Stellendam: verstard in de
greep van het water
Menselijke barrière keerde de zee
D
HAAGSCHE COURANT Zaterdag 14 Februari 1953 Pagina 3
Bunkers in 's-Gravenzande worden opgeruimd
Als vervolg op ons artikel van 12 dezer brengen wij een serie foto's van dit karwei
Amerikaanse negersoldaat met blokken
trotylgeen speelgoed
Een bunker gaat de lucht in blijf
op een afstand
Even uitblazen van het zware werk
„bunkeren"
Zo zien de betonnen kolossen uit de
bezetting er uit voor de aanval
Het doormeten van de electrische lei
ding voor de ontsteking zeker is
zeker
Het kan geducht koud zijn in de West-
landse duinen even warmen
4
5
6
Waar het leven wegvluchtte
van een onzer verslaggevers)
Zinloos hangt in de Stellendamse Voorstraat, vlak bij de hoek van de Eendrachtsweg, een
automaat met chocoladerepen tegen de muur. Zinloos, want er is op dit moment in Stellen
dam niemand die aan chocolade denkt. En al zou die iemand er zijn, dan nog zou hij niet
bij de automaat kunnen komen. Of hij zou er een roeiboot bij moeten hebben. Want vlak
onder de automaat met snoeperij door spoelt n amelijk het water door de Voorstraat. Er lijkt
in dit uitgestorven dorp momenteel trouwens zo veel zinloos. Het leven is er weggevlucht
voor de vloedgolf, die het weerloze dorp in die vreselijke nacht van Zaterdag op Zondag
besprong en het hele plaatsje ligt nu verstard in de greep van het water, dat speelt in de
straten, in de huizen en in de stallen van het vee. Dat water, dat voorlopig nog van geen
wijken weet en nu heer en meester is in de ba kkerij en de bibliotheek in de Voorstraat. Dat
in het eens zo gezellige dorpscafé op de hoek van de Eendrachtsweg de glazen uit de kasten
spoelt en langzaam maar zeker de ravage in de huizen groter maakt. Dat venijnig lachend
de gemeentesecretarie in de Burgemeester Ch ambonstraat is binnengetrokken en nu de of
ficiële stukken van alle belangrijkheid heeft on tdaan en als zielig onbelangrijke vellen papier
meevoert op zijn overwinningstocht door de doodse straten, waar het water nog steeds
tot de ramen staat. En op sommige plaatsen, die lager liggen, zelfs nog veel hoger.
over het eiland kwam. Bij het
bergen van die cadavers doen de
dukws uitstekend werk. Vrijwel
allemaal bemand met Duitsers,
varen zij van de vroege morgen
tot de late avond rond om de dode
dieren te verzamelen. Een min of
meer luguber, maar zeer nood
zakelijk werk, omdat men het ge
vaar voor allerlei besmettingen
nooit vroeg genoeg bestrijden kan.
In elk geval staat nu al wel vast,
dat 60 pCt. van alle Stellendamse
huizen ten offer is gevallen aan
het water. Of zü zijn reeds door
het geweld uiteengeslagen en inge
stort of het water heeft ze zo aan
gevreten, dat zfj straks toch zullen
moeten worden gesloopt. Een triest
toekomstbeeld, wanneer men zich
even kan losmaken van de droeve
getuigen die nu alom te zien zyn
in dit door het water lamgelegde
dorp, en in de toekomst durft te
kijken. Toch mogen wij die toe
komst niet triester inzien, dan de
mensen zelf. En' eigenlijk kunnen
wy alleen maar bewondering heb-
ben voor de moed, waarmee men,
tot de liezen in het water, nu al
weer spreekt over straks, als alles
weer normaal zal zijn....
Hoe Colijnsplaat werd beltouden
Hoe het dorp Colijnsplaat aan de
ramp is ontkomen, wordt in een
reportage van het dagblad „Trouw"
verteld. De stormvloed kwam voor
dit dorp niet als een verrassing.
Zaterdagsavonds waren de sluizen
gesloten en toen de dijkgraaf
's nachts omstreeks 1 uur de slui
zen inspecteerde was men al bezig
de coupure, de tien meter brede
doorlaat in de dijk naar de haven,
te sluiten met vloedplanken. Dit
was sinds 1916 niet meer voorge
komen en was dus niet zo'n gemak
kelijk werk. Toch gelukte het. Met
enige zandzakken werd deze zee
wering nog versterkt. Toen de
storm in zijn volle kracht losbarst
te, gingen de vloedplanken gevaar
lijk kraken. Stutbalken konden
niet tijdig meer worden aange
bracht, zodat een 40 a 50 man be
sloten met hun lichamen de wering
te ondersteunen. Soms bij enorme
golven werden ze een halve meter
achteruit geduwd, maar ze hielden
stand. De planken kwamen weer
op haar plaats en de strijd werd
voortgezet gedurende twee ver
schrikkelijke uren. Hun lichamen
waren doorweekt van het zeewater
en pijnlijk geschaafd door de plan
ken. Bovendien kregen de mannen
op het laatst, toen uitputting nabij
was, hulp van een beurtschip dat in
de haven had gelegen, maar doen
de golven op de kade was gewor
pen, precies voor de dijkopening.
Hierdoor werd het watergeweld
gebroken. Omstreeks vijf uur in de
morgen nam het water af en ver
minderde het noodweer en was
Colijnsplaat behouden, dank zij de
opoffering van een aantal dorpe
lingen.
Schrijf familie in het
buitenland
Het ministerie van Buitenlandse
Zaken deelt mee, dat in het bui
tenland nog niet altijd een juiste
indruk bestaat over de omvang
van de ramp, die Nederland heeft
getroffen. De Nederlandse Legaties
worden vaak inlichtingen gevraagd
over de toestand van familieleden
in Nederland, ook van familie
leden in niet of weinig geteisterde
gebieden. Het is raadzaam dat
Nederlanders, die verwanten in
het buitenland hebben, deze zo
spoedig mogelijk inlichten over
eigen welstand.
Tot vanmorgen was ln Arnhem
een bedrag van ƒ911.377 bijeen
gebracht voor het Nationaal Ram
penfonds.
Overweldigend
Italiaans medeleven
(Van onze correspondent te Rome)
Het Italiaanse medeleven met de
ramp in Nederland neemt steeds
grootser vormen aan en groeit uit
tot iets overweldigends. De radio
actie verzamelde reeds 180 millioen
lire, dat is een kwart millioen gul
den. Het grote dagblad „Stampa" te
Turijn opende een lijst waarop al
ruim 32 millioen lire, of meer dan
tweehonderdduizend gulden, is ge
stort. Verschillende winkels gaven
het volledige incasso van één dag
en er werden toneelvoorstellingen
ten bate van de slachtoffers ge
geven.
Het bedrag van 200 millioen lire,
dat op de eerste dag door de re
gering werd geschonken, is door
particuliere bijdragen reeds meer
dan verdubbeld, ongerekend de
goederen. De bond van oud-strij
ders en oorlogsverminkten overhan
digde een millioen lire aan de
secretaris van de Wereldfederatie
van Oudstrijders ten behoeve van
de getroffen gebieden. Heden werd
te Rome een tentoonstelling ge
opend in het Fiatgebouw, waarvoor
tientallen schilders een werk ter
verkoop hebben afgestaan.
De Nederlandse gezant bedankte
gisteren diep geroerd de directie
van de radio voor de grandioze
hulpactie.
Uw correspondent had een lang
durig gesprek met prepuer De
Gasperi, die zeide te begrijpen dat
uitzending van kinderen voor de
ouders bezwaarlijk is. Indien Ne
derland zo merkte hij verder
op echter aan bejaarde mensen
tijdelijk een rustig onderkomen en
goede verpleging wil verschaffen,
dan zijn deze mensen welkom in
Noord-Italië, het merengebied en
de Voor-Alpen.
Wint! en water nog
alleenheersers
Door de ruiten, die door de kracht van wind en opgestuwd
water vrijwel allemaal kapotgeslagen zijn, hebben de gordij
nen vrij spel gekregen om als natte sliert-armen te dansen
naar de pijpen van de wind. En in elk huis, waar men binnen-
kijkt, liggen de achtergelaten spullen als droeve, veelzeg
gende getuigen van de drama's die er zich hebben afgespeeld.
Ergens in de Mr Iman Clausstraat, eens een der belangrijkste
straten van het dorp heeft een propere huisvrouw, toen het
water over de vloer is gaan stromen, nog snel alles van de
vloer opgepakt en keurig op de tafel neergezet. Niet wetend,
dat het water ook voor de tafel geen pardon zou hebben en
deze met spullen en al erop. ergens door de kapotte gevel
tegen het tuinhek aan zou drijven.
beetje dwaas nu, een primula te
bloeien. En als dat verschrikkelijke
water daar beneden niet met de
huisdeur zou spelen en langzaam
maar zeker alles, wat zich in de
winkel beneden bevindt, weg zou
sleuren, zou men zich, door alleen
maar naar boven te kijken, in een
onaangetast stuk kunnen wanen.
Nu is dit stukje bloeiend leven
alleen maar een nog sterker con
trast met de rest van de omge
ving
waas
bloeit
een prunui
la
Uit een zolderkamer hangt een
touw naar beneden Onwillekeu
rig vraagt men zich af, wat zich
daar achter verbergt. Is dat touw
het begin geweest van de weg van
een bedreigde zolder naar een vei
lig reddingsvaartuig of is degene,
die trachtte op deze manier te ont
komen aan de lange vangarmen
van het niets-ontziende water in
zijn voorbereidingen toch nog door
het snel opkomende water verrast?
Recht hierLegenover is plotseling
een heel ander tafereel zichtbaar-.
Er is hier namelijk een ruit heel
gebleven op een der bovenverdie
pingen en daarachter staat, een
Dit Stellendam heeft wel een
heel groot offer aan het water
moeten brengen. Behalve de tien
tallen slachtoffers, waarvan men
zeker weet, dat ze zijn omgeko
men. is er nog steeds een vijftig
tal inwoners vermist. En wat. dat
betekent laat zich gemakkelijk
Dank van Chef
Generale Staf
Voor buitenlandse militairen
De Chef van de Generale Staf
heeft tot de commandanten van
de Britse strijdkrachten in Duits
land. het U.S.A. leger Duitsland,
de Canadese brigade en de chefs
van staven van Frankrijk en België
een brief gericht. Waarin hij zijn
grote bewondering uit voor de
door de onder hun bevelen gestelde
militairen aan de dag gelegde ijver,
moed en zelfopoffering bij het
redden van mensenlevens, het in
veiligheid brengen van vee en het
voorlopig dijkherstel. Hij heeft
deze commandanten tevens ver
zocht zijn dank te willen over
brengen aan alle bij de hulpver
lening betrokken troepencomman
danten en militairen.
Mannen zyn het, die hun dorp
voor hun ogen hebben zien onder
gaan, maar nu alweer denken aan J
de toekomst. Zoals b.v. de comman-
dant van de vrijwillige brandweer,
in normale tijden de landbouwer
Visser. Hy heeft zijn eigen vee zien
verdrinken wonder boven won
der is er van twintig dieren één
gered en leidt nu het werk op
de dukws. En een van de laatste
paarden, die gisteren moesten wor
den weggesleept, werd de stal
van Visser gehaald. Hy vindt het
vreeselijk, maar praat voorname
lijk over het leed, dat anderen is
overkomen. Omdat hy zich geluk
kig voelt doordat hij alleen al zich
zelf over heeft en die hele „zelf"
kan inzetten in de stryd om het
dorp er weer bovenop te krygen.
Moed voor de toehomst
Nog steeds is de cadaver-op- i
ruiming niet helemaal ten einde, I
maar nu gaat het er toch op lijken.
Toch drijven er soms nog
dode dieren aan ergens uit de
polders vandaan, waar zij de dood
hebben gevonden, toen het water i
raden, ook al vermijdt ieder op dit
moment nog angstvallig hen reeds
bij de bekende slachtoffers te tel-
Ongeveer 25 inwoners van het
dorp zijn achtergebleven en leven
momenteel in een paar hoger ge
legen huizen. Mannen, die niet ge
mist kunnen worden en dag en
nacht met de hulptroepen werken
om althans het hoognodige oprui-
mingswerk, zoals cadavers ber
gen e.d„ te doen.
Het water kende geen pardon en
sloeg in Stellendam vele huizen uit
elkaarEen auto werd door het
water gevangen en staat nu
machteloos
