WEEKBLAD VAN PE K.N.B.T.B.
De dijken braken.
Regeringsnota over de
Watersnood
me t
Tc Jaargang No. 313
14 Fafcraari 1959
BOER EN TUINDER
HOOFDREDACTIE: SECRETARIAAT
BADHUISWEG »I, PEN HAAG (SCHEVESINGEM) OPGAVE VAM ADVERTENTIitN: KOKTENAKKSTKAAT Mo. 1 w ROTTERDAM
Rijksdienst voor Landbouwherstel met
uitvoering herstel belast
In de Regeringsnota betreffende de watersnood 1953 deelt de Minister-
President, Dr. W. Drees, over de Iqndbouw, voedselvoorziening, veeteelt en
visserij o.tn. mededat rond 133.000 ha cultuurgrond door de ramp is geïnundeerd
of geïnundeerd is geweest. Deze 133.000 ha, d.i. 5,7% van het totale areaal cultuur
grond in Nederland, kan onderverdeeld worden in: 82.000 ha bouwland, d.i. 8,9
van het totale Nederlandse areaal: 41.000 ha grasland, d.i. 3,1 van het totale
Nederlandse areaal; 10.000 ha tuingrond,d.i. 9,4 van het totale Nederlandse areaal.
De verloren gegane voorraden akker
bouwproducten zijn moeilijk te schat
ten. Wel kan worden aangenomen, dat
het grootste gedeelte van de oude oogst
reeds was afgevoerd.
Voorlopige taxaties wijzen op een ver
drinking van: 25.000 runderen; 15.000 a
20.000 varkens; 2.000 a 3.000 schapen;
circa 1.500 paarden en ruim 100.000
hoenders. De verliezen aan verdronkerj
vee zijn vooral ernstig op de eilanden
Flakkee en Schouwen en Duiveland, ter
wijl ook in West-Brabant aanzienlijke
verliezen aan vee te betreuren zijn.
Van het rundvee is op de genoemde
eilanden vermoedelijk 80 a 90 pet. ver
loren gegaan.
De provinciale voedselvoorzieningsor
ganen hebben terstond de evacuatie van
vee ter hand genomen en de voorlopi
ge evacuatie is vrijwel geheel gereed.
Aandacht wordt besteed aan een moge
lijke herdistributie van het geëvacueer
de vee. voor zover de veebezetting thans
plaatselijk te dicht is.
Gratis enten tegen mond-
-en klauwzeer
Een aanvang is gemaakt met het ber
gen van consumptieaardappelen, land
bouwmachines en -werktuigen uit dras
se en licht geïnundeerde gebieden. Hier
bij is het Bureau Oogstvoorziening in
geschakeld.
De dienst van de Provinciale Voedsel-
commissarissen is thans ingeschakeld bij
de registratie en herdistributie van vee
voeder en andere artikelen, die door
landbouwers en landbouworganisaties ter
beschikking zijn gesteld van de noodge-
bieden.
Uiteraard schuilt in de evacuatie
van vee uit de overstroomde gebieden
een gevaar voor verstoring van de ge
zondheidstoestand van de veestapel.
Door de haast, waarmede de evacua
tie is geschied, werden grote groepen
dieren bijeengebracht, zonder dat b.v.
mogelijk was een scheiding te maken
tussen t.b.c.-vrij vee en met t.b.c. be
smette dieren. Het zal daarom nood
zakelijk zijn zo spoedig mogelijk het
geëvacueerde vee en het vee, waar
het in de stallen bij is geplaatst, op
tuberculose te onderzoeken.
Aanstonds zijn tijdens de evacuatie
maatregelen' genomen om dieren in te
enten tegen mond- en klauwzeer, waar
voor geen kosten in rekening werden ge
bracht. Ook op de evacuatie-adressen
wordt de entstof gratis verstrekt.
De voorbereiding van het herstel van
het landbouwproductieapparaat in de ge
troffen gebieden is met kracht ter hand
genomen. De Rijksdienst voor Land
bouwherstel zal in nauw contact met de
Cultuurtechnische Dienst wérken. Ter
bevordering van eên goede coördinatie
van de werkzaamheden van deze beide
diensten zijn de cultuurconsulenten in
de getroffen provincies tevens benoemd
tot inspecteur van de Rijksdienst voor
Landbouwherstel.
Voorschotten van
15 Februari af
De aanmelding van de geleden scha
de zal ook in de agrarische sector kun
nen geschieden bij de Rampschadebu-
reaux, waarop vei'derop wordt terugge
komen. Bij deze bureaux zal alle door
particulieren geleden schade aangemeld
kunnen worden. De Rijksdienst voor
Landbouwherstel zal aan de hand van
deze aanmeldingen zorg dragen voor het
herstel in natura van de cultuurgrond
en de vaststelling van de overige agra
rische schade met uitzondering van het
gebouwde onroerende goed.
In die gevallen, waar herstel van
de schade en de uitoefening van het
bedrijf mogelijk zijn, zullen vanaf
15 Februari voorschotten, kunnen
worden aangevraagd bij de Ramp-
schadebureaux. in afwachting van de
definitieve vaststelling en uitkering
van de Rijksbijdrage in de hersteL
kosten.
Maatregelen zijn genomen om de trac
toren en werktuigen, welke uit de ge
troffen gebieden konden worden wegge
haald, te vrijwaren tegen verdere scha
de en zo mogelijk reeds te herstellen.
Voorts zal de Voorlichtingsdienst de
boeren voorlichten over de mogelijke in
zaai van gewassen in die gebieden, wel
ke tijdig weder droog komen en voor
de cultuur in gereedheid kunnen wor
den gebracht.
De schade-af wikkeling
Het laat zich aanzien, dat het ge
wenst is de beginselen van de Herver-
kavelingswet Walcheren toe te passen
voor die streken in het rampschade-
gebied, welke daarvoor door bijzonde
re omstandigheden in aanmerking ko
men. De Regering is dan ook van
plan op zo kort mogelijke termijn
ter zake voorstellen aan dé Staten-Ge-
neraal aan te bieden.
Het ligt in het voornemen van de Re
gering, dat de Ministeries, welke met
de afwikkeling van de oorlogsschade
zijn belast, eveneens de afwikkeling van
de rampenschade ter hand zullen ne
men. Bij de inrichting van het appa
raat zal gebruik worden gemaakt van
de bestaande ervaren apparatuur.
De terreinafbakening tussen de drie
Ministeries, welke ook reeds voor de
oorlogsschade geldt, houdt in gr.ote trek
ken in, dat het Ministerie van Wederop
bouw en Volkshuisvesting de zorg heeft
voor de schade aan gebouwd onroerend
goed en schepen, het Ministerie van
Landbouw, Visserij en Voedselvoorzie
ning voor de agrarische schaden en het
Ministerie van Financiën voor de overi
ge schaden. Het Ministerie van Finan
ciën zal voorts, evenals dit bij de oor
logsschaderegeling het geval is, met de
algehele coördinatie worden belast.
overweldigende leed' dat het Z.W. van ovs land en daarmede ons gehele
land getroffen heeft, is volgens ooggetuigen niet iv woorden uit te drukken en
met geen pen te beschrijven.
De jonge Limburgse kunstenaar Frans Peeters uii Fwalmen heeft ïn deze
tekening getracht dit leed in beeld te brengen: de onafzieiiL. 're watervlakte, met
omspoelde huizen en. vruchtbomende treurende moeder met het stervende kind
en voorop de vader, geslagen, maar niet verslagen; met Gods hulp sterk om straks
weer te bouwen aan een nieuwe toekomst voor zijn gezin.
De dijken braken reeds menigmaal in de geschiedenis van ons land. Bij de grote
St. Elisabethsvloed op 18 November 1421, waarbij de „Grote W.aar d" veranderde
in onze tegenwoordige Biesbos, verloren volgens de geschiedenis 100.000 mensen
het leven, één tiende van de toenmalige bevolking En toch vond herstel plaats
en herrijzen, zij het ook hier en daar met prijsgeving van verloren polders.
Thans is naarschatting een 200.000
ha met zoutwater overstroomd, een op
pervlakte van circa een tiende van onze
cultuurgrond. En ook nu is één van de
meest ontroerende facetten bij deze
ramp de sterke wil en het verlangen
na de evacuatie terug te keren en weer
op te bouwen.
óperejeó
I
QCHRIL klonk de nachtschei dooi de
pastorie. Met een dappere duw wierp
Lieeroom z'n dekens opzij. Boer-Teunis'
kindje was ziek.... o zo ziek! Of mijnheer
pastoor niet kon meegaan om het te
zegenen?....
Boer Teunis woonde op de grens van
de parochie. Een half uur fietsen en bag
geren en de biddende Kerk stond aan
't bed van een kind-in-nood. Wat waren
allen blij dat de priester was gekomen.
„Toch", zei Heeroom ondeugend, „heeft
het me wel enigszins verbaasdIk vind
't allemaal best dat je me in het holle
van de nacht uit bed haalt en door weer
en wind laat komen.... ik heb het er graag
voor over. Maar ik begrijp jou niet,
Teunis! Als je zo'n zegen-van-de-Kerk
zc belangrijk vindt, waarom blijf je
Zondags dan altijd buiten op het kerk
plein staan tot binnen de „Asperges" is
gegeven. Dat is toch ook een zegen-van-
de-Kerk, en nog wel een hele plechtige.
Of bid je alleen maar als je in nood ver
keert?"
fEUNlS had de les begrepen en de
pastoor doo, 'e de volgende Zondag
nog eens extra zijn kwast in 't ivijwater
toen hij voor 't eerst gelegenheid kreeg
zijn Teunis er mee te reinigen en te zege
nen.
't Is prachtig dot parochianen elkaar
ook buiten de kerk en met name op
't kerkplein treffen... maar dan vóór
en n a de diensten maar niet er onder.
Velen schijnen van de catechismus al
leen onthouden te hebben wat ze kunnen
doen en laten om nog net geen „grote"
zonde te doen.
Ze zijn ongeduldig en daarom komen
ze niet te vroeg, bang dat ze zullen moe
ten wachten. En toch: wie op tijd wil
komen, moet niet bevreesd zijn te vroeg
te komen.'
Ze zijn ongeduldig en daarom kunnen
ze 't eind niet afwachten. Ze welen nog
van vroeger dat het begin en 't eind van
de H. Mis minder belangrijk zijn dati de
drie hoofddelen van de Offermis. Toch is
al wat er in de Kerk gebeurt belangrijk.
F)AT was boer Teunis weer gaan besef
fen toen zijn kind ziek was. Zelfs het
wachten vóór de H. Mis is geen verloren
tijd. 't Is goed even met O. L. Heer alleen
gesproken te hebben alvorens de geza
menlijke eredienst begint. Dat zal aan
't innerlijk contact met Hem ten. goede
komen.
Nood leert bidden. Wat boer Teunis
meemaakte op zijn afgelegen erf. dat en
nog veel meer beleeft Nederland in zijn
Zuid-West-hoek. Moge deze rampspoed,
moge deze nationale nood ons tot bezin
ning stemmen. Maar bovenal: moge het
ons allen weer dichter bij O. L. Heer
brengen. H.
Ofschoon het momenteel nog gaat om
directe hulp en voorziening wordt reeds
hier en daar, waar men de dijken heeft
kunnen dichten en het water kan spuien,
gedacht over het werk van de naaste
toekomst.
In ons vorige nummer werd reeds
aan het onderwerp van de bestrijding
der verzilting aandacht geschonken. Wij
mogen dankbaar zijn, dat de ervaring,
opgedaan na de inundaties in 19Li, door
de betreffende onderzoekers zijn te boek
gesteld. Deze studie verscheen onder da
serie: „Verslagen van Landbouwkun
dige onderzoekingen." Deel 7 handelt
over de „Zoutschade bij tuinbouwgewas-
sen" en is van de hand van ir.
man en Wattel.
Onhandelbaar land
De zo lang doorwerkende schadelijk®
invloed van zoutwater is aan verschil
lende factoren toe te schrijven. Hierbij
hebben we volstrekt niet alleen te ma
ken met de giftige werking van het
chloor. Het natrium van het zout speelt
een nog grotere rol. Deze wisselt uit
met de kalk van de klei en deze na-
trium-klei geeft een slechte slempige
structuur. De aanwezige schijnstructuur
gaat verloren en men houdt onhandel
baar land over. Toevoeging van kalk
in de vorm van gips draagt in sterke
mate aan de structuurverbetering bij.
Bewerking van de grond bederft da
structuur voor jaren.
Op het ogenblik is nog geen overzicht
te verkrijgen aangaande de afmetingen
van de ramp. Volgens de directeur
van de Waterstaat behoren tot de
zwaarst getroffen gebieden: Schouwen
en Duiveland, Tholen, St. Philipsland.
In een persconferentie verklaarde hij
hoop te hebben voor de a.s. winter de
dijken te dichten. Voor de fruitaan-
planting in deze gebieden zou dan.
geen hoop meer zijn.
Zie vêrvolr oase. L.
