Zierikzee moet binnen drie dagen evacueren Gevaar voor doorbreken Zuiderdijken te groot Rampenfonds: 42 millioen Uitstel voor schuldenaren in getroffen gebied S.O.S.-seiti klinkt ïÜzas protesteert tegen ▼Voniiissen Qradour RUSLAND MECHANISEERT HET LEGER STEEDS MEER Friese taal op school Het blijft koud Entente Cordiale Vorst Zaterdag 14 Februari 1953 ijmeegsche Courant NIJMEEGS DAGBLAD Directeur: D. Henny Hoofdredacteur: A. Lammerts van Bueren Nijmegen: Van Broeckhuysenstraat No. 2623 GELDERS DAGBLAD 153e Jaargang No. 651 Telefoon Redactie: 21159 Telefoon Administratie: 20164 Giro 91743 Abonnementsprijs: 47 et. p. w., 6,10 p. kwartaal ^nder leiding van minister Beel is te Zierikzee een bespreking gevoerd inzake de noodtoestand, waarin het eiland Schouwen-Duiveland in het bijzonder is komen te verkeren. Nadat zo uitgebreid mogelijke adviezen waren ingewonnen, is de regering „tot ons leedwezen doch in uw aller belang" tot de conclusie gekomen dat aan een gedwongen „eva cuatie op korte termijn niet is te ontkomen", zo zeide minister Beel. „De desbedreffende autoriteiten kunnen de verantwoordelijkheid van bet verblijf van allen, die niet noodzakelijk fuoeten-werken aan bet lier- atel van stad en eiland, onmogelijk blijven dragen. Onder deze omstandigheden zien w\j ons dan ook genoodzaakt u ervan in kennis te stellen, dat een ieder, die niet in het bezit is van een verblijfs vergunning door of namens de ge meente afgegeven, binnen drie dagen moét evacueren". Tengevolge van de verzanding en de sterke dwarsstroom in de haven is het reeds thans niet meer mogelijk grotere passagiersschepen in de haven te brengen. De verbinding tussen ha ven en rede zal worden onderhouden door de Koninkl. Marine, welke aan staande Dinsdag 17 Februari met haar schepen vertrekt. Deze schepen zullen de mensen vanaf de haven afvi-eren naar de opvangcentra, waar alle mo gelijke hulp zal worden geboden. Voorts moeten beti'okkenen er reke ning mëe houden, dat zij hierna niet meer als evacué's zuilen kunnen wor den béscliouwd. De burgemeester van Zierikzee heeft met klem en nadruk een beroep gedaan op allen aan het bevel ordelijk gevolg te gev^n, opdat ingrijpen van politie en militairen worde voor komen. Het motief van de algehele evacua tie van Zierikzee is niet zozeer de on houdbare toestand voor de ongeveer 4500 achtergeblevenen van de 7000 inwoners als gevolg van de vernielde- riolering door de druk van het water, dan wel het grote gevaar, dat de gaten in de zuidelijke dijken voor Schouwen opleveren,, zo deelt inert van ©fficiSje zijde mede. Hoewel aanvankelijk de toestand kritiek werd geacht, doordat de dijken aan .le Noordkant het zou den begeven, i,; het gevaar aan de Zuiderdijken tliajirs veel groter geble ken. Het gat bij -de „Schelphoek" aan de dijk van de Oosterscheldè, was aan vankelijk „slechts" vijftig meter breed, doch het heeft thans een breedte g.e- kregen van 250 meter en een diepte van 30 meter. Groot is het gevaar, dat het gat zich zal verenigen met dat in de djjk bij Burchsluis, waardoor Schouwen in drie stukken uiteen zou kunnen slaan. Nu het water door het gat- bij de Schelphoek over een veel grotere breedte naar binnenstroomt, is de doorwerking van de vloed in de polder veel groter, omdat er meer wa ter binnenkomt bij vloed, dan eruit trekt bij eb. Indien daarbij ook de Noorderdijken het nog zouden bege ven, zou in Zierikzee slechts een halve vierkante kilometer droog blijven Deze constellatie heeft geleid tot hét besluit van het gemeentebestuur in overleg met de minister van Bin nenlandse Zaken en het provinciaal bestum, om de gehele bevolking te evacueren, voor zover niet dringend Bij het .Nationaal Rampenfonds is tot gisteravond een totaalbedrag van 42 millioen gulden binnenge komen. Donderdag was de stand 38 millioen. ter plaatse gewenst voor het herstel der dijken, het functionneren van het openbare leven enz. Vooral de afvoer van ouden van da gen en kinderen zal met voortvarend heid geschieden. Hedenochtend ver trekken reeds de eersten met sloepen van de Kon. Marine van de haven naar de rede, waar grotere passagiers schepen gereed liggen o.m. de pro vinciale boten „Prins Willem I" en ..Oosterschelde" om hen over te brengen naar het opvangcentrum in Dordrecht. Vandaar zullen de eva cué's vermoedelijk worden overge bracht naar de provincie Utrecht. Verwacht wordt, dat een 1500 man zal achterblijven. Dit zijn behalve wer kers voor het herstel van de dijken ook ambtenaren van de gemeente, de P.T.T. enz. De vrouwen van deze ach terblijvers krijgen eveneens een ver blijfsvergunning vanwege de zorg voor haar echtgenoten. Er zal verder niemand kunnen ach terblijven, want alle eferder verleende verblijfsvergunningen zijn ingetrok ken. Men heeft het vermoeden, dat er desondanks nog personen zich niet zullen melden, hetgeen de gemeente administratie, na de registratie van een bepaalde wijk, direct zal uitwijzen. Deze mensen zullen dan bezoek krij gen van de politie Ook bet in de stad nog aanwezige vee van het eiland zal met spoed wor den afgevoerd. (Van onze parlementaire redacteur) By de Tweede Kamer werd gis teren een wetsontwerp ingediend tot vaststelling van voorschriften ter bescherming van schuldenaren en met betrekking tot de burger lijke administratieve rechtspleging, in verband met de door de over stromingsramp ontstane bijzonde re omstandigheden. Het werd zeer vlot aangenomen. Het zal velen, die door de ramp van 1 Februari have en goed hebben .ver loren, moeilijk vallen, zo niet onmoge lijk zijn tijdig aan hun contractuele verplichtingen te' voldoen. Krachtens de nu aanvaarde regeling kan de rech ter aan schuldenaren uitstel verlenen. Zy voorziet tevens in de mogelijkheid van uitstel met een terugwerkende kracht en zij opent verder de mogelijk heid één of meermalen uitstel van tei- fcten boogsèt* sea meftriöcr- U ver - lenffc üSir tengevolge van de ramp het in sommige gevallen onmogelijk is wet telijke termijnen op het gebied van de burgerlijke en strafrechtspleging en van het administratieve recht' in acht Koningin en Prins op Texel DE KONINGIN en Prins Bemhard hebbeu gisteren een bezoek ge bracht aan hét eiland Texel, waar de Eendrachtpolder is ondergelopen en zes slachtoffers,- leden van een hulp colonne, zijn té betreuren. De Koningin kwam met een veerboot uit Den Hel der: de Prins arriveerde met een sport- toestel op het vliegveld. Allereerst werd gereden naar Oos terend. Daar stapte het hoge gezel schap over in jeeps, De tocht ging ,r Zevenhuizen, waar de Oostersluis, een van 'de bedreigde punten, in ogen schouw werd genomen. Vervolgens ging' de rit naar het Noorden, naar de Noorderdijk, waar het aanstormende water een gat van 130 meter in de dijk heeft geslagen, waardoor de 260 hec tare grote Eendrachtpolder onder liep. De Koningin wandelde naar het gat- waardoor nog steeds het water stroomt. Staande op de met "tientallen zandzakken versterkte afgebroken dij ken liet de vorstin zich zeer uitvoerig door een dijkwerker en door de des kundigen inlichten over hetgeen zich hier op die rajnpzalige eerste Februari- morgen had afgespeeld. Lange tijd sprak de Koningin met de - dijk werkers en de militairen. Tot slot van haar tocht ging de Ko ningin naar de vuurtoren, waar zy de. auto verliet en zich over de duinenrij naar het strand begaf. Daarna keerde men naar Den Burg terug. te nemen, opent het ontwerp de moge lijkheid deze termijnen buiten toepas sing te stellen. De wet zal na twee jaar vervallen. De regeling doet in hoofdzaak hst besluit herleven, dat in Juli 1940 werd genomen en dat tot Maart 1949 van kracht was. Minister Donker heeft, voor zover nodig, op de voorgestelde regeling nog een enkele toelichting gegeven. De Kamer had uit de aard der Zaak weinig behoefte a.an een debat en zo kon het ontwerp in vecord-tempo ge reed worden gemaakt voor doorzen ding naar de Eerste Kamer. VEERTIEN ELZASSERS, die samen met zes Duitsers te Bor deaux veroordeeld zijn wegens hun aandeel in de uitmoording van Oradour-sur-GIane, hebben tegen hun vonnis beroep aangete? kend. Onder hen bevindt zich sergeant George Boos, een van de twee Elzagsers, die indertijd vrijwillig dienst hebben genomen bij het" Duitse leger. 'Tegen hem was de doodstraf uitgesproken. Ook de Duitse sergeant-majoor Karl Lenta, dié eenzelfde vonnis tegen zich .hoorde uilsprekeu, is in hoger beroep gegaan. De overige beklaagden, dertien El- zassers, van wie op een. na allen tot dienstneming bij de Duitsers waren gedwongen, nadat Duitsland de Elzas had ingeljjfd, en vijf Duitsers, kx;egen dwangarbèid of gevangenisstraffen variërend van vijf tót' twaalf jaar. De vonnissen tegen de Elzassers, die indertijd bij het Duitse leger waren ingeljjfd, hebben een storm van ver ontwaardiging in de Elzas veroor zaakt. Parlementaire afgevaardigden en 1 uxge-meesters van de grote steden ui uit gebied bespraken te Colmar, wat mei zai doen. Kerkklokken wer den geluid als protest tegen de uit spraak. Er is een actie begonnen om geld in te zamelen voor de gezinnen van de i li oordeelden. Men is van me ning dat de betrokken twaalf Elzas- sers hadden moeten worden vrijge sproken en dat de ware schuldigen, de commandant van de S.S.-divisie „Das Ruich", generaal Lammerding, en het hoofd, van de compagnie, die de slach ting aanrichtte, kapitein Kalm, moe ten worden opgespoord en voorgeleid. Een woordvoerder van het Britse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft inmiddels meegedeeld, dat de j? EK Britse autoriteiten nog geen beslissing hebben genomen over het Franse ver zoek om uitlevering van generaal Lammerding, die in Düsseldorf in de Britse zóne van Duitsland zou vonen. De prefecten in de Elzas zijn op hun standplaats teruggekeerd, nadat zij te Parijs met de regering overleg hadden gepleegd over maatregelen om de orde in hun gebied te handhaven. Men vreest dat in het komende weekeinde demonstraties zullen worden gehou den. In de nationale vergadering heeft de Gaullistische afgevaardigde uit Straatsburg Kaufmann om een debat over de vonnissen verzocht, die hij „schandelijk en onwaardig voor het land" noemde. De Elzassische afge vaardigde en voormalige minister Pfil- min deed in een telegram een beroep op minister van Defensie Pleven, om „in naam van de rechtvaardigheid en het nationale belang" de uitvoering van de vonnissen onmiddellijk op te schorten. Volgens de Franse wet kan men tegen de uitspraak van een militair tribunaal alleen beroep aantekenen by het Hoogste Hof van Appèl, dat ech ter slechts bevoegd is na te gaan of de geest en de tekst van de wet bij het proces in acht zijn genomen. Over het vonnis zelf mag het Hof zich niet uitspreken. „Mouwen omhoog, ons land moet droog" VANDAAG hebben alle leden van de padvindersbeweging tn Nederland hun mouwen opge stroopt om allerlei karweitjes op te knappen ten bate van het Rampenfonds. Kabouters, welpen, padvindsters, gidsen, verkenners, voortrekkers, pioniers, leidsters en leiders trekken er in uniform op uit om tenminste één gulden voor het Rampenfonds te vertlie- Deze actie is geheel gehouden in de stijl van de bekende voorjaarscam pagne ,,een heitje voor een karweitje", alleen met dit verschil, dat nu alle baten de getroffenen ten goede zullen komen en thans alle onderdelen van padvindsters- en padvindersorganisa- ties meedoen. In de meeste plaatsen van ons land trokken de jongens en meisjes van huis tot huis eu boden hun diensten aan: zilver poetsen, ramen zemen houtjes hakken, schoenen poetsen, kleden kloppen en andere werkjes van de huisvrouw. Het motto -ls: „Mouwen omhoog, ons land moet droog". EEN ROEMEENS militair ge rechtshof in de oliesrad Ploé- sti heeft Donderdag vonnis gewe ien in het pjjpces^ tegen 24 lei dinggevênde functionarissten van voormalige Britse en Amerikaan se oliemaatschappijen, die er van worden beschuldigd ten gunste van buitenlandse oliemaatschap pijen te hebben gespionneerd en gesaboteerd. Zes beklaagden werden veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf en dwangarbeid. De overige 18 kregen straffen variërende van twee tot vyf- en-twtntig jaar. aldus radio Boekarest. Alle beschuldigden „bekenden schuld". (Van onze parlementaire redacteur) De minister van Onderwjjs, mr. Cals, heeft in de Tweede Kamer mede gedeeld, dat er maatregelen in voor bereiding zijn met betrekking tot het onderwijs in de Friese taal. De minister deelde' mede, dat er een wijziging komt van artikel 2 van de L. O.-wet, waardoor de Friese taal aan het leerplan kan worden toegevoegd. Deze regeling zal gelden voor het la ger ondei-wijs, voor het voortgezet la ger onderwijs en voor het uitgebreid lager onderwijs. Bij het gewoon l.o. zal het Fries tot tweede of derde leerjaar als voertaal kunnen worden gebruikt, terwijl het verder in het voornemen ligt een acte lager Fries en een acte Fries m, o. in te stellen. Gewijzigde iiientingswet aangenomen (Van onze parlementaire redacteur) Bij zitten en opstaan heeft de Tweede Kamer het door ds. Zandt op het inentingswetje ingediende amendement als niet-toelaatbaar van de hand gewezen. De heer Zandt vond echter negen leden bereid een door hem ingediende motie van dezelfde strekking als zijn amendement te steunen. Deze motie spreekt zich uit voor de wenselijkheid, om artsen te verplich ten de gevallen van postvaccinal en cephalitis op te geven bij dé genees kundige hoofdinspectie. De medicus dr. Muntendam zag in de motie een bewijs van wantrouwen in de medische stand. Hij werd daarin bijgevallen door een collega-medicus dr. Mol en prof. Oud gaf uiting aan zijn verwondering over de houding van ds. Zandt, die als overtuigd be strijder van een overmaat aan wette lijke bepalingen nu een algemeen en vrijwillig aanvaarde verplichting wet telijk wilde vastleggen. Ook de heer Van Lienden (Arb.l maakte bezwaar tegen de motie. Ds. Zandt trok de mo tie echter niet in vroeg hoofdelijke stemming. De motie werd met 69 tegen 10 stemmen verworpen: voor de heren Zandt en Van Dis (S.G.P.), freule YVttewaal van Stoetwegen, mr. Schrnal (C.H.), Van Lies, Stufkens en Scheps (Arb.), Van Baal, Fokkema en Van der Zaal (A.R.). Het wetsontwerp werd vervolgens z.h.s. aangenomen. De S.G.P, was te- gen. Oostenrijke oliedeskundigen hebben met veel belangstelling het proces te Ploestl gevolgd, Zr) wijzen er op dat, door de naasting, van de „Duitse eigen: c.ormneu" in Roemenië in 19-14 en dooi de oprichting van Russisch-Roemeer.se oliemaatschappijen, de Roemeènse olie-lndustrié voor negentig procent niet alleen gecontroleerd, maar ook bestuurd wordt door de Russen. Nu volgens uit betrouwbare bron ontvangen Inlichtingen de Sovjet-Unie bezig is haar leger systematisch te mechaniseren (70 van de 120 divisies zouden reeds zijn gemotoriseerd) eu in dit verband „iedere druppel benzine telt", schijnt het proces te Ploesti een „verontschuldiging voor het feit, dat Roemenië niet in staat is aan de eisen van Rusland te voldoen, aldus genoem de kringen. Voorts constateert men dat het aan boren van nieuwe oliebronnen krachtig is aangepakt, zowel in Roemenië als in Oostenrijk, waar de Russen het olie- gebied van Zlstersdorf geheel beheren. Het K.N.M.l. deelt mede: De koude luclitmassa's, die Donder dag met harde Noordoostenwinden over West-Europa werden getranspor teerd, kwamen geleidelijk tot rust. maar handhaafden zich boven het ge hele vasteland van West-Europa, waar bij de temperaturen langzaam verder daalden. Kwam in de nacht van Don derdag op Vrijdag in ons land niet meer dan drie graden vorst voor, tyden-s de afgelopen nacht daalden de tempera turen, ondanks een grotendeels be wolkte hemel, plaatselijk tot 5 6 graden beneden het vriespunt. Bijna overal in het land kwamen de laatste dagen sneeuwbuien voor, die over het algemeen weliswaar niet veel te be tekenen hadden, maar in het Noord- Oosten van het land de aldaar reeds aanwezige sneeuwlaag tot 5 d 10 cm dikte deden aangroeien. Een storing die zich gisteren tussen Schotland en IJsland bevond, trok vannacht snel over Engeland naar het Zuiden eu bleef te ver Westelijk van ons land om merkbare invloed op het weer by ons uit te kunnen oefenen. Een vol gende storing bevindt zich by Groen land, maar deze kan ons voor Zondag avond 'niet bereiken, zodat men vooi morgen op aanhouden van het vrie zende weer moei rekenen. In de ko mende nacfjt kunnen de temperaturen tijdens opklaringen 'tot 5 d 10 graden onder nul dalen. TAe reis van de Amerikaanse staats- secretaris van Buitenlandse Zaken, Foster Dulles, door West-Europa heeft in de eerste plaats tot doel gehad meer voortvarendheid op te wekken bij de totstandkoming van de Europese De fensie Gemeenschap. Het geharrewar, o.a. in Frankrijk en Duitsland, over de ratificatie van de desbetreffende ver dragen, had té Washington ongerust heid verwekt, terwijl de Amerikanen het bovendien maar een naar ding vin den, dat.de Engelsen zich zo afzijdig houden. Foster Dulles heeft te ver staan gegeven, dat het Amerikaanse Congres er weinig voor zal voelen de aanzienlijke bedragen goed te keuren, die de Ver. Staten aan de opbouw van de Europese defensie willen spenderen, indien niet tegelijkertijd blijkt, dat Europa zelf alle krachten inspant en doelbewust naar de integratie ook op defensiegebied streeft. Foster Dulles heeft by zijn besprekingen in de Euro pese hoofdsteden kennis kunnen nemen var de factoren, die remmend werken een van de belangrijkste is onge twijfeld de Franse bezorgdheid voor een Duitse hegemonie In de E.D.G., waaruit wel eens op den duur onaange name gevolgen zouden kunnen voort vloeien. Deze Franse bezorgdheid vindt voedsel in de Engelse afzijdigheid en het is vanzelfsprekend, dat de Ameri kaanse staatssecretaris' by zijn bespre kingen te Londen daarop de nadruk heeft gelegd en dat hij gepoogd heeft de Engelsen tot andere gedachten te brengen. Dat is voor de Britten een ge voelige zaak; zij vrezen van te nauwe binding aan het Europese continent een verzwakking van hun wereldomvattend Gemenebest, waarvan zij bovendien economisch meer voordeel hebben te verwachten, dan van een Europese federatie, indien zij daar deel van uit maken. Geen wonder derhalve, dat Foster Dulles in Londen koel ontvan gen werd en dat na zijn vertrek de commentaren niet uitmuntten door welwillendheid, Intussen kunnen de Engelsen zich ook weer niet de weelde veroorloven, de Amerikaanse suggesties te negeren en zo maakten zy een gebaar. Zij ver klaarden zich bereid een bijdrage aan de Europese Defensie Gemeenschap te levéren "door het beschikbaar stellen van een aantal squadrons vliegtuigen die trouwens al sinds het einde van de oorlog in Duitsland en op enkele andere bases zijn gestatïonneerd en door het beschikbaar stellen van offi cieren voor de opleiding van de Euro pese militairen. Men ziet: een gebaar, zonder betekenende inhoud. Een ge baar, dat aan de Franse bezorgdheid tittel noch jota kan veranderen. In tegendeel, dat deze bezorgdheid eerder nieuw voedsel moet geven. Immers, er bestaat nog zo iets als een Brits-Frans bondgenootschap, de Entente Cordiale. De Franse minister van Buitenlandse Zaken. Georges Bïdault, heeft daaraan herinnerd, toen hy Donderdag met de premier, Mayer, en zyn ambtgenoot van Economische Zaken, Buron, te Londen arriveerde voor besprekingen met de Britse regering, waaraan ook deelneemt Frankrijks permanente ver tegenwoordiger bij de N.A.T.O., Hervé Alphand. Bidault zeide: „De Entente Cordiale is nu bijna een halve eeuw oud. De Franse regering is van mening, dat de tijd is aangebroken om deze oude, stabiele en wijze alliantie te ver sterken". Dat komt er natuurlijk op- neer een vorm te vinden, waardoor Ëngèland tóch van de Europese Deten- sie - Gemeenschap een bestanddeel kan gaan uitmaken, zonder dat het zich door een fusie of een federatie te zeer bindt. Weersverwachting, medegedeeld door het K.N.M.l. te De Bilt, gel dig van Zaterdagavond tot Zon dagavond: Plaatselijk enkele sneeuwbuien maar ook verspreide opklaringen. Over het algemeen weinig wind. Vannacht lichte tot matige vorst. Morgen overdag li elite vorst tot temperaturen om het vriespunt. Morgen Zon op: 7.56 u.; onder: 17.53 u. Maan op: S-18 u.; onder: 20.22 u. Maandag: Zon op: 7.54 u.; onder: 17.55 v Maan op: 8.32 u.; onder: 21.51 n. Wanneer men de letterlijke betekenis van dat Entente Cordiale neemt, dan zou het zeer wel passen in het Britse streven. Het gaat dan niet ver der dan een hartelijke verstandhouding, hoogstens een zeer summiere, bij over eenkomst geregelde alliantieverhou ding. De Britten zijn altijd afkerig geweest van het aangaan van concrete bondgenootschappen: men wilde in de buitenlandse politiek de „vrye hand" behouden en dat is vandaag nog niet anders. Feitelijk is de Entente Cordiale veel ouder dan een halve eeuw, want reeds in 1830 kwam tussen beide lan den een alliantie-verhouding tot stand en na 1848, tijdens de Tweede Repu bliek en het Tweede Keizerrijk, ont stond weer een Entente Cordiale. Deze verhinderde niet, dat de betrekkingen tussen beide landen in het laatst van de vorige eeuw, ten tyde van de Britse penetratie in Egypte en de Soedan, aanmerkelijk bekoelden en zelfs ge spannen werden. Maai- in 1904, toen Marokko itin het nieuws" was. kwam dan weer een Entente Cordiale tot stand, waarby de machtsontplooiing van-het keizerlijke Duitse Rijk. een niet gering woordje meesprak, in 1907 trad ook Rusland toe en het werd een Triple Entente, later, in de Eèrste Wereld oorlog, uitgebreid tot: „Puissances alliées et associées", de verbonden en geassocieerde mogendheden. De vraag is nu maar wat men onder „verster king" van de Entente Cordiale moet verstaan: een daadwerkelijke Britse deelname aan de Europese defensie, of slechts een positieve Britse garantie aan Frankrijk in geval van Duitse on trouw aan de E.D.G. Het gisteren ge publiceerde communiqué is te vaag om daarin een positief antwoord te zien.

Krantenbank Zeeland

Watersnood documentatie 1953 - kranten | 1953 | | pagina 1