bij
Melkbehandeling
vriezend weer
Selectiemesterij te Hoorn
14 Februari 1953
BOER EN TUINDER
Pag. 9
Pas gemolken melk direct uit de stal
Teneinde zich te vrijwaren voor schade weten de meeste veehouders, dat
melk, zo van de koe, direct uit de stal verwijderd moet worden. Bij herhaling
is er op gewezen, dat warme melk de eigenschap heeft om stal- en kuilluchtjes
gemakkelijk op te nemen. Het is immers zo, dat de temperatuur van pas ge
molken melk hoger is dan die van de stallucht; dat scheelt zo ongeveer
20 graden Celcius. Zodoende koelt de melk, ook in de soms warme stal, langs
de wand van de bus het snelst af. Daardoor wordt het soortelijk gewicht van
die kouder wordende melk hoger dan de rest. Als gevolg daarvan wordt ze
zwaarder en daalt ze. Verplaatsing van de melk langs de wand brengt mee,
dat de „inwendige" melk van uit het midden van de bus naar boven wordt
gedrukt. Warme melk stijgt dus op en aan de oppervlakte geeft zij haar warmte
af. Er ontstaat dus een weinig stroming in zo'n bus met melk en er komt
telkens andere melk aan de oppervlakte. Tenminste, voor zover de roomlaag
de bovenkant van de vloeistof niet afsluit
Nu komen er geurtjes aan te pas!
Wat gebeurt er met de lucht boven
de melk? Deze wordt verwarmd en
stijgt op. Koudere stallucht, doortrok
ken met allerlei verontreinigingen b.v.
bacteriën, uitwaseming der dieren, pens
oprispingen, uitdampingen uit verse
mest en urine en helaas ook nog van
kuilgras, neemt de plaats van deze
warmte lucht in. Er is een intensief
contact met de vetbolletjes der melk,
want er komt ook telkens andere
stallucht bij de melk. Begrijpelijkerwijs
ontstaat op deze manier een zeer inni
ge -aanraking van de koe-warme melk
met de onwelriekende stallucht. Dit
heeft zeer onaangename gevolgen, zo
wel voor de melk als voor de er uit
bereide boter en kaas. Hieruit valt op
te maken, dat er onmiddellijk vóór en
tijdens het melken niet uitgeveegd en
uitgemest mag worden. Evenmin mag
er dan kuilvoeder in de stal worden ge
bracht. Door dit na te laten, blijft de
stallucht zuiver, hetgeen wordt onder
steund door een goede ventilatie in de
stal.
Premie of toeslag op de melk.
Houdt het voor gewoonte de melk na
het melken onmiddellijk uit de stal te
verwijderen; er is dan een goede kans
dat uw melk zonder afwijkende reuk of
smaak en in prima conditie aan de zui
velfabriek komt. Door zo te handelen
verdient u een premie of toeslag!
Evenwel zijn we hiermede niet aan
het eind van ons verhaal. Deze goed-
gewonnen en behandelde melk mag u
niet in een te felle kou laten staan.
Want als het gaat vriezen, er behoeft
nog niet eens sprake te zijn van stren
ge vorst, dan kan er nog iets heel ergs
met de melk gebeuren. Dat kost de
boer geld en dat beseft hij niet altijd
Want als Koning „Winter" zijn neus
in de melk steekt, dan is het niet best.
Als gevolg van overmatige koude ge
raakt de roomlaag min of meer in een
bevroren toestand. En dat gebeurt als
hij bussen melk de hele nacht buiten
laat staan. Komen zulke bussen met be
vroren melk de volgende morgen mede,
als gevolg van gladde wegen ook nog
laat aan de zuivelfabriek, dan is met
recht Leiden in last!
Op de melkontvangplaats moeten er
allereerst dikwijls „krachtproeven" ver
richt worden om de vastgevroren bus
deksel met goed fatsoen van de bussen
af te krijgen. Met het rijkelijk aanspui-
ten van heet water is wel wat te be
reiken; maar het kost tijd en geld. We
hebben wel gevallen meegemaakt, dat
de machinist er aan te pas moest ko
men om door bekloppen met een hamer
de deksels los te krijgen (beschadiging).
Van roomijs, die niet gewild is.
Worden de bussen in de basculebak
leeggestort, dan is er geen goed mon
ster uit te trekken. De monsternemer
mag met zijn monsterlepel roeren zo
goed hij kan, maar het bevroren „room
ijs" smelt er niet door en hij kan geen
goed vetmonster nemen. De melk is
wat men noemt ontmengd en in het
monsterflesje van de betrokken leve
rancier komt een schepje melk met te
weinig vet! Hier is niets aan te doen.
Het tempo, waarin het melkontvangen
wordt verricht, laat niet toe, dat alle
ijs eerst ontdooid wordt. Maar het kost
deze boer geld en hij beseft het niet.
Hiermee zijn we er nog niet! Er
blijft na het uitstorten van dé melk
nog tamelijk veel melk aan de wand
van de bus kleven. Ook dat is een na
tuurlijk verschijnsel; de taaivloeibaar
heid van ijskoude melk is groot. De
zuivelfabriek ontvangt door middel van
haar „uitdrupapparaat" meer dan ge
wone hoeveelheden drupmelk. Boven
dien heeft deze drupmelk een extra
hoog vetgehalte. Ook dat gaat ten kos
te van de portemonnaie van de boer,
maar hij weet het niet. Ten slotte ver
zamelt het ijs uit verschillende bussen
zich in de basculebak van het weeg
apparaat. Bij de uitlaatklep hoopt het
zich op. De bak loopt niet behoorlijk
leeg en het melkontvangen moet zo nu
en dan onderbroken worden om dit „on
gewilde roomijs" te verwijderen.
Als Koning Winter de passie preekt,
Boer pas op je melk
Maar de boerhij weet het niet.
Immers, was hij van het voorgaande
doordrongen, dan zou hij 's avonds
voor het naar bed gaan zijn bussen
melk binnen zetten op een vorstvrije
plaats. Bij het klaarzetten van de bus
sen de volgende morgen kan door
afdekken van de melkkannen met een
paar koedelcken of molton dekens er
nog voor gezorgd worden, dat ze niet
te sterk afkoelen. Door zo te handelen
spaart de boer zijn melkbussen en
deksels; bij strenge vorst moeten ze er
af geslagen worden. De melk is niet
ontmengd; er kan een goed monster ge
nomen worden voor de vetbepaling. De
boer krijgt ook het juiste gewicht bij
aflevering van zijn melk. Er blijft geen
overtollige melk aan de wand van zijn
bussen kleven. Het personeel van de
zuivelfabriek kan vlotter en nauwkeu
riger werken; dit komt de bedrijfsvoe
ring in zijn geheel ten goede.
Als er kou aan de lucht komt.
Bij aankondiging van vriezend weer
dient de boer zich het voorgaande te
herinneren en deze adviezen tegelijker
tijd als belangrijke aanwijzingen op te
vatten. Alle melkleveranciers dienen er
dan op bedachf te zijn de melk, bussen
en deksels, benevens de portemonnaie's
goed in het oog te houden. Met andere
woorden: laat de bussen met melk
's nachts bij vorst niet in de kou staan,
anders komt de portemonnaie van een
„koude kermis" thuis!
Ir. A. Schrooder.
RUILVERKAVELING TEXEL
AANGENOMÉN
Zoals bekend heeft op 30 Januari de
stemmingsvergadering plaats gevonden
voor de grote Ruilverkaveling van het
eiland Texel.
De uitslag van deze Ruilverkaveling
luidde aldus:
Totaal aantal uitgebrachte stemmen 1564
Voorstemmen 952
Tegenstemmen 612
De totale oppervlakte, welke aan de
stemming deelnam bedroeg 7956 ha.
Hiervan stemden 4280 ha vóór en 3676
ha. tegen de ruilverkaveling. Dit wil dus
zeggen dat de ruilverkaveling zowel door
het aantal stemmen, als door de meer
derheid in oppervlakte, werd aangeno
men.
ADRESSEN RECHTSKUNDIG
ADVISEURS
Nieuwe adviseur voor Leiden
en omgeving
De L.T.B.-leden kunnen op vertoon
van hun lidmaatschapskaart gratis
rechtskundig advies bij on^e rechtskun
dige adviseurs verkrijgen.
De adressen zijn:
Mr. L. P. Duijvesteijn, Parkstraat 95,
Den Haag (tel. K 1700—112960).
Mr. dr. A. F. H. Schreurs, Kruisstraat
3, Haarlem (tel. K 2500—11139).
Mr. J. P. Windhausen, Groote Oost 7,
Hoorn (tel. K 2290—4226.
Mr. Windhausen geeft alleen op Za
terdag van tien tot één uur gratis mon
deling advies bij eenvoudige kwesties
en op andere dagen alleen bij spoedge
vallen.
Mr. C. M. A. A. Mol, Wittesingel 70,
Leiden (tel. K 1710—26.555).
Mr. Mol geeft alleen op Vrijdagmor
gen advies; op andere dagen vooraf af
spreken.
De afgelopen weken hebben weer eens benadrukt, welke de betekenis is van
duinen en waterkeringen voor ons bestaan. In lal van gebieden hebben da
zee- en polderdijken het niet kunnen houden. In Noord-Holland is het »op het
nippertje gelukt" een overstroming te voorkomen.
Bij Camperduin en in de smalle dziinerij bij Groote Keeten is duin weggeslagen
en de helmplanten zijn allen weg.
Op de foto links ziet het planten van helm in de duinen.
Uit de foto rechts blijkt duidelijk, hoe na een stormramp onze kxisten er uit zien.
Grote gaten zijn geslagen in de kunstwerken en golfbrekers van de Honds-
bosse zeewering bij Petten.
Men krijgt meermalen de indruk, dat het werk van bovengenoemde proef-
mesterij te weinig bekendheid geniet bij de fokkers en mesters van varkens.
In 1932 is men te Hoorn op bescheiden schaal met deze proeven begonnen
en het mag gezegd worden: de bereikte resultaten zijn zeer gunstig te noemen.
Evenals dit met vele dingen het geval is, ook bier, men zou nog eens in de
gelegenheid moeten zijn de dieren van toen en nu te vergelijken, men zou
dan beter kunnen aanschouwen welke veranderingen het exterieur heeft on
dergaan. In cijfers kunnen wij echter wel enige veranderingen demonstreren.
<u
■s,
1
bc
i
oo
s
4)
I**
CO
g I
Gemiddelde van sterz. en niet sterz. in
1933
1939
1949
1951
0.73
0.64
0.63
3.74
3.66
3.52
44.5
45.9
51.9
54.7
17.7
18.4
21.6
22.-
Ook in 1952 zijn de bereikte resultaten
gunstig geweest, tot nu toe zijn er van de
38 onderzochte tomen 29 premiewaardig
bevonden.
De eisen voor de onderscheiding pre
miewaardig, zijn regelmatig verzwaard.
Dit kunt U zien op het bovenstaande
staatje, in 1939 werd een zeug sterzeug
indien het ham 18.4 was en het vlees
45,9. Dit waren reeds de gemiddelde
cijfers.
De premiewaardige tomen in 1952 ver
toonden een gemiddelde groei van 0.640
kg. p. dag, voederverbruik voor 1 kg.
groei 3.48 V.E., vlees 54,9, ham weer
iets hoger dan in 1951 eu gestegen tot
22.3 Gem. lengte 84.7, dit is iets korter
dan in 1951 hetgeen gewenst geacht wordt.
Toch is het wel eens leerzaam de gun
stigste rapporten te bespreken. Zeug 13414
van D. Schoen, Benningbroek behaalde
met haar afstammelingen in de S.M. met
als vader P. 2244 een voederverbruik van
3.05 V.E. per kg. groei. Het slechtste resul
taat bij een afgewezen toom was 4.03 V.E.
Een verschal dus van 1 V.E. 1 kg.
gerst. Per 100 kg. groei van 1 varken
maakt dit een financieel verschil uit van
100 kg. gerst of wel 35.Mest men
dus 1000 kg. varkensvlees, dan komt dit
op 350.—.
Vergelijking van melklijsten vindt meer
plaats dan een bovengenoemde. U ziet
echter, dat een Selectiemesterij hiervoor
nuttig werk verricht. De zeugen 12780 van
J. Manshanden, 13086 van Gebr. Koning
85.2
Starnmeer, 13748 van D. M. Knibbe,
Hoofddorp en 13844 van P. Rol Cz., Starn
meer bereikten met hun afstammelingen
in de S.M. een voederverbruik van resp.
3.27—3.25—3.30 en 3.26 V.E. hetgeen zeer
gunstig genoemd mag worden.
Ook de hammen, het duurste gedeelte
van een varken, zijn zeer belangrijk, het
ham bedroeg in 193317.7 en in
195222.3 Met een ham van 23
en hoger zijn er 6 sterzeugen, te weten
12780 van J. Manshanden te Abbekerk,
23,2 13081 van C. A. Bakker, Heiloo
eveneens 23.2
13748 D. M. Knibbe, Hoofddorp, 23.1
12000 Jn. C. Borst, Heerhugowaard,
23
12869 A. Brak Jr., Schagerbrug, 23
13494 J. Schagen, Benningbroek, 23
Door dit werk wordt de aandacht ge
vestigd op de meest gewenste eigenschap
pen. Aan U varkensfokkers en mesters de
taak om bij aankoop van fok- of gebruiks-
dieren hier meer aandacht bij te besteden.
Zeer zeker is het nog steeds te betreu
ren, dat er meer belangstelling bestaat
voor fokmateriaal van een matige kwali
teit dan voor deze dieren met zeer gun
stige gebruikswaarde.
Bovendien en dit is zeer belangrijk zijn
deze resultaten bereikt met biggen die
niet zoals te Purmerend op de markt ge
bruikelijk is, afgeleverd zijn in een over
matige voedingstoestand.
C.R.
Paasveetentoonstelling
Delft
Evenals het vorige jaar heeft het
Paasveetentoonstellings-comité te Delft
weer het besluit genomen om op Don
derdagmorgen 26 Maart a.s. op de vee
markt aldaar, de jaarlijkse Paasveeten
toonstelling te houden.
Zowel inzenders als medewerkers wor
den bij dezen aangespoord, hun steun
aan deze tentoonstelling te willen verle
nen. Gelegenheid tot aangifte tot en met
14 Maart a.s. aan het secretariaat
Heemskerkstraat 34 te Delft en Burg
wal 43 te Delft, alwaar vraagprogram
ma's en voorwaarden verkrijgbaar zijn.
Zuivelwaardetoeslag op
consuinptiemelk
Aan de producenten van zuiver
en melkproducten alsmede aan
de standaardisatiebedrijven.
Hierdoor delen wij u mede, dat da
zuivelwaardetoeslagen op consumptie»
melk, welke volgens onze circulair»
P.H. 913/M.V. 229 dd. 8 Juni jL voor d©
ondervermelde periode zijn berekend op
basis van 100 kg tot volvette fabriek»-
kaas verwerkte kaasmelk verhoogd met
een toeslag van 0,50 alsmede met een
„extra" toeslag ten bedrage van 0,75
over het tijdvak van 4 Januari tot en
met 17 Januari 1953, minus de basis
prijs voor consumptiemelk ad. 18.45
per 100 kg melk met 3.43 pet vet, voor
de periode van 28 December 1952 t/m
24 Januari 1953 als volgt bedragen.
Per 100 liter in consumptie gebrachte?
Onder- en karnemelk: resp. daaruit
bereide consumptiemelkproducten 3,15.
Gestandaardiseerde melk, resp.
daaruit bereide consumptiemelk
producten 3,10.
plus: 2,45 x 1,262 per pet vet x) 3,09.
6,19l
Volle melk, resp. daaruit be
reide consumptiemelkproducten f 3,03
plua 1.262 per pet vet x)
x) Volgens de nieuwe vetgehaltebepc*
ling.
BEDRIJFSCHAP VOOR ZUIVEL
