Eb verwacht, na tien jaar
Sovjet-vloed
TOCH IS HET ZO!
s.o.s.
1953 keerpunt in de geschiedenis?
Groninger Maatschappij van Landbouw
Een oud vraagstuk
Het konijn,staatsvijand nol
in Australië
DERDE BLAD
Nieuwsblad van. het Noorden van Zaterdag 14 Februari 1953
Pagina 9
VERSTERKTE POSITIE DER V.S. (I)
(Van onze correspondent te Washington)
Het getij schijnt gekeerd. De communistische vloedgolf, die sedert 1943
uitstroomde over Oost-Europa tot aan de Elbe, die later China verzwolg
en in 1950 geheel Korea dreigde te inunderen, is min of meer tot staan
gebracht. Wel is de Franse dijk in Indo-China nog bedreigd en wel bie
den de gebergten van Perzië nog allerminst een garantie dat de rode
wateren niet door zullen breken naar de Perzische golf, maar niettemin
kon men het laatste jaar spreken van „dood tij" in de wereldpolitiek.
Neiging tot expansie toonde de Sovjet-sfeer altijd nog wel, maar in feite
breidde zy zich niet verder uit.
gingen vermijden zal al te onomwon
den uit te spreken wat zulk onderhan
delen betekent. Maar in feite moet de
term toch wel inhouden: onderhande
len met een stok achter de deur. Is de
tegenstander zich er van bewust dat
die stok aanwezig is dan behoeft men
hem niet eens te vermelden. Men be
hoeft niet openlijk te verklaren: „Nu
wensen we tot die of die regeling te
geraken of andersZulk een for
mulering klinkt te ultimatief. Maar on
derhandelen met de stok achter de
deur, uit een sterke positie, is toch wel
„het stellen van een verzwegen ultima
tum". Zulk zwijgen kan goud zijn!
Laat men fair blijven tegenover Tru
man en de zijnen. Dat die stok
thans staat, of bijna staat, achter de
deur van het Amerikaanse departement
van buitenlandse zaken, is niet het
werk van de republikeinen, maar van
de democraten. Dat het getij schijnt te
keren, is vooral te danken aan wat
Amerika en zijn bondgenoten sedert
1950 hebben tot stand gebracht. Het
strekt de republikeinen tot eer, dat zij
de tekenen van 't getij schijnen te ver
staan en van de gunstige stroom ge
bruik willen maken. Een zeiler weet
dat dit minder eenvoudig is dan het
de stuurman aan de wal toeschijnt.
Stroom in tegen
gestelde richting
Zal nu, na tien jaar Sovjet-vloed, de
eb intreden? Ieder, die wel eens in Zee
land heeft gezeild, weet hoe moeilijk
het is om vast te stellen of het getij
werkelijk is gekeerd. Wij menen ech
ter op dit moment symptomen te ont
waren van een stroom in tegengestel
de richting.
Herhaaldelijk heeft Acheson, Tru
man's minister van buitenlandse zaken,
het Amerikaanse volk voorgehouden
dat de Ver. Staten zich krachtig moeten
wapenen, teneinde te geraken tot „de
sterke positie" van waaruit men met
de communisten zou kunnen onderhan
delen. Tijdens Trumans regiem had
men echter niet het gevoel dat het tijd
stip, waarop men dit soort onderhande
lingen beginnen kon, reeds was be
reikt. Integendeel, in Trumans af
scheidsrede werd in het geheel niet
meer gerept van onderhandelingen. De
indruk werd gewekt dat het voor Ame
rika het beste zou zijn om, met in
spanning van alle krachten, de Russen
vóór t.e blijven in moderne bewapening.
Slaagde men daarin dan zou de Sovjet-
Unie verdere agressie wel uit het hoofd
laten. Al Trumans hoop op een kerend
getij scheen voort te komen uit de mo
gelijkheid dat in de Sovjet-Unie zelf
het regiem ineen zou storten. Door uit
putting of onderlinge tweedracht.
Dulles: inpoldering
Trumans politiek van de laatste pe
riode was typisch een streven naar
dijkversterking rond de Sovjet-zee en
allerminst een politiek van weder-in-
poldering dier gebieden, die voor de
vrije wereld in de laatste tien jaar
verloren waren gegaan.
Thans echter schijnt een ander tijd
perk aangebroken. John Foster Dulles,
Eisenhowers minister van buitenlandse
zaken, heeft de mening uitgesproken
dat de wereld geen ware vrede zal
kennen zolang de Sovjet-sfeer haar
huidige omvang behoudt. Vandaar dat
zijn streven er op gericht zal zijn de
wateren van de „rode zee" terug te
doen vloeien in de richting van Moskou
en om de satellietlanden zonder oor
log in te polderen bij de vrije we
reld (gemakkelijker gezegd dan gedaan
overigens). Hij verwacht met name dat
Eisenhower in staat zal zijn in het
Verre Oosten maatregelen te nemen
die de vijand tot vrede zullen nopen
en die in elk geval Indo-China en Ko
rea de kans zullen hergeven op een be
staan in orde en vrijheid.
Er komt meer actie in Amerika's
buitenlandse politiek, en Eisenhowers
nieuwe orders aan de zevende vloot,
waardoor Tsjang Kai Tsjek officieel de
gelegenheid krijgt om de kust van
communistisch China te bestoken, zijn
er het eerste symptoom van dat de pe
riode van louter indamming, van „con
tainment", voorbij is. De leiders van
Amerika moeten zich in hun actie ge
steund voelen door de publieke opinie
in hun land. Het volk werd de laatste
maanden meer en meer ongeduldig. De
vastgelopen strijd en de vastgelopen
onderhandelingen in Korea, waren ve
len een dagelijkse ergernis.
Stok achter de deur
Thans schijnt langzamerhand de pe
riode aan te breken waarin over be
paalde en aanvankelijk wellicht geïso
leerde conflicten onderhandeld kan
worden. Onderhandeld: uit een sterke
positie (a position of strength). Die of
ficiële term zal weer in ere komen, te
meer omdat men uit tactische overwe
lft de Ver. Staten krijgt men de
indruk dat in de positie ten opzichte
van de communisten langzame':,
hand een keerpunt is bereikt. Er
is allengs een zo sterke positie ver
kregen, vooral militair, dat er re
den is om aan te nemen dat de nieu
we (republikeinse) regering in de
komende tijden een houding zal
aannemenwelke in menig opzicht
afwijkt van die van Truman. De
symptomen, die daarop wijzen, en
hun eventuele gevolgen, zullen
door onze correspondent te Was-
hington, dr P. G. J. Korteweg, in
een driétal artikelen worden bezien.
Coördinatie van
acties
Ten bate van het Rampenfonds
In vrijwel alle Nederlandse gemeen
ten worden, naast de collecten, talrijke
manifestaties georganiseerd, waarvan
de opbrengst ten goede komt aan het
Nationaal Rampenfonds. Teneinde het
grote aantal initiatieven zoveel moge
lijk te coördineren en in geregelde ba
nen te leiden, heeft de directeur van
het Nationaal Rampenfonds aan alle
burgemeesters verzocht de gevormde
plaatselijke commissie te consolideren
en te vragen, haar krachten ook in de
toekomst ten behoeve van het Rampen
fonds te blijven geven.
Organisaties met een locaal karak
ter wordt dringend verzocht, de plaat
selijke commissies op de hoogte te stel
len van de plannen. Een contactpersoon
van deze commissie licht dan het bu
reau van het Nationaal Rampenfonds
in. Organisaties met een nationaal ka
rakter wordt verzocht zich omtrent
haar activiteit rechtstreeks in verbin
ding te stellen met het Nationaal Ram
penfonds, bureau Fondsenwerving,
Koningskade 18 te Den Haag.
Dat in het Westen des lands het zoe
te water voor een groot deel uit de
duinen wordt betrokken, is algemeen
bekend. We zijn aan het feit dat zich
in de duinen een zoetwaterreservoir
bevindt, zó gewend, dat we er niet bij
plegen stil te staan hoe verwonderlijk
het eigenlijk is dat het zoute water van
de zee niet dwars door de duinen heen
dringt en het water van het achter de
duinenrij gelegen polderland verzilt.
De grondwaterspiegel heeft immers de
neiging zich te richten naar de laagst
liggende waterspiegels, zodat we een
waterstroming zouden kunnen ver
wachten van de hoger gelegen zeespie
gel naar de lager gelegen grondwater
spiegel van het polderland.
Dat deze verzilting van het achter
land niet, of slechts in geringe mate
geschiedt, komt door de zoetwaterbar
rière, die zich in de duinen bevindt.
Voor het ontstaan van deze barrière
zouden we ons gemakshalve moeten
indenken dat er alleen maar zoutwater
bestond, zodat de spiegel van het zoute
grondwater in de duinen op gelijke
hoogte staat als de zeespiegel (waarbij
Uitgifte Zuiderzeegronden
De toenemende aandrang om de be
schikbaar gekomen grond in de nieuwe
IJsselmeerpolders dienstbaar te maken
aan de sanering van gebieden met een
te kleine gemiddelde bedrijfsgrootte
maakte in de vergadering van het
Hoofdbestuur der Gron. Mij van Land
bouw een onderwerp van bespreking
uit. Het Hoofdbestuur stelde zich hier
bij op het standpunt, dat de kolonisatie
dezer polders meer inhoudt dan alleen
bunders en boeren en dat de maat
schappelijke en culturele taak, welke
de nieuwe bevolking daar wacht, een
doelbewuste selectie op de geschikt
heid van de toe te laten kolonisten ver
eist. Wel acht het Hoofdbestuur een
doelmatige sanering van het oude land
van buitengewoon belang, doch het is
van oordeel, dat slechts een gedeelte
van de nieuwe polder voor dit doel mag
worden aangewend en stellig gepaard
moet gaan met de vestiging van een
niet te verwaarlozen percentage kolo
nisten, dat aan de vereiste eigenschap
pen voldoet.
Verkopen aan de Korenbeurs
Ten aanzien van de financiële afwik
keling van verkopen aan de Groninger
Korenbeurs via de commissionnairs,
oordeelde het Hoofdbestuur het ge
wenst, dat verrekening via boeren
leenbanken of langs andere indirecte
Wraak van Duitse ex-nazi
De burgemeester van de Westduitse
plaats Bayerisch-Gmain in de omge
ving van Bad Reichenhal, Birkl, is
dezer dagen door de gemeentesecreta
ris uit de tijd van de nazi's, Jakobi,
doodgeschoten. Jakobi vuurde uit een
dakraam van zijn huis toen de burge
meester passeerde. Vervolgens stak
Jakobi zijn huis in brand. Hij werd
zwaar gewond naar een ziekenhuis
overgebracht, waar hij zonder bij ken
nis te zijn geweest overleed. Men
neemt aan dat Jakobi zich wilde wre
ken voor de maatregelen die na de
oorlog tegen hem zijn genomen.
Tussen alles, wat wij met verdriet
en bitterheid lezen over de ramp
spoed die op het land is gevallen,
heeft zo'n klein berichtje over men
sen die geplunderd hebben, ons nog
eens b ij zonder ontsteld. Ge laat
dan de krant op de knieën zakken om
te trachten dit óók nog te verwerken.
Er is eerst woede in u, maar dan die
pe verwonderingdat er zulke men
sen ZIJN; dat zij BESTAAN. Op
dit gebied hebben wij, sedert 191/0 al
wel wat van zeer dichtbij meege
maakt. Zijn wij gestéld tegenover,
blijkbaar toch, menselijke slechtheid,
die wij onbestaanbaar achtten. Die
wij telkens weer in ons onuitroeibaar
optimisme e - in onze onvernietigbare
mensenliefde, met plotselinge ontzet
te verbazing, voor onze eigen ogen
zien geschieden. Telkens weer ver
beelden wij ons dat wij het nu wel
weten en dat wij ons er niet meer
over verbazen kunnen, dat er zul
ke mensen zijn die in strijd met alles
denken en handelen. En telkens
weer zijn wij tóch ontzet, wanneer
zulke dingen mogelijk blijken. Mid
den in de diepste menselijke ellende
zijn er mensen, die rustig een plan
beramen om in verlaten huizen te
gaan plunderen. En er is een man
geweest, die een oude vrouw, die mid
den in het water, dat haar winkeltje
overstroomde, op een tafel zat, van
die tafel heeft opgenomen en in het
water heeft gezet en die toen een
paar honderd sigaretten heeft mee
genomen. Wel. deze mensen zullen
over enige tijd voor de rechter ko
men en zij zullen gestraft worden.
Zij zullen voor een tijd in een cel
worden gezet en dan zullen zij weer
uit die cel komen en in de samenle
ving terugkeren. Wat dan? Wat moe
ten het leven en de maatschappij dan
met hen beginnen Wat moeten ZIJ
dan met het leven beginnen f Het is
een oud vraagstuk. Het keert telkens
weer terug. Er is nooit een bevredi
gend antwoord op. De menselijke
geest is een verschrikkelijk raadsel.
Het raadsel wordt voor U geplaatst
en ge zijt ontzet. Maar er is nooif
een oplossing. En er is nooit een ant
woord. ELI AS.
weg wordt gestimuleerd. Ook de com
missionnairs geven voorkeur aan indi
recte betaling.
Ontwikkeling graanprijzen
Hoewel de richtprijs voor tarwe tot
dusver in Groningen blijkt te zijn ge
haald, meende het Hoofdbestuur, dat
waakzaamheid in dezen toch ten zeer
ste geboden blijft. Ook het prijsverloop
der voedergranen, dat sterk beïnvloed
is en wordt door de daling der graan
prijzen op de wereldmarkt, baart naar
het oordeel van het Hoofdbestuur zorg.
Een kleine Commissie zal de moge
lijkheden van een georganiseerde afzet
van consumptieaardappelen in studie
nemen.
Aan het slot van de vergadering
hield de Rijkslandbouwconsulent voor
Economische Aangelegenheden, dr ir
E. H. M. Hartmans, een inleiding over
het belang van bedrijfseconomisch in
zicht van de boer voor de bedrijfs
voering.
we afzien van allerlei bijkomende fac
toren, zoals de capillairiteit van de
grond e.d.). Zodra er echter regen valt,
zakt dit zoete water in de duinen weg,
daarbij de evenwichtstoestand van het
grondwater verbrekend. Het duinwa
ter, dat door de weerstand van de zand-
massa's wordt belet onmiddellijk te ver
vloeien, tracht dit verbroken evenwicht
te herstellen eensdeels door zijwaarts
af te vloeien, anderdeels echter door
verder te dalen in het zoute water,
waardoor het oorspronkelijk zoute
grondwater terzijde wordt geschoven.
Door regelmatige nieuwe neerslag is
de inzinking van het zoete water uit
eindelijk ongeveer tot rust gekomen,
zodat in het grondwater van de duinen
zich een zoetwater-eiland bevindt dat
op het zoute grondwater drijft. Het
feit, dat hier van drijven wordt ge
sproken, zal U zeker niet verbazen,
wanneer u weet dat zoetwater lichter
is dan zeewater.
Uiteraard is het voorgaande slechts
een vereenvoudigde weergave van het
ontstaan van deze zoelwaterreservoirs
in de duinen, want toen achter de dui
nenrij ook het grondwater zoet gewor
den was, de grondwaterstand veran
derde en later bovendien de polders
werden drooggemalen, kon zeker niet
meer aan een statische toestand wor
den gedacht. Integendeel, de inhoud
van het drijvende duinwatereüand is
in een toestand van voortdurende be
weging, waarbij steeds enige afvloeiing
zowel naar zeezijde, als naar het water
in de polder plaats vindt. Dit houdt
:ods in, dat de begrenzing tussen zoet-
iv. zoutwater niet scherp kan zijp, en
in de praktijk'treedt dan ook inder
daad een brakwaterzone op, waarin het
water geleidelijk, maar toch betrekke
lijk snel van zoet in zout overgaat.
Al bij al behoedt het drijvende zoet
waterreservoir in de duinen het ach
terland voor verzilting en dient het te
vens als reservoir voor de waterleidin
gen.
Dit brengt ons als vanzelf op het
probleem van de ontsmetting van het
drinkwater, dat zo eenvoudig lijkt van
achter de schrijftafel, doch zo moeilijk
wanneer men de middelen daarvoor
ontbeert.
H. PÉTILLON.
(Nadruk verboden).
EEN MILLIARD KONIJNEN
Winkelprijs f0.40 per stuk, maar er is geen interesse voor
(Van onze correspondent te Sydney)
Konijnen vormen de grootste plaag van Australië. Niemand in dit
werelddeel zat dit tegenspreken, maar toch is het niet helemaal waar.
Elke Australiër zou graag willen dat het land werd verlost van deze
„pest" (een heel net woord, dat „ongedierte" betekent). Maar wanneer
het ooit zover mocht komen, zou tegelijkertijd een belangrijke bron
van inkomsten worden afgesneden. Australië voert namelijk konijnen-
vlees uit naar Amerika. Dit exportvlees levert zelfs zoveel dollars op
die we hier hard nodig hebben dat het als nummer twee op de
lyst slaat van de producten, die naar de Ver. Staten worden uitgevoerd
(nummer één is de wol). Behalve het vlees is ook de huid een gewild
artikel. Konijnenvellen worden namelijk gebruikt voor de fabricage
van hoeden. Hoeden-fabrikanten behoren tot de grootste afnemers van
de vellen en ze betalen er goed voor. Het is daarom te hopen voor
Australië, dat de blote hoofden-mode een niet nog grotere omvang
aanneemt dan in de laatste twintig jaar het geval is geweest. Het is
ook te hopen, dat er geen economische depressies meer komen, want
het is gebleken, dat de mensen in zulke tijden het eerst bezuinigen op
hun hoeden. Blootshoofd lopen is de goedkoopste mode, die er bestaat.
„My
xo
de doods
vijand
Behalve deze mode bedreigt echter
een ander gevaar de konijnenvellen-
industrie en de export van konijnen
vlees, n.l. myxomatosis, een vreemde
en moeilijke naam (meestal afgekort
tot myxo) voor een virus, een smetstof
waarmee de Australische konijnen wor
den ingespoten. Bepaalde insecten moe
ten daarna de infectie overbrengen op
de rest der langorenbevolking. Elk jaar
is er een myxo-actie, die ook thans weer
is begonnen. Hoewel aanvankelijk ge
vreesd werd, dat er weinig resultaat
mee kon worden geboekt, is nu geble
ken. dat de myxo de grootste doods
vijand van het konijn is.
In anderhalf jaar tijds heeft myxo
matosis maar eventjes driehonderd
millioen (300.000.000 konijnen in
Australië naar de andere wereld gehol
pen. Het cijfer geeft tegelijkertijd een
indruk van het leger knagertjes, dat
hier rondhuppelt. Deskundigen schat
ten het op niet minder dan een mil
liard! Zij brengen zoveel schade aan de
oogsten toe en maken zoveel grond
totaal ongeschikt voor vee- en schapen
weiding, dat de dollars, die de vellen
en het vlees opleveren, het verlies aan
bodem- en dierlijke productie niet eens
goedmaken. Acht konijnen eten even
veel gras als een schaap. Hoe meer ko
nijnen er worden gedood, hoe meer
schapen men zal kunnen laten grazen.
Hoe groter het leger der langoren, hoe
minder schapen er kunnen worden
geweid.
Men heeft berekend, dat elk konijn
per jaar een schade van tien shilling
aanbrengt. Op een milliard konijnen
betekent dit 500 millioen Australische
ponden, d.i. meer dan 4 milliard gul
den. Het zijn duizelingwekkende getal
len, die niet opwegen tegen de 100 mil
lioen konijnen, die per jaar worden uit
gevoerd (het vel en het vlees) en acht
millioen dollars in het laatje brengen
(overigens toch nog een niet te ver
smaden 70 millioen gulden).
Het probleem is van zo grote bete
kenis, dat er elk jaar een bijzondere
conferentie wordt gehouden van verte
genwoordigers van het proefondervin
delijke wetenschappelijke bureau van
Konijnenhouden verboden
Als gouverneur Arthur Philip
(de man onder wiens gezagvoering
de „eerste vloot" met bannelingen
in 1188 de baai binnenvoer, waar
aan nu Sydney is gelegenhad kun
nen bevroeden, welk een onheil hij
ging stichten, toen hij een paar uit
Engeland meegenomen konijnen
aan land bracht, dan had hij ze wis
en zeker thuisgelaten. In de eerste
tientallen jaren der nieuwe kolonie
echter hebben zij belangrijk bijge
dragen tot de voedselvoorziening.
Maar Australiërs van vandaag lus
ten ze niet meer. Zelfs niet voor de
winkelprijs (1/0 cent per stuk
Doch emigranten-kinderen zijn
er dol op, zoals elk kind graag ko
nijnen houdt, thuis, achter in de
tuin, in een hokje, en dan fokken
voor Kerstmis
Helaas, dat gaat niet. Want ko
nijnenhouden en fokken in Austra
lië is strikt verboden. Overtreding
wordt gestraft met f 1/00 boete.
Een milliard knagertjes is immers
al te veel van het goede
het Gemenebest (de C.S.I.R.O., een re
geringsinstantie, die grote roem, ook in
het buitenland, heeft verworven met
haar wetenschappelijk onderzoek in
landbouw en industrie) en van de rege
ringen der verschillende staten. Het
konijn als staatsvijand nummer één
zal wel nooit gedacht hebben op zulk
een hoog niveau met zoveel weten
schappelijk respect te worden behan
deld.
Over de doeltreffendheid van de
myxo is men het nog niet eens. Konij
nen, die een besmetting overleven
en die zijn er vele brengen jongen
voort, die er absoluut immuun voor
zijn. Deze moeten dus op andere wijze
worden afgemaakt. Trouwens, myxo
matosis alleen kan tegen de horden
niet op. De boeren zelf moeten er een
handje bij helpen. Daarom zijn hier en
daar afrasteringen gemaakt, rabbit-
fences, die de verspreiding der dieren
naar andere streken moeten tegenhou
den. Zulke fences strekken zich over
honderden mijlen uit. De aanleg en het
onderhoud ervan kosten kapitalen, naar
raming 3000 gulden per km. Verder
worden steeds geulen gegraven, waar
in met strychnine vergiftigd fruit
(appels) wordt neergelegd. De konij
nen komen er op af en in de dagen
daarop liggen er wel een tweeduizend
konijnen dood. De kosten van vernieti
ging zijn op die manier groter dan de
huid en het vlees opbrengen. Er moe
ten speciale arbeidskrachten worden
gehuurd om de fences te maken en te
onderhouden en de greppels te graven
enz. Rabbitfencer is een apart beroep.
Het wordt goed betaald met 15 tot 20
Australische ponden per week (een
Australische pond is f 8,50).
Elk schot raak
Het is dus geen wonder dat men
naar het myxo heeft gegrepen als ver
delgingsmiddel in het groot. Er bestaat
een officiële raad voor verdelging van
konijnen, die aan de districtsraden voor
de landerijen alle materieel en vergif
verstrekt om verdelgingsacties te voe
ren. De regering verleent geldelijke
voorschotten. Men kan dit alles verge
lijken met de organisatie ter bestrij
ding van het rattengevaar in Neder
land, maar op veel grotere schaal. Als
de boeren niet willen medewerken,
voert de verdelgingsraad het werk op
hun kosten uit. Het schieten van ko
nijnen is (natuurlijk) vrij en aangezien
de geweren hier betrekkelijk goedkoop
zijn, vinden vooral jonge emigranten de
konijnenjacht een geliefd tijdverdrijf.
„Maar de aardigheid gaat er gauw
af", zei een 20-jarige Nederlander tegen
mij. Toen ik vroeg, waarom, antwoord
de hij: „Nou, elk schot is raak!"
Geen lijfstraf in Engeland
Met 159 tegen 63 stemmen is giste
ren in het Lagerhuis te Londen een
voorstel om in verband met het toe
nemend aantal misdaden de geseling
weer in te voeren, verworpen. Het
was een vrije stemming en in beide
grote partijen vond men voor- en te
genstanders van de voorgestelde maat
regel. Wel kwam het grootste verzet
van de kant der socialisten.
Het voorstel was ingediend door het
conservatieve lid Bullus en het vond
een krachtige bestrijder in de conser
vatieve minister van binnenlandse za
ken, Sir David Maxwell F"yfe. Het ge
heel was het gevolg van de sedert
maanden in het gehele land besproken
kwestie hoe het hoofd te bieden aan
het groeiend aantal gewelddaden en
lustmoorden der laatste jaren. In 1948.
bedroeg, aldus United Press, dit aantal
14.407, in het afgelopen jaar 21.149.