!!.
Rampenfonds
ruim 42 millioen
Bij het Nationaal Rampen
fonds was tot gisteravond
zeven uur een bedrag van
ruim ƒ42.000.000 binnengeko
men aan geld, gestort via de
Nederlandse Bank, de postche
que en girodienst, en aan
contanten.
Stort Uw bijdrage op giro
9575 of zendt een postwissel
naar het Nationaal Rampen
fonds, Statenlaan 81, 'sGra-
venhage.
De wijziging van de Lager
Onderwijswet kon nog niet
worden afgehandeld. De stem
mingen zijn uitgesteld tot Dins
dag a.s. De stemming over de
mogelijkheid van Esperanto op
de lagere school wordt met
spanning tegemoet gezien. De
K.V.P. en de C.H.U. hebben
zich reeds tegen verklaard. De
A.R. heeft zich nog niet uitge
sproken, terwijl de rést voor is.
Ook bleven er nog een paar
amendementen van de heer De
Loor (arb.) over. Eén daarvan
bepaalt, dat onderwijzers die een
beroep aanhangig hebben ge
maakt tegen hun ontslag
hangende dit beroep in het ge
not van hun wedde blijven ge
steld. Ook wierp hij in een amen
dement de vraag op, of onder
wijzers die lid van Gedeputeerde
Staten worden op non-actief ge
steld kunnen worden. De grote
kwestie is: wat is non-actief?
Daarover zullen we Dinsdag
meer horen.
De noodtoestand.
De Kamer heeft ook reeds be
handeld het wetsontwerp tol
vaststelling van voorschriften
ter bescherming van schuldena
ren, alsmede het administra
tieve recht, in verband mèt de
bijzondere omstandigheden, ont
staan door de op 1 Februari in
getreden noodtoestand.
De minister van Justitie, de
heer Donker, verheugde zich er
over, dat de Kamer het ontwerp
zo snel wilde behandelen. Hij ver
klaarde er bezwaar tegen te moe
ten maken schulden van pu
bliekrechtelijke aard te betrek
ken in de werking van de on
derhavige wet. Voor een alge
meen uitstel van betaling van
schulden voor alle bewoners van
het noodgebied, zoals sommige
leden blijkens het verslag had
den voorgestaan, zegt de minister
niet te gevoelen, omdat er z.i.
geen aanleiding bestaat voor een
algemeen moratorium.
Ook naar 's ministers oordeel
moet de intrekking geschieden
met inachtneming van een rede
lijke termijn.
Namens de rapporteurs ver
klaarde de heer Burger (arb.),
dat in dit stadium men zich van
een gedachtenwisseling wenst te
onthouden.
Het wetsontwerp werd z.h.s.
goedgekeurd.
W' M*
DE DIJK IS DICHT BI]
BROUWERSHAVEN
Op initiatief van de gemeente
Brouwershaven is na een aantal
dagen van hard werken door Ne
derlandse en Engelse militairen,
o.a. een afdeling van het regiment
„Jan Willem Friso", Nationale
Reserve, de Koninklijke en Engel
se marine en burgers, de Oost-
havendijk gedicht. Dit was het
eerste dijkgat met een snelle uit-
stroming, dat gedicht werd op
Schouwen en Duiveland, zonder
rijshout, draglines, enz.
Het was een felle strijd tussen
een honderd mensen en de sterke
zeestroming. Een omroeper moest
de gemeente door om het meest
kritieke ogenblik alle weerbare
mannen op te roepen. Verbeten
werkte iedere burger en militair
aan het transport van zandzakken.
Daarna, in een koude oosten
wind, kwamen de burgemeester,
de dokter, zeeofficieren en land-
officieren, wat landbouwers en
een knecht, totdat bij velen het
bloed uit de nagels liep. Maar zij
wonnen het tenslotte na enige
zware overspoelingen. De dich
ting is voorlopig afgewerkt met
grote lichamen. Vandaag ging
men weer bij laag water verder.
Door deze vrijwillige arbeid is een
grote zeedijk gered en het behoud
van drooggebleven polders be
noorden Zonnemaire verzekerd.
Militairen en dijkwerkers werken
hard aan het herstel van de dijk
Zowel Koningin Juliana als prins Bernhard hebben Vrijdagmor
gen een bezoek gebracht aan het eiland Texel, waar de Eendrachts-
polder is ondergelopen en zes slachtoffers, leden van een hulp
colonne, zijn te betreuren. De Koningin kwam met de veerboot uit
Den Helder. De prins, die onverwacht het eiland bezocht, arri
veerde tegen kwart voor elf met een sporttoestel op het vliegveld.
Toen de veerboot tegen half twaalf de haven van Oudeschild bin
nenvoer, stonden op het havenhoofd ongeveer honderdvijftig
eilandbewoners op de aankomst van H.M. te wachten. De zon brak
juist even door het grauwe wolkendek heen toen de boot meerde.
Teleurstelling voor
Rilland Bath
In Rilland is men ernstig on
gerust over het beëindigen van
de militaire bijstand in algemene
zin. Men vreest, dat de militai
ren die ook in Zeeland werken
aan de dijken, niet meer terug
zullen keren. Dit zou een ern
stige belemmering vormen voor
de uitvoering van een groots
plan, dat niet minder inhoudt
dan door het leggen van een
nooddijk met één slag duizend
ha. van de 1300 ha, grote Rei-
gerbergsche polder bij Rilland
terug te winnen. Dit betekent
dat ook Rilland weer droog zou
komen te liggen, evenals de
spoorlijn en de rijksweg tussen
de Kreekrakdam en Krabben-
dijke. Als het leggen van deze
nooddijk wil lukken, is er weer
een stuk van de verbinding her
steld en kan er weer een trein
rijden van Bergen op Zoom naar
Krabbendijke. Daarop wil men
dan een bus laten aansluiten van
Krabbendijke tot Kapelle, van
waaruit weer een trein zal rij
den tot Vlissingen.
Nachtvoorstelling voor
Rampenfonds
De NOMA (Nederlandse Orga
nisatie van Musici en Artisteu.),
de „Algemene Bedrijfsbond" (ar-
tisten, musici, film- en theater-
personeel) en de N.T.B. (Neder
landse Toonkunstenaarsbond) or
ganiseren tezamen een bijzondere
voorstelling in de nacht van Vrij
dag 20 Februari a.s. in het City
theater te Amsterdam.
Alle bij de organisatie, de re
clame en de uitvoering betrokke
nen werken belangeloos mee, ten
einde de opbrengst, die bestemd
is voor het Nationale Rampen
fonds, zo groot mogelijk te doen
zijn.
In het programma treden o.a.
op: mevrouw Enny Mols-de Leeu-
we, Hetty Blok, Lia Dorana, Wim
lbo. Rodi Roeters (sneltekenaar),
de Balsamo's (modern magic-act);
het Holborn trio balance-act).
Majoco trio (Zuidamerikaanse
zang), Liesbeth Lunow en Fons
Kankaart (intern, zang-duo), Jan
Oradi (imitator), Raspini ('s we
relds grootste jongleur). Mac
Croy (negro-spirituals). Nicky
Noble (muzikale dwaasheden),
Jack Smith Company (accordeon
trio), Cor Lemaire en Joop de
Leur aan de vleugel,het City
theater-orkest O.I.V. Rud Cheval
en groot strijkorkest o.l.v. Hugo
de Groot.
KLM brengt zandzakken
naar Engeland
Toen de K.L.M. hoorde van het
Britse verzoek aan diverse Eu
ropese landen om met spoed
tien millioen zandzakken te zen
den. heeft zij direct aan de Brit
se diplomatieke vertegenwoor
digingen in die landen doen
weten, dat zij bereid is die zak
ken, voorzover er vrachtruimte
vrij is, gratis te vervoeren. De
K.L.M. wil hiermee haar waar
dering uiten voor de hulp, die
Nederland van Engeland heeft
ontvangen.
De K.L.M. heeft ondertussen
nog steeds druk werk met het
vervoer van hulpgoederen naar
ons land.
De watersnood en de
ziekenfondsen
Personen, die getroffen zijn
door de watersnood en onder
de regeling hulpverlening oor
logsslachtoffers 19401945 val
len, wordt ongeacht of zij
geëvacueerd zijn aangeraden
zich onverwijld bij een alge
meen ziekenfonds in hun ver
blijfplaats te laten registreren.
De algemene ziekenfondsen
geven aan de personen, die zich
ter registratie aanmelden, alle
verstrekkingen, waarop ook de
verzekerden bij die ziekenfond
sen recht hebben.
WIENER SANGERKNABEN
ZINGEN VOOR RAMPEN
FONDS
Naar wij vernemen zullen de
Wiener Sangerknaben begin
April op doorreis naar Engeland
enkele dagen in Nederland ver
toeven. Zij zijn voornemens hier
vier of vijf concerten ten bate
van het Rampenfonds te geven.
Over data en plaatsen dezer con
certen is nog niets beslist.
De Koningin, de commissaris
in de provincie Noord-Holland
en de burgemeester van Texel
namen in de hofauto plaats en
reden naar Oosterend. Daar
stapte het hoge gezelschap over
in jeeps. De tocht ging naar Ze
venhuizen, waar de Oostersluis,
één van de bedreigde punten,
in ogenschouw werd genomen.
Vervolgens ging de rit naar het
noorden, naar de Noorderdijk,
waar het aanstormende water
een gat van 130 meter in de dijk
heeft geslagen, waardoor de 260
hectare grote Eendrachtpolder
onderliep. De laatste tientallen
meters moesten echter te voet
worden gedaan. De Koningin
wandelde naar het gat, waardoor
nogsteeds het water stroomt.
Staande op de met tientallen
zandzakken herstelde afgebro
ken dijken liet de Koningin zich
zeer uitvoerig door een dijkwer
ker en door de deskundigen in
lichten over hetgeen zich hier
op die rampzalige eerste Februa-
rimorgen heeft afgespeeld.
De sneeuw had 't gehele eiland
met een wit kleed bedekt en de
ondergelopen Eendrachtpolder,
waar boven het reeds gezakte
water hier en daar het land weer
zichtbaar is en twee verlaten
boerenhoeven uitsteken, bood
een trieste aanblik.
Op de dijk was een groot aan
tal dijkwerkei's, met assistentie
van dertig soldaten van het re
giment „Johan Willem Friso" uit
Assen, druk doende tussen twee
rijen palissaden een beschoeiing
aan te brengen en deze met be
hulp van een dragline vol te
storten met klei Het gat in de
dijk is inmiddels nog niet ge
dicht. Lange tijd sprak de Ko
ningin met de dijkwerkers en de
militairen.
Ook prins Bernhard had vroe
ger in de morgen met wethouder
S. de Waard dit punt bezocht.
Juist toen de jeeps de dijk na
derden, vloog de prins er over
heen. Als groet cirkelde hij enige
Op haar inspectietochten in de
rampgebieden kwam Koningin
Juliana gisteren op Texel, waar
zij de herstelwerkzaamheden aan
de dijk van de Eendrachtspolder
in ogenschouw nam.
malen laag over deze dpor het
land ploegende autocolonne
heen.
Tot slot van haar tocht ging
de Koningin naar de vuurtoren,
waar zij de auto verliet en zich
over de duinenrij naar het strand
begaf. Daarna keerde men naar
Den Burg terug, waar H.M. om
streeks twee uur arriveerde.
Voor hotel „De Lindeboom"
stonden enkele honderden
eilandbewoners. Vooral de jeugd
was hier goed vertegenwoordigd.
Met een driewerf hoera werd de
landsvrouwe bij haar aankomst
begroet. In het hotel onderhield
de Koningin zich enige tijd met
de familieleden van de zes slacht
offers.
Des middags bracht prins
Bernhard een bezoek aan Helle-
voetsluis en Nieuwenhoorn op
Voorne-Putten. De prins nam
ook de dichtingswerkzaamheden
aan de Oudenhoornse Zeedijk in
ogenschouw.
Aanmelding van schade kan van
Maandag af worden gedaan
Als orgaan voor de vaststelling
en de bevordering van het her
stel van de agrarische schade in
het watersnoodgebied heeft de
minister van Landbouw, Visserij
en Voedselvoorziening de rijks
dienst voor landbouwherstel aan
gewezen.
Bij de uitvoering van de werk
zaamheden zullen de technische
diensten van het ministerie zo
veel mogelijk worden ingescha
keld.
In het bijzonder zal met het
herstel van de cultuurgrond het
apparaat van de cultuurtech
nische dienst volledig worden
belast. De cultuurconsulenten in
de betrokken provincies zijn tot
inspecteurs van de rijksdienst
voor landbouwherstel benoemd.
Onder verantwoordelijkheid
van deze inspecteurs, te Breda,
Goes en Den Haag, zal ook de
enquête en de vaststelling van
de schade via de plaatselijke
bureauhouders van de voedsel-
commissarissen in de getroffen
provincies en met behulp van
deskundigen geschieden.
De organisatie van de werk
zaamheden is in grote lijnen ge
lijk aan die in de jaren 1945 en
volgende, waarbij thans echter
een aanmerkelijke decentralisatie
is doorgevoerd.
Alle boeren en tuinders in
het watersnoodgebied, die scha
de hebben geleden, kunnen zich
van 16 Februari af aanmelden
bij de plaatselijke bureauhou
ders van de voedselcommissaris.
De aanmeldingen worden door
de plaatselijke bureauhouders
doorgegeven aan de rampscha-
de-bureau's, waarin afzonderlijke
UITKERINGEN AAN
GEëVACUEERDEN
Binnen enkele dagen kunnen
de burgemeesters nu een mede
deling vewachten van de direc
teur van het Nationaal Rampen
fonds. Zij worden daarin ge
machtigd aan de in hun gemeen
te vertoevende evacué's die dit
wensen, een bedrag uit te keren
van tien gulden per volwassene,
van vijf gulden voor kinderen
boven vijftien jaar en van f 2,50
voor kinderen beneden vijftien
jaar. De burgemeesters is ver
zocht met de uitbetalingen te
wachten tot de desbetreffende
circulaire is ontvangen.
De bedoeling is, de geëvacu-
eerden in staat te stellen de
meest noodzakelijke artikelen
aan te schaffen zoals scheer- en
naaigerei, tandenborstel, zeep
e.d.
De burgemeesters kunnen de
declaraties hiervoor indienen bij
het ministerie van Maatschappe
lijk werk, dat ze centraal kan
beoordelen. Uitkeringen "hier
voor mogen onder geen voor
waarde worden gedaan uit de
opbrengst van locale inzamelin
gen.
Dijkgat bij Kruiningen
schuurt nog uit
Het dijkgat bij Kruiningen
schuurt nog steeds uit. Het is
thans 500 meter breed en ver
toonde gisteren op één plaats bij
laag water zelfs reeds een diepte
van 22 meter. Donderdag was
de grootste diepte nog maar 15
meter.
NIEMAND TERUG
De burgemeesters van Zierik-
zee, Noord-Gouwe, Zonnemaire
en Brouwershaven maken be
kend, dat niemand, ook evacué's,
niet, zich naar Schouwen-Dui-
veland mag terug begeven dan
na toestemming en oproep van
de burgemeester der betrokken
gemeenten.
Herbouw scholen in
rampgebied gaat voor
De minister van O., K. en W.
heeft meegedeeld, dat de restau
ratie of herbouw van scholen in
het door de overstroming ge
troffen gebied voorrang boven
alle andere zal krijgen. Het voor
de uitvoering van genoemde
werken vereiste bouwvolumen
zal de minister zo spoedig mo
gelijk beschikbaar stellen.
Afschaffing
schoolgelden L.O.?
Minister Cals deelde gister
middag in de Tweede Kamer
mede, dat een debat over de in
ning van de schoolgelden al
of niet door het onderwijzend
personeel geen zin heeft, daar
in de toekomst toch wel een
voorstel zal worden gedaan om
de schoolgelden voor het lager
onderwijs af .te schaffen.
vertegenwoordigers van de mi
nisters van Financiën, van We
deropbouw en Volkshuisvesting
en van Landbouw, Visserij en
Voedselvoorziening zitting heb
ben. Deze rampschade-bureau's
belasten zich met de verdere
registratie, enquete en dergelijke,
waarover zo spoedig mogelijk
nog nadere mededelingen zullen
volgen.
Zo nodig kan een geldelijk
voorschot worden verstrekt. Dit
voorschot dient uitsluitend bij
de plaatselijke bureauhouder te
worden aangevraagd. Na onder
zoek zal een eventueel te verle
nen voorschot door tussenkomst
van het rampschadebureau wor
den uitgekeerd.
De Oceaensche oft Wilde Zee, groot,
oneyndelyck ende hooghmoedich
EEN Italiaanse officier uit de zestiende
eeuw, die o.a. de Nederlanden heeft
bereisd, gaf in 1566 een „Beschrij-
vinghe van alle de Nederlanden" uit.
Daarin vertelt hij ook, argeloos en geïm
poneerd als een bewoner van de Middel-
landse-Zeekusten maar kan zijn tegen
over de grauwe, grimmige zee van het
Noorden, van de „Oceaensche oft Wilde
Zee, groot, oneyndelyck ende hooghmoe
dich" en over de „seer groote ende sware
schaden" die deze zee de Nederlanden
herhaaldelijk toebrengt. Maar ook weet
hij reeds te vertellen van de „konste ende
behendicheydt der inwooneren", die dij
ken en andere kunstwerken aanleggen,
„datter gheen overgroote schade meer en
kan ghekomen". Wij laten een uittreksel
uit het boek van deze Italiaan, M. L.
Guicciardini, volgen.
M. L. Guicciardini, Beschrijvinghe
van alle de Nederlanden, Antw. 1566.
(Ned. Vert, door C. Kilianum,
Amst. 1612)
Vertellinghe aengaende de Zee.
AEDEMAEL wij de Watervloeden
ende Rivieren hebben beschreve,
soo is van noode, eer men voorder
vare, een weynich de Oceaensche, dat is
de Groote oft de wilde Zee te besoecken:
aenghesien die niet alleenlijck om de ghe-
buerschap ende byvoeginghe met desen
landen, maer oock om veel ander oor
saken, een besonder lidt is, jae Vader ende
Hooft van alle dese Nederlandtsche Pro
vinciën: deshalven wel nootlijck is voor
al daer af te klaren. Soo is dan te weten,
dat het aensicht van de Oceaensche oft
Wilde Zee, groot, oneyndelijck ende
hooghmoedich is: maer grouwelijck, vree-
selick ende seer sorghelijck als zij haer
vergramt ende opblaest: jae wordt met
sulcke raserye ende tempeeste beweeght,
dat zij somtijds de Landouwen ende
Landtschappen, overloopt, verdrinckt en
de overdeckt.
Waer van vele Historiën vermelden,
ende de teeckenen zijn noch heden ten
dache blijckelijck, als dat die Zee door
winden ende tempeesten, slefs den mondt
van den Rijn soo versandt ende verstopt
heeft, omtrent de jare ons Heeren 850, dat
den Rijn die by Catwijck op Zee plach
zijnen uytganck te hebben, verstopt zijnde
opghejaeght is, dat hy by Dordrecht in-
gheloopen ende doorghebroken, hem
eenen uytganck inde Zee ghemaeckt
heeft. Het welcke wel een van de meeste
hooge vloeden ende schadelijcke tempees
ten der Zèe gheweest is: hoewel de His
toriën daer kleyne particulariteit van
bewysen.
VOORTS lesen wy van andere hooge
vloeden de welcke groote schade
hebben ghedaen Als in 't jaer, 1176,
wanneer in Hollandt ende inde byligghen-
de landen bykans alle menschen ende
beesten verdroncke, behalve die hun op
hooghden konde salveren.
In 't jaer 1230, onder Keyser Otto den
vierden ginck by na geheel Vrieslandt on
der: in welcke vloedt men acht dat wel
hondert duysendt menschen verdroncken
zijn.
In 't jaer 1374 in Octobri gheschiede
groote schade door het water in Vlaen
deren.
In 't jaer 1400 gheschiede eenen hoo-
ghen vloedt, den Vriesschenvloedt ge-
noemt.
In 't jaer 1420 liepen sesthien Dorpen by
Dordrecht in, ende elders oock vele.
In 't jaer 1505 was soo hoogen vloedt,
dat men Cabeljauwen ende Wytingen voor
Groeninge vinck, diemen S. Galle vloedt
noemde.
Ende in 't jaer 1509 braecken weder-
omme de Dycken deur, ende werdt Cosmi
ende Damiani vloedt ghenoemt.
In 't jaer 1530 gheschiede den vloedt
S. Michiels vloedt ghenoemt: ende in 't
jaer 1551 Pontiaens hooghe vloedt.
In 't jaer 1570 op Alderheylighen heef
ter eenen hooghen voeldt uyter Zee soo
opgheloopen, dat in ses ofte seven Pro
vinciën tot in Denemarcken toe, men
gheschat heeft by de hondert duysent
menschen ghebleven te wesen.
pAER al ist dat de Zee op haer zyde
in dese Provincie, besonderlijck in
Zeelandt seer groote ende sware
schaden heeft ghedaen: zijn niet te min
door komste ende behendicheydt der in-
woonderen, de Dijcken, Dammen ende
andere Bolwercken en Wallen alsoo ghe-
betert, ghehooght, versien ende de sor-
ghelijcke plaetsen alsoo versekert ende
bevesticht, datter gheen overgroote
schade meer en kan ghekomen, het en
ware eenighe seer grouwelijcke ende
ongewoonelijcke tempeeste over quame,
ende op eenen selven tijdt den Noorden
winde ten Westen gheweldichlijck aen-
komende vloedt ende getyde opwierpe
ende voortdreve.
ALLEEN inde Eylanden van Zee-
landt wordt gherekent dat wel
over de 40 mylen weeghs lenghde,
de Zee met Buytendijcken uytgehouden
wordt, behalve dat de Zeeduyne oft
Sandtberghen beschermen. De onkosten
daer van werden gheschat op vele ma-
niere. Elcke myle wordt gherekent op
1400 Roeden, elcke Roede op twaelf
voeten: ende elcke Roede wordt d'een
voor d'ander gheestimeerd op tsestich
gulden: welck ware elcke myle vieren-
tachentich duysent gulden, ende soude
bedraghen op de veertich myle drie
milioenen ende drie hondert ende tses
tich duysent gulden, behalven de bin-
nendijeken van oudts ghemaeckt, ende
dat die jaerlijcks kosten te onderhouden.
