Beurs hervindt zichzelf ymiouPE Fries en Esperanto op Lagere school? r*KLM li Tweede Kamer weet van opschieten Negende verlieslijst Ned* Roode Kruis 'dié Be BINNFNKORT NIEUWE ifök ondeft Onrust UTRECHTSCH NIEUWSBLAD ZafercJag 14 Februari 1953 - 60e Jaargang No. 244 Pagina 5 (Van onze financiële medewerker) De Amsterdamse beurs heeft zich zelf teruggevonden. Dat wil zeggen dat ze geruime tijd niet meer zich zelf kon zijn door een abnormale beïnvloeding van externe factoren, die ook vroeger wel aanwezig waren, doch niet in zo sterke en overheersende mate. Door de oorlog en zijn gevolgen werden zowel de internationale verhoudingen, als de staats- en volkshuishoudingen dermate ontwricht, dat alles wat daar op betrekking had ook op en om de beurs op de voorgrond trad en de invloed van de gang van zaken bij de individuele bedrijven verzwakte en dikwijls geheel neutraliseerde. Grote tekorten op handels- en betalingsbalans, zomede 6p de staats begrotingen een stijgend agio van de dollar tegenover de gulden, nieuwe en verhoogde belastingen, teruglopende te goeden bij de spaarbanken, belemmerende bepalingen voor de fondsenhandel, aanwezige en dreigende gevolgen van rege lingen inzake het effecten-rechtsherstel, ziedaar een ganse reeks factoren, die lange tijd een dominerende en veelal ver lammende invloed op de effectenhandel hebben .uitgeoefend. Veel abnormale invloeden thans verdwenen Daardoor kon de beurs zich zelf niet ztfn. Zo was er geen objectieve waardering van fondsen mogelijk en kreeg een min of meer fatalistische stemming de overhand. Hierin nu is met name in de loop van het vorig jaar verandering geko men en bö de intrede van het nieuwe jaar heeft men daarvoor meer oog gekregen. De positie van Nederland in het raam van de E.B.U. en zelfs tegenover de V.S. is aanmerkelijk versterkt, handels- en betalingsbalans ontwik kelden' zich in de gewenste richting en de staatsfinanciën gaven een zo danig beeld te zien, dat met recht op vermindering van belastingdruk mocht worden gehoopt. Wel worden we thans met een ernstige werkloos heid geconfronteerd. Doch de uitga ven, welke ter bestrijding daarvan worden en zullen worden gedaan, zijn naar de mening van deskundigen niet van zodanige omvang dat voor een verstoring van het monetair even wicht behoeft te worden gevreesd. Dit alles heeft op de beurs verade ming gebracht. En een andere zware slagboom op de weg naar een ruime re ontplooiing van de effectenhandel n.l. de jarenlang slepende gehouden rechtsherstel-affaire wordt nu ook weggeruimd. In dit opzicht is een op lossing gevonden, welke zeer zeker niet iedereen zal bevredigen, doch waarover het beter is niet meer na te kaarten, omdat zij het einde betekent van een kwellende onzekerheid voor tal van bona-fide effectenmakelaars en fondsenhouders en daarom ook voor de beurs een opluchting bete kent. Effectenbelening iveer toegestaan? Tenslotte was er, gelijk we eerder schreven, voor de beurs blijkbaar al le reden om te verwachten dat de speculatiewinstbelasting zal verval len en de belening van effecten weer mogelijk zal worden gemaakt. Dit behoeft zeker niet te betekenen dat het prolongatiesysteem, zoals het vroeger was. weer in zwang zal ko men. Men herinnert zich vermoede lijk dat ver voor de oorlog reeds ef fecten konden worden gekocht, wan neer 10 later 20 van de beurs waarde als dekking werd gestort. Men sloot op die effecten een z.g. pro longatie met een minimale dekking van genoemde percentages, het ver schil werd door anderen betaald. Door deze wel zeer grote faciliteit is aan de ene kant wel een groot bedrag van de beschikbare geldmiddelen aan de ontwikkeling van industrieel en commercieel initiatief dienstbaar ge steld, aan de andere kant werden in vele gevallen onverantwoorde risi co's aanvaard, welke voor menigeen op zware verliezen zijn uitgelopen. Het is, dunkt ons, wel zeker, dat ook al zou de regering thans elke beper king ten aanzien van de belening van effecten laten vervallen men op de beurs zeker niet tot een dekkingsper centage van minimaal 10 of 20 zou terugkeren. Ook in dit opzicht is de mentaliteit veranderd. Ervaring leerde voorzichtigheid Men kan zeggen dat ervaring ge leerd heeft en zowel geldgevers als geldnemers voorzichtiger zijn gewor den. Maar het valt toch niet in te zien waarom men wel vaste goederen, automobielen, bedrijfsapparaten en huishoudelijke artikelen gedeeltelijk of geheel met geleend geld mag ko pen en geen effecten, die dergelijke activa vertegenwoordigen. Verruiming van de beleningsfacili teit voor effecten zou niet alleen een groter deel van het vrij liggende en vrijkomende kapitaal voor de finan ciering van handel en industrie be schikbaar doen stellen, voor de fond senhandel zou zij ongetwijfeld een nieuwe verlevendiging betekenen en tevens een einde maken aan min of meer slinkse methoden om de be staande regelingen te ontgaan. Reeds het vooruitzicht op ruimer armslag voor kapitaal en beurs heeft met de verminderde invloed van de hierbo ven genoemde externe factoren er toe geleid dat de beurs zich zelf heeft te ruggevonden, dat ze weer zich zelf kan zijn en weer durft reageren op wat voor de waardering van fondsen van directe betekenis is. We hebben dit ook in de afgelopen week weer kunnen waarnemen. In de eerste plaats zijn de meer hoopvolle berichten en mededelingen inzake Indonesische bedrijven op de koer sen der betrokken fondsen van merk bare invloed geweest. Doch daar naast heeft men bepaalde aandelen als H.V.A. Nationale Handelsbank, Bandar Rubber. Heemaf, Heineken, Algemene Exploratie etc., niet onbe langrijk in koers zien stijgen naar aanleiding van nieuwe perspectieven, hogere dividenden en grotere pro ducties. En dat de beurs zich door de finan ciële gevolgen van de nationale ramp niet van haar stuk heeft laten bren gen, bewijst wel dat zij thans de toe komst met een grotere mate van zelf vertrouwen tegemoet gaat. Dinsdag stemming (Van onze parlementaire redacteur) De Tweede Kamer heeft een wij- zigingsontwerp van de L.O.-wet een verlofregeling voor onderwijzers overeenkomende met die voor amb tenaren en een wettelijke regeling van het zgn. smartegeld geen be lemmeringen in de weg gelegd. Deze kwestie is reeds zo lang in de pen en iedereen was van de wenselijk heid der regelingen zo zeer over tuigd. dat er eigenlijk niet meer over behoeft te worden gepraat. Minister Rutten heeft echter, toen hij het ontwerp indertijd indiende, de gelegenheid aangegrepen om naast deze technische wijzigingen nog en kele zaken bij dit ontwerp af te doen. Eén daarvan was het openen van de mogelijkheid, dat in het leerplan ener school een niet in artikel 2 van de L.O -wet genoemd vak kan wor den opgenomen. Het ging hier met name genoemd om het vak Esperan to. In '48 bij de toenmaals behandel de wijziging van de L.O.-wet heeft de heer Van Sleen een motie van zodanige strekking ingediend. Zij werd toen, na bepaalde tegemoetko ming van 'de zijde der regering, inge trokken en minister Rutten heeft, voldoend aan het in de Kamer ge bleken verlangen, de wijziging aan gebracht. De discussie. Donderdag begonnen en Vrijdag voortgezet, heeft zich in hoofdzaak bewogen om deze vraag: gaat het hier uitsluitend om het op nemen van Esperanto in het leer plan? Reeds bij de schriftelijke voor bereiding heeft minister Rutten er WERKKLEDING... K<2-1 Langer I Wetsontwerp op één dag ingediend en behandeld (Van onze parlement, redacteur) De Tweede Kamer heeft een staaltje van zeer snel handelen ge leverd. Gisteren werd bij haar een wetsontwerp ingediend tot vaststel ling van voorschriften ter bescher ming van schuldenaren en met be trekking tot de burgerlijke en ad ministratieve rechtspleging, in ver band met de door de overstromings ramp ontstane bijzondere omstan digheden. Om 2 uur werd de vergadering geschorst voor het afdelingsonder- zoek. Het Voorlopig Verslag werd terstond daarna uitgebracht, twee uren later verscheen minister Don ker bij de vergadering der Kamer met de Memorie van Antwoord en nauwelijks een half uur later werd het wetsontwerp z.h.st. aangeno men. Het zal velen, die door de ramp van 1 Febr. have en goed hebben verloren, moeilijk vallen, zo niet onmogelijk, zijn, tijdig aan hun con tractuele verplichtingen te doen. Krachtens de nu aanvaarde rege ling, kan de rechter aan schuldena ren uitstel verlenen. Zij voorziet te vens in de mogelijkheid van uitstel met een terugwerkende kracht en zij opent verder de mogelijkheid een of meermalen uitstel van telkens ten hoogste zes maanden te verle- Daar tengevolge van de ramp het in sommige gevallen onmoge lijk is wettelijke termijnen op het gebied van de burgerlijke en straf rechtspleging en van het admini stratieve recht in acht te nemen, opent het ontwerp de mogelijkheid, deze termijnen buiten toepassing te stellen. De wet zal na twee jaar vervallen. op gewezen, dat de wijziging niet bij voorbaat andere vakken dan Espe ranto, uitsluit. Zo behoefde het niet te verbazen, dat bij de gedachtenwisseling in de Kamer naast het Esperanto ook het Fries ter sprake kwam. Minister Cals heeff nu meege deeld. dat er overleg is gepleegd met het provinciaal bestuur van Friesland. Als resultaat daarvan zpn wettelijke regelingen in voorbe reiding, welke hierop neerkomen, dat ter aanvulling van art. 2 van de L.O.-wet ook het vak Friese taal wordt opgenomen, dat bij wij ziging van het 2de lid van art. .2 de Friese taal aan het leerplan ener lagere school kan worden toege voegd, dat deze mogelijkheid zich ok zal uitstrekken tot 't VGLO en het ULO en dat het bij gewoon La ger Onderwijs geoorloofd zal zijn tot het tweede of derde leerjaar het Fries ais voertaal te gebruiken. Voorts zal worden voorgesteld een lagere acte Fries in te stellen, terwyl ook een middelbare acte Fries zal worden ingevoerd. Wjj meldden een en ander reeds in een deel onzer editie van gisteren. Hoewel de kwestie van het Espe- Wat men momenteel in het dorpje Oostdijk nabij Krabbendijke ziet. Enorme hoeveelheden wrakhout spe len door wat eens de straten van dit dorpje waren. Dit dorpje is bijna ge heel door het niets ontzienende water vernield. ranto reeds in 1948 zowel van de principiële als van de practische kant uitvoerig werd behandeld de voorgestelde wijziging is daar van het uitvloeisel werd het pro. bleem bij deze discussie nog weer eens op schrp gezet. Het was met name de Katholieke onderwijsspe. cialist Peters, die een hele reeks bezwaren aanvoerde, die sprak van de overladen programma's en die de Nederlandse onderwijzers verge leek met worstfabrikanten: zij stop pen de kindertjes vol met kennis. En nu komt daar Esperanto bij. De afgevaardigde heeft niets tegen Esperanto, maar het nut van een vak Esperanto op de lagere school kan hij bepaald niet inzien, ook al kwam mevr. Fortanier (VVD) be togen, dat de kinderen, die Espe ranto leren de begeerte zullen voe len ook andere talen te studeren. Van geheel andere aard was het bezwaar van de heer Tilanus (CH), die de invoering van het vak Espe ranto met name in de toelichting genoemd onjuist achtte, terwijl Frans, Duits en Engels niet zyn toegelaten. Deze afgevaardigde ver klaarde zich tegen het voorgestelde gewijzigde artikel, ten spijt de door minister Cals met veel verve ge' voerde verdediging. Dinsdag zal over het wetsont werp gestemd worden, zomede over de ingediende amendementen. Het informatiebureau van het Ned. Roode Kruis stelde de 9e lijst van slachtoffers „Watersnood" per 13 Febr. 1,1. als volgt ap: (Het Ned. Roode Kruis kan in ver band met de omstandigheden, waar onder de gegevens van deze verlies lijst worden verzameld, niet de vol ledige garantie geven voor de be trouwbaarheid. Het is dus mogelijk, dat wijzigingen achteraf noodzake lijk zullen blijken.) Fijnaart: Geborgen en geïdentifi ceerd: Maria A. Geijlings, geb. 24.6.29. Krimpen a.d. IJssel. Geborgen: Lena Vuik, geb. 2.10.75. weduwe van Arie Linge Brusse, geb. 12.6.80. Middelharnis. Overleden: Gerrit Koote, geb. 2.12,50 te Middelharnis, zoon van Abraham Koote en Catha rine Soldaat, laatste adres: Oostvoor- gors 19. Petten, Hondsbossche zeewering: F. de Waart, oud 51 jaar, laatste adres: Petten. Steenbergen. Geïdentificeerd en begraven: Petrus Chr. Schuurbiers, geb. 12.10.48 te Steenbergen, laatste adres: Kladsedijk 23. Stellendam. Geborgen: Arentje KI. Troost, geb. 1949 te Melissant. laatste adres: Voorstraat 76a; Mina T. Bos hoven, geb. 1936 te Stellendam, laat ste adres: Meidoornstraat 5; Lijntje D. Bilkes, geb. 1938 te Stellendam, laatste adres: Voorstraat 113. St. Philipsland: aanvulling op 3e lijst, dd 6.2.53: Jan Suurlant, geb. 25.3.29 te Tholen. is thans geborgen en geïdentificeerd. Kruiningen: rectificatie 5e lijst dd 9.2.53: Marina Blok, echtgenote van Bastiaan Blok. oud 82 jaar, moet zijn: Marina Blok, weduwe van Jacob Blok, oud 82 jaar. Strijen: aanvulling en rectificaties 4e lijst dd 7.2.53: aanvulling: geïdentificeerd: Geer trui van der ReeAndeweg. geb. 14.5.94; Margrietha den Hartog. geb. 18.10.16 te Strijen; rectificatie: aanvankelijk als ver mist opgegeven, doch blijken in leven te zijn: Willempje Vernjp, geb. 24 5. 33. Joost van der Ree, geb. 14.5.88 te Strijen: Joost van der Ree. geb. 14.3. 26 te Strijen; Geertrui van der Ree, geb. 7.7.34 te Strijen; Anthonia van der Ree. geb. 3.8.38 te Strijen. Van de laatste vier laatste adres: Buiten dijk 15. 's-Gravendeel: rectificatie le lijst 4.2.53. Tel. mededeling van de gemeente secretarie: wed. v. d. Wulp en 2 kin deren, tw. Marinus v. d. Wulp, geb. 9.5.35; Bastiaantje v. d. Wulp, geb. 6.11.38 zijn in leven en wonen aan het adres: Gortdijk 5: de beide an dere kinderen t.w. Jan v. d. Wulp, geb. 11.43.43 en Aart v. d Wulp, geb. 17.4.43, zijn geëvacueerd naar Dor drecht, Th. de Bockstraat 5. SLENAKEN HEEFT TWEE NIEUWE WETHOUDERS De gemeenteraad van Slenaken in Limburg heeft twee nieuwe wethou ders benoemd. Het zijn de heren H. Crutzen cn S. Lemmens. De raad blijft uit vijf leden bestaan. De vo rige wethouders traden af. omdat zij na de herbenoeming van de burge meester meenden, niet met deze te kunnen samenwerken. Mr. D. U. Stikker, Nederlands am bassadeur in Engeland en de Lord Mayor van Londen, Sir Rubert de la Bere, bekijken het eerste boek van de Engelse uitgave van „The Battle of the Floods, waarvan de baten ten goede zullen komen aan de Neder landse en Engelse slachtoffers van de overstromingen. Tegen hoest (Advertentie) Intens Zó intens heeft men in Nederland in de laatste weken naar de radio geluisterd, dat KRO-reporter Paul de Waard (omroepveteraan en één dezer dagen verblijd met een tweede kleinkind) ons het volgende kon vertellen: Hij had een reportage verzorgd over de luchtbrug van Woensdrecht en dit geluidsvcrslag 's avonds om 7 uur bij de studio ter uitzending ingeleverd. Dooi de overstelpende hoeveelheid zendstof bleef de zaak liggen tot zeer laat. Het was precies 5 minuten vóór middernacht, dat er plaats was voor De Waard's reportageflits. Hijzelf, vermoeid van overstelpende arbeid, lag reeds op één oor. Maar de volgende dag kwam men van alle kanten op hem toe, gewerden hem telefoontjes en later ook brieven van mensen, die het gehoord hadden. Als U nu weet, dat vlak-tegen-middernacht onder gewone omstandigheden het luisteraarsleger dermate is uitgedund, dat men op een uitzending in deze periode van de zenddag zelden of nooit enige reactie krijgt, dan zegt De Waard's verhaal inderdaad wel iets over de betekenis, die de radio de laatste tijd had en zonder twijfel, al hernemen de luistergewoon ten in verschillende opzichten hun normale propor ties, nóg heeft. Stem en harp Gabriël Smits psalmbewerkingen, voorgedragen in het herdenkingsprogramma van verleden Zondag door Willem Tollenaar, met muzikale omlijsting door Nederlands grote harpiste Rosa Spier, leverden iets zeer treffends op. Wy behoren niet tot de geleerden, die in de litteraire Nederlandse pers lange, indrin gende en soms bijzonder dor-pedante analyses aan het werk van dichters wijden. Maar in onze leken- oren en wij" ménen dat heus! klonken Smits teksten wonderschoon. Dat kwam grotendeels ook door de voortreffelijke voordrachtstyl van Willem Tollenaar, iemand met een naar klank niet mooie, maar wel zeer gevoelige stem, die de poëzie met. zonder meer reproduceert (veelal een uiterlijk pro ces, waarbij gekunsteld gevoel optreedt), maar pas na innerlijke verwerking zonder verfraaiingseffecten „teruggeeft". En welk een aantrekkelijke combinatie: zo'n stem met de archaïsche harp, waarvan de wat statige en toch zeer lichte klank in ieder mens ergens een resonant van wie-weet heel, heel vroeger vindt. Rosa Spier, die de begeleidings- en tussenmotieven zelf had gecomponeerd, is werkelijk een meesteres en het deed wat vreemd aan, dat zij aan het einde van de tweede van deze uitzendingen op Zondag j.l. met geen woord genoemd werd, noch bij de aan-, noch bij de afkondiging. Vervelend Smaken verschillen en misschien zyn velen van mijn lezers thans boos. Maar het Donderdagavond- concert. waarvan de Avro tegenwoordig een speciale ..feature" maakt, had ditmaal een naar onze smaak bijzonder vervelend programma. Twee maal Richard Wagner (Ouverture ,.Dc Vliegende Hollander" en Siegfried Idylle), dan Herman Strategiers ion zich zelf loffelijk contemporaine Nederlandse muziek te spelen» Preludium cn Fuga. tenslotte Albert Rous- sel's tweede suite uit het ballet .Bacchus et Ariane". Wij vonden dit programma, vertolkt door het Radio- philharmonisch Orkest onder de preciese Fransman Jean Fournet, van atmosfeer zo'n perfecte eenheid, dat wy, ondanks de tegenstelling tussen de Ger maanse Wagner en de Gallische Roussel, aan het einde het gevoel hadden in Wagneriaanse klanken te zyn verdronken. U begrijpt wel, dat wij niet erg van Wagner houden. Dat is onze persoonlijke, voor U onbelangrijke zaak. Maar hebben wij het mis schien in het algemeen toch wel bij het rechte eind als wij schrijven, dat juist radio-concerten met be grip voor contrast samengesteld moeten worden? Het Is al zo moeilijk zich m de hulskamer op radio- muziek te concentreren. verkoud heid. TegërF?5SBPP&lpDn en ver koudheid. Tegeïnïoest, keelpijn en verkoudheid. Tegen hoest, keelpijn en verkoudheid. Tegen hoest, keel- W etenschappeli jk panorama Er bestaan toestellen, die de snelheid van atoomonderdelen zodanig kunnen opvoeren, dat de hierdoor ontstane energieën haast onvoorstelbare waarden gaan aannemen. Wat dit voor zin heeft? Wel. zulke snel bewegende stoffelijke deeltjes (b.v. waterstof kernen) funge ren immers als ..geknipte" projectielen bij de vervaardiging van kunstmatige radioactieve stoffen. Daarenboven zijn ze van onschatbare waarde voor de be studering van het krachten-centrum der atomen. Om nog dieper in deze gehei men door te dringen, heeft men gepro beerd met zwaardere projectielen een groter „gat" ln het bolwerk van de atoomkern te schieten. Dat projectiel van zwaarder kaliber nu. heeft men in de koolstofkern (12 maal zo zwaar als een waterstof kern) gevonden. In het Cyclotron van Chicago (zo heet één van boven bedoelde toestellen) is het kort geleden gelukt 3 maal zo grote ener gieën te ontwikkelen. Thans is de weg gebaand voor "n serie interessante kern explosies bij het treffen van de roos. (Kosmos. Febr.-*53). Een handige uitvinding werd onlangs door Dwight Griswold (West Hartford) gedaan. Hij ontving hiervoor patent nummer 2624065. Zijn uitvtnding stelt ons in staat de nood-telefoonnummers (politic, brandweer etc.). op een aan het telefoontoestel bevestigde opstand aangebracht, ogenblikkelijk in het vi zier te krijgen, wanneer de hoorn van de haak wordt genomen. (Sc. N. Letter. Vol. 63. 4. 56). Op het jongste congres van de Ame rican Astronomical Society heeft dr. Shapley beweerd, dat op grond van de nieuwste onderzoekingen de „meetstok" waarmede de afstanden in het heelal worden gemeten, kleiner is geworden. Dit houdt derhalve in. dat de afstan den van ster tot ster of sterrengroepen groter zijn geworden. Dus ook het uit dijende heelal is gebleken groter en eveneens ouder te zijn. dan vroeger ge dacht en dat de uitzetting van de ganse kosmos langzamer geschiedt. Zo lag om een enkel voorbeeld aan te halen, vol gens de oude berekening de beroemde Andromeda nevel (een enorme ver zameling sterren) circa 6 trilltoen km (d i. een 6 met 18 nullen) van de nietige aarde verwijderd: thans blijkt die af stand ongeveer 14 trillioen km te be dragen. Toch moeten wij deze nieuwe resultaten blijven toetsen aan de waar nemingen resp. feiten; voorzichtigheid in deze blijft steeds geboden (Sc. N. Letter. Vol. 63-2-19). Een nieuw technisch snufje is het ge bruik van bariet als een aggregaat in beton (verkeert nog in een beginsta dium). Hiermede kan men gebouwen opzetten die de explosieve kracht van bommen kunnen weerstaan en tevens de mens beschermen tegen de dodelijke gammastraling van de atoombom. Een barïetaggregaat in 4/3 maal zo dicht (compact) als de beste betonconstruc tie. Een 10 cm dikke muur van die con structie laat 25van de gammastralen door: een 2 maal zo dikke muur niet meer dan 5 r'r. Om nog betere resulta ten te bereiken zet men de proefnemin gen voort. (Can. Journ. of Techn. Dec.- 1952). Op de laatste vergadering van de A.A.A.S. (American Association for the Advancement of Science) te St. Louis werd melding gemaakt van een won derlijke ontdekking door Heinmets, Lehman en Taylor. Volgens hen is we tenschappelijk aangetoond, dat bacte- rieën door ultraviolette stralen .gedood', plotseling weer „levend" gemaakt kun nen worden, wanneer ze gedurende 24 uur worden blootgesteld aan bepaalde chemicaliën (o.a. natrium pyruvaat). Deze ontdekking wijst op het gevaar van herinfectie van gesteriliseerd voed sel of instrumenten na contact met be doelde stoffen Men zij thans gewaar schuwd. (Sc. N. Letter. Vol. 63. 2. blz. 28). Volgens Carter, oudheidkundige van de John Hopkins universiteit te Balti more. zouden de in Californië gevonden stenen voorwerpen meer dan 100.000 jaar oud zijn. Indien dit juist ls, dan zou Amerika 100.000 jaar geleden reeds door mensen zijn bewoond. Dit wordt ook door Carter vermoed: de mensen zouden z.i. uit Azië via de landbrug in de Behringzee het nieuwe wereld deel binnengedrongen zijn. E.ea. vinden wij in het laatste nummer van het Southwestern Journal of Anthropology, beschreven. In Engeland werd een 44-jarlge vrouw behandeld met butazolidine. een mid del dat door het grote publiek wordt gebruikt voor het stillen van rhouma- tische pijnen. Ze stierf evenwel onder verschijnselen van een bloedafwijking. Aangezien een dergelijke behandeling in verband met de schadelijke bijwer king in een ziekenhuis thuis hoort (het bloed moet voortdurend gecontroleerd worden) waarschuwt dr. Rlce tegen eigendunkelijk en lichtzinnig gebruik hiervan. Hij richt ook zijn verwijten aan 't adres van een bepaalde catego rie geneesmiddelenpropagandisten, die er een sport van maken wie met de beste reclamestunts nieuwe geneesmid delen. die het experimentele stadium nog niet eens zijn ontgroeid, aan de man kunnen brengen. Het is te begrij pen, dat de pijnlijdende mens gemak kelijk tot daden kan overgaan, waar aan hij anders niet zou hebben gedacht. Hij zij eveneens gewaarschuwd. Al met al is het een moeilijk ethisch probleem, zo besluit dr. Rice zijn artikel. (The Lancet 24/l-'53). industrialisatienota Naar r"e minister van Economi sche Zaken tijdens zyn bezoek aan Groningen heeft meegedeeld, zal binnen een maand een nieuwe in dustrialisatienota worden ingediend vepnieuw is het in Guatemala, de dichtstbevolkte republiek in Mid- den-Amerika, tot botsingen geko men. Reeds medio Juli 1951 von den in enkele provincies relletjes plaats tengevolge van het verzet der behoudende bevolkingsgroe pen tegen de immer voortschrij dende communistische tendenzen bij de heersende partijen. Het be wind van president Arbenz staat officieel weliswaar niet als com munistisch te boek. in feite wordt door de in de regering samenwer kende politieke formaties (varië rend van uiterst-linksen tot rechts-gematigden en „onpartijdi ger') een links-extreme koers ge varen. Dat vele niet-communisten met de communisten in één en hetzelfde schuitje zijn terecht gekomen, heeft verschillende oor zaken. Eén er van is de oude tegenstelling tussen de Rooms- Katholieken en de niet-kerkelij- ken. Er zij overigens aan herin nerd, dat de drie en drie-kwart millioen tellende bevolking in hoofdzaak uit Indianen en mestie zen bestaat en slechts voor onge veer tien procent uit blanken. In economisch opzicht is er de laatste jaren in Guatemala veel tot stand gebracht. Zoals in de meeste andere landen het geval was, heeft de tweede wereldoorlog ook in deze Middenamerikaanse staat een nijpend tekort aan consumptie-goederen veroorzaakt. Met grote voortvarendheid heeft Guatemala echter nadien getracht een eigen industrie op te bouwen. Vele fabrieken verrezen en het spreekt vanzelf, dat zulks een enorme verandering te weeg bracht in de sociale structuur van het land. Er ontstonden tot op dat tijdstip ongekende bevolkingscon centraties. Ook hier zag men het vertrouwde beeld, dat velen op het platteland aangetrokken wer den door de hogere lonen, welke in de industrie werden betaald, en „naar de stad" gingen. Een ander gevolg was dat de georganiseerde industrie-arbeiders een machts factor werden, waarmee de rege ring en de politieke partijen steeds meer rekening moesten gaan houden. Hoewel de productie en de uit voer van koffie en bananen de laatste tijd sterk zijn toegenomen, waardoor de handelsbalans van Guatemala een gunstiger perspec tief kreeg, zijn er toch spanning*» opgetreden tussen de verschillen de bevolkingsgroepen, ook al om dat het platteland eveneens door de sociale omwenteling werd be roerd. De jongste onlusten moeten hieraan voor een belangrijk deel worden toegeschreven. Duizenden studenten en met hen sj'mpathise- renden trokken Maandagavond j.l. naar het paleis van president Ar benz in de hoofdstad, welke de zelfde naam draagt als het land, om te protesteren tegen het afzet ten van vier van de vijf rechters van het hooggerechtshof en hun vervanging door personen, die aanvaardbaar zijn voor het huidi ge regiem. De regering was vorige week tot deze maatregelen over gegaan nadat de thans afgezette rechters de president hadden ge last het onteigenen van grond een actie in het kader van het regeringsprogram voor landher vorming op te schorten. De demonstratie is uitgegroeid tot een complete schietpartij tussen vóór- en tegenstanders van het regiem. Aanvankelijk werd zelfs gemeld, dat vijftien tot twintig personen waren gedood, doch dit aantal schijnt overdreven. Vast staat, dat één demonstrant het leven heeft verloren en dat er vier gewond werden. De politie heeft vele betogers aangehouden, terwijl een strenge censuur op de berichtgeving werd ingesteld, die echter na twee dagen weer werd opgeheven. Intussen wordt van daag melding gemaakt van nieu we botsingen, waarbij elf per sonen ernstig werden gewond. Na de advocaten, die uit so lidariteit voor de studenten in staking waren gegaan, hebben ook de handelaren gedreigd hun zaken te sluiten. De onrust in Guatemala trekt natuurlijk ook de bijzondere aan dacht van de nabuurlanden. Voor al omdat er in brede kring vrees bestaat, dat het voorbeeld van de regering van president Arbenz wellicht navolging zal vinden in enkele andere staten. Generalissi mo Rafael Trujillo, de „sterke man" van de Dominicaanse repu bliek, die zich thans als hoofd van de Dominicaanse delegatie bij de Ver. Naties te New York bevindt, heeft, volgens United Press, ver klaard, dat de communisten in Guatemala op het punt staan het leger over te nemen, waardoor het land volledig in de macht der ultra-roden zou komen. Trujillo zeide tevens, dat de communisten gereed zijn om ook in Venezuela en Cuba revoluties te ontketenen. Indien wij de vrede van het Wes telijk Halfrond willen verzekeren, moet de organisatie van Ameri kaanse staten deze toestand onder de ogen zien, aldus Trujillo, die duidelijk blijk gaf eventueel niet voor het toepassen van geweld te willen terugdeinzen. Oprit Rijksweg verbeterd De A.N.W3. heeft van vele auto mobilisten de klacht ontvangen, dat bij avond de oprit naar de rijksweg Veenendaal-Utrecht-Den Haag moei lijk te vinden is. De A.N.WJ3. heeft zich hierover tot de rijkswaterstaat gewend en vernomen, dat binnenkort op dit punt een aantal lichtmasten met natriumverlichting zal worden geplaatst. Bovendien zullen de rich tingsborden van een afzonderlijke verlichting worden voorzien.

Krantenbank Zeeland

Watersnood documentatie 1953 - kranten | 1953 | | pagina 3