Hele dorpen in Oost-Duitsland
raken thans ontvolkt
KAFFERS worden in de rivier
ondergedompeld
Wv
„Hoeveel terug?", vraagt de diaken
bij een grote gift in de kerk
Kleine lettertjes
Nederlandse nazi's melden zich
om te helpen
Zó werd ook Truman
gedoopt
Tj1 X-FRESIDENT Truman van de
Verenigde Staten behoort tot
hetzelfde kerkgenootschap als zen-
ling A. D. Phipsen, met wie de
zeventigjarige mevrouw De Jong
de binnenlanden van Zuid-Afrika
introk,
Op dezelfde wijze als deze zende
ling tot het Christendom bekeerde
kaffers doopte, werd ook Truman
onder water gedompeld, toen hij lid
werd van de Baptisten-kerk, welke
in Amerika 17 millioen aanhangers
heeft. De doop gesohiedt op vol
wassen leeftijd en wordt daar ver
richt in een bassin, dat meestal
onder de preekstoel is aangebracht.
Behalve in de wijze van dopen is
er weinig verschil tussen de Bap
tisten en de meeste Protestantse
kerken hier te lande.
achteren. Haar gezicht' verraadt hoe deze
dienst tot in de kleinste bijzonderheden
diep in haar geheugen gegrift staat.
Dan vertelt ze me: ..Niet alleen op gees
telijk, maar ook op medisch gebied ver
richt de zending in Zuid-Afrika veel heil
zaam werk. De zuigelingensterfte is groot
onder de ziwarte bevolking. Vaak wordt
de dood van een baby veroorzaakt door
een verkeerde behandeling bij mazelen,
dysenterie of kinkhoest. Een kind. dat
aan mazelen lijdt, wordt door de moeder
op advies van de wonderdokter vaak ge
heel met klei ingesmeerd, wat natuurlijk
een averechtse uitwerking heeft",
„We moeten de zending in Afrika steu
nen" zegt Oma. .,Was ik maar wat jonger,
dan ging ik er vast als zendeling heen".
Kerkdienst in de .open lucht. Zendeling Phipsen (in doopgewaad):
Ziedaarwater, wat verhindert mij, gedoopt te worden".
Naai het bevrijdende Westen
bezocht enkele kampen. Daarna heeft
hij gezegd, dat een deel der gevluchte
boeren maar een poos naar Canada moet,
om daar hun vakbekwaamheid te onder
houden.
Gehecht aan boerderij
maar
Ik sprak dezer dagen de moeder van 'n
Duitse boer uit Saksen, die er nog niet
toe komen kon met haar de vlucht naar
het Westen te nemen, omdat hij te zeer
gehecht is aan een grote boerderij, die
sedert acht generaties in het bezit van
de familie is. De jonge boer ziet namelijk
geen kans om alleen het geweldige be
drijf te voeren en hij krijgt geen geld
van de bank om arbeiders te betalen, zijn
machines te onderhouden of zich nieuwe
paarden aan te schaffen. Wel eist men
de volle opbrengst van zijn boerderij en
dreigt met onteigening als het vereiste
kwantum aardappelen niet wordt afge
leverd. Die aardappelen zijn er niet. want
dit jaar moest er reeds land braak blijven
liggen, wegens een tekort aan arbeids
krachten. Het een is het gevolg van het
andere, maar het misdadige Sow jet
systeem noemt zoiets „economische
sabotage".
Het gevolg van deze politiek zal echter
zijn, dat dit jaar nog veel meer gronden
braak zullen blijven liggen en dat be
tekent voor de volgende winter hongers
nood in Oost-Duitsland Het staat echter
te bezien, of de Oostduitse autoriteiten
dit zo tijdig inzien, dat zij, door enige
vertraging in de collectivisering der land
bouwbedrijven toe te passen, de boeren
op hun boerderijen houden. Nuïeeds zijn
hele dorpen ontvolkt. Men kan in de
omgeving van de aanmeldingsbureaux
bewoners van hele buurtschappen met
elkaar in gesprek zien.
De hoop op een dergelijk doorbreken
van het, gezond verstand bij de rode heren
zal wel vergeefs zijn. Hun leermeesters,
de Sowjets, hebben de collectivisering
van de Russische landbouwbedrijven vol
gens dezelfde methoden doorgedreven,
ongeacht het aantal doden dat de er op
volgende hongersnood meebracht. In
Oost-Duitsland zal het niet anders gaan.
Tijdelijke tewerkstelling van boeren in
Canada betekent alleen maar, dat West-
Duïtsland dit probleem metterdaad van
zich afschudt.
Ze leren het nooit
Bij alle medelevendat men kan
voelen voor de honderden van huis
ZATERDAG 14 FEBRUARI 1953
In het oerwoud klonk: „Ik doop U"
(Bijzondere correspondentie)
T^EN ONDERNEMENDE GROOTMOEDER is mevrouw M. de Jong-De
■*~J Vries uit Den Haag. Welke vrouw van zeventig jaar zou het, evenals
zij in haar hoofd halen met een hobbelende vrachtauto het binnenland
van Zuid-Afrika in te trekken, louter uit belangstelling voor het werk, dat
zendelingen daar verrichten!
..Hoe bent U er toch toe gekomen?"
hebben wij oma De Jong gevraagd, die
in haar eenvoudige woning aan de Co-
pernicuslaan juist aan de maaltijd zat en
aardappelen prakte voor één van haar 31
kleinkinderen,
„Schik bij, dan kunt U mee eten en
onderwijl vertel ik het een en ander",
zei Oma. Dat aanbod klonk zo welge
meend. dat weigeren een belediging ge
weest was.
Oma schoof de juskom aan en begon:
,.Tjq. U moet weten, dat ik eigenlijk een
rasechte Friezin ben en het grootste ge
deelte van mijn leven in Workum heb
gewoond. Mijn man had daar een brei-
inrichting. Toen de zaak in het oude
Friese stadje niet meer floreerde, ver
huisden we naar Den Haag. Maar
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllt
Men acfhrijtft ons:
"C"R is wellicht geen „lectuur", dUe zo
weinig gelezen wordt als de voor
waarden, cije op verzekeringspolissen'
sman a'gódrulu. Dikwijls spreekt men
smalerra over deze „kleine lettertjes"',
waarbij het een open vraag blijft, of ze
W/Cl gelezen zouden worden, wanneer zp
wat royaler gedrukt zouden zijn. Een
feit is, dat de verzekering aan die kleine
lettertjes lange tijd een zekere impopu
lariteit te danken heeft gehad en, zij het
an mindere mate, ook nu nog te danken
heeft. Het kan mtot worden ontkend, dat
in vroegere tijden nog al eens onereuze
bepalingen op de polissen voorkwamen,
vooral bij kleine ondernemingen. De be
paling, dat geschillen, met uitsluiting van
dg 'gewone rechter, onderworpen zullen
^worden aan de beslissing van het bestuur
der maatschappij, is daar één voorbeeld
van. Anderzijds is het publiek in zijn
critiek maar al te vaak schromelijk over
dreven. Voor een deel is dit te wijter
aan een dikwijls wonderlijk gebrek aan
kennis van zaken.
..Holland" kwamen ook de tegenslagen.
Mijn man werd ziek en overleed na lang
lijden. Hot. vast vertrouwen, dat God alle
dingen wel maakt, heeft mij er door ge
holpen".
Negen kinderen
pEN verloren rtraal van het winter-
-Lj zonnetje valt door de ramen en doet
haar grijze haren even oplichten. Ze
schept haar kleinzoon een bord haver
moutpap op en gaat dan verder: ..Ik heb
negen kimderen. vijf jongens en vier
meisjes. Twee zoons wonen in het bui
tenland. Eén werkt bij de K.L.M. in Lon
den en de ander. Henk, emigreerde in
1948 naar Zuid-Afrika. Henk, die carros
seriebouwer van zijn vak is, heeft daar
thans een meubel- en timmerfabriek in
Oemtata. een honderd kilometer landin
waarts vain de havenstad East-Londen.
Het vorige jaar nodigde hij mij uit een
maand of zes over te komen, Ik ant-
geen eer aan, want het wm er een drukte
van belang.
Eén hut had men ingericht als kerk.
Hier werden elf dopelingen één voor één
door zendeling Phipsen ondervraagd.
Hoewel ik de taal niet verstond, gevoelde
ik toch de diepe ernst, die enkele be
keerlingen met hun geloof in Christus
maakten. Over twee was de zendeling
echter niet tevreden. De zwarte ouder
lingen, die hen hadden onderwezen, na
men -echter de verantwoordelijkheid voor
dit tweetal op zich en daar nam ds Phip
sen genoegen mee. Vervolgens gingen we
met een groep van ruim zestig mensen
ongeveer twintig minuten gaans de hel
ling af langs een kronkelend paadje naar
de rivier. De zendeling liep voorop.
Het was een ontroerend gezicht. Vrou
wen met baby's op de rug, een man met
één been te paard, terwijl allen voortdu
rend geestdriftig zongen.
De doop in de rivier
"DIJ de rivier gekomen gingen zende-
ling Phipsen en de mannelijke doop-
candidaten zich ter linkerzijde in een
bosje verkleden, terwijl de vrouwen in
het struikgewas ter rechterzijde hun
doopkleding aantrokken.
Even later zagen we ds Phipsen in
doopgewaad naar voren komen om de
menigte en in het bijzonder de dopelin
gen toe te spreken.
.-Stelt U zich dit even voor", zegt Oma.
Voor ons de rivier. Daarachter hoge rot
sen en aan de andere oever heidenen,
die uit nieuwsgierigheid van de bergen
waren gekomen om de plechtigheid gade
te slaan. Terwijl de zwarte Christenen
met een vuur en bezieling geestelijke
liederen zongen, waaraan wij Westerlin
gen een voorbeeld kunnen nemen, daal
den ds Phipsen en een ouderling af in
de rivier om een geschikte plaats te vin
den. waar de doop kon plaats hebben.
Eén voor één leidde daarna de ouder
ling de doopcandidaten door het water
naar de zendeling.
Achtereenvolgens werden de elf be
keerlingen gedoopt en toen dit geschied
was, sprak ds Phipsen, staande in de
rivier de heidenen op de ene, en de
Christengemeente op de andere oever toe,
Hurkende vrouwen
1~\IE middag werd in de kerkihut nog
een dienst gehouden. Er waren niet
voldoende banken. Daarom hurkten twee
VSTAT overblijft is goeddeels van dien
aard, dat hei, eigenlijk even goed
niet in de pol'is zou kunnen staan, om
dat het bepalingen betreft, die een zelf
de regeling geven als de wet zelf. Wat
daarin gezegd wordt zou ook gelden, als
het er niet stond. Intussen, val't het toe te
juichen, dat de verzekeraars hun cliën
ten door de polls in. de gelegenheid stel
len. van de geldende regelingen kennis
te nemen.
De „uitsluitingen", de gevallen dus,
dat de verzekerde som niet wordt uit
gekeerd, nemen een zeer bescheiden
plaats in. en zijn voor de meeste ver
zekerden van geen belang. Zij betreffen
in het algemeen „vreemde krijgsdienst",
zelfmoord, indien deze zeer kort na het
afsluiten van de verzekering plaats vindt
en het vliegrisico voor beroepsvliegers.
Dit laatste risico kan echter wel tegen
premieverhoging worden ingesloten.
Uit het bovenstaande moge gebleken
zijn, dat de argwaan ten opzichte van de
„.kleine lettertjes" niet gerechtvaardigd
is.
Aan een regeling, als dn de Franse wet
op de landsverzökeriöig (1930), dat ver
schillende bepalingen in grote letters ge
drukt moeten worden het mankeert ei
nog maar aan, dat men de verzekeraars
voorschrijft hun cliënten een bril cadeau
te 'doen! bestaat in ons land dan ook
iaehuelia
/~VM te beginnen maakt een groot deel
der mensheid geen onderscheid
tussen de verschillende soorten van ver
zekering, doch scheert men alles over
één kam. Zo kan het gebeuren, dat ver
zekerden een belening aanvragen op him
brandpolis of verzoeken een ziektever
zekering om te zetten in een stud'iever-
zekering! Zelfs de pers maakt hier nog
wel eens fouten: bij een bericht over het
faillissement van een brandverzekering-
maatschappij hebben wij wel eens als
„kop" gelezen: ..Spaarders gedupeerd!"
Dit „over één kam scheren" heeft o.a.
tot gevolg, dat alle verzekeringstakken
gelijkelijk delen in de critiek, die men.
op „de kleine lettertjes" heeft. Dit vol
komen ten onrechte. Want, zonder iets
ten nadele van deze verzekeringsssoorten
te willen zeggen, zal men toch moeten
erkennen, dat de zgn. schadeverze
kering. b.v. brand-, ziekte-, automobiel
verzekering. uit de aard der zaak eer
der aanleiding geeft tot verschil ven
mening dan b.v. de levensverzekering.
TIVANNEER b.v. een huis afbrandt.
kan men geheel te goeder trouw
van mening verschillen over de waar
de van dat huis, de waarde van de
restanten, over de vraag, of het ver
zekerd bedrag in overeenstemming was
met de waarde, enz.
Anders bij levensverzekering: hier
wordt het verzekerde bedrag tevoren
vastgesteld en op het overeengekomen
tijdstip wordt dit bedrag uitgekeerd,
zonder dat de maatschappij mag beweren,
dat de verzekering te hoog was in ver
houding tot het belang.
Ook omtrent de verschuldigdheid van
de verzekerde som kan nauwelijks ver
schil van mening bestaan. De uitkerin
gen moeten immers geschieden, ofwel
op een van te voren afgesproken datum,
ofwel bij overlijden van de verzekerde.
Dit laatste is een onmiskenbaar voordeel
van de levensverzekering; kan men, b.v.
bij ongevallenverzekering nog twisten
over dc vraag, of in een bepaald geval
het overlijden te wijten is aan een on
geval of niet, bij de levensverzekering
gaat het simpel om dood of leven.
TVTAAR vanwaar dan de vele kleine
lettertjes ook op levensverzekering-
polissen? Het antwoord is niet zo moei
lijk te geven, Wanneer wij eens zo'n .polis
doorlezen, dan zien wij, dat een groot
aantal bepalingen betrekking heeft op
bijkomende rechten voor de verzekering
nemer, .niet voor de verzekeraar, n.l, het
recht om op onderpand van de polis een
lening op te nemen, het recht om een
lopende polis af te kopen of om haar te
doen omzetten in een zgn. premievrije
polis tot een lager bedrag.
Vele maatschappijen geven ook ..ex
traatjes" in. de vorm van extra uitkerin
gen bij overlijden tengevolge van een
ongeval, bij levenloze geboorte, ter be
strijding van de kosten van- een nood
zakelijke operatie of iets dergelijks. AI
deze plinten eisen een min, of meer uit
voerige regeling.
De kaffervrouwen in de Transkei.
het gebied dat mevrouw De Jong be
zocht, zijn zeer gesteld op een pijp
tabak. De pijp Is vaak versierd met
kralen.
woordde prompt „Graag" en zo kiwam
het. dat ik al spoedig op de boot zat".
Wie echter gedaoht mocht hebben, dat
Oma in Oemtata haar schoondochter wat
in de huishouding hielp of rustig wat met
haaf Zuidafrikaanse kleinkinderen speel
de, heeft het mis. Zij trok er voortdurend
op uit en bezocht afgelegen kafferkralen.
waar velen, die reeds veertig of vijftig
jaar in Oemtata woonden, nog nooit ge
weest waren.
Eén van haar grootste vrienden op
deze tochten werd zendeling A. D Phip
sen van de Bantoe Baptist Church.
..Wat wel de meeste indruk op mij ge
maakt heeft", zegt Oma, ,,'was een plech
tigheid in het naturellenreservaat Trans
kei: het dopen van kaffers in de rivier".
Kerk, door kaliers
gemaakt
TTET gebeurde op een Zondag.
Zendeling Phipsen haalde mij 's mor
gens van huis met zijn „lorrie", een klein
soort vrachtwagen, berekend op de ruwe
en ongebaande wegen, waar een gewone
personenauto al spoedig onklaar zou
raken. Wij hobbelden eerst een uur door
diepe kuilen en langs afgronden en be
reikten toen een zendingspost, waar een
zwarte dominee woonde. De kerk was
door de kaffers zelf gemaakt. De vloer
en het platform waren van gestampte
koemest, de wanden van klei. het dak
van riet en er stonden lage houten ban
ken. Hier kwamen er zes passagiers, van
wie drie die dag gedoopt zouden worden,
bij en voort ging het weer. nog eens
anderhalf uur. Hoewel we door elkaar
gerammeld werden, zongen we allen de
hele weg ons hoogste lied.
De nederzetting van de kaffers, waar
de doop zou geschieden heette Elbutong-
weni. Dat 'betekent „Vast in slaap".
Maar die dag deed de plaats haar naam
Oma de Jong, zeventig jaar, 31 klein
kinderen, gekiekt bij Oembata in
Zuid-Afrika, vanwaar zij onlangs
terugkeerde.
rijen vrouwen op de grond en ze bleven
anderhalf uur in deze houding zitten.
Aandachtig luisterde de gemeente naar
het woord van de blanke Evangeliever
kondiger en telkens hoorde men kreten
van instemming. Vervolgens was er een
ogenblik pauze en daarop begon de vie
ring van het Heilig Avondmaal. Alles
verliep heel ordelijk en onder diepe
stilte. Zelfs aan het binnenkomen van
een kip, die door een lid van de vrou
wenvereniging onder luid gekakel naar
buiten werd gebracht, schonk men niet
de minste aandacht.
Bij de collecte werd het geld op een
schoteltje opgehaald. Eén der aanwezigen
legde er een twee-shillingstuk (één gul
den) op. tot verbazing van de diaken,
die zo'n grote gift erg vreemd vond. Hy
vroeg: ..Hoeveel terug?". Maar de gever
schudde ontkennend het hoofd. De dia
ken. nog niet tevreden gesteld, ging toen
naar ds Phipsen, die lachend zei, dat het
zo goed was, Daar begreep de diaken
niets van.
Oma strijkt enkele grijze haren naar
(Van onze redacteur)
vorm vindt om dez* zelfbescherming
van de Duitse staat mogelijk te maken.
Hoop op het Westen
Er wordt hier momenteel veel meer
van Bonn verwacht. De situatie is thans
namelijk zo, dat men een jaar lang acht
vluchten per dag moet doen uitvoeren,
om het mensen-overschot, afkomstig uit
het Oosten, naar het Westen af te voeren.
Dat betekent dus, dat een nieuwe lucht
brug in actie zou moeten komen om deze
volksverhuizing te verwerken.
Het grootste probleem zullèn de niet
erkende vluchtelingen gaan vormen. Tot
en haard verdrevenen, die zich, met
koffers en kinderwagens, op weg he
geven hebben naar West-Berlijnkan
men van tijd tot tijd een gevoel van
ergernis niet onderdrukken. Er heeft
zich nl. een aantal voormalige Neder
landse N.S.B.-ers aangemeld om de
stroom van vluchtelingen te helpen
verwerken. In hun brieven beroepen
zij zich er op, dat zij, gedurende de
oorlog ook al meegeholpen hebben
om onheilen van Duitsland af te wen-
Nog een beeld van het vluchtelingenleed in West-Berlijn. Totaal
uitgeput van vermoeienis en angst dat men op het laatste ogenblik
toch nog gegrepen zou worden.
nu toe is wel is waar 76 procent van
het totaal aantal vluchtelingen erkend,
doch de 24 procent, die de rest vormen,
blijven min of meer als paria's in de
voormalige Duitse hoofdstad hangen Zy
zijn feitelijk statenloos. Zij hebben geen
recht op ondersteuning en zij mogen geen
werk zoeken. Met het gevolg, dat zij dat
laatste „zwart" gaan doen, omdat zij toch
iets te doen moeten hebben. Dat betekent
dus een constante bedreiging van de
orde en rust in de hoofdstad zelf.
Een tragisch geval
Onder die niet-erkenöen kunnen vaak
zeer tragische gevallen aijn. Zo bijv. die
bedrijfsleider uit een industriestad in
Saksen, die als helper in een kamp werk
zaam is. Met vrouw en kinderen kwam
hij over de grens, nadat hij gewaar
schuwd was, dat hij opnieuw gearresteerd
zou worden wegens een onregelmatig
heid in de fabrieksadmimstratie, waar
voor hij verantwoordelijk was. Hij was
voor een soortgelijk delict ook al eerder
in de gevangenis terechtgekomen en wil
de, voor de tweede keer dat lot ontgaan.
De commissie, die over de al of niet
toelating moet oordelen, is, tot tweemaal
toe, niet overtuigd dat de feiten waarvan
de man beschuldigd werd, niet op
chimineel terrein liggen, Met andere
woorden, zij neemt aan, dat die onregel
matigheden gepleegd zijn om hem zelf
te bevoordelen. In dat geval zou uit
wijken straffeloosheid bij overtreding
garanderen en dat zou tot allerlei exces
sen aanleiding geven. Maar de man zit
er maar mee. Wat moet hij nu doen?
Teruggaan is onmogelijk. Verder gaan
is ook onmogelijk. Zijn kinderen waren
op een technische school en bijna afge
studeerd. Dat stagneert nu allemaal.
Werkloos en uitzichtloos is heel zo'n
familie, totdat de andere Westduitse lan
den hun grenzen voor deze vluchtelingen
openstellen.
De Berlynse pers meent dan ook, dat
het meer dan tijd is, dat zulks geschiedt.
Zij heeft het bedroevend genoemd, dat
de Verenigde Naties en buitenlandse
hulporganisaties hun plicht ten opzichte
van de Oostduitse vluchtelingen eerder
verstonden dan West-Duitsland. Bonds
kanselier Adenauer is er dit weekeinde
geweest. Hij woonde een aantal verhoren
van politieke vluchtelingen bij en hij
den. En of ze nu alstublieft weer mo
gen mee doen. Want schrijft er één:
„Mijn hart is in de Heimat".
Dat zijp natuurlijk lieden, die thans
in Nederland tegen iedereen vertellen,
dat zij wel is waar „fout" waren, doch
het verkeerde van hun handelingen nu
inzien.
Heus, de Duitse autoriteiten zullen er
goed aan doen, hier de schapen van de
bokken te scheiden. Het zijn ten slotte
de nazi's geweest, die Duitsland in deze,
voor Berlijn hopeloze positie gebracht
hebben. De Nederlandse nazi's zijn de
allerlaatsten om, met een beroep op hun
gevoelens voor „die Heimat", thans de
goeierds te gaan uithangen!
Engelsman vindt een
„hoorbril" uit
Een bril, waardoor de drager er van
kan horen, ds na vier jaar van experi
menteren, uitgevonden door de directeur
van een petroleummaatschappij in Sur
rey, de heer Maurice Thomas, die daar
mede een probleem heeft opgelost, dat
oorspecialisren over de gehele wereld
jarenlang heeft beziggehouden. Tot dus
verre werden de hoorns die achter het
gehoorbeen werden gedragen op hun
plaats gehouden door een stalen hoofd
band, om voldoende druk op dit gehoor
been te kunnen uitoefenen. De heer
Thomas was van mening, dat deze hoofd
band onooglijk was, vooral bij mensen
met dun haar, en meende, dat indien men
de hoorns aan een bril kon bevestigen,
dit zowel het gemak als de onopvallend
heid ten goede zou komen. Jarenlang
hebben wetenschappelijke werkers ver
geefs met dit idee geëxperimenteerd. Da
heer Thomas is er thans in geslaagd, de
moeilijkheden 1e overwinnen door de
randen en veren van de bril met staal
te vemterken. De hoorns worden door
een klem op hun plaats gehouden en het
enige dat zichtbaar is, zijn enkele centi
meters vleeskleurig draad, die de hoorns
met de microfoons en batterijen verbin
den. De nieuwe „bril" zal te bezichtigen
zijn op de Ideal Home Exhibition, Olym-
pia, Londen (S tot 28 Maart).
BERLUN, Februari
HET IS EEN GEWAAGDE ONDERNEMING, op een ogenblik van zo
grote nood in het eigen land de krantenverkopers in Berlijn
schreeuwen zich de kelen schor om het nieuws over de overstromingen in
West-Europa bekend te maken aandacht te vragen voor het Duitse
vluchtelingen probleem! Maar het is nu eenmaal niet anders. Drie duizend
mensen komen er elk weekeinde over de zonegrens en zij vinden een onder
dak in de toch al overvolle vluchtelingen-kampen van de stad Berlijn.
Daar hebben ze een trieste Zondag ge
vierd. Wie het had, trok het Zondagse
pak of de Zondagse jurk aan cn kleedde
de kinderen anders dan in de week. Zo
was er, wat het uiterlijk van de mensen
aangaat, toch nog wat sfeer te bemer
ken In de ochtenduren zijn in de ver
schillende kampen de godsdienstoefenin
gen voor «de vluchtelingen gehouden,
I waarbij plaatse predikanten uit Ber
lijn voorgingen Er zijn namelijk nog zo
i goed als geen Duitse pastors uit het Oos
ten de grens overgekomen, omdat de
Evangelische kerk het parool uitgegeven
heeft: „blijft op Uw plaats en verricht
daar Uw taak". Dat zei ten minste dezer
dagen bisschop Dibelius in een kerk
dienst in de Mariënkerk in de Oost
sector van Berlijn. Een dienst, waarover
ik nog nader hoop te vertellen,
Het regende, Wat dat betekent in een
overvol vluchtelingenkamp, waar 4000
mensen kunnen verblijven, maar 4500
zitten, behoef ik niet te vertellen. De
gezinnen zaten bij elkaar op de stro
zakken. veelal in de slaapzalen van de
vrouwen. In de brede gangen speelden
duizend kinderen krijgertje en verstop
pertje. In één zaal stond de radio vrij
luid aan, De mensen lazen kranten en
tijdschriften, die maanden oud waren
er is een ontstellend gebrek aan lectuur'
en in de avonduren deden de moeders
met enkele kinderen een spelletje ganzen
bord of halma. En voor het overige zaten
ze maar zo'n beetje naast elkaar op hun
bedden en strozakken: het zeer jonge
echtpaar, dat er, met achterlating van
alle kinderen, hals over kop van door
had moeten gaan, omdat de jongeman
lid van een verzetsorganisatie was, die
de politie bezig was op te rollen. En
de oorlogsgewonde ambtenaar, die doods
benauwd was geweest niet meer weg te
zullen kunnen uit de plaats waar hij
woonde, nadat hij en zijn vrouw in Oost-
Pruisen de gruwelen, door de Russen
bedreven, hadden meegemaakt. Een
slachtoffer van een der eerste oorzaken
van deze vluchtelingenstroom: de paniek,
die de mensen op de vlucht jaagt. Zij
hebben angst, dat er op een morgen een
„Ik doop U in de naam des Vaders
en des Zoons en des Heiligen
Geestes."
verbod zal zijn om verder weg te reizen
dan de plaats waar men woont.
Waar de duivel regeert
De winkelierster uit een plaatsje in
Mecklenburg zit, er, uit wanhoop ge
vlucht uit een bloeiend bedrijf, nadat de
bank, die alle maatschappelijk verkeer
beheerst, vier maanden lang geweigerd
had ook maar enig geld van het eigen
tegoed van het bedrijf uit te keren. Het
bedrijf moest verdwijnen. En de
arbeidersvrouw, wier man al maanden
geleden uit West-Duitsland naar een land
overzee emigreerde en die met geen
mogelijkheid papieren kon krijgen hem
te volgen en het nu maar eens uit West-
Berlijn probeert. En het mijnwerkers-
vrouwtje uit Saksen, wier man, doods
benauwd voor de talrijke mijnongeluk
ken, geweigerd heeft af te dalen in de
mijn en die er daarom geen gat meer
in zag te blijven waar zij waren. En de
fabriekseigenaar, die een groot bedrijf
exploiteerde en bezitter was van een
aantal bloeiende établissementen, een rijk
man, die tot de ontdekking kwam, dat
de communistische burgemeester van zijn
stad en de Russische commandant samen
de gemeenschap voor honderdduizenden
hadden opgelicht Toen hij he.t ontdekte
geval ter kennis van de autoriteiten
bracht, ontkwam hijzelf op het nippertje
aan arrestatie en verloor alles wat hij
bezat, Een wereld van leed uit een land.
waar de duivel regeert, de rechtvaardige
slecht genoemd wordt en de goddeloze
rechtvaardig!
Het duurt zo lang...
Al die mensen zaten hier bijeen en
morden niet en hadden niet één klacht,
dan die van allen: dat het zo lang duurt
(ten minste twaalf weken) voor zy" we
ten, wat er met hen gebeuren gaat. Daar
over bestaat ergernis, omdat bepaalde
lieden sneller weggeholpen worden.
Terwüle van de goede orde en rust in
de kampen heeft men namelijk de hogere
beambten, die tot dusver de Russische
bezetter bijstonden in zijn knevel-prak
tijken, regelrecht naar West-Duitsland
doorgezonden, om te voorkomen, dat er
vechtpartijen in de vluchtelingenkampen
ontstaan. Dat heeft natuurlijk wel kwaad
bloed gezet, omdat het nu eenmaal als
een voorrecht geldt, naar het Westen
doorgezonden te worden De mannen, die
de verordeningen maakten, die thans ge
hele dorpen ontvolken en in de grote
steden van Oost-Duitsland catastrophes
veroorzaken onder de neringdoenden, zijn
thans nog eerder uit de macht der Rus
sen, dan hun slachtoffers. Dat is natuur
lijk een onrechtvaardigheid, waarbij nog
een andere komt. De kleine beambten,
de Volkspolitiemensen, die gevlucht zijn
en de kleine zakenman, die er van door
ging, omdat hij de bui zag hangen, maar
niet onmiddellijk bedreigd werd, lopen
kans gestraft te worden, dan wel, nooit
in het Westen terecht te komen, omdat
zij misschien niet „erkend" worden als
vluchteling. Dat laatste geschiedt n.l. al
leen, als men direct bedreigd werd.
Daarbij komt nog, dat, naar de letter
van dé wet, dergelijke hoge beambten,
als bijv, de Staatskanselarijchef Zucker-
mann van de heer Pieck, minister-presi
dent van de Duits-Russische regering, niet
bestraft kunnen worden, omdat zij zelf
geen gewelddaden pleegden tegen mede
burgers. Hun handlangers en bevel-
uitvoerders worden echter wel gegrepen.
Verlies van rechten
De Vrije Duitse Juristen hebben thans
bij de Bondsdag in Bonn een voorstel
aanhangig gemaakt, om figuren, die ge-
vaarlijk zijn voor het welzijn van de
democratische staat en die metterdaad
getoond hebben, daartegen te strijden,
hun grondwettige rechten, die hun een
vrij burgerschap garanderen, te ontne
men. Zij mogen dan niet in het open-
baar spreken: men kan hun opdragen
zich in bepaalde plaatsen op te houden
en zich-iedere dag bij de politie te mel
den, en het wordt hun ook onmogelijk
gemaakt, dat z\j een pas krijgen, waar
door het buitenland ook nog met der
gelijke figuren opgescheept zou kunnen
worden.
Hel is te hopen, dat men in Bonn een