HAAGSCHE
COURANT
De miskende 1
waterschappen
TREINBOTSING BIJ GOUDA
Zierik zee moet binnen 3 dagen
evacueren
Eerste dijk op Schouwen en
Duiveland is gedicht
De levendige discussies, j
bevorderd door felle emoties, i
over de oorzaken van de waters- I
nood, hebben onze aloude water- I
schappen plotseling in het volle j
licht geplaatst.
Van verschillende zijden o.a.
door een gezaghebbend man als
ir R. Ver Loren van Themaat in
„De Ingenieur" van 6 Februari jl.
is verkondigd, dat e i n d e 1 k
algemeen wordt ingezien, dat i
de oude leuze „W ie water I
deert, die water keer t",
een illusie is.
Gelukkig heeft de Minister van
Verkeer en Waterstaat, Algera, in
z\jn voortreffelijke rede, die goed
gedocumenteerd was en van een
juist begrip getuigde, deze boude
critiek op de waterschappen afge
wezen.
Onze waterschappen dateren
voor een belangrijk deel uit de
Middeleeuwen, de 13e en 14e eeuw.
Zij hebben die Middeleeuwen, de
regering van de Duitse en Spaanse i
Keizers en Koningen, de Republiek i
der Zeven Verenigde Nederlanden, j
de Franse en Duitse bezetting
overleefd, om in het moderne
Koninkrijk nieuwe wortels te
schieten.
Napoleon brak, naar de treffen
de uitspraak van Mr S. J. R. de
Monchy, zijn tanden stuk op deze
oude instellingen en de Duitsers
hebben er niets van enige betekenis j
in kunnen wijzigen.
Is thans plotseling gebleken, dat 1
zij jammerlijk hebben gefaald?
DE WATERSCHAPPEN zijn
openbare (men zegt meestal:
publiekrechtelijke) instellingen
met overheidsmacht bekléed. Zy
hebben binnen de kring hunner be
voegdheden, de zorg voor de rege
ling van het water, he<t instandhou
den van de bodem en van de aan
leg en het onderhoud van land- en
waterwegen. Vrijwel do gehele
zorg voor de duinen, zeedijken en
de rivierdijken met enkele uit
zonderingen, zoals de dijk bij Pet
ten. de Zuiderzeewerken en de
kust bij Groningen is aan de wa
terschappen toevertrouwd.
Zy mogen daartoe werken on
dernemen. belastingen heffen, ver
ordeningen maken en dwangmaat
regelen toepassen.
Sinds Thorbecke en de grond
wetsherziening van 1848 staat het
vast, dat de waterschappen door de
overheid (de Provinciale Staten
met goedkeuring door de Kroon)
in het leven worden geroepen. Die
Staten stellen de „grondwetten"
der waterschappen, („reglemen
ten" geheten) vast, waarin bepaald
wordt, wat de „roeping" van elk
waterschap is en over welke be
voegdheden het zal beschikken.
Die waterschappen zijn natuur
lijk niet „souverein", maar: „auto
noom".
Met deze uitdrukking
„AUTONOMIE" wordt be
doeld. dat zü binnen het ka
der der wetten, dat hun rechts
positie regelt, en onder toe
zicht van het hoger gezag, hun
functie met een grote mate van
zelfstandigheid vervullen.
Dat hoger gezag (de Gedepu
teerde Staten en de Koningin, bij
gestaan door de Minister met de.
Waterstaat belast) kan die water
schappen gelasten (altijd binnen
het kader van hun „roeping") be
paalde werken te ondernemen, of
na te laten. Het hoger gezag kan in
geval van dringend of dreigend
gevaar voor de waterkering of van
overstroming zelfs aan een inge
nieur van de Rijkswaterstaat de
leiding van een bepaald werk op
dragen.
Het hoger gezag, dat met „toe
zicht" en „oppertoezicht" is be
last, kan die waterschappen ma
ke n en b r e k e n.
Die woorden „toezicht" en „op
pertoezicht" gaan dus veel verder,
dan simpel: „toezien". Die hogere
gezagsdragers kunnen zowel in de
gehele inrichting en het reglement
van een waterschap verande
ringen maken. Zij kunnen de
bestaande waterschappen ophef-
fen en nieuwe waterschap
pen instellen. Zjj kunnen de
taak van een waterschap opdra
gen aan een ander orgaan, of die
zelf krachtens een wet overnemen.
Die „autonomie" is dus beperkt
en zjj kan gedeeltelik, of zelfs ge
heel worden opgeheven.
Wanneer de waterschappen zou
den hebben gefaald, dan hebben
ook de Provinciale Waterstaat en
de Rykswaterstaat gefaald.
Minister algera heeft
voorlopig het volgende richt
snoer aangegeven. Het Ryk zal het
herstel, dat thans nodig is. zelf ter
hand nemen en geheel (of althans
voor een belangrijk deel) bekosti
gen. Door een Noodwet zal de Mi
nister van Verkeer en Waterstaat
met die taak worden belast. Hy
zal daarvoor natuurlek verant-
woordelyk zyn aan de Staten-Ge-
neraal.
De Minister heeft echter het lof
felijke voornemen, zoveel dat mo-
geiyk is, de uitvoering van die laak
over te dragen (te delegeren) aan
lagere organen, de Provinciale
Waterstaat en de Waterschappen.
Intussen zal men zorgvuldig
moeten nagaan, welke meer ingi-y-
pende maatregelen op den duur
mogelijk en nodig zullen zijn. Ook
misschien, of een bepaalde taak
van de Waterschappen aan het
Rik zal moeten worden overge
dragen.
Of dit wenselijk zal blüken. staat
onzes inziens nog allerminst vast.
Walcheren is door h'et Ryk en
voor rekening van het Ruk her
steld. De ingelanden op Walcheren
(de grondeigenaars) waren daar
toe niet in staat. De doorbraken
daar waren trouwens allerminst te
wyten aan zorgeloosheid van de
dykhesturen. Walcheren was met
medeweten van onze wettige Re
gering in Londen onder water
gezet.
Nadat het herstel was geschied,
is echter de zorg voor de dyken op
Walcheren wederom toevertrouwd
aan het waterschap „De polder
Walcheren."
Voorlopig staat npg allerminst
Speciale berichtgeving)
De trein, die hedenmorgen
om kwart voor twaalf in
i Gouda had moeten zijn en de
verbinding onderhoudt op de
lijn Gouda, Waddinxveen,
Boskoop, Alphen, is bij de
Winterdijk, op de grens van
de gemeenten Waddinxveen
en Gouda, op een stilstaande
I locomotief gereden.
De Winterdijk ligt tussen de
Gouwe-spoorbrug en het station
Gouda Uit Gouda zijn ziekenauto's
vertrokken. Ook de burgemeester
van Gouda is naar de plaats van
het ongeluk gegaan.
Nader blijkt, dat de wagenbestuur
der beklemd is geraakt. Twee pas
sagiers zouden gewond zijn. De
dienst wordt onderhouden door
bussen.
De bestuurder is, volgens de laat-
Toestand Zuide lijke dijken
critiek
Gisteren is onder leiding van minister Beel ten stadhuize van
Zierikzee een bespreking gevoerd inzake de noodtoestand,
waarin het eiland Schouwen en Duiveland, in het bijzonder
Zierikzee, is komen te verkeren.
Nadat te dezer zake zo uitgebreid mogelijke adviezen van
de meest deskundige adviseurs van de Regering zijn ingewon
nen, zijn wij, zo deelde het gemeentebestuur mede, tot ons
leedwezen, doch in uw aller belang tot de conclusie gekomen,
dat aan een gedwongen evacuatie op korte termijn niet is
te ontkomen.
1500 Inwoners
blijven achter
De desbetreffende autoriteiten
kunnen de verantwoordelijkheid
van het verblijf van allen, die niet
noodzakelijk moeten werken aan
het herstel van stad en eiland, on-
moglijk blijven dragen.
Onder deze omstandigheden
zien wjj ons dan ook genood
zaakt U er van in kennis :e stel
len, dat een ieder, die niet in het
bezit is van een verblijfsvergun
ning door of namens de gemeen
te afgegeven, binnen drie dagen
moet evacueren.
Tengevolge van de verzanding
en de sterke dwarsstroom in de
haven is het reeds thans niet meer
mogeiyk grotere passagiersschepen
in de haven te brengen. De verbin
ding tussen haven en rede zal wor
den onderhouden door de Konink
lijke Marine, welke aanstaande
Dinsdag met haar schepen ver.rekt,
Deze schepen zullen de mensen van
de haven af afvoeren naar de op
vangcentra. waar alle mogelijke
hulp zal worden geboden. Nadien
kan deze hulpverlening van de op
vangcentra met meer worden ver
wacht, daar deze zullen worden
geliquideerd. Voorts moeten be
trokkenen er rekening mee hou
den, dat zij hierna niet meer als
evacués zullen kunnen worden be
schouwd.
De burgemeester van Zierikzee
heeft met klem en nadruk een be
roep gedaan op allen aan het be
vel ordelijk gevolg ;e geven, opdat
ingrijpen van politie en miliiairen
worde voorkomen.
Het motief van de algehele eva
cuatie van Zierikzee, is niet zozeer
de onhoudbare toestand voor de
ongeveer 4500 achtergeblevenen van
de 7000 inwoners als gevolg van
de vernielde riolering door de druk
van het water, dan wel het grote
gevaar, dat de gaten in de zuide-
Igke dijken voor Schouwen ople
veren, zo deelde men ons van of
ficiële züde mede. Hoewel aanvan
kelijk dc toestand critiek werd ge-
ach', doordat de dijken aan de
Noordkant het zouden begeven, is
het gevaar aan de Zuiderdijken
thans veel groter gebleken. Het gat
by de „Schelphoek" aan de dyk
van de Oosterschelde, was aanvan
kelijk „slechts" vüf ig meier breed,
doch het heeft thans een breedte
gekregen van 250 meter en een diep
te van 30 me'er. Groot is het ge
vaar, dat het gat zich zal vereni-
vast, dat de oude leus „Wie water
deert, die water keert." een illusie
ls en dat dit algemeen wordt in
gezien.
Integendeel. De ontwikkeling
van onze moderne, bemoeizieke
Staat, eist „decentralisatie," wil de
democratie zich kunnen hand
haven.
Het is de aloude, gezonde volks
wijsheid door velen, die zich
progressief wanen, uit het oog ver
loren dat men zoveel mogelük
zjjn eigen boontjes zelf
moet doppen.
gen met dat in de dijk bij Burch-
sluis. waardoor Schouwen in drie
stukken uiteen zou kunnen slaan.
Nu het water door het gat bij de
Schelphoek over een veel grotere
breedte naar binnen stroomt, is de
doorwerking van de vloed in de
polder veel groter, omdat er meer
water binnenkomt bij vloed, dan
er uit trekt bij eb. Indien daarbij
ook de Noorderdijken het nog zou
den begeven, zou in Zierikzee
slechts een halve vierkante kilome
ter droogbiyvcn
Men verwacht, dat van de 4500
nog aanwezige personen, er onge
veer drieduizend de stad. zonder
pardon, zullen moeten verlaten.
Hieronder bevinden zich slechts
weinig evacué's uit andere plaat
sen
Behalve werkers voor het her
stel van de dUken. zullen ook amb
tenaren van de gemeente, de PTT,
enz. achterblijven. De vrouwen van
deze achterblijvers krijgen even
eens een verbiyfsvergunning.
Men heeft het vermoeden dat er
desondanks nog personen zlün £ie
zich niet zullen melden. h«gëen
de jjemeenre-artministratie Birect
zal uitwijzen Deze mensen JUllen
dan bezoek krijgen van de jfjli'ie.
Ook het in de stad nog aanwezige
vee van het eiland zal met spoed
worden afgevoerd.
Dijlcgat bij Kruiningen
schuurt nog uit
Het dükgat bij Kruiningen
schuurt nog steeds uit. Het is thans
500 meter breed en vertoont op
één plaats by laag water zelfs reeds
een diepte van 22 meter Donderdag
was de grootste diepte nog maar
15 meter.
H.M. de Koningin bezocht gisteren
het door de storm- en waterramp
getroffen deel van Texel. Hier
staat de Koningin bij het gat in de
dijk van de polder „Eendracht".
Rampenfonds
42 millioen
Bij het Nationaal Rampen
fonds is tot gisteravond een
totaal bedrag van 42 mil
lioen binnengekomen. Don
derdag was de stand 38 mil
lioen.
Grote
zeewering is
behouden
Na een tiental dagen van hard
'erken is door Nederiandse en En
gelse militairen, o.a. een afdeling
van hef. regiment Jan Willem Fri-
so, Nationale Reserve, de Kon, en
Engelse Marine en burgers, de
Oostliavendijk bij Brouwershaven
gedicht. Dit was het eerste dijkgat
met een snelle uitstroming. dat ge
dicht werd op Schouwen en Duive
land. en dat zonder rüshout, drag
lines, enz., alleen met materiaal als
perkoenpalen, zandzakken en los
hout uit een coaster.
Met landingsvaartuigen werden
iedere dag zandzakken aangevoerd
en moeizaam bijeengebracht. Toen
alles gereed was, kwam vervol
gens de aannemer van waterwer
ken de heer Van Oortland uit
Brouwershaven. Deze werd zo ge
grepen door het enthousiasme van
militairen en burgers, dat hy een
dag en een nacht bleef om van
technisch advies te dienen. Het
werd een felle sti'Ud tussen een
honderd mensen en de sterke zee
stroming. Een omroeper moest de
gemeente door om op 't meeste cri-
tieke ogenblik alle weerbare man
nen op te roepen. Verbeten werkte
iedere burger en militair aan het
transport van zandzakken.
Daarna, in een koude Oosten
wind, kwamen de burgemeester,
de dokter, zee-officieren en land-
officieren, wat landbouwers en een
knecht, zy werkten tot by velen
het bloed uit de nagels liep. Maar
zij wonnen het tenslotte na enige
zware overspoelingen. De dichting
is voorlopig afgewerkt met grote
lichamen. De dük is nu opge
bouwd tot één meter hoven nor
maal hoog waterpeil. Door deze
vrijwillige arbeid is een grote zee
dijk gered en het behoud van
drooggebleven polders benoorden
Zonnemaire verzekerd.
De spoorlijn Bergen op Zoom
KruiningenVlissingen staat ge
heel onder water. De foto werd
gemaakt op de overweg nabij
Oostdijk.
Het
Nederlandse
volk geeft veel
Het Nationaal
Rampenfonds
Den Haag
vraagt meer
Prins Bernhard in
Hellevoetsluis
Prins Bernhard. die zich verge
zeld van zün adjudant, majoor
Sondermann, van het vliegveld
Ypenburg in een sportvliegtuigje
naar Hellevoetsluis had begeven,
landde gistermiddag in de polder
„Oude en Nieuwe Struyten" aldaar.
Samen met de burgemeester van
Hellevoetsluis begaf de Prins zich
vervolgens per auto naar de Oude
Hoomse zeedyk, waar hy de daar
in door de storm geslagen gaten
en de werkzaamheden voor het
dichten ervan, in ogenschouw nam.
Langs het overstroomde gebied
ten Oosten van het kanaal door
Voorne reed de Prins daarna naar
het gedeelte der gemeente Nieu-
wenhoorn, dat onder water staat.
Hier bezichtigde hy de werkzaam
heden voor de aanleg van een be-
kistingsdam langs de westelijke
kanaaldyk.
Via Oostdijk en de Ryksstraat-
weg reden de Prins en de burge
meester vervolgens naar de Briel-
se brug te Hellevoetsluis. Hier on
derhield Z. K. H. zich enige tyd met
de commandant der aldaar werk
zame Engelse genietroepen, die
voorbereidingen treffen voor het
leggen van een Bailybrug In de
plaats van de aldaar weggespoelde
dam, die van de Rijksstraatweg af
de toegang vormde tot de gemeen
te Hellevoetsluis. Hierna bezich
tigde de Prins de in Hellevoetsluis
aangerichte verwoestingen en ver-
I loefde ny enige tyd in het raad
huis.
i Van Nieuw Hellevoet, waarheen
majoor Sondermann het inmiddels
I had gevlogen, is de Prins met het
1 sportvliegtuig, dat hy zelf be-
I stuurde, naar Ypenburg terugge-
l keerd.
ste berichten, uit de cabine bevrijd.
Hij zou ernstig gewond zijn. Het
eerste gedeelte van de personen
trein moet ernstig beschadigd zijn.
Achter de bestuurderscabine was
een tweede klasse compartiment,
irin zich weinig of geen passa
giers bevonden.
Niemand zonder toeslem
ming naar Schouwen-
Duiveland
De burgemeesters van Zierikzee,
Noord-Gouwe, Zonnemaire en
Brouwershaven maken bekend, dat
niemand met inbegrip van evacué's
zich naar Schouwen-Duiveland
mag terug begeven dan na toe
stemming en oproep van de bur
gemeester der betrokken gemeen
ten.
Luit.-gen. Hasseïman tij
Franse militairen
De Chef van de Generale Staf
luit.-generaal B. R. P. F. Hasseï
man heeft gisteren o.m. een bezoek
gebracht aan het eerste en derde
bataljon genietroepen van het der
de regiment. De troepen zijn af
komstig uit de Franse bezettings
zone van West-Duitsland zy zün by
de herstelwerkzaamheden in de ge
troffen gebieden ingeschakeld.
De Franse genietroepen, die in
Rucphen zün gelegerd, en vandaar
uit opereren, waren gisteren in
Nieuw-Vossemeer. Luit.-generaal
Hasseïman complimenteerde daar
de commandant van de Franse
troepen, col. Robert, voor het voor-
treffeiyke werk dat door rijn troe
pen is en nog wordt verricht.
Cement uit buitenland
voor Moerdijkweg
Een fabriek in Denemarken en
een fabriek in Luxemburg hebben
beide cement ter beschikking ge
steld, speciaal voor het herstel van
de zo belangrüke Noord-Zuid weg
verbinding over de Moerdük. Aan
het herstel van deze verbinding
wordt op het ogenblik met man en
macht gewerkt.
j lel Weer
Tien procent van
goederen waren vodden
Bij de inzameling v^n goederen
voor de slachtoffers van de waters
nood zijn vele goede dingen bin
nengekomen. Er waren echter ook
stukken bij, die slechts op de naam
„lompen" aanspraak kunnen ma
ken. Dit betreft ongeveer 10 pet
van de ingezamelde goederen en
wel voornamelijk matrassen, kus
sens e.d. De kleding was in het
algemeen in een goede staat. Van
de genoemde 10 pet. is een klein
gedeelte op last van de G.G.D. in
Den Haag verbrand, daar er ge
vaar voor besmetting bestond. De
rest van de vodden wordt voor
lopig opgeslagen, tot beslist is wat
er mee zal gebeuren.
Uitkering aan evacué's
Voor noodzakelijkste
aanschaffingen
Binnen enkele dagen kunnen de
burgemeesters een mededeling ver-
wachten van de directeur van het
Nationaal Rampenfonds. Zü wor
den daarin gemachtigd aan de in
hun gemeente vertoevende eva
cué's, die dit wensen, een bedrag
uit te keren van f 10 per volwasse
ne, f 5 voor kinderen boven 15 jaar
en f 2.50 voor kinderen beneden
15 jaar. De burgemeesters is ver
zocht met de uitbetalingen te
wachten tot de desbetreffende cir
culaire is ontvangen.
De bedoeling is de geëvacueer-
den in staat te stellen de meest
noodzakelüke artikelen aan te
schaffen zoals scheer- en naaigerei,
tandenborstel, zeep, e.d.
De burgemeesters kunnen de de
claraties hiervoor indienen by het
ministerie van Maatschappeiyk
Werk, dat ze centraal kan beoor
delen. Uitkeringen hiervoor mogen
onder geen voorwaarde worden
gedaan uit de opbrengst van locale
inzamelingen.
Verwachting tot Zondag
avond (opgemaakt te 10 u.)
Aanhoudende vorst
Plaatseiyk enkele sneeuw
buien maar ook verspreide
opklaringen. Over het alge
meen weinig wind. Van
nacht lichte tot matige
vorst. Morgen overdag lich
te vorst tot temperaturen
om het vriespunt.
15 Febr.: Zon op 7.56, on
der 17.53. Maan op 8.18, on
der 20.22 (E.K. 20 Febr.
18.44 u.)
16 Febr.: Zon op 7.54, on
der 17.55. Maan op 8.32, on
der 21.51 (E.K. 20 Febr.
18.44 u.)
Barometer alhier v.m. 8
u.: 762 mm; v.m. 12 uur:
762 mm.
Barometer na hedenmid
dag 12 uur: stationnair.
Hoogwater te Scheveningen
15 Febr. Ie hw. 4.04, 2e
hw 16.16. 16 Febr.: Ie hw.
4.45, 2e hw. 16.59.
Tussen gisterochtend 8 u.
en hedenochtend 8 uur no
teerde onze regenmeter 2
mm neerslag.
Temperatuur hedenmor
gen 8 u. Vt gr. C.; 12 u.:
gr. C.
Tussen gistermorgen 8 u.
en hedenmorgen 8 u. was de
hoogste temperatuur 0 gr.
C. en de laagste 2 gr. C.
gr. C.
Overstromingen in
Australië
De Australische radio heeft ge
meld dat overstromingen het ge
hele leven in het Westeiyk deel
van Queensland hebben ontwricht.
De wegen zyn ondergelopen en
verscheidene plaatsen en boerde-
rüen zyn geisoleerd. Er wordt
geen melding gemaakt van ver
lies aan mensenlevens.
Op initiatief van een commissie ge
vormd uit de Indonesische gemeen
schap m Nederland zal od Donderdag
19 Februari a.s in het Minervapavil-
joen te Amsterdam een kunstavond
worden gehouden, waarvan dc baten
geheel ten goede zullen komen aan het
Nationaal Rampenfonds.
No. 20972 18 pagina's
Zaterdag 14 Februari 1933
PRIJS DEZER COURANT Abonnement per kwartaal 5.85, per week
47 cent. Losse nummers 9 cent per exemplaar. Verschynt dageiyks
behalve op Zon- en Feestdagen. Loketten geopend van 8.3018.00 uur.
BUREAUX: WAGENSTRAAT 85-37 - IEL. 184466 - 8 LIJNEN - POSTGIRO 12500
DIRECTIE: A. G. SUTHOFF, Mr. K. H. LABOHM, TH. G. VAN DEK GARDEN
HOOFDREDACTEUR: PROF. Mr. A. C. JOSEPHUS JITTA
PRIJS DER ADVERTENTIèN 1 Um 26 mm 0.176 per mm, daarna
Iedere mm meer 0.35 per mm. Minimum grootte 13 mm,
KL adv. by vooruitbet. tot 15 w. 1.daarboven tot max. 20 w. 1.50
