FRIES
KOERIER
Bevolking van Zierikzee moet
binnen twee dagen
de stad verlaten
Grote dijk
gedicht
UI 1
Eisenhower wil
geen blokkade
Ons dagelijks
weeroverzicht
Lev Mekhlis
plotselingdood
jongen tot man
Protest van bevolking van
de Elzas tegen uitspraak
TENSLOTTEde Kinderen
Brandende vraag
Rampenfonds
42 Millioen
Uitgeefster:
Stichting „Je Maintiendrai-Friesland".
Directeur: L. R. Stallinga.
Hoofdredactie: F. Schurer.
Bureau: Heerenveen. Heideburen 11
Onafhankelijk dagblad voor Friesland en aangrenzende gebieden
Bureau: Heerenveen, Heideburen 11
Telefoon: Adm. 2696 - Redactie 2231 (K 5130)
Bijk. Gorredijk, Hoofdstraat 290, telef. 319 (K 5133)
Abonnementsprijs f 5.45 per kwartaal, f 1,85 per
maand of 42 cent per week. Giro 272334.
ZATERDAG 14 FEBRUARI 1953
JAARGANG Nr 33
Autoriteiten durven niet langer de
verantwoordelijkheid te dragen
A AN de bewoners van Zierikzee is gisteren meegedeeld, dat ze bin-
nen 2 dagen moeten evacueren. De burgemeester heeft een be
roep gedaan op de bevolking het bevel ordelijk op te volgen. Politie
en militairen zullen personen, die eventueel weigeren te vertrekken,
dwingen het eiland te verlaten. Ook het in de stad nog aanwezige
vee van het eiland zal zo gauw mogelijk worden afgevoerd.
Minister Beel deelde gisteren
te Zierikzee mee, dat de autori
teiten de verantwoordelijkheid
van het verblijf van de bevolking
in de stad niet langer durven
blijven dragen.
Tijdens de gisteren op het stadhuis
van Zierikzee onder leiding van mi
nister Beel gehouden besprekingen
over de noodtoestand, waarin het ei
land Schouwen-Duiveland en in het
bijzonder Zierikzee is komen te verke
ren, kwam men tot de conclusie dat
aan een gedwongen evacuatie op zeer
korte termijn niet is te ontkomen.
Gevaar
Deskundigen zijn namelijk van me
ning, dat het gevaar bestaat dat de
Noorderdijken het begeven. Indien dit
gebeurt blijft er in Zierikzee slechts
een halve vierkante kilometer droog.
Een gat bij de Schelphoek aan de
dijk van de Oosterschelde, dat aan
vankelijk vijftig meter breed was,
heeft reeds een breedte gekregen van
250 meter en een diepte van dertig
meter. Het gevaar bestaat, dat dit
gat zich zal verenigen met een gat
in de dijk bij Burchsluis, waardoor
Schouwen in drie stukken uiteen
zou slaan.
Talrijke burgers en Nederland
se en Engelse militairen hebben
na tien dagen hard werken giste
ren gisteren het gat in de Oost-
havendijk op Schouwen Duiveland
gedicht. Door deze arbeid is een
grote zeedijk gered en het behoud
van drooggebleven polders be
noorden Zonnemaire verzekerd.
Het gat, met een snelle in- en uit-
stroming, is gedicht zonder gebruik
te maken van moderne machines en
rijshout. Men gebruikte voornamelijk
zandzakken, palen en los hout. De
dijk is nu opgebouwd tot een meter
boven normaal hoog waterpeil.
Het is een felle strijd geweest tus
sen de mensen en het water. Op som
mige kritieke ogenblikken ging een
omroeper Brouwershaven door om al
le weerbare mannen op te roepen.
Verbeten werkte men voort: bij velen
liep het bloed uit de handen. (ANP).
Foster Dulles:
De Amerikaanse minister van
Buitenlandse Zaken, John Foster
Dulles, verzekerde Vrijdagmiddag
voor leden van de Senaatscom
missie voor Buitenlandse Betrek
kingen. dat de Verenigde Staten
eerst het Congres en hun bond
genoten zullen raadplegen alvo
rens een nieuwe stap in het Verre
Oosten te doen.
Volgens Senatoren, die de bijeen
komst bijwoonden, zou Dulles voorts
gezegd hebben, dat president Eisen
hower er niet naar streeft een blok
kade van de Chinese kust in te stel
len.
Deze Senatoren verklaarden de in
druk te hebben, dat Foster Dulles van
plan is de Amerikaanse bondgenoten
volledig op de hoogte te houden en te
raadplegen.
(Van i
weerkundige medewerker)
Barometerstand hedenochtend 8 uur 1019
mb 764 mm). Tendenz stijgend. Temp.
max. 0.8 gr. C. (-1.5 gr. C.), min. -5.7 gr.
C. (-1.8 gr. C.). Neerslag: verse sneeuw.
Aan de grond -6 gr. C. Gorredijk 1 cm,
Stiens en Munnikeburen IV2 cm, sneeuw
hoogte in de Harz 100 cm.
Aanhoudende vorst
dan wat sneeuw.
De vorst zal zich ook dit weekend
handhaven. De storing uit IJsland, die
boven Schotland een bres sloeg in de rug
van hoge druk, trekt vrij snel in Zuid-
Zuidwestelijke richting over de Britse ei
landen. waardoor de warme lucht en re
gen. waarmee zij vergezeld gaat, Neder
land niet bereiken kan. Komende nacht
zal er dan ook weer 5 tot 8 graden vorst
zijn. Nu en dan zal er nog wat sneeuw
vallen, geleverd door van de Noordzee
binnentrekkende buien. In Noord-Duits-
land, Denemarken en Zuid-Zweden is de
sneeuw opgewaaid tot pl.minus twee me
ter hoogte. Enkele minima: Parijs -1,
Li 11e. Bornholm en Vlissingen -2. Brussel
-3, Berlijn -4, Eelde, Spa en Kopenhagen
-6, Hamburg -7. Drontheim -8, Bremen
-9 graden Celsius.
HOE HET WORDT.
(Vanmiddag tot morgenavond)
Veranderlijke bewolking, met af en toe
nog enkele sneeuwbuien, zwakke, veran
derlijke. later matige wind uit Noord
oost tot Oost. Lichte tot matige vorst.
Ongeveer 1500 blijven
Naar aanleiding daarvan heeft men
dan ook besloten alle bewoners te
evacueren, die niet dringend voor het
herstel der dijken enz. aanwezig die
nen te blijven. Men verwacht, dat er
in totaal ongeveer 1500 personen zullen
achterblijven.
De "ruim 3.000 anderen, die nog in
het stadje wonen, zullen zonder par
don moeten evacueren. Vooral de af
voer van ouden van dagen en kinderen
zal met voortvarendheid geschieden.
Hedenmorgen zijn de eersten reeds
vertrokken. Via dei'opvangcentra in
Dordrecht zullen de evacué's naar
Utrecht worden overgebracht.
De evacuatie moet met kleine sche-
Delfzijl krijgt een
soda-industrie
De minister van Economische Za
ken, prof. dr J. Zijlstra, heeft een
tweedaags werkbezoek gebracht aan
stad en provincie Groningen. Na af
loop van zijn bezoek verklaarde de
minister, dat zijn komst verband
hield met de problemen van de struc
turele werkloosheid in dit gebied en
de daarmee samenhangende ontwik
kelingsplannen. Tijdens zijn bezoek
aan Delfzijl deelde de minister mee.
dat het thans zeker is, dat Delfzijl
de plaats is, waar een grote soda-
industrie zal worden gesticht. Het
ligt in de lijn van de verwachting,
dat het nieuwe bedrijf ook werk
krachten uit Finsterwolde en omge
ving zal aantrekkeen. (ANP).
pen geschieden. Tengevolge van 'de
verzanding en de sterke dwarsstroom
in de haven is het thans al niet meer
mogelijk met grote boten aan de kade
te komen.
De burgemeesters van Zierikzee.
Noord-Gouwe, Zonnemaire en Brou
wershaven maakten, gisteren bekend,
dat niemand naar Schouwen-Duiveland
mag terugkeren dan na toestemming
en oproep van de burgemeesters van
deze gemeenten. (ANP).
Radio Moskou maakte gisteravond
bekend, dat Lev Zaharowitsj Mekhlis,
een der twee Joodse leden van het Cen
trale Comité der Russische communis
tische party Vrijdagavond na een lang
durige ziekte van ernstige aard is over
leden.
Mekhlis trad in 1950 af als hoofd van
het ministerie van Staatstoezicht. Als
reden gaf men toen zijn slechte gezond
heidstoestand op. Sommigen vermoed
den indertijd evenwel dat het aftreden
een gevolg was van politieke strijd.
Hij werd toen opgevolgd door Mer-
kulof, een toegewijde medewerker van
het hoofd van de Russische Staatsvei-
ligheidspolitie, Beria.
Mekhlis was een der meest gehate
mannen in de Sovjet Unie. Hij was bui
ten Staling zwager Kaganovitsj, de
enige Jood, die nog een hoge partij
functie vervulde. Dit dankte hij aan de
persoonlijke gunst van Stalin, die hij
in 1937 bij de zuivering onder de offi
cieren van het Rode Leger, verwierf.
Mekhlis krijgt een staatsbegrafenis.
Hij wordt begraven onder het Rode
Plein, tegenover de muren van het
Kremlin.
Groep „ontmaskerd".
Volgens Reuter heeft een blad in de
Oekraine gemeld, dat zich onder het
personeel van de hogeschool van Odes-
sa een ..gemene groep Joodse-burger-
lijke-nationalistische Zionisten" be
vond. Deze groep zou „ontmaskerd"
zijn. In de bibliotheek van de hoge
school bevonden zich verschillende „ge
schriften van de hand van de vijand".
(Reuter).
Het werk van de wederopbouw is in Zeeland begonnen. De mensen
komen naar hun woonplaatsen terug. De eerste dorpen zijn al
gerevacueerd. Oud en jong nemen hun plaatsen weer in.
Op onze foto een jongen, die zich in die paar dagen een echte grote
man is gaan voélen. Hij is op weg terug, naar huis. Hij rookt een
pijp, omdat hij een man is. Hij kijkt ernstig, omdat hij zal beginnen
aan een ernstig werk.
Zeeuwen zijn sterk. Zij laten er zich niet onder krijgen
(Eigen foto)
HET PROCES ORADOUR
De vonnissen tegen de Elzassers, die tezamen met Duitse soldaten
het Franse dorpje Oradour hebben uitgemoord, hebben een storm
van verontwaardiging in de Elzas veroorzaakt. Men begon er een
actie om geld in te zamelen voor de gezinnen van de veroordeelden
en luidde kerkklokken als protest tegen de uitspraak.
Men is van mening, dat de twaalf
Elzassers hadden moeten worden vrij
gesproken en dat de ware schuldigen
de commandant van de SS-divisie
„Das Reich", generaal Lammerding, en
het hoofd van de compagnie, die de
slachting aanrichtte, kapitein Kahn
moeten worden opgespoord en voorge
leid.
Men vreest, dat er dit weekeind in
50.000 Belgen door
watersnood getroffen
De voorzitter van het Roode Kruis
in België deelde gisteravond mee, dat
in België ongeveer 10.300 gezinnen,
tezamen ongeveer 50.000 personen,
door de watersnood getroffen zijn.
Bijna vijftig' plaatsen hadden van
het water te lijden. In twintig dorpen
was de schade slechts gering. (Belga)
VANDAAG publiceren wij op
pagina vijf de laatste repor
tage, die onze speciale ver
slaggever ons zond uit Zeeland.
Wij besluiten daarmee een reeks
artikelen, die bedoeld was om
een indruk te geven van allerlei
aspecten van de ramp, die Zee
land, Zuid-Holland en West-
Brabant heeft getroffen. De laat
ste week hebben wij tal van
brieven ontvangen, die over deze
artikelen handelen. Er waren
briefschrijvers bij, die ernstige
critiek hadden op de wijze,
waarop wij deze ramp in de
krant behandeld hebben. Er wa
ren er ook bij, die veel waardering toonden voor de reportages.
Nu wij vandaag onze reportage beëindigen is het misschien goed nog
eens te zeggen, dat wij zijn uitgegaan van de gedachte, dat niemand
hier zich een voorstelling kan maken van het leed en de nood, die
in het Zuiden zijn ontstaan. Daarom hebben wij ons vooral moeite
gegeven het licht te laten vallen op die schrijnende details, die beter
dan hele series gemeenplaatsen en uitroepen van ontzetting een indruk
kunnen geven van wat er ginds is gebeurd.
Het is niet prettig die schrijnende feiten te lezen, net zomin als het
prettig is ze te beschrijven. Maar het minste dat wij, niet getroffenen,
kunnen doen, is ons verdiepen in de ellende, die over onze medeburgers
is gekomen. Dat zal onze prettige, huiselijke rust verstoren. Als er
niets ergers van ons wordt gevraagd, dan gaat het nog wel....
Vandaag schrijft onze speciale verslaggever over een onderwerp, dat
in de hele Nederlandse pers vergeten is: de kinderen. Wij hopen, dat
er hier en daar nog iemand is, die zich bewust wordt van het leed der
kinderen. Laat hij zijn begrip omzetten in daden. Er moet nog zeer
veel steun geboden worden, er moet nog zeer veel geld bijeengebracht
worden, er staat een groot werk te wachten.
de Elzas demonstraties zullen worden
gehouden.
In de Nationale Vergadering verzocht
de Gaullistische afgevaardigde
Straatsburg Kaufmann om een debat
over de vonnissen. Hij noemde deze
„schandelijk en onwaardig voor het
land". De afgevaardigde Pfilmin deed
in een telegram een beroep op de mi
nister van Defensie om „in naam van
de rechtvaardigheid en het nationale
belang" de uitvoering van de vonnissen
onmiddellijk op te schorten.
Beroep aangetekend
De veertien Elzassers hebben tegen
hun vonnis beroep aangetekend. Onder
hen bevindt zich sergeant Boos, die in
dertijd vrijwillig dienst nam bij het
Duitse leger. Tegen hem was de dood
straf uitgesproken. De Duitse sergeant
majoor Karl Lentz, die eenzelfde von
nis tegen zich hoorde uitspreken, is
eveneens in. hoger beroep gegaan.
Behartiging Israels
belangen in Rusland
door Nederland?
De Israëlische radio-omroep heeft
Vrijdagavond omgeroepen dat de mo
gelijkheid bestaat dat Nederland, na
het verbreken der Russisch-Israëlische
betrekkingen, de belangen van Israël
in de Sowjet-Unie zal behartigen.
Het Nederlandse ministerie van
Buitenlandse Zaken kon nog geen
commentaar op dit bericht geven.
Aardappelen uit Zeeland
in veiligheid gebracht
Van de in de noodgebieden opge
slagen voorraden consumptie-aardap
pelen worden nog belangrijke hoe
veelheden in veiligheid gebracht.
Dit zijn aardappelen, die afkomstig
zijn uit kuilen in drassig terrein.. De
aardappelen in de gebieden die totaal
onder water staan worden als verlo
ren beschouwd.
Bij het in de handel brengen van
de aardappelen uit de noodgebieden,
heeft men de medewerking nodig van
het publiek, dat uiteraard de voor
keur geeft aan droge aardappelen. In
het belang van de getroffenen zal
men echter zeer waarschijnlijk bereid
zijn natte aardappelen af te nemen.
De kwaliteit doet niet onder voor die
van.de droge aardappelen.
Ontvangen giften
Vrijdag 13 Februari 1953.
Aan ons kantoor werd afgedragen
door: afd. Luinjeberd ANAB Zuivel
f 250; Kaartclub Tjalleberd f 100.
Op onze girorekening ontvingen
wij van: H. de V. te G. f 15.; J. J. te
H. f 10; Directie en personeel Coöp.
Zuivelfabriek te Haulerwijk f 98,46;
overwerk Rietcultuur Nijetfijne f 70.
Om de dagontvangsten daverend
af te sluiten, kwamen afgevaardig
den van de aannemersbedrijven
Westerman en K. Westerman-G. v.
d. Olst ons f 558,82 brengen geschon
ken door de directies en het perso
neel op de werken respectievelijk te
Jubbega (f342,76) en te Oude-
schoot (f216.06).
Bravo, dat helpt! Wie volgt?
Geen uitlevering
van ontvluchten
uit Noorwegen
Het Westduitse departement van Bui
tenlandse Zaken deelde Vrijdag mee,
dat West Duitsland de in December j.l.
uit een Noors gevangenkamp ontsnapte
Gestapo-mannen niet aan Noorwegen
zal uitleveren. De twee ontvluchten wa
ren wegens oorlogsmisdaden tot le
venslange gevangenisstraf veroordeeld.
Zy bereiktn Duitsland via Zweden.
(Reuter)
Een 45-jarige expediteur te Den
Haag geraakte by expeditiewerkzaam
heden onder een brandkast. Hij is aan
Ongeveer een millioen jongelui
van veertien tot zestien jaar in Oost-
Duitsland krijgen op het ogenblik als
leden van de „vereniging voor sport en
techniek" onder leiding van het perso
neel der volkspolitie een militaire voor
opleiding (D.P.A.)
Dinsdag einde van
militaire bijstand
Met. ingang van 17 Februari wordt
de militaire bijstand in de noodgebie
den beëindigd. Alle onderdelen, ook
de buitenlandse, keren dan naar hun
garnizoenen terug. Na dat-tijdstip kan
in incidentele gevallen nog hulp wor
den verleend. Over de wijze waarop
deze zal behoren te worden ingeroe
pen en gegeven wordt nog nader over
leg gepleegd.
In Rilland is men ernstig ongerust
over het beëindigen van de militaire
bijstand. Men vreest namelijk, dat de
militairen, die aan de dijken werken,
niet meer terug zullen keren. Dit zou
een ernstige belemmering vormen
voor de uitvoering van het grote plan
een nooddijk aan te leggen, waardoor
men een groot gedeelte van de Reiger-
bergse polder terug kan winnen.
T~ke golf van medeleven, die zowel in
■^^het buitenland als in Nederland is
opgerezen bij de waterramp, beeft zich
met het keren van het springtij niet ge
legd, maar zij zwelt nog voortdurend.
Dat is om stil bij te worden van ontroe
ring, dat is wonderbaarlijk en bescha
mend. Misschien ligt hierin iets van een
antwoord op de vaak gestelde scham
pere vraag, wat negentien eeuwen chris
tendom de mensheid voor positiefs heb
ben gebracht. Het beginsel der naasten
liefde is een stuk van onze beschaving
gebleken. En dat is iets heel groots. Het
is waarlijk niet zo, dat de ene mens de
ander altijd een wolf is. Als het er op
aankomt, in nood en leed, is er een le
vende broederschap en een warme, wel
dadige solidariteit van mens tot mens.
"C^en brandende vraag is er, die ons
deze dagen ernstig bezig houdt, om
dat zij de eenheid van ons volksleven
betreft. Het is de vraag, in hoeverre de
communistische leiders in de afwijken
de en afwijzende houding die zij aan
nemen, werkelijk vertegenwoordigend
zijn. Het is toch een erkend feit, dat al
thans hier in Friesland de giften voor
het Rampenfonds niet het minst toe
stromen uit die streken, die men als
communistisch pleegt aan te duiden.
Hier woont een eenvoudige, eerlijke be
volking, die, juist omdat ze radicaal
denkt, de als meest links bekend staande
partij haar sympathie heeft gegeven.
Maar die sympathie is gegeven in het
zwijgende vertrouwen, dat deze partij
onder alle omstandigheden zal opkomen
voor eerlijkheid, rechtvaardigheid en
menselijkheid. Men kan zulk een volk
zeer ver meekrijgen; het schuwt geen
actie en strijd, wanneer het weet dat het
om de gerechtigheid en de menselijk
heid gaat. Maar er is een bepaalde
grens, waar men het niet overheen trekt.
Het heeft een groot vertrouwen in zijn
eens gekozen leiders, maar het is onver-
zettelijk, wannéér die leiders dat ver
trouwen misbruiken.
Het wil ons voorkomen, dat de lei
ders der communistische partij en
de redactie van het dagblad „De Waar
heid" deze grens zijn genaderd, zo zij
haar niet reeds hebben overschreden.
Het is niet nodig hen aan de kaak te
stellen; zij stellen zichzelf dag op dag
aan de kaak. Want geen eerlijk arbeider
gelooft in zijn hart, dat onze regering
deze ramp willens en wetens heeft laten
komen. Geen eerlijk arbeider gelooft in
zijn hart, dat het Nationaal Rampen
fonds een ander doel zou hebben dan
de meest snelle en meest volledige hulp
aan de zwaar getroffen landgenoten. En
toch suggereert men telkens in het par
lement en in de pers het tegendeel. En
toch druppelt men dag aan dag het gif
der verdachtmaking in de harten der
lezers, door het te laten voorkomen als
of het medeleven huichelarij en de red
ders zwendelaars zijn.
Thans heeft men de mededeling ge
daan, dat de landen achter het ijzeren
gordijn, die tot dusver onbewogen ble
ven, de Sovjet-Unie, China, Tsjecho-
Slöwakije, Hongarije, Roemenië, Polen,
en Oost-Duitsland, samen een bedrag
hebben overgemaakt dat gelijk staat aan
55.000 Nederlandse guldens. Het is
echter niet zeker, dat dit bedrag aan
het Nationaal Rampenfonds zal worden
overgedragen; de kans is groot dat de
E.V.C. het zal verdelen. De C.P.N. heeft
zich reeds van het Rampenfonds gedis-
tancieerd door de oprichting van het
comité Volkshulp, dat zich in hoofd
zaak bepaalt tot het aantrekken van
evacué's in het hoge Noorden en tot het
bekendmaken van eisen aan de regering.
En ondertussen publiceert „De Waar
heid" triomfantelijk de bedragen die ge
stort worden voor het Rampenfonds,
alsof dit zijn eigen separate actie was.
Het geheel is een duidelijke demonstra
tie van onwil om mee te doen met de
anderen, een naargeestig politiek spel.
Friese communisten, wat denkt gij van
dit alles? Gebeurt dit ook in uw naam
en met uw instemming? Op deze bran
dende vraag wachten wij antwoord.
Bij het Nationaal Rampen
fonds was tot gisteravond een
totaalbedrag van 42 millioen
gulden binnengekomen. Zoals
bekend was de stand Donder
dagavond nog 38 millioen.
